Macht! 3/2/2010. De ideologie zit verpakt. 1.Über-ich: macht 2. Es: strijd tegen de bestaande macht 3. Ego: geest

Transcriptie

1 Organisationele Communicatie Wat is macht? College 4: Critical Theories Robbert-Jan Beun Wat is macht? Macht is het vermogen een ander de wil op te leggen (Wikipedia, 2010) Macht is de controle van A over wat B wil (French en Raven, 1968) Macht in organisaties De macht van de baas over zijn knecht De macht van de baas over de slaaf De macht van de meester over de slaaf De macht van de CEO over de manager De macht van het bestuur over de leden De macht van de werkgever over de werknemer Mens en macht De macht van de man over vrouw De macht van de ouder over het kind De macht van de sterke over de zwakke De macht van de slimme over de domme De macht van de expert De macht van de minister-president, koning, keizer, admiraal, Universiteit en macht De macht van de docent om studenten iets op papier te laten schrijven De macht van de onderwijsdirecteur om over het curriculum te beslissen De macht van de decaan om de hoogleraar te overrulen 1

2 3/2/2010 Ding en macht Macht De macht van het symbool De macht van het geld De macht van de zon? De kracht van het water De macht van de bergen Fysiek Macht Symbolisch Verborgen Macht Macht(A,B) Macht (A,B) <-> Controle(A, Controle(A, Doet(B)) Doet(B)) Legitimate power Reward power Referent power Expert power Coercive power Historie Opkomst Plato BC 427- progressive capitalism Karl Marx

3 Ideologie Ideologie en Macht Universeel belangen van elite worden ieders belang Ontkenning van contradicties niemand staat boven de regels, maar niet heus Reificatie sociaal construct wordt als werkelijkheid ervaren Hegemonie controleapparaat Thomas Watson Mythes, verhalen en metaforen De ideologie zit verpakt 1.Über-ich: macht 2. Es: strijd tegen de bestaande macht 3. Ego: geest Conceptuele tools Ideologie Manufactered consent Concertive control Power of discourse Macht! Manufactured control Concertive Control Human Resource social legitimation, constructed reality, reality in vocabulary negotiated consensus, self control, rule systems, shared responsibility 3

4 Discourse and Discipline Surveillance Michel Foucault hidden power, construction, discourse and power, ideology, power production, who is right? panopticum, knowledge management systems, big brother, role of technology, secret shoppers, scorecard measures, ethical issues Trends Weerstand Dokter-patient, ongezond en risicovol werk, helden, concertive control When the great lord passes, the wise peasant bows deeply and silently farts Kleurdenken van De Caluwé 4

5 Veranderen 1. Bijeenbrengen van belangen 2. Vastleggen van resultaat 3. Inzetten van HRM-instrumenten 4. Motivatie door leren 5. Wegnemen van blokkades, zingeving Mensbeeld 1. Mensen hebben ieder eigenbelang 2. Mensen veranderen bij vastgelegd doel 3. Mensen veranderen door beloning/straf 4. Mensen veranderen als ze gemotiveerd zijn te leren 5. Alles stroomt ( Pantha Rhei ) Neuzen richten Onderhandelen Handjeklap Conflicthantering Win/win-situaties creëren Machtsbalans Draagvlak Geeldrukdenken Rationeel Planning Kengetallen Gemeenschappelijk doel Managen Strategische analyse Projecten Blauwdrukdenken Belonen Straffen Loopbaanontwikkeling HRM Carrièrere Saneren Promotie Competenties Rooddrukdenken Groei Groendrukdenken Innerlijke ontwikkeling Leren Lerende organisatie Coaching Teambuilding Kwaliteitscirkels 5

6 Panta Rhei Zelforganisatie Creativiteit/ out-of-the-box Betekenisgeving Blokkades Onzekerheid Crisis is kans Netwerken Witdrukdenken Samenvatting Geschiedenis van critical thinking De manifestatie van macht in organisaties De rol van symbolen en discourse De kleuren van de Caluwé Zelfsturing 6