De Belgische Voedselconsumptiepeiling

Transcriptie

1 Afdeling Epidemiologie De Belgische Voedselconsumptiepeiling De Belgische Voedselconsumptiepeiling : IPH/EPI REPORTS N

2

3 Stephanie Devriese, Inge Huybrechts, Michel Moreau, Herman Van Oyen De Belgische Voedselconsumptiepeiling Epidemiologie, maart 2006; Brussel (België) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, WIV/EPI REPORTS N Depotnummer: D/2006/2505/17 De Belgische Voedselconsumptiepeiling VCP groep Onderzoeksteam (in alfabetische volgorde) Emmanuel Abatih (WIV, Epidemiologie) Stephanie Devriese (WIV, Epidemiologie) Inge Huybrechts (UGent, VMG) Michel Moreau (ULB, ESP) Herman Van Oyen (WIV, Epidemiologie) Diëtisten Mia Bellemans (UGent, VMG) Mieke De Maeyer (UGent, VMG) Khadija El Moumni (Institut Arthur Haulot) Davy Van Steenkiste (WIV, Epidemiologie) Wetenschappelijke stuurgroep Christine Bazelmans (ULB, ESP) Guy De Backer (UGent, VMG) Stefaan De Henauw (UGent, VMG) Marcel Kornitzer (ULB, ESP) Alain Leveque (ULB, ESP) Chistophe Matthys (UGent, VMG) Logistieke steun Noëmi Debacker (WIV, Epidemiologie) Anne-Lise Laffineur (WIV, Epidemiologie) Monique Schoonenburg (WIV, Epidemiologie) Bijzondere dank aan De diëtisten-enquêteurs De deelnemers en aan Leen Baert (UGent, FBW) Maaike Bilau (UGent, VMG) Yves Coppieters (ULB, ESP) Frank Devlieghere (UGent, FBW) Tineke De Vriendt (UGent, VMG) Marga Ocké (RIVM) Ilse Pynaert (UGent, VMG) Christelle Senterre (ULB, ESP) Isabelle Sioen (UGent, VMG) Nadia Slimani (IARC) Marie-Paule Vanderelst (ULB, ESP) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid J. Wytsmanstraat Brussel België Tel: Fax: liesbeth.temme@iph.fgov.be IPH/EPI REPORTS Nr

4 Betrokken instituten Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Universiteit Gent, Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde Université Libre Bruxelles, Ecole de Santé publique Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Afdeling Epidemiologie Opdrachtgevers FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu

5 Algemene Inhoud Volume I Executieve samenvatting... 7 I. Inleiding en methoden II. Studiepopulatie III. Voedings- en gezondheidsstatus IV. Voedingsprofiel Volume II V. Voedingsmiddelen 1 Voedingsdriehoek Dranken Graanproducten en aardappelen Groenten Fruit Melk- en calciumverrijkte sojaproducten Vlees, vis, eieren en vervangproducten Smeer- en bereidingsvet Restgroep Volume III VI. Energie en macronutriënten 1 Aanbevelingen Energie Vetten Koolhydraten Eiwitten VII. Micronutriënten 1 Aanbevelingen Calcium IJzer Vitamine C

6 Algemene Inhoud Volume IV VIII. Rauwe voedingsmiddelen IX. Voedingshygiëne en voedselveiligheid binnen het huishouden Bijlage 1 - Geselecteerde gemeenten Bijlage 2.1- Communicatieformulier Voedselconsumptiepeiling Bijlage Ontvangstformulier Voedselconsumptiepeiling Bijlage Voedingsmiddelengroepen Bijlage Voedingsmiddelenlijst Bijlage 4 - Verstrekkingeenheden en conversiefactoren bij de Vlaamse voedingsdriehoek Bijlage 5 - Conversiefactoren...867

7 EXECUTIEVE SAMENVATTING DE BELGISCHE VOEDSELCONSUMPTIEPEILING

8

9 België is een van de weinige landen in Europa waar tot op heden geen systematische gegevensverzameling gebeurde die informatie verschaft over de voedselconsumptie in de algemene bevolking. Het laatste onderzoek in België waarin ook voedingsgewoonten werden onderzocht dateerde immers reeds van de jaren Informatie over de voedingsgewoonten is nochtans onontbeerlijk voor het plannen en het uitvoeren van een gezondheidsplan, een voedingsplan en een voedselveiligheidsbeleid gebaseerd op evidentie. Voor de voedselconsumptiepeiling 2004 werd een representief staal van de bevolking 15 jaar en ouder gekozen uit het Rijksregister. Deze personen werden twee maal aan huis bezocht door getrainde diëtisten. Tijdens het eerste bezoek werden algemene vragen gesteld, o.a. over de gezondheid en de leefgewoonten van de respondent. Ook de lengte en het gewicht van de respondent werden mondeling door de persoon zelf gerapporteerd. Het belangrijkste onderdeel van de bevraging was de 24-uursvoedingsnavraag. Hierbij wordt alles in detail gerapporteerd wat door de bevraagde persoon sinds het opstaan de vorige dag tot het opstaan op de dag van de bevraging is gegeten en gedronken. Omdat dit niet eenvoudig is voor de respondenten werden zij daarbij geholpen door de diëtist-enquêteur. Om de bevraging te stroomlijnen en te standaardiseren gebeurde de 24-uursvoedingsnavraag via een draagbare computer en met een specifiek programma, nl. EPIC-SOFT. Tijdens het tweede bezoek, ongeveer 2 tot 8 weken later, werd een tweede 24-uursvoedingsnavraag afgenomen. Ondertussen diende de respondent zelf nog een schriftelijke vragenlijst te beantwoorden i.v.m. de frequentie waarbij zij/hij bepaalde voedingsmiddelen eet en waarin gepeild werd naar de kennis over en de houding t.o.v. richtlijnen rond voedingshygiëne. De persoon van het huishouden die het eten bereidt beantwoordde ook een schriftelijke vragenlijst over hoe hij/zij omgaat met voedingsmiddelen (o.a. het ontdooien, het bewaren van restjes, het toepassen van richtlijnen rond voedingshygiëne, ). Tijdens de huisbezoeken werd de lendenomtrek van de respondent gemeten, alsook de temperatuur in de koelkast en de diepvries. De voornaamste reden waarom twee huisbezoeken noodzakelijk zijn, is het feit dat een persoon van dag tot dag verschillend eet. Voor een correcte evaluatie van de verdeling van de inname van voedingsmiddelen binnen de bevolking in vergelijking met de voedingsen en voor het bepalen van normen voor voedselveiligheid is mininimum informatie over twee dagen nodig. Door middel van statistische analyse kan dan een schatting gemaakt worden van de inname over een langere periode. Hierbij is dan enkel de spreiding tussen personen belangrijk en niet de intra-individuele dag-tot-dag verschillen. We spreken hier over de gebruikelijke inname. In het rapport ligt de nadruk op de gebruikelijke inname in de totale bevolking en niet deze van de gebruikers alleen. De body mass index (BMI) werd berekend op basis van door de respondent zelfgerapporteerde lengte en gewicht, wat mogelijks een vertekening is van de reële BMI. Zo tonen studies aan dat personen met overgewicht vaker hun lichaamsgewicht (en bijgevolg ook BMI) onderschatten dan personen met een normaal gewicht, terwijl personen met ondergewicht meer hun lichaamsgewicht overschatten. Hoewel de prevalenties van overgewicht en obesitas dus onderschat kunnen zijn, blijkt althans uit deze gevens dat een belangrijk deel van de bevolking overgewicht heeft of zelfs zwaarlijvig is. Dit is zo bij respectievelijk 23.5% en 11.6% van de vrouwen. Bij mannen is het percentage overgewicht en zwaarlijvigheid respectievelijk 37.6% en 9.9%. Het aandeel van de bevolking met overgewicht en zwaarlijvigheid neemt toe met de leeftijd. Personen met een lagere opleiding hebben vaker last van overgewicht en obesitas. Zwaarlijvigheid komt ook vaker voor bij personen die lichamelijke inactief zijn. De lendenomtrek wordt ingedeeld in 3 groepen (normaal, limiet en te groot) op basis van leeftijds- en geslachtsspecifieke grenswaarden. De verdeling bij vrouwen is respectievelijk 40.1%, 21.4% en 38.4%. De lendenomtrek ligt op de grens of is te groot bij respectievelijk 26% en 25% van de mannen. Een te grote lendenomtrek komt frequenter voor in de oudere leeftijdsgroepen. Mensen met een lagere opleiding of personen die inactief zijn hebben minder frequent een normale lendenomtrek, maar frequenter een te grote lendenomtrek. De lendenomtrek neemt ook toe in functie van het lichaamsgewicht. Het niveau van lichamelijke activiteit in de algemene bevolking is ondermaats. Zo zijn 45.1% en 33.1% van de vrouwen respectievelijk inactief of maar minimaal lichamelijk actief. Bij mannen is dit respectievelijk 36.8% en 29.2%. Bij vrouwen is het gebrek aan voldoende lichaamsbeweging al uitgesproken in de leeftijdsgroep jaar

10 Figuur 1 toont in welke mate de gebruikelijke inname van voedingsmiddelen afwijkend is van de en uit de voedingsmiddelendriehoek. Indien de voedingsmiddeleninname van onze bevolking zou voldoen aan de en van de voedingsdriehoek, dan zouden alle vakken van de reële voedingsdriehoek dezelfde oppervlakte moeten hebben als deze in de aanbevolen driehoek. Binnen elk vak van de reële voedingsdriehoek werden eventuele tekorten in gebruikelijke inname aangegeven door een deel van het totale oppervlak wit te maken. Wanneer de helft van het vak wit is, betekent dit dat de reële inname ongeveer de helft van de bedraagt. Is de inname van een voedingsmiddelengroep groter dan de, dan komt het gekleurde oppervlak buiten de grenzen van de driehoek. Het witte oppervlak is dus een maat voor het procentuele verschil tussen de gebruikelijke inname van een voedingsmiddelengroep en de. In Tabel 1 worden deze cijfers van gebruikelijke inname, samen met het percentage van de bevolking dat voldoet aan de, gegeven volgens geslacht. De basisrij van de driehoek verwijst naar het belang van lichamelijke beweging. Slechts 27% van de bevolking heeft een voldoende lichamelijke beweging. De gebruikelijke inname van dranken (water, koffie, thee en bouillon) in de algemene bevolking is 1.2 liter en bedraagt 80% van de van 1.5 liter per dag. Brood, beschuiten of ontbijtgranen worden te weinig gegeten (133 g/dag), gezien maar 76% van de ( g/dag of 5 tot 12 sneden brood) wordt bereikt. De inname van g aardappelen en/of deegwaarden per dag ligt binnen de grenzen van de ( g/dag of 3 tot 5 aardappelen). Van groenten wordt verwacht dat men er dagelijks 350 g eet (100 g rauw en 200 g gekookt (= 250 g rauw product)). De gebruikelijke groente-inname van g/d is dus ondermaats en net geen 40% van de. Hetzelfde geldt voor de fruitconsumptie. De gebruikelijke fruitinname is amper g/dag, terwijl de ondergrens van de 250 g of 2 stukken fruit is. Melkproducten met exclusie van kazen worden ook te weinig ingenomen gezien de gebruikelijke inname van g/dag maar ongeveer 35% van de ondergrens van de ( g/dag of 3 à 4 glazen) bedraagt. De gebruikelijke inname van kaasproducten is 30.2 g/dag, wat binnen de valt van g/dag (1 à 2 sneden kaas). Voor vlees en/of vleesvervangers is de inname 1.6-maal te groot in vergelijking met de bovengrens van de ( g/d). Voor vetten kan enkel een vergelijking gemaakt worden met de voor smeervetten (maximaal 5 g/snede brood). De gebruikelijke inname is 21.2 g/dag, wat overeenkomstig is met de geobserveerde gebruikelijke broodinname. Voedingsmiddelen uit de restgroep (gesuikerde en alcoholische dranken, koek en gebak, ) zijn niet nodig in een evenwichtige voeding. De gebruikelijke inname toont duidelijk dat de realiteit heel ver staat van deze verwachting gezien de inname gemiddeld g/dag is wanneer alcoholische dranken ook bij de restgroep worden gerekend en nog g/dag indien alcoholische dranken niet in rekening worden gebracht. Met uitzondering van smeervetten worden de en voor geen enkele voedingsmiddelengroep bereikt door de helft van de bevolking. Voor groenten, fruit, melkproducten en de restgroep (inclusief alcohol) is het percentage van de bevolking dat aan de voldoet minder dan 10% (Tabel 1). De gebruikelijke totale energie-inname in de bevolking 15 jaar en ouder is gemiddeld 2046 kcal. Bij vrouwen is dit 1651 kcal in vergelijking met 2472 kcal bij mannen. De gebruikelijke energieinname neemt in beide geslachten af met toenemende leeftijd. Wanneer de individuele energieinname vergeleken wordt met het minimale energieverbruik of het basaal metabolisme, wat berekend wordt op basis van het lichaamsgewicht, het geslacht en de leeftijd, dan is bij 20% van de personen de gerapporteerde energie-inname extreem laag. Er zijn meerdere oorzaken van een te lage rapportering, o.a. enkele methodologische problemen zoals het foutief rapporteren, een onderschatting van de energiewaarde in de voedingsmiddelentabellen maar ook het feit dat mensen een dieet volgen of ziek waren op de dag die bevraagd werd. Bij het uitsluiten van deze personen is de gebruikelijke energie-inname gemiddeld 2268 kcal: 1855 kcal bij vrouwen en 2648 kcal bij mannen. De gebruikelijke energie-inname bij personen met

11 overgewicht en obesitas is lager dan bij personen met een gezond gewicht of ondergewicht. De energie-inname is ook lager bij inactieve personen en personen die minimaal lichamelijk actief zijn. De voornaamste energiebronnen in onze Belgische voeding zijn graan en graanproducten, vnl. brood. Daarna volgen vers vlees, aardappelen, cake en gebak, kaas, margarines en sauzen. Er zijn vier verschillende soorten energieleverende macronutriënten die elk een verschillende hoeveelheid energie aanleveren: nl. vetten die 9 kcal per gram leveren, koolhydraten en eiwitten die beide 4 kcal per gram vrijstellen en uiteindelijk alcohol dat 7 kcal per gram kan vrijstellen. De en die de procentuele bijdrage van de nutriënten vet, eiwit en koolhydraten aan de totale energie-inname bepalen gaan ervan uit dat de energie afkomstig van alcohol gelijk is aan nul. Daarom wordt de energiebijdrage door alcohol (3.6 energiepercent (en%) bij vrouwen en 6.2 en% bij mannen) van de totale energie-inname afgetrokken om de vergelijking te maken met de en van de Hoge Gezondheidsraad. De gebruikelijke dagelijkse procentuele bijdrage van het macronutriënt vet aan de totale energie-inname in de bevolking, 15 jaar en ouder, bedraagt gemiddeld 37.0 en% bij vrouwen en 38.9 en% bij mannen (Tabel 2). De gebruikelijke procentuele bijdrage van vet neemt in beide geslachten toe met de leeftijd tot 39.6 en% bij vrouwen en 40.2 en% bij mannen in de leeftijdsgroep 75 jaar en ouder. De om een dagelijkse procentuele bijdrage van vet niet hoger dan 30 en% te hebben, wordt maar bereikt door ongeveer 14% van de vrouwen en 7% van de mannen. Volgens de mag de aanvoer van verzadigde vetten niet meer zijn dan 10 % van de ingenomen energie. Minder dan 5% van zowel vrouwen als mannen voldoet aan deze. De aanvoer van mono-onverzadigde vetten moet liggen tussen 10 en% en 14.7 en%; de bijdrage van en polyonverzadigde vetten moet liggen tussen 5.3% en 10% van de ingenomen energie. Deze en worden respectievelijk gehaald door 62.3% en 59.1% van de vrouwen en door 56.7% en 65.5% van de mannen. Vetten, vnl. margarines en boter, zijn de voornaamste energiebron van vet in onze voeding. Daarnaast volgen vlees en vleesproducten, melkproducten, cake, koek, gebak en puddingen en sauzen. De gebruikelijke bijdrage door koolhydraten is gemiddeld 46.4 en% bij vrouwen en 45.0 en% bij mannen. De proportie van de bevolking, die de van minstens 55 en% koolhydraten haalt, is respectievelijk 9.0 en% en 5.7 en% bij vrouwen en mannen. De gebruikelijke inname van koolhydraten neemt in beide geslachten licht af met toenemende leeftijd. De inname van suikers (mono- en disacchariden) is te hoog in vergelijking met de, terwijl de inname van polysacchariden veel te laag is. Brood is de voornaamste bron van koolhydraten in onze voeding, gevolgd door aardappelen, limonades, fruit, zoete toespijs, cake en gebak, deegwaren en rijst. De gebruikelijke procentuele bijdrage van eiwit aan de totale energie-inname in de algemene populatie, 15 jaar en ouder, bedraagt gemiddeld 16.6 en% bij vrouwen en 16.0 en% bij mannen. In totaal voldoet 99%, zowel bij vrouwen als bij mannen aan de minimum van 10 en% eiwit. Algemeen kan hieruit besloten worden dat er binnen de bevolking, 15 jaar en ouder, nauwelijks problemen zijn betreffende een te lage eiwitinname. Er zijn weinig verschillen volgens leeftijd voor de procentuele eiwitinname. Vlees en vleesproducten zijn de voornaamste bronnen van eiwitten in onze voeding. Daarnaast komt de energiebijdrage van eiwitten vooral uit granen en graanproducten, melkproducten en vis en schaaldieren. De inname van drie micronutriënten werd geëvalueerd. De gemiddelde gebruikelijke inname van vitamine C in de algemene bevolking ligt voor alle leeftijdsgroepen en voor zowel vrouwen als mannen boven de. De gemiddelde calciuminname ligt voor zowel vrouwen als mannen voor alle leeftijdsgroepen onder de leeftijdspecifieke dagelijkse. In tegenstelling tot volwassen mannen, voor wie de gemiddelde dagelijkse ijzerinname hoger is dan de leeftijdspecifieke en, ligt de gebruikelijke dagelijkse ijzerinname bij vrouwen voor alle leeftijdsgroepen onder de

12 Rauwe voedingsmiddelen verhogen de kans op voedselinfecties of intoleranties. De frequentie in gebruik is sterk afhankelijk van het product. Zo eet ongeveer 75% of meer nooit rauwe oesters, rauwe mossels of sushi. Gerookte visproducten en garnalen worden frequenter gegeten, respectievelijk eet 27% en 39% dit maandelijks. Rauw gehakt en steak tartaar worden enerzijds door een groot deel van de bevolking nooit gebruikt (meer dan 40% nooit-gebruikers), en anderzijds door respectievelijk 42% en 27% maandelijks gebruikt. Negentig procent van de respondenten drinkt nooit rauwe ongekookte melk en slechts 5.5% drinkt minstens één keer per maand rauwe melk. Iets meer dan de helft (53.6%) van de respondenten eet minstens één keer per maand rauwmelkse kazen, terwijl slechts 23.1% van de respondenten nooit kazen op basis van rauwe melk eet. De kennis, de attitudes en het gedrag van de consumenten inzake voedingshygiëne en voedselveiligheid op huishoudniveau was het laatste onderdeel in de peiling. Het percentage dat de houdbaarheidsdatum niet respecteert is hoger bij hogeropgeleiden (hoger onderwijs) (47%) dan bij lageropgeleiden (27%). De drie voedingsmiddelengroepen die het vaakst na de houdbaarheidsdatum geconsumeerd worden zijn yoghurt en platte kaas, droge voedingsmiddelen en kaas. In ongeveer de helft van de huishoudens worden vlees, gevogelte, vis of schaaldieren veilig ontdooid (hetzij in de koelkast, hetzij in de microgolfoven). De meeste maaltijdbereiders (>60%) koelen warme gerechten op kamertemperatuur, terwijl het belangrijk is om warme voedingsmiddelen zo snel mogelijk af te koelen en binnen de twee uur in de koelkast of diepvriezer te plaatsen. De meerderheid van de huishoudens (82.9%) voldoet aan de omtrent het bewaren van verse eieren (maximum 7 dagen op kamertemperatuur of 21 dagen in de koelkast). De meerderheid (57.3%) van de respondenten vervangt het frituurvet na 6 tot 10 frituurbeurten, minder dan 23% vervangt het frituurvet al na 5 of minder frituurbeurten en 20% wacht langer dan 10 beurten (2.2% wacht zelfs langer dan 20 frituurbeurten). Besluit Hoewel in deze eerste voedselconsumptiepeiling de methodologie werd gevolgd zoals aanbevolen door de Europese Werkgroep (EFCOSUM), zijn er toch enkele beperkingen. In de eerste plaats is geen informatie verzameld over de eetgewoonten in de leeftijdsgroepen onder de 15 jaar. Daarnaast blijkt het koppelen van de gegevens uit de 24-uursvoedingsnavragen en de voedingsmiddelendatabank niet eenvoudig als gevolg van ontbrekende gegevens. De peiling bevestigt het grote aandeel van de bevolking dat met overgewicht of zwaarlijvigheid te kampen heeft. Het gebrek aan lichamelijke activiteit kan daarin ook een belangrijke factor zijn. Opvallend is de enorme afstand tussen de en voor zowel macronutriënten als voor voedingsmiddelen en de gebruikelijke inname. Zowel voor vetten als voor koolhydraten is het aandeel van de bevolking dat de en van de relatieve energiebijdrage van deze macronutriënten haalt kleiner dan 15%. Ook voor de verschillende voedingsmiddelen haalt slechts een fractie van de bevolking de en. Hoewel deze eerste en algemene rapportering reeds duidelijke elementen aanreikt, is de voornaamste uitdaging voor de toekomst, de patronen van inname van voedingsmiddelen en nutriënten beter te begrijpen door bijkomende analyses exploratie van de gegevens. Op die manier zal de VCP een praktisch werkinstrument zijn voor het beleid zowel naar volksgezondheid als naar voedselveiligheid. Tevens moeten de methodologische knelpunten uit deze peiling worden aangegrepen voor het optimaliseren van het instrument voedselconsumptiepeiling, gezien het Nationaal Voedingsplan het repetitief herhalen van de enquête voorziet

13 - 13 -

14 Figuur 1 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van voedingsmiddelen in de algemene populatie, 15 jaar en ouder in vergelijking met de voedingsdriehoek AANBEVELINGEN VOLGENS DE VOEDINSGDRIEHOEK Om dagelijks evenwichtig te eten en voldoende te bewegen Restgroep Melkproducten en calciumverrijkte sojaproducten 3 4 glazen 1 2 sneden kaas Groenten 300 gram Smeer- en bereidingsvet Matigen Vlees, vis, eieren Vervangproducten gram Fruit 2 3 stuks Graanproducten 5 12 sneden bruin brood Aardappelen 3 5 stuks gekookt Water 1.5 liter drinken Lichaamsbeweging Volwassenen Minstens 30 minuten Kinderen en jongeren Minstens 60 minuten

15 Geobserveerde inname van de populatie 15 jaar en ouder DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK Kaas 30 gram of 1,5 sneden RESTGROEP 481 gram inclusief alc. dranken 266 gram exclusief alc. dranken Smeervetten 21 gram melkproducten en calciumverrijkte sojaproducten 159 gram of 1 glas Groenten 138 gram Vlees, vis, eieren Vervangproducten 161 gram Fruit 118 gram of 0,8 stuks Graanproducten 133 gram of 4,4 sneden bruin brood Aardappelen 307 gram of 4,3 stuks gekookt Water 1.2 l Lichaamsbeweging 27.7% heeft voldoende fysieke activiteit VIG

16 Tabel 1 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van voedingsmiddelen (ml/dag of g/dag) in de algemene populatie, 15 jaar en ouder in vergelijking met de voedingsdriehoek Voedingsmiddelengroep Water (water, koffie, thee, bouillon) Aanbeveling Gebruikelijke inname Vrouwen Mannen Totaal Relatief verschil (%) tussen gebruikelijke inname en % bevolking dat voldoet aan de Gebruikelijke inname Relatief verschil (%) tussen gebruikelijke inname en % bevolking dat voldoet aan de Gebruikelijke inname Relatief verschil (%) tussen gebruikelijke inname en % bevolking dat voldoet aan de = 1500 ml Graanproducten [ ] g Aardappelen [ ] g Groenten = 350 g Fruit = 250 g Melkproducten zonder kaas [ ] g Kaas [20-40] g Vlees, vis, eieren en vervangproducten [75-100] g Smeervetten = 60 g Restgroep (inclusief alcohol) < 100 g* Restgroep (zonder alcohol) < 100 g* * Volgens de moet de inname van voedingsmiddelen uit de restgroep 0 g/dag benaderen

17 Tabel 2 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van macronutriënten (energiepercent (en%)/dag) in de algemene populatie, 15 jaar en ouder in vergelijking met de en van de Hoge Gezondheidsraad Aanbeveling Gebruikelijke inname Vrouwen Mannen Totaal % bevolking dat voldoet aan de Gebruikelijke inname % bevolking dat voldoet aan de Gebruikelijke inname % bevolking dat voldoet aan de Vetten = 30 en% Verzadigd vet = 10 en% Mono-overzadigd vet [ ] en% Polyonverzadigd vet [5.3-10] en% Koolhydraten > 55 en% Eiwitten = 10 en%