dual tasking; doet de emotionele valentie van de afleidende taak ertoe? prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut

Transcriptie

1 dual tasking; doet de emotionele valentie van de afleidende taak ertoe? prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut

2 medewerkers John Molenaar Bart Doolaard Laurens Jiskoot Anne van Bergen Maarten Grootendorst Marcel van den Hout (adviezen)

3 waar gaat het over? achtergrond verschillende traumabehandelingen effectief voor EMDR geldt dual tasking als beste verklaring overbelasten werkgeheugen emotionele valentie afleidende taak niet onderzocht methode opzet dual tasking studie bij hulpzoekende patiënten met variatie in afleidende taak resultaten vergelijkbare studie bij studenten conclusies pilotstudie enigszins suggestief invloed valentie niet heel overtuigend we gaan door

4 dual tasking; stelt u zich voor (1): u bent een PTSS patiënt en zit voor een laptop uw trauma is beschreven in een traumascenario beloop (IE-achtig) het is 1973 u loopt als kind met uw ouders op het grote plein in Santiago opeens rennen soldaten tevoorschijn en beginnen te schieten uw hart bonst in uw keel; u denkt: dit was het, we gaan dood uw vader pakt u op; angst in zijn ogen en rent met u een steeg in en in een trauma hotspot meest nare beeld (EMDR-achtig) opgepakt worden door vader en de angst in diens ogen zien

5 dual tasking; stelt u zich voor (2): voormeting naarheid trauma hotspot helderheid beeld (VAS) emotionaliteit beeld (VAS) minuut exposure aan traumascenario tegelijk foto s beoordelen 0 (uiterst onaangenaam) t/m 9 (uiterst aangenaam) 6 x 10 seconden na minuut stoppen foto s en exposure trauma u ziet o.a. de volgende foto s

6 voorbeeld 1 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

7 voorbeeld 2 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

8 voorbeeld 3 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

9 dual tasking; stelt u zich voor (3): na 6 foto s van ieder 10 seconden 15 seconden pauze

10 vervolg (1) opnieuw minuut trauma - exposure + foto s 15 seconden pauze totaal 4 x een minuut trauma - exposure + foto s tussendoor steeds 15 seconden pauze nameting trauma hotspot 2 minuten pauze voormeting trauma hotspot 4 x minuut trauma - exposure + (andere) foto s opnieuw met bericht geef beoordeling u ziet o.a. de volgende foto s

11 voorbeeld 1 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

12 voorbeeld 2 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

13 voorbeeld 3 geef nu uw oordeel 0 t/m 9

14 vervolg (2) nameting trauma hotspot 2 minuten pauze voormeting trauma hotspot 4 x een minuut trauma - exposure (geen foto s) u kijkt 4 x een minuut (afgewisseld met telkens 15 seconden pauze) naar

15 voorbeeld 1

16 vervolg (3) nameting trauma hotspot 2 minuten pauze alles opnieuw met andere foto s 4 x minuut exposure met (andere) positieve foto s 4 x minuut exposure met (andere) neutrale foto s 4 x minuut exposure zonder foto s totaal 24 minuten trauma - exposure; voorlezen en inleven 8 minuten met positieve foto s 8 minuten neutrale foto s 8 minuten zonder foto s

17 vervolg (4) iedere patiënt krijgt alle (2x) 3 condities volgorde is gerandomiseerd

18 wat is dit allemaal? onderzoek dual tasking bij trauma in de conditie: P-N-G u had ook terecht kunnen komen in de condities P-G-N N-P-G N-G-P G-P-N G-N-P

19 hoezo? meer dan 50 studies ondersteunen dual tasking verklaring voor werkzaamheid EMDR overbelasting werkgeheugen met traumaherinnering + afleidende taak meeste onderzoek naar omvang van werkgeheugenbelasting maar is overbelasten werkgeheugen enige mechanisme? doet de emotionele valentie van de afleidende taak wellicht er ook toe?

20 redenen waarom de emotionele valentie er (misschien) ook toe doet dual tasking studie Tsai & McNally, 2014: filmpjes van ongelukken sorteren positieve, neutrale en negatieve foto s bij positieve afleiding minder herinnerde details films effectiviteit van contraconditionering (andere stimulus) imaginaire rescripting (ander perspectief) therapeutisch schrijven (ander perspectief) dus wellicht twee mechanismen overbelasting werkgeheugen: dual tasking trauma (impliciet) associëren met incompatibele betekenis

21 nog enkele andere aanvullingen op (meeste) bestaande dual tasking studies merkwaardige bevinding dat exposure only zelden of nooit wat doet en IE dan? behandeling van echte patiënten meeste onderzoek bij analoge populaties in een echte behandelcontext bij hulpzoekende patiënten meestal betrekkelijk kleine problemen in een meer levensechte therapeutische dosering meestal slechts enkele minuten

22 de onderzoeksopzet in grote lijnen (1) 40 patiënten met PTSS in beginfase behandeling MINI PDS SCL-90 2 x 3 x 4 minuten trauma - exposure voorlezen en imagineren traumascenario in gerandomiseerde volgorde met positieve afleiding met negatieve afleiding zonder afleiding

23 de onderzoeksopzet in grote lijnen (2) exposure adhv vastgesteld trauma - scenario metingen voor en na iedere interventie adhv vastgesteld trauma hotspot uitkomstmaten helderheid en emotionaliteit trauma hotspot (VAS) onderzoek sluit aan op behandeling dit onderzoek gaat over enkele weken van start

24 globale opzet: 48 studenten verslag pilotstudy 14 man en 34 vrouw leeftijd 20 jaar (SD = 2.1) exclusie: behandeling vanwege emotionele problemen 3 condities x 4 x 30 seconden per conditie (6 minuten) VAS metingen emotionaliteit en levendigheid hotspot

25 resultaten emotionaliteit significant (p<.00) groot (η2 =.3) verschil tussen condities maar 2 condities slechter significant en groot 1 conditie (pos) beter significant en medium

26 Resultaten levendigheid significant (p<.00) en groot (η2 =.2) verschil tussen condities maar 2 condities slechter G significant en groot 1 conditie (pos) beter niet significant

27 tsja trauma s waren heftiger dan vooraf verwacht met name in Tilburg (???) daardoor exposure tijd wellicht te kort positieve plaatjes negatiever gescoord dan verwacht nameting ene conditie was voormeting volgende levendigheid was vanaf het begin laag indicatie voor niet al te grote heftigheid beelden weinig ruimte voor verbetering

28 conclusies geen overtuigende aanwijzingen dat emotionele valentie van afleidende taak ertoe doet in dual tasking maar ook niet van het tegendeel het lijkt er toch een heel klein beetje op bovendien zijn er wel puntjes te verbeteren in opzet we gaan het opnieuw en hopelijk beter beoordelen aan de hand van ons patiënten onderzoek dat ik eerder presenteerde

29 dank voor uw aandacht einde