SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: BSO Graad: derde graad Jaar: derde leerjaar FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s): Naamloos jaar (harde sector) Vak(ken): PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair en/of schilderen en decoratie 4 lt/w Leerplannummer: 2002/373 (nieuw) Nummer Inspectie: 2003 / 64 // 1 / N / SG / 1 / III7 / / D/

2 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 1 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie INHOUD Visie...3 PV Praktijk autotechniek...3 PV Praktijk bouw...3 PV Praktijk carrosserie...3 PV Praktijk elektriciteit...4 PV Praktijk grafische technieken...4 PV Praktijk hout...4 PV Praktijk mechanica...4 PV Praktijk publiciteitstekenen...5 PV Praktijk sanitair/centrale verwarming...5 PV Praktijk schilderen en decoratie...5 Beginsituatie...6 PV Praktijk autotechniek...6 PV Praktijk bouw...6 PV Praktijk carrosserie...6 PV Praktijk elektriciteit...7 PV Praktijk grafische technieken...7 PV Praktijk hout...7 PV Praktijk mechanica...7 PV Praktijk publiciteitstekenen...7 PV Praktijk sanitair/centrale verwarming...8 PV Praktijk schilderen en decoratie...8 Algemene doelstellingen...9 PV Praktijk autotechniek...9 PV Praktijk bouw PV Praktijk carrosserie PV Praktijk elektriciteit PV Praktijk grafische technieken PV Praktijk hout PV Praktijk mechanica PV Praktijk publiciteitstekenen PV Praktijk sanitair/centrale verwarming PV Praktijk schilderen en decoratie Leerplandoelstellingen / leerinhouden PV Praktijk autotechniek PV Praktijk bouw PV Praktijk carrosserie PV Praktijk elektriciteit PV Praktijk grafische technieken PV Praktijk hout PV Praktijk mechanica PV Praktijk publiciteitstekenen PV Praktijk sanitair/centrale verwarming PV Praktijk schilderen en decoratie... 52

3 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 2 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Pedagogisch-didactische wenken en timing PV Praktijk autotechniek PV Praktijk bouw PV Praktijk carrosserie PV Praktijk elektriciteit PV Praktijk grafische technieken PV Praktijk hout PV Praktijk mechanica PV Praktijk publiciteitstekenen PV Praktijk sanitair/centrale verwarming PV Praktijk schilderen en decoratie Minimale materiële vereisten PV Praktijk autotechniek PV Praktijk bouw PV Praktijk carrosserie PV Praktijk elektriciteit PV Praktijk grafische technieken PV Praktijk hout PV Praktijk mechanica PV Praktijk publiciteitstekenen PV Praktijk sanitair/centrale verwarming PV Praktijk schilderen en decoratie Evaluatie Bibliografie PV Praktijk autotechniek PV Praktijk bouw PV Praktijk carrosserie PV Praktijk elektriciteit PV Praktijk grafische technieken PV Praktijk hout PV Praktijk mechanica PV Praktijk publiciteitstekenen PV Praktijk sanitair/centrale verwarming PV Praktijk schilderen en decoratie... 89

4 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 3 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie VISIE TOELICHTING BIJ DE LESSENTABEL Zowel bij TV, PV Praktijk als PV Stages worden verschillende vakbenamingen aangegeven. Deze vakbenamingen stemmen overeen met verschillende modules in de leerplannen. Het is de bedoeling dat de school die modules inricht die aansluiten bij de vooropleiding van de leerlingen. Bijvoorbeeld: de leerlingen binnen het naamloos jaar met een vooropleiding hout volgen de modules TV, PV Praktijk en PV Stages Hout, terwijl de leerlingen met een vooropleiding elektriciteit de modules TV, PV Praktijk en PV Stages Elektriciteit. PV PRAKTIJK AUTOTECHNIEK Van de leerlingen wordt verwacht dat zij op het einde van het naamloos leerjaar een goede en vooral praktisch gerichte kennis hebben van hun specifieke opleiding. De leerling zal in de eerste fase vooral ingezet worden om het onderhoud aan een wagen uit te voeren en kleine herstellingen onder begeleiding van de mecanicien te realiseren. De theorie zal gegeven worden in functie van datgene wat de leerling nodig heeft bij het uitvoeren van de diverse praktijkoefeningen. Zo kan de theorie geïntegreerd aangeboden worden met het PV vak. Het kan zeker niet de bedoeling zijn om formules te bewijzen of te laten memoriseren. Van de leerling wordt enkel verwacht dat zij/hij de formules (waar zij/hij steeds moet over kunnen beschikken) in oefeningen kan gebruiken. PV PRAKTIJK BOUW Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing, een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren en een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden. Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Een grondige kennis van materialen, technieken en constructies in de bouwsector zijn onontbeerlijk om tot een gedegen vakman op te leiden. Kwaliteitswerk leveren zonder daarbij de economische en esthetische aspecten te verwaarlozen, is een kenmerk van een bekwame vakman, als hij daarbij ondernemend van aard is en enige commerciële feeling bezit, kan hij het in de sector ver brengen. PV PRAKTIJK CARROSSERIE Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing; een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren; een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk goed onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden.

5 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 4 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Bij het uitvoeren van de opdrachten zal nagegaan worden of men de meest economische oplossing heeft gekozen. PV PRAKTIJK ELEKTRICITEIT Door middel van het vak praktijk elektriciteit verwerven de leerlingen bijkomende vaardigheden en attitudes in het vakgebied. De verschillende praktijkopdrachten krijgen hierbij een concrete en relevante invulling in functie van de optie Elektrische installaties die de leerling in het eerste en tweede jaar van de derde graad volgde. PV PRAKTIJK GRAFISCHE TECHNIEKEN In het vak PV Praktijk grafische technieken wordt praktisch omgaan met grafische processen in een specifiek vakgebied. De verschillende leerinhouden krijgen hierbij een invulling afhankelijk van de optie die de leerling in het 1e en in het 2e leerjaar van de derde graad volgde. PV PRAKTIJK HOUT Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing, een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren en een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden. Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Een grondige kennis van materialen, technieken en constructies in de houtsector zijn onontbeerlijk om tot een degelijk vakman op te leiden. Kwaliteitswerk leveren zonder daarbij de economische en esthetische aspecten te verwaarlozen, is een kenmerk van een bekwame vakman, als hij daarbij ondernemend van aard is en enige commerciële feeling bezit, kan hij het in de sector ver brengen. PV PRAKTIJK MECHANICA De verschillende leerinhouden krijgen hierbij een concrete invulling afhankelijk van de optie die de leerling in het 1e en in het 2e jaar van de derde graad volgde. De eisen moeten zodanig gesteld zijn dat de leerlingen vele kansen krijgen om opdrachten tot een goed einde te brengen. Aanmoediging is dan ook een middel om hun prestaties gunstiger te beïnvloeden. Groepswerk en thematische opdrachten worden aanbevolen in het belang van de leerling. De moeilijkheidsgraad van de opdrachten moeten geleidelijk opgevoerd worden. De werktekening moet ondersteund worden door leerinhouden uit technologie.

6 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 5 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Om zelfstandig de werkvolgorde, machinekeuze, keuze van de gereedschappen, de verspaningsvoorwaarden en opspantechnieken vast te leggen zullen de theorievakken en de praktijkvakken zeer nauw met elkaar verbonden zijn. PV PRAKTIJK PUBLICITEITSTEKENEN In het vak PV Praktijk publiciteitstekenen wordt praktisch omgaan met publicitaire processen in een specifiek vakgebied. De verschillende leerinhouden krijgen hierbij een invulling afhankelijk van de optie die de leerling in het 1e en in het 2e leerjaar van de derde graad volgde. PV PRAKTIJK SANITAIR/CENTRALE VERWARMING Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing, een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren en een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden. Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Een grondige kennis van materialen en technieken zijn onontbeerlijk om een vakman op te leiden. Kwaliteitswerk leveren zonder daarbij de economische, esthetische en kunstzinnige aspecten te verwaarlozen, is een kenmerk van een bekwame vakman, als hij daarbij ondernemend van aard is en enige commerciële feeling bezit, kan hij het in de sector ver brengen. PV PRAKTIJK SCHILDEREN EN DECORATIE Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing, een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren en een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden. Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Een grondige kennis van materialen en technieken zijn onontbeerlijk om een vakman op te leiden. Kwaliteitswerk leveren zonder daarbij de economische, esthetische en kunstzinnige aspecten te verwaarlozen, is een kenmerk van een bekwame vakman, als hij daarbij ondernemend van aard is en enige commerciële feeling bezit, kan hij het in de sector ver brengen.

7 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 6 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie BEGINSITUATIE PV PRAKTIJK AUTOTECHNIEK De leerlingen komen uit de derde graad BSO Auto. De vooropleiding in de autotechnieken steunt zich tevens op kennis van de leerlingen die zij op het gebied van autotechnieken reeds verworven hebben vanuit hun eigen ervaringswereld en hun persoonlijke interesse. Cognitief De specifieke opleiding steunt op kennis en vaardigheden die in het 1e en 2e jaar van de 3e graad tot stand kwamen. Er mag gesproken worden van een heterogene situatie en de aanpak op cognitief gebied moet daarop afgestemd worden. Iedere leerling moet anderzijds de beste kansen krijgen, afgestemd op zijn eigen kunnen, zijn dynamiek en zijn aspiraties; de aanpak moet zodanig gedifferentieerd zijn dat er ook individuele toppers zijn in vorming en opleiding. Psychomotorisch Het is normaal dat er op psychomotorisch gebied een grote verscheidenheid is. Daarom zou het totaal verkeerd zijn eenzelfde kunnen, eenzelfde ritme en eenzelfde tempo te eisen van alle leerlingen. De stelregel moet zijn dat de activiteiten zo verdeeld worden dat iedere zijn eigen maximum kunnen zo dicht mogelijk benadert en dit dan ook succesvol ervaart. Affectief Bij de aanvang van het 3e leerjaar van de 3e graad is de beroepsleerling heel wat rijper dan in het 1ste leerjaar van de 3e graad. Het speelse, het nukkige en het dwars zijn zijn meestal verdwenen als meest opvallende karaktertrek. Toch moet de leerling affectief nog kunnen doorgroeien in een daartoe geëigende situatie. Naast de technisch-opleidende functie heeft de werkplaats nog een belangrijke opvoedende dimensie als ruimte waar gevoel, karakter en temperament kunnen worden getoond, weerspiegeld en gemeten. De leerling moet zichzelf kunnen situeren en evalueren op gebied van zelfvertrouwen, kritische zin en in zijn verhouding tot de buitenwereld. Hij moet zich eveneens ten opzichte van de groep kunnen situeren op het gebied van realiteitszin en sociale participatie. PV PRAKTIJK BOUW De leerlingen komen uit de derde graad BSO Bouwplaatsmachinist, Ruwbouw of Ruwbouwafwerking. Dit leerplan bouwt verder op die leerplannen en zal verdiepingen uitwerken. Uiteraard zal de leraar zich vergewissen van de vooropleiding van alle leerlingen en daarbij zonodig bijsturingen inlassen. Waar er in de derde graad meer basistechnieken voorzien zijn, zal men in het derde leerjaar van de derde graad zich verder vervolmaken. PV PRAKTIJK CARROSSERIE De leerlingen komen uit een derde graad van het BSO carrosserie. Dit leerplan bouwt verder op die leerplannen en zal verdiepingen uitwerken. Uiteraard zal de leraar zich vergewissen van de vooropleiding van alle leerlingen en daarbij zonodig bijsturingen inlassen. Waar er in de derde graad meer basistechnieken carrosserie voorzien zijn, zal men in het derde leerjaar van de derde graad zich verder vervolmaken in herstellingen en speciale problemen van de wagen.

8 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 7 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie PV PRAKTIJK ELEKTRICITEIT Aangenomen wordt dat deze leerlingen zowel theoretisch als praktisch reeds een gevorderd niveau hebben bereikt in elektrotechnieken, zodat van meet af aan met een meer gespecialiseerde opleiding kan gestart worden. De beginsituatie kan erg verschillend zijn, afhankelijk van de mate waarin de doelstellingen tijdens de vooropleiding bereikt werden en afhankelijk van de verworven vaardigheden. Het is dus noodzakelijk om door middel van differentiatie de praktijkoefeningen zodanig in te vullen dat ze aansluiten bij de vooropleiding en de vaardigheden van de leerling. PV PRAKTIJK GRAFISCHE TECHNIEKEN De leerling kreeg tijdens de vorige leerjaren minstens een praktijkgerichte opleiding in het praktische vakgebied grafische of eventueel publiciteit. Er kan echter verwacht worden dat de voorkennis van de leerlingen heel verschillend is, waardoor het aangewezen is om meteen, bij het begin van het schooljaar, de voorkennis van de leerlingen te testen. Eventuele verschillen qua beginsituatie (en interesses) zullen opgevangen worden door differentiatie binnen de groep. PV PRAKTIJK HOUT De leerlingen komen uit de derde graad BSO Houtbewerking. Dit leerplan bouwt verder op die leerplannen en zal verdiepingen uitwerken. Uiteraard zal de leraar zich vergewissen van de vooropleiding van alle leerlingen en daarbij zonodig bijsturingen inlassen. Waar er in de derde graad meer basistechnieken voorzien zijn, zal men in het derde leerjaar van de derde graad zich verder vervolmaken. PV PRAKTIJK MECHANICA De beginsituatie kan heel verschillend zijn afhankelijk van de vooropleiding die de leerling volgde. Het is aangewezen om door middel van differentiatie de praktijkoefeningen zodanig in te vullen dat ze aansluiten bij de vooropleiding van de leerling. Aangepaste vooropleidingen zijn de opties auto, carrosserie, lassen-constructie, werktuigmachines. PV PRAKTIJK PUBLICITEITSTEKENEN De leerling kreeg tijdens de vorige leerjaren minstens een praktijkgerichte opleiding in het praktische vakgebied publiciteit of eventueel grafische. Er kan echter verwacht worden dat de voorkennis van de leerlingen heel verschillend is, waardoor het aangewezen is om meteen, bij het begin van het schooljaar, de voorkennis van de leerlingen te testen. Eventuele verschillen qua beginsituatie (en interesses) zullen opgevangen worden door differentiatie binnen de groep.

9 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 8 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie PV PRAKTIJK SANITAIR/CENTRALE VERWARMING De leerlingen komen uit de derde graad BSO Centrale verwarming en sanitaire installaties. Dit leerplan bouwt verder op die leerplannen en zal verdiepingen uitwerken. Uiteraard zal de leraar zich vergewissen van de vooropleiding van alle leerlingen en daarbij zonodig bijsturingen inlassen. Waar er in de derde graad meer basistechnieken voorzien zijn, zal men in het derde leerjaar van de derde graad zich verder vervolmaken. PV PRAKTIJK SCHILDEREN EN DECORATIE De leerlingen komen uit de derde graad BSO Schilderwerk en decoraties. Dit leerplan bouwt verder op die leerplannen en zal verdiepingen uitwerken. Uiteraard zal de leraar zich vergewissen van de vooropleiding van alle leerlingen en daarbij zonodig bijsturingen inlassen. Waar er in de derde graad meer basistechnieken voorzien zijn, zal men in het derde leerjaar van de derde graad zich verder vervolmaken.

10 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 9 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie ALGEMENE DOELSTELLINGEN PV PRAKTIJK AUTOTECHNIEK Dit leerplan zal zich uiteraard ook inschrijven in de funderende doelstellingen van het leervak zijnde: bewust worden dat naast vakkennis nog andere waarden noodzakelijk zijn om te komen tot een harmonisch ontwikkelde persoonlijkheid; inzien dat verantwoord handelen van individu en maatschappij noodzakelijk is voor milieuzorg; inzien dat het gebruik van materialen en de wijze waarop ze verwerkt worden afhankelijk is van hun eigenschappen; de voornaamste eigenschappen van de behandelde materialen kennen; op een adequate wijze technische hulpmiddelen kiezen en ze op een veilige manier hanteren; gericht zijn op het gebruiken van een rationele werkmethode; gericht zijn op de inachtneming van veiligheidsvoorschriften; voorbereiden tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren enerzijds en aan het functioneren in een beroep anderzijds. Leerlingen afkomstig uit de BSO-richtingen zullen de werkzaamheden repetitief uitvoeren om voldoende vaardigheden uit het leerproces te verwerven. Volgende attitudes zullen tevens worden benadrukt: wilskracht en zelfstandigheid bij het zoeken naar oplossingen; orde, zorg en werken in teamverband; zin voor rendabiliteit en het verkeer in het algemeen. Een communicatieve interactie tussen leraar en leerlingen onderling bevordert inzicht, verduidelijkt en verfijnt de denkprocessen en noopt de leerling tot reflectie over zijn denkproces. Daardoor leert de leerling zijn handelen kritisch analyseren, wordt hij minder afhankelijk van anderen en wordt zijn denken meer planmatig en meer flexibel. De afgestudeerde zal dus moeten voldoen aan de vereisten en vaardigheden eigen aan de functie mecanicien. Beroepshoudingen In een volgend overzicht geven we de beroepshoudingen weer die voor het beroep van mecanicien personen- en lichte bedrijfswagen tot 3,5 ton van bijzonder belang zijn. Kwaliteitsbewustzijn Zich ervan bewust zijn dat de kwaliteit van het werk samenhangt met de veiligheid. Slecht uitgevoerde opdrachten kunnen levensgevaarlijke gevolgen hebben. Zin voor verantwoordelijkheid Zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid van zichzelf en anderen verhoogt. Het oordeelkundig plaatsen van gereedschap voorkomt ongevallen en laat efficiënt werken toe. Goed onderhouden voertuigen verkleinen de risico s op ongevallen op de weg en zorgen voor tevreden klanten. Zin voor samenwerking Bereid zijn met collega s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. Leerbereidheid Bereid zijn om evoluties en nieuwe technologieën in de sector te volgen.

11 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 10 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Contextgegevens De beginnende mecanicien werkt in een garage onder de verantwoordelijkheid van een technicus. De auto zorgt er als vervoermiddel bij uitstek voor dat gebruikers zich comfortabel en veilig kunnen verplaatsen. De technologie in de auto evolueert met hoge snelheid. Het werk van automecaniciens zal in steeds toenemende mate door allerlei elektrische en elektronische aspecten worden beheerst. Aangezien klanten steeds mondiger worden hecht de sector uitermate veel belang aan professionalisme en een uitstekende dienstverlening. Klantvriendelijkheid is trouwens ook een troef om nieuwe klanten aan te trekken. Ook daarbij is voor de automecanicien een rol weggelegd. In de autosector is e-commerce een nieuw en belangrijk fenomeen. Verschillende aspecten van de elektronische handel zullen het werk van de mecanicien in de toekomst sterk beïnvloeden. Specifieke doelen per deelvak Plannen Voorbereiden Veiligheid / gezondheid/hygiëne Deze leereenheden worden geïntegreerd in relevante verder omschreven doelstellingen. De veiligheidsvoorschriften, volgens nauwkeurige gegevens van de constructeur, en de producten, in het algemeen, worden voortdurend in relatie gebracht met de inhouden en repetitieve bewerkingen. De attitudes om informatie te verwerken en te gebruiken, het werk te plannen en op te volgen, schema s te lezen, de werkplek in te richten, gereedschappen te kiezen, gebruiken en te onderhouden, met orde en netheid werken komen hier aan de orde. Zij/hij kan een eenvoudige lasbewerking veilig uitvoeren in functie van de uit te voeren taak. Zij/hij volgt onder begeleiding het proces op. Onderhouden volgens instructies van de constructeur Het gebruikelijk onderhoud uitvoeren volgens de gegevens van de constructeur met de daarbij horende demontage- en montagetechnieken en het gebruik van aangepast gereedschap. Men schenkt vooral aandacht aan werkmethoden, de controle van het mechanisme met mogelijke foutendetectie. De leerling zal vooral repetitief werk uitvoeren. Om geleidelijk over te gaan naar productief en kwalitatief werk zal men duidelijk verantwoorde werkmethodes en informatie over kwaliteitseisen aanreiken, steeds rekening houdend met de veiligheid. Zij/hij realiseert, met inachtneming van de veiligheidsvoorschriften onder begeleiding, het onderhoud van de werkplaatsuitrusting, de machines van de werkplaats, mechanische transportmiddelen, enz. Herstellen en instellen volgens instructies van de constructeur Zij/hij spoort onder begeleiding de defecten op. Zij/hij voert de herstellingen uit zoals opgegeven in het opleidingsprofiel en zal onder begeleiding het voertuig het weer in bedrijf stellen. Zij/hij is op de hoogte van milieu-, machinerichtlijnen en recyclage van producten. PV PRAKTIJK BOUW Het ontwikkelen van probleemoplossend denken, handelen en een kritische zelfevaluatie. Technisch-praktische vaardigheden verwerven voor een uitvoerende taak in de bouwsector. Stimuleren van de motivatie tot bijscholing. De bedrijfseconomische en informaticavaardigheden verder verdiepen. Dit derde jaar van de derde graad beoogt de vaardigheden aan te leren of te verscherpen van een veelzijdig bouwvakker.

12 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 11 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie De hiermede verbonden technische en praktische aspecten verwerft men op een geïntegreerde wijze. De leerinhouden die aan bod komen dragen voornamelijk bij tot het verhogen van de praktische kennis, theoretische kennis, praktisch inzicht en de praktische vaardigheden die nodig zijn voor het beheersen van de uitvoeringstechnieken die gebruikt worden bij het vervaardigen van diverse kunstwerken in de bouwsector inclusief de afwerkingstechnieken. De leerling die dit jaar beëindigt krijgt het diploma hoger secundair onderwijs. Indien hij het getuigschrift bedrijfsbeheer behaalt mag hij zich als zelfstandig ondernemer vestigen, anderzijds kan hij hoger onderwijs aanvatten. PV PRAKTIJK CARROSSERIE Met betrekking tot attitudes Kwaliteitszorg en zin voor nauwkeurigheid nastreven. Kritisch ingesteld zijn ten opzichte van het eigen werk. Verantwoordelijkheidszin betrachten bij het afleveren van het werk op school en op de stageplaats. Economisch verantwoord omgaan met materialen. Bewust veiligheidsbevorderend en preventief optreden. Zin voor samenwerking aan de dag leggen. Groeien naar zelfstandigheid, zodat de leraar slechts ondersteunend moet optreden. Met betrekking tot vaardigheden en kennis Zelfstandig kunnen werken naar een tekening of schema. Eenvoudige technische handelingen uitvoeren in functie van de optie. De eigen werkpost kunnen inrichten. Oordeelkundig monteren, demonteren en afstellen van mechanische constructies en elektrische installaties. Werken kunnen uitvoeren waarvoor duidelijke informatie of een verantwoorde werkmethode wordt gegeven. Inzicht hebben in het te kiezen materiaal. Inzicht hebben in de werking en het doel van mechanische componenten. Op het einde van dit jaar zullen de leerlingen een veelomvattende praktische kennis bezitten; deze praktische kennis moet worden ondersteund door een minimum aan beroepsgerichte theoretische kennis. Verder zijn de algemene doelen van de verschillende leerplanonderdelen: PLANNEN VOORBEREIDEN VEILIGHEID/GEZONDHEID/HYGIËNE Leerlingen kunnen zelfstandig hun werk plannen en voorbereiden. In staat zijn om actief en pro-actief in te staan voor het welzijn en om situaties te voorkomen die mens en milieu kunnen schaden. VOORBEWERKEN EN SPUITEN Afplakken en klaarmaken voor het aflakproces. Het gebruiksklaar maken van de lakken, alle spuitwerkzaamheden aan het voertuig en het onderhoud van het spuitmateriaal. PLAATSLAGEN EN METAALBEWERKING Het herstellen van schade aan het koetswerk en chassis. Dit bestaat hoofdzakelijk uit het bewerken van carrosserieplaten uit staal, kunststof en aluminium. Het handmatig uitvoeren van bewerkingen op verschillende materialen. Het bedienen van handgereedschappen en kiezen van het juiste snijgereedschap.

13 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 12 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Duidelijk verantwoorde werkmethodes en informatie over kwaliteitseisen aanreiken, steeds rekening houdend met de veiligheid. Dit onderdeel omvat basistechnieken lassen toepassen; het zal geïntegreerd worden in de opleiding. Veilig leren omgaan met de lastoestellen is hier van het grootste belang. DEMONTAGE / MONTAGE en AUTOSCHADEHERSTELLING Demontage en montage staan centraal in de opleiding. Demontage en montage omvat het verwijderen en terugplaatsen van grote gehelen of componenten van het voertuig. Lezen van instructies van de constructeur en het aanleren van een goede werkmethode om mechanische en elektrische onderdelen alsook accessoires te verwijderen en te monteren. Bijzondere aandacht wordt besteed aan het verwijderen en sorteren van afval en restproducten op een veilige en milieuvriendelijke manier Bij demontage en montage van mechanische elementen zal men vooral aandacht schenken aan werkmethoden, technieken en het gebruik van aangepast gereedschap. Een schadediagnose opmaken en een schadegeval verzekeringstechnisch onder begeleiding af te handelen. PV PRAKTIJK ELEKTRICITEIT De afgestudeerden uit het 7e jaar kunnen tewerkgesteld worden in diverse soorten bedrijven, meestal als onderhouds- en/of installatietechnieker. Daarom moeten zij over een ruime praktische kennis van zowel industriële als residentiële installaties te beschikken. Veel aandacht zal ook gaan naar het begrijpend lezen van schema s en tekeningen. Bij alle leerinhouden waar mogelijk zal de nodige aandacht besteed worden aan het bijbrengen van de genormaliseerde eenheden bij de verschillende nieuwe begrippen en aan de voorschriften van ARAB en AREI. Naast de "technische" vaardigheden, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken: accuratesse - zorgvuldigheid, contactbereidheid, doorzettingsvermogen, flexibiliteit, imagobewustzijn, klantgerichtheid, kwaliteitsbewustzijn, leergierigheid, precisie, resultaatgerichtheid, veiligheids- en milieubewustzijn, zelfbeheersing, zelfstandigheid, zin voor orde en netheid, zin voor samenwerking, zin voor zelfevaluatie.

14 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 13 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie PV PRAKTIJK GRAFISCHE TECHNIEKEN Van de leerlingen wordt verwacht dat zij vanuit een praktische ingesteldheid in staat zijn om te gaan met een grafische installatie die binnen een bepaald vakgebied gebruikt wordt (bijvoorbeeld offset, zeefdruk, ) met als doel typische fouten op te sporen en te herstellen; aandacht besteden aan de oorzaak van de fout; eventueel voorstellen tot aanpassing kunnen formuleren om die fout in de toekomst te vermijden; bij alle ingrepen kunnen inschatten wat de gevolgen kunnen zijn op het gebied van veiligheid; kunnen omgaan met een grafisch CAD-programma. Naast de praktische vaardigheden zal ook de nodige aandacht besteed worden aan de impact van vakgerichte attitudes. Creatief denken: actief en pro-actief gericht zijn op originaliteit in de beeldvorming. Kwaliteitsbewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op kwaliteit door zin te hebben voor orde en netheid. Verantwoordelijkheidszin: zich ervan bewustzijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid van zichzelf en anderen verhoogt. Zin voor samenwerking: bereid zijn met collega s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. Leergierig zijn: actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen. Welzijnsbewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op milieu, veiligheid, gezondheid en hygiëne. Artistiek bewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op het artistiek en esthetische concept. PV PRAKTIJK HOUT Het ontwikkelen van probleemoplossend denken, handelen en een kritische zelfevaluatie. Technisch-praktische vaardigheden verwerven voor een uitvoerende taak in de houtsector. Stimuleren van de motivatie tot bijscholing. De bedrijfseconomische en informaticavaardigheden verder verdiepen. Dit derde jaar van de derde graad beoogt de vaardigheden aan te leren of te verscherpen van een veelzijdig houtbewerker. De hiermede verbonden technische en praktische aspecten verwerft men op een geïntegreerde wijze. De leerinhouden die aan bod komen dragen voornamelijk bij tot het verhogen van de praktische kennis, theoretische kennis, praktisch inzicht en de praktische vaardigheden die nodig zijn voor het beheersen van de uitvoeringstechnieken die gebruikt worden bij het vervaardigen van diverse houtachtige constructies. De leerling die dit jaar beëindigt krijgt het diploma hoger secundair onderwijs. Indien hij het getuigschrift bedrijfsbeheer behaalt mag hij zich als zelfstandig ondernemer vestigen; anderzijds kan hij hoger onderwijs aanvatten. PV PRAKTIJK MECHANICA De leerling komt in contact met industriële apparatuur, op school of in de werkplaats van de stageplaats.

15 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 14 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie De nabijheid van één of meer bedrijven, waarmee de school samenwerkt is noodzakelijk. De leerlingen worden geconfronteerd met de laatste nieuwe technieken van verbindingen maken van pijpfittingen en lastechnieken, zowel automatische als handbediende uitvoeringen. Contacten (permanent) met juryleden van de geïntegreerde proef zorgen voor constante bijsturing in functie van de vragen van de nijverheid. De opleiding is aangepast aan de vraag van de chemische nijverheid; zij geeft in bepaalde regio's een hoge kans op tewerkstelling. De praktijkopdrachten sluiten aan bij de realiteit van de industrie. Met betrekking tot attitudes Kwaliteitszorg en zin voor nauwkeurigheid nastreven. Kritisch ingesteld zijn ten opzichte van het eigen werk. Verantwoordelijkheidszin betrachten bij het afleveren van het werk op school en op de stageplaats. Economisch verantwoord omgaan met materialen. Bewust veiligheidsbevorderend en preventief optreden. Zin voor samenwerking aan de dag leggen. Groeien naar zelfstandigheid, zodat de leraar slechts ondersteunend moet optreden. Met betrekking tot vaardigheden en kennis Zelfstandig kunnen werken a.h.v. een tekening of schema. Eenvoudige technische handelingen uitvoeren in functie van de optie. De eigen werkpost kunnen inrichten. Oordeelkundig monteren, demonteren en afstellen van mechanische constructies en elektrische installaties. Werken kunnen uitvoeren waarvoor duidelijke informatie of een verantwoorde werkmethode wordt gegeven. Inzicht hebben in het te kiezen materiaal. Inzicht hebben in de werking en het doel van mechanische componenten. Op het einde van dit 3e leerjaar een veelomvattende praktische kennis bezitten; deze praktische kennis moet worden ondersteund door een minimum aan beroepsgerichte theoretische kennis. Het doel van de verschillende leerplanonderdelen zijn voor: PLANNEN VOORBEREIDEN VEILIGHEID/GEZONDHEID/HYGIËNE Leerlingen kunnen zelfstandig hun werk plannen en voorbereiden In staat zijn om actief en pro-actief in te staan voor het welzijn en om situaties te voorkomen die mens en milieu kunnen schaden. BEWERKINGEN WERKTUIGMACHINES Omvat verspaningstechnieken waarbij de vaardigheden en zelfstandig handelen als doelstelling primeert. Hier worden de vaardigheden en dito kenniselementen met betrekking tot het draaien, frezen, slijpen, opstellen, klemmen, richten, meten en de bijhorende snijtechnologie, bijgebracht met aandacht op de manuele voorbewerkingen en nazorg. Veilig leren omgaan met de werktuigmachines en hulptoestellen is hier van het grootste belang. Bewerkingen uitvoeren in diverse materialen met aangepaste snijtechnologie. Het volgen van de werkmethode en het kiezen van het juiste hulp- en snijgereedschappen vormen een essentiële schakel in het proces.

16 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 15 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Om geleidelijk over te gaan naar productief en kwalitatief werk zal men duidelijk verantwoorde werkmethodes en informatie over kwaliteitseisen aanreiken en/of opstellen, steeds rekening houdend met de veiligheid. De CNC-technieken uitvoeren op didactische, maar bij voorkeur op industriële machines. PV PRAKTIJK PUBLICITEITSTEKENEN Van de leerlingen wordt verwacht dat zij vanuit een praktische ingesteldheid in staat zijn om te gaan met publicitaire technieken die binnen een bepaald vakgebied gebruikt worden (bijvoorbeeld ontwerp, etalage, standenbouw, ); aandacht besteden aan de oorzaak van fouten in publicitaire technieken en deze gericht kunnen verbeteren; eventueel voorstellen tot aanpassing kunnen formuleren om die fouten in de toekomst te vermijden; bij alle ingrepen kunnen inschatten wat de gevolgen kunnen zijn op het gebied van veiligheid; kunnen omgaan met een grafisch CAD-programma (pixel en/of vector gestuurd). Hiervoor zullen zij de nodige kennis bezitten omtrent de algemeen gebruikte normeringen en omtrent de normeringen die eigen zijn aan een specifiek vakgebied (voor zover de leerling een vooropleiding in zo n specifiek vakgebied kreeg). Naast de praktische vaardigheden zal ook de nodige aandacht besteed worden aan de impact van vakgerichte attitudes. Creatief denken: actief en pro-actief gericht zijn op originaliteit in de beeldvorming. Kwaliteitsbewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op kwaliteit door zin te hebben voor orde en netheid. Verantwoordelijkheidszin: zich ervan bewustzijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid van zichzelf en anderen verhoogt. Zin voor samenwerking: bereid zijn met collega s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. Leergierig zijn: actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen. Welzijnsbewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op milieu, veiligheid, gezondheid en hygiëne. Artistiek bewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op het artistiek en esthetische concept. PV PRAKTIJK SANITAIR/CENTRALE VERWARMING Het leerplan is opgesteld voor 25 lesweken/schooljaar. De overige lestijden zullen door de leerkracht besteed worden aan uitbreidings- en/of verdiepingsitems in functie van de specifieke klassituatie De verschillende leerinhouden zullen zoveel als mogelijk aangebracht worden door middel van demonstraties en/of praktijkvoorbeelden. Het frontaal lesgeven (doceren) zal zoveel mogelijk vermeden worden. Het is aangewezen om telkens dit mogelijk is de leerlingen zelf de leerinhouden te laten opzoeken en/of ontdekken. Pedagogisch is het niet verantwoord om de leerlingen tijdens de les de leerstof (of tekeningen) te laten noteren. Om tijdverlies te vermijden wordt het gebruik van een goed handboek of van een door de lerares/leraar zelf gemaakte cursus aanbevolen.

17 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 16 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Het is wenselijk dat het praktisch vak sanitair/centrale verwarming zo nauw mogelijk aansluit bij het technisch vak sanitair/centrale verwarming. Het is wenselijk om de verschillende jaarplannen in overleg op te stellen (vakgroep) en deze in functie van de vorderingen in elk vak regelmatig bij te sturen. Dit bijsturen gebeurt uiteraard ook in onderling overleg (vakgroep). PV PRAKTIJK SCHILDEREN EN DECORATIE Het ontwikkelen van probleemoplossend denken, handelen en een kritische zelfevaluatie. Technisch-praktische en esthetische vaardigheden verwerven voor een uitvoerende taak als schilder. Stimuleren van de motivatie tot bijscholing. De bedrijfseconomische vaardigheden verder verdiepen. Dit derde jaar van de derde graad beoogt de vaardigheden aan te leren of te verscherpen van een veelzijdig schilder, behanger en een beginnend restaurateur. De hiermede verbonden technische, esthetische en praktische aspecten verwerft men op een geïntegreerde wijze. De leerinhouden die aan bod komen dragen voornamelijk bij tot het verhogen van de praktische kennis, theoretische kennis, praktisch inzicht en de praktische vaardigheden die nodig zijn voor het beheersen van de uitvoeringstechnieken die gebruikt worden bij het uitvoeren van diverse opdrachten door de schilder-restaurateur. De leerling die dit jaar beëindigt krijgt het diploma hoger secundair onderwijs. Indien hij het getuigschrift bedrijfsbeheer behaalt mag hij zich als zelfstandig ondernemer vestigen; anderzijds kan hij hoger onderwijs aanvatten.

18 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 17 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN PV PRAKTIJK AUTOTECHNIEK Plannen Voorbereiden Veiligheid/gezondheid/hygiëne Integreren in de verder geformuleerde leerinhouden Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 1 1 Plannen Voorbereiden Veiligheid/gezondheid/hygiëne 1.1 de richtlijnen inzake welzijn (veiligheid, hygiëne, gezondheid) en milieu uitvoeren. de persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. de risico s aanduiden en veiligheidsmaatregelen eigen aan de sector toepassen. risico s aangeven en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van materiaal, gereedschap, machines en producten toepassen. de ergonomie voor de automecanicien toepassen. 1.2 informatie omtrent de werkopdracht inwinnen en interpreteren. terminologie eigen aan automechanica toepassen. technische documentatie raadplegen. op basis van een werkopdracht het eigen werk plannen en toepassen. gereedschappen en machines kiezen, onderhouden en toepassen. de instructies van onderhoudsschema s raadplegen. 1.1 Veiligheid, hygiëne, gezondheid Richtlijnen; Persoonlijke beschermingsmiddelen; Risico s; Veiligheidsmaatregelen; Ergonomie. 1.2 Informatie en plannen

19 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 18 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen 1.3 schema s lezen en interpreteren. de symbolen verklaren. de normalisatie gebruiken. 1.4 de voor de opdracht geschikte materialen, producten, autoonderdelen en het gereedschap herkennen en bepalen. een werkmethode opmaken in functie van hun opdracht. 1.5 een technische tekening lezen. een werkvolgorde opvolgen. eenvoudige werkstukken aftekenen. courante ferro- en non-ferrometalen onderscheiden. courante kunststoffen onderscheiden. een eenvoudig werkstuk/onderdeel visueel controleren. metingen uitvoeren. 1.6 de werkplek zo inrichten dat de werkopdracht veilig en vlot kan uitgevoerd worden. de hef-, til- en verplaatsingstechnieken toepassen. LEERINHOUDEN 1.3 Schema lezen Technische tekeningen Pneumatica Hydraulica Schemaopbouw Schematechnieken Symbolen, legende, schaal Ruimtelijk voorstellingsvermogen Soorten schema s eigen aan het vakgebied. 1.4 Werkvoorbereiding Materialen en producten herkennen 1.5 Een werkmethode opvolgen 1.6 De werkplek inrichten

20 BSO 3e graad Naamloos jaar (harde sector) 19 PV Praktijk autotechniek en/of bouw en/of carrosserie en/of elektriciteit en/of grafische technieken en/of hout en/of mechanica en/of publiciteitstekenen en/of sanitair/centrale verwarming en/of schilderen en decoratie Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen 1.7 het gereedschap en de apparatuur werkklaar houden. het gereedschap controleren. onderhoudsinstructies raadplegen. de gereedschapswagen in orde houden. 1.7 Gereedschappen LEERINHOUDEN 1.8 de werkplek ordelijk en proper houden. 1.8 Orde en netheid (werkplek) 2 de lasapparatuur volgens de instructies instellen; de kortsluitboog uitvoeren; eenvoudige lasbewerkingen uitvoeren. 2 Materiaal onderhands in ferrometaal door middel van BE (beklede elektrode) en/of MIG/MAG lassen verbinden (in functie van de noodzaak aanwenden)