Wetenschap en techniekonderwijs op
|
|
- Fien de Kooker
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inleiding verzorgt ervarings- en ontwikkelingsgericht onderwijs. Wij bieden de kinderen basisvaardigheden waarmee ze de wereld om hen heen leren kennen. Wetenschap en techniek (W&T) worden steeds belangrijker in de maatschappij. Onze maatschappij heeft een sterke behoefte aan geschoolde mensen op het terrein van wetenschap en techniek. Wij willen daaraan een bijdrage leveren door gericht aandacht te besteden aan dit vakgebied. Technisch handelen (ontwerpen en maken) bevordert de ontwikkeling van de harmonische ontwikkeling van kinderen. Bij techniek gaat het om de combinatie van denken en doen. Bij de activiteiten wetenschap en techniek leren onze leerlingen al samenwerkend aspecten, die samenhangen met wetenschap en techniek te onderzoeken, te ontdekken en te ontwerpen. Integratie van wetenschap en techniek in het basisonderwijs Techniek is geen los onderdeel of apart vakgebied. Het is inhoudelijk geïntegreerd in het onderwijs als geheel. Met name bij wereldoriëntatie en als onderdeel van de weektaak kan het centraal worden gesteld. Wetenschap en techniek heeft raakvlakken met het reken- en taalonderwijs, maar ook met informatieverwerking en wereldoriëntatie. Techniek vormt een rijke en natuurlijke bron van interesse bij kinderen. Binnen ons onderwijsaanbod is er daarom in alle groepen aandacht voor techniek. Het wordt aangeboden op het niveau van de kinderen. Ook worden er leskisten besteld en excursies gehouden. Doorlopende leerlijn We werken volgens de kerndoelen voor natuur en techniek van de kerndoelen Primair onderwijs. Binnen de kerndoelen worden vier domeinen onderscheiden waarbinnen het W&T-onderwijs wordt aangeboden. richt zich vooral op de onderzoeks- en ontwerpcyclus. Algemene doel van wetenschap en techniek Het ministerie (in het SLO-leerplan) heeft het volgende algemene doel geformuleerd: Het onderwijs in W&T richt zich op het kennismaken met die aspecten van techniek die van belang zijn voor een goede persoonlijke ontwikkeling van leerlingen van 4 t/m 12 jaar, inclusief het verkrijgen van een goed beeld van techniek. Leerlingen leren daarbij techniek voort te brengen en praktisch bezig te zijn en verwerven kennis en inzicht in de wijze waarop producten tot stand komen. Daarnaast leren ze om te gaan met een aantal technische producten en krijgen ze de gelegenheid eigen mogelijkheden en interesses ten aanzien van techniek te ontdekken. Techniek dient in de uitwerking aantrekkelijk en zinvol te zijn voor alle leerlingen. Pagina 1 van 5
2 Kerndoelen De kerndoelen zijn als volgt geformuleerd (kerndoelen Primair Onderwijs 2006) 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 44: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 45: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 46: De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon seizoenen en dag en nacht veroorzaakt. Inhoudelijke criteria De inhouden van wetenschap en techniek die in het onderwijsaanbod worden opgenomen, moeten uitgaan en voortbouwen op de eigen ervaringen van kinderen. Het moet mogelijkheden bieden voor het integreren van natuurwetenschappelijke kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen die bij techniek naar voren komen. De nadruk moet komen te liggen op de proceskant. De inhouden moeten in de school herkenbaar zijn en praktisch realiseerbaar. De domeinbeschrijving techniek bevat kennisinhouden: technische begrippen, protocollen en principes, die leerlingen moeten toepassen bij het analyseren, ontwerpen en maken van producten. Vaardigheden Bij Wetenschap en Techniek ontwikkelen de leerlingen een aantal vaardigheden: Probleemoplossingsvaardigheden en Ontwerpvaardigheden - voor technische problemen een oplossing zoeken - planmatig handelen - gebruiken van goede materialen en energievoorziening - experimenteren - regels en principes ontdekken - construeren - conclusies trekken - vormgeving ontwerpen in de vorm van model / tekening Pagina 2 van 5
3 Praktisch-technische vaardigheden - bewerken en verwerken van materialen - verbinden / samenstellen - lezen van handleiding bij apparaat / werktuig - gebruik van werktuigen als technisch hulpmiddel - onderhouden en zuinig omgaan met materiaal en gereedschap Technische gebieden Bij Wetenschap en Techniek ligt de nadruk op de volgende onderwerpen: Constructie; hierbij gaat het om het maken en onderzoeken van structuren. Transport; dit is een bewegingsactiviteit om mensen en materialen te verplaatsen. Communicatie; hierbij gaat het om vervoeren van informatie. De nadruk bij techniek ligt hierbij op het verzenden van boodschappen met behulp van elektriciteit en elektronica. Productie; hierbij worden materialen omgezet in bruikbare producten. Bij het technische proces leren de kinderen te werken volgens vier verschillende fasen: De ontwerpfase - waar is het voor nodig - op welke manier kan het worden gemaakt - met welke materialen - wie gaat wat doen - onderzoeken, redeneren en eventuele problemen oplossen De maakfase - materiaal verzamelen - volgorde van handelen bepalen - materialen bewerken - onderdelen in elkaar zetten De gebruiksfase - werkt het product zoals bedoeld -voldoet het aan de eisen - wat zou beter kunnen - moet het de volgende keer ander Pagina 3 van 5
4 De leerlingen leren de volgende technische principes: Structuur Hierbij gaat het om constructie- en verbindingsprincipes bij de meer statische constructies (vormen en functies van structuren; evenwicht en stabiliteit; stevigheid en buiging; soorten verbindingen) Mechanica Hierbij gaat het om bewegings- en overbrengingsprincipes (hefboom, wielen en assen, tandwielen, kabeltouw en katrollen) Elektriciteit / elektronica Hierbij gaat het om stroomkring, elektromotor, sensoren bij signaal- en waarschuwingssystemen Pneumatiek / hydrauliek Hierbij gaat het om gebruik van samengeperste lucht en vloeistoffen om beweging over te brengen. De techniekcoördinator Op is één van de leerkrachten techniekcoördinator. De taken van deze techniekcoördinator zijn: Het integreren van wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Het vinden van aanknopingspunten voor het ervaringsgebied wetenschap en techniek bij andere kennisgebieden, schoolsituaties en de actualiteit. Het enthousiast kunnen maken van collega s en hen adviseren bij het techniekonderwijs. Het (mede-) verzorgen van het professionaliseren van het team op het gebied van W&T-onderwijs (scholing, vakliteratuur) Het maken en onderhouden van contacten met bedrijven Uitvoering De leerlingen doen op verschillende manieren ervaringen op binnen het W&Tonderwijs. Op de weektaak van de kinderen in alle groepen staan regelmatig techniekopdrachten die zij zelfstandig of met een maatje moeten uitvoeren. (o.a. het Techniekkasteel) Tijdens de Daltoncarrousel zijn de workshops gericht op onderdelen van W&T. Uiteraard komen ook tijdens de zaakvakken W&T-onderwerpen aan bod. Tijdens schoolbrede projecten Tijdens projecten in de Breinstein (plusklas) In de activiteiten rond LegoLeague. Pagina 4 van 5
5 Lego League doet sinds augustus 2015 mee aan de First Lego League (FLL). FLL is een internationale wedstrijd gebaseerd op Lego voor leerlingen van 8 t/m 14 jaar, die wordt georganiseerd door FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology). Bij deze wedstrijden is het de bedoeling om met een lego-robot missies uit te voeren. Deze missies zijn elk jaar anders. De kwaliteit van de robots worden beoordeeld. Ook moet er een presentatie worden gegeven over een speciaal milieuproject. Het team krijgt tevens punten voor teamwork en de technische presentatie van de robot. Een team bestaat uit maximaal 10 kinderen (die niet jonger zijn dan 8 jaar. De regionale wedstrijd zijn in december in het Science Centre in Delft. Om de kinderen goed voor te bereiden op deze wedstrijden, gaan zij wekelijks een uur oefenen op school. Hierbij wordt de school ondersteund door twee externen. Contacten buiten school Voor het krijgen van een goed beeld van Wetenschap en Techniek is het belangrijk dat de kinderen ook in contact komen met W&T buiten de school. De projecten die we doen met de kinderen zijn projecten waar een probleem van buiten de school komt. Het probleem moet wel te maken hebben met W&T. Zo bouwen we aan een netwerk van bedrijven/instellingen waar we mee werken. Verbeteringen gepland wat betreft techniekonderwijs voor (zie ook Schoolplan) 1. Wij beschikken over een uitgebreidere doorgaande lijn voor wetenschap en techniek 2. Wij beschikken over een techniekcoördinator 3. Wij toetsen de kennis en vaardigheden m.b.t. wetenschap en techniek 4. Wij koppelen wetenschap en techniek aan 21st century skills Pagina 5 van 5
Inhoudsopgave. 5. Doorgaande lijn en de relatie met de kerndoelen.
Inhoudsopgave. 1. Visie ten aanzien van techniek. 2. Definitie van techniek. 3. Kerndoelen. 4. Coördinatie. 5. Doorgaande lijn en de relatie met de kerndoelen. 6. Samenwerking met andere instanties. 7.
Nadere informatieMontessorischool Steigereiland:
Montessorischool Steigereiland: Leerlijn Wetenschap en Techniek Middenbouw in drie jaar cyclus per 2010-2011 Doel techniek in de middenbouw Montessorischool Steigereiland biedt de kerndoelen techniek in
Nadere informatieWaar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn
Leerlijn Waar halen ze de ENERGIE vandaan? Inleiding De lesmethode van Solarkids heeft een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs. De leerlijn is gebaseerd op de kerndoelen die zijn opgelegd door
Nadere informatieBeleidsplan Techniek en Wetenschap. Willem-Alexanderschool
Beleidsplan Techniek en Wetenschap Willem-Alexanderschool 1 Huidige situatie...2 Gewenste situatie...3 Kerndoel A : maken van techniek...3 Kerndoel B: onderzoeken van techniek...4 Kerndoelen techniek:...4
Nadere informatieFIRST LEGO League als onderwijsprogramma
FIRST LEGO League als onderwijsprogramma In dit document staat beschreven hoe je de FIRST LEGO League kunt integreren in het lesprogramma en hoe het aansluit op de kerndoelen voor de onderbouw van het
Nadere informatieTechniekplan SAM. Bestuursbureau
Bestuursbureau I Boddens Hosangstraat 98 7002 JA Doetinchem T (0314) 36 48 05 F (0314) 36 63 69 E loc.boddenshosang@sbosam.nl www.sbosam.nl Techniekplan SAM I Boddens Hosangstraat 98 7002 JA Doetinchem
Nadere informatieLeerdoelen en kerndoelen
Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de
Nadere informatieHoe werken wij aan Techniek? Onze kijk op techniekonderwijs.
Hoe werken wij aan Techniek? Onze kijk op techniekonderwijs. Basisschool De Driesprong Wolfsdonk 6 4861 BB Chaam Parel VTB Tranche 5 Onze kijk op techniekonderwijs BS De Driesprong, Chaam Pagina 1 Voorwoord:
Nadere informatieVisie wereldoriëntatie Als Freinetschool willen wij binnen ons wo onderwijs werken met onderwerpen vanuit een betekenisvolle context, binnen een
Visie wereldoriëntatie Als Freinetschool willen wij binnen ons wo onderwijs werken met onderwerpen vanuit een betekenisvolle context, binnen een interactieve schoolomgeving. Het verbinden van de zaakvakken
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieFIRST LEGO League als onderwijsprogramma
FIRST LEGO League als onderwijsprogramma In dit document staat beschreven hoe je de FIRST LEGO League (FLL) kunt integreren in het lesprogramma en hoe de FLL aansluit bij de kerndoelen van het primair
Nadere informatieNaam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring:
Docentenvragenlijst op het gebied van ict-gebruik en natuur- en techniekonderwijs, voormeting Naam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring: Ik ben een:
Nadere informatieSchuilt er een onderzoeker in jou?
Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie
Nadere informatieOntwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch
Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan
Nadere informatieFRC Team 5412 Challenging the impossible
FRC Team 5412 Challenging the impossible FIRST Impossible Robotics is opgericht in augustus 2014 en is een non-profit organisatie. Het team bestaat uit vijftien leden die hoofdzakelijk uit het noorden
Nadere informatieKerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno
Inhoudsopgave Bladzijde Kerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno Venturie 7 Conclusie urenoverzicht
Nadere informatieEducatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing
Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor
Nadere informatieMaakkunde. Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag!
Maakkunde o o o o o o o o Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag! Evaluatie 2 Waarom NEMO? 3 Wetenschap en technologie toegankelijk
Nadere informatieVoorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
Nadere informatieStadswerken. Kerndoelen. Programma NMC. Groep 1 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Kerndoelen www.utrecht.nl/nmc Programma NMC Groep 1 t/m 8 Kerndoelen nader toegelicht De NMC-programma s geven met kerndoelen over Mens en Samenleving, Natuur en Techniek en Ruimte vooral invulling
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatieLeerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden)
Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden) Op deze pagina vind je de leerlijn voor ontwerpend leren van het LOOL-project, op de drie volgende pagina s de leerlijn
Nadere informatieIPC en de kerndoelen
1 IPC en de kerndoelen 2 IPC en de kerndoelen Doel: Ik weet in hoeverre het IPC kerndoelendekkend is. (of zelfs meer?) IPC en de kerndoelen Ouders: Mijn kinderen doen maar wat. Ze leren niet alles wat
Nadere informatieOnderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel
Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren
Nadere informatieProductinformatie KOEN
Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt
Nadere informatieBijeenkomst Techniek PPOZO
Bijeenkomst Techniek PPOZO 25-11-2015 Terugkom bijeenkomst Opzet middag Intro: een paar voorbeelden Inventarisatie: waar denk je aan bij techniek in de klas? Hoe ging het tot nu toe? Wat heb je gedaan
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieSCHOOLBELEIDSPLAN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE
SCHOOLBELEIDSPLAN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE INLEIDING 1. UITGANGSPUNTEN 1.1 Doelstelling van het Schoolbeleidsplan Wetenschap en Technologie 1.2 Inhoud van het beleidsplan Wetenschap en Technologie 1.3
Nadere informatieTerugblik masterclasses HAN Pabo
Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn
Nadere informatieHoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht
Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe zijn we tot STEM-onderwijs gekomen? Project robot. een drietal
Nadere informatieIk heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Pippi Langkous
Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Pippi Langkous 6 SBO DE BLINKER IN GELEEN: ONDER- ZOEKEND EN ONTDEKKEND LEREN 7 We willen onze leerlingen prikkelen en nieuwsgierig maken om te
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieBrigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag
Brigitte Moulaert b.moulaert@rijkt.nl Op onderzoek in de wereld van alledag Nieuwsgierigheid Dagelijkse ontdekkingen Onderzoekende houding Uitkijktoren! Doelstellingen Plezier in wetenschap en techniek
Nadere informatieConcept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland
Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,
Nadere informatieDomein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde. Verantwoording
Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde Verantwoording Wetenschap en techniek draagt bij aan de ontwikkeling van nieuwsgierigheid, creativiteit en kritisch analytisch
Nadere informatieGeschiedenis/erfgoed
Geschiedenis/erfgoed Kerndoel: Oriëntatie op jezelf en de wereld Tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieEERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN
Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken
Nadere informatieWaar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën
Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën WAAR LEERLINGEN LEREN ONTWERPEN EN MAKEN, MET NIEUWE TECHNOLOGIEËN, RONDOM EEN MAATSCHAPPELIJKE THEMA WELKE ÉÉN DING ZOU JIJ WILLEN
Nadere informatieOp weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.
Basisschool De Buitenburcht Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Dit is de beknopte versie van het schoolplan 2015-2019 van PCB de Buitenburcht in Almere. In het schoolplan
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieHet flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.
Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders
Nadere informatieEindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.
Eindtermen Techniek Inzicht ontwikkelen in technische systemen en processen en hun relatie tot verschillende technologische domeinen en tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde ). 6.35 De leerlingen
Nadere informatieWaar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën
Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën WAAR LEERLINGEN LEREN ONTWERPEN EN MAKEN, MET NIEUWE TECHNOLOGIEËN, RONDOM EEN MAATSCHAPPELIJKE THEMA WELKE ÉÉN DING ZOU JIJ WILLEN
Nadere informatieOntwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar
Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar 2014-2015 Basisschool Antonius Dicht bij huis Hoe ontwikkelen we een kader om het cultuureducatieve aanbod dat ons aandient aan te laten sluiten bij ons onderwijs?
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieTechniek Explora leerplan GO! 2015
Techniek Explora leerplan GO! 2015 Wat wil ik u met deze presentatie vertellen? Techniek Explora conform nieuw leerplan: een analyse - Visie - Competenties - Ondersteunende kennis - Begrippen - Evaluatie
Nadere informatieJaarplan Jaarplan
Jaarplan 2017-2018 1 Inhoud Inleiding.... 2 1. Doelstellingen en domeinen 2016-2017... 4 1.1 Domein 1: Kwaliteitszorg (Kwaliteitszorg Opbrengsten Ontwikkeling van leerlingen) 4 1.2 Domein 2: Onderwijs
Nadere informatieTabellenboek Peiling Wetenschap en Technologie 2015
Hoe besteedt u aandacht aan wetenschap en technologie in uw lessen Nooit Soms Regelmatig Vaak Altijd Gemiddeld Vakgebonden (als apart vak) 55% 31% 9% 3% 2% 100% 1,7 Project(week) gebonden (alleen in projecten
Nadere informatie612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06
NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd
Nadere informatieSTAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL
STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL WORSTEL JIJ OOK MET DE VRAAG HOE JE HET BESTE WETENSCHAP & TECHNIEK KUNT IMPLEMENTEREN OP SCHOOL? HET HOEFT NIET MOEILIJK TE ZIJN! VAN INCIDENTELE
Nadere informatieQuickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs
Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs W&T = wetenschap & techniek In dit document staan de stellingen waaruit u in de digitale versie van de Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs (zie www.platformbetatechniek.nl
Nadere informatieProductinformatie KOEN
Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt
Nadere informatiede logische school mogelijkheden bij herschikking van tijd en geld
de logische school mogelijkheden bij herschikking van tijd en geld Vele motieven voor onderwijsinnovatie: leerlingen: talent-ontwikkeling, veilig & prettig leerkrachten: professioneel & aantrekkelijk werk
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Vak-
Nadere informatieWetenschap & Techniek
Wetenschap & Techniek CBS De Brug Heemradenlaan 42 3401 GX IJsselstein 030 6888211 www.debrugijsselstein.nl cbs de Brug IJsselstein Pagina 1 UITGANGSPUNTEN 0. Motivatie 1. Uitgangspunten Doel van dit beleidsplan
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen
Nadere informatieSTEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap
STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken
Nadere informatieWetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.
VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,
Nadere informatieMaken in het PO: Maar hoe dan?
Maken in het PO: Maar hoe dan? MAKEN maakt je blij. Voor sommige mensen, waaronder ikzelf, is maken een noodzaak en kun je de moeilijke kanten van het leven het hoofd bieden, door geregeld dingen met je
Nadere informatieInhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk
Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk Inleiding 1 PLANTEN 1.1 Indeling van het plantenrijk 1.1.1 De groene wereld van de planten 1.1.2 Wieren (algen) 1.1.3 Mossen 1.1.4 Paardenstaarten 1.1.5 Varens
Nadere informatieKWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE
KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE Fonds Cultuureducatie Zwolle en kwaliteit cultuuronderwijs De gemeente Zwolle wil dat alle basisschoolleerlingen een stevige culturele basis krijgen. Hiervoor
Nadere informatieMens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren
De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse
Nadere informatieExpeditie T Bouwfestijn, Techniekspelen en vernieuwd Waterspektakel. Educatief Uitdagend Avontuurlijk
Expeditie T 2013 Bouwfestijn, Techniekspelen en vernieuwd Waterspektakel Educatief Uitdagend Avontuurlijk Technische expeditie Met de hele klas op technische expeditie? Aan de slag als een echte bouwvakker?
Nadere informatieUitwerking en advisering Workshop Visie en Doelen.
Uitwerking en advisering Workshop Visie en Doelen. Uitwerking Groepsresultaten Groep 1: V4: Met ICT kun je leerlingen die wat extra aandacht nodig hebben, heel goed laten oefenen met bepaalde leerstof.
Nadere informatieCitizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies
Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling
Nadere informatieKTWT module rekenen-wiskunde. Rekenen is leuker als je denkt
KTWT module rekenen-wiskunde Rekenen is leuker als je denkt Vincent Jonker n freudenthal instituut / o&t n www.rekenweb.nl n grote rekendag Inhoud n Deel 1: Startactiviteit n Deel 2: Onderzoekende houding
Nadere informatieOnderwijs van de 21ste eeuw:
Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie 2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Onderwijs van de 21 ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Vak-
Nadere informatiePeiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016
Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Achtergrondinformatie Resultaten van de
Nadere informatieJaarplan Sint Jozefschool Moordrecht
Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht 2016-2017 1 Voorwoord In dit Jaarplan wordt de concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven, die weergegeven zijn in het Schoolplan. Gekozen is voor een compacte
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieWAP-symposium: schoolsucces René Berends
Eigenaarschap in het taalonderwijs Taalvaardigheid en schoolsucces WAP-symposium: schoolsucces René Berends 20-1-2018 Kennismaking René Berends 088-0193680 r.f.berends@saxion.nl https://saxion.nl/site/index/
Nadere informatie6 Mens en techniek ICT 1ste graad
Materialen 6.1 Kinderen zien in dat courante producten gemaakt zijn uit welbepaalde materialen en/of grondstoffen. OD2.1 ET2.1 vervoeren van bananen link met tandwielen van de fiets maken van een ribbelmachine
Nadere informatieOnderzoekend & Ontwerpend leren met De Techniek Torens!
Onderzoekend & Ontwerpend leren met De Techniek Torens! 99 Structureel en kerndoelendekkend 99 Doorlopende leerlijnen voor groep 1-8 99 Alle lesbrieven en materialen in vrolijke, verrijdbare opbergkasten
Nadere informatieDE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag
DE BASIS wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS Acco Leuven / Den Haag Inhoud Voorwoord 13 Deel 1 Aardrijkskunde 15 1.1 De
Nadere informatieNatuurlijk nieuwsgierig. Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009
Natuurlijk nieuwsgierig Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009 Van nature nieuwsgierig Hoe moet dat? Maar Waarom? Hoe gaat dat? waarom dan? Hoe heet dat?
Nadere informatieBasisinformatie maatschappelijke opdracht
Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor
Nadere informatieSTEM-onderwijs in De Veerboot :
STEM-onderwijs in De Veerboot : Een getuigenis uit het Buitengewoon basisonderwijs Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht De Veerboot : Wie zijn wij? De Veerboot : Wat doen wij? Onderwijs voor kinderen
Nadere informatieIedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos
Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies
Nadere informatieJaarplan - jaarverslag 2015-2016
Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 SBO de Windroos, locatie Lindenholt Nijmegen Datum: 13 juli 2015 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2015-2016 JAARVERSLAG 2015-2016 Schoolnaam SBO de Windroos, locatie Lindenholt
Nadere informatieBeleidsontwikkeling van techniek en wetenschap in school en teamverband
Beleidsontwikkeling van techniek en wetenschap in school en teamverband Beleidsontwikkeling Techniek en Wetenschap op OBS De Schakel te Hoogezand. Visieontwikkeling. Missie en Visie. Als team van de Schakel
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieTheoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden
Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen
Nadere informatieDe 3 pijlers
De 3 pijlers 2016-2017 De 3 pijlers Inhoud De pijlers 3 pijlers 3 Samen leven 4 Bevorderen van Samen leven 5 Samen werken 6 Bevorderen van Samen werken 7 Zelfstandig leren 8 Bevorderen van Zelfstandig
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie havo
Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieEnergie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO
Energie Docentenhandleiding Lesmateriaal onderbouw havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod
Nadere informatieWindenergie Leerkrachthandleiding
Windenergie Leerkrachthandleiding Onderwerp en leerjaar: Natuurkunde/scheikunde, 2 e & 3 e Klas Omvang (Aantal lessen): 4 lessen (4 x 45 minuten) Doelen: De leerling gaat leren over windturbines, hoe ze
Nadere informatieInformatie. bij de methodes. Techniek en Techniek in beweging. Uitgeverij Teles 2000. Techniek 1
Informatie bij de methodes Techniek en Techniek in beweging Techniek 1 Vakwerkplan 1.0 Uitgangspunten Uitgangspunten bij de Techniek lessen zijn de herziene kerndoelen van1998 en de daarna volgende herziening
Nadere informatieSchooljaarplan St Vitus 2015-2016
Schooljaarplan St Vitus 2015-2016 Domein Onderwijs Doelstelling: In het schooljaar 2017-2018 krijgen alle leerlingen op onze school binnen het onderwijsaanbod, eigentijds, passend onderwijs ondersteund
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatieVakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist
Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieBruggen. elsmarlon smithuis. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60956
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres elsmarlon smithuis 30 april 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60956 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieVink bij iedere vraag de situatie aan die het meest van toepassing is op uw school.
Wetenschap en Techniek Index Waarom dit instrument? Met deze index krijgt u een beeld van de stand van zaken van het wetenschap- en techniekonderwijs bij u op school. Er wordt gevraagd naar de huidige
Nadere informatieAcadin voor talenten in uw klas!
Acadin voor talenten in uw klas! Dé digitale leeromgeving met uitdagend onderwijsaanbod voor talentvolle leerlingen. Acadin voor talenten in uw klas! In het Bestuursakkoord primair onderwijs (2014) staat
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo
Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament
Nadere informatieOntwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013
Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?
Nadere informatie