Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen
|
|
- Rudolf van de Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 511 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN & W. VAN DER MEER
2 Colofon Titel: BIAXiaal 511 Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen Auteur: K. Hänninen W. van der Meer Opdrachtgever: RAAP Archeologisch Adviesbureau ISSN: BIAX Consult, Zaandam, 2011 Correspondentie adres: BIAX Consult Hogendijk AL Zaandam tel: fax:
3 BIAXiaal Inleiding In opdracht van N.V. Nederlandse Gasunie heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau een inventariserend veldonderzoek in de vorm van proefsleuven uitgevoerd ten behoeve van de aanleg van een aardgastransportleiding tussen Scheemda en Ommen. Hierbij zijn in Borger-Odoorn op de Zuidesch van Ees (RAAP-code G61-26) kuilen en paalkuilen aangetroffen, waaronder een huisplattegrond uit de IJzertijd/Romeinse tijd. 1 Enkele mogelijke haardkuilen zijn met behulp van 14 C-onderzoek in het Mesolithicum gedateerd. De houtskool hieruit is gedetermineerd om informatie te krijgen over het gebruikte brandhout. 2. Materiaal en methode In tabel 1 staan de gegevens van de onderzochte monsters. De houtskool is onderzocht door de structuur te bekijken onder een opvallend-lichtmicroscoop met vergrotingen tot 400x. Hiervoor zijn (breuk)vlakken gemaakt die dwars, radiaal en tangentiaal ten opzichte van de groeirichting van de boom lopen. 2 Tevens is informatie verzameld over het gebruikte boomdeel en de aanwezigheid van schimmelsporen en pofscheuren. Over het algemeen wordt in houtskoolonderzoek een minimumaantal van honderd determinaties per monster aangehouden. Hier is gekozen voor vijftig determinaties. In monster M2 waren slechts dertig stukken aanwezig. Wel was in een eerdere fase van het onderzoek al een onbekende hoeveelheid houtskool gedetermineerd ten behoeve van een 14 C-datering. Tabel 1 Ees-Zuidesch, gegevens van de onderzochte houtskoolmonsters. monster spoor put context datering (haard)kuil Mesolithicum (haard)kuil Mesolithicum (haard)kuil Mesolithicum 3 3. Resultaten De resultaten van het onderzoek staan in bijlage 1. De houtskool is goed geconserveerd, waardoor de houtstructuren goed zichtbaar zijn. In de monsters is steeds slechts één houtsoort aangetroffen, samen met enkele niet te determineren stukken. Het lijkt erop dat doelbewust één enkele houtsoort is geselecteerd. Dit kan wijzen op een speciale functie van de contexten. Ook kan de houtskoolassemblage het resultaat van een enkele verbranding zijn. In kuil S91 (M2) is houtskool van eik (Quercus) gevonden. Eik groeit in loofbossen, op droge tot vrij vochtige grond. 4 Eikenhout is sterk en duurzaam en wordt daarom veelvuldig als constructiehout gebruikt. Ook is het een uitstekende brandstof, zowel in de 1 Hensen 2009; centrumcoördinaten: / Schweingruber Houtskool uit dit monster is 14 C-gedateerd op 7560 ± 50 BP (Poz-36847). 4 Van der Meijden 2005, 405.
4 BIAXiaal vorm van brandhout als van houtskool. 5 Er zijn enkele gesinterde stukken gevonden, een aanwijzing voor verbranding bij hoge temperaturen. Op één stuk is een scheur waargenomen. Deze zogenaamde pofeffecten ontstaan bij de verbranding van vers of nat hout. Het hierin aanwezige water zet uit bij verhitting, waardoor het hout uit elkaar scheurt. In kuil S90 (M3) gaat het om hout van den (Pinus). Deze lichtminnende soort groeit op droge tot natte, voedselarme gronden, zoals hoogvenen en heidevelden. 6 Dennenhout is niet heel sterk, maar wel duurzaam, en wordt veel als constructiehout gebruikt. Het bevat veel hars, waardoor het snel brandt en veel hitte afgeeft. 7 In dit hout zijn veel pofscheuren aangetroffen, een aanwijzing voor het gebruik van vers of nat hout. In kuil S96 (M4) is houtskool van berk (Betula) aangetroffen. In Nederland zijn twee soorten inheems, de ruwe berk (Betula pendula) en de zachte berk (Betula pubescens). Deze zijn houtanatomisch niet te onderscheiden. Eerstgenoemde groeit op droge tot vochtige, zure tot matig voedselrijke grond, bijvoorbeeld in loof- en naaldbossen en op heiden. Laatstgenoemde soort groeit op natte tot vochtige grond, voornamelijk in moerassen en hoogvenen, maar ook in loofbossen. 8 Beide zijn lichtminnende soorten. Berkenhout wordt veel als brandhout gebruikt en ook de houtskool heeft uitstekende brandeigenschappen. 9 In de onderzochte stukken zijn wat schimmelsporen aanwezig, wat wijst op het gebruik van sprokkelhout. Een enkel stuk met een pofscheur wijst op vers of nat hout. Verder is op drie stukken sintering aangetoond. De datering 7560 ±50 BP van houtskool uit kuil S96 valt in het Midden-Atlanticum. In deze periode is in Drenthe de pioniersvegetatie met berk en den op zijn retour en ontstaat er een climaxbos met eik, linde (Tilia) en iep (Ulmus). 10 Hoewel het onduidelijk is of de haardkuilen enigszins contemporain zijn, is het in deze periode mogelijk dat alle drie de aangetroffen soorten in de buurt van de vindplaats hebben gegroeid. 4. Conclusie De drie onderzochte (haard)kuilen bevatten alle slechts één houtsoort. Dit zijn den (S90), eik (S91) en berk (S96). Al deze soorten leveren een goede kwaliteit brandhout. De aanwezigheid van stukken met pofscheuren en de afwezigheid van schimmeldraden wijzen op het gebruik van vers hout. Het is aannemelijk dat het hout in de omgeving is verzameld. 5. Literatuur Bakker, R., 2003: The Emergence of Agriculture on the Drenthe Plateau, Bonn (Archäologische Berichte 16). Hensen, G., 2009: Evaluatierapport inventariserend veldonderzoek aardgastransportleidingtracé Scheemda - Ommen (A-661), KR- 61, Catalogusnummer 26. Gemeente Borger-Odoorn (RAAP). Meijden, R. van der, 2005: Heukels flora van Nederland, Groningen. Schweingruber, F.H., 1982: Mikroskopische Holzanatomie, Zürich. Taylor, M., 1981: Wood in Archaeology, Shire Archaeology Series 17, Aylesbury. 5 Taylor 1981, Weeda et al. 1985, Taylor 1981, Van der Meijden 2005, Taylor 1981, Bakker 2003, 63.
5 BIAXiaal Weeda, E.J., R. Westra, Ch. Westra & T. Westra 1985: Nederlandse oecologische flora. Wilde planten en hun relaties 1, Deventer.
6 Bijlage 1 Ees-Zuidesch, resultaten van het houtskoolonderzoek. NC is het volgnummer van de determinatie waarbij de soort voor het eerst is gevonden; indet. = niet determineerbaar; schim. = schimmeldraden, pof = pofeffecten, sint. = sintering; Betula = berk, Pinus = den, Quercus = eik. Voor de contexten zie tabel 1. vnr. spoor put NC soort deel N fragm. gewicht schimmel pof sint. opmerkingen M Quercus?? 2, in verleden voor C14 gedetermineerd, geen extra info indet.?? 0, M Quercus indet. 13 0, deels slecht geconserveerd, licht gesinterd Quercus stam 10 0, cf. Quercus knoest 2 0, indet. knoest/schors 5 0, totaal >30 4,125 M Pinus stam 48 8, Pinus indet. 2 0, totaal 50 8,431 goed geconserveerd M Betula stam 46 3, goed geconserveerd, weinig schimmel indet. indet. 3 0, amorfachtig materiaal Betula indet. 1 0, totaal 50 3,887
Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul
Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 684 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 684 Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven
Nadere informatieHoutskool uit een neolithische haardkuil, vindplaats Flanders Expo (stad Gent, provincie Oost-Vlaanderen, België)
Houtskool uit een neolithische haardkuil, vindplaats Flanders Expo (stad Gent, provincie Oost-Vlaanderen, België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 597 12 JUNI 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 597 Houtskool
Nadere informatieHoutskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België)
Houtskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 621 27 NOVEMBER 2012 D. LENTJES & S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 621 Houtskoolanalyse van
Nadere informatieHoutskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart
BIAXiaal Houtskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart L.I. Kooistra november 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieHout uit een Romeins castellum te Leiden-Roomburg
BIAXiaal 492 Hout uit een Romeins castellum te Leiden-Roomburg K. Hänninen April 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie Colofon Titel:
Nadere informatieHout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland)
Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 602 JULI 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 602 Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg
Nadere informatieHouten constructie De Bilt-KNMIterrein
Houten constructie De Bilt-KNMIterrein RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 574 JULI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 574 Houten constructie De Bilt-KNMI-terrein Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever: RAAP West-Nederland
Nadere informatieHoutskool van de Romeinse rookkuil, Dr. Poelsstraat, Heerlen
BIAXiaal 72 Houtskool van de Romeinse rookkuil, Dr. Poelsstraat, Heerlen P. van Rijn Februari 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieArcheologie Betuweroute
BIAXiaal 54 Archeologie Betuweroute Houtskool en hout uit de IJzertijd van de Papendrechtse stroomrug (gem. Graafstroom) Standaardrapportage deel II L. Kooistra K. Hänninen maart 1998 BIAX C o n s u l
Nadere informatieHout en houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit de IJzertijd, Romeinse tijd en Middeleeuwen
467 Hout en houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit de IJzertijd, Romeinse tijd en Middeleeuwen L.I. Kooistra Februari 2010 Colofon Titel: BIAXiaal 467 Hout en Houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit
Nadere informatieHout van mogelijke visweren bij Schoonebeek
Hout van mogelijke visweren bij Schoonebeek RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 559 december 2011 K. Hänninen Colofon Titel: BIAXiaal 559 Hout van mogelijke visweren bij Schoonebeek Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever:
Nadere informatieAnthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen van de vindplaats Roeselare (BE)
Anthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen van de vindplaats Roeselare (BE) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 971 MEI 2017 S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 971 Anthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen
Nadere informatieOnderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken
BIAXiaal 398 Onderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken K. Hänninen Maart 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieHoutskoolonderzoek aan monsters uit meilers op de vindplaats Doetinchem- Holterhoek 2 (VME?)
Houtskoolonderzoek aan monsters uit meilers op de vindplaats Doetinchem- Holterhoek 2 (VME?) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 591 MEI 2012 W. VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 591 Houtskoolonderzoek aan monsters
Nadere informatieHoutskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne
Houtskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 701 NOVEMBER 2013 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 701 Houtskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne
Nadere informatieHoutskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende)
Houtskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 560 22 December 2011 L.I. Kooistra & M. van der Linden Colofon
Nadere informatieHoutskool uit drie Romeinse crematies. Vinex-locatie Wateringse Veld, Den Haag 1997, terrein Vellekoop
BIAXiaal 76 Houtskool uit drie Romeinse crematies. Vinex-locatie Wateringse Veld, Den Haag 1997, terrein Vellekoop P. van Rijn Mei 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieTwee middeleeuwse boomstamputten uit Cothen-De Kamp, gemeente Wijk bij Duurstede
Twee middeleeuwse boomstamputten uit Cothen-De Kamp, gemeente Wijk bij Duurstede RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 627 December 2012 D. Lentjes, C. Vermeeren Colofon Titel: BIAXiaal 627 Twee middeleeuwse boomstamputten
Nadere informatieRomeins bouwhout van het onderzoek aan de Middelbroekweg in Naaldwijk (provincie Zuid-Holland)
Romeins bouwhout van het onderzoek aan de Middelbroekweg in Naaldwijk (provincie Zuid-Holland) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 618 NOVEMBER 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 618 Romeins bouwhout van
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 208 Houtonderzoek aan de Bronstijdvindplaats te Zijderveld C. Vermeeren 2004 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie Colofon Titel:
Nadere informatieOnderzoek van een houten voorwerp uit de opgraving Grote Markt te Lier (België)
Onderzoek van een houten voorwerp uit de opgraving Grote Markt te Lier (België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 638 JANUARI 2013 C. Vermeeren Colofon Titel: BIAXiaal 638 Onderzoek van een houten voorwerp uit
Nadere informatieZadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat
BIAXiaal 340 Zadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat K. Hänninen Oktober 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieHouten wagenwielen en een ton uit waterputten van de opgraving Terp Heinis (regio s-hertogenbosch).
Houten wagenwielen en een ton uit waterputten van de opgraving Terp Heinis (regio s-hertogenbosch). RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 619 november 2012 C.VERMEEREN Colofon Titel: BIAXiaal 619 Houten wagenwielen
Nadere informatieOnderzoek aan botanische macroresten uit een ijzertijdkuil te Geleen
Onderzoek aan botanische macroresten uit een ijzertijdkuil te Geleen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 699 DECEMBER 2013 F. VERBRUGGEN Colofon Titel: BIAXiaal 699 Onderzoek aan botanische macroresten uit een
Nadere informatieVijfde BAP voorjaarssymposium:
Vijfde BAP voorjaarssymposium: Een hart van hout Een veelzijdige materiaalcategorie voor het voetlicht Dinsdag 14 maart, 2017 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort 0 Voorwoord Voor u ligt
Nadere informatieAddendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag
Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg - Westerslag
Nadere informatieArcheologie Betuweroute
BIAXiaal Archeologie Betuweroute Hout en houtskool van een donk uit het Meso- en Neolithicum te Hardinxveld-Polderweg K. Hänninen L. Kooistra P. van Rijn C. Vermeeren 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieNotitie. Inventarisatie Rapunzelklokje op locatie Platveld 4 te Meijel (gemeente Peel en Maas)
Notitie Inventarisatie Rapunzelklokje op locatie Platveld 4 te Meijel (gemeente Peel en Maas) Door: G.M.T. Peeters Notitienummer: 174 Datum: 16 september 2011 In opdracht van: Aelmans Ruimtelijk Ordening
Nadere informatieEen palynologisch onderzoek naar de maximale afplagdikte van een ven in het natuurgebied de Stippelberg bij Milheeze (N. Br.)
BIAXiaal 91 Een palynologisch onderzoek naar de maximale afplagdikte van een ven in het natuurgebied de Stippelberg bij Milheeze (N. Br.) H. van Haaster maart 00 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieOnderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II
BIAXiaal 159 Onderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II K. Hänninen Mei 2003 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieEen oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord. Archol. S. Baas
Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Archol S. Baas 435 Archol Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Sven Baas Colofon Archol Rapport 435 Een oppervlaktekartering in
Nadere informatieDe selectie van hout en houtskool voor radiokoolstofdatering
De selectie van hout en houtskool voor radiokoolstofdatering Koen Deforce Agentschap Onroerend Erfgoed Houtenhoutskoolzijnde meestgebruiktematerialenvoorde radiokoolstofdatering van archeologische contexten
Nadere informatieWaardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1.
project: Waardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: 21-12--2011 opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1. INLEIDING Eljans Vastgoed B.V. te Twello is voornemens op de
Nadere informatieª ª Æ ø ±ª Æø. Æ ª µ ª ± Æ º ª ª ª BIJLAGE 3. Beplantingsadvies
ª ª Æ ø ±ª Æø Æ ª µ ª ± Æ º ª ª ª BIJLAGE 3 Beplantingsadvies Beplantingsadvies landschappelijke inpassing silo, loods en woning t.b.v. nieuwbouw Landschapsbeheer Drenthe 1 Landschapsbeheer Drenthe maakt
Nadere informatiePRINCIPEDETAILS OPENBARE RUIMTE ANNA S HOEVE
PRINCIPEDETAILS OPENBARE RUIMTE ANNA S HOEVE Principedoorsnede gebiedsontsluitingsweg: Minckelersstaat Trottoir: betontegel 30x30x8 grijs met basalttoeslag. Fietspad: betontegel 30x30x8 rood met basalttoeslag
Nadere informatieAfgedankte luxe. Houten voorwerpen uit beerputten van Tiel-Koornmarkt. Intern rapport ROB
BIAXiaal Afgedankte luxe Houten voorwerpen uit beerputten van Tiel-Koornmarkt Intern rapport ROB O. Brinkkemper K. Hänninen P. van Rijn C. Vermeeren November 1995 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatie% &! '!#(&#! )"(*!# #+ &,-. '!#( )(/ -#'#!#(0
! #$# %!#$ % &! '!#(&#! )(*!# #+ &,-. '!#( )(/ 0 -#'#!#(0 '!#(1/((2( 0 -#'#!#(0 .#/!0 '122 ' 3 4 ' '52 '. 67 7' # 8' 49'9' #02'# 22 2 2'.0:*(&+2 6 &' ; < *' ;7 =2< 9' >
Nadere informatieinfo@copijn.nl Inhoud 1 2 3 4 1 2 1 De Richtlijnen NVTB Versie 2013 kunnen gedownload worden van de site www.boomtaxateur.nl. 2.3.1 Waardecategorie A 2.3.2 Waardecategorie B 2.3.3 Waardecategorie C
Nadere informatieProject 434: Bureaustudie Actualisering archeologische verwachting nieuwbouwlocatie Stadhuiskwartier. Interne Rapportages Archeologie Deventer 55
Interne Rapportages Archeologie Deventer 55 Mei 2012 Project 434: Bureaustudie Actualisering archeologische verwachting nieuwbouwlocatie Stadhuiskwartier COLOFON 2012, Gemeente Deventer, Deventer. Auteur:
Nadere informatieEen Mooker spiekertje
BIAXiaal 323 Een Mooker spiekertje Archeobotanisch macrorestenonderzoek aan een paalkuil van de ijzertijdvindplaats Molenhoek Middelweg (gem. Mook-Middelaar) W. van der Meer Augustus 2007 BIAX C o n s
Nadere informatieARCHEOLOGISCHE WERFBEGELEIDING BIJ DE REALISATIE VAN EEN VERKAVELING
ARCHEOLOGISCHE WERFBEGELEIDING BIJ DE REALISATIE VAN EEN VERKAVELING AAN DE MARGRIETSTRAAT TE MEERDONK (SINT-GILLIS) 2010 Inventariserend veldonderzoek werfbegeleiding ARCHEOLOGISCHE DIENST WAASLAND SINT-NIKLAAS
Nadere informatiePollenonderzoek aan een beekdal in Breda (Princenhagelaan- Procureursdreef)
Pollenonderzoek aan een beekdal in Breda (Princenhagelaan- Procureursdreef) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 575 Februari 2012 Marjolein van der Linden Colofon Titel: BIAXiaal 575 Pollenonderzoek aan een beekdal
Nadere informatieBomeninventarisatie, Bilthoven ten behoeve van onderdoorgang Leijenseweg
Bomeninventarisatie, Bilthoven ten behoeve van onderdoorgang Leijenseweg Arnhem, 30 oktober 2012 Colofon Titel Subtitel : Bomeninventarisatie, Bilthoven : ten behoeve van onderdoorgang Leijenseweg Projectnummer
Nadere informatieEcologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe
Ecologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe Paddestoelen Werkgroep Drenthe Doelstelling en werkwijze Enkele resultaten, o.a. verspreidingspatronen van paddenstoelen en bodemtypen Paddenstoelen, planten
Nadere informatieDELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK
DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK Kwaliteitsbeoordeling van de bomen op deze locatie Door T. Katerberg European Tree
Nadere informatieEen vermoedelijk door mesolithische jager-visser-verzamelaars kortstondig gebruikte site te Maastricht (Nl)
Een vermoedelijk door mesolithische jager-visser-verzamelaars kortstondig gebruikte site te Maastricht (Nl) Samenvatting Erik DRENTH & Peter L. M. HAZEN Tijdens een proefonderzoek in 2011 nabij Maastricht
Nadere informatieGERAARDSBERGEN- DUYTSENKOUTER
GERAARDSBERGEN- DUYTSENKOUTER Archeologienota Deel 3 : Programma van maatregelen 2016K8 Jasmine CRYNS Pieter LALOO Ghent Archaeological Team bvba Dorpsstraat 73 8450 Bredene Project: 2016K8 - Geraardsbergen-Duytsenkouter
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 209 De IJzertijd-kano van Uitgeest: onderzoek van het hout en de bewerkingssporen C. Vermeeren O. Brinkkemper 2004 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en
Nadere informatieKampen Reevediep R.C.A. Geerts (ADC ArcheoProjecten)
Kampen Reevediep R.C.A. Geerts (ADC ArcheoProjecten) Ten zuiden van de stad Kampen worden een hoogwatergeul en twee dijklichamen aangelegd door bouwcombinatie Isala Delta in opdracht van de provincie Overijssel/Rijkswaterstaat.
Nadere informatieMatig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond
Winterlinde Tilia cordata Zonnig tot licht beschaduwd Vochtig Matig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond Tillia cordata (Winterlinde) Veengrond PH>4 Matige tot slechte groei
Nadere informatieCursus Hout in Boomopbouw en -architectuur
Cursus Hout in Boomopbouw en -architectuur Willy Verbeke, 2006 Primaire en secundaire groei Primaire groei : bij kruidachtige planten (wortel, stengel, ) zie cursus plantkunde Secundaire groei : bij houtige
Nadere informatieOverasselt-Schoonenburg Gemeente Heumen Evaluatierapport
Overasselt-Schoonenburg Gemeente Heumen Evaluatierapport Johan van Kampen Amsterdam 2009 Archeologisch Centrum Vrije Universiteit - Hendrik Brunsting Stichting Inhoud 1 I n l e i d i n g 2 R e s u l t
Nadere informatieBomeninventarisatie Oude LTS-terrein te Uden
Bomeninventarisatie Oude LTS-terrein te Uden Bomeninventarisatie inclusief waardebepaling van het oude LTS-terrein te Uden. Ing. R.M.M. Vos Augustus 2014 0 Colofon: Status: Definitief Versie: 2.0 Datum:
Nadere informatieDe resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen
De resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen Henk van der Velde en Niels Bouma Inleiding In de zomermaanden van 2017 heeft er in Oosterdalfsen een publieksopgraving plaatsgevonden. Een archeoloog,
Nadere informatieOnafhankelijk boomtechnisch onderzoek
Onafhankelijk boomtechnisch onderzoek Achterdijk te Hedel Flor y Fauna Consult De Berk 34 4631 AS Hoogerheide Tel.: 06-19530179 Email: floryfaunaconsult@online.nl BTW nummer: NL.1476.10.655.B.01 1 oktober
Nadere informatieQUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM
QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM Colofon Opdrachtgever: Tulp-Bijl B.V. Titel: Quickscan Edeseweg 51 Wekerom Status: Definitief Datum: Februari 2013 Auteur(s): Ir. M. van Os Foto s: M. van Os Kaartmateriaal:
Nadere informatieThema 1 De wereld om je heen
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 1 De wereld om je heen Samenvatting De wereld van hout Veel dingen om je heen zijn gemaakt van hout. Hout is een natuurlijk materiaal, het komt van bomen.
Nadere informatieinhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 6.
Paddenstoelen inhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 8 6. Schimmelweetjes 11 7. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Colofon en voorwaarden
Nadere informatieGemeente Haarlem. Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport
Gemeente Haarlem Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Om archeologisch erfgoed te beschermen, kan bij een vergunningsaanvraag een waardestellend
Nadere informatieEen kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg.
Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. 1 Indeling op basis van vegetatie Valse salie, lelietje-van-dale, hengel en dalkruid. Eiken-Beukenbossen op zure bodem. Essen-Eikenbossen
Nadere informatieBILAN. RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh DEFINITIEF CONCEPT. Veldonderzoek naar rode eekhoorn
BILAN RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh Veldonderzoek naar rode eekhoorn DEFINITIEF CONCEPT in opdracht van Pluryn Werkenrode Groep Rapport-ID Titel Nijmegen (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh
Nadere informatieGemeente Alphen-Chaam. Plangebied Centrumplan te Alphen. Definitieve opgraving. BAAC-evaluatierapport A-11.0133
Gemeente Alphen-Chaam Plangebied Centrumplan te Alphen Definitieve opgraving BAAC-evaluatierapport A-11.0133 Projectnaam: Alphen-Chaam Alphen, Centrumplan Projectnummer: A-11.0133 OM-nummer: 46422 Auteur:
Nadere informatieInrichtingsplan natuurcompensatie Natuur- en recreatiepark Drakenrijk
Inrichtingsplan natuurcompensatie Natuur- en recreatiepark Drakenrijk Gemeente Beesel Definitief NIBA NV Grontmij Nederland B.V. Eindhoven, 28 mei 2013 Verantwoording Titel : Inrichtingsplan natuurcompensatie
Nadere informatieExperiment in Düppel en ons museum met de dubbele pot- of indirecte methode, tussen 1991 en 1995
Experiment in Düppel en ons museum met de dubbele pot- of indirecte methode, tussen 1991 en 1995 Vondsten bij opgravingen in o.a. Dűppel toonden grondkuilen, die duidelijk gebruikt waren om teer te winnen
Nadere informatieOp zoek naar de mout voor de bierbrouwers van Amersfoort
BIAXiaal Op zoek naar de mout voor de bierbrouwers van Amersfoort L. Kooistra K. Hänninen juni 1998 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieV&L. Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg. Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1
Gemeente Breda Ruimtelijke Ontwikkeling Bureau Cultureel Erfgoed Erfgoedbesluit 2009-22 V&L Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1 Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg Ruimtelijke Ontwikkeling Controle
Nadere informatieJurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel. Dwarse doorsnede van een boomstam
Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel Dwarse doorsnede van een boomstam Spinthout (licht) en kernhout (donker) Spinthout is het niet-verkernde hout van een boom: het bevindt zich tussen het kernhout
Nadere informatieBotanisch onderzoek aan enkele grondmonsters uit het komgebied van de rivier de Dubbel in Dordrecht
BIAXiaal 334 Botanisch onderzoek aan enkele grondmonsters uit het komgebied van de rivier de Dubbel in Dordrecht H. van Haaster K. Hänninen September 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieBOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK
BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK Opdrachtgever: Gemeente Alkmaar Projectnummer : P12182 Datum : 20 november 2012 Auteur : M.H. Verzijlbergen Controle : B. Stoffer Paraaf
Nadere informatieHout van een vroegmiddeleeuwse vindplaats in Oegstgeest-Nieuw Rhijngeest-Zuid
423 Hout van een vroegmiddeleeuwse vindplaats in Oegstgeest-Nieuw Rhijngeest-Zuid L.I. Kooistra september 2009 Colofon Titel: BIAXiaal 423 Hout van een vroegmiddeleeuwse vindplaats in Oegstgeest-Nieuw
Nadere informatieHoutskool. Overzicht van mogelijkheden en methoden van een veronachtzaamde materiaalgroep
BIAXiaal 17 Houtskool Overzicht van mogelijkheden en methoden van een veronachtzaamde materiaalgroep P. van Rijn November 1995 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieArcheologisch onderzoek begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68
Archeologisch onderzoek begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68 Archeologische begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68 Definitief ISSN 1573-5710
Nadere informatieOnderzoek aan macroresten en hout uit de 16e eeuw in Enkhuizen-De Baan
BIAXiaal 264 Onderzoek aan macroresten en hout uit de 16e eeuw in Enkhuizen-De Baan K. Hänninen februari 2006 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieafbeelding 1 ruwe berk Betula pendula groepjes van 2-5 bomen struikheide Calluna vulgaris grote struiken aaneengesloten
Berk en vliegenzwam Tim doet voor zijn profielwerkstuk een onderzoek naar berkenbomen op een heideveld in de buurt van zijn school (afbeelding 1). Het werkstuk omvat praktisch onderzoek op de heide en
Nadere informatieHout. Primaire en secundaire groei. Primaire groei : bij kruidachtige planten (wortel, stengel, ) zie cursus plantkunde
CURSUS Hout in boomopbouw en architectuur Willy Verbeke, 2008 Primaire en secundaire groei Primaire groei : bij kruidachtige planten (wortel, stengel, ) zie cursus plantkunde Secundaire groei : bij houtige
Nadere informatieInformatieblad. Week 12: van 18 tot en met 24 maart 2019
Informatieblad Week 12: van 18 tot en met 24 maart 219 Stuifmeel momenteel in de lucht : Betula spp. (Berk) Carpinus betulus (Haagbeuk) Salix spp. (Wilg) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatieStrijen, Kerkstraat 59
Strijen, Kerkstraat 59 Dendrochronologisch onderzoek Van Daalen Dendrochronologie Projectnummer: 17.078 Afgerond: november 2017 Auteur: ir. S. van Daalen Opdrachtgever: dhr. A. Roskam Contact: H.G. Gooszenstraat
Nadere informatieBotanisch onderzoek op een archeologische vindplaats te Eindhoven-Blixembosch (IJzertijd, Middeleeuwen en Nieuwe Tijd)
Botanisch onderzoek op een archeologische vindplaats te Eindhoven-Blixembosch (IJzertijd, Middeleeuwen en Nieuwe Tijd) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 577 Maart 2012 H. VAN HAASTER & K. HÄNNINEN Colofon Titel:
Nadere informatieArcheologische MonumentenZorg
Provincie NoordBrabant Archeologische MonumentenZorg 1. EINDOORDEEL ADVIES Onderwerp Waalwijk, Sprang, Plangebied Aansluiting Bevrijdingsweg, N261 locatie B te Sprang, N261 archeologisch onderzoek. Aan
Nadere informatieAdviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente Dalfsen. Notitie TML520
Adviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente Dalfsen Notitie TML520 NOTITIE TML520 Adviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente
Nadere informatieEvaluatiebrief Archeologisch onderzoek 58915 Sevenum-Beatrixstraat IVO-P
Postbus 297 6900 AG Zevenaar Ringbaan Zuid 8a 6905 DB Zevenaar tel. 0316-581130 fax 0316-343406 info@archeodienst.nl www.archeodienst.nl Archeodienst BV, Postbus 297, 6900 AG Zevenaar Evaluatiebrief Archeologisch
Nadere informatieGlobale Boomeffectrapportage Dennenkamp Oosterbeek - Renkum
Globale Boomeffectrapportage Dennenkamp Oosterbeek - Renkum Foto: het Beukenlaantje langs de locatie In verband met de herontwikkeling van de voormalige Neder Veluwecollege te Oosterbeek is een globale
Nadere informatieBestaande bebouwing: Ysselsteyn. zichtas provinciale grenslijn. Ven/ natuurlijke wadi t.b.v. waterberging/ infiltratie. vegetatie: natte/ droge Heide
Bestaande Houtsingel/ laanbomen Houtsingel: Zachte berk (natte) en ruwe berk (drogere), inlandse Eik (solitaire bomen) JZ_01 Hakhout Zachte berk (natte) en ruwe berk (drogere), inlandse Eik Struiklaag:
Nadere informatieHout van de opgraving LR 78- Bouwloods in De Meern (gemeente Utrecht)
Hout van de opgraving LR 78- Bouwloods in De Meern (gemeente Utrecht) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 659 MEI 2013 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 659 Hout van de opgraving LR 78-Bouwloods in De Meern (gemeente
Nadere informatieevaluatierapport zaltbommel-ruiterstraat 8 archeologische begeleiding
evaluatierapport zaltbommel-ruiterstraat 8 archeologische begeleiding 1 1 inleiding Van vrijdag 19 september tot en met dinsdag 23 september 2014 heeft VUhbs archeologie in opdracht van de familie van
Nadere informatieMutatiedatum: Diameter. handhaven. Soort. Antonie van Leeuwenhoeklaan tot Buijs Ballotlaan Datum beoordeling: 15 september Nr.
Antonie van Leeuwenhoeklaan tot Buijs Ballotlaan Datum beoordeling: 15 september 2016 Nr. Soort Diameter Hoogte 1 Betula 30 10 >10 ja levensverwachting handhaven Opmerkingen Advies 2 Quercrus rubra 80
Nadere informatieDe Ecologie van de Middeleeuwse Stad
BIAXiaal 58 De Ecologie van de Middeleeuwse Stad Deel 2: Bemonsteringsmethodiek en overzicht van grondsporen met ecologische informatie H. van Haaster oktober 1997 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieProjectteam Groen. Advies. Van Haeringenplantsoen. Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie. IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H.
Projectteam Groen Advies Van Haeringenplantsoen Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H. van Atten 1 Colofon Titel Opdrachtgever Van Haeringenplantsoen inventarisatie
Nadere informatieArchol bv. Ivo van Wijk. Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat te Elsloo, gemeente Stein
2012 Archol bv Ivo van Wijk Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat te Elsloo, gemeente Stein Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat
Nadere informatieDendrochronologisch onderzoek
Dendrochronologisch onderzoek 86 BULLETIN KNOB 2OOO~3 voor dit project en voor toekomstige onderzoeksprojecten te analyseren. Enkele chronologieën waren niet direct voor RING beschikbaar BULLETIN KNOB
Nadere informatieGierzwaluw. Boomleeuwerik. Witte kwikstaart. Nachtzwaluw
Boomleeuwerik Leeft in droge, schrale heidevelden met losse boompjes en boomgroepen. Broedt ook in jonge aanplant van naaldbos (spar of den). Gierzwaluw Broedt onder daken van oudere gebouwen in Roermond.
Nadere informatieRAAP-NOTITIE 1378. Plangebied Weideveld. Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding
RAAP-NOTITIE 1378 Plangebied Weideveld Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding Colofon Opdrachtgever: gemeente Bodegraven Titel: Plangebied Weideveld, gemeente Bodegraven; een archeologische
Nadere informatieVisuele boominspectie (VTA) op Bungalowpark De Goudsberg
Visuele boominspectie (VTA) op Bungalowpark De Goudsberg Opdrachtgever: VVE De Goudsberg Contactpersoon: M. (Martijn) van der Slikke Auteur: C. (Kees) Flier Organisatie: tree-o-logic Datum: Augustus 2014
Nadere informatieNatuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1
Nadere informatieRapportage Archeologische Monumentenzorg 170
Rapportage Archeologische Monumentenzorg 170 I, I I I Colofon RACM Ropportage Archeologische Monumentenzorg 170 Graven naa r de context va n een bronzen VolIgriffdolch en het middeleeuwse dorp Hees. Waardestellend
Nadere informatieArcheologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)
Archeologie Deventer Briefrapport 27 November 2013 Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494) Briefrapport Controleboringen Cellarius / De Hullu, Colmschate (project 494) Behorende bij bureaustudie
Nadere informatieIn deze onzekere tijden zijn ook de energieprijzen onderhevig aan heel wat fluctuaties. Welk perspectief biedt Biomassa als bron va n energie?
BioMassaal 3de Uitgave (bron: Renovius nv te Overpelt) Perspectief - Biomassa als bron van energie In deze onzekere tijden zijn ook de energieprijzen onderhevig aan heel wat fluctuaties. Welk perspectief
Nadere informatieOnderzoek aan hout van twee waterputten en uit een vennetje van een opgraving in Udenhout, gemeente Tilburg (provincie Noord-Brabant)
Onderzoek aan hout van twee waterputten en uit een vennetje van een opgraving in Udenhout, gemeente Tilburg (provincie Noord-Brabant) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 645 FEBRUARI 2013 SILKE LANGE Colofon Titel:
Nadere informatieQuickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen
Quickscan natuuronderzoek bouwblok Kolenbranderweg Haaksbergen Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Haaksbergen 21 Mei 2014 Rapportnummer 031 Projectnummer 012 opdrachtgever Fam. Ten Dam Kolenbranderweg
Nadere informatieSelectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA
Gemeente Breda Bureau Cultureel Erfgoed ErfgoedBesluit 2009-30 Selectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA Controle BCE Johan Hendriks Bureau Cultureel Erfgoed, Naam Afdeling/bedrijf Datum Paraaf
Nadere informatie