Evaluatie buurtbemiddeling Olst-Wijhe

Transcriptie

1 Evaluatie buurtbemiddeling Olst-Wijhe Olst-Wijhe, 15 november 2013 doc. nr.:

2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 Doel 3 Wat is buurtbemiddeling? 3 Werkwijze evaluatie 3 Opbouw evaluatienota 3 2. Buurtbemiddeling Olst-Wijhe 4 Aanleiding 4 Organisatie buurtbemiddeling Olst-Wijhe 4 Werkwijze 4 Financien 5 Samenwerking 5 3. Doelstellingen en achtergrondinformatie bemiddelingstrajecten 7 Wat wilden we bereiken en hebben we dat bereikt? 7 Achtergrond bemiddelingstrajecten 7 Resultaat bemiddelingstrajecten en tevredenheid 7 4. Conclusies en aanbevelingen 10 Conclusies 10 Aanbevelingen 10 Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 2 van 10

3 1. Inleiding In 2011 is door de gemeenteraad van Olst-Wijhe de beleidsnota Integrale Veiligheid vastgesteld. In deze nota is geconstateerd dat het in Olst-Wijhe ontbrak aan een eenduidige aanpak/verantwoordelijkheid in overlastsituaties en burenconflicten die niet direct een relatie hebben met huurachterstanden en maatschappelijke problemen maar meer een gevolg zijn van botsende leefstijlen. Bij zowel de politie, woningcorporatie als gemeente bestond de wens om een meer eenduidige aanpak in dergelijke situaties te hanteren. Om die reden is in 2011 een pilotproject buurtbemiddeling gestart die vervolgens heeft geleid tot het project buurtbemiddeling dat op 2 april 2012 van start is gegaan en eind 2013 geëvalueerd wordt. Deze evaluatie ligt nu aan u voor. Doel Het doel van deze notitie is inzicht geven in de resultaten van het project en de effecten. Daarnaast geeft deze notitie ook inzicht in het oordeel van de verschillende partijen die betrokken zijn bij het project buurtbemiddeling. Wat is buurtbemiddeling? Waar mensen met elkaar samenleven, ontstaan ook conflicten en irritaties. In het meest gunstige geval lossen mensen deze irritaties en conflicten samen op. In de praktijk blijkt dit niet altijd zo te werken en daarom is buurtbemiddeling opgericht. Dit is een laagdrempelige organisatie waar mensen die in een conflictsituatie zitten met buren zich kunnen melden. Mensen krijgen in eerste instantie advies hoe zij zelf het conflict kunnen oplossen, als zij hier nog geen poging toe hebben gedaan. Is deze poging niet gelukt, dan volgt een gesprek met vrijwillige bemiddelaars die kunnen bemiddelen in de situatie. Buurtbemiddeling is toegankelijk voor alle inwoners van onze gemeente die in een conflictsituatie zitten of dreigen te komen met buren of buurtgenoten. Door middel van buurtbemiddeling kunnen buren en buurtgenoten hun conflicten nu en in de toekomst zelf met elkaar oplossen. Voorwaarde is wel dat beide partijen vrijwillig willen deelnemen aan de bemiddeling. Voor het bemiddelen worden getrainde, onafhankelijke vrijwilligers ingezet die naar het verhaal van beide partijen luisteren. Zij geven geen oordeel en zijn neutraal. De grootste meerwaarde van het project buurtbemiddeling is wat mij betreft dat de zelfredzaamheid van de huurders en bewoners wordt vergroot. Doordat er sprake is van mediation door vrijwilligers moeten huurders zelf aan de slag en zelf bepalen wat voor hun belangrijk is en hoe ze het willen oplossen. Daarmee leveren we bijdrage aan participatie van de burgers en helpen we hen hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Een tweede meerwaarde zal zich nog meer ontwikkelen. De woonconsulenten van SallandWonen kunnen lichtere klachten doorsluizen naar Buurtbemiddeling en hun tijd vervolgens besteden aan de zwaardere gevallen, die we steeds meer krijgen door onder andere het meer zelfstandig blijven en gaan wonen van mensen met een lagere zorgindicatie ook vanwege psychische problemen Manager Wonen - SallandWonen Werkwijze evaluatie Jaarlijks worden in de stuurgroep, waar alle samenwerkingspartijen in vertegenwoordigd zijn, prestatieafspraken gemaakt. Twee keer per jaar rapporteert buurtbemiddeling over de voortgang van deze afspraken in de stuurgroep. Specifiek voor deze evaluatie is een rapportage opgesteld over de periode van 2 april 2012 tot en met augustus Op basis van deze rapportage en input van de samenwerkingspartners is deze evaluatie tot stand gekomen. Grafieken en tabellen die gebruikt zijn in deze evaluatie komen uit de rapportage van buurtbemiddeling Olst-Wijhe. Opbouw evaluatienota In hoofdstuk twee kijken we kort terug naar de aanleiding voor buurtbemiddeling. Ook kijken we naar de organisatie van buurtbemiddeling in Olst-Wijhe, de manier van werken, de financiering van het project, maar ook naar de samenwerking tussen partijen. Hoofdstuk drie gaat in op de doelstellingen en resultaten. In dit hoofdstuk is ook informatie over de achtergronden van de bemiddelingstrajecten en de tevredenheid van de klanten van buurtbemiddeling te vinden. De conclusies en aanbevelingen naar aanleiding van deze evaluatie zijn te vinden in hoofdstuk vier. Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 3 van 10

4 2. Buurtbemiddeling Olst-Wijhe Aanleiding In de beleidsnota Integrale Veiligheid van de gemeente Olst-Wijhe is ervoor gekozen om op een aantal thema s intensiever beleid te voeren. Een van deze thema s was het thema burenoverlast. Terugblik De gemeente signaleerde dat zij vaker werd betrokken bij burenconflicten, de oorzaken van deze conflicten waren verschillend en kwamen in de verschillende kernen voor. Ook de politie en woningcorporatie probeerden te bemiddelen en de burger vroeg de gemeente regelmatig om handhavend op te treden. Of er nu daadwerkelijk sprake was van een stijging van deze conflicten was niet duidelijk. Wat wel duidelijk was, was dat de gemeente, de woningcorporatie en ook de politie steeds meer tijd kwijt waren aan het bemiddelen tussen zogenaamde huis-, tuin- en keukengeschillen. Daar kwam nog bij dat de Buurtbemiddeling Olst-Wijhe investeert in en bevordert communicatie tussen bewoners. Zij leren bewoners om te gaan met conflicten en bevorderen het besef zelf (mede)verantwoordelijk te zijn voor de leefbaarheid in hun buurt. Bewoners krijgen meer begrip voor buurtgenoten hun leefgewoonten en achtergrond. Dat verbetert de sociale samenhang in de buurt en heeft een structureel positief effect op de leefbaarheid in de wijk. Stuurgroeplid Politie tijdsinvestering vaak niet tot het gewenste resultaat leidde: het oplossen van het conflict. Partijen hadden de behoefte aan een eenduidige aanpak/verantwoordelijkheid in burenconflicten rond de huis-, tuin- en keukengeschillen. SallandWonen en de gemeente hebben vervolgens de handen inéén geslagen en hebben besloten het project buurtbemiddeling gezamenlijk te financieren. Beoogde Effect De inwoners van de gemeente wonen op een prettige manier samen en lossen problemen zoveel mogelijk onderling op. Daar waar dit niet werkt bekijken de veiligheidspartners op welke manier zij hierop in kunnen/moeten zetten. Organisatie buurtbemiddeling Olst-Wijhe Vanuit praktische en kostenefficiënte overwegingen is ervoor gekozen om aan te sluiten bij buurtbemiddeling Deventer. Buurtbemiddeling Olst-Wijhe maakt gebruik van de faciliteiten van Deventer maar is wel herkenbaar en bereikbaar als buurtbemiddeling Olst-Wijhe. Op deze manier kunnen trainingen etc. gezamenlijk worden ingekocht en kunnen methodieken die in Deventer al zijn ontwikkeld, gebruikt worden door Olst-Wijhe. Buurtbemiddeling werkt met vrijwillige buurtbemiddelaars en twee betaalde krachten, de coördinator en de administratief medewerker (samen 5,5 uur per week). Door de samenwerking met buurtbemiddeling Deventer is buurtbemiddeling Olst-Wijhe in ieder geval 4 dagen per week tot uur bereikbaar. De vrijwillige buurtbemiddelaars zijn allemaal afkomstig uit onze gemeente. Zij hebben na de selectie allemaal een opleiding gevolgd en volgen elk jaar een verdiepingstraining. In de beginfase hebben de nieuwe bemiddelaars van Olst-Wijhe samengewerkt met ervaren bemiddelaars uit Deventer. Buurtbemiddeling Olst-Wijhe kent een stuurgroep. Deze stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de samenwerkingspartners SallandWonen, de politie, Raster Deventer, de gemeente Olst-Wijhe en de projectcoördinator buurtbemiddeling. De stuurgroep bewaakt de kwaliteit en de voortgang van het project. Werkwijze Een bemiddelingstraject bestaat uit verschillende fases. Tijdens of na elke fase kan tot een oplossing gekomen worden. Elk traject start met een intakegesprek. In dat gesprek ontvangen mensen tips hoe zij zelf het gesprek aan kunnen gaan met de buren. Soms is dit voor mensen al voldoende om tot een Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 4 van 10

5 oplossing te komen. Met de melder wordt afgesproken dat hij/zij terugbelt om het resultaat terug te koppelen. Als een terugkoppeling uitblijft, neemt buurtbemiddeling contact op. In sommige gevallen is een zaak niet geschikt voor buurtbemiddeling bijvoorbeeld als er sprake is van psychiatrische problemen of mogelijk risico op verstoring van de openbare orde/ernstige strafbare feiten. In dergelijke gevallen verwijst buurtbemiddeling door naar het lokale netwerk. Het uitgangspunt is steeds om mensen zoveel als mogelijk zelf de eigen problemen op te laten lossen, als een bemiddelingsgesprek nodig is om mensen te ondersteunen dan wordt het bemiddelingsgesprek gevoerd, altijd onder begeleiding van twee buurtbemiddelaars. In dit gesprek worden afspraken gemaakt, deze worden op papier vastgelegd. Een vast onderdeel van de afspraken is hoe men handelt op het moment dat er weer overlast wordt ervaren. Als de tweede partij bemiddeling weigert, blijft de melder met een vervelende situatie zitten. In dergelijke gevallen wordt coaching aangeboden om zo goed mogelijk met de situatie om te leren gaan. Wij verwachten van onze inwoners dat zij eventuele irritaties en conflicten met buren zelf oplossen. Niet iedere inwoner is in staat om zelfstandig zo n gesprek te voeren. Nu buurtbemiddeling er is, is er een organisatie die buren ondersteunt in conflictoplossing. Hierdoor kunnen mensen conflicten in een vroeg stadium zelf oplossen. Dit voorkomt dat conflicten escaleren en dat er een onwenselijke situatie ontstaat in een buurt die mogelijk leidt tot problemen in de openbare orde of onrust. Stuurgroeplid gemeente Olst-Wijhe Zes weken na een bemiddelingsgesprek wordt een nazorggesprek gevoerd. De bemiddelaar neemt contact op met beide partijen en vraagt naar de tevredenheid Financiën Buurtbemiddeling Olst-Wijhe werkt met een begroting van ,-. Zowel SallandWonen als de gemeente financieren dit project voor 50%. Beide organisaties zijn van mening dat zij beide een verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de leefbaarheid in de kernen. Daarnaast betekent de aanwezigheid van een project als buurtbemiddeling dat de medewerkers van de eigen organisatie zich kunnen richten op de eigen taken en niet steeds een rol spelen in de conflictoplossing tussen buren onderling. Samenwerking Zowel de politie, gemeente en SallandWonen zijn enthousiast en positief over de samenwerking. Het project draait nu nog maar korte tijd in de gemeente en behaalt goede resultaten. Partijen hebben veel tijd en energie geïnvesteerd in het laten slagen van het project. Vooral de vrijwilligers die opleidingen en cursussen hebben gevolgd hebben zich met hart en ziel ingezet. Het project draait goed. De politie is blij met buurtbemiddeling. Zij signaleert dat de politie vaak wordt ingeschakeld als er onenigheid tussen buurtgenoten is. Dit heeft een negatieve invloed op de sfeer en leefbaarheid in de wijk. Bovendien is er een risico op escalatie. Veel tijd van de wijkagenten ging verloren in de bemiddeling tussen buren terwijl dit vaak niet een gewenste oplossing had. Niets doen was ook geen optie want het probleem en daarmee het risico op escalatie bleef bestaan. Nu buurtbemiddeling Olst-Wijhe er is, heeft de wijkagent meer tijd om andere wijkzaken op te pakken. SallandWonen geeft ook aan dat een meerwaarde van de samenwerking is dat burgers niet kunnen shoppen bij verschillende partijen totdat een van de partijen het probleem gaat oplossen. Burgers moeten ook echt zelf aan de slag en kunnen zich niet meer verschuilen achter instanties. Het is goed dat partijen gezamenlijk (politie, gemeente, corporatie en bewoners) de verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in kernen, dorpen en buurten vasthouden. In deze kernen is namelijk ook een mix van huurders en kopers. Het is goed dat al deze mensen bij een organisatie terecht kunnen. Voordat buurtbemiddeling bestond in Olst-Wijhe deed de corporatie dit zelf voor de huurwoningen, maar nu zijn er ook mogelijkheden voor woningeigenaren. Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 5 van 10

6 De gemeente werd steeds vaker ingezet om door middel van handhaving op te treden tegen het gedrag van de buurman/buurvrouw. Daarmee werd de verantwoordelijkheid voor een oplossing van het probleem bij de gemeente neergelegd. Door een project als buurtbemiddeling worden mensen geholpen om op eigen kracht de problemen zelf aan te pakken. Daarnaast is een belangrijke winst dat er geen kostbare capaciteit verloren gaat aan het oplossen van problemen tussen buren onderling zonder dat men daar de eigen verantwoordelijkheid in pakt. Het instrument buurtbemiddeling maakt ook onderdeel uit van de gemeentelijke handhavingsstrategie. Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 6 van 10

7 3. Doelstellingen en achtergrond informatie bemiddelingstrajecten In dit hoofdstuk kijken we terug op de doelstellingen die zijn geformuleerd en kijken we naar de achtergronden van de meldingen. Wat wilden we bereiken? Er zijn op verschillende momenten afspraken gemaakt over de gewenste effecten en output. In onderstaand schema zijn deze op een korte en bondige manier gepresenteerd. In de bijlage verslag buurtbemiddeling Olst-Wijhe april augustus 2013 kunt u een meer uitgebreide toelichting lezen. Afspraak Resultaat Score toelichting In de periode april 2012 t/m augustus n.v.t 2013 melden zich 27 inwoners uit Olst-Wijhe bij buurtbemiddeling 41 Elke vrijwilliger bemiddelt jaarlijks Nodig om kennis en ervaring te 2+ minimaal in 2 zaken onderhouden Conflictoplossing kan op verschillende manieren tot stand komen: volledige bemiddeling, oplossing na een Minimaal 60% van het totaal aantal 75% intakegesprek, oplossing na informatie aanmeldingen is succesvol afgerond. en advies, doorverwijzing naar professionele hulpverlening of coaching van de klagende partij. Jaarlijks slaagt minimaal 75% van de volledige bemiddelingen In de periode april 2012 t/m augustus 2013 worden zes voorlichtingsmomenten gegeven aan potentiële verwijzers In de periode april 2012 t/m augustus 2013 worden zes PR acties uitgevoerd 88% : 100% van 3 bemiddelingen 2013: 80% van 5 bemiddelingen Bij een geslaagde bemiddeling zijn alle fasen van het bemiddelingsproces doorlopen. Voorlichtingen aan: zorg en veiligheidsoverleg, medewerkers van SallandWonen, politie en gemeente. Via internet, de stentor, bewonersblad (Be)leven van SallandWonen, veilig wonen en leven krant van de gemeente. Folders van buurtbemiddeling zijn verspreid. Achtergrond bemiddelingstrajecten Bij de start in 2012 werden zaken met een zeer lange en complexe overlastsituatie aangemeld bij buurtbemiddeling. Zaken waarin de politie of woningcorporatie al veel tijd had gestoken maar niet tot een positief resultaat kon komen. Bij 50 % van de aangemelde zaken in 2012 speelden de klachten tussen de 20 en 5 jaar, bij de andere helft tussen de 5 en 1 jaar. Er zijn door de verschillende partijen 48 zaken doorverwezen naar Buurtbemiddeling. Daarnaast hebben zich 8 mensen op eigen initiatief gemeld. In totaal zijn er 56 potentiële zaken. In 15 zaken hebben de verwezen bewoners zichzelf niet gemeld bij Buurtbemiddeling. Voor deze 15 zaken is dus geen bemiddeling gestart, zodat het totaal aantal in behandeling genomen zaken op 41 komt. De betrokkenen reageren over het algemeen positief, we moeten vaak wel een toelichting geven. Mensen willen in eerste instantie niet de moeite nemen om zelf contact te leggen. Vaak is men aan het einde toch positief. Als mensen geen bemiddeling willen dan komt dat vaak doordat er geen vertrouwen is in een oplossing. Wijkagent Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 7 van 10

8 In onderstaande tabel is te zien hoeveel zaken iedere partij verwijst naar buurtbemiddeling. Bij deze cijfers moet een kleine nuancering worden gemaakt. Partijen hebben namelijk afgesproken dat zij elke verwijzing naar buurtbemiddeling melden bij de projectcoördinator buurtbemiddeling. Als medewerkers dit niet doorgeven dan is het beeld niet volledig. Wat met zekerheid gesteld kan worden is dat dit het minimum aantal verwijzingen per melder is totaal totaal Op eigen initiatief Doorverwezen naar Buurtbemiddeling In behandeling genomen SallandWonen Politie SallandWonen en politie Gemeente Welzijnsorganisatie Overig totaal Resultaat bemiddelingsgesprekken en tevredenheid Bemiddelingsproces totaal Opgelost Niet opgelost A Opgelost na intakegesprekken 4 B Opgelost na buurtbemiddeling 7 C Doorverwezen 4 D Informatie en advies gegeven 4 E Coaching 5 F Verhuizen 2 G Geen oplossing 1 H Ongeschikt voor bemiddeling I Eerste partij weigert bemiddeling J Tweede partij weigert bemiddeling 5 K Afgebroken communicatie L In behandeling 9 Totaal 33 8 In vier zaken zijn de aanmelders na een gesprek met ons, zelf in gesprek gegaan met de buren en zijn daardoor tot een oplossing gekomen. Er zijn acht zaken volledig in de bemiddeling geweest. Dit zijn bemiddelingen waarbij alle fasen van het bemiddelingsproces (intakegesprekken, bemiddelingsgesprek en nazorg) zijn doorlopen. Vier zaken waren niet geschikt voor Buurtbemiddeling en zijn doorverwezen. Coaching heeft plaatsgevonden in vijf zaken. Overigens hebben enkele aanmelders aangekondigd te gaan verhuizen (2). Het probleem is hierbij niet duurzaam opgelost aangezien een volgende bewoner in de Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 8 van 10

9 toekomst tevens hinder kan ondervinden van de betreffende buurman/ -vrouw. Verhuizen is dan ook niet het eindresultaat van het bemiddelingsproces, maar wel het einde van de bemiddeling. Zes weken na de bemiddeling neemt de buurtbemiddelaar contact op met de betrokkenen en vraagt naar de tevredenheid over het resultaat. Ook na een coachingstraject vindt nazorg op deze manier plaats. In onderstaande tabel het resultaat. totaal Nazorg 1 e partij 2 e partij Tevreden na bemiddeling 3 4 Ontevreden na bemiddeling 1 0 Anders 1 1 Nog onbekend 2 2 totaal 7 7 Nazorg totaal Tevreden na coaching 3 Ontevreden na coaching 0 Nog onbekend 2 totaal 5 In één zaak is de ene partij tevreden en de andere niet. Er is een vervolgbemiddeling aangeboden. In drie andere zaken zijn beide partijen tevreden. Anders: Partij B is verhuisd om andere redenen dan het burenconflict. Twee zaken zijn pas kort geleden afgesloten. In het najaar wordt er contact opgenomen voor de nazorg. Ook na coaching wordt nazorg gedaan. Resultaat nazorg coaching: in drie zaken is de klant naar tevredenheid gecoacht. In twee zaken is het nog niet bekend. Aard van de klachten De meeste klachten waarvoor mensen zich melden bij buurtbemiddeling liggen op het relationele vlak: in 39% van alle klachten gaat het over pesterijen/intimidatie (9), bedreiging (1) of verstoorde relatie (6). Informatie over de locatie van de aanmeldingen, leeftijd van de melder en het soort woning In onderstaande grafieken staan het aantal aanmeldingen uitgesplitst naar wijk, en per leeftijdscategorie en het aandeel huur- en koopwoningen. Hierbij gaat het om het soort woning van de melder. Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 9 van 10

10 4. Conclusies en aanbevelingen Conclusie Er zijn 41 zaken in behandeling genomen. 15 zaken zijn doorverwezen maar mensen hebben zich niet bij buurtbemiddeling gemeld. 75% van het aantal afgesloten zaken is in positieve zin opgelost. Het gestelde doel van 60% is daarmee behaald. 88% van het aantal bemiddelingen is geslaagd. Het gestelde doel was 75%. Het merendeel van de mensen is tevreden na bemiddeling (53% is tevreden, 5% ontevreden, 32% is nog onbekend, 10% is anders d.w.z verhuis om andere redenen dan het burenconflict). De meeste klachten liggen op relationeel vlak (omgang met elkaar). (39 %) Zowel politie, woningcorporatie als gemeente zijn tevreden over het project. De gezamenlijke financiering van het project door gemeente en SallandWonen wordt positief ervaren. Aanbeveling Continueer de samenwerking tussen Raster, SallandWonen, politie en gemeente in de vorm van buurtbemiddeling. Voor de periode 2014 tot en met Evalueer de resultaten en de samenwerking eind 2017 Reserveer een budget van in totaal ,- Continueer de afspraken tussen SallandWonen en de gemeente Olst-Wijhe dat beide 50% van het totaalbedrag financieren Investeer in de manier van verwijzen door partners zodat het verschil tussen het aantal verwijzingen en het aantal daadwerkelijke aanmeldingen lager wordt Onderzoek waarom burgers zich niet hebben aanmelden bij buurtbemiddeling als zij verwezen zijn en voer waar nodig verbeteringen door Evaluatie buurtbemiddeling olst-wijhe 10 van 10