Wetenschap en techniekonderwijs op

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wetenschap en techniekonderwijs op"

Transcriptie

1 Inleiding verzorgt ervarings- en ontwikkelingsgericht onderwijs. Wij bieden de kinderen basisvaardigheden waarmee ze de wereld om hen heen leren kennen. Wetenschap en techniek (W&T) worden steeds belangrijker in de maatschappij. Onze maatschappij heeft een sterke behoefte aan geschoolde mensen op het terrein van wetenschap en techniek. Wij willen daaraan een bijdrage leveren door gericht aandacht te besteden aan dit vakgebied. Technisch handelen (ontwerpen en maken) bevordert de ontwikkeling van de harmonische ontwikkeling van kinderen. Bij techniek gaat het om de combinatie van denken en doen. Bij de activiteiten wetenschap en techniek leren onze leerlingen al samenwerkend aspecten, die samenhangen met wetenschap en techniek te onderzoeken, te ontdekken en te ontwerpen. Integratie van wetenschap en techniek in het basisonderwijs Techniek is geen los onderdeel of apart vakgebied. Het is inhoudelijk geïntegreerd in het onderwijs als geheel. Met name bij wereldoriëntatie en als onderdeel van de weektaak kan het centraal worden gesteld. Wetenschap en techniek heeft raakvlakken met het reken- en taalonderwijs, maar ook met informatieverwerking en wereldoriëntatie. Techniek vormt een rijke en natuurlijke bron van interesse bij kinderen. Binnen ons onderwijsaanbod is er daarom in alle groepen aandacht voor techniek. Het wordt aangeboden op het niveau van de kinderen. Ook worden er leskisten besteld en excursies gehouden. Doorlopende leerlijn We werken volgens de kerndoelen voor natuur en techniek van de kerndoelen Primair onderwijs. Binnen de kerndoelen worden vier domeinen onderscheiden waarbinnen het W&T-onderwijs wordt aangeboden. richt zich vooral op de onderzoeks- en ontwerpcyclus. Algemene doel van wetenschap en techniek Het ministerie (in het SLO-leerplan) heeft het volgende algemene doel geformuleerd: Het onderwijs in W&T richt zich op het kennismaken met die aspecten van techniek die van belang zijn voor een goede persoonlijke ontwikkeling van leerlingen van 4 t/m 12 jaar, inclusief het verkrijgen van een goed beeld van techniek. Leerlingen leren daarbij techniek voort te brengen en praktisch bezig te zijn en verwerven kennis en inzicht in de wijze waarop producten tot stand komen. Daarnaast leren ze om te gaan met een aantal technische producten en krijgen ze de gelegenheid eigen mogelijkheden en interesses ten aanzien van techniek te ontdekken. Techniek dient in de uitwerking aantrekkelijk en zinvol te zijn voor alle leerlingen. Pagina 1 van 5

2 Kerndoelen De kerndoelen zijn als volgt geformuleerd (kerndoelen Primair Onderwijs 2006) 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 44: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 45: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 46: De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon seizoenen en dag en nacht veroorzaakt. Inhoudelijke criteria De inhouden van wetenschap en techniek die in het onderwijsaanbod worden opgenomen, moeten uitgaan en voortbouwen op de eigen ervaringen van kinderen. Het moet mogelijkheden bieden voor het integreren van natuurwetenschappelijke kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen die bij techniek naar voren komen. De nadruk moet komen te liggen op de proceskant. De inhouden moeten in de school herkenbaar zijn en praktisch realiseerbaar. De domeinbeschrijving techniek bevat kennisinhouden: technische begrippen, protocollen en principes, die leerlingen moeten toepassen bij het analyseren, ontwerpen en maken van producten. Vaardigheden Bij Wetenschap en Techniek ontwikkelen de leerlingen een aantal vaardigheden: Probleemoplossingsvaardigheden en Ontwerpvaardigheden - voor technische problemen een oplossing zoeken - planmatig handelen - gebruiken van goede materialen en energievoorziening - experimenteren - regels en principes ontdekken - construeren - conclusies trekken - vormgeving ontwerpen in de vorm van model / tekening Pagina 2 van 5

3 Praktisch-technische vaardigheden - bewerken en verwerken van materialen - verbinden / samenstellen - lezen van handleiding bij apparaat / werktuig - gebruik van werktuigen als technisch hulpmiddel - onderhouden en zuinig omgaan met materiaal en gereedschap Technische gebieden Bij Wetenschap en Techniek ligt de nadruk op de volgende onderwerpen: Constructie; hierbij gaat het om het maken en onderzoeken van structuren. Transport; dit is een bewegingsactiviteit om mensen en materialen te verplaatsen. Communicatie; hierbij gaat het om vervoeren van informatie. De nadruk bij techniek ligt hierbij op het verzenden van boodschappen met behulp van elektriciteit en elektronica. Productie; hierbij worden materialen omgezet in bruikbare producten. Bij het technische proces leren de kinderen te werken volgens vier verschillende fasen: De ontwerpfase - waar is het voor nodig - op welke manier kan het worden gemaakt - met welke materialen - wie gaat wat doen - onderzoeken, redeneren en eventuele problemen oplossen De maakfase - materiaal verzamelen - volgorde van handelen bepalen - materialen bewerken - onderdelen in elkaar zetten De gebruiksfase - werkt het product zoals bedoeld -voldoet het aan de eisen - wat zou beter kunnen - moet het de volgende keer ander Pagina 3 van 5

4 De leerlingen leren de volgende technische principes: Structuur Hierbij gaat het om constructie- en verbindingsprincipes bij de meer statische constructies (vormen en functies van structuren; evenwicht en stabiliteit; stevigheid en buiging; soorten verbindingen) Mechanica Hierbij gaat het om bewegings- en overbrengingsprincipes (hefboom, wielen en assen, tandwielen, kabeltouw en katrollen) Elektriciteit / elektronica Hierbij gaat het om stroomkring, elektromotor, sensoren bij signaal- en waarschuwingssystemen Pneumatiek / hydrauliek Hierbij gaat het om gebruik van samengeperste lucht en vloeistoffen om beweging over te brengen. De techniekcoördinator Op is één van de leerkrachten techniekcoördinator. De taken van deze techniekcoördinator zijn: Het integreren van wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Het vinden van aanknopingspunten voor het ervaringsgebied wetenschap en techniek bij andere kennisgebieden, schoolsituaties en de actualiteit. Het enthousiast kunnen maken van collega s en hen adviseren bij het techniekonderwijs. Het (mede-) verzorgen van het professionaliseren van het team op het gebied van W&T-onderwijs (scholing, vakliteratuur) Het maken en onderhouden van contacten met bedrijven Uitvoering De leerlingen doen op verschillende manieren ervaringen op binnen het W&Tonderwijs. Op de weektaak van de kinderen in alle groepen staan regelmatig techniekopdrachten die zij zelfstandig of met een maatje moeten uitvoeren. (o.a. het Techniekkasteel) Tijdens de Daltoncarrousel zijn de workshops gericht op onderdelen van W&T. Uiteraard komen ook tijdens de zaakvakken W&T-onderwerpen aan bod. Tijdens schoolbrede projecten Tijdens projecten in de Breinstein (plusklas) In de activiteiten rond LegoLeague. Pagina 4 van 5

5 Lego League doet sinds augustus 2015 mee aan de First Lego League (FLL). FLL is een internationale wedstrijd gebaseerd op Lego voor leerlingen van 8 t/m 14 jaar, die wordt georganiseerd door FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology). Bij deze wedstrijden is het de bedoeling om met een lego-robot missies uit te voeren. Deze missies zijn elk jaar anders. De kwaliteit van de robots worden beoordeeld. Ook moet er een presentatie worden gegeven over een speciaal milieuproject. Het team krijgt tevens punten voor teamwork en de technische presentatie van de robot. Een team bestaat uit maximaal 10 kinderen (die niet jonger zijn dan 8 jaar. De regionale wedstrijd zijn in december in het Science Centre in Delft. Om de kinderen goed voor te bereiden op deze wedstrijden, gaan zij wekelijks een uur oefenen op school. Hierbij wordt de school ondersteund door twee externen. Contacten buiten school Voor het krijgen van een goed beeld van Wetenschap en Techniek is het belangrijk dat de kinderen ook in contact komen met W&T buiten de school. De projecten die we doen met de kinderen zijn projecten waar een probleem van buiten de school komt. Het probleem moet wel te maken hebben met W&T. Zo bouwen we aan een netwerk van bedrijven/instellingen waar we mee werken. Verbeteringen gepland wat betreft techniekonderwijs voor (zie ook Schoolplan) 1. Wij beschikken over een uitgebreidere doorgaande lijn voor wetenschap en techniek 2. Wij beschikken over een techniekcoördinator 3. Wij toetsen de kennis en vaardigheden m.b.t. wetenschap en techniek 4. Wij koppelen wetenschap en techniek aan 21st century skills Pagina 5 van 5

Inhoudsopgave. 5. Doorgaande lijn en de relatie met de kerndoelen.

Inhoudsopgave. 5. Doorgaande lijn en de relatie met de kerndoelen. Inhoudsopgave. 1. Visie ten aanzien van techniek. 2. Definitie van techniek. 3. Kerndoelen. 4. Coördinatie. 5. Doorgaande lijn en de relatie met de kerndoelen. 6. Samenwerking met andere instanties. 7.

Nadere informatie

Montessorischool Steigereiland:

Montessorischool Steigereiland: Montessorischool Steigereiland: Leerlijn Wetenschap en Techniek Middenbouw in drie jaar cyclus per 2010-2011 Doel techniek in de middenbouw Montessorischool Steigereiland biedt de kerndoelen techniek in

Nadere informatie

Waar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn

Waar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn Leerlijn Waar halen ze de ENERGIE vandaan? Inleiding De lesmethode van Solarkids heeft een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs. De leerlijn is gebaseerd op de kerndoelen die zijn opgelegd door

Nadere informatie

Beleidsplan Techniek en Wetenschap. Willem-Alexanderschool

Beleidsplan Techniek en Wetenschap. Willem-Alexanderschool Beleidsplan Techniek en Wetenschap Willem-Alexanderschool 1 Huidige situatie...2 Gewenste situatie...3 Kerndoel A : maken van techniek...3 Kerndoel B: onderzoeken van techniek...4 Kerndoelen techniek:...4

Nadere informatie

FIRST LEGO League als onderwijsprogramma

FIRST LEGO League als onderwijsprogramma FIRST LEGO League als onderwijsprogramma In dit document staat beschreven hoe je de FIRST LEGO League kunt integreren in het lesprogramma en hoe het aansluit op de kerndoelen voor de onderbouw van het

Nadere informatie

Techniekplan SAM. Bestuursbureau

Techniekplan SAM. Bestuursbureau Bestuursbureau I Boddens Hosangstraat 98 7002 JA Doetinchem T (0314) 36 48 05 F (0314) 36 63 69 E loc.boddenshosang@sbosam.nl www.sbosam.nl Techniekplan SAM I Boddens Hosangstraat 98 7002 JA Doetinchem

Nadere informatie

Leerdoelen en kerndoelen

Leerdoelen en kerndoelen Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de

Nadere informatie

Hoe werken wij aan Techniek? Onze kijk op techniekonderwijs.

Hoe werken wij aan Techniek? Onze kijk op techniekonderwijs. Hoe werken wij aan Techniek? Onze kijk op techniekonderwijs. Basisschool De Driesprong Wolfsdonk 6 4861 BB Chaam Parel VTB Tranche 5 Onze kijk op techniekonderwijs BS De Driesprong, Chaam Pagina 1 Voorwoord:

Nadere informatie

Visie wereldoriëntatie Als Freinetschool willen wij binnen ons wo onderwijs werken met onderwerpen vanuit een betekenisvolle context, binnen een

Visie wereldoriëntatie Als Freinetschool willen wij binnen ons wo onderwijs werken met onderwerpen vanuit een betekenisvolle context, binnen een Visie wereldoriëntatie Als Freinetschool willen wij binnen ons wo onderwijs werken met onderwerpen vanuit een betekenisvolle context, binnen een interactieve schoolomgeving. Het verbinden van de zaakvakken

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke

Nadere informatie

FIRST LEGO League als onderwijsprogramma

FIRST LEGO League als onderwijsprogramma FIRST LEGO League als onderwijsprogramma In dit document staat beschreven hoe je de FIRST LEGO League (FLL) kunt integreren in het lesprogramma en hoe de FLL aansluit bij de kerndoelen van het primair

Nadere informatie

Naam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring:

Naam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring: Docentenvragenlijst op het gebied van ict-gebruik en natuur- en techniekonderwijs, voormeting Naam: School: basisschool voortgezet onderwijs Plaats: Leeftijd: Aantal jaar onderwijservaring: Ik ben een:

Nadere informatie

Schuilt er een onderzoeker in jou?

Schuilt er een onderzoeker in jou? Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie

Nadere informatie

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan

Nadere informatie

FRC Team 5412 Challenging the impossible

FRC Team 5412 Challenging the impossible FRC Team 5412 Challenging the impossible FIRST Impossible Robotics is opgericht in augustus 2014 en is een non-profit organisatie. Het team bestaat uit vijftien leden die hoofdzakelijk uit het noorden

Nadere informatie

Kerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno

Kerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno Inhoudsopgave Bladzijde Kerndoelen Mens en Natuur en Techno Venturie 1 Kerndoelen leerdomein Mens en Natuur 2 Techno Venturie 3 Website tevedocent.nl 4 Urenoverzicht Techno Venturie 7 Conclusie urenoverzicht

Nadere informatie

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor

Nadere informatie

Maakkunde. Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag!

Maakkunde. Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag! Maakkunde o o o o o o o o Waarom NEMO Wat is Maakkunde De lesmethode Leerkrachtentrainingen Leerkracht Marjan Gietermans Vragen? Zelf aan de slag! Evaluatie 2 Waarom NEMO? 3 Wetenschap en technologie toegankelijk

Nadere informatie

Voorbereiding en planning van een thema

Voorbereiding en planning van een thema Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen

Nadere informatie

Stadswerken. Kerndoelen. Programma NMC. Groep 1 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc

Stadswerken. Kerndoelen. Programma NMC. Groep 1 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc Stadswerken Kerndoelen www.utrecht.nl/nmc Programma NMC Groep 1 t/m 8 Kerndoelen nader toegelicht De NMC-programma s geven met kerndoelen over Mens en Samenleving, Natuur en Techniek en Ruimte vooral invulling

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden)

Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden) Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden) Op deze pagina vind je de leerlijn voor ontwerpend leren van het LOOL-project, op de drie volgende pagina s de leerlijn

Nadere informatie

IPC en de kerndoelen

IPC en de kerndoelen 1 IPC en de kerndoelen 2 IPC en de kerndoelen Doel: Ik weet in hoeverre het IPC kerndoelendekkend is. (of zelfs meer?) IPC en de kerndoelen Ouders: Mijn kinderen doen maar wat. Ze leren niet alles wat

Nadere informatie

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren

Nadere informatie

Productinformatie KOEN

Productinformatie KOEN Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt

Nadere informatie

Bijeenkomst Techniek PPOZO

Bijeenkomst Techniek PPOZO Bijeenkomst Techniek PPOZO 25-11-2015 Terugkom bijeenkomst Opzet middag Intro: een paar voorbeelden Inventarisatie: waar denk je aan bij techniek in de klas? Hoe ging het tot nu toe? Wat heb je gedaan

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

SCHOOLBELEIDSPLAN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE

SCHOOLBELEIDSPLAN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE SCHOOLBELEIDSPLAN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE INLEIDING 1. UITGANGSPUNTEN 1.1 Doelstelling van het Schoolbeleidsplan Wetenschap en Technologie 1.2 Inhoud van het beleidsplan Wetenschap en Technologie 1.3

Nadere informatie

Terugblik masterclasses HAN Pabo

Terugblik masterclasses HAN Pabo Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn

Nadere informatie

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe zijn we tot STEM-onderwijs gekomen? Project robot. een drietal

Nadere informatie

Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Pippi Langkous

Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Pippi Langkous Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan. Pippi Langkous 6 SBO DE BLINKER IN GELEEN: ONDER- ZOEKEND EN ONTDEKKEND LEREN 7 We willen onze leerlingen prikkelen en nieuwsgierig maken om te

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de

Nadere informatie

Examenprogramma natuurkunde havo

Examenprogramma natuurkunde havo Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag

Brigitte Moulaert Op onderzoek in de wereld van alledag Brigitte Moulaert b.moulaert@rijkt.nl Op onderzoek in de wereld van alledag Nieuwsgierigheid Dagelijkse ontdekkingen Onderzoekende houding Uitkijktoren! Doelstellingen Plezier in wetenschap en techniek

Nadere informatie

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,

Nadere informatie

Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde. Verantwoording

Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde. Verantwoording Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde Verantwoording Wetenschap en techniek draagt bij aan de ontwikkeling van nieuwsgierigheid, creativiteit en kritisch analytisch

Nadere informatie

Geschiedenis/erfgoed

Geschiedenis/erfgoed Geschiedenis/erfgoed Kerndoel: Oriëntatie op jezelf en de wereld Tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling

Nadere informatie

Aansluiting op het actuele curriculum (2014)

Aansluiting op het actuele curriculum (2014) Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door

Nadere informatie

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken

Nadere informatie

Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën

Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën WAAR LEERLINGEN LEREN ONTWERPEN EN MAKEN, MET NIEUWE TECHNOLOGIEËN, RONDOM EEN MAATSCHAPPELIJKE THEMA WELKE ÉÉN DING ZOU JIJ WILLEN

Nadere informatie

Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.

Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Basisschool De Buitenburcht Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Dit is de beknopte versie van het schoolplan 2015-2019 van PCB de Buitenburcht in Almere. In het schoolplan

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende

Nadere informatie

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal. Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders

Nadere informatie

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces. Eindtermen Techniek Inzicht ontwikkelen in technische systemen en processen en hun relatie tot verschillende technologische domeinen en tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde ). 6.35 De leerlingen

Nadere informatie

Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën

Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën Waar kinderen een betere toekomst leren ontwerpen met nieuwe technologiën WAAR LEERLINGEN LEREN ONTWERPEN EN MAKEN, MET NIEUWE TECHNOLOGIEËN, RONDOM EEN MAATSCHAPPELIJKE THEMA WELKE ÉÉN DING ZOU JIJ WILLEN

Nadere informatie

Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar

Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar Ontwikkelvragen scholen SPOLT schooljaar 2014-2015 Basisschool Antonius Dicht bij huis Hoe ontwikkelen we een kader om het cultuureducatieve aanbod dat ons aandient aan te laten sluiten bij ons onderwijs?

Nadere informatie

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.

Overzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Techniek Explora leerplan GO! 2015

Techniek Explora leerplan GO! 2015 Techniek Explora leerplan GO! 2015 Wat wil ik u met deze presentatie vertellen? Techniek Explora conform nieuw leerplan: een analyse - Visie - Competenties - Ondersteunende kennis - Begrippen - Evaluatie

Nadere informatie

Jaarplan Jaarplan

Jaarplan Jaarplan Jaarplan 2017-2018 1 Inhoud Inleiding.... 2 1. Doelstellingen en domeinen 2016-2017... 4 1.1 Domein 1: Kwaliteitszorg (Kwaliteitszorg Opbrengsten Ontwikkeling van leerlingen) 4 1.2 Domein 2: Onderwijs

Nadere informatie

Tabellenboek Peiling Wetenschap en Technologie 2015

Tabellenboek Peiling Wetenschap en Technologie 2015 Hoe besteedt u aandacht aan wetenschap en technologie in uw lessen Nooit Soms Regelmatig Vaak Altijd Gemiddeld Vakgebonden (als apart vak) 55% 31% 9% 3% 2% 100% 1,7 Project(week) gebonden (alleen in projecten

Nadere informatie

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06 NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd

Nadere informatie

STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL

STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL STAPPENPLAN IN 5 STAPPEN NAAR W&T GESTRUCTUREERD OP SCHOOL WORSTEL JIJ OOK MET DE VRAAG HOE JE HET BESTE WETENSCHAP & TECHNIEK KUNT IMPLEMENTEREN OP SCHOOL? HET HOEFT NIET MOEILIJK TE ZIJN! VAN INCIDENTELE

Nadere informatie

Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs

Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs W&T = wetenschap & techniek In dit document staan de stellingen waaruit u in de digitale versie van de Quickscan Wetenschap- & Techniekonderwijs (zie www.platformbetatechniek.nl

Nadere informatie

Productinformatie KOEN

Productinformatie KOEN Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt

Nadere informatie

de logische school mogelijkheden bij herschikking van tijd en geld

de logische school mogelijkheden bij herschikking van tijd en geld de logische school mogelijkheden bij herschikking van tijd en geld Vele motieven voor onderwijsinnovatie: leerlingen: talent-ontwikkeling, veilig & prettig leerkrachten: professioneel & aantrekkelijk werk

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32

Mentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32 Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Vak-

Nadere informatie

Wetenschap & Techniek

Wetenschap & Techniek Wetenschap & Techniek CBS De Brug Heemradenlaan 42 3401 GX IJsselstein 030 6888211 www.debrugijsselstein.nl cbs de Brug IJsselstein Pagina 1 UITGANGSPUNTEN 0. Motivatie 1. Uitgangspunten Doel van dit beleidsplan

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

Maken in het PO: Maar hoe dan?

Maken in het PO: Maar hoe dan? Maken in het PO: Maar hoe dan? MAKEN maakt je blij. Voor sommige mensen, waaronder ikzelf, is maken een noodzaak en kun je de moeilijke kanten van het leven het hoofd bieden, door geregeld dingen met je

Nadere informatie

Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk

Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk Inleiding 1 PLANTEN 1.1 Indeling van het plantenrijk 1.1.1 De groene wereld van de planten 1.1.2 Wieren (algen) 1.1.3 Mossen 1.1.4 Paardenstaarten 1.1.5 Varens

Nadere informatie

KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE

KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE Fonds Cultuureducatie Zwolle en kwaliteit cultuuronderwijs De gemeente Zwolle wil dat alle basisschoolleerlingen een stevige culturele basis krijgen. Hiervoor

Nadere informatie

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse

Nadere informatie

Expeditie T Bouwfestijn, Techniekspelen en vernieuwd Waterspektakel. Educatief Uitdagend Avontuurlijk

Expeditie T Bouwfestijn, Techniekspelen en vernieuwd Waterspektakel. Educatief Uitdagend Avontuurlijk Expeditie T 2013 Bouwfestijn, Techniekspelen en vernieuwd Waterspektakel Educatief Uitdagend Avontuurlijk Technische expeditie Met de hele klas op technische expeditie? Aan de slag als een echte bouwvakker?

Nadere informatie

Uitwerking en advisering Workshop Visie en Doelen.

Uitwerking en advisering Workshop Visie en Doelen. Uitwerking en advisering Workshop Visie en Doelen. Uitwerking Groepsresultaten Groep 1: V4: Met ICT kun je leerlingen die wat extra aandacht nodig hebben, heel goed laten oefenen met bepaalde leerstof.

Nadere informatie

Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies

Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling

Nadere informatie

KTWT module rekenen-wiskunde. Rekenen is leuker als je denkt

KTWT module rekenen-wiskunde. Rekenen is leuker als je denkt KTWT module rekenen-wiskunde Rekenen is leuker als je denkt Vincent Jonker n freudenthal instituut / o&t n www.rekenweb.nl n grote rekendag Inhoud n Deel 1: Startactiviteit n Deel 2: Onderzoekende houding

Nadere informatie

Onderwijs van de 21ste eeuw:

Onderwijs van de 21ste eeuw: Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie 2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Onderwijs van de 21 ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32

Mentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32 Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Vak-

Nadere informatie

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Achtergrondinformatie Resultaten van de

Nadere informatie

Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht

Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht Jaarplan Sint Jozefschool Moordrecht 2016-2017 1 Voorwoord In dit Jaarplan wordt de concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven, die weergegeven zijn in het Schoolplan. Gekozen is voor een compacte

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

WAP-symposium: schoolsucces René Berends

WAP-symposium: schoolsucces René Berends Eigenaarschap in het taalonderwijs Taalvaardigheid en schoolsucces WAP-symposium: schoolsucces René Berends 20-1-2018 Kennismaking René Berends 088-0193680 r.f.berends@saxion.nl https://saxion.nl/site/index/

Nadere informatie

6 Mens en techniek ICT 1ste graad

6 Mens en techniek ICT 1ste graad Materialen 6.1 Kinderen zien in dat courante producten gemaakt zijn uit welbepaalde materialen en/of grondstoffen. OD2.1 ET2.1 vervoeren van bananen link met tandwielen van de fiets maken van een ribbelmachine

Nadere informatie

Onderzoekend & Ontwerpend leren met De Techniek Torens!

Onderzoekend & Ontwerpend leren met De Techniek Torens! Onderzoekend & Ontwerpend leren met De Techniek Torens! 99 Structureel en kerndoelendekkend 99 Doorlopende leerlijnen voor groep 1-8 99 Alle lesbrieven en materialen in vrolijke, verrijdbare opbergkasten

Nadere informatie

DE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag

DE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag DE BASIS wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS Acco Leuven / Den Haag Inhoud Voorwoord 13 Deel 1 Aardrijkskunde 15 1.1 De

Nadere informatie

Natuurlijk nieuwsgierig. Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009

Natuurlijk nieuwsgierig. Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009 Natuurlijk nieuwsgierig Onderzoekend leren bij natuur, wetenschap en techniek Lectorale rede, 2 september 2009 Van nature nieuwsgierig Hoe moet dat? Maar Waarom? Hoe gaat dat? waarom dan? Hoe heet dat?

Nadere informatie

Basisinformatie maatschappelijke opdracht

Basisinformatie maatschappelijke opdracht Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor

Nadere informatie

STEM-onderwijs in De Veerboot :

STEM-onderwijs in De Veerboot : STEM-onderwijs in De Veerboot : Een getuigenis uit het Buitengewoon basisonderwijs Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht De Veerboot : Wie zijn wij? De Veerboot : Wat doen wij? Onderwijs voor kinderen

Nadere informatie

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 SBO de Windroos, locatie Lindenholt Nijmegen Datum: 13 juli 2015 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2015-2016 JAARVERSLAG 2015-2016 Schoolnaam SBO de Windroos, locatie Lindenholt

Nadere informatie

Beleidsontwikkeling van techniek en wetenschap in school en teamverband

Beleidsontwikkeling van techniek en wetenschap in school en teamverband Beleidsontwikkeling van techniek en wetenschap in school en teamverband Beleidsontwikkeling Techniek en Wetenschap op OBS De Schakel te Hoogezand. Visieontwikkeling. Missie en Visie. Als team van de Schakel

Nadere informatie

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP

Nadere informatie

Theoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden

Theoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen

Nadere informatie

De 3 pijlers

De 3 pijlers De 3 pijlers 2016-2017 De 3 pijlers Inhoud De pijlers 3 pijlers 3 Samen leven 4 Bevorderen van Samen leven 5 Samen werken 6 Bevorderen van Samen werken 7 Zelfstandig leren 8 Bevorderen van Zelfstandig

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Energie Docentenhandleiding Lesmateriaal onderbouw havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod

Nadere informatie

Windenergie Leerkrachthandleiding

Windenergie Leerkrachthandleiding Windenergie Leerkrachthandleiding Onderwerp en leerjaar: Natuurkunde/scheikunde, 2 e & 3 e Klas Omvang (Aantal lessen): 4 lessen (4 x 45 minuten) Doelen: De leerling gaat leren over windturbines, hoe ze

Nadere informatie

Informatie. bij de methodes. Techniek en Techniek in beweging. Uitgeverij Teles 2000. Techniek 1

Informatie. bij de methodes. Techniek en Techniek in beweging. Uitgeverij Teles 2000. Techniek 1 Informatie bij de methodes Techniek en Techniek in beweging Techniek 1 Vakwerkplan 1.0 Uitgangspunten Uitgangspunten bij de Techniek lessen zijn de herziene kerndoelen van1998 en de daarna volgende herziening

Nadere informatie

Schooljaarplan St Vitus 2015-2016

Schooljaarplan St Vitus 2015-2016 Schooljaarplan St Vitus 2015-2016 Domein Onderwijs Doelstelling: In het schooljaar 2017-2018 krijgen alle leerlingen op onze school binnen het onderwijsaanbod, eigentijds, passend onderwijs ondersteund

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

Vakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist

Vakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Bruggen. elsmarlon smithuis. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60956

Bruggen. elsmarlon smithuis. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60956 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres elsmarlon smithuis 30 april 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60956 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Vink bij iedere vraag de situatie aan die het meest van toepassing is op uw school.

Vink bij iedere vraag de situatie aan die het meest van toepassing is op uw school. Wetenschap en Techniek Index Waarom dit instrument? Met deze index krijgt u een beeld van de stand van zaken van het wetenschap- en techniekonderwijs bij u op school. Er wordt gevraagd naar de huidige

Nadere informatie

Acadin voor talenten in uw klas!

Acadin voor talenten in uw klas! Acadin voor talenten in uw klas! Dé digitale leeromgeving met uitdagend onderwijsaanbod voor talentvolle leerlingen. Acadin voor talenten in uw klas! In het Bestuursakkoord primair onderwijs (2014) staat

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie