Oefenopgaven Hoofdstuk 13

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Oefenopgaven Hoofdstuk 13"

Transcriptie

1 Oefenopgaven Hoofdstuk 13 1 Verbazing over de beweging van de euro Lees onderstaand artikel door (FD juni 2011) en beantwoord daarna de volgende vragen: a. In het artikel schrijft men: Niettemin stijgt de waarde van de euro ten opzichte van de dollar, en beduidend harder dan veel bankiers hadden getaxeerd. De aanstaande renteverhoging van de Europese Centrale Bank is daarin doorslaggevend, maar niet de enige reden. a. Op basis van welke theorie is te verwachten dat een renteverhoging in Europa leidt tot een waardestijging van de waarde van de euro? b. Leg uit waarom een renteverhoging in een land in het algemeen leidt tot een waardestijging van de valuta van dat land. c. In welk geval heeft een renteverhoging geen effect op de valutamarkt? b. De inrichting van noodsteun voor landen als Ierland en Griekenland zou leiden tot de relatief hoge eurowaarde ten opzichte van de dollar. Het zou dan met name gaan om de beperking van het marktrisico. Leg uit wat het verband is tussen het marktrisico en de waarde van een valuta. c. In het artikel wordt niet ingegaan op een mogelijk verschil in inflatiegraad tussen Amerika en Europa als mogelijke verklaring voor de koersontwikkeling van de euro/usd. Veronderstel dat een inflatieverschil als verklaring voor de koersontwikkeling zou zijn gegeven. Geef gemotiveerd aan dat in deze situatie de inflatie in de VS hoger zou moeten zijn dan de inflatie in Europa Noordhoff Uitgevers bv 1

2 2013 Noordhoff Uitgevers bv 2

3 2 China worstelt met zijn goedkope munt In Het Financieele Dagblad van vrijdag 3 juni 2011 schrijft men onder andere: China worstelt met zijn goedkope munt Stef Severt Amsterdam Het gaat met een slakkengangetje, maar stukje bij beetje kruipt de koers van de Chinese yuan omhoog. Althans gemeten in dollars. Gisteren was de yuan $0,154 waard (omgekeerd kon $1 worden ingewisseld tegen 6,472 yuan). Maar het gaat de Amerikanen ongetwijfeld nog altijd te langzaam. De Verenigde Staten hebben China er lang van beticht de koers van de yuan bewust laag te houden. De Chinese munt is gekoppeld aan de dollar. De volksrepubliek was al enige tijd de grootste exporteur ter wereld. In februari streefde China Japan voorbij als tweede grootste economie ter wereld, na de VS. Eind vorige week bracht het Amerikaanse ministerie van financiën, de Treasury, zijn halfjaarlijkse rapport uit over de internationale economie en de wisselkoerspolitiek. Ondanks de koppeling is van koersmanipulatie geen sprake, aldus de Treasury, maar dat neemt niet weg dat de Chinese munt is ondergewaardeerd. De Chinese volksbank stelde de koers van de yuan daarop op maandag vast op 6,486 yuan voor $1. De koers van de yuan is nu ruim 5% gestegen sinds de Chinese autoriteiten vorig jaar juni besloten om de koppeling met de dollar te laten vieren. Daartoe was medio 2008, ten tijde van de crisis, besloten om de export en daarmee de productie zo min mogelijk af te remmen. a. Wat kan een reden voor China zijn om de waarde van de yuan te koppelen aan de waarde van de US-dollar? b. In het artikel staat dat de waarde van de yuan ondergewaardeerd is. De Chinese autoriteiten blijven vasthouden aan een gereguleerde wisselkoers (of anders gezegd men blijft de yuan koppelen aan de US-dollar. Stel dat de twee veronderstellingen (onderwaardering van de yuan en koppeling yuan/us-dollar) juist zijn. Wat moet dan, volgens de koopkrachtpariteittheorie de consequentie zijn voor de inflatie in China? Motiveer uw antwoord. 3 Valuta-exposure a. Waarom wil een onderneming inzicht hebben in de mate waarin het bloot staat aan valuta risico s? b. Bij de valuta-exposure van een bedrijf heb je onder meer te maken met het transactie- en translatierisico. Leg uit wat het verschil tussen deze twee is en geef aan welke van deze twee binnen treasury-management het belangrijkst is. 4 Importa Wijnhandel Importa is steeds op zoek naar uitbreiding van het assortiment met betaalbare kwaliteitswijnen. De directeur, de heer Jager, is op 1 februari teruggekeerd van een reis naar Noord-Amerika, waar hij voor $ Californische wijnen heeft ingekocht. De wijn zal zo spoedig mogelijk worden verscheept en wordt op 1 mei in Nederland verwacht. Afgesproken is dat de heer Jager de wijn op 1 mei betaalt. Importa wil het valutarisico dat met de inkoop samenhangt afdekken. Van zijn bankadviseur ontvangt hij de volgende prijzen (rentevoeten op jaarbasis) van mogelijkheden: 2013 Noordhoff Uitgevers bv 3

4 De rente voor een driemaandsdollarlening is 5%, een dollardeposito voor 3 maanden is 1%. De rente voor een driemaandseurolening is 4%, een driemaandseurodeposito levert 1,2% op. De contante wisselkoers is 1 = $1,30. De premie voor een P EUR/USD met een uitoefenprijs van 1= $ 1,35 met expiratiedatum 1 mei is 500. Uit betrouwbare bron heeft de heer Jager vernomen dat de rentevoeten die de heer Jager moet betalen dan wel ontvangt niet gelijk zijn aan de tarieven die de bank zelf ontvangt dan wel moet betalen op de internationale geldmarkt. De officiële tarieven op de internationale geldmarkt (driemaands) zijn: Uitzetten (deposito) Lenen Euro 2,3% 2,5% Dollar 2,5% 2,8% a. Geef in een schema aan hoe Importa het valutarisico kan afdekken door middel van de geldmarkttechniek. Bereken de prijs van de import in euro s als deze methode als oplossing gekozen zou worden. b. Bereken de prijs van de import als de ondernemer een valutaswap zou willen gebruiken als afdekking van het valutarisico. Importa betaalt/ontvangt de rente over de periode zoals die op de internationale geldmarkt geldt. c. Bereken de termijnkoers die de bank Importa opgeeft, indien Importa het risico met een termijncontract zou willen afdekken. d. Bereken de prijs van de inkoop in euro s indien Importa het valutarisico afdekt door het termijncontract. e. Bereken de maximaal voor de inkoop te betalen prijs in euro s indien Importa het valutarisico afdekt door de aankoop van de genoemde putoptie. f. Hoe kan Importa de bij vraag e berekende prijs verlagen door een calloptie in de constructie te betrekken? 5 NV Speelhout De NV Speelhout uit Broek in Waterland is producent van houten speeltoestellen. De afnemers zijn voornamelijk scholen en gemeenten en particuliere speeltuinen. Na jarenlang uitsluitend in Nederland te hebben geleverd is NV Speelhout zich in de tweede helft van de jaren negentig gaan oriënteren op de omringende landen. Anno 2010 is NV Speelhout uitgegroeid tot een internationaal bedrijf met verkoopmaatschappijen in diverse landen, waaronder Duitsland, Zwitserland en Engeland. Het hout betrekt Speelhout uit Canada en Zweden. In Canada heeft Speelhout een kleine zagerij opgekocht, waardoor het hout op maat in de haven van Rotterdam arriveert. a. Benoem de soorten valutarisico s, die NV Speelhout loopt. b. Geef van elk van de genoemde valutarisico s een voorbeeld. c. Geef van elk van de genoemde valutarisico s aan of en zo ja hoe Speelhout zich tegen de betreffende risico s kan indekken. 6 DSI NV Distribution Services International NV (DSI) is een groothandel in informatiedragers (cassetebanden, videobanden, floppydiscs, USB-sticks enz., enz.). De goederen worden ingekocht in de VS (50%) en Groot-Brittannië (50%) en verkocht aan afnemers in de VS (10%), Nederland (40%), België (25%), Groot-Brittannië (10%), Frankrijk(5%) en Duitsland (10%). Ingekochte goederen worden steeds 1 maand na aankoop geleverd. Daarna geldt een 2013 Noordhoff Uitgevers bv 4

5 krediettermijn van 2 maanden. De betaling dient te geschieden in dollars. De verkopen worden afgerekend in de valuta van het land van vestiging van de afnemers. Levering geschiedt 2 weken na ontvangst van de getekende order. Afnemers krijgen een krediettermijn van 1 maand vanaf het moment van levering. De omzet bedroeg in 2012 omgerekend in euro s De inkoopwaarde van de omzet was in De omzet en inkoop is gelijkmatig over het jaar verspreid. De bestellingen worden verondersteld aan het begin van iedere maand gedaan te worden. De voorraden en debiteuren zijn op 1 januari 2012 omgerekend naar euro s en zijn met termijncontracten afgedekt, zodat het bedrijf op 1 januari 2013 geen transactie- en translatierisico heeft. De voorraden zijn op 1 januari voldoende om aan de leveringen in het eerste kwartaal te kunnen voldoen. De verkoopafdeling heeft voor 2013 een omzet begroot van: USD GBP EUR Bij de door de verkoopafdeling geraamde omzet behoort een inkoop van: USD (op basis van 1 = $ 1,25) GBP (op basis van 1 = 0,70) De leiding van het bedrijf heeft als beleid dat valutarisico s bij de bestelling dan wel de order moeten worden afgedekt. a. Breng het valutarisico (transactierisico) voor het eerste kwartaal voor DSI in kaart middels een liquiditeitsbegroting. b. Vindt u het beleid van de leiding van het bedrijf verstandig? Motiveer het antwoord. c. Geef gemotiveerd aan welke actie u zou ondernemen om het valutarisico gedurende het eerste kwartaal af te dekken. 7. Carry On De financieel directeur van exporthandel Carry On heeft op 4 januari 2010 becijferd dat hij op 4 april 2010 vanwege exporten naar Groot-Brittannië een bedrag van op zijn vreemdevalutarekening zal hebben staan. Hij verwacht dat de waarde van het Britse Pond in deze periode ten opzichte van de euro zal dalen. Hij wenst het valutarisico dan ook in te dekken. Van zijn adviseur bij de bank krijgt hij de volgende prijzen en tarieven (rente op jaarbasis) door: Geldlening voor 3 maanden in euro: 5% Uitzetten (deposito) 3maanden in euro 1,2% Geldlening voor 3 maanden in Britse Ponden 8% Uitzetten (deposito) 3 maanden in Britse Ponden 3% De wisselkoers op de contante markt is op 4 januari 2010: 1 = 0,6990-0,6991 a. Geef in een schema aan hoe Carry On het valutarisico met de geldmarkttechniek zou kunnen indekken. b. Bereken de waarde van in euro op 5 april 2010 als de exporthandel het 2013 Noordhoff Uitgevers bv 5

6 valutarisico middels de geldmarkttechniek zou afdekken. c. Bereken de bij vraag b berekende / -koers voor Carry On, indien de financieel directeur de geldmarkttechniek zou toepassen. De financieel directeur overweegt het valutarisico via de geldmarkttechniek in te dekken. Voordat hij de bank belt, kijkt hij nog even op internet en komt daar het volgende overzicht tegen. 1 = 0, maand 0, mnd 0, mnd 0, mnd 0,0090 Uit de begeleidende tekst blijkt dat het hier gaat om termijnkoersen van het Britse Pond. d. Bereken de termijnkoers (3 maanden) van het Britse Pond op basis van bovenstaand overzicht. e. Geef een verklaring voor het grote verschil tussen de bij antwoord c en antwoord d berekende koers. f. Geef advies aan de financieel directeur op basis van de door u gevonden antwoorden. 8 Berekening termijnkoers De volgende koersen en tarieven zijn op enig moment bekend: Rentetarieven Euro USD Britse Pond (GBP) 1 maand 2,175% 2,41% 4,62% 2 maand 2,175% 2,45% 4,75% 3 maand 2,176% 2,53% 4,88% 6 maand 2,223% 2,54% 4,90% 9 maand 2,284% 2,61% 4,91% 12 maand 2,344% 2,63% 5,02% De contante koersen bedragen: 1 = $ 1, = 0,6991 $1 = 0,52230 a. Bereken de /$-termijnkoersen voor 3, 6 en 9 maanden op basis van bovenstaande gegevens. b. Bereken het agio/disagio in punten voor de /$ termijnkoers voor 3,6,en 9 maanden. c. Bereken de /$-termijnkoers voor 3, 6 en 9 maanden. 9 Optie Een ondernemer heeft een order geplaatst in de VS en moet over 6 maanden een bedrag betalen van USD Hij wil het valutarisico met een cylinderoptieconstructie afdekken. In plaats van een cylinderoptie zou de ondernemer ook een putoptie /$ kunnen afsluiten. a. Leg uit waarom een putoptie /$ het valutarisico afdekt. b. Wat is een cylinderoptie? c. Wat is het voordeel van een cylinderoptie ten opzichte van een putoptie in dit geval? De bank maakt twee offertes voor de ondernemer te weten: 2013 Noordhoff Uitgevers bv 6

7 1) Een putoptie met de uitoefenprijs 1=$1,40 voor een bedrag van ) Een cylinderoptie met als bovengrens /$ 1,3600 en als ondergrens /$ 1,4200 d. Wat is het totaalbedrag aan euro's dat de onderneming moet betalen voor zijn order van $ uit de VS als hij kiest voor de putoptie en de spotkoers na 6 maanden 1=$1,38 is? e. Wat is het totaalbedrag als de ondernemer gekozen zou hebben voor de cylinderoptie? 10 Europa Een afnemer uit de VS heeft de handelsonderneming Europa op 1 december 2010 een offerte gevraagd voor het leveren van goederen met een waarde van De afnemer heeft aangegeven de goederen 30 dagen na acceptatie van de offerte te willen hebben (dat wil zeggen nog voor de kerstdagen in New York), waarna betaling na 90 dagen (op 1 april) na levering zal plaatsvinden. De afnemer heeft te kennen gegeven nog dezelfde dag te beslissen. De handelsonderneming besluit 2 mogelijkheden te bieden, namelijk: 1. Facturering in euro s ( ) met daarbij een korting op het factuurbedrag. 2. Facturering in USD ten bedrage van usd (Factuurwaarde in euro s omgezet in usd spotkoers op datum van de offerte.) a. Waarom is de handelsonderneming bereid een korting te verlenen op het factuurbedrag indien de factuur in euro s luidt? Op 1 december 2010 zijn de volgende koersen actueel: Spotkoers EUR/USD 1,3000 Termijnkoers Rente Eur 1 mnd + 0, mnd 2,168% 3 mnd + 0, mnd 2,174% 4 mnd + 0, mnd 2,182% Daarnaast gelden de volgende optietarieven: Call optie EUR/USD mnds 0,019 Call optie EUR/USD 132,50 4 mnds 0,009 (De prijs is uitgedrukt in USD per USD) b. Tegen welke EUR/USD-koers wordt de transactie uitgevoerd als de afnemer zou kiezen voor facturering in USD en de leverancier een termijncontract (4 maanden) afsluit? c. Wat is de minimale opbrengst voor de leverancier als de afnemer zou kiezen voor facturering in USD en de leverancier als hedgingsinstrument de calloptie EUR/USD 130 zou kopen? d. Wat zou de motivatie van de leverancier kunnen zijn om in plaats van de EUR/USD 130 de calloptie EUR/USD 132,50 te kopen? e. Wat is de maximale korting die de leverancier toe zou kunnen staan, uitgaande van het idee dat hedging een kostenpost van met zich meebrengt? (Berekening laten zien.) f. Bereken op basis van de gegevens de koersen van de 4-maandsrente in de VS. De afnemer kiest op 1 december voor een factuur in USD. De leverancier gaat aan het 2013 Noordhoff Uitgevers bv 7

8 werk en de goederen zijn op tijd in New York. Nu blijkt dat de afnemer op 1 april niet aan zijn verplichtingen voldoet. De leverancier heeft een termijncontract afgesloten. Op 1 april 2011 gelden de volgende koersen: EU/USD 1,3500 Rente euribor USD 1 dag 2,02% 2,50% 1 week 2,03% 2,52% 1 maand 2,16% 2,75% g. Welke actie zal de bank waarbij het termijncontract is afgesloten op 1 april uitvoeren voor de leverancier? De afnemer geeft op 30 maart 2011 aan dat de betaling op 1 april 2011 niet lukt. De afnemer belooft uitdrukkelijk dat op 6 april (1 week na de afgesproken datum) de betaling binnen zal zijn. h. Welk instrument kan de leverancier op 1 april inzetten om het valutarisico als gevolg van de te laten betaling niet te lopen? 11 DAF Trucs DAF Trucs uit Eindhoven heeft een order aan een Hongaars transportbedrijf uitgeleverd voor een totaal factuurbedrag van $ DAF Trucs heeft in verband hiermee een door de afnemer ondertekende en door de bank geconfirmeerde wissel ontvangen. De betaling hierop zal over 3 maanden plaatsvinden. Gedurende deze periode loopt DAF Trucs een valutarisico. Men onderzoekt hoe het risico kan worden afgedekt. Er zijn 4 mogelijkheden volgens de leiding te weten: 1. Niet afdekken en de wissel bij de bank disconteren tegen een koers van 1 = $ 1,25 (rente 8% op jaarbasis) 2. Afdekken met een driemaandstermijncontract met als koers 1 = $1, Afdekken middels een geldmarkttransactie. 4. Kopen van een calloptie EUR/USD met een uitoefenprijs van 1=$1,25 met een premie van usd 0,02 per euro. a. Bereken de netto-opbrengst van de order bij het eerste alternatief. b. Bereken de opbrengst van de order bij het tweede alternatief. c. Waarom kunnen de bij a en b berekende bedragen niet zonder meer met elkaar worden vergeleken? d. Beschrijf de geldmarkttechniek voor het afdekken van een valutarisico. e. Bereken de minimale netto-opbrengst van de order bij het vierde alternatief. 12 Export Een onderneming heeft op 28 december 2010 een bestelling bij een Amerikaans bedrijf voor $ aan goederen geplaatst. De levering vindt plaats op 28 januari 2011, waarna de vordering op 28 maart moet worden betaald. Op 28 januari 2010 gelden de volgende prijzen en tarieven: Euribor VS (treasuries) Opties Uitoefendatum 28 maart mnds 0,804% 0,030% Uitoefenprijs Call Put 2013 Noordhoff Uitgevers bv 8

9 EUR/USD 2 mnds 0,901% 1,25 $ $ mnds 1,014% 0,157% 1,3 $ $ mnds 1,069% 1,35 $ $ De prijzen van de opties zijn per a. Geef gemotiveerd aan (eventueel ondersteund met een berekening) in hoeverre de gepubliceerde termijnkoers van de EUR/USD uit het FD in overeenstemming is met de gegeven rentetarieven. b. De onderneming overweegt het valutarisico af te dekken met de aanschaf van een valutaoptie. Welke van de genoemde opties (een plain-anilla) is voor de geschetste situatie relevant (motiveer uw antwoord). c. Het nadeel van de aanschaf van een plain-vanillaoptie is dat er up-frontpremie moet worden betaald. Een cylinderoptie heeft dat nadeel niet. Bank A stelt voor om te gaan voor de combinatie 1,35-1,25 omdat deze combinatie per saldo geld oplevert. Bank B stelt 1,35-1,30 voor. Welke van de twee genoemde combinaties heeft uw voorkeur, uitgaande van het idee dat u het valutarisico zo veel mogelijk wil beperken? Motiveer uw antwoord. d. Een officiële renteverhoging door bijvoorbeeld de FED heeft in de meeste gevallen gevolgen voor de wisselkoers (EUR/USD). Geef gemotiveerd aan op basis van welke theorie een renteverhoging leidt tot een wisselkoersaanpassing (spotkoers). e. In welke situatie heeft een renteverhoging geen effecten voor de wisselkoers (spotkoers). 13 FOREXSWAPPEN Een importeur bestelt in de VS op 1 april voor een bedrag van usd De goederen worden over 6 maanden geleverd, waarna de importeur nog 1 maand krediet krijgt. De importeur wil geen valutarisico lopen en wil een termijncontract afsluiten. U geeft hem de volgende tabel: 2013 Noordhoff Uitgevers bv 9

10 EUR/USD spot 1,3454 1, mnd a. Tegen welke koers wordt de transactie afgehandeld als de importeur het valutarisico met een termijncontract zou worden afgedekt? De importeur schrikt van de bij a berekende koers. b. Leg uit wat de reden is van het grote disagio op de koers. De adviseur verwacht dat binnen 6 maanden de rentevoeten in het Eurogebied en de VS naar elkaar toe gaan bewegen. Hij stelt dan ook voor om nu het valutarisico af te dekken met een valutacontract voor 2 maanden en daarna de positie door te rollen met 1 of meerdere forexswaps. De relevante termijnkoers voor 1 maand is EUR/USD 1, c. Wat voor gevolgen heeft het naar elkaar toegroeien van het renteverschil tussen twee valutagebieden voor het (dis)agio op de spotkoers? Na 1 maand blijkt inderdaad dat de rentevoeten na elkaar zijn gegroeid. Uit het FD blijken op 1 mei de volgende koersen: EUR/USD spot 1,3054 1, mnd De importeur besluit op 1 mei, tegelijkertijd met de afwikkeling van de termijntransactie een forexswap met een looptijd van 6 maanden af te sluiten. d. Bereken de afwikkeling van de op 1 april afgesloten termijntransactie op 1 mei in combinatie met het afsluiten van de forexswap. e. Bereken de uiteindelijke afrekenkoers op 1 november voor de importeur Noordhoff Uitgevers bv 10

11 14 Algemeen Op een bepaald moment gelden de volgende koersen: Spotmarkt EUR/USD 1,3645 geldmarkt VS Europa 1 mnd 0,50% 0,80% 3 mnd 0,67% 0,75% 6 mnd 0,67% 0,76% Een ondernemer heeft op 1 januari voor een bedrag van $ aan goederen uit de VS geïmporteerd. De goederen worden op 1 februari geleverd, waarna het verschuldigde bedrag op 1 april betaald moet worden. De ondernemer verwacht dat de waarde van de US-dollar ten opzichte van de euro, gelet op de onzekerheden op financiële markten en het verschil in economische ontwikkeling, over drie maanden in waarde verminderd is. a. Geef gemotiveerd aan of de waarde van de US-dollar over drie maanden op basis van de gedekte intrestpariteitstheorie in waarde gedaald is, gelijk gebleven is of in waarde is gestegen. De ondernemer is niet zeker van zijn zaak en overweegt het valutarisico af te dekken. b. Welke drie vormen van valutarisico worden in theorie onderscheiden? De bank stelt een valutatermijncontract of een cylindercontructie als dekkingsinstrument voor. c. Omschrijf de kenmerken van een valutatermijncontract. d. Uit welke twee elementen bestaat een cylinderconstructie? 15 Advisering Een ondernemer wil een valutapositie afdekken. De ondernemer verwacht over 6 maanden een positieve kasstroom van usd De huidige waarde van de USD is EUR/USD 1, De ondernemer krijgt het volgende overzicht van optieprijzen (bij een onderliggende waarde van $ ) van de bank: Strike Call Put 1, , ,20 1, , ,86 1, , ,67 Met andere woorden: een relevante calloptie met een uitoefenprijs van 1=$1,25 kost de ondernemer ,44 of brengt (in het geval van het schrijven van deze) ,44 op. De ondernemer wil zich vooral indekken tegen een koersdaling van de usd. Als het kan wil de onderneming winstkansen behouden. De minimaal gewenste winstmarge die de onderneming wil hebben is 5%. Deze winstmarge is gebaseerd op een EUR/USD-koers 1,35. De onderneming verwacht dat koers van de euro eerder onder druk komt te staan dan de USD Noordhoff Uitgevers bv 11

12 Naast de prijzen voor opties geeft de bank aan dat de relevante termijnkoers 1,3114 bedraagt. Gevraagd: Geef advies over de te volgen strategie. Onderbouw uw advies, indien nodig, met een berekening. 16 Gerdon BV Gerdon BV exporteert voor gemiddeld per maand naar de VS. De ondernemer heeft in 2008 de verkoopprijs in USD gebaseerd op een koers van 1 euro is $ 1,35. Men heeft 2008 overleefd onder andere als gevolg van de waardestijging van de USD in de VS. De klant heeft al wel aangegeven dat ze voor 2009 een prijsdaling in USD verwacht. De onderneming heeft het transactierisico nooit afgedekt. Eind november 2008 is een nieuwe controller in dienst gekomen. Deze nieuwe controller heeft onder andere als taak de afdeling verkoop te adviseren over de prijsstelling voor De controller is een voorstander van het afdekken van het valutarisico. Hij wil dan ook voor 2009 op dit terrein een beleid ontwikkelen. Hij stelt voor om gebruik te maken van termijncontracten om het transactierisico in 2009 af te dekken. a. Naast het transactierisico onderscheiden we het translatierisico. Geef een omschrijving van het begrip. b. Geef gemotiveerd aan in hoeverre het translatierisico relevant is voor een onderneming die streeft naar waardecreatie. Voor 2009 gaat de onderneming uit van de volgende informatie: EUR/USD (contante koers): 1,2600 De termijnkoersen zijn: 3 maanden 1,259 6 maanden 1,259 9 maanden 1, maanden 1,261 c. Geef gemotiveerd aan of de relevante rentevoet in de VS hoger of lager is dan de rentevoet in het eurogebied. d. Welke prijs (in USD, per maand) adviseert u de onderneming op basis van indekking van het transactierisico met 4 termijncontracten voor 2009 te hanteren? Ga uit van een omzet van per maand. De controller komt in gesprek met de treasury-specialist van de bank. Deze medewerker zegt dat de bank verwacht dat de waarde van USD in 2009 hoogst waarschijnlijk zal stijgen. Hij stelt dan ook voor om een optieconstructie (de cylinder) te nemen. De bankmedewerker geeft de volgende mogelijkheden: call put 90 dagen 1,23 1, dagen 1,21 1, dagen 1,20 1, dagen 1,20 1,30 e. Leg uit hoe de constructie van de voor de exporteur relevante cylinderoptie is Noordhoff Uitgevers bv 12

a. Geef een indicate van de termijnkoers EUR/USD voor 1, 2 en 3 maanden. b. Waarom is de 1 maands termijnkoers EUR/USD hoger dan de spotkoers?

a. Geef een indicate van de termijnkoers EUR/USD voor 1, 2 en 3 maanden. b. Waarom is de 1 maands termijnkoers EUR/USD hoger dan de spotkoers? Valutarisico 1 Op een bepaald moment zijn de volgende marktgegevens bekend: EUR/USD spotkoers 1,3450 Rente eurogeldmarkt 1 maand (30 dagen) 0,80% 2 maanden (61 dagen) 0,90% 3 maanden (92 (dagen) 1,00%

Nadere informatie

Hoofdstuk 25 Valutarisico en valutabeleid

Hoofdstuk 25 Valutarisico en valutabeleid Hoofdstuk 25 Valutarisico en valutabeleid Open vragen 25.1 Philips Electronics is een van de grootste producenten van elektronica ter wereld. In het jaarverslag over 2005 schrijft het concern onder andere

Nadere informatie

Productinformatieblad Valutatermijntransactie. Vooraf zekerheid over betalingen en ontvangsten in vreemde valuta

Productinformatieblad Valutatermijntransactie. Vooraf zekerheid over betalingen en ontvangsten in vreemde valuta Productinformatieblad Valutatermijntransactie Vooraf zekerheid over betalingen en ontvangsten in vreemde valuta Franx B.V. Hogehilweg 5L 1101 CA Amsterdam 088-440 5500 service@franx.com Valutatermijntransactie

Nadere informatie

Valutatermijntransactie

Valutatermijntransactie Valutatermijntransactie Vooraf zekerheid over betalingen en ontvangsten in vreemde valuta Dit productinformatieblad is bedoeld voor ondernemers die internationaal zaken doen. In het kort leest u hierin

Nadere informatie

Valutaoptie. Bescherming tegen koersschommelingen. Wat is valutarisico? Wat is een valutaoptie?

Valutaoptie. Bescherming tegen koersschommelingen. Wat is valutarisico? Wat is een valutaoptie? Bescherming tegen koersschommelingen Dit productinformatieblad is bedoeld voor ondernemers die internationaal zaken doen. In het kort leest u hierin wat een valutaoptie is, hoe het werkt en wat de voordelen,

Nadere informatie

Hoofdstuk 24 Valutamarkt

Hoofdstuk 24 Valutamarkt Hoofdstuk 24 Valutamarkt Open vragen 24.1 Een valutahandelaar van een bank die in dollars handelt, krijgt op een gegeven moment de volgende gegevens op zijn beeldscherm (we gaan ervan uit dat het verschil

Nadere informatie

Antwoorden Valuarisico 1

Antwoorden Valuarisico 1 Antwoorden Valuarisico 1 a. EUR/USD spotkoers 1,3450 EUR/USD termijnkoers 1 maand (30 dagen) 1,3450 x ( 1 + 30/360 x 0,011) / 1 + 30/360 x 0,0080) = 1,3453 2 maanden (61 dagen) 1,3450 x ( 1 + 61/360 x

Nadere informatie

HOOFDSTUK 19: OEFENINGEN

HOOFDSTUK 19: OEFENINGEN 1 HOOFDSTUK 19: OEFENINGEN 1. Op de beurs van New York worden de volgende koersen genoteerd : 100 JPY = 0,8 USD ; 1 GBP = 1,75 USD en 1 euro = 0,9273 USD. In Tokyo is de notering 1 USD = 140 JPY. In Londen

Nadere informatie

Cylinder. 1Productinformatie!

Cylinder. 1Productinformatie! Cylinder 1Productinformatie! Een valutatransactie is een overeenkomst tussen twee partijen om een afgesproken hoeveelheid van één valuta te ruilen tegen een afgesproken hoeveelheid van één andere valuta.

Nadere informatie

Participating Forward

Participating Forward Participating Forward 1Productinformatie! Een valutatransactie is een overeenkomst tussen twee partijen om een afgesproken hoeveelheid van één valuta te ruilen tegen een afgesproken hoeveelheid van één

Nadere informatie

European Forward Extra

European Forward Extra European Forward Extra 1Productinformatie! Een valutatransactie is een overeenkomst tussen twee partijen om een afgesproken hoeveelheid van één valuta te ruilen tegen een afgesproken hoeveelheid van één

Nadere informatie

Putoptie. 1Productinformatie!

Putoptie. 1Productinformatie! Putoptie 1Productinformatie! Een valutatransactie is een overeenkomst tussen twee partijen om een afgesproken hoeveelheid van één valuta te ruilen tegen een afgesproken hoeveelheid van één andere valuta.

Nadere informatie

Productinformatie valutamanagement

Productinformatie valutamanagement Productinformatie valutamanagement Inhoud Uw onderneming en mogelijke valutarisico s 3 Uw valutarisico afdekken: beschermd tegen ongunstige koersontwikkelingen 7 Valutatermijntransactie Valutaoptie Cylinder

Nadere informatie

Valutarisicomanagement

Valutarisicomanagement Valutarisicomanagement Het beheersen van valutarisico s Borger, 26 november 2015 Inleiding valutarisico Vaak voorkomende opmerkingen 1) Valutarisico s afdekken heeft geen zin 2) Valutarisico s afdekken

Nadere informatie

Deutsche Bank. Valutamanagement bij. Deutsche Bank

Deutsche Bank.  Valutamanagement bij. Deutsche Bank Deutsche Bank www.deutschebank.nl Valutamanagement bij Deutsche Bank Valutamanagement bij Deutsche Bank 1. Waarom is deze brochure belangrijk? In deze brochure geven wij u algemene informatie over valutaproducten.

Nadere informatie

Valutatermijn- transactiewijzer

Valutatermijn- transactiewijzer Valutatermijn- transactiewijzer U hebt of verwacht betalingen of ontvangsten in vreemde valuta. U loopt dan een mogelijk koersrisico. U kunt dit koersrisico afdekken met een valutatermijntransactie. Of

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISKMANAGEMENT VRIJDAG 19 JUNI 2015 11.30-14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT

HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT 1 HOOFDSTUK 19: WISSELKOERS EN WISSELMARKT 1. PRIJSVORMING OP DE WISSELMARKTEN 1.1. Enkele begrippen Wisselkoers = prijs van de buitenlandse munt, uitgedrukt in nationale munt bv. wisselkoers () van de

Nadere informatie

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. 1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7

Nadere informatie

NIBE-SVV OEFENEXAMEN CASHMANAGEMENT

NIBE-SVV OEFENEXAMEN CASHMANAGEMENT NIBE-SVV OEFENEXAMEN CASHMANAGEMENT 1. Welke van de onderstaande taken valt NIET onder de treasurytaak? A. De registratie van financiële gegevens door middel van een resultatenrekening. B. Het opstellen

Nadere informatie

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590?

wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? wisselkoers Euro in Amerikaanse dollar 1,3644 Hoeveel dollar is 590? 1,3644 * 590 = $805 2300 is dan 1,3644 * 2300 =$3138,12 Hoeveel euro is $789? 1,3644 dollar = 1 euro $789 / 1,3644 =578,28 euro Bereken

Nadere informatie

Uitwerkingen. Bedrijfsrekenen Voor het hoger onderwijs. drs. H.J.Ots. Hellevoetsluis

Uitwerkingen. Bedrijfsrekenen Voor het hoger onderwijs. drs. H.J.Ots. Hellevoetsluis Uitwerkingen Bedrijfsrekenen Voor het hoger onderwijs drs. H.J.Ots Hellevoetsluis 9-2-2004, Bedrijfsrekenen voor het hoger onderwijs, ISBN 9070619237, drs. H.J. Ots, www.webecon.nl Uitwerkingen Bedrijfsrekenen

Nadere informatie

ANTWOORDEN OPGAVEN HOOFDSTUK 1

ANTWOORDEN OPGAVEN HOOFDSTUK 1 ANTWOORDEN OPGAVEN HOOFDSTUK 1 Opgave 1 Bereken: 5 5 = 3.125 12 7 = 35.831.808 1,8 4 = 10,4976 1,07 30 = 7,612255042662029206648128983778 1234567 3 = 1.881.672.302.290.562.263 Opgave 2 Rond de volgende

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Voorbeeld: de invloed van rente op de termijnkoers van een valutapaar

Voorbeeld: de invloed van rente op de termijnkoers van een valutapaar Afdekken van valutarisico: een dure hobby of juist niet? 3 De theorie: op termijn leveren van een valuta heeft een prijs 3 Het renteverschil bepaalt de termijnkoers 3 Het berekenen van het resultaat op

Nadere informatie

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Member of the KBC group

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Member of the KBC group Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Twee valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to

Nadere informatie

a. Wat zijn de rentekosten voor de onderneming uitgedrukt in een percentage voor het kwartaal dat volgt op het renteherzieningsmoment.

a. Wat zijn de rentekosten voor de onderneming uitgedrukt in een percentage voor het kwartaal dat volgt op het renteherzieningsmoment. Renterisico 1 Een onderneming heeft een lening met een omvang van 5 miljoen euro en een variabele rente die is gebaseerd op het EURIBOR-tarief. De rente wordt per kwartaal opnieuw vastgesteld. De bank

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART 2016 08.45-10.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

FX Derivatives. Valutaoptie. ING Financial Markets

FX Derivatives. Valutaoptie. ING Financial Markets FX Derivatives Valutaoptie ING Financial Markets Inhoud Algemene Informatie... 1 Productbeschrijving... 1 Belangrijkste productkenmerken... 1 Voordelen... 2 Risico s... 2 Optiepremie... 2 Kosten... 3 Voorbeeld

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 19 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 19 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat

Nadere informatie

Waardering van derivaten

Waardering van derivaten Hoofdstuk 5 Waardering van derivaten Inleiding Van tijd tot tijd moeten financiële instrumenten en dus ook derivaten gewaardeerd worden. Ondernemingen die volgens de IFRS verslaggevingregels rapporteren,

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 22 JUNI 2015 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

FX Derivatives. Forward. ING Financial Markets

FX Derivatives. Forward. ING Financial Markets FX Derivatives Forward ING Financial Markets Inhoud Algemene Informatie... 1 Productbeschrijving... 1 Belangrijkste productkenmerken... 1 Voordelen... 2 Risico s... 2 Kosten... 2 Voorbeeld van een Forward...

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER 2015 11.30-14.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Finance & Risk management Dinsdag 15 december 2015 B / 7 2015 NGO-ENS

Nadere informatie

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS Valutamarkt De euro op koers Havo Economie 2010-2011 VERS 2 Hoofdstuk 1 : Inleiding Opdracht 1 a. Dirham b. Internet c. Duitsland - Ierland - Nederland - Griekenland - Finland - Luxemburg - Oostenrijk

Nadere informatie

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Opgave 1 Sinds 1 juni 1998 maakt De Nederlandsche Bank (DNB) samen met de centrale banken van andere

Nadere informatie

FX Derivatives. FX Swap. ING Financial Markets

FX Derivatives. FX Swap. ING Financial Markets FX Derivatives FX Swap ING Financial Markets Inhoud Algemene Informatie... 1 Productbeschrijving... 1 Belangrijkste productkenmerken... 1 Voordelen... 2 Risico s... 2 Kosten... 2 Voorbeeld van een FX Swap...

Nadere informatie

Valuta U verkoopt U koopt. Amerika - dollar 1,2444 1,1488. Australië - dollar 1,7232 1,5296. Canada - dollar 1,5658 1,3893

Valuta U verkoopt U koopt. Amerika - dollar 1,2444 1,1488. Australië - dollar 1,7232 1,5296. Canada - dollar 1,5658 1,3893 Koersen lezen Valuta U verkoopt U koopt Amerika - dollar 1,2444 1,1488 Australië - dollar 1,7232 1,5296 Canada - dollar 1,5658 1,3893 China - yuan renminbi 11,0400 9,0700 Denemarken - kroon 7,9794 7,0811

Nadere informatie

Oefenopgaven Hoofdstuk 5

Oefenopgaven Hoofdstuk 5 Oefenopgaven Hoofdstuk 5 Opgave 1 Leg uit waarom een bank in de regel bereid is een lening die gedekt is door een zekerheid, tegen een lagere rente te verstrekken dan een gelijkwaardige lening zonder zekerheid.

Nadere informatie

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Een onderneming van de KBC-groep

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Een onderneming van de KBC-groep Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Drie valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to

Nadere informatie

commercial factors Factoring voor het MKB Voor ondernemers met ambitie

commercial factors Factoring voor het MKB Voor ondernemers met ambitie commercial factors Factoring voor het MKB Voor ondernemers met ambitie : ruimte voor zakendoen Als ondernemer wilt u verder. Kansen benutten. Groeien als dat kan. Een interessante transactie niet laten

Nadere informatie

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8 betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste

Nadere informatie

Oefenopgaven Hoofdstuk 12

Oefenopgaven Hoofdstuk 12 Oefenopgaven Hoofdstuk 12 1 Methoden Bij de bepaling van de omvang van het renterisico kunnen verschillende technieken gebruikt worden. De bekendste zijn: o o o Duration Gap-analyse VAR-methodiek In welke

Nadere informatie

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari 2011 6,3 17 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Lesbrief Globalisering INFLATIE Soort Oorzaken OPLOSSINGEN Vraag Bestedingsinflatie Door de oplevende

Nadere informatie

Het berekenen van kortingen en toeslagen, theorie

Het berekenen van kortingen en toeslagen, theorie Het berekenen van kortingen en toeslagen, theorie Inleiding Ondernemingen kunnen korting verstrekken aan hun afnemers en korting ontvangen van hun leveranciers. We gaan in deze paragraaf rabat en korting

Nadere informatie

Euronext.liffe. Inleiding Optiestrategieën

Euronext.liffe. Inleiding Optiestrategieën Euronext.liffe Inleiding Optiestrategieën Vooraf De inhoud van dit document is uitsluitend educatief van karakter. Voor advies dient u contact op te nemen met uw bank of broker. Het is verstandig alvorens

Nadere informatie

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder?

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Zoals u waarschijnlijk weet, is de beurs nog steeds bijzonder nerveus en vooral negatief. De directe aanleiding is de tegenvallende groei in China waar wij

Nadere informatie

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 27 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62253 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 2 opgaven en omvat 23 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 2 opgaven en omvat 23 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER 2015 11.30-14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen

Nadere informatie

de Renminbi rekening

de Renminbi rekening de Renminbi rekening Kansrijk inspelen op de internationalisering van de Chinese Renminbi Doet u zaken in of met China? ABN AMRO biedt u nu de mogelijkheid om een Renminbi rekening in Hongkong te openen;

Nadere informatie

Productinformatie commoditymanagement

Productinformatie commoditymanagement Productinformatie commoditymanagement 2 Inhoud Uw onderneming en mogelijke prijsrisico s 3 Commodity Swap 4 Commodity Optie 7 Commodity Collar 10 Meer informatie De producten in deze brochure zijn commodityderivaten.

Nadere informatie

SPAREN IN DOLLARS? YES YOU CAN! Dankzij de USD Rekening en het USD Deposito van GarantiBank

SPAREN IN DOLLARS? YES YOU CAN! Dankzij de USD Rekening en het USD Deposito van GarantiBank SPAREN IN DOLLARS? YES YOU CAN! Dankzij de USD Rekening en het USD Deposito van GarantiBank SPAREN IN DOLLARS? YES YOU CAN! Dankzij de USD Rekening en het USD Deposito van GarantiBank GarantiBank heeft

Nadere informatie

Valutamarkt. fransetman.nl

Valutamarkt. fransetman.nl euro in dollar wisselkoers Wisselkoers (ontstaat op valutamarkt) Waarde van een munt uitgedrukt in een andere munt Waardoor kan de vraag naar en het aanbod van veranderen? De wisselkoers van de euro in

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5 Call spread 5 Gedekt geschreven call 7 3. Bear

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 maandag 24 mei tijdsduur voor het gehele examen 09:00-11:00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE CSE KB Het examen landbouw en natuurlijke

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISKMANAGEMENT MAANDAG 3 OKTOBER 2016 8:45 UUR 11:15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

VOORBEELDEXAMEN HANDELS- EN FINANCIELE VERRICHTINGEN

VOORBEELDEXAMEN HANDELS- EN FINANCIELE VERRICHTINGEN VOORBEELDEXAMEN HANDELS- EN FINANCIELE VERRICHTINGEN Opmerkingen vooraf - Gebruik van rekenmachine is niet toegelaten - Puntenverdeling: meerkeuzevragen: 40% ; open vragen: 60% - Duurtijd van examen =

Nadere informatie

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting.

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Hoofdstuk 4 Beoordeling van de liquiditeit Extra opgaven Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Opgave 4.4a De handelsonderneming Hartema vof heeft

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties

Nadere informatie

Hedgen van FX risico met FX opties waarom niet? Joris Vermeulen Corporate Sales 14/11/2017

Hedgen van FX risico met FX opties waarom niet? Joris Vermeulen Corporate Sales 14/11/2017 Hedgen van FX risico met FX opties waarom niet? Joris Vermeulen Corporate Sales 14/11/2017 Agenda Mifid complexiteit opdeling producten : Fx 1 : termijncontract Fx 2 : plain vanilla optie Fx 3 : barrier

Nadere informatie

Examen HAVO - Compex. economie 1

Examen HAVO - Compex. economie 1 economie 1 Examen HAVO - Compex Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 23 mei totale examentijd 2,5 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 19 In dit deel staan de vragen waarbij de computer niet

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties gebruiken 4 3. Indexopties 5 Kenmerken

Nadere informatie

3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016

3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016 Kwartaalbericht 3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016 Samenvatting cijfers per 30 september 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,7% Beleidsdekkingsgraad: 99,1% Belegd vermogen: 24,3 miljard Rendement 2016 t/m

Nadere informatie

FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 17 DECEMBER 2013 11.30 UUR 14.00 UUR

FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 17 DECEMBER 2013 11.30 UUR 14.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 17 DECEMBER 2013 11.30 UUR 14.00 UUR Opmerking vooraf: Er zullen kandidaten zijn die balansbedragen en bedragen op de winst en

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Twee valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties

Nadere informatie

Renteswap. omruilen voor vaste swaprente. Hoe werkt een variabele Euribor-rente? Wat is een renteswap? Zo werkt de renteruil

Renteswap. omruilen voor vaste swaprente. Hoe werkt een variabele Euribor-rente? Wat is een renteswap? Zo werkt de renteruil variabele Euriborrente omruilen voor vaste swaprente In dit productinformatieblad leest u in het kort wat een renteswap is, hoe het werkt en wat de voordelen en risico s zijn. De renteswap is een complex

Nadere informatie

Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen

Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen De mondiale markt voor onderhandse derivaten - niet gestandaardiseerd verhandeld op de beurs maar in maatwerk tussen grote partijen - is sinds

Nadere informatie

Aandelenopties in woord en beeld

Aandelenopties in woord en beeld Aandelenopties in woord en beeld 2 Aandelenopties in woord en beeld 1 In deze brochure gaan we het hebben over aandelenopties zoals die worden verhandeld op de optiebeurs van Euronext. Maar wat zijn dat

Nadere informatie

Examen HAVO en VHBO. Economie 1,2 oude en nieuwe stijl

Examen HAVO en VHBO. Economie 1,2 oude en nieuwe stijl Economie 1,2 oude en nieuwe stijl Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 2 VHBO Tijdvak 3 Woensdag 21 juni 13.30 16.30 uur 20 00 Dit

Nadere informatie

Financiële aspecten van de planning

Financiële aspecten van de planning 14 hoofdstuk Financiële aspecten van de planning 14.1 B 14.2 A 14.3 D 14.4 D 14.5 D 14.6 C 14.7 C 14.8 C 14.9 A 14.10 D 14.11 B 14.12 D 14.13 C 1 12 18.000 = 1.500 14.14 A 14.15 C Ontvangen wordt november,

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II Opgave 1 Uit een krant: Uitzendbranche blijft groeien Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de uitzendbranche in het eerste kwartaal van 1998 flink is gegroeid. In vergelijking

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale handel

Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting door een scholier 1484 woorden 7 oktober 2003 5,5 44 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Internationale handel HS 1 Nederland handelsland Par.

Nadere informatie

introductie valutamanagement

introductie valutamanagement introductie valutamanagement valutamanagement Valutamanagement 1 Inhoudsopgave Inleiding 1 Macro-economische factoren 1.1. Valutamarkten 1.2. Wisselkoersen 1.3. Wat bepaalt de wisselkoers? 1.4. Valutamanagement

Nadere informatie

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit

Nadere informatie

Trends in Export 2018

Trends in Export 2018 20 JAAR TRENDS IN EXPORT 1998 2018-20 JAAR TRENDS IN EXPORT 1998 2018 015 2017 2018 2019 Trends in Export 2018 Het jaarlijkse onderzoek van evofenedex en Atradius: trends, knelpunten en verwachtingen van

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT DINSDAG 8 MAART UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT DINSDAG 8 MAART UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8 SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT DINSDAG 8 MAART 2016 08.45-11.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie B / 8 2015 NGO-ENS B / 8 Opgave 1 (25 punten) Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel. Finance & Riskmanagement. Vrijdag 24 juni uur

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel. Finance & Riskmanagement. Vrijdag 24 juni uur SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni 2016 11.30 14.00 uur SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement B / 8 2016 NGO-ENS B / 8 Opgave 1 aantal te behalen

Nadere informatie

Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 9 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 4 minicases met 12 open vragen (maximaal

Nadere informatie

a. Stel de beginbalans op 1 januari 2006 samen volgens het model van bijlage I.

a. Stel de beginbalans op 1 januari 2006 samen volgens het model van bijlage I. Opdracht 1 De Wilde en Timmer De dames De Wilde en Timmer gaan een autobedrijf beginnen: zij kopen auto s en accessoires in en verkopen die. Om het autobedrijf te kunnen openen op 1 januari 2006 zijn in

Nadere informatie

Elobase Detailhandel Rekenwerkboek oefenen met vreemd geld

Elobase Detailhandel Rekenwerkboek oefenen met vreemd geld Elobase Detailhandel Rekenwerkboek oefenen met vreemd geld Detailhandel in toeristengebieden Inkoop in niet-eurolanden Dit rekenwerkboek is van: Telefoonnummer: Klas: 1 Rekenwerkboek, oefeningen Wat ga

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2001-I

Eindexamen economie 1 vwo 2001-I Opgave 1 Hoge druk op de arbeidsmarkt Gedurende een aantal jaren groeide de economie in Nederland snel waardoor de druk op de arbeidsmarkt steeds groter werd. Het toenemende personeelstekort deed de vrees

Nadere informatie

EXAMENVRAGEN OPTIES. 1. Een short put is:

EXAMENVRAGEN OPTIES. 1. Een short put is: EXAMENVRAGEN OPTIES 1. Een short put is: A. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke prijs in een bepaalde B. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke

Nadere informatie

Productinformatie rentemanagement

Productinformatie rentemanagement Productinformatie rentemanagement 2 Inhoud Uw onderneming en mogelijke renterisico s 3 Renteswap 5 Rentecap 9 Meer informatie De producten in deze brochure zijn rentederivaten. Rentederivaten zijn complexe

Nadere informatie

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62289 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

Nadere informatie

Hoe de banken goud verdienen aan de renteswaps die ze u verkopen

Hoe de banken goud verdienen aan de renteswaps die ze u verkopen Hoe de banken goud verdienen aan de renteswaps die ze u verkopen Stel u sluit met uw bank een (her)financieringsovereenkomst met op het oog redelijke kredietopslagen op het Euribor. Echter, de bank verplicht

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Wisselkoersen

Hoofdstuk 5: Wisselkoersen Hoofdstuk 5: Wisselkoersen 1. Begrippen EUR/USD datum: 13/03/2014 23:56 Laatste koers 1.3869 USD % Verschil -0,25 % Vorig Slot 1.3904 Open 1.3904 Bid (biedkoers) 1.3868 Ask (laatkoers) 1.3870 Hoogste-laagtse

Nadere informatie

Economie. Vreemde valuta Klas 2, M&M Hooghuis Heesch

Economie. Vreemde valuta Klas 2, M&M Hooghuis Heesch Economie Vreemde valuta Klas 2, M&M Hooghuis Heesch 2 Deel 1 Omdat niet alle landen dezelfde munt hebben, zul je soms geld moeten wisselen. De bank heeft verkooplijstjes gemaakt. Hierop staat wat je moet

Nadere informatie

- Op gebouwen en machines die op 1 januari 2008 aanwezig zijn wordt in 2008 respectievelijk 30.000,- en 20.000,- afgeschreven.

- Op gebouwen en machines die op 1 januari 2008 aanwezig zijn wordt in 2008 respectievelijk 30.000,- en 20.000,- afgeschreven. Management en Organisatie VWO 6 Herhaling CE Begrotingen nummer 2 Opgave 1 Gegeven is de volgende balans van Fitna bv: Balans per 1/1 2008 --------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Examen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl) Economie 1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 17 mei 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 65 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

handel en administratie CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 7

handel en administratie CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 7 handel en administratie CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 7 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld

Nadere informatie

Examen HAVO. management & organisatie. tijdvak 1 maandag 12 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. management & organisatie. tijdvak 1 maandag 12 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Examen HAVO 2014 tijdvak 1 maandag 12 mei 13.30-16.30 uur management & organisatie Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Onderzoek gunstige prijsligging.

Onderzoek gunstige prijsligging. Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?

Nadere informatie

economie havo 2017-II

economie havo 2017-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Pretkortingen 1 maximumscore 2 (1) oligopolie (2) heterogeniteit

Nadere informatie

OPTIES IN VOGELVLUCHT

OPTIES IN VOGELVLUCHT OPTIES IN VOGELVLUCHT Inleiding Deze brochure biedt een snelle, beknopte inleiding in de beginselen van opties. U leert wat een optie is, wat de kenmerken zijn van een optie en wat een belegger kan doen

Nadere informatie

Rabo Vreemde. Valutarekening Particulieren Productkenmerken Rabo Vreemde. Bijzondere voorwaarden Rabo Vreemde

Rabo Vreemde. Valutarekening Particulieren Productkenmerken Rabo Vreemde. Bijzondere voorwaarden Rabo Vreemde Rabo Vreemde Valutarekening Particulieren 2016 Productkenmerken Rabo Vreemde Bijzondere voorwaarden Rabo Vreemde Productkenmerken Rabo Vreemde 1 Wat is de vv-rekening? De vv-rekening is een betaalrekening

Nadere informatie

Examen HAVO en VHBO. Economie

Examen HAVO en VHBO. Economie Economie Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 Woensdag 19 mei 13.30 16.30 uur 19 99 Dit examen bestaat uit 36 vragen.

Nadere informatie