Voorstel aan Stadsregioraad nr

Transcriptie

1 Voorstel aan Stadsregioraad nr datum 27 augustus 2009 portefeuillehouder(s) J. Walraven beleidsterrein(en) Openbaar vervoer onderwerp Verkenning station Nijmegen Goffert samenvatting voorstel toelichting In het kader van het programma Stadsregiorail wordt gewerkt aan station Nijmegen Goffert. Rond dit toekomstige station vinden stevige ruimtelijke ontwikkelingen plaats. In de verkenning is onderzoek gedaan naar mogelijke locaties door ProRail. NS heeft een vervoerwaardeberekening uitgevoerd en diverse partijen hebben gekeken naar de invulling van het voor- en natransport. Ook is er een globale kostenraming opgesteld. Conclusie is dat er sprake is van een levensvatbaar station. Kanttekening is wel dat de kosten voor het station nu veel hoger worden ingeschat dan een aantal jaren geleden. Het voorstel is om nu te starten met de planstudie die onder regie van ProRail plaatsvindt. De resultaten van de planstudie worden in de loop van 2010 gepresenteerd aan de Stadsregioraad. Dan valt ook de beslissing over de realisatie van het station. 1. Akkoord gaan met de verkenning voor station Nijmegen Goffert. 2. Akkoord gaan met de start van de planstudie. Station Nijmegen Goffert Een onderdeel van het programma Stadsregiorail is station Nijmegen Goffert. De verkenningsfase is inmiddels afgerond en de resultaten zijn samengevat in het rapport dat als bijlage is toegevoegd. De verkenning is de eerste formele planfase in een stationsproces. Hierna volgen nog de planstudie-, ontwerp- en realisatiefase. Vanaf de planstudie worden de werkzaamheden gecoördineerd door ProRail. De stadsregio blijft uiteraard wel opdrachtgever. Zowel in het Regionaal Plan als in het Masterplan is de locatie rond Nijmegen Goffert bestempeld als een geschikte locatie voor transit oriented development. Dit gebied heeft ook in het gemeentelijke beleid de stempel van stedelijk knooppunt gekregen. Nu al is er sprake van veel inwoners en arbeidsplaatsen rond het toekomstige station. In dit gebied vinden de komende jaren stevige ruimtelijke ontwikkelingen die een goede voedingsbodem vormen voor een nieuw station: - Er wordt door gemeente Nijmegen en NXP gewerkt aan de ontwikkeling van Novio Tech Campus; - Het concept FiftyTwoDegrees krijgt verder vorm. Concreet wapenfeit is de realisatie van Fase 1a met zo n m2 kantoren. Er zijn nog vele uitbreidingsplannen; - Er wordt geïnvesteerd in het Topsport- en Innovatiepark De Goffert. Stadsregio Arnhem Nijmegen

2 Rolverdeling stadsregio - gemeente Voor stations geldt dat de stadsregio een basisstation en de fietsparkeerplaatsen financiert. In de Nota Basisstation van ProRail staat aan welke eisen een basisstation dient te voldoen. De gemeente staat aan de lat voor de stationsomgeving en de ruimtelijke procedures en onderzoeken die daarbij nodig zijn. Denk aan een onderzoek naar flora en fauna en het verkrijgen van een minutievrij-verklaring. Momenteel zij voor alle Stadsregiorail-projecten convenanten in voorbereiding waarin de rolverdeling tussen gemeente en stadsregio wordt vastgelegd. Dat voorkomt discussie gaandeweg het proces. Aan het einde van de planstudie worden de afspraken tussen ProRail, gemeente en stadsregio vastgelegd in een projectovereenkomst. Vervoerwaarde NS Een nieuw treinstation aan het kernnet van de NS moet minimaal 1000 nieuwe in- en uitstappers genereren. Pas dan wil de NS het station bedienen en geeft de Minister toestemming voor de opening van een nieuw station. Deze berekening moet door ProRail of NS worden uitgevoerd. In de planstudie RegioRail KAN (2003) werd al geconcludeerd dat station Nijmegen Goffert aan deze norm voldoet. De afgelopen jaren zijn de plannen voor het gebied gewijzigd, dus was het voor NS van belang om de berekening opnieuw uit te voeren. In de dienstregeling 2014 kan Nijmegen Goffert 4x per uur per richting bediend worden. De NS heeft daarvoor de volgende cijfers afgegeven in 2008: - In-/uit min waarvan nieuw In-/uit max waarvan nieuw 1250 Het aantal nieuwe reizigers is bij 4 treinen per uur veel hoger dan bij 2 treinen per uur. Dat komt omdat een hogere frequentie veel meer reizigers genereert, en omdat de concurrentie met de bus bij een hogere frequentie lager is. De NS zal nog een bedieningsgarantie moeten afgeven voor station Nijmegen Goffert. Daarvoor wordt een businesscase opgesteld. Dit najaar presenteert NS de resultaten. Als de businesscase positief uitvalt is er geen probleem. Bij een negatieve uitkomst zal de NS voorwaarden geven waaronder ze wil gaan stoppen. Vervolgens zal er nog wel een concrete dienstregeling ontwikkeld moeten worden. Locatie voor het station Oorspronkelijk was het plan om het station bovenop het viaduct van de Neerbosscheweg te realiseren. ProRail concludeerde dat deze locatie niet voldoet aan de voorschriften voor hellingen, verkanting en boogstralen waaraan de ligging van het perron moet voldoen. In 2008 is dan ook door ProRail geconcludeerd dat een ligging op het viaduct niet haalbaar is. Vervolgens zijn in de zomer van 2009 door ProRail twee locaties ten westen van de Neerbosscheweg onderzocht: 1. Een variant waarbij de perrons eindigen nabij de Neerbosscheweg; 2. Een variant waarbij de perrons nog westelijker wordt opgeschoven. Conclusie van ProRail is dat beide locaties realiseerbaar zijn. De variant waarbij de perrons zover mogelijk richting de Neerbosscheweg liggen geniet de voorkeur vanuit de oogpunten van bereikbaarheid, stedenbouwkundige inpassing en sociale veiligheid. Qua kosten zijn er volgens ProRail geen grote verschillen tussen de twee varianten. Deze voorkeurslocatie voldoet overigens niet aan de spoortechnische voorschriften. Toch acht ProRail het verkrijgen van een ontheffing haalbaar. Een garantie wordt daarvoor echter nog niet gegeven. 2/5 Stadsregio Arnhem Nijmegen

3 Kosten en financiering Het station Nijmegen Goffert was reeds opgenomen in de Nota Voorkeursalternatief RegioRail KAN uit Op basis van deze studie is uiteindelijk ruim 55 mln. naar de stadsregio gedecentraliseerd voor spoorprojecten. Voor Nijmegen Goffert is in 2003 door ProRail een investeringsbedrag genoemd van ca 2,8 mln. (prijspeil 2001). Uit de onderliggende studie blijkt dat er vanuit gegaan werd dat er een heel goedkope light rail-halte gebouwd kon worden. Sinds 2003 zijn enkele nieuwe inzichten opgetreden. Een overzicht: - De perrons moeten breder worden, in verband met de grote toestroom van reizigers bij evenementen; - Er is rekening gehouden met twee liften voor mindervaliden; - Bijkomende kosten, zoals beveiliging, aanpassen van portalen, verleggen kabels en leidingen, zijn aanzienlijk hoger. - Er zijn 2 loopbruggen en extra trappen gewenst om de Neerbosscheweg te kruisen en daarmee het station aan te sluiten op de omgeving; - Het noordelijke perron komt op de plaats van de huidige fietsroute en die moet dus worden aangepast; - Er zijn meer fietsenstallingplaatsen nodig dan oorspronkelijk begroot. Het oorspronkelijke bedrag van 2,8 mln. is volstrekt onvoldoende voor de realisatie van een basisstation op een spoordijk. ProRail heeft dat inmiddels bevestigt. Uitgaande van de oorspronkelijke raming worden de kosten voor het station door ProRail nu geschat op ca. 11,3 mln. +/-25% (excl. BTW.). De geraamde oplossing is sober en doelmatig: een basisstation zonder voorplein, P+R en taxistandplaatsen. Wel zijn posten opgenomen voor voorzieningen als fietsenstallingen en kluizen, toegangsliften en het verleggen van het naastgelegen fietspad. Het gaat hier om een globale raming in de verkenningsfase met een stevige bandbreedte. In elke fase hierna wordt de raming gedetailleerder en betrouwbaarder. De 3/5 Stadsregio Arnhem Nijmegen

4 volgende raming wordt in de planstudie gepresenteerd. De stadsregio zal dit kritisch blijven volgen. Deze raming wordt ter besluitvorming aan uw Raad voorgelegd. Vervolg en risico s Een stationsproces doorloopt verschillende fasen: verkenning, planstudie, en realisatiefase. Vanaf de planstudie neemt ProRail de regie op zich. In een parallel proces gaat de gemeente aan de slag met de planvorming en realisatie van de stationsomgeving. In de onderstaande tabel wordt de globale planning voor het station gepresenteerd. Er is alleen rekening gehouden met besluitvorming van de stadsregio en NS. De gemeentelijke planvorming en procedures, alsmede de doorlooptijden van ProRail dienen in een volgende versie van de planning nog verwerkt te worden. Dan wordt het moment waarop opening haalbaar is duidelijker. Actie? Wie? Wanneer? Besluitvorming over stadsregio oktober 09 verkenning in Stadsregioraad Businesscase NS NS najaar 09 Uitvoeren planstudie ProRail a. fase A: schetsontwerp ProRail nov 09 mei 10 b. fase B: voorontwerp ProRail jun 10 sep 10 Bedieningsgarantie NS NS najaar 10 Besluitvorming over stadsregio december 2010 planstudie in Stadsregioraad Bestek en aanbesteding ProRail medio 2011 Opening station ProRail Medio/eind 2012 Risico s Er kleven nog diverse risico s aan de ontwikkeling van het station. Deze zijn aan het einde van het rapport opgesomd. In het rapport staat een uitgebreid overzicht, hier worden er vier opgesomd. 1. Voortgang ruimtelijke ontwikkelingen De realisatie van het station is gekoppeld aan de ruimtelijke ontwikkelingen. Al jarenlang zijn er ambitieuze plannen voor de ontwikkeling. De realisatie blijft achter op eerder gepresenteerde planningen. Dat betekent dus ook dat het aantal reizigers nu lager is dan vroeger gedacht werd. Inmiddels heeft de gemeente zelf een visie voor dit gebied gemaakt en daarmee ook de regie voor de gebiedsontwikkeling steviger naar zich toegehaald. 2. Voorkeurslocatie met haken en ogen De voorkeurslocatie voldoet niet aan de normen zoals aangegeven in de OVS en de Spoorwegwet. Wanneer de verkanting tot een acceptabel niveau teruggebracht wordt, wordt een ontheffing door ProRail mogelijk geacht. Een garantie wil ProRail echter nog niet afgeven. Een ander aandachtspunt is dat aan de zuidzijde het NXP-terrein direct grenst aan de spoordijk. 3. Kosten voor station De kosten voor een basisstation zijn enorm gestegen. In een conceptuele raming is uitgegaan van 11,3 mln. (excl. BTW). Over het investeringsbedrag moet de Stadsregioraad na de planstudie een besluit nemen. Eventuele extra s vallen niet in de scope van Stadsregiorail en moeten dus door een derde(n) worden gefinancierd. 4/5 Stadsregio Arnhem Nijmegen

5 4. Businesscase NS en bedieningsgarantie De NS moet een bedieningsgarantie afgeven voor de bediening van station Nijmegen Goffert. Daarvoor wordt een businesscase opgesteld. Als de businesscase positief uitvalt is er geen probleem en zal de NS gaan stoppen op het station. Bij een negatieve uitkomst zal de NS voorwaarden geven waaronder ze wil gaan stoppen. Als daarover overeenstemming is bereikt kan de NS in de tweede helft van 2010 een bedieningsgarantie afgeven. Vervolgens zal er nog wel een concrete dienstregeling ontwikkeld moeten worden waar ook ProRail goedkeuring aan geeft. Start met de planstudie De conclusie van de verkenning is dat station Nijmegen Goffert een haalbaar station is. De volgende fase is de planstudie, waarin het project verder uitgewerkt wordt. Het voorstel is om alleen de voorkeursvariant uit te werken. De kosten voor de planstudie worden ingeschat op zo n College van Bestuur Stadsregio Arnhem Nijmegen de secretaris de voorzitter Carol van Eert Jaap Modder 5/5 Stadsregio Arnhem Nijmegen