Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie saxion.nl/apo ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS

Transcriptie

1 Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo

2

3 Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie Groeien vanuit lef en inspiratie Wetenschap & Technologie-onderwijs, het zoemt al een tijdje door onderwijsland. Hoe bereiden we onze kinderen voor op een wereld die steeds complexer en meer technologisch wordt? Heb jij er beelden bij? Is het een mooie uitdaging voor je? Wat is eigenlijk Wetenschap & Technologie-onderwijs? Op die vraag gaf de verkenningscommissie in 2013 een antwoord met haar advies Wetenschap en Technologie primair onderwijs. Wetenschap & Technologie (W&T) is een manier van kijken naar de wereld. Wetenschap & Technologie begint bij de verwondering: waarom is de wereld zoals zij is? Vanuit die attitude komen vragen op of worden problemen gesignaleerd. De zoektocht naar antwoorden op die vragen en problemen leidt tot oplossingen in de vorm van kennis en/of producten. Deze oplossingen zijn tegelijk weer uitgangspunt voor nieuwe vragen. Onderwijs in Wetenschap & Technologie stimuleert en bestendigt een nieuwsgierige, onderzoekende en probleemoplossende houding bij kinderen. Het gaat om onderzoekend en ontwerpend leren, waarmee 21ste-eeuwse vaardigheden worden ontwikkeld zoals creativiteit, ondernemerszin, kritisch denken, kunnen samenwerken en ict-geletterdheid. En het brengt kinderen kennis bij over de wereld. Thema s die daarbij aan bod komen zijn gezondheid, natuur en ruimte, technologische, bebouwde en maatschappelijke omgeving, hoe dit in het verleden tot stand is gekomen en hoe daar nu en in de toekomst op een duurzame en veilige manier mee om kunnen gaan.

4 W&T-onderwijs is dus onmisbaar om jouw leerlingen klaar te stomen voor de 21e eeuw. Maar wat betekent dit voor jou als leerkracht? Hoe zorg je dat jouw leerlingen die nieuwsgierige, onderzoekende en probleemoplossende houding ontwikkelen? Hoe zorg je dat leerlingen echt de 21e eeuwse vaardigheden eigen maken? Dit vraagt van jou als leerkracht dat je je gaat ontwikkelen in de rol van: ontwerper, coach, ondernemer en leider. Ontwerper Als ontwerper maak je een les, activiteit of project voor het W&T-onderwijs voor jouw (eigen) klas en voor de school. Je weet wat W&T-onderwijs en de bijbehorende doorgaande leerlijn inhoudt. Je bent inhoudelijk en didactisch op de hoogte van de (laatste) ontwikkelingen en weet dit toe te passen in je ontwerpen. Je zet de 21 ste -eeuwse vaardigheden in en maakt gebruik van de didactiek van het onderzoekend en ontwerpend leren. Als ontwerper sluit je aan bij de verschillende niveaus en beginsituaties van de leerlingen. Je weet hierbij de juiste materialen in te zetten. Daarnaast kan je het schoolbeleid met betrekking tot W&T - onderwijs ondersteunen en verrijken. Coach Als coach laat je de leerling eigenaar zijn van het eigen leerproces. Je zorgt ervoor dat de leerling in staat is zichzelf te ontwikkelen in het kennis opdoen en eigen maken van vaardigheden met betrekking tot het W&Tonderwijs. Als coach weet je de didactische principes van het onderzoekend en ontwerpend leren toe te passen en maak je gebruik van de 21 ste -eeuwse vaardigheden. Je weet de juiste vragen te stellen waarbij het initiatief voor het leren bij de leerling blijft. Daarnaast monitor je de ontwikkeling van de leerling om de vooruitgang inzichtelijk te hebben en te houden. Voor de collega, directeur of leerkracht ben je als coach een vraagbraak, ondersteuner, inspirator, adviseur en begeleider. Zodat alle schoolmedewerkers op hun eigen manier in staat zijn zich verder te ontwikkelelen in het W&T-onderwijs. Ondernemer Als ondernemer weet je het onderwijs te verrijken door de school te verbinden met de directe omgeving en werk je samen met bedrijven. Je breidt daarbij jouw netwerk voortdurend uit. De ondernemer ziet en benut kansen, is innovatief en durft te initiatief nemen. Daarbij ben je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van W&T-onderwijs en weet je dit toe te passen in de klas en binnen de school. Leider Als leider weet je positief kritisch te kijken naar zowel jouw eigen leerproces als dat van collega s en de school als geheel binnen het W&T-onderwijs. Je weet jouw schoolteam verantwoordelijk te maken voor de ontwikkeling in het W&T-onderwijs. Een team waarin leerkrachten met en van elkaar leren en waarin ruimte is voor ieders expertise. De leider is nieuwsgierig, erkent andermans kwaliteiten en zet deze in. Durft kritische vragen te stellen en daagt het team uit om het W&T-onderwijs te blijven verbeteren. Saxion heeft samen met Windesheim en de Universiteit Twente in juni 2013 het expertise-centrum TechYourFuture opgericht ( TechYourFuture heeft de opdracht het leren, kiezen en werken in de techniek te bevorderen. Dit keuzeproces begint al op jonge leeftijd. Op de basisschool is het cruciaal dat kinderen in aanraking komen met techniek. TechYourFuture sluit hiermee aan bij de zienswijze van de Verkenningscommissie, waarbij techniek breed wordt opgevat met de term Wetenschap & Technologie. Vanuit TechYourFuture wordt wetenschappelijk onderzoek verricht om te kijken hoe je effectief Wetenschap & Technologie-onderwijs vorm geeft. Deze onderzoeken vormen de basis van een groot deel van het aanbod van Saxion.

5 De Post-hbo opleiding In het licht van de ontwikkelingen op het gebied van Wetenschap & Technologie-onderwijs is landelijk de Post-hbo opleiding Onderwijskundig Expert Wetenschap & Technologie ontwikkeld. Deze opleiding is door CPION geregistreerd aan het eind van het schooljaar Deze opleiding wordt in opdracht van het expertisecentrum TechYourFuture verder doorontwikkeld, zodat huidige wetenschappelijke inzichten voor een gedegen basis zorgen. Ontwikkeling curriculum in co-creatie met werkveld Op basis van reviewstudies en de uitkomsten van meerdere bijeenkomsten met het werkveld hebben we een aantal criteria geformuleerd voor de inrichting van het curriculum: a. Wisselwerking. Er is een continue wisselwerking tussen theorie en praktijk. Dit betekent dat je nieuw geleerde kennis en vaardigheden meteen en meerdere malen kan oefenen in de praktijk. b. Waardevolle inhoud. De inhoud van de professionalisering is wetenschappelijk gefundeerd. De inhouden die je aangeboden krijgt, zijn op theorie en empirisch bewijs gebaseerd. Anders gezegd: er is aangetoond dat ze daadwerkelijk een gunstige uitwerking hebben op het leren van leerlingen. d. Continue reflectie en feedback. We waarborgen continue reflectie en bieden rijke feedback op het leren van deelnemers. Reflectie is onderdeel van de studieopdrachten ook tijdens bijeenkomsten op de opleiding wordt met mededeelnemers en onder supervisie van een expert op de theorie en praktijk gereflecteerd. e. Met en van elkaar leren. De bijeenkomsten zijn zo ingericht dat er sprake is van een continue professionele dialoog, waarin deelnemers van elkaars kennis, inzichten en ervaringen leren. Daarnaast dien je op je eigen school een professionele leergemeenschap in te richten in de vorm van een DocentOntwikkelTeam (DOT), zodat ook daar sprake is van collectief leren. c. Ruimte voor eigen ontwikkeldoelen. Er is alle ruimte voor het nastreven van persoonlijke doelen. De opdrachten en studietaken die vanuit de opleiding worden geboden, bieden ruimte om er een eigen kleuring aan te geven. Daarnaast is er een persoonlijke ontwikkellijn, waarin je als deelnemer vanuit je eigen behoeften keuzes kan maken.

6 Opzet van de opleiding De bijeenkomsten zijn zowel praktisch als theoretisch van aard. Kenmerkend voor de opzet en inhoud van de bijeenkomsten is dat ze 1) gebaseerd zijn op theorie en empirisch onderzoek, 2) concrete suggesties bieden voor de praktijk, 3) hands- en minds-on zijn, 4) duidelijk maken hoe didactische principes vorm krijgen in de dagelijkse praktijk en 5) dat er veel ruimte is voor professionele dialoog en peer feedback. Het curriculum bestaat uit vier blokken. Blok 1 Het eerste blok begint met het in kaart brengen van de eigen beginsituatie. Jouw context vormt het startpunt van de opleiding. Daarnaast maak je kennis met de twee centrale didactische aanpakken binnen het onderwijs in Wetenschap & Technologie. Je verkent de stappen van het onderzoekend en ontwerpend leren en de bijbehorende onderzoeks- en ontwerpvaardigheden. Na afloop van iedere bijeenkomst vragen we je samen met een collega in de school een onderwijsontwerp te maken volgens de principes van de didactische modellen die zijn aangereikt. Blok 2 In blok twee staan met name houding en vaardigheden ten aanzien van onderwijs in Wetenschap & Technologie centraal. Niet alleen jouw houding en vaardigheden krijgen aandacht, maar ook die van collega s en hoe je jouw team kan meenemen hierin. Daarnaast staan fenomenen centraal die verwondering oproepen, zoals elektriciteit, magnetisme en zwaartekracht. Veel leraren basisonderwijs geven aan hier weinig kennis van te hebben. In dit tweede blok word je door middel van opdrachten geschoold in een aantal natuurkundige en technische thema s. We brengen je vakinhoudelijke en vakdidactische kennis over de fenomenen bij en leren je hoe je je vakinhoudelijk kunt verdiepen. Vervolgens leer je hoe je die kennis kunt overbrengen aan leerlingen volgens de stappen van het onderzoekend en ontwerpend leren. Dit stelt je in staat onderwijs te verzorgen over natuurkundige en technische fenomenen en leert je hoe je jouw collega s hierin kan inspireren en ondersteunen. In dit blok staat de rol van coach centraal. Blok 3 In het derde blok verdiep en verbreed je je kennis en kunde door te leren hoe je vakken kunt integreren en systematisch kunt werken aan de bevordering van de 21ste-eeuwse vaardigheden. Tijdens de bijeenkomsten wordt ingegaan op de integratie van Wetenschap & Technologie met taal, rekenen en de beeldende vakken. En er wordt aandacht besteedt aan didactische aanpakken en principes die belangrijk zijn voor geïntegreerd onderwijs en het werken aan de 21ste-eeuwse vaardigheden. Je leert systematisch Wetenschap & Technologie-onderwijs te ontwerpen. Tot slot besteden we aandacht aan het thema toetsing ten aanzien van Wetenschap & Technologie. In dit blok staat de rol van ontwerper centraal. Blok 4 Tijdens het laatste blok ga je na waar de behoeften en mogelijkheden van collega s binnen de school liggen. Wat is er nodig om W&T duurzaam te implementeren in het onderwijs? Waar staat de school op dit moment? Afhankelijk van de antwoorden op deze vragen zet je een schoolontwikkelingstraject uit. In dit blok wordt je met name begeleid in de rol van leider. Persoonlijke ontwikkellijn De vier blokken vormen de kern van het curriculum. Naast deze blokken is er de persoonlijke ontwikkellijn, waarbij met name de rol van ondernemer centraal staat. Je maakt keuzes die gebaseerd zijn op je persoonlijke ontwikkelpunten en interesses.

7 Algemene informatie Voorwaarden voor deelname We vragen je om samen met je directie een korte motivatiebrief te schrijven voor deelname aan de opleiding. In deze brief licht je je persoonlijke motivatie toe en leg je de relatie tussen de professionalisering en de schoolontwikkelingsplannen. We vragen de deelnemer en directie deze brief te ondertekenen, om daarmee formeel commitment te uiten. Duur en studiebelasting Duur: ruim een jaar Studiebelasting: 224 uur / 8 EC ->. In totaal zijn er 16 bijeenkomsten van 3 uur. Iedere bijeenkomst vereist 1 uur voorbereiding. Voor de persoonlijke ontwikkellijn is 20 uur gereserveerd. De overige 140 uur is voor het werken aan de eindopdrachten. Data en locaties Saxion Deventer: De opleiding vindt plaats woensdagmiddag van uur. Lesdata: , , , , , , , , , , , , , , , Saxion Enschede: De opleiding vindt plaats maandagmiddag van uur. Lesdata: , , , , , , , , , , , , , , Doelgroep Leerkrachten van het primair onderwijs. Groepsgrootte Het minimaal aantal deelnemers is 12 en het maximaal is 20. Aanmeldingen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. Certificering De opleiding is geaccrediteerd door de Stichting Post Hoger Beroeps Onderwijs Nederland. De deelnemers ontvangen aan het einde van de opleiding een geregistreerd post-hbo diploma. Mits aan alle opleidingsverplichtingen zijn voldaan. Kosten In het cursusjaar bedragen de cursuskosten per deelnemer 2750,- incl. lesmateriaal en excl. literatuur. Informatie Voor inhoudelijke vragen kunt u contact opnemen met: Mirte Disberg, onderwijskundige, m.m.a.disberg@saxion.nl Sanne Weusthof, onderwijskundige, s.h.m.weusthof@saxion.nl Voor algemene vragen kunt u contact opnemen met: Academie Pedagogiek en Onderwijs Bureau Professionalisering Betsie Gerrits, projectcoördinator, tel of e.a.gerrits@saxion.nl Om het traject goed aan te laten sluiten bij de praktijk, hebben we het werkveld gevraagd ons te adviseren. In drie bijeenkomsten hebben zowel bestuurders als directeuren en leerkrachten uit het primair onderwijs met ons meegedacht. We danken de volgende personen voor de tijd die zij geïnvesteerd hebben. M. Baede Ibs De Eschmarke Enschede - A. Bolijn Stichting De Mare Raalte - P. Breur Dr. Schaepmanstichting Hengelo - H. Brink Chrono Hardenberg - H.Colvoort Poolsterscholen Enschede. A Frieser-Scholten Triangel Lochem - S. Geerdink Obs Borgloschool Deventer - B. Gengler Bestuursbureau SKOLO Losser - L. Groot Ulen Obs de Zwaluw Markelo - J. Hendriks Obs De Vogelaar Raalte - J. Kok Obs Stedeke Diepenheim - E. Kruisselbrink Rkbs Martinus Twello - M.J. Kupers Rkbs Sint Bernadette Heeten - I. Langelaar Cbs De Bargeweide Eefde - J. Palsma Stichting Op Kop Giethoorn - I. Pieper Montessori kindcentrum de Plotter Zutphen - J.G.M. Siemerink Stichting OPONOA Borculo Stappers - R. Obs De Flint Deventer Stempher - M. Odbs De Holterenk Holten - A. Ter Avest Pc Basisschool Prinses Beatrix Nijverdal - E. Vos Odbs t Heem Nijverdal - M. Vrielink Stichting Quo Vadis Deventer - E. Winters Panta Rhei speciaal basisonderwijs Deventer

8 Enschede M.H. Tromplaan 28 Postbus KB Enschede Tel. (053) Deventer Handelskade 75 Postbus KB Enschede Tel. (0570) Apeldoorn Kerklaan 21 Postbus KB Enschede Tel. (055)