KU Leuven studiedag Bemiddeling door en voor overheid & burgers 11 juni 2015 Jef Mostinckx Lic. morele en rel. wetenschappen (KULeuven) Lic.

Transcriptie

1 KU Leuven studiedag Bemiddeling door en voor overheid & burgers 11 juni 2015 Jef Mostinckx Lic. morele en rel. wetenschappen (KULeuven) Lic. + Aggregatie Criminologie (KULeuven) Master en médiation (IUKB Sion ) European Negotiations (EIPA Maastricht) Auditor/Lead Auditor ISO 9000: 2000 Quality Management

2 Volksrechtbank Social movement Gemeenschapsontwikkeling Samenlevingsopbouw

3 Leiding: kleine professionele staf De Community Board Raadsleden zijn buurtbewoners en vrijwillige burenbemiddelaars Andere vrijwillige functies Intakers Counselors Follow-up workers Roulatie van deze functies om professionalisering te voorkomen

4 Bevorderen bekendheid van de SFCB Stimuleren mensen om conflicten aan de 'Boards' voor te leggen Opsporen en aannemen van conflicten van buurtbewoners

5 Begeleidt de partijen Brengt de visie vd. partij naar voren Ondersteunt de partij op de manier die ze zelf wenst Kan de partij niet vervangen

6 Bijhouden van de afspraken tussen de partijen Nagaan of zich andere conflicten voordoen

7 Aanmelding bij het buurtkantoor: eerst vrijwilliger naar de klager vervolgens naar de beklaagde Met akkoord van partijen: "panel-hearing" Panel getrainde buurtbewoners bemiddelt tussen partijen op hoorzitting Overeenstemming wordt genotuleerd en door partijen en panel ondertekend Follow-up workers zorgen voor nazorg

8 geluidsoverlast onbetamelijk gedrag beledigingen of lastigvallen verstoring van de verhoudingen geweld en handtastelijkheden gedrag huisdieren parkeergedrag inbreuk eigendommen vervuiling

9 Volksrechtbank Social movement Participatie van de gemeenschap (vrijwilligers!) Sleutelbegrippen: ontwikkeling van sociaal communicatienetwerk empowerment gemeenschapsontwikkeling

10 Bestaat 20 jaar In 30 Rotterdamse buurten (wijken) 120-tal vrijwilligers Past de principes van Shonholtz (SFCB) toe Aangemelde zaken per jaar: 900 à 1200 Via wooncorporaties: 45 % Via politie: 35 % Direct door bewoner: 10 % Ander aanmelders: 10 % Van de aangemelde zaken zijn er 75% geschikt voor buurtbemiddeling Opgeloste zaken via buurtbemiddeling: 60 à 70% Jaarlijks nieuw aangeworven buurtbemiddelaars: 35 % Vrouw-man: 60% - 40% Andere etnische achtergrond: 35 %

11 Opdrachtgevers en financiers: (deel)gemeente woningcorporaties politie Stedelijke stuurgroep Stedelijke projectleider Wijkprojectleiders Ontwikkeling en aansturing: decentraal Quality Management

12 Buurtbemiddeling is bedoeld voor veelvoorkomende vormen van woonoverlast tussen buren: conflicten over geluid, stank, rommel, vernieling of pestgedrag Niet: drugs(handel), (zware) psychische problemen en/of interne familiezaken Aanmelding direct door bewoners zelf of via doorverwijzing Vrijwilligers of projectleider gaan niet "op zoek" naar burenruzies

13 Aanmelding bij / intake door coördinator Conflict bemiddelbaar? Altijd 2 bemiddelaars 1 e gesprek met klager Gevolgd door een gesprek met andere buur: reaching out ofwel wordt buur 2 afzonderlijk uitgenodigd voor 1 e gesprek Bemiddelingsgesprek met beide buren Nazorg (na ± 4 à 6 weken)

14 Buurtomvang maximaal inwoners Vrijwilligers vormen team Samenstelling team is afspiegeling van de buurtbevolking (van elkaar leren!) Spreekuur en kantoor op loopafstand in de buurt (lage drempel)

15 Uit de wijk / buurt (kennis / betrokkenheid) Training is voorwaarde om te mogen bemiddelen (6 dagdelen, gevolgd door permanente vorming/begeleiding) Teamplayers: 10 à 14 vrijwilligers + prof. Bemiddelen: altijd met twee Kunnen luisteren, onpartijdig, onafhankelijk, vertrouwelijk, empathisch zijn, voldoende kennis Nederlands

16 Geluid (muziek, lopen, spelen, klussen) Stank / rommel / vervuiling Overlast jeugd (portiek, galerij, straat) Pesten / roddelen Huisdieren

17 Communicatie herstellen Escalatie van conflicten voorkomen Sociale vaardigheden aanleren Empowerment van de buurt Leefbaarheid en veiligheid verbeteren Sociale cohesie en integratie bevorderen Preventie

18

19 1980: lancering wetswinkels in Frankrijk 1989: Oprichting L Association Boutique de droit in Frankrijk Amely: opgericht in : fusie tussen Amely en boutiques de droit: vereenvoudiging en transparantie betere toegang tot rechten, bevordering van bemiddeling opleiding geven in schoolbemiddeling

20 In Groot-Lyon: 17 vestigingsplaatsen Betaalde beroepsmensen 10 juristen geven informatie over alle rechtsdomeinen, uitz. fiscaal recht 8 trainers 80 à 100 vrijwillige bemiddelaars Vooral aandacht voor sociaal zwakkeren

21 Rechtsbijstand: accès au droit pour tous familierecht arbeidsrecht en sociaal recht huisvestingsrecht vreemdelingenrecht gebruikersrecht strafrecht Bemiddeling: relationele problemen in buurt, in gezin en op het werk, huurproblemen, administratieve conflicten Schoolbemiddeling: opleiding peerbemiddeling Slachtofferhulp: psychologische en juridische ondersteuning

22 Bestaat uit: een technisch comité een stuurgroep Organiseert openbare informatievergaderingen

23 Bemiddeling organiseren en promoten Sensibiliseringsacties ondernemen Vrijwillige buurtbemiddelaars: recruteren opleiden superviseren

24 Dagdagelijkse conflicten i.v.m. woonplaats, buurt, persoonlijke relaties Geschillen met openbare instellingen, banken en commerciële diensten Spanningen en conflicten op de arbeids- of activiteitsplaats met: onderneming(en) verenigingen administraties Schoolproblemen

25 Ingangspoort: toegang tot rechten en slachtofferhulp Voluntaristisch beleid Permanenties gebeuren door 2 beroepskrachten: jurist + intakeworker

26 Probleem aanhoren Concretiseren van probleem Voorstel: Informatieverschaffing over rechten Oriëntering Sensibilisering voor bemiddeling als alternatieve vorm van conflictoplossing => la médiation proposée et acceptée

27 Zoeken naar oplossing voor conflict Responsabilseren van bewoners Herstellen van sociaal weefsel Uitbouwen van een alternatief voor het beslechten van dagdagelijkse conflicten Dejudiriseren Dejusticiëren

28 Le Centre de Médiation de Luxembourg asbl

29 1992: oprichting van Juridische en Sociale Informatiedienst door de Nationale Jeugddienst 1997: 1ste opleiding bemiddelaars voor juristen, psychologen en sociaal werkers 1998: 2de opleiding bemiddelaars 1998: pilootproject bemiddelingscentrum : stichting bemiddelingscentrum

30 VZW met AV en RvB: onafhankelijkheid Vanaf 2003 staf met 4 VT Coördinator (VT): Opv. A1 + Master bemiddeling Jurist (VT): rechten + bemiddeling Sociaal werker (VT): m.a. + bemiddeling Secretaris (VT): secretariaatsopleiding 25 bemiddelaars: aangesteld door coördinator per dossier Doen enkel bemiddelingen (in bijambt: 40/u) Steeds met 2: met andere bemiddelaar of met jurist of sociaal werker

31 Coördinator: Dagelijkse leiding Promotie vh. Centrum en van bemiddeling in Luxemburg Organisatie van de bemiddelingen (externe contacten, afspraken en follow-up) Jurist: rechtstoegang Juridisch advies en info aan cliënten en bemiddelaars (HT) Co-bemiddelaar (HT) (niet in zelfde dossier) Maatschappelijk assistent Sociaal werk (HT) Co-bemiddeling (HT) (niet in zelfde dossier)

32 Gezinsbemiddeling: tussen ouders, tussen ouders en kinderen, tussen ouders, kinderen en organisaties (school, jeugdinstellingen ) Buurtbemiddeling Opleiding peerbemiddeling Herstelbemiddeling Strafbemiddeling

33 Gezinsconflicten: 50 % Diefstal: 10 % Burenconflicten: (bedreigingen, verwijten, beschadigingen ): 25 % Conflicten op werk, huisvredebreuk: 8 % Slagen en verwondingen: 25 % In 2013 werd bemiddeld in 108 van de 222 dossiers Van die 108 werd in 70 % een akkoord afgesloten

34 Community mediation: Buren- en buurtbemiddeling

35 Gedecentraliseerde buurtmodellen in grote steden: San Francisco: social movement SFCB (R. Shonholtz) Rotterdam: "community empowerment" Lyon: dienstverlenend en rechtenbenadering Droit au droit Een gecentraliseerd stedelijk model: Luxemburg

36 San Francisco: sociale beweging op gang brengen door participatie, emancipatie en verbondenheid Rotterdam: instrumentele visie geïnspireerd door SF: buren- en buurtbemiddeling als instrument voor sociale cohesie en empowerment Lyon: gelijke kansenbeleid en gelijke rechtenbeleid: Luxemburg: paste het model van Lyon aan: een op maat gecentraliseerd stedelijk model

37 1. Conflicten zijn onderdeel vh. leven, waar leren en veranderen normaal is 2. Steden/gemeenten, sociale diensten en/of politie nemen samen met buurten hun verantwoordelijkheid op 3. Vreedzame uiting van conflicten en verbondenheid 4. Ethische en methodologische regels van bemiddeling worden toegepast 5. Filosofische, religieuze en culturele diversiteit vd. gemeenschap wordt gerespecteerd

38 Bemiddelen alleen is niet voldoende: Nazorg (cf. SFCB en Rotterdam) Samenwerking met juristen en sociaal werkers biedt grote voordelen VZW-structuur kan onafhankelijkheid van bemiddelaars bevorderen, maar is geen must Vrijwilligers onder begeleiding van professionelen Opleiding, super/intervisie Inbedding in een structuur: continuïteit Betere integratie van verschillende bemiddelingsinitiatieven: hertstelbemiddeling, peerbemiddeling, burenbemiddeling Op zoek gaan naar joint ventures qua subsidiëring (cf. Rotterdam) Reaching out EKC als methodiek voor buurtbemiddeling Werken met lokale teams (Rotterdam)