Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering. Prof. dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoogpsychotherapeut

Transcriptie

1 Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering Prof. dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoogpsychotherapeut

2 programma vragen vooraf op basis literatuur en/of ervaringen wat is lage zelfwaardering wat is COMET voor lage zelfwaardering wanneer pas je het toe stukje theorie werkt het andere specifieke zelfbeeld interventies het protocol in vogelvlucht oefenen maar

3 vragen vooraf zijn er vragen vooraf mijn vragen vooraf wie heeft ervaringen met COMET met welk COMET protocol wie heeft de DVD gezien verhouding video-zelf oefenen

4 wat is lage zelfwaardering negatieve zelfbeoordeling op relevante terreinen meer of minder specifiek/generiek hoe generieker des te meer in aanmerking voor therapie meer of minder terecht meer of minder betwijfeld symptoom van verschillende DSM-stoornissen risicofactor voor etiologie en relaps bij sommige stoornissen aanmeldingreden voor veel patiënten

5 wat is COMET voor lage stapsgewijs protocol zelfwaardering in individuele en groepsetting voor patiënt met een lage zelfwaardering weet dat die negatieve zelfwaardering onterecht is al dan niet na traditionele cognitieve therapie en dus ook over incompatibele info beschikt om wat ze weten over positieve zelfwaarde ook voelbaar te maken leren voelen wat je al weet

6 wanneer pas je het toe? eigenlijk: hoofdprobleem is evidence based behandeld lage zelfwaardering blijft issue in veel praktijksituaties (ook min of meer bij de studies) ergens tijdens de behandeling vooral waar depressiviteit/lage zelfwaardering issue is

7 theoretische achtergronden transdiagnostisch en translationeel Peter Lang s emotie netwerk theorie emotie als gedragsoutput programma emotionele kennis georganiseerd in cognitieve netwerken stimulus-, respons- en betekenisrepresentaties evaluatieve conditionering CS signaleert niet primair feitelijk optreden van US het refereert (doet denken aan) die US Ik ben een mislukkeling versus ik zal falen Chris Brewin s competitive memory retrieval account

8 inzoomen op retrieval hiërarchie concepten hebben meer betekenissen ik ben partner; sporter; danser; vakman; vriend hiërarchisch opgeslagen in lange termijn geheugen in vorm van cognitief/emotionele associatieve netwerken het wit experiment het meubel experiment als betekenis- en als stimulus- en responsrepresentaties geactiveerd door triggers (CS en) en toestand van dat netwerk (priming) hiërarchie bij psychopathologie gebiased therapie moet bias ongedaan maken

9 hoe moeten we het theoretisch snappen er is disfunctionele betekenisverlening dus een BA Ik Negatief zelfbeeld Positief zelfbeel d Onvrede Tevredenheid

10 dus je verandert betekenissen (ook) door de retrieval competitie te beïnvloeden alternatieve betekenissen sterker maken zodat die gemakkelijker worden geactiveerd en activeerbaarheid disfunctionele betekenissen verzwakt dat beoogt COMET disfunctionele betekenissen verdwijnen dus niet ze worden relatief zwakker maar worden onder juiste omstandigheden weer actief terugval

11 werkt het (1) best ondersteunde specifieke interventie voor lage zelfwaardering in volwassenen psychiatrie 3 RCT s COMET + TAU vs TAU (groepen) eetstoornissen (Korrelboom, de Jong et al.) persoonlijkheidstoornissen (Korrelboom, Marissen et al.) depressie (Korrelboom, Maarsingh et al.) in alle gevallen COMET + TAU > TAU zelfbeeld depressiviteit autonomie (ruminatie)

12 werkt het (2) 1 RCT COMET vs EMDR rechtsom (individueel) Angststoornissen (Staring, Korrelboom et al.) COMET > EMDR rechtsom zelfwaardering angst (volledig gemedieerd door zelfwaardering) depressiviteit (volledig gemedieerd door zelfwaardering)

13 bovendien 1 bij schizofreniforme patiënten met auditieve hallucinaties (van der Gaag et al.) COMET bij auditieve hallucinaties protocol COMET + TAU > TAU minder depressief gemedieerd door zelfbeeld en minder macht aan de stemmen bij paniek patiënten (Korrelboom, Peeters et al) COMET voor paniek protocol COMET = AR paniekmaten agorafobiematen

14 bovendien 2 bij depressieve ruminerende ouderen COMET voor rumineren protocol (Ekkers, Korrelboom et al.) COMET + TAU > TAU depressiviteit ruminatie

15 sterkte/zwakte analyse sterk meest empirisch ondersteunde specifieke interventie bij diverse klinisch relevante patiënten populaties redelijk lange follow ups (6 maanden max) ook andere COMET protocollen doen wat paniek; piekeren/rumineren; auditieve hallucinaties suggestie dat wordt aangegrepen op belangrijk proces zwak alleen expliciete maten pak je zelfwaardering aan of depressiviteit/demoralisatie slechts 1 (2?) vergelijking met andere interventie

16 zijn er ook andere specifieke interventies voor zelfwaardering? Tarrier schizofrenen aandacht en gedragsfocus op goede dingen doen 1 studie + follow up - positieve bevindingen De Neef vergelijkbaar met Tarrier, bredere toepassing zelfhulp opzet - geen studies EMDR linksom/rechtsom negatieve ervaringen rondom zelfbeeld desensitiseren 2 studies (1 versus TAU en 1 versus COMET) onderwijs/preventiesfeer matige effect sizes

17 Even rust vragen over voorafgaande?

18 COMET in vogelvlucht indicatie rationale bepaling negatief zelfbeeld bepaling incompatibel tegenbeeld/informatie voorbeelden incompatibel tegenbeeld/informatie beschrijven imagineren motoriek muziek contraconditioneren immuniseren coping door behandeling heen: stimuleren tot gedrag

19 oefenen maar missie van de workshop: een protocol leer je zo de jus zit in de uitvoering en de omgang met afwijkingen per onderwerp: stukje demonstratie: video stukje oefenen in groepjes stukje bezinning op mogelijke complicaties en valkuilen en wat je daar tegen kunt doen plenaire terugkoppeling dit alles afgewisseld met pauzes

20 oefenen maar (1): indicatie; negatief zelfbeeld en rationale indicatie is er een onterecht negatief zelfbeeld negatief zelfbeeld wat is er zo negatief aan je (jijzelf; goede bekende) rationale indicatie + sessie 1 te veel oog voor negatieve; te weinig voor positieve geforceerde nadruk op positieve zodat evenwichtiger zelfbeoordeling mogelijk is indicatie + sessie 1

21 video pre-sessie, stap 1 en stap 2 max 15 minuten vragen? aan de slag dan maar! problemen in de uitvoering mogelijke complicaties

22 wat zijn daarbij de valkuilen (1) indicatie beeld dat anderen van patiënt hebben terecht negatief zelfbeeld gedragsverandering; compenseren vaststellen negatief zelfbeeld heel veel/alles meeste last; meest voor discussie vatbaar vertrouw op generalisatie rationale arrogant om eenzijdig op je goede punten te focussen eenzijdig op zwakke punten focussen is zelfdestructief bij negatief zelfbeeld verlaagde kans op arrogantie

23 oefenen maar (2): identificeren tegenbeeld en illustraties identificeren tegenbeeld + illustreren met voorbeelden waarom klopt dat niet 100% welke kenmerken spreken negatief zelfbeeld tegen geef voorbeelden maak die meteen levendig check op gevoel

24 video stap 3 en 4 max 20 minuten vragen? aan de slag dan maar! problemen in de uitvoering mogelijke complicaties

25 wat zijn daarbij de valkuilen (2) identificeren tegenbeeld weet niks geleend geld terugbetalen vrienden in nood helpen illustraties zoeken weet niks voortborduren op voorafgaande navragen bij bekenden opzoeken in fotoboeken etc. ook negatief (vriendje er vandoor met beste vriendin) vakantie/leven zinloos omdat het ooit afloopt?

26 oefenen maar (3): versterken positieve zelfwaardering emotioneel saillanter maken + herhalen waar gebeurde verhaaltjes schrijven imagineren zelfverbalisatie motoriek muziek

27 video stap 5 a, b, c, d max 25 minuten vragen? aan de slag dan maar! problemen in de uitvoering mogelijke complicaties

28 wat zijn daarbij de valkuilen (3) verhaaltjes worden opsommingen het verhaal van de Huntmanspin imaginatie en motoriek vindt men raar voordoen vragen of men het kent voorbeeld uit eigen leven toepassen met hulp muziek (en motoriek) geven goed gevoel ipv versterking zelfbeeld uitleg je kunt positief zelfgevoel hebben bij negatieve situaties

29 oefenen maar (4): versterken van gezonde associatieve banden contraconditionering immuniseren minder gevoelig worden voor negatief zelfbeeld prikkels coping EHBO om weg te schakelen van negatief zelfbeeld als het zich toch nog eens voordoet

30 video stap 6 en 7 max 17 minuten vragen? aan de slag dan maar! problemen in de uitvoering mogelijke complicaties

31 wat zijn daarbij de valkuilen (4) negatieve blijft/gaat overheersen tijdens contraconditionering tijdelijk terug naar positieve te weinig motoriek schakelen gaat te langzaam/ te snel ander issue uit de hiërarchie

32 algemene conclusies COMET voor lage zelfwaardering effectief voor diverse patiëntenpopulaties goed te implementeren veel patiënten vinden het leuk veel therapeuten ook er ligt nog een reeks onderzoeksvragen effectiviteit tov andere specifieke behandelingen effecten langer dan 6 maanden invloed op andere aspecten van zelfwaardering invloed op risicofactoren werkzame factoren aard, duur, volgorde maar ook: monobehandeling voor depressie???

33 Nog wat reclame COMET voor volwassenen Handleiding voor therapeuten inclusief DVD

34 Werkboek voor patiënten in 7 stappen

35 COMET voor negatief zelfbeeld bij volwassenen Auteur: Kees Korrelboom Geschatte tijdsduur: 2uur 0min Punten: 2 Accreditatie-organisatie: Federatie van Gezondheidszorgpsychologen en Psychotherapeuten, Kwaliteitsregister Psychotherapie NVP, Eerstelijnspsychologie NIP,Vereniging voor Clientgerichte psychotherapie (VCgP) E-learning bij Bohn, Stafleu van Loghum

36 Individueel werkboek (ongeveer 8-18 jaar) Groepswerkboek (ongeveer jaar) Beide protocollen hebben oefeningen/opdrachten met positieve aandachtstraining toegevoegd om het effect van COMET te versterken. Poster met onderzoeksresultaten pilot donderdag/vrijdag aanwezig!

37 laatste dia einde