Hoofdstuk 25 Valutarisico en valutabeleid

Transcriptie

1 Hoofdstuk 25 Valutarisico en valutabeleid Open vragen 25.1 Philips Electronics is een van de grootste producenten van elektronica ter wereld. In het jaarverslag over 2005 schrijft het concern onder andere over het valutarisico: Valutarisico Wisselkoersschommelingen kunnen Philips financiële resultaten beïnvloeden. Er is een structurele ongelijkheid in de valutaopbouw van kosten en opbrengsten van de onderneming omdat een belangrijk deel van haar productie-, administratie- en onderzoeks- en ontwikkelingskosten in euro s luidt, terwijl een wezenlijk deel van haar opbrengsten in Amerikaanse dollars luidt. Hierdoor kunnen fluctuaties in de wisselkoers van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro belangrijke gevolgen hebben voor Philips financiële resultaten. Zo zal een relatief sterke dollar in een bepaald verslagjaar Philips bedrijfsresultaat verbeteren, terwijl een zwakkere dollar het bedrijfsresultaat zal verslechteren. Het valutabeleid van Philips is erop gericht dat bedrijfsonderdelen significante transactie-exposures indekken. Daarom moeten zij de exposure in andere valuta s dan de eigen functionele valuta meten. Het is beleid van Philips om in het algemeen transactierisico s volledig af te dekken met termijncontracten. Bron: Royal Philips, Annual Report 2005, p.106 a Philips heeft een groot valuta-exposure in de dollar. Hoe zou het bedrijf dit exposure kunnen verminderen? b Kunt u op basis van het citaat iets zeggen over het economische valutarisico van Philips? Motiveer uw antwoord. Philips dekt in principe transactierisico s wel en translatierisico s niet in. c Wat verstaan we onder beide risico s? d Welke redenen kan Philips hebben om translatierisico s niet af te dekken? Welk nadeel is aan deze keuze verbonden? 25.2 Op 5 maart 2007 heeft een Nederlandse importeur een handelscontract gesloten met een Japanse leverancier. De contractbepalingen luiden: De levering zal zo spoedig mogelijk plaatsvinden, waarbij als uiterste datum 5 juni 2007 geldt. De betalingsdatum is 5 juni 2007 (uiteraard nadat is gebleken dat de goederen zonder schade zijn aangekomen). Het factuurbedrag luidt in Japanse yen (JPY); het bedrag dat met de transactie is gemoeid is JPY 100 mln. Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 1

2 De importeur verwacht op grond van technische en fundamentele analyse dat de koers van de yen ten opzichte van de euro zal stijgen. Hij wil zich daarom indekken tegen het valutarisico dat hij loopt. Op 5 maart 2007 bedraagt de contante koers van de euro ten opzichte van de Japanse yen: 1 = 151,9. De geldmarktrente in de EMU bedraagt 3,86% en in Japan 0,67%. Beide rentetarieven zijn credit- of depositorentes en gelden op jaarbasis. a Wat verstaan we onder technische en fundamentele analyse van wisselkoersen? b Wanneer duiden technische en fundamentele analyse op een stijging van de koers van de yen ten opzichte van de euro? c Bereken de driemaandstermijnkoers van de euro uitgedrukt in Japanse yen. d Wat is de waarde in euro s van het importcontract als de importeur het valutarisico afdekt door een valutatermijntransactie (transactiekosten en het bestaan van een spread in de notering van de termijnkoers mogen worden verwaarloosd)? e Op welke wijze kan de importeur een valutaoptie gebruiken om het valutarisico af te dekken? f Wat is het belangrijkste voor- en nadeel van een valutaoptie in vergelijking met een valutatermijncontract? Vraagstukken V25.1 Technische analyse Valuta Trend Sinds Steun 1 EUR/USD Steun 2 Weerstand 1 Weerstand 2 1,2975 1,3035 1,3365 1,3480 Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 2

3 Toelichting (vertaald uit het Engels en verkort weergegeven) De euro herstelde zich deze week overtuigend nadat de munt op maandag het steunniveau, dat medio oktober ontstond, had getest. We verwachten in de komende dagen een stijging in de richting van de recente hoogterecords van USD 1,3365. Een doorbraak boven dit niveau lijkt waarschijnlijk. De huidige opwaartse trend lijkt nog afgerond te zijn. Een doorbraak boven USD 1,3365 zou de weg vrij maken voor een stijging in de richting van het hoogterecord van maart 2005 (USD 1,3480). De onderkant van de koersverwachting wordt gevormd door het eerder genoemde steunniveau van USD 1,3065. Bron: Rabobank, Technical FX Daily, 20 december 2006 a Welke veronderstelling(en) lig(gen)t aan technische analyse ten grondslag? b Leg uit wat steun- en weerstandsniveaus zijn. c Wat moet een handelaar doen als de euro ten opzichte van de dollar een weerstandsniveau bereikt? Wat gebeurt er vervolgens met de koers van de euro ten opzichte van de dollar? d Welke prognose voor de euro ten opzichte van de dollar is op grond van de bovenstaande technische analyse mogelijk? Fundamentele analyse Begin 2007 heeft u de beschikking over de volgende economische gegevens en verwachtingen voor de Verenigde Staten en de EMU. Verenigde Staten EMU BBP (groei in %) 3,3 2,5 2,9 2,6 2,4 2,3 Inflatie (%) 3,3 1,9 2,6 2,2 1,9 2,0 Lopende rekening (%BBP) 6,6 6,5 6,2 0,2 0,1 0,1 Korte rente (%, jaarultimo) 5,4 4,9 5,2 3,7 4,1 4,5 Bron: ABN AMRO, Economisch Perspectief, maart 2007 Ten slotte is nog bekend dat de wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar op 31 december 2006 gelijk is aan: 1 = $ 1,32. De koopkrachtpariteit van de euro ten opzichte van de dollar bedraagt aan het eind van 2006 ongeveer 1 = $ 1,17 (gebaseerd op de vergelijking van de prijsontwikkeling van het BBP (bron OECD)). e Is de dollar aan het eind van 2006 over- of ondergewaardeerd vanuit fundamenteel perspectief? f Wat gebeurt er met de koopkrachtpariteit van de euro ten opzichte van de dollar in 2007 en 2008? g Mogen we op grond van fundamentele analyse een stijging of een daling van de euro ten opzichte van de dollar verwachten in 2007 (gebruik hiervoor de gegevens uit de tabel)? Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 3

4 Termijnkoers h Bereken de eenjaarstermijnkoers van de euro ten opzichte van de dollar op 31 december i j Onder welke voorwaarde kan de termijnkoers worden gebruikt als een voorspeller van de verwachte contante koers? Eindconclusie Welke koersontwikkeling verwacht u voor de ontwikkeling van de dollar ten opzichte van de euro in 2007? V 25.2 U heeft op 5 maart 2007 een exportcontract gesloten met een Amerikaanse afnemer. De contractbepalingen luiden: De levering zal zo spoedig mogelijk plaatsvinden, waarbij als uiterste datum 5 juni geldt. De betalingsdatum is 5 juni Het factuurbedrag bedraagt USD De order is zeer welkom omdat de onderneming al jarenlang geconfronteerd wordt met een teruglopende omzet, terwijl op de kosten nauwelijks bezuinigd kan worden. De markt waarop de onderneming opereert wordt gekenmerkt door overcapaciteit. De prijsconcurrentie is buitengewoon groot, waardoor u genoegen heeft moeten nemen met een lage voorgecalculeerde marge (in euro s, berekend op basis van de contante koers op 5 maart 2007). U moet het topmanagement adviseren over de vraag of de dollarexposure moet worden ingedekt. Daartoe bestudeert u allereerst de ontwikkeling van de euro/dollarkoers in de afgelopen tijd (zie de figuur). Koers van de euro in dollars (maart 2006-maart 2007) Bron: Europese Centrale Bank ( Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 4

5 De volatiliteit van een valuta kan worden vastgesteld op basis van de standaarddeviatie van een valuta in een bepaalde periode. Een ruwe maatstaf voor de volatiliteit is de variatiebreedte van de koers van een valuta over een relevante periode. Het management heeft de koers van de dollar in de afgelopen drie maanden gevolgd en geconstateerd dat de dollar begin december zijn dieptepunt bereikte ($1 = 0,749) en begin januari zijn hoogtepunt ($1 = 0,772). Op de dag dat het contract wordt gesloten 5 maart 2007 bedraagt de koers van de euro uitgedrukt in dollars: 1 = $ 1,310. a Bereken de variatiebreedte van de koers van de dollar uitgedrukt in euro s als percentage van de contante koers van de dollar op 5 maart b Als u de genoemde variatiebreedte gebruikt als maatstaf voor de driemaandelijkse volatiliteit van de dollar, hoe groot is dan het valutarisico dat op de exportorder wordt gelopen? c Zijn er redenen om het valutarisico in te dekken? Geef met andere woorden aan of u een no-cover-, een selective-cover- of een full-coverstrategie zou adviseren. Uiteindelijk besluit het topmanagement dat het gehele valutarisico moet worden ingedekt. De directie wenst van u een overzicht te krijgen van de gegarandeerde opbrengst in euro s van de volgende twee valuta-instrumenten: een valutatermijntransactie een valutaoptie. Benodigde gegevens: De geldmarktrente in de Verenigde Staten en de EMU bedraagt op 5 maart 2007 respectievelijk 5,34% en 3,86% (beide op jaarbasis). Dit zijn de credittarieven op de geldmarkt. De onderneming kan valutaopties op de dollar kopen tegen de volgende voorwaarden: calloptie putoptie contractgrootte $ $ uitoefenprijs $ 1 = 0,77 $ 1 = 0,77 premie per contract Transactiekosten mogen worden verwaarloosd (renteberekening op basis van enkelvoudige interest) d Bereken op basis van de gepresenteerde gegevens de driemaandstermijnkoers van euro ten opzichte van de dollar. e Bereken de gegarandeerde opbrengst in euro s van het exportcontract op 5 juni 2007 bij toepassing van beide valuta-instrumenten. Voor welk valuta-instrument kiest u? f We veronderstellen dat de feitelijke koers van de euro ten opzichte van de dollar op 5 juni 2007 is gedaald tot $1,26. Wat was, achteraf gezien, het beste valuta-instrument geweest? Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 5

6 Casus C25.1 Een op het Europese vasteland gevestigde onderneming heeft veel omzet in Britse ponden. Het management heeft voor de begroting van het komende jaar een koersprognose van het Britse pond nodig. Het management vraagt u de koersprognose te maken. U verzamelt aan de hand van de volgende checklist de benodigde gegevens. Deze gegevens analyseert u en vervolgens rapporteert u uw bevindingen aan het management. Checklist wisselkoersprognose Fundamentele analyse Hoe groot is het saldo op de lopende rekening? Is er sprake van een fundamentele onevenwichtigheid op de lopende rekening (bijvoorbeeld een hardnekkig tekort op de lopende rekening ondanks een trage groei van de binnenlandse bestedingen)? Hoe hoog is de koopkrachtpariteit van de valuta? Is de valuta over- of ondergewaardeerd? Hoeveel bedraagt de inflatie in vergelijking met het buitenland? Hoe ontwikkelt het investeringsklimaat zich (huidige en verwachte economische groei, concurrentiekracht van de economie op lange termijn)? Hoe ontwikkelt de rente zich in vergelijking met het buitenland? Welke ontwikkeling vertoont het marktsentiment ten aanzien van de betrokken valuta (welk politiek en economisch nieuws hebben hier invloed op)? Welk wisselkoersbeleid voert de centrale bank en hoe geloofwaardig is dit beleid (omvang officiële reserves, bereidheid om valuta te steunen met een renteverhoging)? Technische analyse Vertoont de valuta een stijgende of een dalende trend? Welke steun- en weerstandsniveaus zijn uit het historische koersverloop af te leiden (korte- en langetermijntrends)? Bevindt de huidige koers zich in de buurt van een steun- of weerstandsniveau? Is er onlangs een doorbraak van een steun- of weerstandsniveau geweest? Termijnkoers Vertoont de termijnkoers een agio of een disagio? Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 6