Aan de Federatie Werkgeversorganisaties Techniek (FWT) T.a.v. de heer R. Follon Postbus AA DEN HAAG

Transcriptie

1 Aan de Federatie Werkgeversorganisaties Techniek (FWT) T.a.v. de heer R. Follon Postbus AA DEN HAAG Datum Doorkiesnummer 2 maart Ons kenmerk Uw kenmerk JvS/RT Onderwerp Voorstellen FNV Metaal voor de cao Metaal & Techniek Geachte heer Follon, Bijgaand zenden wij u de voorstellen van FNV Metaal tot wijziging van de Collectieve Arbeidsovereenkomsten in de Metaal en Techniek (zie bijlage). De cao onderhandelingen starten op 8 maart en wij zijn gaarne bereid onze voorstellen dan toe te lichten. Onze voorstellen zijn gebaseerd op het algemene arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV, maar vooral ook op de uitgebreide ledenraadpleging die wij hebben georganiseerd in de Metaal & Techniek. Onze leden hebben gewoon goed werk, verbetering van koopkracht, duurzame inzetbaarheid en het generatiepact als belangrijkste prioriteiten gekozen voor dit komend cao traject. Ons motto voor deze cao onderhandelingen luidt Jouw vak is een goede cao waard. Want de sector heeft meer dan ooit behoefte aan goed geschoolde vakmensen, nu en in de toekomst. Technologische vernieuwingen komen voor een belangrijk deel voort uit de sector Metaal & Techniek. FNV Metaal wil met een offensieve agenda bijdragen aan de ontwikkeling van vakmensen. Technologische innovatie kan alleen door en met mensen. Duurzame arbeidsrelaties en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden zijn hierbij naar onze mening van doorslaggevend belang. Steeds meer bedrijven hebben vacatures openstaan, en de sector heeft te maken met een toenemende schaarste aan goed geschoolde, technische vakmensen. Daarnaast gaan grote groepen ervaren vakmensen de komende jaren met pensioen. De vergrijzing speelt in alle branches een belangrijke rol, terwijl concrete maatregelen om oudere werknemers gezond langer aan het werk te houden vooralsnog achterwege blijven. Daarnaast is een groot maar zwaar onderschat probleem de overdracht van de kennis en kunde van deze ervaren oudere werknemers naar de volgende generaties. In de vorige cao is een start gemaakt met duurzame inzetbaarheid. Nu komt het erop aan om dit thema om te zetten naar concrete maatregelen in de bedrijven, waardoor werknemers gezond, gemotiveerd en productief in hun werk hun pensioenleeftijd kunnen halen Varrolaan 100 Postbus 9208 T I BW Utrecht 3506GE Utrecht F

2 2 FVN Metaal zet daarbij ook in op een generatiepact. Het generatiepact is één oplossing voor twee problemen. Het generatiepact is een regeling waardoor in bedrijven ruimte wordt gemaakt voor echte banen voor jongeren doordat oudere werknemers minder gaan werken, gebruikmakend van een aantal regelingen, zoals een vierdaagse werkweek, (senioren-)verlof, tijdsparen en deeltijdpensioen. Jongeren komen zo aan het werk en ouderen kunnen op een goede manier tot hun pensioen doorwerken. En voor de bedrijven biedt het een mogelijkheid om langs de geleidelijke weg te verjongen, waarbij de ervaring van ouderen beschikbaar blijft en ingezet kan worden om jongeren in te werken en te coachen. Dat betekent dat de vrij te vallen uren van oudere werknemers ook daadwerkelijk worden opgevuld door jonge instromers. Samen met werkgevers willen we dit generatiepact vormgeven als een vernieuwende oplossing waarmee we én ouderen helpen fit de eindstreep te halen én jongeren een perspectief bieden in onze sector. Dat vraagt om verandering, om een andere kijk op de arbeidsmarkt en de vragen die op ons afkomen. Werkgevers hebben tot nu toe ingezet op het goedkoper maken van arbeid door nog meer flex, langere werkweken en door het willen schrappen van ontziemaatregelen. Zo raken we bij elke nieuwe cao in een conflictsituatie om deze verslechteringen tegen te houden. We kunnen de problemen alleen het hoofd bieden, als we gezamenlijk naar constructieve oplossingen zoeken. De afgelopen jaren zijn veel mensen ontslagen, die vervolgens hun eigen werk nog al eens via andere manieren dan via vast werk ingevuld zagen worden. Buitenlandconstructies en andere manieren om mensen goedkoop en flexibel te laten werken in de sector, zorgen voor oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden en hollen de cao uit. Dit draagt in hoge mate bij aan de toenemende schaarste. In de vorige cao zijn al afspraken gemaakt die de arbeidsvoorwaarden van flexwerkers moeten verbeteren, maar niet alle afspraken zijn al tot uitvoering gebracht. Aan de orde moet komen wanneer en hoe de cao deze afspraken volledig en onverwijld worden uitgevoerd. Alle cao bepalingen moeten ook van toepassing zijn op buitenlandse werknemers, zodat de cao voldoet aan de normen van de Wet Arbeidsvoorwaarden Gedetacheerde werknemers in de EU. Om te voorkomen dat werkgevers met gebruikmaking van de huidige werkingssfeerbepalingen steeds switchen naar het goedkoopste alternatief, willen we de werkingssfeer aanpassen. Zodat oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen. De afgelopen periode hebben sociale partners, mede door de politieke aandacht, het thema intersectorale mobiliteit hoog op de agenda gezet. FNV metaal vindt het zeer belangrijk dit thema verder te brengen via Techniektalent.nu en de O & O fondsen. Nog veel meer dan nu moet er over de schuttingen van de branches heen worden samengewerkt om de instroom en het behoud van vakmensen voor de techniek te bevorderen. Techniektalent.nu en de fondsen moeten dan ook de opdracht en middelen krijgen hier verder mee aan de slag te gaan. Het zogenoemde project Loopbaancoaches (bij FNV Metaal Team duurzame inzetbaarheid geheten) achten wij hierbij van groot belang en willen wij continueren. Loopbaancoaches werken

3 3 op regionaal niveau mee aan de opbouw van een technische infrastructuur ten aanzien van arbeidsmarkt, loopbaan, opleiding en ontwikkeling. Door deel te nemen aan de Service Punten Techniek, die wij graag in alle regio's tot stand willen brengen. En door allerhande trainingen en workshops en begeleiding te geven aan bedrijven en hun werknemers. Zij dragen bij aan de noodzakelijke leercultuur die de sector nodig heeft zeker gezien de technologische ontwikkelingen. Om nog succesvoller te zijn, is het wel noodzakelijk dat de toegang tot de bedrijven voor hen wordt vergroot. In 2013 hebben werkgevers en werknemers op centraal niveau afspraken gemaakt in het Sociaal Akkoord. Met name de reparatie van de WW in duur en opbouw moet de komende periode onverwijld ter hand worden genomen. Per slot van rekening is de stapsgewijze versobering van de WW al in 2016 begonnen. Daarnaast hebben we al eerder afspraken gemaakt over sectorplannen, de instroom van wajongers en van vijfhonderd 45+ WW-ers. Deze afspraken zijn nog niet volledig gerealiseerd. Vanzelfsprekend willen we deze tot een goed einde brengen. Met onze cao-voorstellen willen wij aan bovenstaande thema s invulling geven. Daarmee zijn het werkplezier en de werkgelegenheid van werknemers gediend, maar ook het gezamenlijk belang van een goede toekomst voor de bedrijven in de Metaal & Techniek, en de aantrekkelijkheid van de sector. Wij hopen dat wij in een constructief en creatief overleg tot een nieuwe cao kunnen komen. Wij behouden ons het recht voor om tijdens het cao-overleg met nieuwe voorstellen te komen. Met vriendelijke groet, Jacqie van Stigt Jos Brocken Landelijk onderhandelaars FNV Metaal

4 4 Bijlage: Voorstellen FNV Metaal voor de cao Metaal & Techniek 2017 Jouw vak is een goede cao waard In maart 2017 starten we met de onderhandelingen in onze sector Metaal & Techniek. Deze onderhandelingen vinden plaats in betere economische tijden. In veel bedrijven zijn de verwachtingen overwegend positief. De sector is een van de drijvende krachten van de Nederlandse economie, en zorgt voor technologische vernieuwingen die van belang zijn voor de hele samenleving. Er ontstaan weer moeizaam te vervullen vacatures en de schaarste aan goed gekwalificeerd technisch personeel neemt snel toe. Als de sector aantrekkelijk wil zijn, moeten jonge instromers perspectief hebben op zeker werk, met ontwikkelmogelijkheden, goede begeleiding en fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. En om vakmensen en hun vakmanschap te behouden, zal er veel meer dan nu blijvend geïnvesteerd moeten worden in leven lang leren en duurzame inzetbaarheid. Onze inzet is vooral gericht op gewoon goed werk, koopkrachtverbetering, duurzame inzetbaarheid en het generatiepact en het terugdringen van te lange werkdagen- en weken. Hieronder leest u onze voorstellen. 1. INKOMEN De economie trekt aan, in de bedrijven gaat het beter. Vanzelfsprekend moeten werknemers dat merken in een verbetering van de lonen. Daarom stelt FNV Metaal het volgende voor: Voor de looptijd van een jaar worden de lonen per verhoogd met 2,5%. De koopkrachtverbetering van mensen met een laag inkomen is hard nodig. Een deel van de loonsverhoging willen we nominaal (centen in plaats van procenten). De beloning van jongeren moet worden gebaseerd op hun functie en werkervaring, niet op leeftijd. FNV Metaal wil het stelsel van de lage jeugdlonen stap voor stap afschaffen. 2. GEWOON GOED WERK Het aantal vacatures in de Metaal en Techniek neemt toe en is moeilijker te vervullen. Maar steeds meer mensen worden op een flexcontract aangenomen. Ze worden tijdelijk ingehuurd of als uitzendkracht of zzp-er. Flexwerkers krijgen vaak minder betaald dan werknemers met een vast contract. Daarmee ontstaat concurrentie op arbeidsvoorwaarden en neemt de druk op de cao en andere collectieve regelingen toe. Schijnzelfstandigheid en schijnconstructies komen zeker ook voor in de Metaal en Techniek. De zekerheid van werk en inkomen staat voor veel mensen onder druk. FNV Metaal gaat voor echte banen. Onze voorstellen:

5 5 De onzekerheid voor werkenden beperken door de doorstroom van flexwerk naar vast werk te vergroten. Structureel werk moet worden gedaan door mensen met een vast contract. Flexkrachten die langer dan 9 maanden werken op een vaste functie, krijgen een vast contract. Gelijk werk, gelijk loon. Flexwerkers behoren dezelfde arbeidsvoorwaarden voor hetzelfde werk te krijgen als hun collega s met een vast contract. Dat geldt ook voor buitenlandse werknemers. Dit moet álle arbeidsvoorwaarden en vergoedingen omvatten - inclusief karweiwerk, consignatie en reiskosten - of de waarde ervan die in het inlenende bedrijf gelden. Om te voorkomen dat werkgevers met gebruikmaking van de huidige werkingssfeerbepalingen steeds switchen naar het goedkoopste alternatief, willen we de werkingssfeer aanpassen. Zodat oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen. Concrete afspraken in de cao aan welke voorwaarden een zzp-er in de sector moet voldoen zodat schijnzelfstandigheid wordt vermeden en concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen. Als positieve afwijking van de wet in de cao opnemen dat de wettelijke ontslagvergoeding ook van toepassing is als een werknemer korter dan twee jaar in de sector werkt. 3. GENERATIEPACT FNV Metaal wil een generatiepact, als vernieuwende oplossing waarmee we én ouderen helpen fit de eindstreep te halen én jongeren een perspectief bieden in onze sector. Er moeten meer jongeren instromen, en zij moeten vaker en eerder een vast contract krijgen. Tegelijk maken oudere werknemers zich massaal zorgen over hoe zij het werk moeten volhouden, nu de AOW- en pensioenleeftijd steeds sneller stijgt. Vooral mensen die al op jonge leeftijd van school zijn gekomen, hebben behoefte aan minder uren werken, een vierdaagse werkweek, seniorendagen of eerder met (deeltijd) pensioen. Door regelingen als % of % wordt dit bevorderd. Dat is 60% werken, 80% loon en 100% pensioenopbouw. De uren die hierdoor vrij vallen moeten worden herbezet door jongeren met een vast contract. 4. DUURZAAM MEEDOEN/ ONTWIKKELEN EN OPLEIDEN Om vakmensen en hun vakmanschap te behouden zal er veel meer dan nu blijvend geïnvesteerd moeten worden in leven lang leren en duurzame inzetbaarheid. Concrete maatregelen om oudere werknemers gezond langer aan het werk te houden zijn hard nodig. In de meeste bedrijven staat het ouderenbeleid (of nog beter: het levensfasebeleid) nog in de kinderschoenen. Een groot, maar nog zwaar onderschat probleem, is de noodzakelijke kennisoverdracht van oudere naar jongere werknemers in de bedrijven. Door de vergrijzing en ontgroening wordt dit probleem alleen maar groter. Daarom is het van extra belang dat jongeren na het behalen van hun diploma perspectief hebben op een vaste baan in de sector. FNV Metaal doet de volgende voorstellen: De werkgever biedt de BBL-er (beroepsbegeleidende leerweg) na het behalen van zijn diploma een vaste baan aan.

6 6 Functiegerichte scholing wordt volledig vergoed in tijd en geld door de werkgever. De werknemer bepaalt zelf hoe hij het recht op de scholingsdag uit de cao gebruikt, bijvoorbeeld voor toekomstgerichte scholing en/of loopbaanbegeleiding. Een persoonlijk opleidingsbudget in de cao opnemen, zodat werknemers zelf middelen hebben om opleidingskeuzes te kunnen maken. 5. WERKTIJDEN De cao-artikelen over werktijden, karweiwerk, consignatie en reistijd geven te vaak onduidelijkheid in de praktijk. Onze inzet is erop gericht om heldere afspraken te maken, zodat de naleving van de cao op deze thema s beter wordt. Daarnaast wordt te vaak en te veel overgewerkt. Dat geeft werkdruk, vermindert de duurzame inzetbaarheid van mensen en zorgt ervoor dat minder jongeren kunnen instromen. FNV Metaal wil de volgende voorstellen doen: Eenduidige afspraken over reistijden, woon-werkverkeer en vergoedingen, ook voor buitenlandse werknemers. Een hogere overwerktoeslag in geld of tijd, zodat structureel overwerk wordt teruggedrongen. Meer kaders over consignatie en beschikbaarheidsdiensten in de cao, waaronder minimumeisen aan vergoedingen in tijd en geld. De werkgever moet het dienstrooster minstens drie weken van tevoren bekend maken. Begrenzing van de totale werk- en reistijden tot maximaal 45 uur per week. 6. OVERIG Naast bovengenoemde voorstellen vinden de leden van FNV Metaal de volgende punten van groot belang: Het afschaffen van de mogelijkheid tot inhouding van een vakantiedag bij de tweede ziekmelding. Bij herziening van de functie-indeling wordt het loon gegarandeerd. De loonaanvulling bij ziekte wordt in het 2e half jaar verhoogd van 90% naar 100%. De werkgever meldt het de werknemer tijdig als de aanvulling van 100% naar 90% ingaat. FNV Metaal wil concrete afspraken over mantelzorg, door mantelzorgers het recht te geven om een aantal dagen of dagdelen thuis te werken of door tijdelijke aanpassing van de arbeidstijden.