Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 10. Communicatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 10. Communicatie"

Transcriptie

1 Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 10 Communicatie 1

2 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Het communicatieproces te beschrijven. 2. De voor- en nadelen van mondelinge en schriftelijke communicatie met elkaar te vergelijken. 3. De effectiviteit van het keten-, wiel- en compleet netwerk met elkaar te vergelijken. 4. De factoren te benoemen die het gebruik van de geruchtenmachine beïnvloeden. 2

3 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 5. Te bespreken hoe ICT de interne communicatie verandert. 6. Vast te stellen welke barrières de communicatie gewoonlijk in de weg staan. 7. De potentiële problemen van multiculturele communicatie te beschrijven. 3

4 Functies van communicatie Controle Motivatie Uiting van emoties Informatie 4

5 Het communicatieproces 5

6 Communicatiekanalen Formele kanalen zijn ingesteld door de organisatie en versturen boodschappen die verband houden met de beroeps-activiteiten van de leden Informele kanalen zijn spontaan en ontstaan als een antwoord op individuele keuzes Persoonlijke of sociale boodschappen 6

7 Richting van communicatie Naar beneden Naar boven Lateraal 7

8 Interpersoonlijke communicatie Mondelinge Schriftelijke Non-verbale 8

9 Mondelinge communicatie Voordelen snelheid feedback Nadelen Mogelijke vertekening van de boodschap Inhoud is op eindbestemming vaak anders dan de zender oorspronkelijk bedoelde 9

10 Schriftelijke communicatie Voordelen Voorziet in een tastbaar en verifieerbaar document Kan voor onbeperkte tijd bewaard blijven Blijft fysiek beschikbaar als referentie op termijn Doordacht, logisch en duidelijk Nadelen Tijdrovend Geen feedback Geen garantie hoe de lezer het zal interpreteren 10

11 Non-verbale communicatie De twee belangrijkste boodschappen die lichaamstaal overbrengt zijn: (1) de mate waarin iemand een ander aardig vindt en geïnteresseerd is in zijn of haar mening (2) de relatieve status van zender en ontvanger onderling 11

12 Non-verbale communicatie Intonatie Gezichtsuitdrukking Fysieke afstand 12

13 Formele netwerken voor kleine groepen Keten Wiel Compleet netwerk 13

14 Netwerken voor kleine groepen en effectiviteitscriteria 14

15 Het geruchtencircuit Buiten het management om Wordt gezien als geloofwaardiger en betrouwbaarder Dient vooral het eigenbelang 15

16 Communicatie via de computer Instant Messaging (IM) Intranet en extranet Elektronisch vergaderen 16

17 Instant Messaging Managers kunnen snel en goedkoop contact onderhouden met werknemers Geen vertraging, geen in-box met veel berichten, geen onzekerheid of het bericht wel ontvangen is 17

18 Kennismanagement Het proces van de collectieve wijsheid binnen een organisatie ordenen en verspreiden, zodat de juiste informatie de juiste mensen op het juiste moment bereikt. Geeft de organisatie een voorsprong op de concurrentie en verbetert de prestaties omdat de kennis van werknemers groter is. 18

19 Het belang van kennismanagement: 1. Intellectuele bedrijfsmiddelen zijn nu even belangrijk als fysieke of financiële. 2. De uittocht van babyboomers maakt dat er een schat aan ervaring en kennis verloren raakt. 3. Een goed opgezet KM-systeem komt de efficiëntie van de organisatie ten goede omdat duplicatie vermeden wordt. 19

20 Factoren die effectieve communicatie belemmeren Filters Selectieve waarneming Informatie overload Emoties Taal Communicatieangst 20

21 Huidige communicatie-issues 1. Waarom hebben mannen en vrouwen moeite met elkaar te communiceren? 2. Wat zijn implicaties van politiek correcte beweging in organisaties? 3. Hoe kunnen individuen multiculturele communicatie verbeteren? 21

22 Culturele barrières Misverstanden door semantiek (woordbetekenis) Woordconnotaties Toonhoogteverschillen Verschillen in perceptie 22

23 Culturele context Cultuur met hoge context: let scherp op non-verbale signalen en subtiele situationele signalen tijdens de communicatie met anderen Cultuur met lage context: gaat vooral af op gesproken of geschreven taal om de betekenis te interpreteren 23

24 Richtlijnen voor de omgang met andere culturen 1) Ga uit van verschillen zolang overeenkomsten niet bewezen zijn 2) Benadruk beschrijvingen in plaats van interpretaties of evaluaties 3) Leef je in de ander in 4) Beschouw je interpretatie als een werkhypothese 24

25 Gevolgen voor managers 1) Meerdere kanalen gebruiken 2) Maak gebruik van feedback 3) Gebruik eenvoudige bewoordingen 4) Luister actief 5) Houd emoties in bedwang 6) Schenk aandacht aan je non-verbale signalen 7) Benut het geruchtencircuit 25

Consumentengedrag bij communicatie. communicatie H10 Schiffman

Consumentengedrag bij communicatie. communicatie H10 Schiffman Consumentengedrag bij communicatie communicatie H10 Schiffman de zender (bron van communicatie) de zender (bron van communicatie) de zender (bron van communicatie) de boodschap (dat wat gecommuniceerd

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 4 Perceptie en individuele besluitvorming

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 4 Perceptie en individuele besluitvorming Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 4 Perceptie en individuele besluitvorming 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Uit te leggen hoe

Nadere informatie

Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie

Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Gedurende de opleiding krijg je vakken die vallen onder: Communicatie 1,2,3,4 In periode 1 krijgen jullie communicatie 1 + 2 - Communicatie Luisteren

Nadere informatie

MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 2

MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 2 MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 2 Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 Doelen van deze module M Deze module gaat over: G het vermijden en herkennen van obstakels voor effectieve

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! 1. Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie!   1. Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

Communicatie, discriminatie en conflict

Communicatie, discriminatie en conflict Communicatie, discriminatie en conflict 1 Inhoud Communicatie Het communicatieproces Misverstanden Categorisatie Ingroup/ outgroupdifferentiatie Stereotypen Discriminatie 2 Communicatie (6.2-6.4) Communicatie

Nadere informatie

1Communicatie als. containerbegrip

1Communicatie als. containerbegrip 1Communicatie als containerbegrip Als medisch specialist is communiceren onlosmakelijk verbonden met het uitoefenen van uw professie. Niet alleen hebt u contact met uw patiënten, maar ook met diverse professionals

Nadere informatie

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018 NLP & INKOOP Dam Inkoopadvies & Training 2018 Stelling Als iemand anders het kan, kan ik het ook. Gewetensvraag Doe jij wat je zegt EN Zeg jij wat je doet? Jolanda Dam VERTROUWEN OPENHEID ONTWIKKELEN Sinds

Nadere informatie

IN1. Nr Omschrijving 2,5j 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j 11j

IN1. Nr Omschrijving 2,5j 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j 11j PLANNEN IN1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 De leerlingen zijn bereid ICT te gebruiken Bij het creatief vormgeven van hun ideeën. De leerlingen kunnen bepalen welke vorm (beeld, tekst, geluid) Relevant

Nadere informatie

Conflicten en onderhandelingen

Conflicten en onderhandelingen Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 13 Conflicten en onderhandelingen 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Het begrip conflict te definiëren.

Nadere informatie

Kijken met de ogen van een ander. Visitatie-resultaten versterken. Berséba 20 november 2014 Visit with a tie

Kijken met de ogen van een ander. Visitatie-resultaten versterken. Berséba 20 november 2014 Visit with a tie Kijken met de ogen van een ander Visitatie-resultaten versterken. Berséba 20 november 2014 Visit with a tie Agenda Tijd: 09.00 uur tot 12.00 uur Halverwege de ochtend kleine pauze Opening en doel Kader

Nadere informatie

Samenvatting M&O H6: Communicatieproces

Samenvatting M&O H6: Communicatieproces Samenvatting M&O H6: Communicatieproces Samenvatting door K. 1320 woorden 29 oktober 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H6; Communicatieproces 6.1 De definitie van communicatie Bij communicatie

Nadere informatie

Inleiding communicatie

Inleiding communicatie Inleiding communicatie Communicatie is een proces tussen zender en ontvanger. De boodschap wordt door de ander waargenomen, geïnterpreteerd en geëvalueerd. Als de boodschap niet overkomt, is er sprake

Nadere informatie

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Uitnodiging: focus op het webinar en leer hoe je met goede communicatie bereikt wat je graag wilt. Hoe doe je dat?.

Nadere informatie

TRAINING COMMUNICATIE VAARDIGHEDEN DOOR SASKIA KETTELERIJ & GEORGIOS LAZAKIS

TRAINING COMMUNICATIE VAARDIGHEDEN DOOR SASKIA KETTELERIJ & GEORGIOS LAZAKIS TRAINING COMMUNICATIE VAARDIGHEDEN DOOR SASKIA KETTELERIJ & GEORGIOS LAZAKIS 31/10/ 13 INTRODUCTIE Welkom! Vandaag gaan we gezamenlijk ervaringen delen over de vorige bijeenkomst. Jullie hebben in groepjes

Nadere informatie

Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014)

Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Inleiding De kern van (autisme)vriendelijke communicatie is echt contact, gebaseerd op

Nadere informatie

Inhoud. coaching. Opleidingen, cursussen, workshops

Inhoud. coaching. Opleidingen, cursussen, workshops Inhoud coaching Opleidingen, cursussen, workshops Inhoud Les 1. Wat is coaching? Coaching: verwezenlijk je dromen en ervaar succes! Stappenplan Het beroep Wat is coaching en wat is het niet? De verschillen

Nadere informatie

Kernachtig communiceren

Kernachtig communiceren Kernachtig communiceren De draad van mijn verhaal Generaliseren en concretiseren Hoofd en bijzaken Werken met tijdlijnen Verbaliseren en visualiseren De kern van mijn boodschap Taalpatronen Samenvatten

Nadere informatie

Inhoud. 1. Communicatiestijlen 2. Non-verbale communicatie

Inhoud. 1. Communicatiestijlen 2. Non-verbale communicatie Inhoud 1. Communicatiestijlen 2. Non-verbale communicatie 1. Communicatiestijlen Wij onderscheiden vier communicatiestijlen: 1. expressieve stijl 2. beschouwende stijl 3. directieve stijl 4. coöperatieve

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1744 woorden 16 maart keer beoordeeld

Samenvatting door een scholier 1744 woorden 16 maart keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1744 woorden 16 maart 2010 8 1 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 6 6.1 Bij communicatie worden gedachten tussen personen uitgewisseld: iemand laat iemand

Nadere informatie

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk?

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Zodra er twee of meer mensen in 1 ruimte zijn is er sprake van communicatie, ook al wordt er niet gesproken. Het is

Nadere informatie

Communicatie: Corporate identity- mix

Communicatie: Corporate identity- mix Communicatie: Corporate identity- mix Auteur: Birkigt & Stadler Persoonlijkheid: Het geen de organisatie karakteriseert. (ziel van het bedrijf) Gedrag: Dagelijkse handelingen van medewerkers, omgaan met

Nadere informatie

Zakelijk aspect. zender boodschap ontvanger Relationele aspect. Feedback

Zakelijk aspect. zender boodschap ontvanger Relationele aspect. Feedback Tweeëndertig coachingsprincipes0f1 : 1. Coachen is communiceren. Een coach dient kennis te hebben van het communicatieproces. Een coach beheerst sociale vaardigheden als luisteren, feedback geven en helder

Nadere informatie

Workshop Lichaamstaal. Lichaamstaal, een krachtig communicatiemiddel

Workshop Lichaamstaal. Lichaamstaal, een krachtig communicatiemiddel Workshop Lichaamstaal Lichaamstaal, een krachtig communicatiemiddel Lichaamstaal is belangrijker dan veel mensen beseffen. Het is een cruciaal onderdeel van onze communicatie. Hoe kom je over op een ander?

Nadere informatie

HET MAKEN EN VERSPREIDEN VAN PRAKTIJKVOORBEEL DEN: KENMERKEN EN VOORWAARDEN. Katrijn Ballet

HET MAKEN EN VERSPREIDEN VAN PRAKTIJKVOORBEEL DEN: KENMERKEN EN VOORWAARDEN. Katrijn Ballet HET MAKEN EN VERSPREIDEN VAN PRAKTIJKVOORBEEL DEN: KENMERKEN EN VOORWAARDEN Katrijn Ballet 1 INTRODUCTIE DRIE VOORWAARDEN VOOR EEN GOED PRAKTIJKVOORBEELD (1) Zorgvuldige beschrijving van het doen en zeggen;

Nadere informatie

Bouwstenen voor Gemeenterelaties. Communicatie

Bouwstenen voor Gemeenterelaties. Communicatie Bouwstenen voor Gemeenterelaties Communicatie 1 Bouwstenen voor Gemeenterelaties Gods Principes Ef. 4:16 Keuze Gemeente Cultuur 1Petr. 2:5 Band van liefde Relaties Band van vrede (Col. 3:14) elkaar (Ef.

Nadere informatie

SAMENVATTING (Summary in Dutch)

SAMENVATTING (Summary in Dutch) SAMENVATTING (Summary in Dutch) Taal speelt een belangrijke rol in ons dagelijks leven. Het is een van de meest centrale aspecten bij de interactie tussen mensen. Ons taalgebruik wordt beïnvloed door onze

Nadere informatie

De kracht van een sociale organisatie

De kracht van een sociale organisatie De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda

Nadere informatie

VERSLAG COMMUNICATIE

VERSLAG COMMUNICATIE VERSLAG COMMUNICATIE GEA VAN DER VELDE Inhoud Begrippen communicatie... 2 ZBMO- proces :... 3 AIDA... 3 Dagmar :... 4 Lavidge en steiner :... 4 Starch :... 4 Vocatio :... 5 Adoptie model van rogers :...

Nadere informatie

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Deze bijlage hoort bij hoofdstuk 4.9 en 4.11. Dit zelfassessment is ontwikkeld door Barbara de Boer, adviseur bij CPS. Zij maakte daarbij gebruik

Nadere informatie

www.rkdiaconie.nl/ er zijn/ specifieke activiteit uitvoeren

www.rkdiaconie.nl/ er zijn/ specifieke activiteit uitvoeren BEGRIJP JE WAT IK ZEG? Over communicatie, luisteren en vooroordelen Situering Om op een zinvolle manier met elkaar te communiceren, heb je veel vaardigheden nodig. De doelstellingen van deze trainingsachtige

Nadere informatie

SCW kerntaak 1 - Thema 5: communicatie

SCW kerntaak 1 - Thema 5: communicatie Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Miloeska Fennema 10 januari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/70499 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

STAGES IN ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE: FEEDBACKINSTRUMENT

STAGES IN ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE: FEEDBACKINSTRUMENT STAGES IN ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE: FEEDBACKINSTRUMENT Naam stagiair(e):... Stageplaats (+ adres):...... Tussentijdse evaluatie Eindevaluatie Stageperiode:... Datum:.. /.. / 20.. Stagementor:...

Nadere informatie

Cognitieve communicatiestoornissen

Cognitieve communicatiestoornissen Logopedie Cognitieve communicatiestoornissen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Cognitieve communicatiestoornissen / 04-01-2018 2 Cognitieve

Nadere informatie

Payroll Professional 2 e editie sessie: Efficiënt communiceren over de payroll. Bart.Vanlangendonck@sdworx.com Annelies.Baelus@sdworx.

Payroll Professional 2 e editie sessie: Efficiënt communiceren over de payroll. Bart.Vanlangendonck@sdworx.com Annelies.Baelus@sdworx. Payroll Professional 2 e editie sessie: Efficiënt communiceren over de payroll Bart.Vanlangendonck@sdworx.com Annelies.Baelus@sdworx.com Doel van deze workshop Deze workshop wil u inzicht geven in proactieve

Nadere informatie

Accuraat communiceren

Accuraat communiceren Accuraat communiceren Erna Pluym Senior Trainer Consultant/ Business Development Manager erna.pluym@acerta.be 0472 92 11 66 Communicatie, waarom zo belangrijk? Communicatie, waarom zo belangrijk? Had ik

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer

Examenprogramma maatschappijleer Examenprogramma maatschappijleer Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 maatschappijleer 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken

Nadere informatie

Verkennend Onderzoek Stimuleren Elektronisch Zakendoen Presentatie resultaten aan Floricode Adviesraad, 26 juni 2014, Roelofarendsveen

Verkennend Onderzoek Stimuleren Elektronisch Zakendoen Presentatie resultaten aan Floricode Adviesraad, 26 juni 2014, Roelofarendsveen Stimuleren digitaal zakendoen in de potplantenketen Floricode Adviesraad 26 juni 2014, Roelofarendsveen Robbert Robbemond, Cor Verdouw, Elsje Oosterkamp LEI Wageningen UR Meer voordeel als vaak digitaal

Nadere informatie

Online reputatie: van onvoorspelbare kracht naar groeifactor

Online reputatie: van onvoorspelbare kracht naar groeifactor Whitepaper Online reputatie: van onvoorspelbare kracht naar groeifactor In vijf stappen naar effectief online reputatiemanagement De online reputatie van merken en organisaties bepaalt in toenemende mate

Nadere informatie

Coachen. Interculturele communicatie

Coachen. Interculturele communicatie Coachen Interculturele communicatie Hoe men communiceert en communicatieve handelingen interpreteert is bepaald door de culturele achtergrond van deze persoon. Communicatie is een complex proces van informatie

Nadere informatie

Management. Hoofdstuk. Groepen en teams

Management. Hoofdstuk. Groepen en teams Management negende editie STEPHEN P. ROBBINS MARY COULTER Hoofdstuk 14 Groepen en teams Overzicht Groepen begrijpen Beschrijf de verschillende soorten groepen. Beschrijf de vijf stadia van groepsontwikkeling.

Nadere informatie

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans

Nadere informatie

DOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL :58

DOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL :58 DOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL 2015 16:58 INHOUD VOORWOORD 3 JOUW CULTUURPROFIEL 4 ONDERZOEKEND VERMOGEN 6 PRESENTEREN 8 SAMENWERKEN 10 ZELFSTANDIG WERKEN 12 REFLECTEREND VERMOGEN 14 CREËREND VERMOGEN

Nadere informatie

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken

Nadere informatie

Thema 5 Communicatie. Aline de Vries. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema 5 Communicatie. Aline de Vries. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aline de Vries 09 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67765 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

PEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen

PEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen PEUTERS MET TOS Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht Marthe Wijs - van Lonkhuijzen 1 KENNISMAKEN 2 INTRODUCTIE - TEKENING Pen en papier, teken wat ik beschrijf Wat ervaart de tekenaar? Hoe probeerde de spreker

Nadere informatie

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Dienst Ambulante Begeleiding Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Voorstelling DAB ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke

Nadere informatie

Evaluatieformulieren

Evaluatieformulieren Evaluatieformulieren EVALUATIEFORMULIER 1 leidinggevenden niveau A, B en C 4 EVAFORM 1 1) collegialiteit 1. werkt samen (in team) aan de uitvoering van het gehele takenpakket van de organisatie, de dienst,

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

Inleiding 2. Wie is Christine? 4. Tip 1: Houd het doel van feedback voor ogen 5. Tip 2: Richt feedback op gedrag, niet op de persoon 6

Inleiding 2. Wie is Christine? 4. Tip 1: Houd het doel van feedback voor ogen 5. Tip 2: Richt feedback op gedrag, niet op de persoon 6 Inhoudsopgave Inleiding 2 Wie is Christine? 4 Tip 1: Houd het doel van feedback voor ogen 5 Tip 2: Richt feedback op gedrag, niet op de persoon 6 Tip 3: Geef feedback over uw waarneming en vermijd interpretaties

Nadere informatie

KINDEREN DIE OPVALLEN

KINDEREN DIE OPVALLEN KINDEREN DIE OPVALLEN Kinderen met autisme Ik ben niet anders Ik denk anders De sterke kanten van kinderen met autisme: Ze kunnen zich heel goed verdiepen in een bepaald onderwerp. Ze weten daar dan alles

Nadere informatie

Examenprogramma drama

Examenprogramma drama Examenprogramma drama Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 drama 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken aan vakoverstijgende

Nadere informatie

Jan Lelie Tijd: 16:15-17:15 Zaal: 26 Douchelokaal

Jan Lelie Tijd: 16:15-17:15 Zaal: 26 Douchelokaal Werk met symbolen en energie zodat systemen vanzelf veranderen Jan Lelie (mind@work) Tijd: 16:15-17:15 Zaal: 26 Douchelokaal Waar sta je? Ga even staan, voor je stoel Je mag je ogen dicht doen Adem een

Nadere informatie

PR SPECIALIST RESULTAATGEBIEDEN. Wat kan ik doen om de doelen te bereiken? (Activiteiten) Wat moet ik bereiken? (Doelen)

PR SPECIALIST RESULTAATGEBIEDEN. Wat kan ik doen om de doelen te bereiken? (Activiteiten) Wat moet ik bereiken? (Doelen) Waarvoor ben ik aangenomen? (Doel) Het extern profileren van de organisatie door het in de media/via social media positioneren van de organisatie en haar activiteiten, passend bij het gewenste imago. Welke

Nadere informatie

E R I C G O U B I N ( M E M O R I - T H O M A S M O R E )

E R I C G O U B I N ( M E M O R I - T H O M A S M O R E ) E R I C G O U B I N ( M E M O R I - T H O M A S M O R E ) SITUERING Algemene expertise Memori m.b.t. overheids- en socialprofitcommunicatie Specifiek SWAP NOW onderzoek Memori bij IOK (29 gemeenten Kempen)

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Module Docent contact uren Zelfstudie. Psychologie en psychopathologie 11 44 uur Chakrapsychologie 11 72 uur

Module Docent contact uren Zelfstudie. Psychologie en psychopathologie 11 44 uur Chakrapsychologie 11 72 uur Deelopleiding Healing en Energiewerk Mogelijkheden Je kunt deze opleiding en de modules van de opleiding op verschillende manieren benutten. Onderstaand vind je een overzicht van de mogelijkheden. 1. Je

Nadere informatie

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 3 Persoonlijkheid en waarden

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 3 Persoonlijkheid en waarden Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 3 Persoonlijkheid en waarden 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Aan te geven welke factoren bepalend

Nadere informatie

Modern Leiderschap. Verstand van Verbinden. T W E

Modern Leiderschap. Verstand van Verbinden. T W   E Modern Leiderschap Verstand van Verbinden Waarom? Waarom zou je leidinggevende willen worden? Hoe is uw verhaal? Maatschappelijke ontwikkelingen Maatsschappelijke ontwikkelingen: Onderzoek (The How report,

Nadere informatie

De betrekkelijkheid van communicatie

De betrekkelijkheid van communicatie Deel 4 Non-verbale communicatie De betrekkelijkheid van communicatie Over non-verbale interacties in uw team Frank van Marwijk* Inleiding Paul Watzlavick schreef in zijn boek de pragmatische aspecten van

Nadere informatie

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden -

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover

Nadere informatie

JUNG INSIGHT PROFIEL : ( dec-2011)

JUNG INSIGHT PROFIEL : ( dec-2011) JUNG INSIGHT PROFIEL : ( dec-2011) STIJL: Dio heeft veel energie, wil vooruit en slaat voortdurend nieuwe wegen in. Hij vertrouwt op zijn ingevingen van het moment en gaat recht op zijn doel af. Hij zal

Nadere informatie

Communicatieplan Duurzame Inzetbaarheid

Communicatieplan Duurzame Inzetbaarheid Communicatieplan Duurzame Inzetbaarheid Stappenplan en format Dit communicatieplan Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. Communicatieplan

Nadere informatie

Non-verbale communicatie

Non-verbale communicatie Non-verbale communicatie Wie de taal van het lichaam wil leren begrijpen, moet eerst de verschillende signalen leren kennen, herkennen en goed inschatten. Meestal richten we (bewust) onze aandacht op het

Nadere informatie

Wanneer wordt veranderen een succes?

Wanneer wordt veranderen een succes? Wanneer wordt veranderen een succes? Inhoud 1. Iedereen 100% tevreden?...2 2. Hoe als manager een veranderingsproces optimaal ondersteunen?... 2 Inzicht in het veranderingsproces... 3 Een externe partner

Nadere informatie

Hartelijk welkom Michiel L Honoré Naber

Hartelijk welkom Michiel L Honoré Naber Hartelijk welkom Michiel L Honoré Naber Hoe klantgericht ben je werkelijk? Hoe maak je het verschil en hoe kun je verkoopkansen vergroten? Wat is verkopen? Iemand bewegen/beïnvloeden tot vrijwillige acceptatie

Nadere informatie

Modularisering van meertalige en multiculturele academische communicatievaardigheden voor BA en MA niveau

Modularisering van meertalige en multiculturele academische communicatievaardigheden voor BA en MA niveau 2011 2014 Projectnummer 517575-LLP-1-2011-1-CH- ERASMUS-EMCR OVEREENKOMST NR. 2011-3648 / 001-001 Modularisering van meertalige en multiculturele academische communicatievaardigheden voor BA en MA niveau

Nadere informatie

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management 1 Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische

Nadere informatie

De parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming!

De parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming! Drie workshops over medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming 1. De parels benutten - voor leidinggevenden en medewerkers van organisaties 2. Meedoen, meepraten en meedenken

Nadere informatie

Even voorstellen Maria, 4 kids. 14 jaar zelfstandig. Emotionele Intelligentie. Medische wereld, Bedrijfsleven, Overheid.

Even voorstellen Maria, 4 kids. 14 jaar zelfstandig. Emotionele Intelligentie. Medische wereld, Bedrijfsleven, Overheid. Even voorstellen Maria, 4 kids. 14 jaar zelfstandig. Emotionele Intelligentie. Medische wereld, Bedrijfsleven, Overheid. Hardlopen roeien, motorrijden, zwemmen. Parapente Foto: Schotland,cairngorms.co.uk/

Nadere informatie

Stimuleren van levenslang leren in Vlaanderen door een positief leerklimaat

Stimuleren van levenslang leren in Vlaanderen door een positief leerklimaat OP WEG NAAR EEN POSITIEF LEERKLIMAAT PROF. DR. KATLEEN DE STOBBELEIR INLEIDING Stimuleren van levenslang leren in Vlaanderen door een positief leerklimaat Leerklimaat Kompas Leerscan Gidsen/Leerwijzers

Nadere informatie

Examenprogramma beeldende vorming

Examenprogramma beeldende vorming Examenprogramma beeldende vorming Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 beeldende vorming 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1

Nadere informatie

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN

STRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN STRATEGIE IMPLEMENTATIE FACTOREN 9 FACTOREN VOOR STRATEGIE IMPLEMENTATIE STRATAEGOS.COM STRATEGIE IMPLEMENTATIE ALS CONCURRENTIEVOORDEEL 1 2 3 4 5 Om succesvol te zijn en blijven moeten organisaties hun

Nadere informatie

KLACHTENPROTOCOL OXFAM NOVIB

KLACHTENPROTOCOL OXFAM NOVIB KLACHTENPROTOCOL OXFAM NOVIB Unit Public Engagement 1 1. ALGEMEEN DOELSTELLINGEN Dit is een protocol voor het omgaan met alle klachten die bij de afdeling Informatie en Service van Oxfam Novib binnenkomen.

Nadere informatie

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen:

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen: Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback Doelstellingen De kennis over de begrippen:, feedback, opleiden en leren kunnen uitdrukken en verfijnen Doelstellingen De voornaamste

Nadere informatie

Non-verbale communicatie voor advocaten

Non-verbale communicatie voor advocaten Non-verbale communicatie voor advocaten Waarom? Advocaten en juristen hebben dagelijks contact met cliënten, opdrachtgevers, betrokkenen, belanghebbenden enzovoorts. In al deze vormen van contact speelt

Nadere informatie

tips & tricks voor een sterk merk

tips & tricks voor een sterk merk tips & tricks voor een sterk merk Hoe zorg je voor een sterk merk? Een sterk merk identificeert en positioneert de organisatie op onderscheidende wijze. Maar wat is het geheim van sterke merken zoals Apple,

Nadere informatie

Verwerking overeenkomst JongAccount.nl.

Verwerking overeenkomst JongAccount.nl. Blad 1 1. Gebonden Wanneer u informatie op onze website ziet bent u daaraan gebonden. Wij verzamelen informatie van derden die specifiek aan ons wordt gegeven voor een specifiek doel. Deze pagina is voor

Nadere informatie

Taal & Herstel. Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden

Taal & Herstel. Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Taal & Herstel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Dagelijkse praktijk Psychische zorg is (vooral) praten / toepassing van taal. Staan we hier voldoende bij stil? Verstaan we elkaar wel? Is

Nadere informatie

Samenvatting. Fouten en identiteitsbedreiging: Een intergroepsperspectief op het omgaan met fouten in organisaties

Samenvatting. Fouten en identiteitsbedreiging: Een intergroepsperspectief op het omgaan met fouten in organisaties Samenvatting Fouten en identiteitsbedreiging: Een intergroepsperspectief op het omgaan met fouten in organisaties In dit proefschrift stel ik dat fouten een bedreiging van de sociale identiteit kunnen

Nadere informatie

Effectief communiceren met mijn medewerkers. Weten wat je wil en weten hoe je die boodschap overbrengt

Effectief communiceren met mijn medewerkers. Weten wat je wil en weten hoe je die boodschap overbrengt Effectief communiceren met mijn medewerkers Weten wat je wil en weten hoe je die boodschap overbrengt Welkom Afspraken en verwachtingen: - Telefoon uit - We respecteren elkaar - We klappen niet uit de

Nadere informatie

Communicatie en de werkinstructie

Communicatie en de werkinstructie Communicatie en de werkinstructie Communicatie algemeen De student gaat een onderhoudsproject voorbereiden en uitvoeren en daarbij medewerker(s) begeleiden. Welke communicatievaardigheden moet je hiervoor

Nadere informatie

Testdatum 17 maart 2015 Naam deelnemer. Johanna Aartsen Geboortedatum 28 juni 2003 Deelnemersnummer

Testdatum 17 maart 2015 Naam deelnemer. Johanna Aartsen Geboortedatum 28 juni 2003 Deelnemersnummer PO AMN Testdatum 17 maart 2015 Naam deelnemer Johanna Aartsen Geboortedatum 28 juni 2003 Deelnemersnummer 00348567 Zie het productinformatieblad voor een algemene uitleg van de factoren en scores. pagina

Nadere informatie

E-book. Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk

E-book. Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk E-book Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk NLP: HOE COMMUNICEER JE MET EEN STOKBROOD?! Ooit kwam een vrouw bij de bekende Amerikaanse familietherapeute Virginia Satir met een probleem

Nadere informatie

ICT-strategie Examennummer: 63255 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur -11:30 uur

ICT-strategie Examennummer: 63255 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur -11:30 uur ICT-strategie Examennummer: 63255 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur -11:30 uur Dit examen bestaat uit 5 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 20 meerkeuzevragen (maximaal 60 punten) - 10

Nadere informatie

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen Pre-Academisch Onderwijs Ontwikkelingslijnen en leerdoelen LEERDOELEN PER ONTWIKKELINGSLIJN Ontwikkelingslijn 1: De leerling ontwikkelt een wetenschappelijke houding 1.1 De leerling ontwikkelt een kritische

Nadere informatie

Deskundige omgevingsvergunning. Diensthoofd ruimtelijke ordening. Afdelingshoofd Ruimte

Deskundige omgevingsvergunning. Diensthoofd ruimtelijke ordening. Afdelingshoofd Ruimte Functiebeschrijving Deskundige ruimtelijke ordening Niveau B Niet-Leidinggevend 1. IDENTIFICATIEGEGEVENS AFDELING RUIMTE DIENST OMGEVING FUNCTIE GENERIEKE FUNCTIETITEL Deskundige SPECIFIEKE WERKTITEL Deskundige

Nadere informatie

Een goede overdracht redt levens

Een goede overdracht redt levens Een goede overdracht redt levens Caroline Spencer, arts, docent DOKh. Chris Mes, ambulanceverpleegkundige. DOK h 1 Programma Welkom / introductie. Doelen. Communicatie tips en tricks de do s en dont s.

Nadere informatie

Plaats van de retailer. Coachen en begeleiden van retailers 31/01/2016 SITUATIONELE VERKOOPSONDERSTEUNING ACCOUNT MANAGER IMPORT EXPORT RETAIL

Plaats van de retailer. Coachen en begeleiden van retailers 31/01/2016 SITUATIONELE VERKOOPSONDERSTEUNING ACCOUNT MANAGER IMPORT EXPORT RETAIL Verkoopresultaat verhogen door vaardigheid en motivatie. 1. inzicht in Accountmanagement 2. inzicht in timemanagement 3. coachen en begeleiden van retailers & grossiers SITUATIONELE VERKOOPSONDERSTEUNING

Nadere informatie

Leren/coachen van meisjes - Dingen om bij stil te staan

Leren/coachen van meisjes - Dingen om bij stil te staan De ontwikkeling van vrouwen en meisjes in het rugby heeft de afgelopen jaren flink aan momentum gewonnen en de beslissing om zowel heren als dames uit te laten komen op het sevenstoernooi van de Olympische

Nadere informatie

VERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN

VERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN VERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN VAN WAAR KOMT VERTROUWEN? De EU markt (economisch): groei staat onder druk Voor het eerst sinds jaren Oorzaken? Opvoeding? Opleiding? Economie? Waarom?

Nadere informatie

mantelzorgers/familie 2 e 2 e masterclass IVVU 23 april 2015 Will Schutte en Cecil Scholten

mantelzorgers/familie 2 e 2 e masterclass IVVU 23 april 2015 Will Schutte en Cecil Scholten Organiseren en faciliteren van het samenspel met mantelzorgers/familie 2 e 2 e masterclass IVVU 23 april 2015 Will Schutte en Cecil Scholten Opzet masterclass Terugkoppeling verwerkingsopdracht Hoe krijg

Nadere informatie

Communicatieplan Duurzaam ondernemen ASSET Rail

Communicatieplan Duurzaam ondernemen ASSET Rail Communicatieplan Duurzaam ondernemen ASSET Rail Versie 1.4 Datum 18 Januari 2019 Auteur Gecontroleerd Vrijgave R. v.d. Velden M. Folkerts J. Pruntel QHSE-Trainee Hoofd AM & QHSE Directeur Paraaf Paraaf

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Zelfsturing Zelfsturing - Onderbouw O: Ik begin uit mezelf met mijn werk en houd mijn aandacht erbij -19-0 O: Ik vraag op tijd hulp als ik ergens zelf niet uit kom

Nadere informatie

Samenvatting M&O H7: Communicatievormen

Samenvatting M&O H7: Communicatievormen Samenvatting M&O H7: Communicatievormen Samenvatting door K. 2639 woorden 29 oktober 2016 8,9 1 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H7; Communicatievormen 7.1 Mondelinge en schriftelijke communicatie

Nadere informatie

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke

Nadere informatie

Beroepsmatige instelling Bij beroepsmatige instelling wordt gekeken naar wat u motiveert en welke doelstellingen u op werkgebied heeft.

Beroepsmatige instelling Bij beroepsmatige instelling wordt gekeken naar wat u motiveert en welke doelstellingen u op werkgebied heeft. Pagina 1 van 21 BIP-werkgerelateerde persoonlijkheidsvragenlijst Dit rapport geeft een overzicht van uw positie op de vier persoonlijkheidsdimensies die relevant zijn voor het functioneren in een werkomgeving:

Nadere informatie

Weg met de olifant in de porseleinen kast

Weg met de olifant in de porseleinen kast Workshop Indirect leren communiceren met LMR model van Lewis - Stop talking or leave Wanneer: Symposium woensdag 16 oktober Waar: Universiteit Tilburg Door wie: Natascha Zoutewelle Weg met de olifant in

Nadere informatie

Programma. Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit

Programma. Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit Methodiek les 2 Programma Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit Verbale en non-verbale communicatie Verbale en non-verbale communicatie Waaraan denk je? Non-verbale communicatie Oogcontact

Nadere informatie