Strategische visie Baarle-Nassau 2030 Samen Uniek!

Transcriptie

1

2 De samenleving verandert continu. Dat vraagt om een flexibele gemeente die in het belang van haar inwoners en ondernemers samen met haar partners tijdig anticipeert op maatschappelijke ontwikkelingen. Daarom is het van belang om vooruit te kijken. (H)erkennen wat op ons af komt en tegelijkertijd bewust een aantal te realiseren doelen vastleggen. We willen daarom met de inbreng van onze inwoners, ondernemers, maatschappelijke en bestuurlijke partners een strategische visie opstellen. Wie zijn we? Wat komt er op ons af? Wat willen we bereiken? Hoe gaan we dat doen? De visie is een handvat om deze vragen te beantwoorden. Tevens is deze visie een uitnodiging aan iedereen om aan ons toekomstbeeld mee te werken: Samen maken we onze gemeente! Burgemeester M.H.M.R. de Hoon-Veelenturf 8 maart 2017

3 DNA We zijn de kleinste gemeente van Noord-Brabant en dat is niet voor niets zo gebleven ondanks alle herindelingen. Baarle-Nassau staat namelijk voor een aantal kernwaarden:

4 Buitengebied: van oudsher heeft Baarle een groot buitengebied. In dit buitengebied is er prachtige natuur, rust en ruimte, cultuurlandschappen en tevens is dit het thuis van onze agrarische sector. Je kunt er heerlijk fietsen, wandelen en al snel ben je in een andere wereld. In Baarle-Nassau bestaan er nog plaatsen waar je geen enkele bebouwing om je heen ziet. Die rust en ruimte willen we behouden. We streven naar een goede balans tussen de belangen van de agrarische sector, bewoners, natuur, milieu en recreatie.

5 Recreatief: met ons bijzondere smokkelverleden zijn we altijd een (toeristische) trekpleister geweest. Het hoge voorzieningenniveau in de gemeente is grotendeels te danken aan deze aantrekkingskracht. Om dit te versterken gaan we de prachtige parels in Baarle oppoetsen en laten schitteren. Tezamen met een kwaliteitsimpuls van ons centrum en onze recreatieparken zetten we het recreatieve beleven van Baarle-Nassau nog meer op de kaart. We willen als gemeente ook bekend staan om het goede genieten en slow living. Agrofood uit de streek, zowel aan Nederlandse als aan Belgische zijde, zorgt voor een unieke beleving van ons bourgondische leven.

6 Uniek: wat de gemeente uniek maakt is de enclavesituatie. Al honderden jaren komen de Vlaamse en Nederlandse cultuur en mentaliteit bij elkaar in Baarle-Nassau en Baarle-Hertog. Deze enclavesituatie is de kern van ons (voort)bestaan en kan nog beter worden benut. We zetten ons in om onze unieke situatie maximaal uit te nutten vanuit toeristisch-recreatief perspectief. Tegelijkertijd willen we onze unieke enclavesituatie ook benutten vanuit bestuurlijk perspectief. Door onze unieke geografische ligging en onze internationale betrekkingen kunnen we de internationale proeftuin zijn voor de bestuurlijk Belgisch-Nederlandse samenwerking.

7 Inspirerend: vanwege de unieke enclavesituatie is het vanzelfsprekend dat we samen met Baarle-Hertog zoeken naar creatieve oplossingen voor gezamenlijke vraagstukken en ambities. Vanuit deze inspiratie willen we innovatie verder versterken: we willen een gemeente zijn die nieuwe innovatieve ontwikkelingen verwelkomt. Met nadruk op (duurzaam) (agrarisch) ondernemen, nieuwe ontwikkelingen op het gebied van zorg, mobiliteit en wonen. Onze unieke enclavesituatie kan een inspiratiebron zijn voor andere grensgemeenten en overheden.

8 Samen: saamhorigheid staat centraal in onze gemeente en dat is nu en in de toekomst noodzakelijk om zoveel als mogelijk op eigen kracht voor elkaar te kunnen blijven zorgen. Het verenigingsleven van de gemeente Baarle-Nassau is sterk en daarmee wordt de sociale kracht van de gemeenschap bevestigd. Tradities worden in ere gehouden en de jeugd krijgt de ruimte om deze voort te zetten of om zelf nieuwe tradities op te bouwen.

9 Thuis: in Baarle-Nassau kom je thuis! Je voelt je thuis, je woont er fijn, bezoekers hebben het naar hun zin en met elkaar maken we van Baarle-Nassau een bruisende gemeenschap!

10 Kortom, de gemeente Baarle-Nassau is: Buitengebied, Recreatief, Uniek, Inspirerend, Samen Thuis! Baarle BRUIST!

11 (H)erkennen van ontwikkelingen en vraagstukken Er zijn verschillende soorten ontwikkelingen en vraagstukken die Baarle-Nassau in meer of mindere mate raken. De lokale ontwikkelingen en vraagstukken hebben we zelf in de hand of hebben directe gevolgen voor onze inwoners. De regionale en nationale ontwikkelingen en vraagstukken hebben we niet direct zelf in de hand maar vragen wel om actief beleid. De mondiale ontwikkelingen en vraagstukken lijken ver van ons af te staan. Toch zijn deze wel degelijk lokaal van invloed en hebben wij als gemeente een medeverantwoordelijkheid. Baarle-Nassau wil dan ook zeker op eigen maat en schaal bijdragen aan de oplossing van deze vraagstukken.

12 Lokaal Versterking bestuurskracht Samenwerking met Baarle-Hertog Benutten van de enclavesituatie; zowel in toeristisch als bestuurlijk perspectief Omlegging en herinrichting van het centrum Druk op voorzieningen en leefbaarheid van de kernen Herstructurering buitengebied Regionaal en nationaal Vergrijzing en ontgroening Druk op de agrarische sector Groeipotentieel toeristisch-recreatieve sector Bestuurlijke toekomst (kleine) gemeenten Individualisering van de samenleving

13 Mondiaal Klimaatverandering en energietransitie Migratie Het is van belang om deze ontwikkelingen te herkennen en te erkennen zodat de gemeente Baarle-Nassau in het belang van onze inwoners tijdig en adequaat kan handelen.

14 Positionering van de gemeente Baarle-Nassau De geschetste ontwikkelingen en vraagstukken spelen op verschillende niveaus. Om te bepalen welke ontwikkelingen en vraagstukken we met welke bestuurlijke partners gaan oppakken is het van belang om de positie van Baarle-Nassau in beeld te brengen. Daarbij nemen we als uitgangspunt dat we kijken naar de dagelijkse belevingswereld van onze inwoners. We zien dan dat de gemeente Baarle-Nassau het hart is van de driehoek Breda-Tilburg-Turnhout.

15 Positionering van de gemeente Baarle-Nassau

16 Centrale keuzes Op basis van ons DNA, ontwikkelingen en vraagstukken en onze positionering maken we de volgende centrale keuzes, verdeeld over vier thema s: wonen, werken, leven en besturen en samenwerken.

17 Wonen Het woningaanbod van onze kernen dient enerzijds te worden afgestemd op duurzaam (langer) thuis blijven wonen van onze vergrijzende bevolking. Het woningaanbod dient zich anderzijds te richten op het aantrekken en behouden van jongeren en jonge gezinnen; Het (langer) thuis blijven wonen van onze vergrijzende bevolking wordt gefaciliteerd, onder andere door initiatieven te stimuleren die bijdragen aan de inzet van domotica; Vanuit onze rol binnen stad- en ommelandrelatie huisvesten we ook mensen die werken in (de driehoek) Breda-Tilburg-Turnhout; We willen de rust en de open ruimte in buitengebied behouden; De verschillende belangen in het buitengebied van de agrarische sector, de toeristischrecreatieve sector, natuur en milieu, volksgezondheid en welzijn dienen in balans te zijn. We zetten daarom in op duurzaam agrarisch ondernemen; Het centrum van Baarle-Nassau moet een aantrekkelijke verblijfsruimte worden; Behoud van eigenheid van de kernen Baarle, Ulicoten en Castelre

18 Werken We werken actief aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat met en voor het (lokale) MKB; We streven naar uitbreiding, kwaliteitsverbetering en diversiteit van het winkelaanbod in het centrum van Baarle; We investeren in de toeristisch-recreatieve sector door het verder ontwikkelen van de enclavesituatie, de beleving van het buitengebied, upgrade van recreatieparken en uitbreiding van overnachtingsmogelijkheden. In co-creatie met ondernemers worden binnen gestelde kaders initiatieven op dit vlak ontplooid. We zetten daarbij in op de vier parels van onze gemeente: O Enclavesituatie O Bels Lijntje O t Merkske O Militair erfgoed De benodigde kanteling in de agrarische sector wordt benut om voor deze economische pijler een perspectiefvolle toekomst te creëren; We werken samen op regionaal niveau en met de driehoek Breda-Tilburg-Turnhout om de (regionale) werkgelegenheid en bereikbaarheid te vergroten;

19 Leven We ondersteunen het rijke verenigingsleven en vrijwilligers; We zetten in op behoud van voorzieningen; mede door focus op duurzame exploitatie; We investeren in de eigen kracht van inwoners en voorzieningen die ontmoeting stimuleren; Indien de eigen kracht niet toereikend is, moet de toegang tot alle hulp en zorg laagdrempelig zijn: er is sprake van een stevig vangnet; We creëren randvoorwaarden waarbinnen de ondernemende ouderen kunnen bijdragen aan de sociale cohesie, ook door het activeren van hun ervaring, kennis en kunde;

20 Besturen en samenwerken We werken actief aan het vergroten van onze bestuurskracht. De kwaliteit van de dienstverlening aan onze inwoners en ondernemers tegen acceptabele kosten staat daarbij voorop; We gaan uit van onze eigen identiteit, vraagstukken en agenda om (bestuurlijke) samenwerking op te zoeken; We sluiten zoveel mogelijk aan bij bestaande samenwerkingen en initiatieven, zowel aan Nederlandse als Belgische zijde; De gemeente Baarle-Nassau wil zich positioneren als betekenisvolle (bestuurlijke) partner binnen de driehoek Breda-Tilburg-Turnhout. Deze driehoek is tevens een afspiegeling van de dagelijkse leefwereld van onze inwoners; De gemeente Baarle-Nassau wil de samenwerking met Baarle-Hertog intensiveren om grensoverschrijdende vraagstukken op te lossen en onze unieke enclavesituatie verder uit te bouwen. We willen het centrum worden voor Belgisch-Nederlandse samenwerking. Dit doen we onder andere door het opzetten van een internationale proeftuin; We willen meer samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties het beleid vormgeven. Daarbij zetten we in eerste instantie in op burgerparticipatie door een actieve(re) rol voor de inwoner, zowel door meer vrijheid als meer verantwoordelijkheid.

21 Baarle-Nassau in 2030 De centrale keuzes zijn samengevat in ons inspirerend toekomstbeeld: Baarle-Nassau heeft in 2030 haar unieke situatie verder uitgebouwd. De zelfstandige gemeente heeft een toekomstbestendige, passende vorm gevonden om de enclavesituatie te besturen en vormt samen met Baarle-Hertog het centrum voor innovatieve samenwerking tussen Nederland en België. We zijn een belangrijke bestuurlijke partner in de driehoek Breda Tilburg Turnhout. Door het realiseren van de centrale keuzes op het vlak van wonen, werken en leven is de bevolkingssamenstelling in evenwicht gebracht, is het voorzieningenniveau versterkt en is er sprake van een goede dienstverlening aan burgers en ondernemers. De gemeente heeft dit samen met inwoners, ondernemers, andere organisaties en overheden bereikt. Met het doorzetten van deze aanpak is én blijft het prettig en veilig wonen, werken en leven in Baarle-Nassau, Ulicoten en Castelre.

22 Motto Het opstellen en realiseren van dit toekomstbeeld om het woon- en leefklimaat te versterken doen we samen. Omdat we een kleine gemeente zijn en blijven, kan het bestuur dicht bij de inwoners staan. Dat is uniek. Samen met Baarle-Hertog bouwen we onze unieke situatie verder uit. De strategische visie vatten we daarom samen in het motto:

23 Van wat naar hoe De centrale keuzes en daarmee ons toekomstbeeld zijn leidend is ons denken en handelen. Hoe gaan we er samen voor zorgen dat onze gezamenlijke koers niet verwatert? De centrale keuzes worden verder uitgewerkt in (de herijking van bestaand) beleid; Dit vatten we samen in een uitvoeringsagenda; We gaan overeenkomsten sluiten met onze partners; We ondersteunen passende initiatieven uit de samenleving; De (prioritering van de) centrale keuzes kunnen de inzet vormen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.

24 Verantwoording : Ophalen input voor opstellen conceptvisie Analyse van bestaand beleid; Inventarisatie ontwikkelingen uit visiedocumenten andere overheden; Gesprekken met medewerkers, raads- en collegeleden; Analyse opbrengst bijeenkomsten met maatschappelijke partners voor het welzijnsbeleid Eigen kracht eerst ; Analyse van de bijeenkomsten met inwoners over de leefbaarheid van Ulicoten; Analyse van de Debatten van Baarle over de omgevingsvisie; December 2016: Aanscherpen conceptvisie en vervolgtraject Bijeenkomsten met raads- en commissieleden; Maart en april 2017: Klankborden conceptvisie Rondetafelgesprekken met maatschappelijke partners; Bijeenkomsten in alle kernen met inwoners; Mogelijkheden om digitaal input te leveren (parallel aan de bijeenkomsten); Overleg met Baarle-Hertog; Mei 2017: Opstellen definitieve visie Verwerken input uit het Klankborden ; Verwerken digitale input; Vormgeving eindproduct; Juni 2017: Vaststelling Vaststelling van de visie door het college; Vaststelling van de visie door de gemeenteraad; Vanaf juni 2017 Presenteren strategische visie; Delen van de visie met andere overheden; Opstellen uitvoeringsagenda; Aangaan van allianties en sluiten van overeenkomsten; Verankering van de visie in de ambtelijke organisatie.