STUDIE 177 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL. Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton

Transcriptie

1 STUDIE 177 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton

2 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton sector: mechanica - elektriciteit - kunststoffen subsector: auto Sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen mechanica - elektriciteit - kunststoffen van de Vlaamse Onderwijsraad D/2001/6356/3

3 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN I N H O U D 1 INLEIDING Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel Gegevens beroepsprofiel Gegevens beroepsopleidingsprofiel 1.2 Opdracht Opdrachtgever Doelstellingen 1.3 Ontwikkelingsproces Legitimatie 2 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld Opleidingenaanbod Regionale spreiding opleidingen en tewerkstelling 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel 6 3 HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel Concrete vertaalslag Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Selectie van takenclusters en taken Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, inhouden en context Concrete uitwerking van de vertaalslag Beroepshoudingen Contextgegevens 3.4 Niveau van het beroepsopleidingsprofiel 18 4 BIBLIOGRAFIE 18 5 LIJST VAN DE MEDEWERKERS 18

4 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel Gegevens beroepsprofiel Sector : mechanica - elektriciteit - kunststoffen Subsector : auto Beroep : mecanicien personenen lichte bedrijfswagens Beroepsprofiel : mecanicien personenen lichte bedrijfswagens Gelegitimeerd door : koepelcommissie opleidingsprofielen op : 16 oktober Gegevens beroepsopleidingsprofiel Sectorcommissie vaste kern : METAAL - ELEKTRICITEIT - KUNSTSTOFFEN uitgebreide commissie : AUTO Studiegebied : AUTO Benaming van het profiel : MECANICIEN PERSONEN- EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS TOT 3,5 TON Legitimator : Afdeling TSO/BSO : Raad voor Volwassenenonderwijs Datum : Afdeling TSO/BSO: 27 april 2001 : Raad voor Volwassenenonderwijs: 15 mei Opdracht Opdrachtgever De koepelcommissie Opleidingsprofielen stelde op de vergadering van 16 oktober 1997 de vaste kern van de sectorcommissie opleidingsprofielen Metaalelektriciteit-kunststoffen samen. De sectorcommissie werd op diezelfde datum uitgebreid met het oog op de ontwikkeling van een beroepsopleidingsprofiel naar aanleiding van het beschikbare beroepsprofiel Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens (Educam, 1997) Doelstellingen 1 De uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren. 2 De opleiding beter laten aansluiten bij de arbeidsmarkt. 3 De uitstroom van gekwalificeerde mecaniciens personenen lichte bedrijfswagens verhogen. Een afgestudeerde, die de vaardigheden beheerst, moet voldoen aan de beroepsvereisten van een beginnend mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton, zoals opgesomd in het hierna volgend beroepsopleidingsprofiel.

5 2 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 1.3 Ontwikkelingsproces Het beroepsopleidingsprofiel wordt samengesteld op basis van een handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs, ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Het is afgeleid van het beroepsprofiel mecanicien personenen lichte bedrijfswagens. De werkgroepmethode wordt toegepast. De uitgebreide sectorcommissie vergaderde op volgende dagen: 12 januari 2000 (10 tot 16 uur) 18 januari 2000 (9 tot uur) 15 februari 2000 (10 tot 12 uur) 14 maart 2000 (10 tot 12 uur) 15 september 2000 (10 tot uur) 20 oktober 2000 (10 tot uur) 20 november 2000 (10 tot 16 uur) 1 februari 2001 (10 tot uur) 23 februari 2001 (10 tot 16 uur). 1.4 Legitimatie De afdeling TSO/BSO en de Raad voor Volwassenenonderwijs legitimeren het beroepsopleidingsprofiel. Het BOP wordt als advies aan de overheid voorgelegd.

6 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 3 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur De beroepenstructuur is nog in ontwikkeling Geraadpleegde beroepsprofielen Het beroepsprofiel Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens opgesteld door Educam (1997) is de basis voor het beroepsopleidingsprofiel Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton. De sectorcommissie stelt vast dat het beroepsprofiel niet beantwoordt aan de vormvereisten bepaald door de handleiding van de SERV. Het ingediende beroepsprofiel is beperkt tot een summiere fiche. Het beroepsprofiel omschrijft het beroep van Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens als volgt: Een mecanicien personenen lichte bedrijfswagens onderhoudt en repareert motorvoertuigen met inachtneming van de door de constructeurs geleverde onderrichtingen en onder leiding van zijn directe overste; hij maakt zelfstandig voertuigen klaar voor een technische controle; hij spoort frequente storingen op, gebruik makend van gangbare testapparatuur; hij kan onderdelen in- en uitbouwen, herstellen, afstellen en in bedrijf stellen. 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld Opleidingenaanbod In het onderwijs worden beroepsopleidingen (of delen ervan) aangeboden in het voltijds en het deeltijds beroepssecundair onderwijs (BSO, DBSO), het buitengewoon secundair onderwijs en in het volwassenenonderwijs (OSP). Buiten het onderwijs worden beroepsopleidingen aangeboden door de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB), het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO) en het sectorfonds Educam Overzicht van het met het beroepencluster direct overeenstemmende opleidingenaanbod Het voltijds secundair onderwijs biedt binnen het studiegebied Auto in de 3 de graad de studierichting Autotechnieken TSO en Auto BSO aan en in het 3 de leerjaar van de 3 de graad de studierichtingen Toegepaste autotechnieken TSO, Auto-elektriciteit BSO en Diesel- en LPG-motoren BSO. In het deeltijds secundair beroepsonderwijs komt de benaming Automecanicien voor. Het buitengewoon secundair beroepsonderwijs biedt in O de kwalificatietechniek Auto-onderhoud aan.

7 4 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Het secundair onderwijs voor sociale promotie (OSP) biedt binnen het studiegebied Auto volgende afdelingen aan: Automechanica, Automechanicadiesel, Automechanica-benzine, Automechanica-benzinemotoren, Automechanica-chassis, Autotechniek, Autotechniek-diesel, Autotechniekendiesel, Diesel en LPG, Dieseltechniek en Garage. Schematisch overzicht van het aanbod in het onderwijs: GO CVPO OVSG VSKO Voltijds Deeltijds BuSO - OSP De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) organiseert de opleidingen Automechanica en Autoschadehersteller. Het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO) organiseert opleidingen voor Garagehouder-hersteller, zowel in leertijd als in ondernemersopleiding, en Auto-elektricien Overzicht van het met het beroepencluster aanverwante opleidingenaanbod Het voltijds secundair onderwijs biedt binnen het studiegebied Auto in de 3 de graad BSO de studierichtingen Carrosserie en Tweewielers en lichte verbrandingsmotoren en in het 3 de leerjaar van de 3 de graad BSO de studierichtingen Bedrijfsvoertuigen en Carrosserie- en spuitwerk. In het deeltijds secundair beroepsonderwijs komen de benamingen Mecanicien lichte verbrandingsmotoren, Hulpmecanicien personenwagens, Hulpmecanicien vrachtwagens, Hulpmecanicien landbouwmachines, Carrossier, Plaatslager en Koetswerkopbouwer voor. Het buitengewoon secundair beroepssonderwijs biedt in O de kwalificatietechniek Plaatbewerking aan. Het secundair onderwijs voor sociale promotie biedt binnen het studiegebied Auto de afdelingen Auto-elektronica, Carrosserie, Carrosserieherstelling, Carrosserieherstelling-aanvulling, Carrosserie-plaatbewerking, Koetswerk, Plaatbewerking-koetswerk, Fiets- en bromfietsmechanica aan. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding organiseert de opleiding Bedrijfsvoertuigtechnieken. Het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen organiseert opleidingen voor Constructeur en hersteller van autoradiatoren, Metaalconstructeur-vrachtwagenen aanhangwagenchassis, Constructeur van speciale carrosserieën voor vrachten bestelwagens, Carrosseriehersteller, Motorfietsmecanicien, Bromfietsmecanicien, Mecanicien voor landbouw- en tuinbouwtrekkers en - machines.

8 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Onderzoek naar de bevolking van de opleidingen Autotechnieken TSO (3de graad) (847 jongens en 8 meisjes) Auto BSO (3de graad) 1484 (1473 jongens en 11 meisjes) Toegepaste technieken TSO (3de leerjaar 3de graad) Auto-elektriciteit BSO (3de leerjaar 3de graad) Diesel- en LPG-motoren (3de leerjaar 3de graad) 826 (818 jongens en 8 meisjes) 34 jongens 27 jongens 1401 (1388 jongens en 13 meisjes) 177 jongens 163 (162 jongens en 1 meisje) 193 (192 jongens en 1 meisje) 216 (214 jongens en 2 meisjes) In het deeltijds beroepsonderwijs volgden, volgens een bevraging bij de coördinatoren, op 1 februari 2000: 20 leerlingen een opleiding Automecanicien, 6 leerlingen een opleiding Autotechnieken, 158 leerlingen een opleiding Hulpmecanicien personenwagens, 71 leerlingen een opleiding Mecanicien lichte verbrandingsmotoren. In het schooljaar volgden in het buitengewoon secundair onderwijs (opleidingsvorm 3) 57 jongens de kwalificatietechniek Auto-onderhoud en 25 jongens de kwalificatietechniek Plaatbewerking. In het schooljaar volgden in het secundair onderwijs voor sociale promotie in het stelsel van kapitaliseerbare eenheden 564 cursisten (534 mannen en 30 vrouwen) de afdeling Autotechniek. 1 In het schooljaar volgden 504 cursisten (463 mannen en 41 vrouwen) de afdeling Automechanica, 568 cursisten (539 mannen en 29 vrouwen) de afdeling Automechanica en 2 mannen de afdeling Dieseltechniek 2. In 1999 beëindigden bij de VDAB 164 werkzoekenden en 460 werknemers de opleiding Automechanica, in 2000 waren dat er respectievelijk 126 en 379; in 1999 beëindigden 93 werkzoekenden en 115 werknemers de opleiding Autoschadehersteller; in 2000 waren dat er respectievelijk 88 en 171. In beëindigden bij VIZO 217 cursisten de opleiding garagehouderhersteller en 13 cursisten de opleiding auto-elektricien, in waren dat er respectievelijk 212 en Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest Zowel het opleidingenaanbod als de tewerkstelling zijn over Vlaanderen en het Brussels Gewest verspreid. 1 2 De cijfers geven het aantal cursisten in het eerste semester. De cijfers slaan op de referteperiode 1/9/ /1/2000.

9 6 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel De fase waarin het beroepsopleidingsprofiel ontwikkeld wordt, biedt sociale partners en opleidingsinstanties (binnen en buiten onderwijs) een platform om samen af te spreken wat essentieel is voor een beginnend beroepsbeoefenaar. Zo wordt voor alle partijen duidelijk wat de beroepsopleiding minimaal moet aanbieden en wat de sociale partners van iemand die de beroepsopleiding gevolgd heeft, precies kunnen verwachten. Het voorliggend beroepsopleidingsprofiel beantwoordt aan die opdracht en maakt het mogelijk dat de beroepsopleiding aansluit bij de vraag van de arbeidswereld.

10 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 7 3 HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL (BOP) 3.1 Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Het beroepsopleidingsprofiel heet Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton en slaat op de kwalificatie Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton. 3.2 Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel De toekomstige Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens leert de eigen werkzaamheden plannen en organiseren en personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton volgens de instructies van de constructeur onderhouden, afstellen en herstellen. 3.3 Concrete vertaalslag Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Het beroepsopleidingsprofiel wordt afgeleid van het beroepsprofiel Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens (Educam, 1997) Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Het toegeleverde beroepsprofiel omvat een summiere lijst van uit te voeren taken en de daarvoor vereiste kennis en persoonlijkheidskenmerken Selectie van takenclusters en taken De sectorcommissie zette de taken van het beroepsprofiel om in de volgende vaardigheidsclusters: BEROEPSPROFIEL 1 Motorvoertuigen onderhouden en repareren met inachtneming van de door de constructeurs geleverde onderrichtingen en onder leiding van zijn directe overste 2 Zelfstandig voertuigen klaarmaken voor een technische controle 3 Frequente storingen opsporen, gebruik makend van gangbare testapparatuur 4 Onderdelen in- en uitbouwen, herstellen, afstellen en in bedrijf stellen 5 Samenwerken met de hulpmecanicien op technisch en menselijk vlak wat het domein van de reparaties betreft en de voorschriften rond veiligheid en hygiëne respecteren BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Vaardigheidscluster 1: De eigen werkzaamheden plannen en organiseren Vaardigheidscluster 2: Personen- en lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton volgens de instructies van de constructeur onderhouden Vaardigheidscluster 3: Personen- en lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton volgens de instructies van de constructeur herstellen en instellen

11 8 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Taken uit het beroepsprofiel waarvoor geen vaardigheden in het beroepsopleidingsprofiel opgenomen werden: Het inbouwen en onderhouden van gasinstallaties in voertuigen wordt niet als vaardigheidscluster in het beroepsopleidingsprofiel opgenomen. Er komt een ministerieel besluit betreffende de erkenning van de installateurs en de monteurs die LPG-installaties in auto s plaatsen: het inbouwen en onderhouden van gasinstallaties in voertuigen wordt een werk voor specialisten en niet voor beginners. De beginnend mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton heeft de vaardigheidsclusters 1, 2 en 3 verworven Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, inhouden en context De mate van van de vaardigheden en kennis wordt genuanceerd aan de hand van volgende criteria: Vaardigheden V1 = oriëntering Een cluster van vaardigheden waarmee de lerende/beginnende beroepsbeoefenaar kennis maakt. Hij/zij neemt deze vaardigheden waar of voert ze kort uit om een beter beeld te krijgen van de beroepsactiviteiten binnen de bedrijfstak. V2 = onder begeleiding uitvoeren. De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin het voordoen/nadoen een rol spelen of waarin de verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij derden ligt. = zelfstandig uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij op eigen initiatief handelt of waarin de verantwoordelijkheid bij de lerende zelf ligt. V4 = begeleidend uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering door derden op zich neemt. Ondersteunende kennis K1 = feitelijke kennis Deze kennis is op herkenning uit te voeren. (Dit niveau kan omschreven worden door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, herkennen, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen, opsommen ) = begripsmatige kennis Deze kennis is op inzicht terug te voeren. (Begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typeren de essentie aangeven, omschrijven, met eigen woorden zeggen )

12 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 9 K3 = kennistoepassing Deze kennis past de feitelijke en begripsmatige kennis toe. (Gevarieerd aanwenden, uitwerken, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met, structureren ) K4 = integrerende kennis De kennis in nieuwe situaties toepassen en zoeken naar innovaties.

13 10 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Concrete uitwerking van de vertaalslag CLUSTER 1: DE EIGEN WERKZAAMHEDEN PLANNEN EN ORGANISEREN Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 1.1 richtlijnen inzake welzijn (veiligheid, hygiëne, gezondheid) en milieu uitvoeren 1.2 informatie omtrent de werkopdracht inwinnen en interpreteren 1.3 op basis van een werkopdracht het eigen werk plannen Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) persoonlijke beschermingsmiddelen risico's en veiligheidsmaatregelen eigen aan de sector risico's en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van materiaal, gereedschap, machines en producten ergonomie voor de automecanicien opbouw van voertuigen terminologie eigen aan automechanica technische documentatie kunnen raadplegen een werkfiche kunnen lezen de stappen voor het opzetten van een werkplan belang van voortdurend het uitgevoerde werk te evalueren gereedschappen en machines instructies van onderhoudsschema's raadplegen 1.4 schema s lezen soorten schema's eigen aan de sector schemaopbouw schematechnieken symbolen, legende, schaal ruimtelijk voorstellingsvermogen 1.5 uitvoeringsschetsen maken 1.6 de voor de opdracht geschikte materialen, producten, autoonderdelen en het gereedschap bepalen materialen en producten herkennen K1

14 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 11 Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 1.7 de werkplek zo inrichten dat de werkopdracht veilig en vlot kan uitgevoerd worden 1.8 de gereedschapswagen in orde houden 1.9 het gereedschap en de apparatuur werkklaar houden 1.10 de werkplek ordelijk en proper houden 1.11 afval volgens instructies sorteren V4 V4 Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen onderhoudsinstructies raadplegen

15 12 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN CLUSTER 2: VOLGENS INSTRUCTIES VAN DE CONSTRUCTEUR ONDERHOUDEN Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 2.1 het voor de opdracht geschikte meet- en controlegereedschap kiezen 2.2 volgens de instructies van de constructeur onderdelen vervangen 2.3 de klepspeling controleren en afstellen 2.4 de staat en de spanning van aandrijfriemen controleren en de spanning afstellen 2.5 de verbranding controleren 2.6 het inlaatsysteem van een voertuig controleren 2.7 het uitlaatsysteem van een voertuig controleren Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) meet- en controlegereedschap onderdelen die periodiek vervangen moeten worden kleppenmechanisme soorten aandrijfriemen riemspanning soorten brandstof actuele brandstofsystemen 4-taktcyclus ontstekingssystemen: onderdelen en werkingsprincipe diagnoseprocedure voor de verbranding volgens de brandstof functie van motormanagement inlaatsysteem: elementen uitlaatsysteem: elementen ophanging van een uitlaat 2.8 aandrijfassen controleren aandrijfassen: systemen, bevestiging en bescherming 2.9 beschadigingen en corrosie aan het koetswerk en chassis vaststellen en meedelen corrosie 2.10 de onderdelen van de stuurinrichting en de ophanging controleren 2.11 wielen en banden controleren onderdelen van stuurinrichting en ophanging bandennotaties, velgnotaties wettelijke voorschriften inzake banden raadplegen

16 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 13 Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 2.12 ruiten en doorzichtige panelen controleren Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) wettelijke voorschriften inzake ruiten en doorzichtige panelen raadplegen 2.13 remmen controleren soorten remsystemen technieken om remmen te controleren remvloeistof 2.14 lichten controleren en niet-automatische lichtregelsystemen afstellen automatische lichtregelsystemen soorten lampen wettelijke voorschriften inzake lichten toepassen 2.15 lampen vervangen 2.16 een start- en laadkring controleren 2.17 volgens de instructies van de constructeur controleren of de comforten veiligheidsuitrusting werkt startkring: elementen en hun functie laadkring: elementen en hun functie werkingsprincipes en functie van een batterij veiligheids- en milieuvoorschriften voor batterijen toepassen de ladingstoestand van een batterij kunnen controleren comforten veiligheidsuitrusting K1 K1

17 14 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN CLUSTER 3: VOLGENS INSTRUCTIES VAN DE CONSTRUCTEUR HERSTELLEN EN INSTELLEN Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 3.1 het voor de opdracht geschikte materiaal en herstel-, meet- en controlegereedschap kiezen 3.2 een motor demonteren en monteren 3.3 drukmetingen van de motor uitvoeren en interpreteren 3.4 een benzineinspuitsysteem afstellen/vervangen en controleren 3.5 een dieselinspuitsysteem afstellen/vervangen en controleren 3.6 een aandrijfaggregaat in - en uitbouwen 3.7 een cilinderkop opmeten en resultaten melden 3.8 een kleine revisie uitvoeren aan de cilinderkop 3.9 een cilinderkoppakking vervangen Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) herstelgereedschap motoronderdelen en hun functie montage- en demontagetechnieken ijking van een motor druk compressiemeting onderdrukmeting oliedrukmeting lektest aandrijfaggregaat: motor, versnellingsbak, differentieel hulpmateriaal voor in- en uitbouw hefwerktuigen hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen kleine revisie van de cilinderkop kleppen kunnen roderen klepzitting kunnen frezen en roderen montage- en demontagetechnieken vorm-, plaats-, oppervlakte- en maattoleranties toleranties kunnen meten 3.10 kleppen vervangen montage- en demontagetechnieken voor kleppen

18 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 15 Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 3.11 een oliepomp en een drukregelventiel vervangen 3.12 onderdelen van een koelsysteem van een motor vervangen 3.13 een inlaat en uitlaat vervangen 3.14 een uitlaatsysteem herstellen 3.15 een transmissiesysteem demonteren en monteren 3.16 een manuele versnellingsbak herstellen Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) smeerkring van een motor werking, functie en belang van het koelsysteem van een motor montage- en demontagetechnieken montage- en demontagetechnieken voor in- en uitlaten werking en functie van een uitlaatsysteem stappen in het herstellen van een uitlaat transmissiesystemen: soorten, onderdelen en hun werking montage- en demontagetechnieken werkingsprincipe van een versnellingbak hersteltechnieken 3.17 banden herstellen reparatietechnieken voor banden 3.18 banden vervangen montagetechnieken voor banden gereedschap om banden te vervangen 3.19 wielen los en op voertuig uitbalanceringstechnieken uitbalanceren uitbalanceringstoestel K1 voor wielen 3.20 een vierwielsuitlijning wielgeometrie uitvoeren 3.21 een mechanische stuurinrichting herstellen 3.22 een brandstofsysteem demonteren en monteren 3.23 een remsysteem demonteren en monteren soorten stuurinrichtingen hersteltechnieken brandstoftank met toebehoren montage- en demontagetechnieken veiligheidsvoorschriften toepassen onderdelen van een remsysteem en hun functie montage- en demontagetechnieken 3.24 remsystemen herstellen ABS-systeem en ASRsysteem stappen in het herstellen van remsystemen

19 16 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Cluster van vaardigheden De beginnende beroepsbeoefenaar kan: 3.25 een verwarmingssysteem van een voertuig herstellen 3.26 brandstofleidingen vervangen 3.27 een ophangsysteem met niet-gestuurde schokdempers herstellen 3.28 ruitenwisserinstallatie herstellen 3.29 een ruitensproei-installatie herstellen 3.30 een toebehoren aan de wagen demonteren en monteren 3.31 een elektrische stroomkring in een voertuig herstellen Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) werking en functie van een verwarmingssysteem in een voertuig hersteltechnieken soorten schokdempers montage- en demontagetechnieken stappen in het herstellen van een ophangsysteem veiligheidsvoorschriften toepassen werking en functie van ruitenwissers hersteltechnieken werking en functie van sproeiers hersteltechnieken bevestigingstechnieken lastechnieken lastechnieken met het oog op herstellingen kunnen toepassen verlichting en signalisatie van een auto elektrische schakelaars en verbruikers in een voertuig spanning, stroom en weerstand en hun onderling verband 3.32 een batterij laden batterijtestapparatuur een batterijtester kunnen gebruiken een multimeter kunnen gebruiken K3

20 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN Beroepshoudingen In een volgend overzicht geven we de beroepshoudingen weer die voor het beroep van mecanicien personenen lichte bedrijfswagen tot 3,5 ton van bijzonder belang zijn. Kwaliteitsbewustzijn Zich ervan bewust zijn dat de kwaliteit van het werk samenhangt met de veiligheid. Slecht uitgevoerde opdrachten kunnen levensgevaarlijke gevolgen hebben. Zin voor verantwoordelijkheid Zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid van zichzelf en anderen verhoogt. Het oordeelkundig plaatsen van gereedschap voorkomt ongevallen en laat efficiënt werken toe. Goed onderhouden voertuigen verkleinen de risico s op ongevallen op de weg en zorgen voor tevreden klanten. Zelfstandigheid Zin voor samenwerking Bereid zijn met collega s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. Leerbereidheid Bereid zijn om evoluties en nieuwe technologieën in de sector te volgen Contextgegevens 3 De beginnende mecanicien werkt in een garage onder de verantwoordelijkheid van een technicus. De auto zorgt er als vervoermiddel bij uitstek voor dat gebruikers zich comfortabel en veilig kunnen verplaatsen. De technologie in de auto evolueert met een schrikbarende snelheid. Het werk van automecaniciens zal in steeds toenemende mate door allerlei elektrische en elektronische aspecten worden beheerst. Aangezien klanten steeds mondiger worden hecht de sector uitermate veel belang aan professionalisme en een uitstekende dienstverlening. Klantvriendelijkheid is trouwens ook een troef om nieuwe klanten aan te trekken. Ook daarbij is voor de automecanicien een rol weggelegd. In de autosector is e-commerce een nieuw en belangrijk fenomeen. Verschillende aspecten van de elektronische handel zullen het werk van de mecanicien in de toekomst sterk beïnvloeden. 3 Gegevens van Educam.

21 18 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL MECANICIEN 3.4 Niveau van het beroepsopleidingsprofiel De beginnend mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton is verantwoordelijk voor de uitvoering van het opgedragen werk. Het takenpakket bestaat uit het toepassen en het combineren van standaardprocedures. Het betreft voor het merendeel beroepsgebonden vaardigheden en kennis. Daarnaast begeleidt en controleert de mecanicien ook het toepassen van geautomatiseerde routines en het toepassen van standaardprocedures door de hulpmecancien. Gezien de graad van verantwoordelijkheid, de mate van complexiteit en transfer en afhankelijk van de mate van begeleiding stelt deze sectorcommissie voor het beroepsopleidingsprofiel mecanicien personenen lichte bedrijfswagens tot 3,5 ton op niveau 3 te plaatsen (in de Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen omschreven als: Een kwalificatie die vooral praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd en ook andere verantwoordelijkheid omvat, zoals leiding en coördinatie). 4 BIBLIOGRAFIE Mecanicien personenen lichte bedrijfswagens, Brussel, Educam, Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor secundair en volwassenenonderwijs, Brussel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst voor Onderwijsontwikkeling, Statistisch jaarboek van het Vlaams Onderwijs, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Onderwijs. 5 LIJST VAN DE MEDEWERKERS Roger Vandevoorde, voorzitter van de sectorcommissie, GO Elke De Preter, Educam Louis Anthonissen, Federauto Alfons Geysels/Gerard Kuppens, VDAB Koen Proesmans/Tim Lodens, VIZO Bavo Van Soom, OVSG Luc Van Leuven, GO Roger Piessens, CVPO Jean Tiesters, VVKSO Armand Lefebure, Vlaamse Autonome Hogeschool Gent Remi Vervaet/Armand Onckelinx/Patrick Hellemans/Thierry Tachel, Dienst Beroepsopleiding Departement Onderwijs Rita Vanheste, Vlaamse Onderwijsraad