WIELWIJK IN VOGELVLUCHT Schets van Wielwijk, Dordrecht

Transcriptie

1 WIELWIJK IN VOGELVLUCHT Schets van Wielwijk, Dordrecht Stedelijk kader Wielwijk is één van de wijken van Dordrecht West. De woningvoorraad in Dordrecht West bevat relatief aanmerkelijk meer sociale huurwoningen en goedkope eengezinswoningen van kwalitatief matig niveau, dan in de rest van Dordrecht. Ook het gemiddelde inkomen ligt er beduidend lager. Mede om deze reden is Dordrecht West door het Ministerie van VROM aangewezen als prioriteitswijk. Het gebied biedt huisvesting aan een kwart ( inwoners) van de Dordtse bevolking in woningen, waarvan 75% tot de huursector behoort. De gemeente Dordrecht en de betrokken woningcorporaties werken gezamenlijk aan de wederopbouw van het gebied, waarvoor men twee centrale doelstellingen heeft gesteld: 1) tegengaan van de selectieve uitstroom van hogere inkomens en instroom van lagere inkomens; 2) zorgen dat de leefbaarheid in de wijken op peil is en er sprake is van een schone, hele en veilige woonsituatie met bijbehorend voorzieningenniveau. De fysieke en sociale doelstellingen zijn nauw met elkaar verweven. Beiden hebben een functie in het aantrekken of vasthouden van sociaal actieve burgers in de wijk. Een leefbare wijk is immers voorwaardelijk aan een aantrekkelijk woonmilieu en daarmee voor het realiseren van de fysieke opgave. Wielwijk Wielwijk, vroeger de "karbonade-wijk" genoemd, is een naoorlogse wijk die zich kenmerkt door portiekflatwoningen. Er wonen ongeveer mensen in woningen, waarvan 90% tot de sociale huurvoorraad behoort. Ruim een derde (37%) van de wijkbewoners kunnen worden gerekend tot de allochtone bevolkingsgroep. Van alle Dordtse wijken kijken Wielwijkers het minst positief aan tegen de aanwezigheid van allochtonen. Bewoners noemen integratie, samenleven en isolement als belangrijke thema's. Anno 2005 beschikt een significant aandeel van de inwoners over een laag inkomen en de werkloosheid in Wielwijk is zeer hoog ten opzichte van de rest van Dordrecht. Het gegeven dat 80% van de bewoners het moeten doen met een inkomen van minder dan euro per maand is veelzeggend. Zo'n Wielwijkers geven aan schulden te moeten maken om te kunnen leven. Kijkend naar de sociale samenhang in de Dordtse wijken scoort Wielwijk met een indicatiescore van 5,5 (op een schaal van 0-10) het laagst. Minder dan de helft van de mensen die in Wielwijk wonen, hechten zich aan de buurt waarin ze wonen. Bewoners van Wielwijk hebben ook vaker te kampen met overlast in hun buurt dan andere Dordtenaren. De onveiligheidsgevoelens is dan ook licht toegenomen. De feiten zijn niet rooskleurig te noemen, maar wel kenmerkend voor Wielwijk. Doch, heeft het gezamenlijk ingrijpen van betrokken partijen om de achteruitgang van Wielwijk tegen te gaan, al op diverse plekken tot zichtbare verbeteringen geleid. De metamorfose die het centrum van Wielwijk heeft ondergaan, maakt het schrille contrast met de oude delen van Wielwijk des te duidelijker. Voor Wielwijk geldt dat het behalen van de twee eerder genoemde doelstellingen met het verrichten van het "normale" beheer en onderhoud van de wijk niet voldoende is. Een vaste kern standvastige bewoners strijdt al jaren voor verbetering van de wijk en tegen het negatieve stempel van de achterstandswijk. Zij hebben behoefte aan meer inzet en tempo! Extra inspanningen en ingrijpende veranderingen zijn nodig om de leefomgeving en de sociale cohesie op een leefbaar niveau te krijgen.

2 De menselijke bril levert het sociale perspectief De opgave die ons te doen staat is om de huidige en toekomstige bewoners van Wielwijk vanuit hun behoeften geredeneerd weer sociaal perspectief te bieden. Het gaat dan niet alleen om de maatschappelijke, maar ook om de economische en culturele aspecten. Het sociale programma voor Wielwijk bestaat uit een aantal trajecten, dat hierop is gericht. Dat doen we niet alleen, de inzet van andere betrokken partijen (zoals zorginstellingen, woningcorporaties, politie, enzovoort) en bovenal de bewoners zelf moeten het sociale programma tot een blijvend succes maken. In het sociale programma is gekozen voor een beperkt aantal speerpunten, waarbij een extra impuls nodig is ten opzichte van de huidige inspanningen. Er zijn twee soorten speerpunten. De speerpunten "Achter de voordeur in Wielwijk", "Wielwijk kansrijk" en "Wielwijk in beeld" gaan uit van een integrale vraaggerichte aanpak met een actieve benadering van bewoners. Het meest in het oog springende traject is de zogeheten "Kansenwinkel". Het gaat erom de talenten van bewoners in te zetten voor het verbeteren van hun buurt. Zeker als dit gekoppeld kan worden aan het traject "Achter de voordeur in Wielwijk", waarbij getracht wordt met name de sociaal geïsoleerden uit hun situatie te ontrekken, zijn we vernieuwend bezig. Bij de overige speerpunten is de vraag in beeld en wordt een thematisch aanbod uitgewerkt. Om de extra focus op de sociale aspecten te benadrukken ligt het in de bedoeling een Stichting Wielwijk Kansrijk op te richten.

3 Concept Sociaal Programma Wielwijk Bewoners, betrokken partijen en de gemeente willen gezamenlijk een beter toekomstperspectief voor de bewoners van Wielwijk door de verbetering van hun fysieke, economische en sociale situatie. Wielwijkers moeten de keuze hebben in de wijk te blijven als zij een stap in hun wooncarrière willen maken en bewoners met een wat hoger bestedingspatroon moeten in de toekomst ook in de wijk terecht kunnen. Sociaal programma: aanpak via speerpunten Uit analyse blijkt dat er door bewoners en professionals al veel gedaan wordt op sociaaleconomisch gebied. Er is gekozen om voor het sociale programma te werken met speerpunten waarbij een extra impuls nodig is ten opzichte van de huidige inspanningen. Er zijn twee soorten speerpunten. De speerpunten "Achter de voordeur in Wielwijk", "Wielwijk kansrijk" en "Wielwijk in beeld" gaan uit van een integrale aanpak, gericht op de vraag en met een actieve benadering van bewoners. Bij de overige speerpunten is de vraag in beeld en wordt een thematisch aanbod uitgewerkt. Hieronder treft u een beschrijving van de speerpunten aan. In de kaders staan per speerpunt de doelstellingen omschreven. 1 Wielwijk kansrijk Het benutten van de talenten en vaardigheden van de bewoners en hen ondersteunen dit te vertalen naar bijdragen aan een vitale buurt. We worden hierbij geïnspireerd door de uit Amerika afkomstige Asset-Based Community Development (ABCD) methode. Voor deze aanpak wordt een "kansenmakelaar" aangesteld die bewoners ondersteund om kansen op te pakken (kansenhulp), een budget om projecten uit te financieren en een "Kansenwinkel" in de wijk als motor voor innovatieve ideeën en als ontmoetings- en informatiepunt. Andere activiteiten zijn "Centro di mama" (gericht op tienermoeders), het opleiden van bewoners tot sport of activiteitenleider, en het actief benutten van talenten van bewoners bij de verlengde schooldag. 2 Achter de voordeur in Wielwijk Zicht krijgen op de problemen die we nu vermoeden op grond van de cijfers en signalen van bewoners. Bewoners in staat stellen geconstateerde problemen op te lossen. Inspelen op kansen en talenten van bewoners. Voorkomen van opeenstapeling van problemen door vroegtijdige interventies. De aanbieders in de gelegenheid stellen om hun aanbod beter af te stemmen op de vragers. Bij deze aanpak worden per buurt alle bewoners geïnterviewd. De huisbezoeker kan bewoners bij eenvoudige vragen of problemen helpen. Bij meervoudige problematiek wordt een casemanager ingeschakeld om de problemen op te lossen. De uitkomst kan ook zijn dat de "kansenmakelaar" of de "werkmakelaar" ingeschakeld wordt en kunnen bewoners budgetbegeleiding krijgen. 3 Wielwijk betrokken en positief in beeld Zorgen dat bewoners, ondernemers en instellingen tijdens de verandering van de wijk meeweten, meedenken en meedoen. Verbeteren van het imago van de wijk. Aantrekken van nieuwe bewoners. Bij het visieontwikkelingsproces is veel aandacht besteed aan het betrekken en informeren van bewoners. Dit wordt de komende jaren voortgezet, omdat alleen door de betrokkenheid van de verschillende partijen aanpak succes gegarandeerd is. De actieve, kritische klankbordgroep met goede begeleiding zal blijven om het vernieuwingsproces actief te volgen. Bij projecten is extra ondersteuning van bewoners nodig.

4 Een wervende website en nieuwsbrief zorgen dat de huidige en toekomstige bewoners goed geïnformeerd zijn. De zoektocht naar vernieuwende methoden om bewoners te bereiken zal door gaan. Voorbeelden hiervan zijn het promotieteam Wielwijk dat bestaat uit bewoners, een ansichtkaartenactie en de activiteiten rond Wielwijk 50 jaar. Nog meer dan voorheen zal hierbij de verbetering van het imago van Wielwijk aandacht krijgen! We willen dit benadrukken door de Stichting Wielwijk Kansrijk op te richten; een team van spraakmakende Nederlanders en Dordtenaren worden uitgedaagd om nieuwe inzichten aan te dragen en Wielwijk buiten Dordrecht op de kaart te zetten. 4 Gewoon jong in Wielwijk» Verbeteren van de toekomstkansen van de Wielwijkse jeugd van 0-23 jaar. [ De jeugd heeft de toekomst, maar voor de Wielwijkse jeugd mag die wel wat rooskleuriger worden; gezonder, sportiever, met een schooldiploma en kans op werk. De jeugd van 0-23 jaar heeft extra aandacht nodig! Daarbij zal het gaan om aandacht voor de kleine groep jongeren die overlast veroorzaakt, maar ook om de brede groep kinderen en jongeren die dat niet doen, maar die het toch niet gemakkelijk hebben. De aanpak bestaat o.a. uit een steunpunt Route 23: alle jongeren tot 23 jaar hebben een baan of volgen een opleiding. Ook kunnen alle kinderen en jongeren gebruik maken van een sportkaart en hebben alle kinderen op hun 10" een zwemdiploma. Er zijn buitenschoolse activiteiten om de talenten van de kinderen te ontwikkelen: muziek, dans en theater zijn hier voorbeelden van. 5 Wielwijk werkt! Het verbeteren van de kansen die Wielwijkers op de arbeidsmarkt hebben. Vergroten van de levendigheid van de wijk door de toename van bedrijvigheid en bieden van huisvesting aan sociale, economische en culturele initiatieven. Een "werkmakelaar Wielwijk" gaat bemiddelen tussen de werkzoekenden in Wielwijk en de bedrijven in de regio en (samen met bijvoorbeeld het Da Vinci College) leerwerkprojecten opzetten. Daarnaast kan er in toekomstige sloopflats en andere plekken in de wijk ruimte voor sociale en economische initiatieven komen (waaronder een werkhotel en een theetuin voor allochtone vrouwen). Ook kunnen bewoners meewerken aan de vernieuwing van de wijk, via leer- en werktrajecten in de bouw en het onderhoud van woningen en woonomgeving. 6 Kunst, cultuur en sport als dragers voor ontmoeting Het bevorderen van integratie van de diverse bewonersgroepen in de wijk. Het bevorderen van deelname van bewoners van Wielwijk op het gebied van kunst, cultuur en sport. Met incidentele financiering loopt op dit moment al een aantal fantastische initiatieven in de wijk. Bewoners maken theatervoorstellingen over gebeurtenissen uit het dagelijkse leven in de wijk binnen het project Wielwijk toneelwijk. In leegstaande winkelruimtes zijn diverse kunstenaarsinitiatieven te vinden. Ook op sportgebied en het verwelkomen van nieuwe bewoners zijn de eerste stappen gezet. Op dit gebied moet echter veel meer worden geïnvesteerd en wel op zo'n manier dat het de basis legt voor (interculturele) ontmoeting. Voorbeelden zijn samenwerking met voetbalclub FC Dordrecht en andere toonaangevende sportclubs uit de stad om jongeren uit Wielwijk te betrekken, het houden van een wijkopera, het creëren van mogelijkheden voor bands en muziek uit de wijk, enzovoort.

5 7 Schoon, heel én veilig! Verhogen van het beheerniveau van de wijk waardoor het leefbaarheid van de wijk toeneemt. Het groene karakter van de leefomgeving wordt gekoesterd, maar de anonieme inrichting leidt ertoe dat bewoners, het niet meer ervaren als een eigen en bruikbare plek. Juist voor een wijk die al jaren verbouwd is en ook de komende jaren flink op de schop gaat, is aandacht voor de leefbaarheid van cruciaal belang. In Wielwijk moeten we zorgen dat de wijk schoon, heel en veilig is. In deze opsomming staat veilig niet voor niets onderstreept; juist dit aspect wordt door bewoners heel belangrijk gevonden. Voor plekken die als onveilig worden ervaren worden bewoners ingezet in het toezicht. Ook wordt de inzet van het Buurt Service Team (BST) uitgebreid, bij voorkeur met mensen uit Wielwijk. In één buurtje is al ervaring opgedaan met het project "groen aan zet" waarbij bewoners hebben aangegeven hoe ze hun leefomgeving willen gebruiken, inrichten en beheren. Dit smaakt naar meer! Planning Een flink aantal activiteiten en speerpunten staat al in de steigers. Voor andere activiteiten is verdere uitwerking nog nodig. September 2006 Oktober januari 2007 Januari december 2009 Maart 2007 Start speerpunt 2 "achter de voordeur". Start uitvoering (deel) activiteiten 3, 6 en 7. Uitwerken speerpunten tot plannen van aanpak en start voorbereidende werkzaamheden. Uitvoering speerpunten 1,2, 4 en 5. Bezoek van minister. Financiën Er is een begroting van de kosten van het sociale programma gemaakt voor de komende drie jaren. De verwachting is dat ook na 2009 extra inspanningen nodig zijn. Organisatiekosten Wielwijk kansrijk Achter de voordeur in Wielwijk Wielwijk betrokken en positief in beeld Gewoon jong in Wielwijk Wielwijk werkt! Kunst, cultuur en sport als drager ontmoeting Schoon, heel en veilig! Totaal