Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Programma Hoogfrequent Spoor. Wout van der Heijden, S. Teurlings Out, J.

Transcriptie

1 Informatienotitie AAN VAN ONDERWERP DATUM 4 augustus 2010 KOPIE AAN BIJLAGE 2 REGISTRATIENUMMER Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Programma Hoogfrequent Spoor Wout van der Heijden, S. Teurlings Out, J. de Rooij Inleiding Sinds vorig jaar wordt door het ministerie van Verkeer en Waterstaat gewerkt aan het investeringsprogramma Programma Hoogfrequent Spoor, afgekort PHS. De capaciteit van het spoor schiet namelijk op een aantal plaatsen tekort. Met het investeringsprogramma moet er voldoende ruimte komen op het spoor voor het groeiende personen en goederenvervoer. Op die manier houdt de trein de economische centra van Nederland bereikbaar en kunnen reizigers op de drukste trajecten in de Randstad en naar Gelderland en Brabant in de toekomst spoorboekloos reizen. Op deze trajecten rijden tenminste 6 intercity s en 2 tot 6 sprinters (maatwerk) per uur. Het gaat om de vier corridors SAAL 1, Alkmaar Eindhoven, Schiphol Nijmegen en Den Haag Rotterdam Eindhoven. Naast het personenvervoer is ook het goederenvervoer van belang voor de economische en internationale concurrentiepositie van het bedrijfsleven, met name van de Mainport Rotterdam. Met het groeiende railgoederenvervoer naar het Europese achterland moeten de Betuweroute (alleen goederen) en het gemengde net (reizigers en goederen) zo effectief en veilig mogelijk benut worden. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat wil aan deze ambitie invulling geven met de volgende vier speerpunten: > Hoogfrequent spoorvervoer op de drukste trajecten in de Randstad; > Samenhangende regionale OV systemen waarvan het spoorvervoer met name de sprinters de ruggengraat vormt; > Kwalitatief goede reistijden naar de landsdelen; > Toekomstvaste routestrategie spoorgoederenvervoer. Het kabinet wil PHS uiterlijk in 2020 gerealiseerd hebben. Om dit voor elkaar te krijgen zijn er planstudies uitgevoerd voor de lijnen: 1. Utrecht Den Bosch 2. Utrecht Arnhem/Nijmegen 3. Den Haag Rotterdam 4. Toekomstvaste routering spoorgoederenvervoer. Voor PHS is een programmabudget beschikbaar van 4,5 miljard. Een deel van dit budget is bestemd voor OV SAAL en de spoorzone Delft. Er blijft 3,15 miljard over voor de overige PHS corridors. Dit is een taakstellend budget. 1 de as Schiphol Amsterdam Almere Lelystad Gemeente Culemborg Ridderstraat 250 Postbus AC Culemborg Tel Fax Info@culemborg.nl

2 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 2 Planstudies en voorkeursbesluit De afgelopen maanden zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd. Er is gestart met een vervoersanalyse, gevolgd door een capaciteitsanalyse. Dit maakte de eerste knelpunten en oplossingsrichtingen inzichtelijk. Een van de varianten in het najaar van 2009 was een spoorverdubbeling tussen Lek en Waal (exclusief spoorbrug). Daarna is een maatschappelijke kostenbatenanalyse opgesteld, waarbij de verschillende varianten nader onderzocht zijn. Uit dit onderzoek blijkt dat een verdubbeling van het spoor tussen Lek en Waal te duur is. Met behulp van andere maatregelen kunnen ook meer reizigerstreinen gereden worden op het traject Utrecht Den Bosch: onder andere een inhaalspoor in de gemeente Geldermalsen en voortschrijdende spoorbeveiliging. In juni jongstleden heeft minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat zijn voorkeursbesluit kenbaar gemaakt (zie bijlage 1). Voor het traject Utrecht Den Bosch is de voorkeursvariant voor het reizigersvervoer maatwerk 6/6 : zes intercity s en zes sprinters per uur tussen Utrecht en Geldermalsen. Voor Culemborg betekent dit meer reizigerstreinen per uur (nu 4 treinen per uur). Het goederenverkeer wordt in het voorkeursbesluit gespreid over meerdere routes. Om capaciteit voor reizigerstreinen vrij te maken, wordt in de voorkeursvariant de Betuweroute meer gebruikt door goederentreinen door een zuidwest boog tussen de Betuweroute en de spoorlijn Utrecht Den Bosch bij Meteren te maken. Voor Culemborg resulteert dit in aanzienlijk minder goederentreinen. Na het zomerreces wordt het voorstel van minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat behandeld in de Tweede Kamer en wordt een besluit genomen welke variant wordt uitgevoerd. Relatie met proef NS Elke 10 minuten een trein In het najaar van 2009 hielden ProRail, NS en BRG 2 een proef Elke 10 minuten een trein op het traject Amsterdam Eindhoven. Van maandag 6 september tot en met vrijdag 1 oktober 2010 vindt er in de ochtend ( uur) en avondspits ( uur) weer een proef plaats, waarin wordt gekeken onder welke condities het structureel mogelijk en rendabel is om op dit traject elke tien minuten een Intercity of sprinter te laten rijden. De proef kan waardevolle ervaring en kennis opleveren voor PHS. In beide gevallen gaat het immers om hoogfrequent reizigersvervoer in combinatie met goederenvervoer. Reactie aan Tweede Kamer In een ambtelijke projectgroep PHS Rivierenland hebben provincie Gelderland, regio Rivierenland en de gemeenten waarin de spoorlijnen liggen de onderzoeken gevolgd en opmerkingen en input gegeven. Besloten is om een gezamenlijke reactie te sturen namens de gezamenlijk overheden in Gelderland en Overijssel aan de Tweede Kamer met aandachtspunten en opmerkingen ter voorbereiding op de kamerbehandeling van het voorkeursbesluit PHS (zie bijlage 2). Aandacht wordt onder meer gevraagd voor leefbaarheidaspecten langs het spoor: trillingen, geluid en externe veiligheid. Ook is gevraagd om zorg te dragen voor voldoende ruimte om op de langere termijn regionale openbaar vervoersambitie waar te maken om drie treinen te laten rijden naar Tiel in plaats van twee, zoals verwoord in de Spoorvisie Rivierenland Meer informatie BIJLAGEN: Voorkeursbeslissing programma hoogfrequent spoorvervoer Reactie aan Tweede Kamer op voorkeursbesluit Kabinet inzake het Programma Hoogfrequent Spoor 2 Belangenvereniging Railgoederenvervoerders

3 a 1 1 > Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Plesmanweg JG Den Haag Postbus EX Den Haag T F Contactpersoon - T - Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Datum 4 juni 2010 Onderwerp Voorkeursbeslissing programma hoogfrequent spoorvervoer Uw kenmerk - Bijlage(n) 1 Geachte voorzitter, Hierbij bied ik u aan, mede namens de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de voorkeursbeslissing van het kabinet over het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Deze voorkeursbeslissing is gebaseerd op de planstudies die in het kader van PHS sinds eind 2008 zijn uitgevoerd en die onlangs zijn afgerond. Het betreft de planstudies (inclusief de gedefinieerde onderzoeksgebieden) Utrecht-Den Bosch, Utrecht-Arnhem, Den Haag-Rotterdam en de planstudie toekomstvaste routering spoorgoederenvervoer. De rapportage ontsluit de informatie die in de planstudiefase is verkregen en die ten grondslag ligt aan de voorkeursbeslissing. Tevens wordt in deze brief ingegaan op conclusies ten aanzien van de planstudie OV SAAL. De OV SAAL corridor maakt voor zover het spoormaatregelen tot 2020 betreft deel uit van PHS, maar kent een eigen studie- en besluitvormingstraject. U kunt deze brief tevens beschouwen als de vierde voortgangsrapportage over de spoorambities. Over het Actieplan Groei op het spoor heb ik u met de mid-term review reeds op de hoogte gesteld van de stand van zaken en verwijs ik naar mijn brief van 18 februari 2010 (met kenmerk VENW/DGMo-2010/1641). 1. Voorkeursbeslissing PHS Op basis van de planstudies, de maatschappelijke kosten-batenanalyse, het gevoerde overleg met regionale overheden en maatschappelijke organisaties in het OVW/LoCoV, alsmede op basis van de reeds gevoerde overleggen met de Tweede Kamer in diverse AO s waarin PHS aan de orde is geweest, heeft het Kabinet besloten tot de volgende invulling van PHS. Wat betreft de ambitie van spoorboekloos reizen in de brede Randstad is een zogeheten maatwerk 6/6 variant de voorkeursbeslissing van het Kabinet voor de PHS-corridors Utrecht Den Bosch, Utrecht Arnhem, Den Haag Rotterdam : Op de Zaanlijn 6 Intercity s en 6 sprinters per uur.

4 Rond Utrecht 6 Intercity s en 6 Sprinters per uur (6 sprinters Geldermalsen Utrecht en 6 sprinters Breukelen Driebergen/Zeist). Op de corridor Den Haag Rotterdam 8 Intercity s (inclusief de HSA) en 6 Sprinters per uur. Op de Brabantroute een 3e en 4e Intercity per uur. Om dit mogelijk te maken wordt het goederenvervoer dat nu nog door Brabant rijdt, grotendeels gerouteerd via de Betuweroute. Daarvoor wordt een zuidwestboog bij Meteren gerealiseerd, zodat goederentreinen naar Venlo (Duitsland) en Limburg, via Den Bosch en Eindhoven gaan en op de route Dordrecht-Breda-Tilburg capaciteit wordt vrijgespeeld voor reizigerstreinen. Datum Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Het kabinet heeft gekozen voor spreiden van het spoorgoederenvervoer over meerdere routes volgens de variant 2/2/2. Dit houdt in dat goederentreinen ten noorden van de Betuweroute naar Noord- en Oost Nederland worden gespreid over de routes via Rotterdam, Utrecht en Arnhem/IJssellijn. Hiervoor is een aantal infrastructuurmaatregelen noodzakelijk, onder meer een nieuwe spoorboog bij Deventer. Er zal daarnaast een MIRT-onderzoek worden uitgevoerd naar het lange termijnperspectief voor het spoorgoederenvervoer, zodat tijdig zicht is op eventuele vervolgstappen na Het aantal goederentreinen dat van de Betuweroute gebruik maakt is de afgelopen jaren gestaag gestegen. De komende jaren zal het gebruik van de Betuweroute verder toenemen. Een deel van het spoorgoederenvervoer zal echter gebruik blijven maken van het gemengde net (waar ook de personentreinen rijden), omdat de Betuweroute niet voor alle herkomsten en bestemmingen een logische route biedt. Met de besloten voorkeursvariant wordt de Betuweroute wel meer en beter benut. De voorkeursvariant maatwerk 6/6 heeft een breed draagvlak, zowel bij regionale overheden als de vervoerders. Draagvlak voor deze variant is ook gebleken bij de maatschappelijke organisaties in het OVW/LoCoV. Dit is van belang om indachtig Sneller en Beter te vermijden dat de gemaakte keuzes in de uitwerkingsfase ter discussie komen te staan. De oorspronkelijke variant 6/6 bleek bijna 1 mld meer te kosten dan het beschikbare budget van 3 mld voor de 4 planstudies van PHS. Met de nu geoptimaliseerde variant maatwerk 6/6 wordt - na een creatief zoekproces met alle betrokkenen - invulling gegeven aan de wens van zowel regionale overheden, als vanuit de Tweede Kamer, om meer ambitie dan aangegeven in de beleidsbrief van 19 november 2007 (met kenmerk VENW/DGP-2007/9322) mogelijk te maken binnen de beschikbare middelen. Indien zich een situatie voordoet dat bij de verdere uitwerking van de voorkeursvariant sprake is van extra omgevingswensen, kostenstijgingen of eventuele bezuinigingen, dan kan worden teruggevallen op variant 6/maatwerk. Deze variant 6/maatwerk gaat uit van minder Sprinters dan maatwerk 6/6, alsook minder Intercity s op de Brabantroute, en kent daarmee minder spooruitbreidingen en overige maatregelen. Met deze voorkeursbeslissing worden nog geen onomkeerbare stappen gezet. De voorkeursbeslissing heeft nog geen juridische status in de zin van de formele procedures voor de daarvoor in aanmerking komende maatregelen. De Pagina 2 van 6

5 voorkeursbeslissing zet de kaders neer voor de verdere uitwerking. Besluitvorming door het nieuwe kabinet naar aanleiding van de brede heroverwegingen kan invloed hebben op het beleid zoals in deze brief is beschreven. Datum Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Met dit besluit voor invulling van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer is het kabinet van mening dat de trein voor meer reizigers aantrekkelijk wordt gemaakt. Het spoorvervoer vervult een belangrijke functie in de bereikbaarheid en leefbaarheid van stedelijke gebieden, de verbinding met de landsdelen alsmede de bereikbaarheid van havens, industriecomplexen en chemische clusters in Nederland. Het voorliggende besluit tot invulling van PHS draagt hier aan bij door hogere frequenties op de drukste spoorverbindingen in de brede Randstad en het nemen van maatregelen om personen en goederenvervoer beide de ruimte te bieden op het reeds druk bereden spoornet. Deze voorkeursbeslissing ondersteunt de door rijk en regio gemaakte afspraken over verstedelijking. NS heeft aangegeven de kans reëel te achten op rendabele exploitatie van de voorkeursvariant maatwerk 6/6. Ook voor een 6/maatwerk -variant acht NS een rendabele exploitatie overigens reëel. KNV-spoorgoederenvervoer heeft aangegeven te kunnen instemmen met de gekozen routering in combinatie met het MIRT-onderzoek naar het lange termijn perspectief voor het goederenvervoer. Met deze voorkeur kiest het Kabinet voor het uitvoeren van de bijbehorende infrastructurele maatregelen en overige maatregelen. De maatregelen staan in hoofdstuk 2 van de bijgevoegde voorkeursbeslissing aangegeven. Het betreft een maatregelpakket van in totaal 2,995 mld, inclusief onder meer extra beheer en onderhoud tot en met 2020 als gevolg van de extra infrastructuur die in het kader van PHS in gebruik wordt gesteld. Na de behandeling in de Tweede Kamer zal uitwerking van de PHS-maatregelen plaatsvinden in gangbare RO- en Tracéwetprocedures. De uitvoering van maatregelen kan in 2012/2013 starten. Vervolgens zullen fasegewijs de frequenties worden verhoogd, waarbij de timing afhankelijk is van het gereedkomen van infrastructuurmaatregelen en de marktontwikkelingen. Bij de uitwerking zal de scope en budgettaire kader strak worden bewaakt en zullen risico s worden bezien om tijdig bij te kunnen sturen. Wat betreft OV SAAL constateert het Kabinet dat er op dit moment nog geen maatregelenpakket voorhanden is dat spoorboekloos rijden binnen de gestelde uitgangspunten en (budgettaire) kaders in de OV SAAL-corridor mogelijk maakt. 2. Toelichting Capaciteitsanalyse en maatregelen Om de voorkeursvariant mogelijk te maken zijn in de integrale capaciteitsanalyse de infrastructuurmaatregelen en overige maatregelen in beeld gebracht. Daarin zijn in overleg met de spoorsector en regio s optimalisaties toegepast. Hiermee wordt op een effectieve wijze de capaciteit van de infrastructuur waar nodig uitgebreid. Pagina 3 van 6

6 De maatregelen voor de voorkeursvariant van het Kabinet zijn aangegeven in hoofdstuk 2 van de bijgevoegde voorkeursbeslissing. Voor de voorkeursvariant maatwerk 6/6 is in totaal 2,995 mld benodigd. Voor PHS is in totaal 4,6 miljard beschikbaar. Van dit bedrag is 1,4 miljard gereserveerd voor OV SAAL; verder is 160 mln beschikbaar voor de sporendriehoek Noord Nederland. Voor de voorkeursvariant is in totaal 2,995 mld benodigd, waarmee deze past binnen het beschikbare budget van 3 mld voor PHS (exclusief OV SAAL en het maatregelpakket voor de sporendriehoek Noord Nederland). Datum Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Het kabinet realiseert zich goed dat hogere frequenties en het leiden van goederentreinen langs andere routes, ook nadelen heeft. De problematiek van overwegen, geluid, trillingen en externe veiligheid is dan ook van meet af aan in de integrale capaciteitsanalyse meegenomen. Van de 2,995 mld die voor de maatwerk 6/6 variant nodig is, is ongeveer de helft bedoeld voor overige maatregelen om de treinen frequenter te kunnen laten rijden en de overlast voor de omgeving te laten voldoen aan de wettelijk vereisten. In lijn met moties van de Tweede Kamer is rekening gehouden met een maximaal budget van 150 mln voor: 1. een specifiek aantal aan te pakken overwegen waar zowel veiligheids- als bereikbaarheidsvraagstukken aan de orde zijn (maximaal 100 mln), 2. aanpak van trillingshinder (maximaal 50 mln). Verder gaat PHS uit van een knelpuntvrij en zo veel mogelijk aandachtspuntvrij Basisnet Spoor wat betreft het vervoer van gevaarlijke stoffen en van het wetsvoorstel SWUNG wat betreft het spoorweggeluid dat in uw Kamer ligt. Vervoeranalyse Ten behoeve van de planstudies zijn prognoses uitgevoerd voor personen en goederenvervoer. Zonder uitvoering van PHS zal zich een aantal problemen voordoen. Het spoorgoederenvervoer zal meer geconcentreerd blijven in de Randstad. Er zal onvoldoende vervoerscapaciteit zijn om de reizigersstromen in de spits in 2020 te kunnen verwerken. De reizigersgroei in de trein zal dan ook minder toenemen: een groei van 27% in reizigerskilometers ten opzichte van 2008 is dan aan de orde. Met uitvoering van PHS stijgt het aantal reizigerskilometers met ruim 40% ten opzichte van Hiermee wordt het beeld bevestigd van de LMCA Spoor uit Uit de vervoeranalyses blijkt dat alleen in het Intercity-segment knelpunten optreden in de vervoerscapaciteit. Met de voorkeursvariant worden deze knelpunten kwalitatief opgelost door het grotere aantal treinen. Wel geven extra Sprinters invulling aan één van de speerpunten uit de beleidsbrief van 19 november 2007, die aangeeft dat met name Sprinters de ruggengraat vormen van regionale OV-systemen met goede aansluitingen in de keten. ProRail heeft in samenwerking met TNO scenario s voor het toekomstige goederenvervoer opgesteld en doorgerekend. Er is rekening gehouden met een hoog, midden en laag scenario, vanwege onzekerheden over toekomstige economische ontwikkelingen. De prognoses zijn besproken in een uitgebreide Pagina 4 van 6

7 consultatieronde onder marktpartijen, regio s en Belgische en Duitse betrokkenen. In alle scenario s blijft het goederenvervoer per spoor na 2020 in meer of mindere mate toenemen. In de nieuwe scenario s van ProRail/TNO varieert de omvang in 2020 van 66 tot 102 miljoen. Datum Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Maatschappelijke kosten batenanalyse In de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) zijn de welvaartseffecten van de verschillende varianten van PHS geraamd. Om de effecten van de alternatieven te bepalen is gebruik gemaakt van de onderliggende studies zoals uitgevoerd door ProRail (investeringskosten), NS (vervoerseffecten reizigers) en TNO/KNV-spoorgoederenvervoer (effecten goederenvervoer). De methodiek van de MKBA is conform de OEI-leidraad en de daarbij horende aanvullingen. Deze zijn vertaald in een handreiking voor deze MKBA. Daarin zijn tevens de bevindingen van het CPB en het KiM uit de rapportage Het Maatschappelijk Belang van OV meegenomen. De geoptimaliseerde voorkeursvariant maatwerk 6/6 scoort hoger dan de variant 6/maatwerk, die bij een goederenroutering 2/2/2 een baten/kostenverhouding van 1,01 heeft (variant 3 en 3A respectievelijk 1,52 en 1,27). Er is door het KiM een second opinion op de MKBA van PHS uitgevoerd. KiM schat de reizigersvervoerprognoses lager in en komt tot een lagere batenkostenverhouding. De baten-kostenverhouding die KiM aangeeft blijft binnen dezelfde bandbreedte als VenW. Variant 3 scoort ook bij KiM positief. Op basis van de second opinion heeft VenW nog een nadere gevoeligheidsanalyse uitgevoerd met een lagere vervoerwaarde en een aantal overige bevindingen van het KiM. Deze nadere analyse bevestigt dat beeld en leidt dan ook niet tot andere beleidsconclusies. 3. Bestuurlijk overleg PHS op 26 april 2010 Op 26 april 2010 heeft een bestuurlijk overleg over PHS plaatsgevonden tussen VenW, VROM en de betrokken provincies en stadsregio s. Doel van dit overleg was overeenstemming te bereiken over de voorkeursvariant(en) voor PHS, ten behoeve van besluitvorming door het Kabinet. Provincies en stadsregio s hebben tijdens dit bestuurlijk overleg een unaniem advies gegeven om uit te gaan van de voorkeursvariant zoals hierboven beschreven. Hierbij is van de zijde van de VenW en VROM aangegeven dat deze zo nodig stap voor stap vanuit variant 6/maatwerk gestalte kan krijgen. Aandachtspunten voor de regio s zijn met name: een knelpuntvrij Basisnet en het respecteren van gemaakte afspraken over externe veiligheid bij verdichtingsplannen, alsook beperking van de overlast ten aanzien van geluid, trillingen en dichtligtijden bij overwegen. Zoals hierboven aangegeven houdt deze voorkeursbeslissing hier rekening mee en zijn hiervoor voorzieningen getroffen, die passen bij de diepgang van het onderzoek in deze fase en het beschikbare budget. 4. Planstudie OV SAAL Pagina 5 van 6

8 Er is voor de OV SAAL corridor op dit moment nog geen maatregelenpakket voorhanden dat binnen de gestelde uitgangspunten en kaders van capaciteit, kwaliteit en het beschikbare OV SAAL-budget hoogfrequent spoorvervoer mogelijk maakt. Gezocht is naar een adequate oplossing die aansluit bij de reizigersvraag, hoogfrequent spoorvervoer mogelijk maakt en ruimte laat voor goederenvervoer via deze corridor op basis van de genoemde spreiden-variant van PHS (2/2/2). Datum Ons kenmerk VENW/DGMo-2010/5651 Het perspectief voor spoorboekloos reizen in de SAAL corridor blijft in zicht. Wat betreft OV SAAL zet het Kabinet dan ook in op een spoedige uitwerking van een alternatieve oplossing met als doel om op middellange termijn (rond 2020) spoorboekloos rijden ook op deze corridor te realiseren. Een oplossing die voldoende capaciteit en kwaliteit biedt, binnen het beschikbare taakstellende OV SAAL budget. De uitwerking door de spoorsector zal in samenspraak met de betrokken overheden gebeuren. De uitkomsten van dit traject zullen in oktober 2010 beschikbaar komen met als doel nog in 2010 de besluitvorming plaats te laten vinden. Daarnaast zal op zeer korte termijn de scope van de korte termijnmaatregelen op de Flevolijn in Almere worden vastgesteld. Als gevolg van de geconstateerde kostenstijgingen én het nadere onderzoek dat hiernaar heeft plaatsgevonden, is duidelijk dat de scope van de Flevolijn maatregelen zal moeten worden aangepast. In totaal is er voor OV SAAL een taakstellend budget van maximaal 1,4 miljard beschikbaar voor de korte- en middellange termijn maatregelen samen. De planning is erop gericht de resultaten van de alternatieven voor hoogfrequent spoorvervoer in de SAAL corridor in het najaar van 2010 gereed te hebben. Nog voor het zomerreces zal de aanpak van dit onderzoek met de betrokken partijen worden bepaald. Hoogachtend, DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT, ir. Camiel Eurlings Pagina 6 van 6

9 CF-.q. 0c, ùot t-lst-i2, ù lll.l)ll) ))))'-'-'''''''''-))p)))it)t 'è' )))t)tt))j))))))jyr)k,iiët:))) jjyytttyyjyj j. ; ë i l. -' j ylyk PyERI i ltk Gqi)#) IIPERLAMb ''.'.ëè.-llllljjjikiyy:jjjjyjjyjjjjjjjjjjjyrërrii j jyjy-j yyyyyjj yyjyyyyyy-. '-. -- rëy-ry iyy-..tj-jjjgy. jjj yjyjy.-t.. Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE 16 juli 2010 Betreft: voorkeursbesluit Kabinet inzake het Programma zaaknummer: Hoogfrequent Spoor Geachte Leden van de Tweede Kamer, Op 4 juni jl. heeft het demissionaire kabinet een besluit genomen over de invulling en uitvoering van het Programma Hoogfrequent Spoowewoer. Dit besluit is tot stand gekomen na diverse studies en consultatierondes met regiobestuurders. In september en oktober bespreekt u het voorkeursbesluit PHS in uw Kamer. Naar aanleiding van het voorkeursbesluit en ter voorbereiding op de bespreking in uw Kamer willen wij u informeren over het standpunt van de gezamenlijke Oost-Nederlandse besturen over PHS en de gevolgen van het programma voor Oost-Nederland. In de aanloop naar de besluitvorming door het kabinet hebben de Oost-Nederlandse overheden een gezamenlijk ambitie-document opgesteld en dit aangeboden aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. In dit ambitie-document is in hoofdlijnen gevraagd: Zorg te dragen voor een evenwichtige spreiding van de toekomstige goederenstromen over Nederland (verdeling van Iusten en Iastenl', 2. Middellange termijnkeuzes voor landsdeel Oost die gemaakt worden in PHS kader (tot 2020) logisch te Iaten samenhangen met, en verankerd te Iaten zijn in, Iange termijn oplossingen ( )., 3. Zorg te dragen voor voldoende ruimte (Iees: capaciteit), ook op Iangere termijn, voor onze regionale Ov-ambities', 4. Garanties af te geven voor de lokale Ieefbaarheid (geluid, trillingen, externe veiligheid, drinkwater kwaliteit, etc.). Deze hoofdpunten zijn door ons ingebracht in de bestuurlijke conferentie van 26 april Dit heeft bijgedragen aan het door de minister in zijn brief genoemde unanieme advies over de hoofdkeuzes vanuit de decentrale overheden. De kracht van het advies Iigt voor een belangrijk deel bij de voorgestelde maatregelen voor personenvewoer. Zo krijgt de Deltalijn/lcE naar Duitsland een vrijliggend pad, is voorzien in spoorboekloos rijden met intercity's tussen Utrecht en Arnhem/Nijmegen, rijdt er straks elke tien minuten een regiosprinter tussen Geldermalsen en Utrecht en worden vrije kruisingen bij Arnhem-velperbroek en Elst gerealiseerd. Wij staan dan ook nog steeds achter het advies, maar hebben op een aantal punten nog nadrukkelijk zorgen. PHS, en met name de herroutering van het goederenverkeer, Ieidt in Oost-Nederland tot veel maatschappelijke onrust. Veel inwoners maken zich ernstig zorgen over de Ieefbaarheid Iangs het spoor. Het kabinetsbesluit geeft geen garanties aangaande de Ieefbaarheid Iangs de betrokken spoorlijnen in Oost-Nederland. Er is door de Minister niet inzichtelijk gemaakt welke Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 15

10 concrete maatregelen getroffen gaan worden om de aantasting van de leefbaarheid veroocaakt door o.a. geluid, trillingen vervoer van gevaarlijke sto en en de veiligheid van wate ingebieden te voorkomen. Wij vinden het van het grootste belang dat de Minister zich houdt aan zijn uitspraak dat er eerst maatregelen moeten worden genomen alvorens er sprake kan zijn van extra goederentreinen. De maatschappelijke onrust wordt allereerst veroocaakt door het feit dat er op dit moment al veel klachten zijn m.b.t. de ervaren overlast van geluid en trillingen. Trillingsonderzoek, uitgevoerd Iangs de Iijn Arnhem-zutphen en de Twentelijn, heeft ruime overschrijdingen van de zgn. SBR-B stree aarden aan het Iicht gebracht. Er is recent onderzoek beschikbaar van metingen in Zutphen, Borne, Oldenzaal en Hengelo, waaruit blijkt dat er nu al (zonder PHS) trillingse ecten zijn door intensivering van het treinverkeer. Daarnaast wordt de onrust veroorzaakt door de enorme toename aan vervoer van gevaarlijke stoffen over de Ilssellijn. Ondanks de regulering door de komst van het Basisnet is het gebied nog onvoldoende ingericht op hulpverlening bij calamiteiten Iangs het spoor. Ook het beperkt betrekken van Iokale overheden door de Minister en het niet tot nauwelijks communiceren met de bewoners Iangs de Iijnen heeft sterk bijgedragen aan de maatschappelijke onrust. Wij dagen de Minister dan ook uit het betrekken van de Iokale overheden en de veiligheidsregio's en de communicatie met de bewoners onverwijld ter hand te nemen conform de bevindingen van de commissie Elverding. Dit kan in de vorm van een uitg breide besluitvormingsprocedure als de tracéwet. Wij vecoeken u om er bij de Minister op aan te dringen voor alle relevante bestaande en nieuwe spoodrajecten in Oost- Nederland een Ontwerp TracéBesluit (OTB) te maken of een gelijkwaardige besluitprocedure te volgen. Met betrekking tot het evenwichtig verdelen van Iusten en Iasten is er gekozen voor een goederenvariant die de Iasten beter verdeelt dan eerder jecommuniceerde modellen. In grote delen van Oost-Nederland, met name de Stedendriehoek, Twente en het Rivierengebied, is echter van Iusten absoluut geen sprake. De groei van het goederenvewoer, aangejaagd door de aanleg van de 2e Maasvlàkte, drukt hiermee een groot stempel op deze vitale economische kernen in Oost-Nederland zonder dat er inzicht is in mitigerende of vecachtende maatregelen. Mede op ons verzoek heeft het kabinet besloten een ondecoek naar de toekomstige goederenstromen over het spoor uit te voeren. Zoals nu verwoord in het voorkeursbesluit is het echter te beperkt. Om op lange termijn tot duurzame oplossingen te komen dient het ondecoek naar onze mening ook reizigersve oer en de mogelijkheden van regionaal OV te omvatten. Verder dient het onderzoek de mogelijkheden voor routering in en door Duitsland via de Betuweroute, mede in relatie tot de Europese goederenstromen, en de gevolgen van het goederenve oer op het Iandelijk reizigersvewoer over de spoorlijnen in Oost-Nederland te bezien. Dit hangt sterk samen met ons verzoek aan de Minister om voldoende ruimte te Iaten voor onze regionale Ov-ambities. Op een aantal delen van het spoor ontstaat ruimte voor regionaal OV en extra sprinters. Maar het effect van de aanleg van de 2e Maasvlakte, het Programma Hoogfrequent Spoowewoer en de hierbij behorende herroutering go derenvewoer op Regionaal OV in bijvoorbeeld Twente, het Rivierenland en de Stedendriehoek zijn niet voldoende inzichtelijk gemaakt. Ook over het nakomen van bestuurlijke afspraken naar aanleiding van het niet doorgaan van de noordelijke aftakking van de Betuwe-route (NaNOV) wordt geen duidelijkheid gegeven. Binnen deze bestuurlijke afspraken is slechts sprake van twéé goederenpaden over de Twentelijn (Deventer - Oldenzaal) en één goederenpad vanaf Elst richting Arnhem en niet de nu in het kabinetsbesluit genoemde drie resp. twee goederenpaden. Tot slot vragen wij nadrukkelijk aandacht voor de consequenties van het Programma Hoogfrequent Spoor voor de ruimtelijke on ikkeling Iangs de spoorlijnen. Door de maatregelen uit PHS worden bijvoorbeeld op verschillende plekken Iangs de Ilssel- en Twentelijn de ruimtelijke on ikkelingsplannen beïnvloed of belemmerd en is mogelijk sprake van planschade. Ons is gebleken dat door V&W en Prorail niet zorgvuldig genoeg is gekeken naar de Iokale omstandigheden. Bij de kostenramingen voor infrastructurele maatregelen is geen rekening gehouden met recente aanpassingen noch gebruik gemaakt van Iokale kennis Ook de extra kosten en verminderde opbrengsten van aan te passen ruimtelijke plannen in onder andere Deventer en Zutphen zijn niet opgenomen in de kostenraming. Wij gaan er vanuit dat eventuele 2 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 2 van 15

11 extra kosten dan wel verminderde opbrengsten als gevolg van PHS worden vergoed. Het risico van vertraging van de ruimtelijke on ikkeling als gevolg van PHS is groot. Om vertraging te beperken, stellen wij voor dat het ministerie van V&W en ProRail het overleg starten met de betre ende gemeenten om waar mogelijk te anticiperen op de Iokale situatie. Tevens verzoeken wij u, teneinde een zorgvuldige afweging te waarborgen, er bij de minister op aan te dringen te komen tot het opstellen van een milieuesectrappod (MER) voor het project 'boog bij Deventer'. In de bijlage van deze brief vindt u een gedetailleerde uiteenzetting van de bovenstaande constateringen, zodat u die kunt betrekken bij uw standpuntbepaling rond het Programma Hoogfrequent Spoor. In september en oktober behandelt u het kabinetsbesluit in uw Kamer. Er is onder andere een ronde tafelgesprek voorzien. Wij willen daar graag onze visie op het voorkeursbesluit toelichten. Provincie Overijssel, Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Regio Twente, Regio Stedendriehoek, Regio Rivierenland en de Colleges van B&W van Almelo, Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Borne, Brummen, Culemborg, Deventer, Geldermalsen, Hengelo, Hof van Twente, Lochem, Maasdriel, Neerijnen, Oldenzaal, Overbetuwe, Rheden, Rijssen-Holten, Tiel, Wierden, Zaltbommel, Zutphen, Zwolle Voor deze, Gedeputeerde Staten van Overijssel J.W. Klaasen k Gedeputeerde Staten van Gelderland M.H.H. van Haaren-Koopman Gedeputeerde Mobiliteit, Financiën en Bestuur Gedeputeerde Mobiliteit en Economie Bijlage: Gedetailleerde reactie Oost Nederland op voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor copie Vaste Commissie VW Vaste Commissie VROM 3 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 15

12 Bijlage bij Brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor-besluit van 4 juni 2010 Referentie is het ambitiedocument Oost inzake Programmâ Hoogfrequent Spoor, dat op 29 januari 2010 door provincies, regio's en gemeenten in Oost-Nederland is vastgesteld. Hoofdonde-erpen Ambitiedocument Reactie n-a-v. besluit ministerraad 1. Evenwichtige spreiding van de toekomstige Met betrekking tot het evenwichtig verdelen van goederenstromen over Nederland (verdeling van Iusten en Iasten moeten wij constateren dat de Iusten en Iasten) goederenvariant die gekozen is de Iasten beter verdeeld dan eerder gecommuniceerde modellen. Van Iusten is echter in verschillende delen van Oost Nederland zoals in de Stedendriehoek en in Twente en het Rivierengebied geen sprake. De groei van het goederenvewoer, mede door de aanleg van de 2e Maasvlakte, drukt hiermee een groot stempel op deze vitale economische kernen in Oost Nederland zonder dat er inzicht is in mitigerende of verzachtende maatregelen. De wens vanuit Oost is deels over enomen. 2. Middellange termijnkeuzes voor Iandsdeel Oost Het kabinet heeft besloten een onderzoek naar die gemaakt worden in PHS kader (tot 2020) de toekomstige goederenstromen over het dienen Iogisch samen te hangen met, en verankerd spoor uit te voeren. Dit is mede op ons verzoek te zijn in Iange termijn oplossingen (2020 opgenomen. Zoals het nu verwoord is in het ) ' voorkeursbesluit is het wel te beperkt. Het onderzoek dient naar onze mening ook reizigersvewoer en de mogelijkheden van regionaal OV omvatten. Verder dient het ondecoek de mogelijkheden voor routering in en door Duitsland en de gevolgen van het goederenvewoer op het Iandelijk reizigersvewoer over de spoorlijnen in Oost- Nederland bezien. 3. Er dient voldoende ruimte (=capaciteit) ook op Op een aantal plekken ontstaat meer ruimte Iangere termijn over te blijven voor onze voor regionaal OV, op aantal andere plekken regionale Ov-ambities niettzie punt 16 ev). Er is onvoldoende inzicht gegeven in de effecten van de plannen, met name de herroutering, op het toekomsti e re ionaal OV. 4. Wij willen garanties voor de Iokale Ieefbaarheid Echte garanties zijn niet gegeven. In het (geluid, trillingen, externe veiligheid etc.) voorkeursbesluit zit wel een behoorlijk bedrag voor niet infra-maatregelen en om overlast binnen wettelijke normen te krijgen. Maar ondanks de risico rese ering voor niet infrastructurele maatregelen is niet door de minister inzichtelijk gemaakt welke concrete maatregelen getro en gaan worden om de aantasting van de Ieefbaarheid en de veiligheid van wate ingebieden te voorkomen of te compenseren binnen het budget. Mede naar aanleiding van de grote maatschappelijke onrust in Oost Nederland willen wij graag duidelijkheid van de Minister over de maatregelen in Oost Nederland. Wij willen ook afspraken maken over maatregelen die nu reeds, bij de bestaande situatie, genomen moeten worden. De Minister heeft zelf Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 1 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 4 van 15

13 aangegeven dat er eerst maatregelen moeten worden genomen alvorens er sprake kan zijn van extra goederentreinen. Wij willen hem hier graag aan houden. Tevens willen wij de minister uitdagen de communicatie met de bewoners Iangs de Iijnen, die tot op heden niet tot nauwelijks heeft plaatsgevonden, ter hand te nemen. Nieuw hoofdpunt n.a.v. voorkeursbesluit PHS: Door de maatœgelen uit PHS wordt op consequenties voor ruimtelijke on ikkelingen verschillende plekken de ruimtelijke on ikkelingsplannen beïnvloed / belemmerd. Ons is gebleken dat door V&W/prorail bij de kostenramingen geen rekeni'ng is gehouden met de daaruit resulterende extra kosten en verminderde opbrengsten van de betresende ruimtelijke plannen. Dit is onder andere het geval in Deventer en Zutphen. Wij gaan er vanuit dat eventuele extra kosten dan wel verminderde opbrengsten als gevolg kan PHS worden vergoed. Door het beperkt betrekken van Iokale overheden is bij een essentieel onderdeel van de Nsieke maatregelentde boog bij Deventerlonduidelijkheid ontstaan over de gebruikte uitgangspunten. Hierdoor kunnen gekozen oplossingen in het Programma Hoogfrequent Spoor op losse schroeven komen te staan. Nauwe betrokkenheid van Lokale overheden kan erger voorkomen en is dan ook essentieel. Onderwerp Reactie n-a-v. besluit ministerraad 1. ambities ten aanzien van Planstudie Herrouterin Goederenve oer 1 De provincies Gelderland en Overjssel, de Het besluit maakt meer personenvewoer Stadsregio Arnhem Nijmegen, Regio Twente en mogelijk, dit past bij ambitie van Oost Regio Stedendriehoek en de gemeenten Iangs Nederland. Het Iandsdeel maakt zich echter de Ilssellijn en de Twentelijn ondersteunen het nog steeds zorgen over de sterke toename van primaire doel van het Programma Hoogfrequent het aantal goederentreinen over bestaande Spoor (PHS) te weten: het stimuleren van het infrastructuur. Daarom vragen wij om voor alle personenve oer per spoor. Daarnaast relevante bestaande en nieuwe spoodrajecten begrijpen wij dat uit milieu ove egingen en om in Oost-Nederland een Ontwerp TracéBesluit congestie te beperken, vervoer van goederen (OTB) te maken of een gelijkwaardige per spoor in het algemeen te verkiezen is besluitprocedure te volgen. boven het vervoer over de weg, althans daar In de Na-nov afspraken is slechts sprake van waar er geen sprake is van doorsnijding van twee goederen paden tussen Deventer en verstedelijkt gebied. Wij realiseren ons verder Oldenzaal (Twentelijn). De aanleg van de 2* dat Nederland zich steeds meer ontwikkelt als Maasvlakte Iieidt tot toename van vervoer per de ''gateway to Europe''. Met de komst van de spoor (mede door de eis voor vervoer per spoor tweede Maasvlakte (20% toekomstige vanaf de 2* Maasvlakte. Prognoses in Na-nov goederen verplicht via spoor af te voeren), de gingen uit van 21 extra goederentreinen per Sloehaven in Zeeland en een uitgediepte dag. Nu worden 80 goederentreinen op de Westerschelde ten behoeve van Antwerpen Twentelijn verwacht. Een derde pad vereist zullen de toekomstige goederenstromen - ook verœgaande maatregelen boven op de door Oost Nederland - blijven groeien. Dat blijkt afspraken binnen Nanov en rechkaardigt het ondermeer uit de PHs-prognoses tot voeren van een tracéwetprocedure of een Voor de economische ositie van Nederland als eli'kwaardi e besluit rocedure voor alle Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 2 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 5 van 15

14 tötaal is dit een positief perspectief. Bij deze betrokken baanvakken. on ikkelingen hoort echter ook een goede infrastructuur, waarmee op duurzame wijze het vervoer van goederen over het spoor is verzekerd. Oost Nederland wil zijn deel aan de verdere economische groei van de BV Nederland zeker bijdragen, maar wil daarbij wel dat er - ook op langere termijn - een goed evenwicht tussen Iusten en Iasten ontstaat. 21* -Eeuws goederen vervoer hood niet op een 19* œeuws spoo egennet te worden afgewikkeld. Zeker gezien het feit dat dit spoorsysteem de afgelopen decennia primair is ontwikkeld voor het vervoer van reizigers. De tot stand gebrachte concentraties van wonen en werken rond de stationslocaties, alsmede de toekomstige on ikkelingen en ambities van VROM hieromtrent, staan geen substantiële toename van goederenvewoer toe. Voor de regio Twente geldt daarbij dat het reizigersve oer als gevolg van het groeien van de goederenstroom zelfs in de knel dreigt te komen en dat toekomstige Ov-ambities hierdoor onmogelijk gemaakt worden. 2 De wijze waarop het Ministerie van Verkeer en Ook na het kabinetsbesluit bestaan er nog Waterstaat de verwachte veiligheid- en grote zorgen over meer goederentreinen over Ieefbaarheidproblemen tot nu toe benadert, bestaande infrastructuur. Daarom vragen wij baad grote zorgen en roept nog veel vragen en om voor alle relevante bestaande en nieuwe discussies op. Het is nog onduidelijk hoe spoodrajecten in Oost-Nederland een Ontwerp ernstig de gevolgen zullen zijn maar voor ons TracéBesluit (OTB) te maken of een staat nu al vast dat de Ieefbaarheid Iangs de gelijkwaardige besluitprocedure te volgen.. spoorbaan en de on ikkelingsmogelijkheden De Betuweroute wordt beter benut maar er is ernstig worden bedreigd. nog steeds sprake van toename van het Wij vinden het volstrekt Iogisch dat parallel aan goederenvewoer met een derde pad. In de Nade on ikkeling van de Tweede Maasvlakte ook nov afspraken is slechts sprake van twee duurzame infrastructuur ontwikkeld wordt die in goederen paden tussen Deventer en Oldenzaal staat is om ook na 2020 voor heel Nederland (Twentelijn). De aanleg van de 2* Maasvlakte het vervoer van goederen over het spoor op Iijdt tot toename van vervoer per spoor (mede veilige en voor de omgeving Ieefbare wijze af te door de eis voor vervoer per spoor vanaf de 2* wikkelen zonder dat het reizigersverkeer maasvlakte. Een derde pad vereist daardoor wordt beperkt c.q. er hinder van verregaande maatregelen boven op de ondervindt afspraken binnen Nanov en rechtvaardigt het Dat betekent een optimale benutting van de voeren van een tracewetprocedure, of Betuweroute en voor zover dat niet mogelijk is, gelijkwaardige besluitprocedure voor alle de aanleg van nieuwe stukken railinfrastructuur, betrokken baanvakken die primair bestemd is voor goederenvewoer. In Rivierenland betekent met name de Zuid- Westboog een substantiële verhoging van het vervoer van goederen door de regio. Hiermee nemen ook de geluidsbelasting en de trillingen toe en ontstaat een verruiming van de externe veiligheids-contouren. Dit speelt met name bij de kernen Waardenburg en Zaltbommél en de spoordijk in Culemborg. Verder aandachtspunt is de Iandschappelijke inpassing van de boog. In het PHs-besluit is een MlRT-onderzoek Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 3 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 6 van 15

15 Iange termijn goederenvewoer opgenomen. De effecten van het goederenvewoer op het regionaal OV en (interlnationaal OV en de mogelijkheden voor routering in en door Duitsland dienen echter integraal onderdeel van dit ondecoek uit te maken. 3 Reeds gemaakte afspraken over rui telijke Het besluit gaat voorbij aan het uitgangspunt on ikkelingen aan en rond het spoor dienen binnen de Nanov afspraken van maximaal twee randvoo aardelijk te zijn voor herroutering van goederenpaden over de Twentelijn en houdt het goederenveœoer. geen rekening met gederïde inkomsten van gemeenten op reeds uitgevoerde of ingeplande ruimtelijke ordenings- en wegenbouwprojecten zoals de aanleg van de N348, Zutphen de Mars en on ikkeling van woningen en kantoren in Zutphen,Deventer en Oldenzaal. Dit punt is ook van toepassing op bestaande goederqnroutes zoals Utrecht-Den Bosch. Voor Zutphen geldt specifiek dat bij de voorgestelde PHswariant (extra perron, vijf sporen, ve ijderen wissel, veiligheidsmaatregelen) kolledige verplaatsing van het emplacement van ProRail noodzakelijk wordt verondersteld om het derde perron / vrije goederenbaan te realiseren. Er Iigt hiervoor een geldende WM-vergunning. In PHS dient hier financieel rekening mee te worden gehouden. Ter voorkoming van vertraging in de Iopende planvorming van de ruimtelijke on ikkeling Noorderhaven / Spoocone stelt Zutphen voor ruimtelijk en milieukundig te anticipeœn op de komst van PHs-voorkeursvariant. E.e.a. onder conditie van financiële œservering kostenstijging / opbrengstdewing (infrastructuur, programma wonen / kantoor, parkeren / veiligheid, geluid, trillingen). De MlRT-afspraken rond projecten, zoals bv spoocone Zwolle, dienen randvoo aardelijk te zi'n voor PHS. 4 De Oost-Nederlandse regionale en Iokale Op de te maken hoofdkeuzes betre ende overheden willen actief betrokken worden bij lijnvoering en prioriteiten is er voldoende deze planon ikkeling. De huidige werkwijze overleg geweest. met een open planproces van Ministerie en Op een aantal onderdelen is er onvoldoende ProRail is daarvoor een geschikt instrument. overleg over de geadviseerde maatregelen geweest vanuit V&W en Prorail. In onder andere Deventer, Zutphen en Oldenzaal heeft Prorail geen gebruik gemaakt van de meest recente gegevens omtrent on ikkelingen rond het spoor of zelfs recent gerealiseerde infrastructuur (zoals plannen rond De Mars in Zutphen en de infra bij Deveiter ter plaatse van de door Prorail voociene korte boog). Dit betekent dat de kans groot is dat het beschikbaœ budget voor PHs-maatregelen ontoereikend zal zijn. Voornamelijk bij de voor PHS essentiële infrastructurele aanpassingen in Zutphen en Deventer baad ons dit grote zorgen aangezien er grote problemen kunnen ontstaan bi' de uitvoerin van deze sleutel Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 4 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 7 van 15

16 projecten. Verregaande betrokkenheid van Iokale en regionale overheden is in het vervol roces essentieel. 5. Op 3 november 2009 is in het BO MIRT de De aansluiting met de Oost Nederlandse gebiedsagenda voor Oost Nederland Gebiedsagenda is mager. Flet is toch vooral vastgesteld. In deze gebiedsagenda wordt een spoorproject' gebleven. Exemplarisch is een gezamenlijk beeld (Rijk en regio) van hierbij dat de Gebieds- en RO opjaven en de Nsiek ruimtelijke opgaven in dit deel van concrete projecten niet zijn meepbnomen in de het land beschreven. Besluikorming over vorm van derving, aanpassing of verandering. PHS kan niet losstaan van de opgaven uit Ook in het MlRT-onderzoek moet rekening de gebiedsagenda, maar dient hier worden gehouden met de opgaven uit de inte raal onderdeel van uit te maken. ebiedsa enda. 6 Wij vragen begrip voor de positie van de Communicatie vanuit V&W en Prorail richting betrokken gemeentebesturen: het is burgers is minimaal geweest. Er is op aanraden onmogelijk om de eigen bewoners uit te van de regio wel contact geweest met Ieggen dat het in het algemeen belang is belangengroepen. In het kader van de dat het goederenvewoer fors zal toenemen bevindingen van de commissie Elverding t.a.v. als daar geen adequate maatregelen padicipatie is het raadzaam voor V&W om in de tegenover staan. Dat kan alleen als de komende periode actief met Iokale padijen, Rijksoverheid ons serieus neemt en de padiculieren en belangengroepen integraal over toezegging doet dat alles gedaan zal alle spoorgerelateerde projecten te worden om de genoemde nadelen op te communiceren. Iossen en daarvoor de middelen Aan de Iokale besturen zijn geen echte beschikbaar zal stellen. AI dan niet binnen garanties voor Ieefbaarheidsmaatregelen het taakstellende budget voor alle gegeven. In het besluit zit wel behoorlijk bedrag planstudies PHS. (helft van 3 miljard) voor niet infrastructurele en overlast beperkende maatregelén. Er is echter geen inzicht geboden, noch aan de besturen noch aan de belangenorganisaties in de mate waarin dit voldoende waarborgen biedt voor de Ieefbaarheid.,- 7 Het internationale vervoer van gevaarlijke Oost Nederland beoordeelt recente stoffen dient primair via de Betuweroute te on ikkelingen rond het Basisnet Vervoer worden afgewikkeld. Gevaarlijke Stofïen als een belangrijke stap in de door alle partijen nagestreefde structurele beheersing van risico's rondom het spoor. Wij willen er op aandringen dat het Basisnet maatgevend moet blijven en er geen risico ruimte wordt ereseweerd in of door PHS. 8 Met betrekking tot de capaciteit van de Het PHs-besluit rept niet over onbenutte Betuweroute zijn wij van mening dat die capaciteit als gevolg van een ùbottleneck' bij deels onbenut blijft doordat afspraken uit Emmerich. Wij verzoeken daarom alsnog een het verleden tussen Nederland en Duitsland verkenning voor de kode en middellange over het maximale aantal goederentreinen termijn (tot 2020) uit te voeren dat bij Emmerich dagelijks de grens mag passeren, als een ''bo leneck'' voor die capaciteit werkt. Wij missen in PHS een verkenning van het gebruik van de Betuweroute zonder die bottleneck. Hierdoor kunnen meer goederen en derhalve ook meer gevaarlijke stoffen via de Betuweroute worden afgevoerd en kan wellicht ook de omvang van de goederenstroom via de llssellijn en de Twentelijn beperkt worden. De uitkomsten van een dergelijke verkenning dienen beschikbaar te zijn voordat meer definitieve plannen voor Oost Nederland opgesteld worden. Onderdeel van het proces dient overle te zi'n tussen de Nederlandse Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 5 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 8 van 15

17 nationale en Oost-Nederlandse overheden en de Duitse overheden, om te bepalen welke ruimte er is om deze bottleneck (deels) weg te nemen, en wat dit betekent voor het vervoer over de Betuweroute. 9 Landsdeel Oost acht het van groot belang Oost Nederland is blij met positieve dat de beslui orming over het PHS in on ikkelingen in het Basisnet vervoer inhoudelijke en financiële samenhang met gevaarlijke stoffen spoor. Het huidige ontwerp het Basisnet Vervoer gevaarlijke sto en basisnet spoor is in Oost Nederland gebeurt. Wij vragen de minister: knelpuntenvrij voor het Plaatsgebonden Risico o Te streven naar een Basisnet Vervoer (PR) en aandachtspuntenvrij voor het geva@rlijke stoffen wat knelpuntenvrij GroepsRisico (GR). voor het Plaatsgebonden Risico (PR) Wij willen er bij de minister op aandringen en aandachtspuntenvrij van het echter ook de specifieke e ecten van het GroepsRisico (GR) wordt opgeleverd, vervoer van brandbare gassen over de Ilssellijn o de risicoruimtes van het Basisnet en de Twentelijn in het MIRT onderzoek naar randvoo aardelijk te Iaten zijn voor de het goederenvewoer op Iange termijn op te het PHS, nemen. de bestuurlijke afspraken in Oost Nederland te respecteren (o.a. NaNov- Het besluit gaat voorbij aan het uitgangspunt besluit, Deventer, Arnhem), binnen de Nanov afspraken van maximaal 2 o onderzoek te verrichten naar de goederenpaden over de Twentelijn. De aanleg fieke esecten van het vervoer van Vao de 2* Maasvlakte Iijdt tot toename van speci brandbare gassen over de Ilssellijn en Vervoer per spoor (mede door de eis voor de Twentelijn, Vervoer per spoor vanaf de 2* maasvlakte). Een de risicoplafonds van het Basisnet derde pad vereist verregaande maatregelen t evend te Iaten zijn bij boven op de afspraken binnen Nanov en maakt maa g toekomstige routewijzigingen. het Voeren van een tracewetprocedure of een gelijkwaardige besluitprocedure voor alle betrokken baanvakken noodzakelijk. 10 Het Basisnet Vervoer gevaarlijke sto en en In het kabinetsbesluit is niets opgenomen over het optimaal gebruik maken van de de eventuele gevolgen voor hulpverlening & Betuweroute voor vervoer van gevaarlijke rampenbestrijding en monitoring & handhaving. stoffen betekent niet dat er geen sprake zal zijn van vervoer van gevaarlijke sto en op Oost Nederland blijft aandringen op onderzoek de Twentelijn en Ilssellijn. Om dit vervoer naar de benodigde hulpverlening- & veilig te Iaten plaatsvinden, verzoeken wij rampenbestrijdingscapaciteit en de de minister beleidsmatige en financiële daarbijbehorende kosten. afspraken te maken met de Oost- Nederlandse overheden omtrent: Om vertrouwen te winnep bij Iokale besturen en o Het compenseren van de inwoners van Oost Nederland is het van het consequenties als gevolg vpn dit grootste belang dat er een openbare monitoring vervoer voor de rampenbestrijding door mogelijk is van het vervoer over de Oost middel van duurzame, Nederlandse baanvakken. Hiedoe is Oost toekomstgerichte oplossingen ten Nederland van mening dat vewoersgegevens in aanzien van externe veiligheid', realtime beschikbaar moeten zijn voor bestuur Handhaving en monitoring van het en bevolking. vervoer binnen de in het Basisnqt gemaakte afspraken. 11 De Keuzenota PHS dient verder expliciete In het PHs-besluit is een MlRT-ondecoek voorstellen te bevatten voor de Iange Iange termijn goederenvewoer opgenomen. termijn,ook na 2020, rond de Twentelijn en Hierbij wordt echter voorbij gegaan aan de de Il sellijn. De structurele groei van de efïecten van dit vervoer op het regionaal OV, internationale goederenstromen ook in de mogelijkheden voor routering in en door periode 2020 tot 2040 maakt dit Duitsland en de gevolgen van het onvermijdelijk. Dit zou in de vorm moeten goederenvewoer op het Iandelijk van een ecombineerd Ian voor de reizi ersvervoer over de Twente- en Ilsselli'n. Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 6 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 9 van 15

18 middellange en de Iange termijn voor de De ambitie voor het regionaal OV, zoals in de amikkeling van het internationale Stadsregio Arnhem Nijmegen, het Agglonet goederenvewoer door landsdeel Oost. Twente en de spoorvisie Rivierenland, alsmede Middellange termijn oplossing en Iange de mogelijkheid van on ikkeling van termijn oplos ing dienen bovendien een vrijliggende infrastructuur dient te worden samenhangend Iogisch geheel te vormen. betrokken bij het MlRT-onderzoek. Daarbij dient tevens te worden onderzocht in hoeverre vrijliggende (raillinfrastructuur een oplossing kan bieden om de negatieve gevolgen van de toename van het vervoer van gevaarlijke stofïen en goederen te ondewangen. 12 Wij zijn van mening dat in enkele steden in De betresende uitwerking van de Iokale Oost Nederland sprake is van een spoorproblematiek is niet uitgevoerd. De vraag complexe spoorproblematiek. Voor deze om deze uitwerking staat dan ook onveranderd steden staat een acceptabel woon- en overeind. Bij de uitvoering zijn gemeenten te Ieefklimaat onder druk. Wij willen voor deze betrekken. steden Iokale ui erkingen zien van de Bij deze uitwerking van binnenstedelijke en effecten van de groei van het milieu problematiek is het van het grootste spoorgoederenvewoer. belang dat er geen oplossingen worden uitgesloten en openhadig naar de in het besluit genomen hoofdkeuzes wordt gekeken. Bij de uitwerking van de Kader-richtlijn Water voor kwetsbare drinkwate inningen (zoals in Holten en Wierden) moet de drinkwaterkwaliteit zodanig worden beschermd dat de zuiveringsinspanning kan worden verlaagd. Voor PHS betekent dit waarschijnlijk aanleg van een vloeistofkerende bakconstructie waar de Twentelijn het grondwaterbeschermingsgebied doorsnijdt en met een afwatering buiten dit ebied, 13 Trillingshinder is een van de oorzaken Voor trillingshinder is in het besluit een waardoor het Ieefklimaat onder druk staat. beperkte risico rese ering opgenomen. Er is Uit een recente brief van ProRail Oost echter niet besloten een nieuwe spoorbaan Nederland, naar aanleiding van klachten mogelijk te maken maar wel onderzoek uit te over trillingshinder in enkele Twentse voeren naar de Iange termijn on ikkelingen gemeentes is duidelijk geworden dat er van het goederenvewoer en de daarbij nauwelijks maatregelen denkbaar zijn om in behorende maatregelen. bestaande situaties trillingshinder te verminderen. Gelet op de reactie van Gegeven de recente brief van de minister aan ProRail kunnen we niet anders dan de ze kamer betre ende de trillingshinder gaan concluderen dat alleen met de aanleg van wij er van uit dat totdat er wettelijke normen zijn een nieuwe spoorbaan dit probleem kan gesteld voor trillingen de SBR richtlijn van worden opgelost. kracht is voor het gehele Oost Nederlandse deel van het spoornet (ljssei- en Twentelijn en Utrecht-Den Bosch ihkv PHS). Het verheugt Oost Nederland dat de minister hierin heeft toegezegd snel ondefzoek te willen doen naar trillingshinder. Oost Nederland is al geconfronteerd met de effecten en maatschappelijke gevolgen van trillingshinder en biedt dan ook graag aan de minister te ondersteunen met de Oost Nederlandse ervaring met ondecoek naar trillingen. Wij gaan er vanuit dat er gelet op de recent door de Tweede Kamer aangenomen motie wettelijke normen voor trillingen worden esteld. Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 7 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 10 van 15

19 Wij vragen ook aandacht voor oplossingen voor de nu al bestaande problematiek rond trillingen Iangs en op het spoor. De handhaving van de SBR-richtlijn en straks de wettelijke normen baart Oost Nederland nog wel zorgen hetgeen de noodzaak voor on ikkeling van een openbare monitoring systematiek verder onderschrijq. 14 Er dient op zowel de Ilssellijn (tot en met Het kabinets-besluit claimt ruimte voor twee Zwolle) als op de Twentelijn voor de goederenpaden per uur per richting over de middellange en ook voor de lange termijn Ilssellijn tot Deventer. voldoende capaèiteit beschikbaar te blijven om Op het traject Arnhem - Deventer rijden de regionale Ov-ambities te kunnen faciliteren. daarnaast in ieder geval twee Intercity's en - Dit dient in nauw overleg met de regionale OV- tussen Zutphen en Arnhem - twee sprinters. De partners onderzocht en vastgesteld te worden. in het besluit opgenomen vrije kruising bij Velperbroek verhoojt de robuustheid van deze dienstregeling. Het is van belang dat in het MlRT-onderzoek voor de Iange termijn ook het effect op het (regionale en Iandelijke) personenvewoer wordt meegenomen, zoals op de verbindingen in Twente en Arnhem-Nijmegen, Stedendriehoek en Rivierenland. 15 Bij de recent door ProRail gestarte studie naar Uit de informatie rond het voorkeursbesluit blijkt toekomstige dichtligtijden'' van overwegen dat er slechts één Oost Nederlandse overgang waaraan wij actief meewerken, is het voor Oost in aanmerking komt voor verbeteringen, dit nog Nederland belangrijk dat zichtbaar wordt welke vanuit het Nanov pakket. overwegen reeds in het NaNov pakket waren In Oost Nederland speelt aanvullend de opgenomen, en welke overwegen aanvullend problematiek van de kleinere' overwegen zoals vanuit de PHS studie worden toegevoegd, bv Borne en Tricht. De gebruikers van deze overwegen zullen onverminderd Iast krijgen van de e ecten van de groei van het goederenve oer dankzij de aanleg van de 2* Maasvlakte. 11. Ambities ten aanzien van pe onenve oer Planstudie Utrecht - Arnhem. (Onde oeks ebied Schi hol - Ni-me en). 16 Een vrij pad voor Deltalijn (ICE) en daarmee Onderdeel van het PHs-besluit voor de corridor een herkenbaar product. Gelderland en het Rijk Utrecht - Arnhem is in een vrijliggend pad voor werken samen stapsgewijs aan een snellere de Deltalijn/lcE naar Duitsland. Oost Nederland IcE-verbinding met Duitsland (Deltalijn). ziet dit besluit als een goede stap in de Hierover zijn bestuurlijke afspraken gemaakt. realisering van de gezamenlijke ambitie van Onderdeel van deze afspraken zijn een vrij pad Rijk en regio om de Deltalijn stapsgewijs te voor de ICE en het beter op de kaart zetten van versnellen. de verbinding. In variant 1 is de Deltalijn echter één van de zes Intercity's. Dit gaat in ieder geval ten koste van de herkenbaarheid - en daarmee de aanttekkelijkheid - van de Deltalijn. Verder blijkt uit de PHs-rappodage dat de inzet van de ICE als IC in de spits tot een capaciteitsprobleem Ieidt. Variant 1 Ieved daarom geen toekomskast product. 17 Sto van alle 6 IC's o Ede-Wa enin en. Het PHs-besluit Ieidt tot een hoo fre uentie Bijlage bij brief Oost-Nedersand aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 8 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 11 van 15

20 Station Ede-Wageningen heeft een bediening (elke tien minuten) van station Edebovenregionale functie en is o.a. belangrijk voor Wageningen met Intercity's. De wens van Oostde bereikbaarheid van Food Valley. Het Rijk Nederland is overgenomen. onderkent het belang van dit vewoerknooppunt door - evenals gemeente en provincie - miljoenen in dit vewoerknooppunt te investeren. In variant 1 blijven slechts vier IC's Ede-Wageningen aandoen - de andere twee IC(E)'s zouden niet stoppen tussen Arnhem en Utrecht. Dit doet geen recht aan de bovenregionale functie van Ede-Wageningen. Het is daarom van belang dat gekozen wordt voor een variant met 6 IC's stops - in tien minuten Iigging - op station Ede-Wageningen. 18 Hoogfrequent sprinte ewoer in Stadsregio Het kabinets-besluit claimt twee Arnhem-Nijmegen. PHS dient minimaal het goederenpaden tussen Elst en Arnhem huidige bedieningsniveau van regionaal spoor Daarmee is er - gegeven de huidige technische op de corridor Arnhem - Nijmegen te stand van zaken - onvoldoende capaciteit om respecteren. Zo heeft dankzij de regionale Iijn op het traject Elst - Arnhem plannen voor naar Tiel het traject Elst - Arnhem op dit hoogfrequent sprintewewoer te realiseren. Wij moment al een sewiceniveau van + 6. Variant 2 maken ons hierover grote zorgen omdat handhaaft dit terecht met Stadsregiorail en de hiermee de belangrijke opgave om de (OV-) sprinters naar Tiel. Overigens geldt deze +6 bereikbaarheid van de Stadsregio te ambitie ook voor de andere spoorcorridors in verbeteren, zoals deze is vastgelegd in de en richting de Stadsregio. De stadsregio werkt gebiedsagenda, ernstig in het gedrang komt. aan de realisatie van Stadsregiorail. De ambitie van de stadsregio is om 4 sprinters op het traject Arnhem - Nijmegen - Wijchen te Iaten rijden. De stadsregioraad Arnhem Nijmegen heeft op 25 februari 2010 aangegeven dat op de corridor Arnhem Nijmegen de stadsregiorailambitie Ieidend is, waarbij wordt ingezet op PHs-variant 1. Wel wil de stadsregio onderzoeken of het mogeljik is om de IC tussen Zwolle en Roosendaal, de Ilssellijn, in de toekomst een extra stop kan maken in Elst. Daarmee zouden 6 reismogelijkheden tussen Elst en de grote steden ontstaan. Dit punt is inmiddels geagendeerd bij de NS.PHS mag de ambitie om tussen Arnhem - Doetinchem spoorboekloos met sprinters te rijden niet blokkeren. Ook zal de ambitie om de Valleilijn (Amersfood - Ede ageningen) naar Arnhem door te Iaten rijden, meegenomen moeten worden Planstudie Utrecht - Den Bosch 19 Voor deze corridor gaan wij uit van realisatie Het kabinetsbesluit voorziet in een variant van variant 2a. Door de centrale Iigging kent waarin er zes sprinters tussen Utrecht en Rivierenland een grote verstedelijkingsdruk, Geldermalsen rijden (spoorboekloosrijden). Dit zowel op het gebied van wonen als qua is een mooie verbetering t.o.v. het huidige bedrijvigheid. Het gebied kenmerkt zich door bedieningsniveau (kwadierdienst). een sterke oriëntatie op de regio's Utrecht én Frequentieverhoging naar Tiel en Den Bosch is Den Bosch. Voor de verplaatsingen richting echter niet voorzien. Omdat het PHs-besluit deze regio's is hoogfrequent sprînte e oer voorrang geeft aan het goederenvewoer op het belangrijk. PHS dient daarom te Ieiden tot traject Meteren - Den Bosch is hoogfrequent sprintewewoer - spoorboekloos frequentieverhoging met regiosprinters op dit ri'den in een tien minuten Ii in - tussen tra'ect - e even de huidi e technische stand Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 9 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 12 van 15

21 Utrecht en Geldermalsen én van zaken - alleen tegen zeer hoge kosten frequentieverhoging richting Tiel en Den Bosch. mogelijk. Het kan echter niet zo zijn dat de kosten van een frequentieverhoging met regiosprinters straks eenzijdig op deze extra treinen wordt af ewenteld Algemeen Het PHs-besluit gaat wat betreft de planstudie 20 Voor beide planstudies geldt: sprinters zijn de Utrecht- Den Bosch uit van spoorboeklogp ruggengraat van vervoer in stedelijke rijden op de corridor Utrecht - Geldermàlsén. ' netwerken. 90% van de verplaatsingen vindt Het PHS- besluit biedt wat betreft de planstudie plaats op afstanden tot 40 km, vooral in en Utrecht- Arnhem een hogere sprinte requentie richting stedelijke netwerken. Daarom is op het traject Utrecht - Maarn. spoorboekloos rijden met sprinters noodzakelijk Oost Nederland ziet hoogfrequent vervoer met voor bereikbare en Ieefbare stedelijke regiosprinters als een belangrijk middel voor netwerken. Het spoor moet daarom in en bereikbare stedelijke netwerken en blijft zich richting stedelijke netwerken maximaal benut hiervoor sterk maken. Daarom dringt Oostkunnen worden voor personenvewoer. Nederland er op aan dat in het MIRTondecoek voor de lange termijn ook het e ect op mogelijke frequentieverhoging van regiosprinters wordt meegenomen. Bijlage bij brief Oost-Nederland aan Tweede Kamer inzake het Voorkeursbesluit Programma Hoogfrequent Spoor 10 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 13 van 15

22 zorg over te weinig maatregelen voor leefbaarheid en veiligheid OOST-NEDERLAND WIL NOG VERBETERING IN SPOOR PROGRAMMA HOOGFREQUENT Het voorkeursbesluit over het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) van het demissionaire kabinet heeft voor wat betreft de uitbreiding van personenve oer over het spoor de steun van de decentrale overheden in Oost-Nederland. Over maatregelen als een betere Deltalijn/lcE naar Duitsland, spoorboekloos rijden met intercity's en sprinters tussen Utrecht en Arnhem/Nijmegen en Geldermalsen en Utrecht en enkele infrastructuurprojecten heerst tevredenheid. Op een aantal unten hebben de overheden echter nog grote zorgen. Het kabinetsbesluit geeft P namelijk geen garanties aangaande de Ieefbaarheid Iangs de betrokken spoorlijnen in Oost-Nederland. PHS, en met name de herroutering van goederentreinen, heeft in Oost-Nederland geleid tot veel maatschappelijke onrust. Dit is duidelijk eworden tijdens een bestuurlijke conferentie van betrokken gemeenten, regio's 9 en provincies in Gelderland en Overjssel. Belangrijk punt is dat het kabinetsbesluit geen garanties geeft voor de Ieefbaarheid langs de betrokken spoorlijnen in Oost-Nederland. Er is door de Minister niet voldoende inzichtelijk gemaakt welke concrete maatregelen getro en gaan worden om de aantasting van de Ieefbaarheid en de veiligheid van wate ingebieden te voorkomen. De Minister moet zich houden aan zijn uitspraak dat er eerst maatregelen moeten worden genomen alvorens er sprake kan zijn van extra goederentreinen. Verdeling Iusten en Iasten Met betrekking tot het evenwichtig verdelen van Iusten en lasten heeft het kabinet ekozen voor een goederenvariant die de Iasten beter verdeelt te weten twee g oederenpaden via Rotterdam, twee via Utrecht en twee via Arnhem/llssellijn. In grote g delen van Oost-Nederland, met name in de Stedendriehoek, Twente en het Rivierengebied, is echter van Iusten absoluut geen sprake. De groei van het ë goederenvewoer, aangejaagd door de aanleg van de 2e Maasvlakte, drukt hiermee een j'ijjill!j:!) jand zonder dat er groot stempel op deze vitale economische kernen in Oost-Neder inzicht is in verzachtende maatregelen die zich richten op het aanpakken van trillings- en eluidsoverlast en compensatie in openbaar vervoer of andere infrastructuur. 9.. l : : :. :. :.... '.. j j I 1 ( ë r j j j j j g j : ë' :. ë : j ; j j j' g g g j j g g j g g' g : j : j g ' - I i! E!... ' '... i....! j g : : : :.. : (.. j j ;' j :.. :.... j :. j j ( j ' ë '. ' i i ë I ë ë ' r ë ' r - -.!! - I!. ë r ë ë' ë ë ( ( ( y'. - - y.' i! - i ë. - j -. r j j ( r' y y j ' g' j y' - '.. ' : ( i ë :... (. (... : :.... : ' : ' '. '.. l i. ('..... ' '. ( ( (.... ë l! 1********* ( i ë ' ë l '. - ' i..è ë ë I i ë ( ' ë '. '. '!. I ; ë ë- i ' '! ë - ;. - ' (. ( E.. - ë ë ë '! ë : :.. : ( ( : : : : ( : :. : ' : : : : : : : : : '. ' ' ' ' ' j ' j ( j k ' : : : j j : : : : ' ' ' (. - ë ë' k. k ( ( ( (, r, j' y' k k y' k j y y j j y y' ë q i,- j ë'.,.. j j r j r j' r j. '. :. ( '.. :. ( j j g ë r j j'.. ' ë. j j... ' : k j j j l j I i. l ' :.. '. :! r : : r 1. l l l l l l l l l ë' ë' :.. ' '... '! ë ' r.. '! l I ' ë' j. q :. l l : 1. I l ' : : : : ' ' '.. : i E I I i j j ' : : k. l E j.. ' : I. ' ((. i :. ( i k j! ë : I. ;..... ( :... : ë ( l ( r r r r ( r ë :. Onderzoek ve-oe tromen op spoor Mede op verzoek van Oost-Nederland heeft het kabinet besloten een ondecoek naar de toekomstige joederenstromen over het spoor uit te voeren. Zoals nu verwoord in het voorkeursbesluit is het echter te beperkt. Om op lange termijn tot duurzame oplossingen te komen dient het onderzoek naar de mening van Oost-Nederland ook reizigersveœoer en de mogelijkheden van regionaal openbaar vervoer te omvatten. Verder dient het Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 14 van 15

23 onderzoek de mogelijkheden voor routering in en door Duitsland, mede in relatie tot de Europese goederenstromen, en de gevolgen van het goederenvewoer op het Iandelijk reizigersveœoer over de spoorlijnen in Oost-Nederland te bezien. Ook over het nakomen van bestuurlijke afspraken naar aanleiding van het niet doorgaan van de noordelijke aftakking van de Betuwè-route (NaNOV) wordt geen duidelijkheid gegeven. Binnen deze bestuurlijke afspraken is slechts sprake van twéé goederenpaden over de Twentelijn (Deventer - Oldenzaal) en één goederenpad vanaf Elst richting Arnhem en niet de nu in het kabinetsbesluit genoemde drie respectievelijk twee goederenpaden. Ruimtelijke on ikkelingen Tot slot vraagt Oost-Nederland nadrukkelijk aandacht voor de consequenties van het Programma Hoogfrequent Spoor voor de ruimtelijke on ikkeling Iangs de spoorlijnen. Door de maatregelen uit PHS worden bijvoorbeeld op verschillende plekken Iangs de Ilssellijn ruimtelijke on ikkelingsplannen als woningbouw en bedrijventerreinen in Zutphen en Deventer beïnvloed of belemmerd. Oost-Nederland heeft haar reactie op het voorkeursbesluit naar de Tweede Kamer gestuurd. In september behandelt de Tweede Kamer het kabinetsbesluit. Noot voor de redactie: Voor meer informatie over dit persbericht kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de provincie Gelderland, afdeling Communicatie, Marga Nijenhuis, (026) of of met de provincie Overijssel, Katja Pronk, (038) of De samenwerkende overheden in Oost-Nederland zijn de provincie Overijssel, provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Regio Twente, Regio Stedendriehoek, Regio Rivierenland en de Colleges van B&W van Almelo, Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Borne, Brummen, Culemborg, Deventer, Geldermalsen, Hengelo, Hof van Twente, Lochem, Maasdriel, Neerijnen, Oldenzaal, Overbetuwe, Rheden, Rijssen-Holten, Tiel, Wierden, Zaltbommel, Zutphen, Zwolle Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 15 van 15