Interveniëren en veranderen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Interveniëren en veranderen"

Transcriptie

1 1 prof.dr. Léon de Caluwé Interventies : activiteiten voor verandering Interventie = één of serie geplande veranderingsactiviteiten die erop gericht zijn de effectiviteit van een organisatie te helpen vergroten 2

2 2 Veranderproces: Diagnose Kern van het vraagstuk Veranderstrategie Interventieplan 3 Interventieplan: Focus Balans Communiceerbaar Relevant 4

3 3 Bouwstenen van interventies: Historie Uitkomsten Rollen Fasen Communicatie en betekenisgeving Sturen en evalueren 5 Ordeningen van interventies: 1. Individu, groep, organisatie, interorganisatie 2. Werkzame principes: geel, blauw, rood, groen, wit 3. Onderliggende denkpatronen 6

4 4 Overzicht van voorbeeldinterventies Niveau in de organisatie Dominante kleur Individu Groep Organisatie Geel Personal commitment statement Confrontatievergaderingen Verbeteren kwaliteit van arbeid Outplacement Derdepartijstrategie Strategische allianties Protegéconstructies Topstructuur CAO-onderhandelingen Blauw Management by Objectives Werken in projecten Strategisch management Hygiënisch werken Archiveren Business Process Redesign Werken met agenda Besluitvorming Doorlichting, auditing Rood Loopbaanontwikkeling Sociale activiteiten Belonen in organisaties Werving en selectie Teamrollen Mobiliteit en diversiteit Taakverrijking/taakverbreding Management by speech Triple ladder Groen Coaching Teambuilding Open systems planning Intensieve clinic Gaming Parallelle leerstructuren Feedbackgesprek/spiegelen Intervisie Kwaliteitscirkels Wit T-group Zelfsturende teams Zoekconferenties Persoonlijke groei/opstellingen Open-spacebijeenkomsten Rituelen en mystiek Networking Appreciative Inquiry Heilige huisjes afbreken Uit: Leren Veranderen. Een handboek voor de veranderkundige 7 Basisprincipes van interveniëren en het zoeken naar betekenis in interactie - Beperkte maakbaarheid van de werkelijkheid - Positief mensbeeld van groei en verantwoordelijkheid - Verbinden van denken en doen en van diagnosticeren en interveniëren - Veranderen is collectieve actie - Context van ambiguïteit en intersubjectiviteit - Condities van ruimte, vrijheid en respect - Eenvoud en schoonheid - Zingeving, betekenisgeving en interactie - De werkelijkheid is gelaagd en meervoudig - Doordacht en weloverwogen handelen met bedoelingen - Gelijkwaardigheid en vermijden van defensiviteit Uit: 8

5 5 Paradigma s in organiseren, veranderen en Radicaal veranderen leren - Structureel conflict - Vormen van dominantie - Tegenstellingen - Emancipatie - Mogelijkheden Radicaal humanistisch paradigma Radicaal structuralistisch paradigma Subjectieve benadering - Nominalisme - Interpretatief - Voluntarisme - Inductieve aanpak - Verkennen - Ontmoeten - Actieonderzoek Objectieve benadering - Realisme - Positivistisch - Determinisme - Deductieve aanpak - Axioma's - Protocollen - Academisch onderzoek Sociaal interpretatief paradigma Functionalistisch paradigma Regulering - Sociale orde - Consensus - Sociale integratie - Solidariteit - Actualiteit Gebaseerd op een studie van Burell en Morgan, 1979, p Functioneel paradigma: Strategische interventies Technostructurele interventies Human resource management interventies Procesinterventies 10

6 6 Radicaal paradigma: Creëren van tijdsdruk of urgentie Dwingen Kleineren; negeren; vergroten Verelendung Derde partij Verdeel en heers Kartels, monopolies Stakingen 11 Humanistisch paradigma: Gelijkwaardige dialoog Luisteren, praten, betekenis geven Vertrouwen geven Onderzoek doen Zelfspot/humor Kijkwijzers/modellen/taalspel Spiegelen Organisatiebewustzijn Causale diagrammen/mindmaps 12

7 7 Interpretatief paradigma: Introspectie Bewustwording van eigen veronderstellingen Causale kaarten Verhalen/narratieven Open space Learning history Appreciative inquiry Reflecteren en streven naar schoonheid 13 Basispricipes interpretentief paradigma: 1. Beperkte maakbaarheid van de werkelijkheid 2. Positief mensbeeld van groei en verantwoordelijkheid 3. Verbinden van denken en doen (en van diagnosticeren en interveniëren) 4. Veranderen is collectieve actie 5. Context van ambiguïteit en intersubjectiviteit 6. Condities van ruimte, vrijheid en respect 7. Eenvoud en schoonheid 8. Zingeving, betekenisgeving en interactie 9. De werkelijkheid is gelaagd en meervoudig 10. Doordacht en weloverwogen handelen met bedoelingen 11. Gelijkwaardigheid en vermijden van defensitiviteit 14

8 8 Een paar voorbeelden, aangevuld met eigen ervaringen Storytelling, narratieven Learning history Future Search Large Group Interventions Open Space Werken met causale diagrammen Sense-making Co-creatie Survey-feedback 15 prof.dr. Léon de Caluwé Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde. 16

inhoud Voorwoord... 11 1 Introductie... 13 2 Waarom veranderen zo gecompliceerd is... 21 2.1 Over losjes gekoppelde systemen... 22

inhoud Voorwoord... 11 1 Introductie... 13 2 Waarom veranderen zo gecompliceerd is... 21 2.1 Over losjes gekoppelde systemen... 22 Voorwoord................................... 11 1 Introductie................................... 13 2 Waarom veranderen zo gecompliceerd is................ 21 2.1 Over losjes gekoppelde systemen.................

Nadere informatie

Interventies: wat zijn dat? Interveniëren: wat is dat?

Interventies: wat zijn dat? Interveniëren: wat is dat? Voor verdieping: Kluwermanagement.nl artikelcode: 0167 Interventies: wat zijn dat? Interveniëren: wat is dat? Léon de Caluwé Eten met je vijand, een beeldenstorm tussen groepen of een causale kaart van

Nadere informatie

Help! Mijn opdrachtgever weet het ook niet

Help! Mijn opdrachtgever weet het ook niet Help! Mijn opdrachtgever weet het ook niet rondetafel Projectmanagement in de zorg Douwe Hatenboer Sophie van Leeuwen Amersfoort 7 maart 2019 Programma van de avond - Hapje eten en kennismaken - Introductie

Nadere informatie

Implementatie op de grens van ICT & veranderkunde

Implementatie op de grens van ICT & veranderkunde Implementatie op de grens van ICT & veranderkunde jack@redmax.nl @jackvangils2 Jack van Gils Principal Consultant Manager Innovator Ondernemer CIO Bedrijfskunde Contact via jack@redmax.nl @jackvangils2

Nadere informatie

Veranderen/verandering

Veranderen/verandering VERANDEREN IN KLEUR Veranderen/verandering Noteer even voor jezelf je eigen definitie van veranderen/verandering. Daarna gaan we de definities met elkaar vergelijken/bespreken 1 4 H O L E 1 d Geeldruk

Nadere informatie

Een samenhangende kijk op samenwerking

Een samenhangende kijk op samenwerking Een samenhangende kijk op samenwerking Lenzen op samenwerking Soesterberg 14 november 2012 Audrey Rohen Samenwerken doet ertoe Geen enkele gemeente kan de grote vraagstukken van deze tijd alleen oplossen

Nadere informatie

Interveniëren. Deel 14. Léon de Caluwé DE VERANDER MANAGEMENT BOX. Onmisbaar instrument voor succesvol verandermanagement

Interveniëren. Deel 14. Léon de Caluwé DE VERANDER MANAGEMENT BOX. Onmisbaar instrument voor succesvol verandermanagement Deel 14 Interveniëren Léon de Caluwé DE VERANDER MANAGEMENT BOX Onmisbaar instrument voor succesvol verandermanagement INHOUD 1. Introductie 2. Interventie en interventieplan 3. Interventies gericht op

Nadere informatie

Bij organisatieveranderingen zijn vijf manieren van denken te onderkennen

Bij organisatieveranderingen zijn vijf manieren van denken te onderkennen Bij organisatieveranderingen zijn vijf manieren van denken te onderkennen Denkwijze Geeldruk Blauwdruk Rooddruk Groendruk Witdruk 1 Er verandert iets als je: De belangen van de belangrijkste spelers bij

Nadere informatie

Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters

Leerlandschappen. Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters Amersfoort 26 oktober 2009 Manon Ruijters Er zijn veel verschillende vormen van leren. Leren gebeurd in alle organisaties! Maar hoe zorg je dat: kennis stroomt? dat wat er gemaakt wordt, ook toegepast

Nadere informatie

Leervoorkeuren. Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede

Leervoorkeuren. Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede Leervoorkeuren Hoe werkt leren voor jou/jullie? Ria Slingerland-Blom De Reehorst, Ede 31-01-2103 Programma Introductie Twynstra Gudde Ria Slingerland-Blom Language of Learning Invullen scan Leervoorkeuren

Nadere informatie

Persoonlijke stijl van veranderen

Persoonlijke stijl van veranderen Persoonlijke stijl van veranderen In het kleurenprofiel kun je zien hoe je scoort op de vijf veranderkleuren. Je kunt je score vergelijken ten opzichte van de gemiddelde score in Nederland, gebaseerd op

Nadere informatie

Workshop. Hoe het werkt Inrichten van de samenwerking. 14 november 2013 Charlène van Belle & Maaike Veenvliet

Workshop. Hoe het werkt Inrichten van de samenwerking. 14 november 2013 Charlène van Belle & Maaike Veenvliet Workshop Hoe het werkt Inrichten van de samenwerking 14 november 2013 Charlène van Belle & Maaike Veenvliet Iedereen wil veranderen, niemand wil veranderd worden! Werkwijze 1. Introductie Voorstellen begeleiders

Nadere informatie

Dit artikel gaat over interveniëren en interventies, en hoe interventies passen binnen

Dit artikel gaat over interveniëren en interventies, en hoe interventies passen binnen Interventies: Wat zijn dat? Interveniëren: Wat is dat? Léon de Caluwé Eten met je vijand, een beeldenstorm tussen groepen of een causale kaart van de innerlijke werkelijkheid: het scala van mogelijke interventies

Nadere informatie

VOV BEURS Appreciative Inquiry : Waarderend onderzoekend veranderen!

VOV BEURS Appreciative Inquiry : Waarderend onderzoekend veranderen! VOV BEURS 2015 Appreciative Inquiry :! Lieve Wens Organisatieadviseur Procesbegeleider Psychotherapeut René Bouwen Emeritus Hoogleraar KULeuven Bouwstenen van waarderend onderzoek als actie-onderzoek met

Nadere informatie

DUURZAAM VERBETEREN MET KLEUR

DUURZAAM VERBETEREN MET KLEUR Trefwoorden Verbetermanagement Organisatieontwikkeling Organisatieproject SEF VAN MENTS DUURZAAM VERBETEREN MET KLEUR Organisaties moeten steeds beter functioneren om hun doelen te bereiken. Toch lopen

Nadere informatie

Masterclass Verandermanagent. kjfsjflkjfjiewujoieurolskjdflkjf Dag 3 Dr. A.C.J.M. Olsthoorn

Masterclass Verandermanagent. kjfsjflkjfjiewujoieurolskjdflkjf Dag 3 Dr. A.C.J.M. Olsthoorn Masterclass Verandermanagent kjfsjflkjfjiewujoieurolskjdflkjf Dag 3 Dr. A.C.J.M. Olsthoorn Klassieke veranderstrategieën (Chin en Benne) Uitgangspunten de machts-dwang-strategie Gebruik maken van (centrale)

Nadere informatie

Veranderen

Veranderen Veranderen Veel veranderingen zijn als het aanbrengen van lipstick op een bulldog. De bulldog ziet er niet vriendelijker uit, maar nu is ie pas echt boos! Rosabeth Moss Kanter Programma Terugblikken op

Nadere informatie

Congruentie tussen aanpak en doel van de verandering

Congruentie tussen aanpak en doel van de verandering PRINCE2 Symposium: Congruentie tussen aanpak en doel van de verandering Harry Rorije Van Aetsveld Agenda Van Aetsveld Geconstateerde mismatch Hoe doen we het netjes? De VA-Veranderkaleidoscoop De ontdekkingsreis

Nadere informatie

Allianties en speltheorie

Allianties en speltheorie Allianties en speltheorie Presentatie Zeist Annelies de Ridder Agenda 1. Inleiding 2. Een ander perspectief: de Speltheorie 3. Inzoomen op opportunistisch gedrag 4. Vragen 2 1: Inleiding: profilering Promotieonderzoek:

Nadere informatie

De organisatie als systeem

De organisatie als systeem De organisatie als systeem 1 De organisatie als systeem Verder uitgewerkt in het boek Meer dan de Som der Delen. Systeemdenkers over organiseren en veranderen Brechtje Kessener Leike van Oss 2 www.organisatievragen.nl

Nadere informatie

Workshop samenwerken. Platform Bèta Techniek General Assembly

Workshop samenwerken. Platform Bèta Techniek General Assembly Workshop samenwerken Platform Bèta Techniek General Assembly Common Eye 24-6-2015 Programma 1. Wat is samenwerken? 2. De complexiteit van samenwerken: wat maakt samenwerken lastig? 3. De vijf invalshoeken

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Organisatie principes

Organisatie principes Organisatie principes Een overzicht van organisatie principes die als richtsnoer dienen bij het vormgeven van flexibele, innovatieve organisaties. Deze principes zijn gebaseerd op de Moderne Sociotechniek.

Nadere informatie

Adviseren en onderzoeken

Adviseren en onderzoeken Adviseren en onderzoeken Prof. dr. Jaap Boonstra Esade Business School Universiteit van Amsterdam Opbouw Kennisleer Paradigma s in adviseren en veranderen Drie invalshoeken - Adviseren: Ruimte maken bij

Nadere informatie

Zelfleiderschap & cocreatie voor betere interne kwaliteit in het onderwijs

Zelfleiderschap & cocreatie voor betere interne kwaliteit in het onderwijs Zelfleiderschap & cocreatie voor betere interne kwaliteit in het onderwijs SOK-congres Interne kwaliteitszorg op school 1 Doe-het-zelf leiders 3 niveaus Zelforganisatie Zelfsturende teams Zelfleiderschap

Nadere informatie

Canvas Omgevingsmanagement

Canvas Omgevingsmanagement Canvas Omgevingsmanagement Samen goed voorbereid richting stakeholders Roelof Benthem Zeist 29 maart 2018 Omgevingsmanagement Wat is het? En een paar principes Twynstra Gudde Canvas Omgevingsmanagement

Nadere informatie

BRAIN. Workshop samenwerken. Utrecht 29 oktober 2008 Wilfrid Opheij

BRAIN. Workshop samenwerken. Utrecht 29 oktober 2008 Wilfrid Opheij Workshop samenwerken Utrecht 29 oktober 2008 Wilfrid Opheij Waarom samenwerken? 2 Samenwerken is nodig maar niet vanzelfsprekend @(#,%*4%1063-+/($3&, A%(-(/6'%& 8%0%& =>,%+%&*.%%0* #6-/&/$3% 8/$%3&%& :3,%&*

Nadere informatie

Bijenvolk of organisatie?

Bijenvolk of organisatie? Bijenvolk of organisatie? Bijenvolk systemisch bekeken Zelfregulering ten dienste van het geheel Samenhang en uitwisseling Zelfregulering en vitaliteit What s in a name Systemisch..of systematisch Systematisch

Nadere informatie

Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie

Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie Intermedius, Passie, grip en structuur voor u en uw organisatie Wilt u organisatieveranderingen effectief vormgeven en besturen? Zorg dan dat projecten en programma s elkaar versterken in een gestructureerde

Nadere informatie

Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet

Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet Leiderschapsontwikkeling wat werkt wel, wat werkt niet Programma Opening Presentatie & Interactieve oefening Pauze Worldcafé, in gesprek over leiderschap Terugkoppeling Samenvatting: Wat werkt wel en Wat

Nadere informatie

De zachte factoren van business IT alignment. Hemke Havinga 12 maart 2013

De zachte factoren van business IT alignment. Hemke Havinga 12 maart 2013 De zachte factoren van business IT alignment Hemke Havinga 12 maart 2013 Hemke Havinga RE RA MMI Auditmanager Auditdienst Rijk (ADR) h.b.p.havinga@minfin.nl 06 5569 2781 Inhoud Wat is Business-IT alignment

Nadere informatie

In de praktijk blijven mogelijkheden om effectiever te reorganiseren onbenut

In de praktijk blijven mogelijkheden om effectiever te reorganiseren onbenut In de praktijk blijven mogelijkheden om effectiever te reorganiseren onbenut Onderzoek geeft elf aanbevelingen voor managers die reorganiseren Interventies van managers om gewenste effecten te bereiken

Nadere informatie

Professionalisering en Positionering HRM- en P&O-adviseurs (PP&O)

Professionalisering en Positionering HRM- en P&O-adviseurs (PP&O) INTERUNIVERSITAIR CENTRUM VOOR ORGANISATIE- EN VERANDERKUNDE Newtonlaan 209 3584 BH Utrecht Tel. 030-291 30 00 fax 030-291 30 13 email sioo@sioo.nl web www.sioo.nl Professionalisering en Positionering

Nadere informatie

samenwerken Workshop congres Cultuur in Beeld 2012 Amersfoort 3 december 2012 Robin Bremekamp Iljan van Hardevelt Wicher Schönau

samenwerken Workshop congres Cultuur in Beeld 2012 Amersfoort 3 december 2012 Robin Bremekamp Iljan van Hardevelt Wicher Schönau De vijf sleutelthema s lth van succesvol samenwerken Workshop congres Cultuur in Beeld 2012 Amersfoort 3 december 2012 Robin Bremekamp Iljan van Hardevelt Wicher Schönau Samenwerken wordt steeds belangrijker

Nadere informatie

Interventies bij organisatieverandering Succesvol veranderen

Interventies bij organisatieverandering Succesvol veranderen Interventies bij organisatieverandering Succesvol veranderen Het succesvol doorvoeren van organisatieverandering vraagt nogal wat. De uitdaging is om de beoogde verandering werkbaar te maken en te borgen

Nadere informatie

Introductie. wensen over.

Introductie. wensen over. Rendement uit talent 10 tips voor geïntegreerd talent management 1 Introductie Organisaties zijn voor hun effectiviteit en concurrentiekracht sterk afhankelijk van talenten van hun medewerkers. Nieuwe

Nadere informatie

V&VN, 31 januari, Nunspeet Bij voorkeur leren. dr Manon C.P. Ruijters MLD

V&VN, 31 januari, Nunspeet Bij voorkeur leren. dr Manon C.P. Ruijters MLD V&VN, 31 januari, Nunspeet Bij voorkeur leren dr Manon C.P. Ruijters MLD Bij voorkeur leren: Nieuwsgierig naar het leren van anderen 2 Jeetje zijn daar echt zoveel woorden voor nodig? pff, hoe eigenwijs

Nadere informatie

Ambitie, groei en ontwikkeling

Ambitie, groei en ontwikkeling Duurzaam opleiden Profijt van investeringen YSC ondersteunt organisaties op verschillende manieren bij ontwikkelingsvraagstukken. Wij streven er naar de door u gewenste resultaten te ondersteunen, niet

Nadere informatie

Veranderen als avontuurlijke tocht. PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013

Veranderen als avontuurlijke tocht. PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013 Veranderen als avontuurlijke tocht PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013 Opbouw Veranderen als avontuurlijke tocht Wat is er gaande in de wereld om ons heen Zijnswaarde en publieke waarde PBLQ Professionele

Nadere informatie

Interveniëren en veranderen Zoeken naar betekenis in interacties

Interveniëren en veranderen Zoeken naar betekenis in interacties Boonstra en De Caluwé Interveniëren en veranderen 1 Interveniëren en veranderen Zoeken naar betekenis in interacties Jaap Boonstra en Léon de Caluwé De laatste jaren zijn veel nieuwe interventies ontwikkeld

Nadere informatie

Leiderschap in planning & control

Leiderschap in planning & control Leiderschap in planning & control A3 netwerkbijeenkomst, 20 januari 2015 Henk Doeleman Leiderschap in planning & control? Minder papier Meer participatief en versterkte betrokkenheid Versterking van de

Nadere informatie

Een Jenaplanschool is ervaringsgericht:

Een Jenaplanschool is ervaringsgericht: Observatie gericht op Jenaplanonderwijs De zes kwaliteitskenmerken van een Jenaplanschool met bijbehorende indicatoren. (bron: Boek: Jenaplan, een school waar je leert samenwerken ) Een Jenaplanschool

Nadere informatie

7 november 2007, Jaarbeurs Utrecht Inleiding 10.35 11.00u, onder de titel: Organisatieculturen Samenwerken is als zingen in een koor: je moet je

7 november 2007, Jaarbeurs Utrecht Inleiding 10.35 11.00u, onder de titel: Organisatieculturen Samenwerken is als zingen in een koor: je moet je 7 november 2007, Jaarbeurs Utrecht Inleiding 10.35 11.00u, onder de titel: Organisatieculturen Samenwerken is als zingen in een koor: je moet je eigen partij voluit zingen, maar het gaat er om hoe het

Nadere informatie

PROEFTUINEN VERSTERKING PROFESSIONELE DIALOOG BINNEN DOCENTENTEAMS

PROEFTUINEN VERSTERKING PROFESSIONELE DIALOOG BINNEN DOCENTENTEAMS PROEFTUINEN VERSTERKING PROFESSIONELE DIALOOG BINNEN DOCENTENTEAMS Peter Horsselenberg Lectoraat ghrm Lector Teamprofessionalisering Daniel van Middelkoop Hogeschool van Amsterdam p.horsselenberg@hva.nl

Nadere informatie

7s Model van McKinsey

7s Model van McKinsey 7s Model van McKinsey Het 7S model is ontworpen door McKinsey-medewerkers Richard Pascale en Antohny Athos om aan de hand van zeven vaste factoren de prestaties van een onderneming te kunnen analyseren.

Nadere informatie

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Het gaat om de volgende zeven verandercompetenties. De competenties worden eerst toegelicht en vervolgens in een vragenlijst verwerkt. Veranderkundige

Nadere informatie

Leren werken in netwerken

Leren werken in netwerken Leren werken in netwerken Gebaseerd op Leren samenwerken tussen organisaties Dr. Wilfrid Opheij 9 november 2017 Common Eye 29-11-2017 Samenwerken Nodig, maar niet vanzelfsprekend 29-11-2017 2 Opbouw van

Nadere informatie

Duurzaam samenwerken Wilfrid Opheij

Duurzaam samenwerken Wilfrid Opheij Duurzaam samenwerken Wilfrid Opheij Congres 2011 Samenwerken aan FM www.factomagazine.nl Wie tot 5 kan tellen, kan samenwerken leren Ede 26-5-2011 Wilfrid Opheij Facility Management is sterk in beweging.

Nadere informatie

Meer dan een Master. Professionele kwaliteit hbo-docent. Amersfoort 1 november 2012 Willem Eikelenboom

Meer dan een Master. Professionele kwaliteit hbo-docent. Amersfoort 1 november 2012 Willem Eikelenboom Professionele kwaliteit hbo-docent Amersfoort 1 november 2012 Willem Eikelenboom Reis en ritme Maatschappelijke ontwikkelingen t.a.v. professionalisering Waarom is professionalisering überhaupt een item

Nadere informatie

Succesvol samenwerken, hoe doe je dat? Wat als je iets voor elkaar wilt krijgen en je bent afhankelijk van de ander! SRZ-congres 6 december 2018

Succesvol samenwerken, hoe doe je dat? Wat als je iets voor elkaar wilt krijgen en je bent afhankelijk van de ander! SRZ-congres 6 december 2018 Succesvol samenwerken, hoe doe je dat? Wat als je iets voor elkaar wilt krijgen en je bent afhankelijk van de ander! SRZ-congres 6 december 2018 Common Eye 10-12-2018 Neem eens een situatie in gedachten

Nadere informatie

Participatie en betrokkenheid organiseren met Large Scale Interventions. BA & O Tonnie van der Zouwen 20 september 2013

Participatie en betrokkenheid organiseren met Large Scale Interventions. BA & O Tonnie van der Zouwen 20 september 2013 Participatie en betrokkenheid organiseren met Large Scale Interventions BA & O Tonnie van der Zouwen 20 september 2013 Wat is LSI? Large Scale Interventions (LSI) is een evidence based aanpak om mensen

Nadere informatie

Inleiding... 9. Hoofdstuk 2: Positie van de leidinggevenden op middenkaderniveau

Inleiding... 9. Hoofdstuk 2: Positie van de leidinggevenden op middenkaderniveau Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1: Managen versus leidinggeven... 13 1.1 Management... 13 1.2 Leiding geven... 13 1.3 Competenties en taakaspecten van de leidinggevende... 16 1.4 Samenvattend... 16 Hoofdstuk

Nadere informatie

Leren samenwerken tussen organisaties

Leren samenwerken tussen organisaties Leren samenwerken tussen organisaties Netwerkdag GGD GHOR en RIVM Dr. Wilfrid Opheij 1 februari 2018 Common Eye 1-3-2018 Samenwerken in de workshops Onderzoek naar wat werkt in het sociaal domein; goed

Nadere informatie

!!!! !!!! 1. Professioneel adviseren

!!!! !!!! 1. Professioneel adviseren Professioneel adviseren In deze zesdaagse opleiding krijg je de kans om in een veilige omgeving de eigen sterkere en zwakkere kanten te onderkennen en te werken aan je ontwikkelpunten als consultant. Je

Nadere informatie

Competentieprofiel voor coaches

Competentieprofiel voor coaches Competentieprofiel voor coaches I. Visie op coaching Kwaliteit in coaching wordt in hoge mate bepaald door de bijdrage die de coach biedt aan: 1. Het leerproces van de klant in relatie tot diens werkcontext.

Nadere informatie

Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving

Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Jouw ervaring Neem iets in gedachten dat je nu goed kunt en waarvan je veel plezier hebt in je werk: Vertel waartoe je in staat bent. Beschrijf

Nadere informatie

Waarderend Veranderen Richting Diversiteit aan de Universiteit

Waarderend Veranderen Richting Diversiteit aan de Universiteit Waarderend Veranderen Richting Diversiteit aan de Universiteit VSNU Seminar Diversiteit Danielle Zandee 12 mei 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship Executive Education & Organizational Development

Nadere informatie

Operational Excellence Implementation issues. Prof.dr.ir. Marcel van Assen

Operational Excellence Implementation issues. Prof.dr.ir. Marcel van Assen Operational Excellence Implementation issues Prof.dr.ir. Marcel van Assen 1 De D-PBOI is de basis Hard (optimaliseren én Zacht (professionaliseren) Operational renewal omdat: Insteek op operational performance

Nadere informatie

De Tango methode. Eelke Wielinga

De Tango methode. Eelke Wielinga De Tango methode Eelke Wielinga De Tango methode: waar is hij voor bedoeld? Wat doet de methode? Creëren van werkbare relaties waaruit nieuwe oplossingen kunnen voorkomen Wanneer toepassen? Complexe processen

Nadere informatie

Samenwerken in de CIV s & COE s

Samenwerken in de CIV s & COE s Samenwerken in de CIV s & COE s Een onderzoek naar de stand van zaken ten aanzien van samenwerken Ruben Wendel de Joode (Common Eye en expert PBT) Miriam Korstanje (Platform Bèta Techniek) 13-11-2014 1

Nadere informatie

Taaie vraagstukken. Gevaarlijk mooi werk doen. Nieuwjaarslezing OOA 17 Januari 2011 Hans Vermaak

Taaie vraagstukken. Gevaarlijk mooi werk doen. Nieuwjaarslezing OOA 17 Januari 2011 Hans Vermaak Taaie vraagstukken Gevaarlijk mooi werk doen Nieuwjaarslezing OOA 17 Januari 2011 Hans Vermaak Taaie vraagstukken? Vaak al 10-20 jaar aanwezig Historie valt tegen & inzuigeffect Voor betrokkenen betekenisvol

Nadere informatie

Interveniëren en veranderen

Interveniëren en veranderen Interveniëren en veranderen ZOEKEN NAAR BETEKENIS IN INTERACTIES De laatste jaren zijn veel nieuwe interventies ontwikkeld door adviseurs, academici en verandermanagers. Deze interventies richten zich

Nadere informatie

Veranderdiagnose: recht doen aan de dynamiek en de historie van organisaties 53 Maurits Jan Vink

Veranderdiagnose: recht doen aan de dynamiek en de historie van organisaties 53 Maurits Jan Vink Voorwoord van de redactie 11 DEEL I Introductie HOOFDSTUK 1 Veranderen: balanceren tussen inhoud en proces 21 Marco de Witte en Jan Jonker Inleiding 23 1.1 Het vierballenmodel 24 1.2 Waarom? 26 1.3 Wat?

Nadere informatie

Macht! 3/2/2010. De ideologie zit verpakt. 1.Über-ich: macht 2. Es: strijd tegen de bestaande macht 3. Ego: geest

Macht! 3/2/2010. De ideologie zit verpakt. 1.Über-ich: macht 2. Es: strijd tegen de bestaande macht 3. Ego: geest Organisationele Communicatie Wat is macht? College 4: Critical Theories Robbert-Jan Beun Wat is macht? Macht is het vermogen een ander de wil op te leggen (Wikipedia, 2010) Macht is de controle van A over

Nadere informatie

Leidinggeven aan co-creërend veranderen

Leidinggeven aan co-creërend veranderen Leidinggeven aan co-creërend veranderen Jaarcongres Verandermanagement 2015 Prof. dr. André Wierdsma Focus: Leadership Entrepreneurship S t e w a r d s h i p Opbouw bijdrage 1. Uitdaging organisaties 2.

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11. Algemene inleiding 15. Deel I. Grondbeginselen

Inhoud. Voorwoord 11. Algemene inleiding 15. Deel I. Grondbeginselen 5 Inhoud Voorwoord 11 Algemene inleiding 15 Deel I. Grondbeginselen 1. Veelzijdigheid van de praktijk 21 1.1. Inleiding 21 1.2. De poppenwereld 21 1.3. Afbreukrisico 23 1.4. Een eerste conclusie 24 2.

Nadere informatie

De magie van Florerend Verkennen Geknipt om te bouwen aan zelfsturing. Intro

De magie van Florerend Verkennen Geknipt om te bouwen aan zelfsturing. Intro De magie van Florerend Verkennen Geknipt om te bouwen aan zelfsturing Door Pepijn Happel Intro We zijn zo gewend te focussen op wat niet werkt, daarbij geholpen door traditionele probleemoplossende methoden,

Nadere informatie

Case 1: de fusie. Wat was de aanleiding om 3TGO in te zetten?

Case 1: de fusie. Wat was de aanleiding om 3TGO in te zetten? Case 1: de fusie Wat was de aanleiding om 3TGO in te zetten? Twee regionale organisaties zijn samengegaan in een grotere, provinciegrens overlappende organisatie en de integratie verliep niet zo soepel

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Goed georganiseerde school

Goed georganiseerde school Goed georganiseerde school VH Congres 19-04-2018 Sander van den Eijnden (HL), Ronald Ulrich (HL), Nanja Wesselingh (HL), Jaak Mulder (HvA) Aanleiding Vrijwel alle hogescholen kampen met problemen m.b.t.

Nadere informatie

Plan van Aanpak. Inleiding. Aanpak visie op leren

Plan van Aanpak. Inleiding. Aanpak visie op leren Plan van Aanpak Van Jos Kessels, Manon Ruijters, Dorine Wesel Datum 12 augustus 2015 Onderwerp Aanpak visie op leren Inleiding Natuurlijk zijn onze uitgangspunten op verschillende manieren om te zetten

Nadere informatie

De rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit

De rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit De rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit Reader ten behoeve van bestuurstafels Kwaliteitsnetwerk mbo op 15 en 16 maart 2017 Uitnodigingstekst

Nadere informatie

Programma Authentiek Leiderschap, een challenge

Programma Authentiek Leiderschap, een challenge Programma Authentiek Leiderschap, een challenge Deze opleidingsreeks is een initiatief van Circle of Police Leadership Meer informatie over CPL is te vinden op www.cplbelgium.be Deel 1 (halve dag) Inleiding

Nadere informatie

eigen regie en samen beslissen

eigen regie en samen beslissen eigen regie en samen beslissen In samenwerking met Zilveren Kruis, afdeling Digital Services, heeft LTC medewerkers in een verandering begeleid. Vanuit de wens een beweging te maken naar meer eigen regie

Nadere informatie

Strategische Personeelsplanning voor het primair onderwijs

Strategische Personeelsplanning voor het primair onderwijs Strategische Personeelsplanning voor het primair onderwijs HRM & het onderwijs 17 november 2015 Richard Defourny r.defourny@caop.nl Inhoud 1. Arbeidsmarktplatform PO en strategisch personeelsbeleid Richting

Nadere informatie

Draagvlak creëren van Binnenuit. Samen werken aan de toekomst

Draagvlak creëren van Binnenuit. Samen werken aan de toekomst Draagvlak creëren van Binnenuit Even voorstellen: Linda Ho Cultuurpsycholoog en Arbeid & Organisatie Verandermanagement en Organisatiekunde Waarderend Organiseren en Gestalt Adviseur, Project- en Procesmanager

Nadere informatie

De organisatieadviseur in kleur

De organisatieadviseur in kleur De organisatieadviseur in kleur EEN EXPLORATIEVE STEEKPROEF ONDER NEDERLANDSE ORGANISATIE- ADVISEURS NAAR VISIE, STIJL EN INTERVENTIEVOORKEUREN Dr. A.T.M. van Nistelrooij is Universitair Docent Verandermanagement

Nadere informatie

Talent Ontwikkel Programma. Prikkelend ontwikkelingstraject voor jonge talenten die vooruit willen.

Talent Ontwikkel Programma. Prikkelend ontwikkelingstraject voor jonge talenten die vooruit willen. Talent Ontwikkel Programma. Prikkelend ontwikkelingstraject voor jonge talenten die vooruit willen. Een intensief trainingsprogramma vol interessante onderwerpen en handvatten om zelf mee aan de slag te

Nadere informatie

Young Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma

Young Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma Young Professional programma Voorbeeld van de opbouw van een YP programma 1 Flow van het programma: Het programma Intake (½ dag) Ik & mijn leiderschap (2 dagen groepsprogramma) Ik & de ander (2 dagen groepsprogramma)

Nadere informatie

Map2Grow. Vergroot impact en rendement van uw investeringen in leren en ontwikkelen

Map2Grow. Vergroot impact en rendement van uw investeringen in leren en ontwikkelen Map2Grow Vergroot impact en rendement van uw investeringen in leren en ontwikkelen Waarom steeds opnieuw beginnen? Organisaties zijn continu in beweging. Nieuwe wensen en ambities zijn aan de orde van

Nadere informatie

Strategisch Personeelsbeleid & Scenariomodel PO

Strategisch Personeelsbeleid & Scenariomodel PO Strategisch Personeelsbeleid & Scenariomodel PO Slotconferentie sectorplan PO 24 mei 2016 Richard Defourny Deborah van den Berg Inhoud Strategisch personeelsbeleid: wat, waar, waarom? Hoe aan de slag met

Nadere informatie

Rapportage Portfolioscan voor

Rapportage Portfolioscan voor Rapportage Portfolioscan voor in samenwerking met Datum: 9 oktober 2018 Besproken met: deelnemers ronde tafel Opgesteld door: John Langelaar Inleiding Binnen uw organisatie is de Ruysdael Portfolioscan

Nadere informatie

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen Amersfoort 2-2-2009 Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Agenda Deel 1 Terugblik bijeenkomst 2008 Waarom Life Cycle Denken en Integraal Ontwerpen? (Marktvraag) Verbinding

Nadere informatie

De diagnose zal uitsluitsel moeten geven over welke onderwerpen verbeterd moeten worden en bij welke een doorbraak nodig is ( vernieuwen ).

De diagnose zal uitsluitsel moeten geven over welke onderwerpen verbeterd moeten worden en bij welke een doorbraak nodig is ( vernieuwen ). Visie op veranderen 1. Inleiding Het is niet het gebrek aan veranderingsbereidheid dat veranderingsprocessen verlamt, maar het gebrek aan de mobilisatie van de beschikbare veranderingsbereidheid dat de

Nadere informatie

Professionalisering en Positionering HRM- en P&O-adviseurs (PP&O)

Professionalisering en Positionering HRM- en P&O-adviseurs (PP&O) INTERUNIVERSITAIR CENTRUM VOOR ORGANISATIE - EN VERANDERKUNDE Newtonlaan 209 3584 BH Utrecht Tel. 030-291 30 00 fax 030-291 30 13 email sioo@sioo.nl web www.sioo.nl Professionalisering en Positionering

Nadere informatie

Interveniëren en veranderen

Interveniëren en veranderen Interveniëren en veranderen ZOEKEN NAAR BETEKENIS IN INTERACTIES De laatste jaren zijn veel nieuwe interventies ontwikkeld door adviseurs, academici en verandermanagers. Deze interventies richten zich

Nadere informatie

Teamontwikkeling Onderzoek Resultaten

Teamontwikkeling Onderzoek Resultaten Onderzoek Resultaten In juni 2018 hebben wij, Hanneke Jaques en Caja Revenich een online onderzoek uitgevoerd naar teamontwikkeling binnen organisaties. Waarom dit onderzoek? Samenwerken in teams is in

Nadere informatie

Innoveren als avontuurlijke tocht

Innoveren als avontuurlijke tocht Innoveren als avontuurlijke tocht Innoveren als avontuurlijke tocht Oriëntatie op het gebied Omgaan met het onverwachte Het gebied doorgronden Zoeken naar doorwaadbare plekken Rust nemen en op kracht komen

Nadere informatie

Samen innoveren in de zorg. Zorg voor kwaliteit van samenwerking

Samen innoveren in de zorg. Zorg voor kwaliteit van samenwerking Samen innoveren in de zorg Zorg voor kwaliteit van samenwerking Common Eye 5-11-2014 Aantrekkingskracht en complexiteit Aantrekkingskracht..flexibel en snel....we leren van elkaar....samen risico dragen....kracht

Nadere informatie

Masterclass leren veranderen

Masterclass leren veranderen Masterclass leren veranderen Veranderkunde: van Diagnose naar Veranderstrategie Velsen-Noord, 17 en 18 december 2 juli 2009 2010 Petra Haartsen Léon de Caluwé De vijf veranderkleuren Geel Blauw Rood Groen

Nadere informatie

Leiderschap en veranderen

Leiderschap en veranderen Leiderschap en veranderen Prof. dr. Mariëlle Heijltjes School of Business and Economics Een proeverij Veranderende aannames omtrent opdrachtgever schap Creatie, innovatie en transformatie Consequenties

Nadere informatie

Je kunt geen problemen oplossen met dezelfde manier van denken waarmee de problemen veroorzaakt zijn

Je kunt geen problemen oplossen met dezelfde manier van denken waarmee de problemen veroorzaakt zijn Veranderen is niet het verbeteren van het bestaande, maar het gezamenlijk creëren van iets nieuws Je kunt geen problemen oplossen met dezelfde manier van denken waarmee de problemen veroorzaakt zijn Sigma

Nadere informatie

Een pittig gesprek. Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015

Een pittig gesprek. Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015 Een pittig gesprek Dr. Ronald Stevens Stevens Consultancy 30 november 2015 Voorzitter auditcommissies Kwaliteitsnetwerk MBO Veranderkundige, onderzoeker en interim manager Postgraduate Public Auditing

Nadere informatie

a growing experience Iedereen coach?! Hoe het thema coaching succesvol ingang doen vinden in organisaties. powered by

a growing experience Iedereen coach?! Hoe het thema coaching succesvol ingang doen vinden in organisaties. powered by a growing experience Iedereen coach?! Hoe het thema coaching succesvol ingang doen vinden in organisaties. Wat is coaching? a growing experience De coaching kubus Segers, Vloeberghs & Henderickx, Academy

Nadere informatie

Vormgeven aan succesvol veranderen

Vormgeven aan succesvol veranderen Vormgeven aan succesvol veranderen Strategieontwikkeling en cultuurverandering in organisaties Jaap Boonstra Vormgeven aan verandering Onderzoeken Probleem en ambitie Doel en richting Criteria Sturen voordenken

Nadere informatie