Zaden uit een 16e-eeuwse beerput uit de Weverstraat te Zevenaar
|
|
- Fedde Herman van der Meer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BIAXiaal A 226 Zaden uit een 16e-eeuwse beerput uit de Weverstraat te Zevenaar K. Hänninen April 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
2 Colofon Titel: BIAXiaal 226 Zaden uit een 16 e- eeuwse beerput uit de Weverstraat te Zevenaar Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever: BAAC B.V. ISSN: BIAX Consult, Zaandam, 2005 Correspondentie adres: BIAX Consult Hogendijk AL Zaandam tel: fax:
3 1. Inleiding In de stadskern van Zevenaar, aan de Weverstraat 9, is door BAAC onder leiding van René van der Mark een opgraving verricht. 1 Het gaat om een perceel van 12 x 3 m. De natuurlijke ondergrond bestaat uit zware kleiafzettingen van een crevassegeul van de Aa. Uit een aangetroffen beerput gedateerd in de 16 e eeuw is een monster genomen voor botanisch onderzoek. De put hoort bij de oudste bewoningsfase van het perceel. Het monster is onderzocht met als doel informatie te verkrijgen over de voeding van de vroegere bewoners van het perceel. Op verzoek van de opdrachtgever is daarnaast ook gekeken of er op grond van de soortensamenstelling een nadere datering is te geven aan de eerste bewoningsfase. Theoretisch zou dit kunnen als er soorten waarvoor een schriftelijke bron bestaat voor de datum van introductie worden aangetroffen. In andere gevallen kan op basis van het botanisch onderzoek alleen worden opgemerkt dat het bijvoorbeeld om een vroege vondst van de soort gaat. Ook is gekeken of de zaden aanwijzingen geven over de bewoners en het gebruik van het perceel Methode Het monster met een volume van 5 liter is door BAAC gezeefd over een set zeven met maaswijdtes van 2.0, 1.0, 0.5 en 0.25 mm. Vervolgens is het monster geanalyseerd onder een opvallend-lichtmicroscoop met vergrotingen tot 50x. Grassen (Poaceae/Cerealia) en russen (Juncus) zijn met een doorvallend-lichtmicroscoop met vergrotingen tot 500x gedetermineerd. 3. Resultaten De resultaten van de analyse staan in bijlage 1. Bij de onderverdeling van de wilde planten is uitgegaan van de Standaardlijst van de Nederlandse Flora. 3 In dit systeem worden planten ingedeeld op basis van overeenkomsten in standplaats en vegetatiestructuur. Het gaat hierbij echter wel om het recente voorkomen van de planten, waardoor het systeem niet zonder meer mag worden toegepast op vegetaties uit het verleden. Vooral de vegetaties die sterk door de mens beïnvloed zijn, kunnen hier sterk van verschillen, omdat deze bepaald worden door de aard en intensiteit van menselijke activiteiten. Te denken valt aan de groep akkervegetaties, waar de moderne akkers slechts een beperkt aantal soorten onkruiden bevatten vanwege de grondige schoningsmethoden en het gebruik van kunstmest (zie 3.2). De conservering van het materiaal is niet optimaal. Een groot deel van de harde pitten van pruimen en kersen is sterk gefragmenteerd, de grassen zijn slechts in enkele gevallen tot op soort te determineren, omdat de kenmerkende cellaag beschadigd is. 3.1 CULTUURGEWASSEN Het monster bevat vrij grote hoeveelheden onverkoolde plantenresten, maar is voor een beerputmonster echter niet heel rijk. De matrix wordt gevormd door graanzemelen, waaronder rogge (Secale cereale) en mogelijk gerst (cf. Hordeum vulgare). Van rogge is 1 De coördinaten van de vindplaats zijn / Hierbij zou het kunnen gaan om dure producten die een hoge status van de bewoners aangeven of bijvoorbeeld om grote hoeveelheden verfplanten die aangeven dat het terrein is gebruikt als ververij. 3 Tamis et al
4 ook een aarspilfragment (internodium) gevonden. Dit geeft aan dat de rogge in de nabije omgeving verbouwd moet zijn. Tijdens de eerste dorsronde wordt de aarspil namelijk gebroken, waardoor de korrels los komen en vervolgens van de aarspilfragmenten gebroken worden. Uit etnografisch onderzoek blijkt dat dit in de buurt van de productienederzetting plaatsvond. Indien nodig werd het graan ook in deze vorm verhandeld. 4 De enige andere aangetoonde meelleverancier is boekweit (Fagopyrum esculentum). Botanisch gezien behoort dit gewas niet tot de granen, maar tot de duizendknoopfamilie. Uit de naam boekweit kan echter worden afgeleid dat men het vroeger wel degelijk als een graan gebruikte. Het middelnederlandse woord boeck betekent beuk (boekweit heeft op beukennootjes lijkende zaden) en weit betekent tarwe. Bij de aangetroffen resten gaat het om de vruchtkleppen, die normaal gesproken vóór de consumptie in de grutterij van de zaden worden verwijderd, maar waarvan altijd wel fragmenten in gedorste boekweit achterblijven. Er zijn relatief veel soorten fruit in de beerput aangetroffen. Het gaat om vijg (Ficus carica), appel (Malus domestica), zoete en zure kers (Prunus avium/cerasus), pruim (Prunus domestica), peer (Pyrus communis), aalbes (Ribes), braam (Rubus fruticosus), framboos (Rubus idaeus), bosbes (Vaccinium) en druif (Vitis vinifera). De druivenpitten zijn waarschijnlijk grotendeels afkomstig van krenten en rozijnen. De Nederlandse druiventeelt was namelijk tijdens de Kleine IJstijd (ca ) grotendeels tot stilstand gekomen. 5 De kans dat de druivenpitten van verse druiven afkomstig waren is dan ook niet groot, al is het natuurlijk altijd mogelijk dat op beschutte plaatsen nog druiventeelt mogelijk was. De krenten en/of rozijnen zullen zijn geïmporteerd uit het Middellandse-Zeegebied. We mogen ervan uitgaan dat ze zijn gekocht in een regionaal handelscentrum met internationale contacten. Ook de aangetroffen vijgen, die vooral werden gegeten tijdens vastenperioden, zullen hier in gedroogde vorm zijn gekocht. De overige fruitsoorten kunnen goed in het Nederlandse klimaat groeien. Van appels, peren, kersen en pruimen waren in de 16 e eeuw meerdere variëteiten bekend. Zo zijn de in de beerput aangetroffen pruimenpitten te verdelen in een klein, rond en een wat groter, langgerekt type. Het aantal pitten is te klein om hier typeaanduidingen aan te koppelen, maar duidelijk is wel, dat het hier om twee verschillende variëteiten gaat. Van aalbessen zijn vele tientallen pitten gevonden. Waarschijnlijk is dit geen inheemse fruitsoort. De 16 e -eeuwse Zuid-Nederlandse botanicus Dodoens noemt het in zijn Cruydeboek van 1554 besiekens van overzee, waarmee hij aangeeft dat het om een in die tijd vrij nieuw product moet gaan. 6 Het zou dan ook kunnen dat het was in de 16 e eeuw werd geïntroduceerd. Bramen, frambozen en bosbessen groeiden in het wild, waarbij de twee eerstgenoemde soorten ook in tuinen konden worden gekweekt. Waarschijnlijk werden ze op markten verhandeld. Er zijn resten van twee oliehoudende zaden aangetroffen. Het gaat om raapzaad (Brassica rapa) en een kleinzadige maanzaadvariant (Papaver setigerum). Olie van raapzaad, in de 16 e eeuw raeptsmout genoemd, was vroeger een veelgebruikt product in de keuken. Vooral tijdens de vastenperioden wanneer dierlijke vetten verboden waren, werden de maaltijden met deze olie bereid. Raapolie was echter kant en klaar op de markt te koop. Het is daarom niet helemaal duidelijk hoe de vondst van de zaden in de beerputten verklaard moet worden. De cultuur van het gewas raapzaad zal echter 4 Hillman Sangers 1952: 67; Slicher van Bath 1960: 160, 225; Lindemans 1952 deel II: 126; van Uytven 1973: Dodoens 1554.
5 ongetwijfeld tot verwildering en opslag tussen andere cultuurgewassen hebben geleid. De kans dat het raapzaad bijvoorbeeld met graan is meegeoogst, is dan ook behoorlijk groot. Maanzaad werd vroeger veel verbouwd om de oliehoudende zaden, maar de vondst van de zaden in de beerput betekent waarschijnlijk dat de zaden in de voeding of als geneesmiddel werden gebruikt. Er bestonden vele geneeskundige toepassingen van het zaad of de olie die er uitgeperst kon worden. De zaden werden bijvoorbeeld wel gebruikt om een slaapdrank te maken WILDE PLANTEN Het overgrote deel van de zaden van wilde planten die in het beerputmonster zijn aangetroffen, zijn afkomstig van akkeronkruiden. Slechts drie soorten groeien tegenwoordig in andere milieus. Het gaat om soorten van vochtige tot natte, voedselrijke standplaatsen, zoals greppelrus (Juncus bufonius) en kruipende en/of scherpe boterbloem (Ranunculus acris/repens). Grote brandnetel (Urtica dioica) groeit op stikstofrijke plaatsen. Het is goed mogelijk dat deze samen met de echte akkeronkruiden tussen de cultuurgewassen hebben gestaan. 8 De vruchtbaarheid van de akkers en tuinen werd namelijk op peil gehouden door natuurlijke meststoffen. Hierbij werd niet alleen stalmest gebruikt, maar ook slootbagger, bosstrooisel en dergelijke. Zo kwamen onkruidzaden uit verschillende milieus op de akkers terecht. Sommige soorten verdwenen vanzelf, andere konden zich op de akkers handhaven en gingen deel uitmaken van de onkruidflora. Ze werden met het graan meegeoogst en kwamen zo in het voedsel en daarmee in de beerput terecht. Een andere mogelijkheid is dat ze op het erf groeiden en als afval in de beerput terecht zijn gekomen. Veel van de aangetroffen onkruidsoorten komen tegenwoordig voor in matig voedselarme akkers. Het gaat om gewone spurrie (Spergula arvensis), eenjarige hardbloem (Scleranthus annuus), valse kamille (Anthemis arvensis) en akkerviooltje (Viola arvensis). Ook schapenzuring (Rumex acetosella), een soort die tegenwoordig in droge graslanden groeit, kwam hier vroeger veel in voor. De genoemde soorten komen tegenwoordig optimaal voor in zomer- en wintergraanakkers op basenarme, meestal zure zand- en leemgronden. De soortencombinatie is kenmerkend voor een onkruidvegetatie die voorkwam op akkers waar jarenlang winterrogge op werd verbouwd. 9 Opvallend is ook het voorkomen van grote hoeveelheden fragmenten van zaden van bolderik (Agrostemma githago). Dit akkeronkruid heeft grote zaden, die moeilijk uit het graan te verwijderen zijn, waardoor ze vaak met het graan werden verwerkt en gegeten. De zaden zijn sterk giftig. 10 De klachten die de consumptie ervan veroorzaakte zijn echter niet specifiek genoeg, waardoor het verband tussen het eten van het zaad en de ziekteverschijnselen pas in de 19 e eeuw werd ontdekt. Dodoens, die meestal erg goed op de hoogte is van de giftigheid van planten, noemt dit niet voor bolderik. Ook uit de oude naam voor de plant, Corenroosen, blijkt niet dat het als een giftige soort werd beschouwd Conclusie In de 16 e -eeuwse beerput van de Weverstraat in Zevenaar is een groot aantal cultuurgewassen aangetroffen. Rogge, boekweit en mogelijk gerst werden gebruikt voor het meel. Mogelijk zijn ook andere graansoorten gebruikt, maar vanwege de relatief 7 Braekman 1963: Van Haaster Schaminée et al. 1998; Behre Knörzer Dodoens 1554.
6 slechte conservering van de zemelen en het feit dat er slechts één monster onderzocht kon worden, zijn deze niet aangetoond. Daarnaast zijn vele fruitsoorten vijg, druif, appel, zoete en zure kers, pruim, peer, aalbes, braam, framboos en bosbes aangetroffen. Hiervan zullen de twee eerstgenoemde soorten in gedroogde vorm zijn geïmporteerd uit het Middellandse-Zeegebied. Bosbes zal in het wild zijn verzameld en mogelijk op de markt zijn verhandeld. Ook braam en framboos kunnen zo bij de bewoners van de Weverstraat terecht zijn gekomen. Ze kunnen echter ook, evenals de andere fruitsoorten, in tuinen zijn verbouwd. De aangetroffen wilde planten zullen afkomstig zijn van akkers en/of tuinen of eventueel van het erf. De gevonden soorten zijn algemeen in de 16 e eeuw. Er zijn geen resten aangetroffen met een daterende waarde. Evenmin geven de resten informatie over de bewoners of over de activiteiten die op het perceel plaatsvonden. 5. Literatuur Behre, K.-E., 1993: Die tausendjährige Geschichte des Teesdalio-Arnoseridetums, Phytocoenologia 23, Braekman, W.L., 1995: Een Antwerps kookboek voor leckertongen, Antwerpen. Dodoens, R., 1554: Cruydeboeck, Antwerpen. Haaster, H. van, 2003: Archeobotanica uit s-hertogenbosch. Milieuomstandigheden, bewoningsgeschiedenis en agrarische ontwikkelingen in en rond een (post)middeleeuwse groeistad, thesis, Amsterdam. Hillman, G., 1984: Interpretation of Archaeological Plant Remains: the Application of Ethnographic Models from Turkey, in: W. van Zeist & W.A. Casparie (eds.), Plants and Ancient Man, Rotterdam, Knörzer, K.-H., 1967: Kornradensamen (Agrostemma githago L.) als giftige Beimischung in römerzeitlichen und mittelalterlichen Nahrungsresten, Archaeo-Physika 2, Lindemans, P., 1952: Geschiedenis van de landbouw in België, Antwerpen (twee delen). Sangers, W.J., 1952: De ontwikkeling van de Nederlandse tuinbouw, Zwolle. Slicher van Bath, B., 1960: De agrarische geschiedenis van West-Europa , Utrecht etc. Schaminée, J.H.J., E.J. Weeda & V. Westhoff 1998: De vegetatie van Nederland, IV: plantengemeenschappen van kust en binnenlandse pioniermilieu s, Leiden etc. Uytven, R. van, 1973: De drankcultuur in de Zuidelijke Nederlanden tot de XVIII de eeuw, in: Drinken in het verleden, Leuven, Tamis, W.L.M., R. van der Meijden, J. Runhaar, R.M. Bekker, W.A. Ozinga, B. Odé & I. Hoste 2004: Standaardlijst van de Nederlandse flora 2003, Gorteria 30-4/5,
7 Bijlage 1 Zevenaar-Weverstraat, resultaten van de analyse. Met x = enkele, xx = tientallen, xxx = honderden, xxxx = duizenden resten, M = gemineraliseerd, cf. = gelijkend op. Wetenschappelijke naam 32 Nederlandse naam Gebruiksplanten granen e.d. Cerealia xxxx Granen Fagopyrum esculentum x Boekweit cf. Hordeum vulgare x Gerst? Secale cereale x Rogge Secale cereale, internodium x Rogge, aarspilfr. Fruit Ficus carica xx Vijg Malus domestica, klokhuisfr. x Appel Malus/Pyrus xxx Appel/Peer Prunus avium/cerasus xx Zoete kers/zure kers Prunus domestica x Pruim Pyrus communis xx Peer Ribes xx Ribes Ribes rubrum, kelk xx Aalbes Rubus fruticosus xx Gewone braam Rubus idaeus xx Framboos Vaccinium xxx Bosbes Vitis vinifera xx Druif/Krent/Rozijn olieleveranciers Brassica rapa x Raapzaad Papaver somniferum ssp. setigerum x Maanzaad Wilde planten Akkeronkruiden Agrostemma githago xxxx Bolderik Anagallis arvensis x Guichelheil Anthemis arvensis x Valse kamille Atriplex patula/prostrata xx Uitstaande melde/spiesmelde Bromus xx Dravik Capsella bursa-pastoris x Gewoon herderstasje Centaurea cyanus xxx Korenbloem Cerastium x Hoornbloem Chenopodium album xx Melganzenvoet Fallopia convolvulus xx Zwaluwtong Papaver rhoeas x Grote klaproos Polygonum aviculare x Gewoon varkensgras Raphanus raphanistrum x Knopherik Rumex acetosella x Schapenzuring Scleranthus annuus x Eenjarige hardbloem Silene latifolia subsp. alba/dioica x Avond-/Dagkoekoeksbloem Solanum nigrum x Zwarte nachtschade Sonchus arvensis x Akkermelkdistel s.l. Sonchus asper xx Gekroesde melkdistel
8 32 Spergula arvensis xx Gewone spurrie Stellaria media x Vogelmuur Viola arvensis xx Akkerviooltje overige standplaatsen Juncus bufonius x Greppelrus Ranunculus acris/repens x Scherpe-/Kruipende boterbloem Urtica dioica x Grote brandnetel niet nader in te delen planten Juncus articulatus type x Zomprus-type Juncus effusus type x Pitrus-type Apiaceae M x Schermbloemenfamilie Euphrasia/Odontites x Ogentroost/Helmogentroost Rumex x Zuring
Zadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat
BIAXiaal 340 Zadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat K. Hänninen Oktober 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieOnderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken
BIAXiaal 398 Onderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken K. Hänninen Maart 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek in het plangebied Hoogstraat/Sint Lambertusstraat in Eindhoven (19 e eeuw)
Archeobotanisch onderzoek in het plangebied Hoogstraat/Sint Lambertusstraat in Eindhoven (19 e eeuw) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 535 oktober 2011 H. van Haaster Colofon Titel: BIAXiaal 535 Archeobotanisch
Nadere informatieOp zoek naar de mout voor de bierbrouwers van Amersfoort
BIAXiaal Op zoek naar de mout voor de bierbrouwers van Amersfoort L. Kooistra K. Hänninen juni 1998 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieEen Mooker spiekertje
BIAXiaal 323 Een Mooker spiekertje Archeobotanisch macrorestenonderzoek aan een paalkuil van de ijzertijdvindplaats Molenhoek Middelweg (gem. Mook-Middelaar) W. van der Meer Augustus 2007 BIAX C o n s
Nadere informatie(on)kruiden kennen. Datum: woensdag 8 februari Leerjaar 1 en 2 Tuin, Park en Landschap
(on)kruiden kennen Datum: woensdag 8 februari 2017 Leerjaar 1 en 2 Tuin, Park en Landschap 2 Denk aan de toets Aan het einde van deze presentatie gaan we na of je de belangrijke termen die besproken worden
Nadere informatieOnderzoek aan botanische macroresten uit een ijzertijdkuil te Geleen
Onderzoek aan botanische macroresten uit een ijzertijdkuil te Geleen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 699 DECEMBER 2013 F. VERBRUGGEN Colofon Titel: BIAXiaal 699 Onderzoek aan botanische macroresten uit een
Nadere informatieRoode Marmelade, paradijskorrels en vennekoel
BIAXiaal 225 Roode Marmelade, paradijskorrels en vennekoel Resultaten van het archeobotanisch onderzoek aan een 17e-eeuwse beerput in Tiel H. van Haaster April 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek van twee sporen van de vindplaats Tienen-Groot Begijnhof (ME/NT)
Archeobotanisch onderzoek van twee sporen van de vindplaats Tienen-Groot Begijnhof (ME/NT) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 648 MAART 2013 W. VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 648 Archeobotanisch onderzoek
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan de inhoud van een middeleeuwse bermsloot in Aardenburg
Archeobotanisch onderzoek aan de inhoud van een middeleeuwse bermsloot in Aardenburg RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 47 augustus 00 H. VAN HAASTER Colofon Titel: BIAXiaal 47 Archeobotanisch onderzoek aan de
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan twee waterputten uit de 2e tot 4e eeuw te Wehl
BIAXiaal 99 Archeobotanisch onderzoek aan twee waterputten uit de 2e tot 4e eeuw te Wehl K. Hänninen H. van Haaster Oktober 2000 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieOnderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II
BIAXiaal 159 Onderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II K. Hänninen Mei 2003 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieHoutskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart
BIAXiaal Houtskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart L.I. Kooistra november 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatie1.1 Archeobotanisch onderzoek (C. Moolhuizen & M. Hondelink)
1.1 Archeobotanisch onderzoek (C. Moolhuizen & M. Hondelink) Inleiding Bij de opgraving zijn diverse sporen bemonsterd ten behoeve van onderzoek aan zaden en vruchten (macrobotanische resten). Hierbij
Nadere informatieMediterrane rijst en oosterse kruidnagels
BIAXiaal 3 Mediterrane rijst en oosterse kruidnagels Botanisch onderzoek aan een beerkelder uit Kampen (1575-1650) O. Brinkkemper C. Vermeeren Juli 1994 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor
Nadere informatieVLAK-verslag De Vlijt Het archeobotanische onderzoek. Dienst Welzijn VLAK. februari C. Veen, R. Torremans en T. de Ridder (red.
VLAK-verslag 13.2 De Vlijt 1.104 Het archeobotanische onderzoek C. Veen, R. Torremans en T. de Ridder (red.) Dienst Welzijn februari 2006 VLAK Afbeelding kaft: De Polygonum Persicaria (bron: http://www.usda.gov/wps/portal/usdahome).
Nadere informatieHoutskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul
Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 684 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 684 Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven
Nadere informatieLaat-middeleeuwse kuilen op de vindplaats Ameide-Peperstraat
Laat-middeleeuwse kuilen op de vindplaats Ameide-Peperstraat RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 556 DECEMBER 2011 WOUTER VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 556 Laat-middeleeuwse kuilen op de vindplaats Ameide-Peperstraat
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Archeobotanica uit 's-hertogenbosch. Milieuomstandigheden, bewoningsgeschiedenis en economische ontwikkelingen in en rond een (post)middeleeuwse stad van Haaster,
Nadere informatieHout, zaden en botten van het Middeleeuwse erf Wierden-Huurne, vindplaats 5
BIAXiaal 232 Hout, zaden en botten van het Middeleeuwse erf Wierden-Huurne, vindplaats 5 K. Hänninen L. de Vries Mei 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en
Nadere informatieOnderzoek aan pollen en zaden van Ypelo, Azelo en Usselo
BIAXiaal 287 Onderzoek aan pollen en zaden van Ypelo, Azelo en Usselo K. Hänninen D.G. van Smeerdijk November 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 258 Archeobotanisch onderzoek op twee vindplaatsen in het waterleidingtracé tussen Sweikhuizen en Geverik (Bandkeramiek en Late-Middeleeuwen) H. van Haaster februari 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieLandbouw en milieu rond Son
BIAXiaal 484 Landbouw en milieu rond Son Verslag van onderzoek aan archeobotanisch materiaal van de vindplaats Son-Pastorie (ME) W. van der Meer September 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Onkruiden 9 1.1 Eigenschappen van onkruiden 9 1.2 Systematische indeling van onkruiden 10 1.3 Vermeerdering van onkruiden 13 1.4 Overleven van onkruidzaden 14 1.5 Afsluiting
Nadere informatieEes-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen
Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 511 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN & W. VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 511 Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen
Nadere informatieOverzicht van de verschillende graansoorten en oude rassen
Overzicht van de verschillende graansoorten en oude rassen (Zie voor meer informatie over de verschillende graan rassen www.oranjelijst.nl) Tarwe (Triticum aestivum) 2 Eenkoorn (Triticum monococcum) 3
Nadere informatieFood for thought. Botanisch onderzoek aan het St. Agnietenklooster, een opgraving aan de Zuilingstraat te Den Haag
BIAXiaal Food for thought Botanisch onderzoek aan het St. Agnietenklooster, een opgraving aan de Zuilingstraat te Den Haag C. Vermeeren november 1994 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor
Nadere informatieKoningstraat 18, Arnhem, Archeobotanische resten uit een beerput (NT)
Koningstraat 18, Arnhem, Archeobotanische resten uit een beerput (NT) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 497 NOVEMBER 2010 WOUTER VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 497 Koningstraat 18, Arnhem, Archeobotanische
Nadere informatieHoutskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België)
Houtskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 621 27 NOVEMBER 2012 D. LENTJES & S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 621 Houtskoolanalyse van
Nadere informatieBotanisch onderzoek op een archeologische vindplaats te Eindhoven-Blixembosch (IJzertijd, Middeleeuwen en Nieuwe Tijd)
Botanisch onderzoek op een archeologische vindplaats te Eindhoven-Blixembosch (IJzertijd, Middeleeuwen en Nieuwe Tijd) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 577 Maart 2012 H. VAN HAASTER & K. HÄNNINEN Colofon Titel:
Nadere informatieVerbrande turf maar geen as. Archeobotanische analyse van een monster uit Melderslo ( )
BIAXiaal 443 Verbrande turf maar geen as. Archeobotanische analyse van een monster uit Melderslo (1300-1320) O. Brinkkemper Februari 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatiePLANTENWERKGROEP. Excursie oude gewassen door Loek Hilgers van de Stichting Korensla. Gebied: rondom de Regte Heide onder Goirle
1 PLANTENWERKGROEP Excursie oude gewassen door Loek Hilgers van de Stichting Korensla Gebied: rondom de Regte Heide onder Goirle Auteur Bert de Vaan - foto s Wim Schoenmakers Er was een goede opkomst op
Nadere informatieDe onderkant van de Huzarenwei
BIAXiaal 214 De onderkant van de Huzarenwei Resultaten van het archeobotanisch onderzoek op de Huzarenwei te Goirle (IJzertijd-Romeinse tijd) H. van Haaster Januari 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieVerslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen
Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen Speuren naar bloeiende planten langs het Henri Dunantpad, 30 december 2015 foto: Pieter Hielema Theo van Schie Eindejaars Plantenjacht 2015 FLORON
Nadere informatieBotanisch onderzoek aan de inhoud van het maagdarmkanaal van een paard uit de 17e eeuw
BIAXiaal Botanisch onderzoek aan de inhoud van het maagdarmkanaal van een paard uit de 17e eeuw H. van Haaster April 2002 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en
Nadere informatieVoedingsgewoonten en milieuomstandigheden op en rond de middeleeuwse burcht van Sint-Oedenrode (NB)
BIAXiaal 338 Voedingsgewoonten en milieuomstandigheden op en rond de middeleeuwse burcht van Sint-Oedenrode (NB) H. van Haaster Oktober 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan waterputten van de vindplaats Sijsele-Stakendijke, Damme, West-Vlaanderen (ROMMB-LMEA)
Archeobotanisch onderzoek aan waterputten van de vindplaats Sijsele-Stakendijke, Damme, West-Vlaanderen (ROMMB-LMEA) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 553 NOVEMBER 2011 WOUTER VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal
Nadere informatiePollen en macroresten uit vroeg- en volmiddeleeuwse sporen van de vindplaats Tilburg-Enschotsebaan-Zuid 2
Pollen en macroresten uit vroeg- en volmiddeleeuwse sporen van de vindplaats Tilburg-Enschotsebaan-Zuid 2 RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 601 SEPTEMBER 2012 L. VAN BEURDEN Colofon Titel: BIAXiaal 601 Pollen
Nadere informatieMacrorestenonderzoek aan sporen van de Romeinse nederzetting aangetroffen in plangebied MDHP12 te Midden-Delfland
Macrorestenonderzoek aan sporen van de Romeinse nederzetting aangetroffen in plangebied MDHP12 te Midden-Delfland RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 551 NOVEMBER 2011 L. VAN BEURDEN Colofon Titel: BIAXiaal 551
Nadere informatieDe kruidentuin van Den HaagUithofslaan vindplaats 1
BIAXiaal De kruidentuin van Den HaagUithofslaan vindplaats 1 Zaden, pollen, hout en houtskool van de Romeinse tijd tot 1900 K. Hänninen M. van der Linden C. Vermeeren Oktober 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatiePollen en zaden uit een beerput behorend bij Kasteel Batestein te Vianen (15e 18e eeuw)
352 Pollen en zaden uit een beerput behorend bij Kasteel Batestein te Vianen (15e 18e eeuw) H. van Haaster K. Hänninen April 2001 Colofon Titel: BIAXiaal 352. Pollen en zaden uit een beerput behorend bij
Nadere informatieMedicinale planten uit een 16e-eeuwse kloostertuin aan de Groeneweg in Gouda
BIAXiaal 353 Medicinale planten uit een 16e-eeuwse kloostertuin aan de Groeneweg in Gouda K. Hänninen November 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieBotanisch onderzoek van een (post)middeleeuws gasthuis op de vindplaats Breda-de Beyerd
BIAXiaal Botanisch onderzoek van een (post)middeleeuws gasthuis op de vindplaats Breda-de Beyerd L. van Beurden m.m.v. M. van Waijjen Maart 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieVoedingsgewoonten en milieuomstandigheden
BIAXiaal 224 Voedingsgewoonten en milieuomstandigheden op en rond Huis te Vleuten (12e-18e eeuw) H. van Haaster K. Hänninen P. van Rijn April 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatiePaleobotanisch onderzoek aan een venige laag in het centrum van Alkmaar
Paleobotanisch onderzoek aan een venige laag in het centrum van Alkmaar RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 580 maart 2012 H. van Haaster Colofon Titel: BIAXiaal 580 Paleobotanisch onderzoek aan een venige laag
Nadere informatieDe kracht van de nawerking in maïs en bieten INTERN
Frontier Elite De kracht van de nawerking in maïs en bieten INTERN 1 Frontier Elite Basisproduct voor de nawerking bij de onkruidbestrijding in veel teelten andijvie asperge cichorei maïs rode bieten prei
Nadere informatieDe voedingseconomie van (post)middeleeuws Alkmaar Resultaten van het archeobotanisch en archeozoölogisch onderzoek
De voedingseconomie van (post)middeleeuws Alkmaar Resultaten van het archeobotanisch en archeozoölogisch onderzoek RAPPORTNUMMER DATUM AUTEURS 45 AUGUSTUS 0 H VAN HAASTER, JT ZEILER & DC BRINKHUIZEN Colofon
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Archeobotanica uit 's-hertogenbosch. Milieuomstandigheden, bewoningsgeschiedenis en economische ontwikkelingen in en rond een (post)middeleeuwse stad van Haaster,
Nadere informatieOpgravingen in de Bierstraat Gemeente Den Haag Wonen aan de rand van Die Haghe vanaf het midden van de 16de eeuw
Gemeente Den Haag Opgravingen in de Bierstraat Gemeente Den Haag Wonen aan de rand van Die Haghe vanaf het midden van de 16de eeuw M.M.A. van Veen (red.) met bijdragen van: M. Barwasser O. Brinkkemper
Nadere informatieBotanisch onderzoek aan twee Middeleeuwse terpen te Schipluiden
BIAXiaal 85 Botanisch onderzoek aan twee Middeleeuwse terpen te Schipluiden C. Vermeeren 2000 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie Colofon
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan een drietal vindplaatsen uit de IJzertijd-VroegeMiddeleeuwen in de omgeving van Raalte
BIAXiaal 243 Archeobotanisch onderzoek aan een drietal vindplaatsen uit de IJzertijd-VroegeMiddeleeuwen in de omgeving van Raalte H. van Haaster P. van Rijn December 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieOpdracht Biologie Informatie planten voor herbarium
Opdracht Biologie Informatie planten voor herb Opdracht door J. 1666 woorden 14 april 2013 4,2 16 keer beoordeeld Vak Biologie Duizendknoopfamilie Veldzuring Rumex acetose L. Plukdatum 14-05-12 Rood Duizendknoopfamilie
Nadere informatieWetenschappelijke naam: Bellis Perennis. Compositae
Gemaakt door: Datum: Thomas Rozendaal 9-10-'11 Pagina 3 Madelief Pagina 4 Kale jonker Pagina 5 Speerdistel Pagina 6 Boterbloem Pagina 7 Gewone Brunel Pagina 8 Witte smeerwortel Pagina 9 Guichelheil Pagina
Nadere informatieEen fleurig en kruidig Agnietenklooster in Kampen
BIAXiaal 11 Een fleurig en kruidig Agnietenklooster in Kampen Botanisch onderzoek aan een beerkelder uit de vijftiende eeuw O. Brinkkemper mei 1995 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieVoedingsgewoonten en milieuomstandigheden in en rond een Germaanse nederzetting uit de 4e-5e eeuw bij Holtum (L.)
BIAXiaal 408 Voedingsgewoonten en milieuomstandigheden in en rond een Germaanse nederzetting uit de 4e-5e eeuw bij Holtum (L.) H. van Haaster Juni 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor
Nadere informatieHulst-Onder de Toren
BIAXiaal 358 Hulst-Onder de Toren archeobotanisch onderzoek aan macroresten uit de Late-Middeleeuwen W. van der Meer maart 2008 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek op een locatie aan de Putstraat in Eckelrade (IJzertijd-Romeinse tijd)
Archeobotanisch onderzoek op een locatie aan de Putstraat in Eckelrade (IJzertijd-Romeinse tijd) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEURS 622 DECEMBER 2012 H. VAN HAASTER Colofon Titel: BIAXiaal 624 Archeobotanisch
Nadere informatiePolder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek
Vegetatieopnamen Kievitsbloem-associatie Polder Stein periode 1992-2012 2003 => Opnamenummer: 66108 Datum (jaar/maand/dag) : 2003/04/25 X-coordinaat : 113.098000 Y-coordinaat : 448.244000 Bloknummer :
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten op de locatie. (Late-Middeleeuwen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEURS. 592 juni 2012 H.
Archeobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten op de locatie Grote Staat 37-41 / Sporenstraat 1-3 in Maastricht (Late-Middeleeuwen - 19 e eeuw) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEURS 592 juni 2012 H. van Haaster
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten aan de Prinsenhof te Brugge (13e-17e eeuw)
BIAXiaal 288 Archeobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten aan de Prinsenhof te Brugge (13e-17e eeuw) H. van Haaster November 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieEetbare planten voor konijnen
Publicatie van www.deilenaar.nl Aardbei Fragaria soorten Rozenfamilie Bladeren, bloemen en vruchten. Voor elk konijn zijn aardbeien een lekkernij en nog gezond ook! De bloemen en bladeren vinden ook gretig
Nadere informatieFlora- en Faunatoets voor uitbreidingsplan bedrijfsterrein Gebroeders Olieman, Tempeldijk 40
Flora- en Faunatoets voor uitbreidingsplan bedrijfsterrein Gebroeders Olieman, Tempeldijk 40 Flora- en Faunatoets voor uitbreidingsplan bedrijfsterrein Gebroeders Olieman, Tempeldijk 40 Colofon Opdrachtgever
Nadere informatieBotanische resten uit de gracht rond het 18eeeuwse kasteel De Hof van den Houte. in Etten-Leur
BIAXiaal 102 Botanische resten uit de gracht rond het 18eeeuwse kasteel De Hof van den Houte in Etten-Leur H. van Haaster December 2000 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatie15 ton ds. 7,5 ton ds. Bron: Opbrengst in kg ds per ha. kg meetmelk per ha
1 2 17500 Opbrengst in kg ds per ha 15000 12500 10000 7500 15 ton ds 7,5 ton ds 5000 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 kg meetmelk per ha Bron: 3 Onkruid Vers gras Verschil VEM (Voederwaarde)
Nadere informatie1 Onkruiden. 1.1 Eigenschappen van onkruiden. Oriëntatie
1 Onkruiden Oriëntatie Het Chinese letterteken voor onkruid betekent (vrij) vertaald: het kruid dat eerder opkomt dan de zon. Dat zegt al iets over het karakter van deze planten. Veel mensen hebben een
Nadere informatieRespect voor schoonheid. Oog voor detail
Schoonheid van geheel van vegetatie Respect voor schoonheid Details van landschap & bodem Oog voor detail Optimale omstandigheden > verscheidenheid aan Streven soorten die naar zich langs diversiteit hun
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan enkele waterputten van de vindplaats Lauwershof te Oudorp (Late-Middeleeuwen Nieuwe Tijd)
Archeobotanisch onderzoek aan enkele waterputten van de vindplaats Lauwershof te Oudorp (Late-Middeleeuwen Nieuwe Tijd) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 709 DECEMBER 2013 H. VAN HAASTER Colofon Titel: BIAXiaal
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek in het plangebied Cuijk-De Nielt (Bronstijd-Nieuwe tijd)
Archeobotanisch onderzoek in het plangebied Cuijk-De Nielt (Bronstijd-Nieuwe tijd) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEURS 596 AUGUSTUS 2012 H. VAN HAASTER & S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 596 Archeobotanisch onderzoek
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek op de vindplaats Sittard-Begijnenhofstraat (Neolithicum & Middeleeuwen)
Archeobotanisch onderzoek op de vindplaats Sittard-Begijnenhofstraat (Neolithicum & Middeleeuwen) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 540 maart 2012 H. van Haaster Colofon Titel: BIAXiaal 540 Archeobotanisch onderzoek
Nadere informatieGraan, hout, vee en vis
BIAXiaal 325 Graan, hout, vee en vis Botanisch, zoölogisch en fysisch antropologisch onderzoek aan sporen uit de IJzertijd, Romeinse periode en de Middeleeuwen van de vindplaats Ockenburgh (gemeente Den
Nadere informatieBijlage 4.1 Waarderingsresultaten van botanische macroresten
Bijlage 4.1 Waarderingsresultaten van botanische macroresten Getallen in de tabel geven het aantal contexten weer waarin de soort is gevonden. Legenda: H = Huifakker; M = Moskes, S = Steenakker; (o) =
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 265 Archeobotanisch onderzoek aan een middeleeuwse vlasverwerkingsnederzetting bij Alblasserdam H. van Haaster April 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 259 Archeobotanisch onderzoek aan een grachtvulling en een beerput op het terrein van het kapittel van St. Plechelmus in Oldenzaal (10e-15e eeuw) H. van Haaster Maart 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieGierst. http://www.waterwereld.nu/gierst.php
Gierst http://www.waterwereld.nu/gierst.php Gierst is een belangrijke graansoort in de arme delen van de wereld. Vooral boven en onder de Sahara wordt er veel gierst verbouwd. Gierst groeit op de armste
Nadere informatieHuissen-Het Riet: macrorestenonderzoek aan een kuil en een greppel uit een Midden-Romeinse nederzetting
BIAXiaal 390 Huissen-Het Riet: macrorestenonderzoek aan een kuil en een greppel uit een Midden-Romeinse nederzetting L. van Beurden Januari 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatiePark Lingezegen, Elst KNNV Arnhem Veldstudiegroep 12/19 juni 2018
In twee dinsdagen hebben we twee belangrijke gebieden bekeken van Park Lingezegen: Park Waterrijk en Landgoed Doornik. De eerste ligt net ten zuiden van Arnhem-Zuid, Doornik ligt iets zuidelijker ingeklemd
Nadere informatiePalynologisch onderzoek aan een middeleeuwse waterput in Heiloo
Palynologisch onderzoek aan een middeleeuwse waterput in Heiloo RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 594 JUNI 2012 H. VAN HAASTER Colofon Titel: BIAXiaal 594 Palynologisch onderzoek aan een middeleeuwse waterput
Nadere informatie6,5. Werkstuk door Z woorden 11 maart keer beoordeeld. Schermbloemenfamilie. Datum gevonden:
Werkstuk door Z. 1182 woorden 11 maart 2013 6,5 46 keer beoordeeld Vak Anders Schermbloemenfamilie Anthriscus sylvestris Umbelliferae Schermbloemenfamilie Fluitenkruid Datum gevonden: 05-05-2011 Hij stond
Nadere informatieEen toekomst voor Korensla (Arnoseris minima) in de Antwerpse Kempen
NATUURSTUDIEARTIKEL ANTenne 3 (oktober 2018) Een toekomst voor Korensla (Arnoseris minima) in de Antwerpse Kempen Jos Gysels, Wout Opdekamp & Herman Puls Biodiversiteit gebonden aan traditionele landbouwmethoden
Nadere informatieDegu SAB: veilig & onbeperkt
Degu SAB: veilig & onbeperkt Groenten Witloof Cichorium endivia Wilde peen(wortel) Daucus carota sativus Wortel zelf beperkt geven. Aardpeer (artichoke) Helianthus tuberosus Worteldelen kunnen aangeboden
Nadere informatieVerkennend archeobotanisch onderzoek van kasteel Moerenburg te Tilburg
BIAXiaal 289 Verkennend archeobotanisch onderzoek van kasteel Moerenburg te Tilburg D.G. van Smeerdijk November 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan een 18e-eeuwse beerput in de Rozenstraat te Amsterdam
BIAXiaal Archeobotanisch onderzoek aan een 18e-eeuwse beerput in de Rozenstraat te Amsterdam H. van Haaster Juni 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieHout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland)
Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 602 JULI 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 602 Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 125 Archeobotanisch en -zoölogisch onderzoek van twee beerputten (1450-1575) aan de Voorstraat in Kampen H. van Haaster D.C. Brinkhuizen J. T. Zeiler November 2001 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieZaden en pollen uit een mogelijk 16e-eeuwse gracht of greppel op het KNMI-terrein in De Bilt
Zaden en pollen uit een mogelijk 16e-eeuwse gracht of greppel op het KNMI-terrein in De Bilt RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 573 FEBRUARI 2012 K. HÄNNINEN & M. VAN DER LINDEN Colofon Titel: BIAXiaal 573 Zaden
Nadere informatieHouten constructie De Bilt-KNMIterrein
Houten constructie De Bilt-KNMIterrein RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 574 JULI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 574 Houten constructie De Bilt-KNMI-terrein Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever: RAAP West-Nederland
Nadere informatieResultaat en conclusies contact- en bodemherbiciden in combinatie met Squall
Resultaat en conclusies contact- en bodemherbiciden in combinatie met Squall Inleiding In opdracht van de firma Greena heeft er afgelopen zomer een onderzoek plaatsgevonden naar de effectiviteit van bodem-
Nadere informatieEENDENKOOI SCHIPLUIDEN
EENDENKOOI SCHIPLUIDEN 2015-16 C.J. Nonhof F. Severijn KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl
Nadere informatieLang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders
www.bloembergecologie.com Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders Bakkers, Sanne; Bloemberg, Mark HAS Hogeschool s-hertogenbosch, 26 juni 2015 Bloemberg M.S. 07-05-2017 1 Lang bloeiende
Nadere informatieErfbeplantingsplan Strijperdijk 3E, Leende
Erfbeplantingsplan Strijperdijk 3E, Leende Aanleiding en ligging In het Brabantse Leenderstrijp is aan de Strijperdijk 3E vakantiewoning Het Knusse gelegen. De recreatiewoning biedt plek voor 2 à 4 personen.
Nadere informatieKladders, fruyten, wermoesen, mostaert en amelcoren
BIAXiaal Kladders, fruyten, wermoesen, mostaert en amelcoren Resultaten van het archeobotanisch onderzoek op de Groenmarkt in Gorinchem (1300-1775) H. van Haaster Januari 2005 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieGroen Blauw Stimuleringskader Zaaikaart
Groen Blauw Stimuleringskader Zaaikaart 2013 Bloemrijke rand, kruidenrijke zoom, graslandflora- en faunarand en akkerflora- en faunarand Aanleiding Deze zaaikaart is opgesteld voor de pakketten bloemrijke
Nadere informatieBeer van Beersel. Verslag van onderzoek aan archeobotanisch materiaal uit een stortkoker van het kasteel van Beersel (ca )
BIAXiaal 452 Beer van Beersel Verslag van onderzoek aan archeobotanisch materiaal uit een stortkoker van het kasteel van Beersel (ca.14401600) W. van der Meer februari 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieVoedingsgewoonten en milieuomstandigheden in en rond een middeleeuwse nederzetting bij Sint Oedenrode (NB)
BIAXiaal 400 Voedingsgewoonten en milieuomstandigheden in en rond een middeleeuwse nederzetting bij Sint Oedenrode (NB) H. van Haaster maart 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieHeeft akkerflora nog een kans in Vlaams-Brabant?
Heeft akkerflora nog een kans in Vlaams-Brabant? Erwin Derous Roosmarijn Steeman Natuurpunt Studie Bijzonder natuurbeschermingsproject Provincie Vlaams-Brabant Met dank aan Ruben Walleyn 2004 Akkerfloraspecialist
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek aan Romeinse sporen uit Zuidland (Voorne-Putten)
Archeobotanisch onderzoek aan Romeinse sporen uit Zuidland (Voorne-Putten) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 607 augustus 2012 O. Brinkkemper Colofon Titel: BIAXiaal 607 Archeobotanisch onderzoek aan Romeinse
Nadere informatieArcheobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten op het landgoed Te Werve in Rijswijk (15 e -16 e eeuw)
Archeobotanisch onderzoek naar de voedingsgewoonten op het landgoed Te Werve in Rijswijk (15 e -16 e eeuw) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 510 april 2011 H. van Haaster Colofon Titel: BIAXiaal 510 Archeobotanisch
Nadere informatieOnkruidbeheersing in de biologische kleinfruitsector. CCBT-project van april 2016 tot december 2017
Onkruidbeheersing in de biologische kleinfruitsector CCBT-project van april 2016 tot december 2017 Overzicht 1. Inleiding en probleemstelling 2. Proeven rond onkruidbeheersing 2.1 Deelactie: teelt onder
Nadere informatieEen palynologisch onderzoek naar de maximale afplagdikte van een ven in het natuurgebied de Stippelberg bij Milheeze (N. Br.)
BIAXiaal 91 Een palynologisch onderzoek naar de maximale afplagdikte van een ven in het natuurgebied de Stippelberg bij Milheeze (N. Br.) H. van Haaster maart 00 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieOnkruidbestrijding in grasland. Als loonwerker maak je het verschil!
Onkruidbestrijding in grasland Als loonwerker maak je het verschil! Inhoud Beste loonwerker, Bij onkruidbestrijding in grasland maak je als loonwerker het verschil. Want in veel gevallen adviseert de loonwerker
Nadere informatie