Wegwijs in het doolhofvan psychologische veerkracht: Wat is het? Hoe versterk je het? Richta IJntema

Transcriptie

1 Wegwijs in het doolhofvan psychologische veerkracht: Wat is het? Hoe versterk je het? Richta IJntema

2 Ik ben veerkrachtig. Zeg jij dit over jezelf? 2

3 Technologische Biologische Psychologische Individuele Gezin Organisatie Gemeenschap Nationale Humanitaire Ecologische Economische VEERKRACHT 3

4 Wat is ψ veerkracht? Hoe kun je het versterken? 4

5 Ik weet wat Ψ veerkracht is. Hoe leg jij het uit? 5

6 Stressor/ tegenslag Positieve aanpassing Beschermende Veerkracht factoren (Fletcher & Sarkar, 2013) 6

7 Interest in resilience seems to rise in troubled times. (Masten, 2014, p. 3) 7

8 Ψ onnatuurlijk natuurlijk 8

9 Extraordinarypower (Masten, 2014) 9

10 Wie is voor jou een positief voorbeeld van veerkracht? Wat maakt deze persoon tot een positief voorbeeld?

11 Beschermingsmechanismen 11

12 ONNATUURLIJK VERWORVEN - DREMPEL tolerant intolerant 12

13 Ψ onnatuurlijk natuurlijk 13

14 Extraordinarypower Ordinary magic (Masten, 2014) 14

15 Aanpassingsvermogen 15

16 It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent. It is the one that is most adaptable to change. (Darwin) 16

17 Herstelvermogen 17

18 NATUURLIJK TIJD INSPANNING maladaptatie adaptatie 18

19 Twee gezichten Ψ Weerbaar door tolerantie sustainability resilience V E E R K R A C H T Herstel na intolerantie recovery resilience 19

20 Ψveerkracht: Procesmodel 20

21 21

22 2FACE-model Omgevingsfactoren (risico s en hulpbronnen) Persoonsfactoren (sterktes en zwaktes) Psychologische conditie voorafgaand aan stressor Tolerantie voor stressor Narratieve (re)constructie Positieve aanpassing (IJntema, 2016) 22

23 Psychologische veerkracht: 2FACE-model Psychologische veerkracht: 2FACE-model Omgevingsfactoren (risico s en hulpbronnen) Persoonsfactoren (sterktes en zwaktes) Tolerantie voor stressor Narratieve (re)constructie Positieve aanpassing Psychologische conditie voorafgaand aan stressor Intolerant Tolerant Revaliderende assimilatie Revaliderende accommodatie Validerende assimilatie Herstel Transformatie Duurzaamheid Validerende accommodatie Bloei (IJntema, 2016) 23

24 2FACE: Maladaptatie Omgevingsfactoren (risico s en hulpbronnen) Persoonsfactoren (sterktes en zwaktes) Tolerantie voor stressor Narratieve (re)constructie Negatieve aanpassing Psychologische conditie voorafgaand aan stressor Intolerant Invaliderende assimilatie Invaliderende accommodatie Rigiditeit Kwetsbaarheid (IJntema, 2016) 24

25 Adaptatievormen en narratief Validerend Revaliderend Invaliderend Assimilatie Duurzaamheid Herstel Rigiditeit Accommodatie Bloei Transformatie Kwetsbaarheid 25

26 A vertelt over een ervaren tegenslag met positieve afloop. A+B onderzoeken welke veerkrachtroute A heeft doorlopen. 26

27 Wat is veerkracht? Hoe kun je het versterken? 27

28 2FACE: Diagnostiek Wie heeft ψ veerkracht nodig? Wat is zijn/haar psychologische conditie? Wat is de specifieke stressor? Welke uitkomst is gewenst/haalbaar? Wat is het krachtenveld van bevorderende en belemmerende persoons- en omgevingsfactoren? Waar staat de persoon nu? NB: wat is je opvatting over ψ veerkracht? 28

29 2 FACE: Interventies algemeen Psycho-educatie ψ veerkracht Bewustwording reeds opgebouwde ψ veerkracht Positieve voorbeelden (persoonlijke helden ) 29

30 Visualiseer een tegenslag waar je niet goed op reageerde. Wat voel je? Wat denk je? Wat wil je? Wat doe je? Stel dat je nu meer veerkracht zou hebben dan toen. Wat zou er anders zijn? Wat zou je anders doen? 30

31 2FACE: Interventies specifiek Verhogen psychologische conditie Reduceren dosering (teveel aan) stressor(en) Verhogen tolerantie voor specifieke stressor Begeleiden intolerantie Ondersteunen narratieve (re)constructie Activeren persoonsfactoren Mobiliseren omgevingsfactoren 31

32 Onderzoek: voor welke stressoren ben jij intolerant? Brainstorm: stappen om tolerantie op te bouwen (exposure) A vertelt over een ervaren stressvolle situatie. B luistert en benoemt zelfwaardering en hulpbronnen. 32

33 Whereas personality is seen as something that shapes the life course, resilience is presumed being shaped by the life course. (Friborg, 2006, p )

34 Wat is ψ veerkracht? Hoe kun je het versterken? Richta IJntema