Voorstel aan KAN-raad nr

Transcriptie

1 Voorstel aan KAN-raad nr portefeuillehouder(s) beleidsterrein(en) datum 28 juli 2004 J.H.G. Walraven Verkeer en vervoer Beter bereikbaar KAN! : Van beleid naar uitvoering onderwerp samenvatting voorstel toelichting Beter Bereikbaar KAN! is het samenwerkingsverband van de 21 KANgemeenten, provincie Gelderland, Rijkswaterstaat en het KAN om de regio beter bereikbaar te maken. Doel is een vlotte doorstroming bij calamiteiten, drukke spitsen, evenementen en werken aan de weg. Dit door inzet van regionaal verkeersmanagement. Het verkeersmanagementplan: Beter Bereikbaar KAN! : Van beleid naar uitvoering is het uitvoeringsplan voor de periode De schop kan in de grond! 1. in te stemmen met de vier voorstellen zoals omschreven in het verkeersmanagementplan: Beter Bereikbaar KAN!: Van beleid naar uitvoering ( ), 2. in te stemmen met de uitvoering van het maatregelenpakket 2005, 3. in te stemmen met de procedure maatregelenpakket Beter Bereikbaar KAN! (BBKAN!) staat voor samenwerking om de regio bereikbaar te houden. Uitgangspunt is het beter benutten van bestaande infrastructuur, door inzet van regionaal verkeersmanagement. Dit leidt tot betere doorstroming van het autoverkeer bij drukke spitsen, calamiteiten, evenementen en werken aan de weg. Achtergrond BBKAN! is in het vigerend Regionaal Verkeers- en Vervoerplan (1999) opgenomen als uit te werken beleidsveld (dynamisch verkeersmanagement). Uw Raad heeft op 28 juni 2001 (nummer 145) hiervoor het besluit genomen met alle wegbeheerders (21 KAN-gemeenten, provincie Gelderland en Rijkswaterstaat) hiervoor in BBKAN! de samenwerking aan te gaan. Op 27 juni 2002 (nummer 173) is uw Raad akkoord gegaan met het BBKAN!-beleid, het BBKAN!-wegennet en een globaal maatregelenpakket. Na besluitvorming bij de afzonderlijk partners is op 26 november 2002 door Rijkswaterstaat, provincie Gelderland en het KAN (mede namens de 21 gemeenten) de Intentieverklaring ondertekend. De samenwerking is daarmee officieel bekrachtigd. Meldpunt Wegwerkzaamheden & Quick Wins Na het ondertekenen van de Intentieverklaring BBKAN! is het verkeersmanagementplan uitgewerkt (zie bijlage: Van beleid naar uitvoering ). De Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN! (BBG BBKAN!) heeft dit verkeersmanagementplan opgesteld. Ook heeft de BBG opdracht gegeven de afstemming van de wegwerkzaamheden te verbeteren en om, vooruitlopend op de besluitvorming, reeds een aantal projecten binnen BBKAN! te realiseren. Het Meldpunt Wegwerkzaamheden BBKAN! is op 22 maart 2004 opgericht. Doel is verbeterde afstemming van de wegwerkzaamheden tussen de wegbeheerders onderling en communicatie met tal van betrokkenen (politie, hulpdiensten, openbaar vervoerbedrijven). Resultaat is een beheerdersoverleg BBKAN! en verregaande afspraken over planning van grote wegwerkzaamheden. Ten tweede is de regionale communicatie over de wegwerkzaamheden richting de 1/4 Knooppunt Arnhem-Nijmegen

2 vervolg weggebruikers ter hand genomen. Resultaat is een website ( met e- mailservice waar een abonnement kan worden genomen op het wekelijks overzicht van de wegwerkzaamheden. Wekelijks wordt dit door De Gelderlander op vrijdag gepubliceerd. In het KAN-gebied zijn verschillende wegbeheerders reeds actief met projecten die onder BBKAN! vallen. Goede voorbeelden zijn de slimme verkeerslichten op de singels in Nijmegen en Arnhem, voorkomen van overlast bij grote wegwerkzaamheden en Incident Management. Incident Management berust op afspraken met hulpverleners om bij calamiteiten en ongevallen de weg snel weer beschikbaar te krijgen (proefgebied is de Pleijroute). Ook is tijdens grote drukte in Nijmegen (tijdens de 4-daagse) voorzien in regionale omleidingen en route informatie richting de weggebruikers. Dit wordt vanuit de verkeerscentrales (Wolfheze en Nijmegen) gecoördineerd. Van beleid naar uitvoering Om van BBKAN! een succes te maken en dagelijks verkeer te informeren en eventueel bij te sturen is een aantal zaken noodzakelijk: - Het beleid moet eenduidig zijn, om daadwerkelijk te kunnen sturen moeten afspraken gemaakt worden over o.a. de te adviseren route, - Daarvoor moeten draaiboeken scenario s worden opgesteld), - Er dient een scala aan maatregelen te worden gerealiseerd om vaker en beter te kunnen informeren en bijsturen, - Het is noodzakelijk dit te kunnen organiseren (iemand moet met mandaat aan de knoppen zitten). De Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN! heeft op 8 juli jl. bijgaand verkeersmanagementplan opgesteld. Hierop is reactie ontvangen van de portefeuillehouders verkeer en vervoer en de leden van de klankbordgroep (vertegenwoordigers van weggebruikers; ANWB, KvK, TLN, EVO, OV-bedrijven). Daarin zijn vier voorstellen opgenomen: 1. Beleid bekrachtigen: Dit is gericht op de korte termijn. Betere benutting van infrastructuur, door inzet van regionaal verkeersmanagement, moet de bereikbaarheid op peil te houden, 2. Scenario s vaststellen: Scenario s zijn draaiboeken, die noodzakelijk zijn om verkeer te regelen. Het eerste scenario is gereed (4-daagse Nijmegen), een tweede in concept en voor 2005 worden vijf nieuwe draaiboeken opgesteld, 3. Maatregelenpakket vaststellen: Het maatregelenpakket is noodzakelijk om verkeersmanagement in te zetten. Voor 2005 is een uitvoeringsprogramma gemaakt, voor is een ambitie aangegeven, 4. Organisatie opzetten. Voor de uitvoering van BBKAN! is het noodzakelijk een Stuurgroep BBKAN! met mandaat, inclusief een kleine uitvoeringsorganisatie op te zetten. Het voorstel is in te stemmen met bovengenoemde voorstellen, zoals verwoord in het verkeersmanagementplan: BBKAN!:Van beleid naar uitvoering d.d. 26 juli 2004 (zie bijlage). Maatregelenpakket 2005 Het totale pakket BBKAN! beslaat de periode Door de inzet van de Quick Wins 2004 wordt er zelfs dit jaar al gerealiseerd. Voor 2005 is een 2/4 Knooppunt Arnhem-Nijmegen

3 vervolg maatregelenpakket van in totaal ,00 voorzien. Dit bedrag is opgebouwd uit eigen bijdragen van de partijen en subsidie. De maatregelen zijn voorbesproken met de betrokken partijen. In 2005 ligt de nadruk op het realiseren van maatregelen die dienen voor de inwinning van de verkeersgegevens en die dienen voor het communiceren van informatie (dynamische route informatie panelen - DRIP s), het koppelen van verkeerslichten en het vergroten van de doorstroming. Het voorstel is in te stemmen met het maatregelenpakket Financiën BBKAN! is inmiddels ook buiten het KAN bekend. De Minister van Verkeer en Waterstaat wil regionale samenwerking bevorderen en heeft voor BBKAN! in totaal 10 miljoen gereserveerd. De 10 miljoen is afkomstig van het Kwartje van Kok en wordt onder ongeveer dezelfde voorwaarden als het Amendement Dijsselbloem aan het KAN beschikbaar gesteld. Dit bedrag wordt toegekend aan het regionaal mobiliteitsfonds dat reeds door uw Raad is opgericht. Specifieke voorwaarden zijn dat het bedrag voor 2010 moet worden uitgegeven en dat eenzelfde bedrag door de regio wordt opgebracht. In BBKAN! is daarvoor het programma opgesteld dat een totale investering betreft van 27 miljoen. De verdeling van de kosten van de 27 miljoen is als volgt: - Ministerie van Verkeer en Waterstaat (subsidie): 10 miljoen - Provincie Gelderland: 4,86 miljoen - Gemeenten: 4,695 miljoen - Rijkswaterstaat: 6,22 miljoen - KAN (Brede Doel Uitkering): 1,2 miljoen Procedure maatregelenpakket 2005 Om in 2005 voor het voorziene maatregelenpakket ook over de subsidie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat te kunnen beschikken is het noodzakelijk dat dit bedrag van de wegbeheerders op rekening staat van het mobiliteitsfonds KAN. Pas dan zal het Ministerie daarop subsidie verlenen. Voorstel is de wegbeheerders uiterlijk op 1 maart 2005 een kopie van het (raads)besluit te laten indienen bij het KAN. Hiermee geven zij formeel aan dat zij instemmen met de uitvoering van het project en hun bijdrage in de financiering daarvan. Uiterlijk 1 april 2005 dient het bedrag van de wegbeheerders op de rekening van het mobiliteitsfonds KAN te staan, waarna het KAN voor declaratie bij het Ministerie zal zorgdragen. Pas dan wordt door het Ministerie de subsidie aan het mobiliteitsfonds KAN overgemaakt. Dit is overeenkomstig de toegepaste werkwijze Regionaal Mobiliteitsfonds (amendement Dijsselbloem). Voorstel is in te stemmen met de procedure maatregelenpakket Regionale samenwerking is de sleutel tot succes BBKAN! is gebaseerd op samenwerking. Intensieve samenwerking tijdens de voorbereidingen. In de toekomst intensieve samenwerking voor de uitvoering. De maatregelen zullen optimaal effect hebben als ze conform planning zijn uitgevoerd. Dat geldt ook voor de afstemming van de wegwerkzaamheden en omleidingen, 3/4 Knooppunt Arnhem-Nijmegen

4 vervolg alsmede de communicatie daarover. BBKAN! is nationaal reeds opgevallen. Dat is de reden dat het Ministerie een bijdrage heeft gereserveerd. Zeer recent is een overzicht opgesteld van regionale samenwerkingsverbanden: Gebiedsgericht Benutten in de praktijk (zie bijlage). BBKAN! maakt onderdeel uit van dit overzicht. Landelijk wordt BBKAN! gezien als schoolvoorbeeld van samenwerking in verkeersmanagement. Met het thans ter besluitvorming voorliggende BBKAN!-plan kan dat zo blijven. Samengevat wordt voorgesteld om: 1. in te stemmen met de vier voorstellen zoals omschreven in het verkeersmanagementplan: Beter Bereikbaar KAN!: Van beleid naar uitvoering ( ), 2. in te stemmen met de uitvoering van het maatregelenpakket 2005, 3. in te stemmen met de procedure maatregelenpakket Bijlagen: - Beter Bereikbaar KAN!: Van beleid naar uitvoering (BBKAN!, 26 juli 2004) - Gebiedsgericht Benutten in de praktijk (Rijkswaterstaat, juni 2004) College van Bestuur KAN de secretaris de voorzitter ir P.J.H. Buskens drs J.J. Modder 4/4 Knooppunt Arnhem-Nijmegen

5 Ontwerp-besluit KAN-raad nr De KAN raad bijeen in zijn vergadering van 21 oktober 2004, gelezen het voorstel van het College van Bestuur d.d. 8 juli in te stemmen met de vier voorstellen zoals omschreven in het verkeersmanagementplan: Beter Bereikbaar KAN!: Van beleid naar uitvoering ( ), 2. in te stemmen met de uitvoering van het maatregelenpakket 2005, 3. in te stemmen met de procedure maatregelenpakket Aldus besloten in de openbare vergadering van 21 oktober de secretaris de voorzitter ir P.J.H. Buskens drs J.J. Modder

6 Van beleid naar uitvoering: een integraal verkeersmanagementplan om het KAN bereikbaar te houden 26 juli 2004 Beter Bereikbaar KAN! is een samenwerkingsverband van de KAN-gemeenten, provincie Gelderland, Rijkswaterstaat directie Oost-Nederland en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen.

7 Van beleid naar uitvoering: een integraal verkeersmanagementplan om het KAN bereikbaar te houden 26 juli 2004 Beter Bereikbaar KAN! is een samenwerkingsverband van de KAN-gemeenten, provincie Gelderland, Rijkswaterstaat directie Oost-Nederland en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen.

8 Inhoud Dit plan bevat vier voorstellen die de Bestuurlijke Begeleidingsgroep Beter Bereikbaar KAN ter goedkeuring voorlegt aan de partners. De voorstellen omvatten het BBKAN-beleid, regelscenario s, organisatorische aanpassingen en te realiseren maatregelen. Op 8 juli 2004 hebben de portefeuillehouders van de partners al positief gereageerd op het plan. Nu ligt het ter besluitvorming. Afzender: Bestuurlijke Begeleidingsgroep Beter Bereikbaar KAN! Auteurs: Projectteam Beter Bereikbaar KAN! Fotografie: Luuk van de Lee, Velp Redactie en vormgeving: Essencia BV, Rotterdam Omslag: HDtt i.s.m. Lauwers-c, Nijmegen Druk: DPN, Weurt

9 De portefeuillehouders van de BBKAN-partners op 8 juli 2004.

10 26 november 2002: bestuurders ondertekenen de Intentieverklaring BBKAN. 6 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

11 Samenvatting Het project Beter Bereikbaar KAN! (BBKAN) is een samenwerkingsproject van Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland, Provincie Gelderland, het Knooppunt Arnhem-Nijmegen (KAN) en de 21 gemeenten in het KAN-gebied. Doel is de bereikbaarheid van de regio de komende jaren op een aanvaardbaar peil te houden, door middel van een optimale benutting van het gezamenlijke wegennet. Het project is in juni 2001 gestart. In november 2002 werd de eerste fase van BBKAN afgerond: de problemen waren verkend en de (globale) aanpak was uitgezet, onder meer door het vaststellen van een regelstrategie. Vanaf dat moment zijn de BBKAN-partijen druk bezig geweest de aanpak verder uit te werken. In de voorliggende nota presenteert de Bestuurlijke Begeleidingsgroep de resultaten van deze tweede fase. Tevens verzoekt zij de partners zich uit te spreken over vier concrete voorstellen. De voorstellen Allereerst vraagt de Bestuurlijke Begeleidingsgroep de partners om het BBKANbeleid de ambitie, de aanpak en de (rand)voorwaarden goed te keuren en om dit beleid op te nemen in de eigen beleidvorming. De ambitie is de KAN-regio goed bereikbaar te houden, met onder meer als doelstelling de filedruk tot 2010 (zoveel mogelijk) op het niveau van 2003 te houden, een betrouwbare reistijd te garanderen en de verkeersoverlast bij wegwerkzaamheden en incidenten tot een minimum te beperken. De aanpak die daarvoor wordt gebruikt, is regionaal verkeersmanagement. Dit houdt in dat de verschillende wegbeheerders hun verkeersmanagementmaatregelen inzetten voor het regionale belang, en niet uitsluitend voor de eigen wegen. Veiligheid, leefbaarheid, openbaar vervoer en de fiets worden als randvoorwaarden meegenomen: het BBKAN-beleid mag er niet toe leiden dat deze punten erop achteruitgaan. Voorwaarden voor een succesvol regionaal verkeersmanagement zijn dat de partijen bereid zijn te investeren in extra verkeersmanagementmaatregelen en dat zij onder meer in hun eigen beleid de BBKAN-uitgangspunten blijven steunen. Het tweede voorstel dat de bestuurlijke begeleidingsgroep aan de partners voorlegt, betreft regelscenario s. Regelscenario s zijn vooraf opgestelde draaiboeken waarin precies staat uitgelegd hoe te handelen bij een gegeven verkeerssituatie (welke maatregelen bijvoorbeeld hoe en wanneer worden ingezet). Eén scenario is al af en is zelfs al ingezet: een scenario voor verkeersmanagement tijdens de 4-daagse in Nijmegen. Voor dit scenario wordt definitieve goedkeuring gevraagd. Twee andere scenario s (calamiteit op Waalbruggen en ochtendspits Pleyroute) zijn nog dit jaar inzetbaar en nog eens drie worden in 2005 afgerond. De partners wordt verzocht in te stemmen met het compleet uitwerken van deze vijf scenario s. De Bestuurlijke Begeleidingsgroep heeft verder het voor BBKAN benodigde Investeringsprogramma opgesteld. De partners kunnen zich uitspreken over de ambitie van deze investeringen. De kosten bedragen in totaal zo n 27 miljoen, waarvan de Minister van Verkeer en Waterstaat 10 miljoen betaalt. Ook wordt de partners gevraagd het (concrete) uitvoeringsprogramma met financieringsvoorstel voor 2005 goed te keuren en daarmee de opdracht tot realisatie te geven. De kosten voor het 2005-pakket komen op 4,6 miljoen. 7

12 Het totale investeringsprogramma omvat maatregelen voor de inwinning van actuele verkeersgegevens, netwerkmaatregelen voor standaardsituaties (zoals spitsstroken, op afstand instelbare verkeerslichten en dynamische route-informatiepanelen) en calamiteitenmaatregelen (onder meer incident management). De effecten van het totale pakket zijn dat de bereikbaarheid in 2010 ruim 25% beter zal zijn dan in een situatie zonder deze investering. Op veel plaatsen in de KAN-regio zal dankzij de maatregelen de bereikbaarheid in 2010 zelfs gelijk zijn aan die van 2003, ondanks de sterk toenemende verkeersdruk. Alleen aan de noordkant van de Nijmeegse regio is deze ambitie niet haalbaar. Met BBKAN wordt weliswaar de beperkte capaciteit van de Waalovergangen optimaal benut, maar het capaciteitsknelpunt wordt er niet volledig mee opgelost. Tot slot is nog een voorstel uitgewerkt voor de organisatie van het BBKANnetwerkmanagement. Er zal, mits de partijen hiermee instemmen, een Kernteam BBKAN worden opgericht. Dit team bestaat uit een Stuurgroep, programmamanager, inframanager en een verkeersmanager. De (in totaal zeven) leden van de Stuurgroep zijn de portefeuillehouders Verkeer van de betrokken partijen. Zij vormen het dagelijkse bestuur van BBKAN. De programmamanager is de opdrachtnemer van de Stuurgroep en is verantwoordelijk voor het dagelijkse reilen en zeilen van BBKAN. De inframanager coördineert de beschikbaarheid en de capaciteit van de infrastructuur. Ook zorgt hij of zij ervoor dat de verkeersmanagementmiddelen gemaakt worden en beschikbaar zijn. De verkeersmanager is degene die daadwerkelijk aan de knoppen draait in de verkeerscentrales in Wolfheze en Nijmegen om geheel volgens de regelscenario s het verkeer te managen. Andere werkzaamheden In de tweede fase zijn ook nog andere werkzaamheden verricht waarvoor tussentijds al goedkeuring is verkregen van de betrokken partners. Zo is in maart dit jaar het Meldpunt Wegwerkzaamheden opgericht. Doel van dit Meldpunt is alle relevante wegwerkzaamheden in de KAN-regio vanuit één centrale organisatie te communiceren naar professionals als politie, hulpdiensten en openbaarvervoerbedrijven, en naar de gewone weggebruiker. Ook zal het Meldpunt voor de wegbeheerders zelf dienen als een platform om werkzaamheden beter op elkaar af te stemmen om onnodig extra overlast voor de weggebruiker te voorkomen. Daarnaast is er een aantal quick wins gestart waarvan sommige inmiddels zijn afgerond. Het betreft onder andere het verminderen van de verkeershinder bij wegwerkzaamheden, bijvoorbeeld door het instellen van regionale omleidingsroutes. Ook het tijdelijk gebruik van de vluchtstrook op de A50 bij Terlet en Incident Management op de Pleyroute en A325 zijn vooruitlopend op de inzet van het definitieve BBKAN-plan al uitgevoerd. Het gaat deels ook om projecten die al liepen, los van BBKAN. De Bestuurlijke Begeleidingsgroep heeft dan in ieder geval het project beïnvloed om het goed te laten passen in het grote BBKAN-beleid.

13 Voorwoord Voor u ligt het plan om het KAN-gebied de komende jaren bereikbaar te houden. Dat doen de samenwerkende wegbeheerders door de inzet van regionaal verkeersmanagement: Beter Bereikbaar KAN! In juni 2001 startten de 23 wegbeheerders van het KAN-gebied 1 en het Knooppunt Arnhem-Nijmegen het project Beter Bereikbaar KAN! (BBKAN). Het nut en de noodzaak van het project spreken voor zich: het KAN is al enige jaren niet meer zo bereikbaar als gewenst en de verkeersdruk zal alleen nog maar toenemen. Ingrijpen is dus dringend noodzakelijk. Maar hoe moet er ingegrepen worden? Meer asfalt inzetten is soms nodig. De bestuurlijke partners in het KAN stemmen zulke investeringen in de grote infrastructuur ook goed op elkaar af. Maar voor de korte termijn is asfalt nauwelijks een oplossing. Nieuwe wegen bouwen kost nu eenmaal veel tijd! Om snel resultaat te boeken is met BBKAN daarom voor een andere aanpak gekozen: het slimmer benutten van de bestaande infrastructuur. De nadruk daarbij ligt op samenwerken en regionaal denken. In plaats van eigen oplossingen te verzinnen voor alleen de eigen wegen, waarmee problemen vaak alleen maar worden verschoven, benaderen de wegbeheerders de problematiek regionaal. Met zulk verkeersmanagement moet het mogelijk zijn de bereikbaarheid van het KAN de komende vijf jaar op een aanvaardbaar peil te houden ondanks het toenemende autoverkeer! De samenwerkende partners zijn vanaf half 2001 dan ook voortvarend van start gegaan om verkeersmanagement in de regio mogelijk te maken. In de eerst fase hebben we ons vooral gericht op de vraag: wat willen we bereiken en hoe gaan we dat (globaal) aanpakken? Er is een aantal gezamenlijke beleidsuitgangspunten geformuleerd. We hebben vastgesteld wat het beschikbare wegennet is, oftewel welke wegen voor het regionale verkeersmanagement mogen worden gebruikt. De onderlinge prioriteit van de wegen is bepaald: wegen die van groot belang zijn voor de bereikbaarheid van de regio, hebben de hoogste prioriteit; wegen van weinig of geen regionaal belang de laagste. Verder onderzochten we welke knelpunten met verkeersmanagementmaatregelen kunnen worden bestreden en hoe die maatregelen dan in grote lijnen moeten worden ingezet. De besturen van de betrokken partijen hebben dit goedgekeurd en op 26 november 2002 is hiervoor de Intentieverklaring Beter Bereikbaar KAN! ondertekend. En sindsdien? De algemeen geformuleerde aanpak uit de eerste fase is verder geconcretiseerd. Welke maatregelen moeten we nog bouwen, waar komen die te staan, wat kost dat en wanneer gaan we dat realiseren? Hoe zetten we de maatregelen in samenhang in (oftewel: volgens welke regelscenario s ) en wat zijn de te verwachten effecten? Ook zijn we nagegaan welke actuele verkeersgegevens nodig zijn om het verkeer te kunnen managen. Waar bijvoorbeeld is de informatie-inwinning (filedetectie, snelheidsmetingen enzovoort) voldoende en waar moeten we nog extra voorzieningen treffen? Er is gewerkt aan het verbeteren van de afstemming en communicatie van de wegwerkzaamheden. Daarvoor is het Meldpunt Wegwerkzaamheden op 22 maart 2004 opgericht. Na een proefperiode communiceert het Meldpunt de wegwerkzaamheden nu naar diverse gebruikers. Tot slot realiseren we quick wins onder het motto: meteen doen wat meteen kan! 1 Rijkswaterstaat Directie Oost-Nederland, Provincie Gelderland en 21 KAN-gemeenten. 9

14 Deze tweede fase wordt afgesloten met besluitvorming over onze plannen en voorstellen over maatregelen, de verdeling van de kosten, (de inzet van) scenario s en de organisatie van verkeersmanagement. Kortom: alles wat nodig is voor een Beter Bereikbaar KAN! Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN! Nijmegen, 26 juli 2004

15 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Ter besluitvorming 5 2 Het BBKAN-beleid De ambitie Doelstellingen Randvoorwaarden De aanpak: verkeersmanagement Regelstrategie als basis Vier tactieken Verkeersmanagement tijdens bijzondere situaties Voorbeelden Voorwaarden voor verkeersmanagement Extra voorzieningen Blijvende steun voor het BBKAN-beleid vereist 13 3 De regelscenario s Direct inzetbare scenario s Scenario 4-daagse Nijmegen Scenario calamiteit Waalbruggen Scenario ochtendspits Pleyroute Nieuwe scenario s voor Maatregelenpakket, investeringsprogramma en financiering Het BBKAN-pakket Maatregelen voor inwinning en monitoring Netwerkmaatregelen Extra maatregelen voor calamiteiten Totaaloverzicht kosten Het BBKAN-pakket per deelgebied toegelicht Noordbaan A12, Velperbroek, Pley en N Zuidbaan A12, Velperbroek, Pley Arnhem Westbaan A50, Grijsoord Renkum Valburg Oostbaan A50, Valburg Renkum Grijsoord A15, knooppunt Ressen, A325 en Arnhem Westbaan A50 Valburg Ewijk Neerbosch Oostbaan A50 Neerbosch Ewijk Valburg Nijmegen, Singels 31 5 De organisatie Kernteam BBKAN Stuurgroep Programmamanager Inframanager Verkeersmanager 34 6 Overige werkzaamheden in BBKAN Meldpunt Wegwerkzaamheden Informeren Afstemmen Planning Quick wins Toelichting per quick win 38 7 Resumé 41 Bijlage B Overzicht maatregelen 46 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

16 Figuur 1: Fileknelpunten (clusters) in het KAN De problematiek in beeld Globaal gezien heeft het KAN een bereikbaarheidprobleem voor alle verkeer dat uit het noordoosten (A348) of uit het oosten komt (A12). De verbinding tussen Arnhem en Nijmegen heeft een slechte kwaliteit. Dat geldt ook voor de kwaliteit van de verbinding vanuit het westen en noorden naar Nijmegen. Nijmegen is goed bereikbaar vanuit het zuiden. Meer gedetailleerd, maar nog steeds op netwerkniveau, blijkt dat de slechte bereikbaarheid is toe te schrijven aan enkele specifieke locaties en trajecten in het wegennet van het KAN. Vooral de zogenaamde verdeelpunten zorgen voor problemen. Door samenvoegende verkeersstromen is er daar geregeld sprake van een (groot) capaciteitstekort. De belangrijkste knelpunten zijn: Velperbroek, inclusief direct toeleidende wegen; Trajanusplein, inclusief direct toeleidende wegen; traject knooppunt Valburg knooppunt Ewijk. Andere knelpunten worden hoofdzakelijk veroorzaakt door lokale omstandigheden, zoals een helling in de weg of een aansluiting met veel verkeer: A12 knooppunt Oud Dijk Duiven; A50 knooppunt Waterberg richting Apeldoorn; traject Velperbroek Waterberg; A50 Grijsoord Valburg; Nijmeegseplein; traject Neerboscheweg Energieweg. 12 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

17 Ter besluitvorming 1 Direct na het ondertekenen van de Intentieverklaring BBKAN! op 26 november 2002 is gestart met het uitwerken van de globale oplossingsrichtingen uit die eerste fase. Dit heeft geleid tot concrete voorstellen over onder meer maatregelen, scenario s, informatie-inwinning en het Meldpunt Wegwerkzaamheden. Om verder te kunnen werken aan een beter bereikbaar KAN, legt de Bestuurlijke Begeleidingsgroep de resultaten, inclusief een voorstel voor de organisatie van verkeersmanagement, een investeringsprogramma en de financiering, dan ook graag ter besluitvorming voor aan de partners van het samenwerkingsverband BBKAN. Voorstellen: De Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN stelt de partners voor: Voorstel A Voorstel B Het beleid van BBKAN vast te stellen en dit op te nemen in de eigen planvorming. (Hoofdstuk 2) Akkoord te gaan met het reeds uitgewerkte scenario voor verkeersmanagement en opdracht te geven voor de uitwerking van de nieuwe BBKAN-scenario s. (Hoofdstuk 3) Voorstel C Akkoord te gaan met de ambitie van het investeringsprogramma , het uitvoeringsprogramma 2005 inclusief financiering vast te stellen en opdracht te geven dit te realiseren. (Hoofdstuk 4) Voorstel D Akkoord te gaan met het instellen van de Stuurgroep BBKAN met bijbehorende verantwoordelijkheden en de Stuurgroep opdracht te geven de organisatie verder uit te werken conform het geschetste raamwerk, inclusief financieringsmodel. De Stuurgroep benoemt een programmamanager, een inframanager en een verkeersmanager. (Hoofdstuk 5) In de hoofdstukken 2 tot en met 5 lichten we deze beslispunten nader toe. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

18

19 Het BBKAN-beleid 2 Voorstel A Het beleid van BBKAN vaststellen en dit opnemen in de eigen planvorming. Alle partners hebben met het ondertekenen van de Intentieverklaring op 26 november 2002 het BBKANbeleid formeel goedgekeurd. Nu het beleid van BBKAN echter veel concreter is geworden en de voorwaarden voor succesvol verkeersmanagement duidelijker zijn, dient de hierna geschetste regionale aanpak opnieuw te worden onderschreven. Dit beleid moet ook worden geïmplementeerd in het eigen beleid. 2.1 De ambitie De problemen in de KAN-regio noodzaken ons om op korte termijn de bereikbaarheid te verbeteren of op z n minst op het huidige niveau te houden. Hiervoor hebben we een ambitie geformuleerd. Deze ambitie is ons gezamenlijke streven en luidt als volgt: In BBKAN werken de partners aan een goede bereikbaarheid van en in de KAN-regio door de inzet van regionaal verkeersmanagement. Hierdoor kan het stedelijk netwerk zich verder ontwikkelen, met oog voor verkeersveiligheid en de kwaliteit van de leefomgeving Doelstellingen Deze ambitie is vertaald in concrete doelen voor de komende jaren. Die gebruiken we ook voor communicatie naar buiten over het project en voor evaluatie: we geven aan wat we precies met BBKAN willen bereiken en gaan daar ook op toetsen. Het gaat om de volgende doelen: De filedruk in de KAN-regio blijft in de planperiode op het niveau van Op de belangrijkste trajecten in het netwerk wordt een betrouwbare reistijd gegarandeerd. Het betreft de wegen die we prioriteit 1 en 2 hebben gegeven. De verkeersoverlast door wegwerkzaamheden beperken we voor zowel weggebruikers als omwonenden tot een minimum. De verkeersoverlast bij calamiteiten (onder meer ongevallen) en evenementen beperken we voor zowel weggebruikers als bewoners tot een minimum. Weggebruikers worden geïnformeerd over files, alternatieve routes en wegwerkzaamheden. Als afgeleide doelstelling kunnen we stellen dat BBKAN bijdraagt aan samenwerking op regionaal niveau met een duidelijke taakverdeling tussen en aanspreekpunten bij de betrokken wegbeheerders. 2.2 Randvoorwaarden van het project Belangrijkste randvoorwaarden voor het BBKANproject zijn verkeersveiligheid en leefbaarheid, en openbaar vervoer en de fiets Verkeersveiligheid en leefbaarheid Zoals al in de ambitie is aangegeven, wordt het verkeersmanagement in het KAN gerealiseerd met oog voor verkeersveiligheid en de kwaliteit van de leefomgeving. Concreet betekent dit dat we de verkeersveiligheid en leefbaarheid niet willen laten verslechteren bij de inzet van het verkeersmanagement. De plannen uit hoofdstuk 4 zijn hierop getoetst en waar nodig zijn aanvullende maatregelen in het pakket opgenomen. Ook de bereikbaarheid van hulpdiensten legt randvoorwaarden op aan het verkeersmanagement. Het sturen van verkeersstromen kan betekenen dat op bepaalde plaatsen in het wegennet de doorstroming tijdelijk vermindert ten gunste van belangrijkere stromen (overeenkomstig de regelstrategie). De verminderde doorstroming mag echter niet leiden tot extra hinder voor de hulpdiensten Openbaar vervoer en de fiets Ook het openbaar vervoer en de fiets zijn belangrijke randvoorwaarden. Alle maatregelen die worden voorgesteld om de doorstroming te bevorderen, zijn daarom éérst nagekeken op consequenties voor openbaar vervoer en fiets. Heeft een maatregel nadelige gevolgen voor deze doelgroepen, dan kiezen we voor een andere maatregel of we treffen compenserende maatregelen. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

20 Een voorbeeld: de regionale verkeersmanager gebruikt de dynamische route-informatiepanelen (DRIP s) op de rijkswegen om het verkeer te informeren over een stremming op een provinciale weg. Of de verkeersmanager gebruikt verkeerslichten van de provincie om een sluiproute door een gemeente te ontmoedigen. Het KAN is de eerste grote regio in Nederland die zich voorbereidt op zo n vergaande samenwerking. Figuur 2: Dynamische informatie over het openbaar vervoer. Overigens zijn het openbaar vervoer en de fiets in het BBKAN-project niet louter randvoorwaardelijk. Zo omvat het uitvoeringspakket maatregelen die weggebruikers en het publiek informeren over openbaar vervoer. Denk hierbij aan dynamische informatie over het openbaar vervoer als alternatief (ter bevordering van het gebruik) en aan informatie over de inzet van openbaar vervoer bij calamiteiten en grootschalige wegwerkzaamheden. Het openbaar vervoer en de fiets zijn ook concrete doelgroepen wat de communicatie betreft over wegwerkzaamheden zie hoofdstuk 6.1 over het Meldpunt wegwerkzaamheden. 2.3 De aanpak: verkeersmanagement In de huidige situatie gebruiken de 23 wegbeheerders in de KAN-regio 21 gemeenten, de provincie en Rijkswaterstaat uitsluitend de eigen verkeersmaatregelen, voor het regelen van de situatie op uitsluitend de eigen wegen. Het verkeersmanagement waar BBKAN naar streeft, staat echter voor een geheel ander concept: de wegen van de verschillende wegbeheerders worden beschouwd als één netwerk en het verkeer wordt regionaal gemanaged alsof er geen beheersgrenzen bestaan. Praktisch gezien betekent dit dat een speciale, regionale verkeersmanager wanneer nodig de regie overneemt van de feitelijke wegbeheerders. De manager zal de beschikbare verkeersmanagementmaatregelen grensoverschrijdend inzetten voor het regionale belang en niet per definitie voor de wegen van de eigenaar van de maatregel. Overigens staat de regionale verkeersmanager niet boven de wegbeheerders: hij of zij zal uitsluitend uitvoeren wat de wegbeheerders gezamenlijk besloten hebben. Vandaar ook dat BBKAN momenteel werkt aan duidelijke afspraken en gedetailleerde regelscenario s (draaiboeken) over hoe zo n netwerkmanager op regionale verkeersproblemen moet reageren Regelstrategie als basis Hoewel de meeste regelscenario s nog moeten worden uitgewerkt, zijn de grote lijnen en basistactieken van het verkeersmanagement in het KAN al duidelijk. Zo stelden het KAN (KAN-raad), de gemeentebesturen, het provinciale bestuur en Rijkswaterstaat in 2002 de Regelstrategie vast. Deze strategie (zie figuur 3) geeft aan wat het beschikbare wegennet is, oftewel welke wegen voor het regionale verkeersmanagement mogen worden gebruikt. Ook is de onderlinge prioriteit van de wegen bepaald: wegen die van groot belang zijn voor de bereikbaarheid van de regio, hebben de hoogste prioriteit (1); wegen van weinig of geen regionaal belang de laagste (4). Het spreekt voor zich dat knelpunten op prioriteit 1-wegen een veel grotere (negatieve) impact op de regionale bereikbaarheid hebben dan knelpunten op wegen met bijvoorbeeld prioriteit 3 of 4. Omgekeerd geldt dus ook: het rijdend houden van de prioriteit 1-wegen sorteert het meeste effect. Dáár moet het verkeersmanagement in de KAN-regio dan ook voornamelijk op gericht zijn. Het rijdend houden van de regionaal gezien belangrijkste wegen mag zelfs ten koste gaan van de kwaliteit op de wegen met een mindere prioriteit. Verlies op deze minder belangrijke wegen zal immers niet opwegen tegen het (ver uitstralende) verlies wanneer één of meer prioriteit 1-wegen stilstaan Vier tactieken Om de wegen met een hoge prioriteit daadwerkelijk rijdend te houden of om in ieder geval de schade te beperken heeft de verkeersmanager de beschikking over de (deels nog te ontwikkelen) verkeersmanagementmaatregelen van de verschillende wegbeheer- 16 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

21 Figuur 3: De Regelstrategie, met een overzicht van de wegen die voor verkeersmanagement kunnen worden ingezet plus de onderlinge prioriteiten van die wegen. ders. Denk hierbij aan DRIP s om weggebruikers te informeren, verkeerslichten die tijdelijk anders worden ingesteld om de toestroom van verkeer te knijpen of juist om verkeer op een route ruim baan te geven, spitsstroken, toeritdoseerinstallaties enzovoort. Zodra zich een knelpunt voordoet op een prioriteit 1-weg, zet de verkeersmanager deze maatregelen in samenhang in om er de doorgang te waarborgen. Zoals al eerder opgemerkt, zal hij zich daarbij nauwkeurig houden aan de (nog vast te stellen) regelscenario s van de wegbeheerders. Voor de reguliere spitsperioden gaan die scenario s uit van de volgende vier regeltactieken : 1. Het vergroten van de doorstroming bij het knelpunt De verkeerslichten worden bijvoorbeeld zo aangepast dat de belangrijkste route (tijdelijk) meer groentijd krijgt. Ook kan de capaciteit bij het knelpunt meer capaciteit krijgen, door op een snelweg de vluchtstrook te gebruiken (spitsstrook), op een provinciale weg de rijstrookindeling te wijzigen (wisselstrook) enzovoort. 2. Het omleiden van doorgaand en extern verkeer op grote afstand van het knelpunt Weggebruikers van buiten het KAN-gebied worden ver van tevoren geïnformeerd over het knelpunt; bovendien wordt een routealternatief aanbevolen. De verkeersmanager zal het verkeer op de routealternatieven faciliteren met maatregelen (extra groentijd enzovoort), zodat deze route het extra verkeer ook daadwerkelijk aankan. Merk op dat de regionale verkeersmanager bij het omleiden niet beperkt is tot het wegennet van één wegbeheerder. Als dat in het belang is van de bereikbaarheid van de regio kan hij verkeer op een rijksweg omleiden via bijvoorbeeld een provinciale weg mits deze weg tot het beschikbare netwerk uit de Regelstrategie behoort. Uitgangspunt is dat omleidingen op een zo hoog mogelijk geprioriteerde weg plaatsvinden. Figuur 4 geeft een overzicht van de mogelijke alternatieve routes. 3. Het omleiden van intern KAN-verkeer op middelgrote afstand van het knelpunt Weggebruikers binnen het KAN-gebied die nog ver genoeg zijn van het knelpunt om het te ontwijken, worden eveneens zo goed mogelijk geïnformeerd Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

22 Figuur 4: Mogelijke omleidingen. De hoofdroutes (prioriteit 1-wegen) zijn onderling voor elkaar een alternatief. Hier zal als eerste op worden gestuurd. Voor verkeer dicht bij het knelpunt of de calamiteit vormen de blauw aangegeven wegen een mogelijke alternatieve route. over het knelpunt en het routealternatief zie opnieuw figuur 4. Tegelijkertijd zal de verkeersmanager de route die leidt naar het knelpunt actief ontmoedigen door de doorstroming in die richting te beperken, bijvoorbeeld door snelheidsverlaging of het afkruisen van een wegdeel. 4. Beperken van de toestroom van verkeer vlak voor het knelpunt Wanneer omleiden niet meer mogelijk is omdat de weggebruiker het knelpunt al te dicht is genaderd, beperkt (doseert) de verkeersmanager in ieder geval de toestroom. Dit kan bijvoorbeeld door met de verkeerssignalering de maximumsnelheid te verlagen of door langere wachttijden bij verkeerslichten in te stellen. De weggebruikers naderen het knelpunt nu minder snel, waardoor de verkeersdruk op dat punt afneemt Verkeersmanagement tijdens bijzondere situaties Ook tijdens bijzondere situaties denk aan een ernstig verkeersongeval, grote wegwerkzaamheden of een evenement is het zaak de belangrijkste wegen (prioriteit 1) waar mogelijk rijdend te houden. Hiervoor treft BBKAN al op voorhand een aantal voorzieningen. Zo is er het Meldpunt Wegwerkzaamheden, bedoeld om voorziene situaties als wegwerkzaamheden goed op elkaar af te stemmen en om die wegwerkzaamheden in een vroeg stadium te communiceren aan de weggebruiker. Om adequaat te kunnen reageren op onvoorziene situaties, zoals grote verkeersongevallen, wordt gewerkt aan een goed dekkend signaleringssysteem. Effectief incident management is van groot belang, gericht op het snel wegnemen van de oorzaak van de stremming (gekantelde vrachtauto s, olie op de weg enzovoort). Bij calamiteiten op cruciale wegen kan bovendien de inzet van (extra) openbaar vervoer een oplossing zijn. De weggebruikers hebben dan in ieder geval een alternatief in bus of trein. Is de bijzondere situatie eenmaal een feit, dan zal de verkeersmanager in principe dezelfde vier tactieken proberen toe te passen als hierboven beschreven. De ervaring leert echter dat bij een zeer zware stremming of complete uitval weggebruikers die het knelpunt te dicht genaderd zijn (of al in de file zitten) in groten getale sluiproutes kiezen, met alle veiligheidsrisico s van dien. De verkeersmanager zal in die gevallen extra aandacht hebben voor dit veiligheidsprobleem. Enerzijds moet de sluiproute zo onaantrek- 18 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

23 Figuur 5: Stremming als gevolg van een ongeval op de A325. kelijk mogelijk worden gemaakt (bijvoorbeeld door het aanpassen van de verkeerslichten) vooral voor verkeer dat nog via betere alternatieven kan ontsnappen. Anderzijds moet de snelheid op de sluiproutes omlaag, zodat verkeer dat wel gebruik móet maken van de sluiproute, de veiligheid er niet in gevaar brengt. Indien nodig kan de verkeersmanager ook landelijke omleidingsroutes inzetten om de verkeersdruk op het hoofdwegennet van het KAN te verminderen. Het omgekeerde is echter ook mogelijk: dat de hoofdwegen in het KAN tijdelijk gebruikt zullen worden voor landelijke omleidingen. Zo is bij een extreme calamiteit op de A2 bij Utrecht wellicht een omleiding via de A50 noodzakelijk. Een dergelijke omleiding gaat dan vóór de reguliere scenario s van BBKAN en dus ook vóór de prioritering van wegen. In dit soort situaties werkt de verkeersmanager intensief samen met de politie en met het landelijke Verkeerscentrum Nederland van Rijkswaterstaat Voorbeelden Om tot slot de principes van gezamenlijk verkeersmanagement te verduidelijken, geven we graag nog enkele voorbeelden van hoe een bepaald probleem kan worden aangepakt. Hoewel deze cases op de KAN-regio zijn toegespitst, zijn het nog echt voorbeelden niet door de wegbeheerders opgesteld. Voorbeeld 1 Tijdens de ochtendspits ontstaan op de N325 (Pleyroute) lange wachtrijen voor het Velperbroekcircuit. Op een gegeven moment staan de wachtrijen tot voorbij de verkeerslichten op de kruising met het Lange Water, waardoor de uitstroom van verkeer vanuit Arnhem onmogelijk wordt. Een verkeersdetectiesysteem waarschuwt de regionale verkeersmanager over deze situatie. Na controle van de verkeerssituatie op het Velperbroekcircuit en de daarop aansluitende wegen (A12, A348) past hij geheel volgens de regelscenario s tijdelijk de instellingen van de verkeerslichten op het Velperbroekcircuit aan. Hierdoor lost de file op de N325 op, waarna de standaard verkeersregeling weer kan worden ingesteld. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

24 Voorbeeld 2 In de ochtendspits gebeurt een ongeval op de John Frostbrug waardoor het verkeer naar het centrum van Arnhem volledig gestremd wordt. Binnen korte tijd ontstaat een file tot voorbij het Nijmeegseplein op de A325. Hierdoor wordt ook het verkeer vanuit Nijmegen naar de N325 (Pleyroute) gestremd. Vanuit een verkeerscentrale wordt deze calamiteit opgemerkt. De verkeersmanager zorgt er nu voor dat DRIP s het verkeer naar Arnhem aanbevelen de N325 te gebruiken. De verkeerslichten op het Nijmeegseplein en de Pleyroute worden vanuit de verkeerscentrale tijdelijk aangepast. Tegelijkertijd wordt verkeer dat vanaf de snelwegen A15 en A50 Arnhem nadert, via DRIP s geadviseerd om voor Arnhem Centrum de A12 te kiezen. Voorbeeld 3 Het is een feestdag in Duitsland en daardoor is het uitzonderlijk druk op de A12. Er ontstaan files die de uitstroom van verkeer vanuit Duiven, Zevenaar en Westervoort en vanaf de A18 belemmeren. Een verkeersmanager in een verkeerscentrale signaleert dit probleem. Zodra de vertraging in de dorpen en op de A18 een vooraf bepaalde kritische waarde overstijgt, treedt een regelscenario in werking. Met behulp van verkeerssignalering één rijstrook afkruizen, verder een lagere snelheid wordt de instroom vanuit Duitsland beperkt. DRIP s informeren de weggebruikers uit Duitsland over alternatieve routes. Daarnaast vergroot de verkeersmanager met langere groentijden de capaciteit van het knooppunt Velperbroek en de Pleijroute voor verkeer van de A12 richting Arnhem. Tegelijkertijd worden de toeritten op de A12 wat beperkt. De verkeerslichten van de gemeente worden zo ingesteld dat sluipverkeer sterk wordt ontmoedigd. 2.4 Voorwaarden voor verkeersmanagement Wil het regionale verkeersmanagement echt gaan werken zoals in deze voorbeelden, dan moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. We lichten die kort toe Extra voorzieningen Zo zullen de wegbeheerders moeten voorzien in extra verkeersmanagementmaatregelen. Met de maatregelen die de wegbeheerders nu al hebben, kan het nodige worden gemanaged. Zie bijvoorbeeld de drie regelscenario s die we in 2004 al willen inzetten en voorleggen in hoofdstuk 3: deze zijn direct inzetbaar met de bestaande maatregelen als instrumentarium. Maar voor de aanpak van andere knelpunten zijn extra voorzieningen nodig. Hieronder rekenen we ook de meer generieke maatregelen voor gegevensinwinning (filedetectie, snelheidsmetingen enzovoort). Op de rijkswegen is die informatievoorziening over het algemeen goed geregeld, maar op het onderliggende wegennet zijn nog heel wat witte plekken. Wil de verkeersmanager regiobreed kunnen sturen en niet alleen op het hoofdwegennet dan heeft hij méér informatie nodig. In hoofdstuk 4, het besluit over het investeringsprogramma en de financiering, doen we voorstellen voor de benodigde extra maatregelen. Ook organisatorisch moeten er de nodige voorzieningen worden getroffen, zoals het aanstellen van een voldoende toegeruste en geautoriseerde netwerkmanager. Hier komen we in hoofdstuk 5 op terug Blijvende steun voor het BBKAN-beleid vereist Maar bovenal is de blijvende steun van de deelnemende wegbeheerders vereist en daar laten we de samenwerkende partners zich graag nogmaals over uitspreken in het besluit over het BBKAN-beleid. We hebben al situaties genoemd waaruit blijkt dat die steun soms tot lokale ongemakken kan leiden. Zo kan het voorkomen dat de verkeersmanager de kwaliteit op een laag geprioriteerde weg van gemeente X wat laat zakken ten behoeve van een hoger geprioriteerde weg van provincie of Rijkswaterstaat. Juist op die momenten is het van belang dat de deelnemende wegbeheerders en in dit geval met name gemeente X grensoverschrijdend kunnen denken. De wegbeheerders zullen het BBKAN-beleid ook in hun eigen beleid moeten verankeren en eventuele plannen die er zijn op het BBKAN-wegennet, willen bespreken met de projectorganisatie BBKAN. Op 26 november 2002 is bijvoorbeeld officieel vastgesteld welke wegen we in het kader van BBKAN zullen gebruiken (zie figuur 3: het betreft alle gekleurde wegen). Deze wegen zijn essentieel voor de doorstroming van het verkeer. Het zou dan ook zeer onhandig zijn als een wegbeheerder in een dergelijke BBKANweg verkeersdrempels aanlegt, of andere verkeersremmende maatregelen treft! Op aansluitpunten in het wegennet, daar waar wegen met verschillende prioriteiten samenkomen, kan het nodig zijn om het verkeer volgens die prioritering te regelen. Dit betekent dat dan de voorkeur uitgaat naar een kruispunt met verkeerslichten in plaats van 20 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

25 een rotonde. BBKAN wordt hiermee een belangrijk criterium voor de keuze van kruispuntoplossingen. Een integrale visie op het wegennet, waarin deze uitgangspunten verwoord zijn, zal worden opgenomen in het Regionaal Mobiliteitsplan (RMP) van het KAN. Tot slot staat of valt de winst die behaald kan worden met het Meldpunt Wegwerkzaamheden minder onnodig verkeersoverlast door slecht op elkaar afgestemde werkzaamheden met de (bestuurlijke) bereidheid de eigen werkzaamheden aan te melden en indien nodig anders te plannen. Met het toestaan van omleidingen over elkaars wegen kan eveneens veel overlast worden voorkomen, mits alle partijen elkaar consequent te hulp willen komen. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

26 De wensen van gebruikers Bij het uitwerken van BBKAN houdt de Bestuurlijk Begeleidingsgroep nadrukkelijk rekening met de wensen van de weggebruiker. Zo is er literatuuronderzoek én veldonderzoek gedaan naar de voorkeuren van weggebruikers. Ook is er de Klankbordgroep BBKAN, waarin belanghebbenden als de Kamer van Koophandel en de ANWB zitting hebben. Weggebruikersonderzoek Het weggebruikersonderzoek richtte zich op routemotieven en op de informatiebehoefte op trajecten met zowel een provinciale weg als een autosnelweg. Er zijn enquêtes gehouden, diverse weggebruikers zijn geïnterviewd en in een aantal gevallen is de enquêteur zelfs meegereden met geïnterviewde. De resultaten van deze inventarisatie zijn ingebracht in de sessies met experts en in het rekenmodel. Klankbordgroep BBKAN Tijdens de uitvoering van het project is de Klankbordgroep BBKAN verschillende malen bijeengekomen. De belanghebbenden bij het project hebben op- en aanmerkingen gemaakt over de voorgestelde maatregelen, het Meldpunt Wegwerkzaamheden, de quick wins en het weggebruikersonderzoek. Deze worden alle meegenomen in het verder uitwerken van de verkeersmanagementstrategie. In de klankbordgroep hebben zitting: openbaarvervoerbedrijven, TLN, EVO, ANWB, politie (regio en KLPD), Kamer van Koophandel, ROVG, VCC Oost en Fietsersbond. Winst Het grootste winstpunt van het weggebruikersonderzoek en van de bijeenkomsten met de klankbordgroep is dat de resultaten laten zien, dat er bij gebruikers en belanghebbenden draagvlak is voor de BBKAN-plannen. Zij staan bijvoorbeeld achter maatregelen die de doorstroming op de wegen bevorderen, ook al leiden deze tot verlaging van de snelheid. Andere punten die duidelijk naar voren kwamen, zijn onder meer: De gebruiker prefereert de snelweg boven onderliggende wegen vanwege het ontbreken van verkeerslichten en -drempels. Men rijdt liever langzaam dan steeds stilstaan en optrekken. De weggebruiker rijdt niet graag tegengesteld aan de richting van bestemming. Alternatieve routes wil de weggebruiker best volgen, mits die informatie tijdens de rit wordt gegeven via radio of informatieborden. In tijd gemeten wordt een alternatieve route overwogen als de winst 5 à 10 minuten op een half uur bedraagt. Interessant is ook dat bereikbaar volgens de weggebruikers en belanghebbenden onder meer staat voor betrouwbare reistijd. Deze en andere conclusies en aanbevelingen zijn gebruikt bij het ontwerpen van de maatregelen om de bereikbaarheid van de KANregio te verbeteren. Behoud van het draagvlak voor de maatregelen is namelijk een belangrijk ingrediënt voor een succesvolle doorstroming. 22 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

27 De regelscenario s 3 Voorstel B Akkoord gaan met het reeds uitgewerkte scenario voor verkeersmanagement en opdracht geven voor de uitwerking van de nieuwe BBKAN-scenario s. Regelscenario s zijn gedetailleerde draaiboeken waarin is vastgelegd hoe te reageren op bepaalde verkeerssituaties: welke verkeersmanagementmaatregelen (spitsstroken, DRIP s enzovoort) zetten we op welke wijze in? Hoe sturen we het verkeer en hoe informeren we het verkeer hierover? De centrale coördinatie ligt bij een verkeerscentrale. De regelscenario s vormen daarmee de basis voor het feitelijke verkeersmanagement. Met de scenario s wordt immers bepaald hoe het verkeer wordt afgewikkeld. Voor de KAN-regio is reeds een scenario voorbereid (4-daagse Nijmegen). Twee andere zullen nog dit jaar inzetbaar zijn. Vijf nieuwe kunnen in 2005 worden uitgewerkt. Scenario s voor calamiteiten zullen altijd worden opgesteld met de betrokken wegbeheerders, hulpdiensten en wanneer noodzakelijk het openbaar vervoer. De omleidingsroutes worden hierin getoetst op geschiktheid. Zonodig stellen de partijen hiervoor aanvullende maatregelen voor. Een mogelijk uitgangspunt van een scenario voor calamiteiten is dat het maximaal twee keer per jaar hoeft te worden ingezet. 3.1 Scenario s inzetbaar in 2004 De drie regelscenario s die in 2004 gemaakt zijn (worden) en die ook direct met bestaande middelen kunnen worden ingezet, betreffen twee bijzondere verkeerssituaties en één reguliere: 1. de verkeersdrukte rond Nijmegen tijdens de 4-daagse, gericht op het omleiden van het verkeer van en naar Nijmegen en het voorkomen van hinder voor niet-nijmeegs verkeer; 2. een calamiteit op de Waalbruggen in Nijmegen en op de A50, gericht op het rijdend houden van de KAN-regio tijdens een blokkade van een van beide bruggen; 3. de ochtendspitsdrukte op de A12, de A348 en de N325 (Pleyroute) in De Liemers en rond Arnhem, gericht op het optimaal gebruiken van de A12 en de Pleyroute voor het verkeer naar Arnhem. Dit scenario wordt, uitgebreid met extra maatregelen, ook ingezet bij Duitse feestdagen Scenario 4-daagse Nijmegen Het scenario voor de 4-daagse is als eerste compleet uitgewerkt, als onderdeel van de quick wins 2004 van BBKAN. Het was bedoeld als oefening voor de partners: hoe maak je met elkaar een draaiboek voor verkeersmanagement rond een bepaalde verkeerssituatie en hoe werkt dit in de praktijk? Het scenario is in juli 2004 voor het eerst ingezet. Tijdens de 4-daagse is een deel van de wegen door Nijmegen (onder meer de Singels) afgesloten voor het verkeer. Het verkeer van en naar Nijmegen moest hierdoor andere routes kiezen, vooral via de Waalbrug in de A50. Het draaiboek is erop gericht dit verkeer te informeren over de omleidingen, de doorstroming op de omleidingen te verbeteren en de hinder voor het doorgaande verkeer op de A50 en A73 te verminderen. De maatregelen die hierbij zijn ingezet, zijn weergegeven in figuur 6. De effecten van het scenario worden op het moment van schrijven geëvalueerd en zo spoedig mogelijk gepresenteerd. Het scenario is opgesteld door de gemeente Nijmegen, de provincie, Rijkswaterstaat en de politie (KLPD en regiopolitie). De operationele coördinatie van de inzet gebeurt door de verkeerscentrale Noord- en Oost-Nederland van Rijkswaterstaat op Planken Wambuis. Het uitgewerkte regelscenario is opgenomen in bijlage C Scenario calamiteit Waalbruggen Het scenario calamiteit Waalbruggen Nijmegen regelt het verkeer op de wegen in en rond Nijmegen bij een stremming op een van de Waalovergangen (A50 en N325/Nijmegen). Zo zal bij een stremming op de A50 tijdelijk meer verkeer door Nijmegen moeten kunnen Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

28 1a A15/A325 gestremd Nijmegen via A50/A75 3 DRIP Nijmegen ernstige filevorming, Duitsland volg A12 1b Tekstkar A15/A325 gestremd Nijmegen via A50/A73 1c A15/A325 gestremd Nijmegen via A50/A73 2 Tekstkar File voor knp Neerbosch. Verkeer richting Venlo/Keulen (pijl) 1 Maatregelen: Gebruik 2 rijstroken in hele bocht Afzetten rs 2 vanuit Druten Verkeer ri Arnhem via Beuningen 2 Tekstkar Richting Venlo Gebruik vluchtstrook 1 Doorstroming vergroten Neerbosche weg (VRI) Figuur 6: Maatregelen in het regelscenario 4-Daagse Nijmegen. rijden. De verkeerslichten op de Singels en Graafseweg in Nijmegen worden hierop aangepast. Omgekeerd zal bij een stremming in Nijmegen meer verkeer moeten omrijden via de A Scenario ochtendspits Pleyroute Het derde scenario betreft een uitbreiding van het scenario dat Rijkswaterstaat nu al toepast op de A12 tijdens de ochtendspits. Er worden extra maatregelen ingezet (onder andere de toeritdosering bij Zevenaar) en er zijn extra wegen bij betrokken (Pleyroute, A348). Voor het calamiteitenscenario Waalbruggen is in fase 1 al een eerste ontwerp gemaakt met de werkgroep BBKAN. Het wordt nu concreet uitgewerkt tot een operationeel plan waarin de provincie, gemeente Nijmegen en Rijkswaterstaat een operationele rol hebben. Mogelijk dat ook omliggende gemeenten (zoals Wijchen en Overbetuwe) een rol krijgen; zij zullen in ieder geval bij de ontwikkeling van het scenario betrokken worden. De maatregelen uit dit scenario zijn overigens ook bruikbaar voor het managen van het verkeer over de Waalbruggen tijdens reguliere verkeersdrukte. Een dergelijk scenario wordt in 2005 uitgewerkt, mits de partners hiermee akkoord gaan. Het scenario calamiteit Waalbruggen wordt in de tweede helft 2004 opgesteld en na vaststelling ingezet. Het doel van het scenario is om de bereikbaarheid van Arnhem te verbeteren door de doorstroming op de A12, de A348 en de N325 (Pleyroute) te optimaliseren. Dit gebeurt door inzet van middelen die in 2004 al beschikbaar zijn, zoals verkeerslichten op de Pleyroute, Velperbroek en aansluitende wegen van de A12, toeritdoseringen bij Velperbroek en de aansluiting Zevenaar en de DRIP op de A12. Met de inzet van deze maatregelen willen we de benutting van de hoofdwegen rond Arnhem beter op elkaar afstemmen. Zo kan bij file op de A12 na Velperbroek, het verkeer naar Arnhem geadviseerd worden de Pleyroute te gebruiken. Hiervoor wordt de DRIP op de A12 gebruikt en worden de verkeerslichten op Velperbroek en de Pleyroute aangepast aan de gewijzigde verkeersstromen. Het scenario is reeds in concept opgesteld (zie bijlage D). Na vaststelling kan het worden ingezet. 24 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

29 Figuur 7: Doseerlichten bij Velperbroek. 3.2 Nieuwe scenario s voor 2005 De regelscenario s die nog dit jaar inzetbaar zijn, maken gebruik van reeds bestaande maatregelen. Na het vaststellen en uitvoeren van het investeringsprogramma Beter Bereikbaar KAN! zullen we echter extra verkeersmanagementmaatregelen realiseren, de eerste vanaf Voor die nieuwe situatie dienen we nieuwe draaiboeken samen te stellen en mogelijk bestaande moeten aanpassen of uitbreiden. In 2005 willen we de volgende extra regelscenario s kunnen inzetten: voor de avondspitsdrukte op de A12 en A50 rond Arnhem en Renkum; voor een calamiteit op de IJsselbruggen in de A12 en bij Westervoort; voor de avondspitsdrukte op de A50/A73 en de A15/A325 rond Nijmegen; voor de avondspitsdrukte op de Pleyroute, A12 en Rijksweg in De Liemers; voor evenementen in het Goffertpark en het Gelredome. Deze scenario s grijpen in op de belangrijkste knelpunten in het wegennet van het KAN. Daarnaast zal het ontwerpen en inzetten ervan duidelijk maken of er voor deze knelpunten idealiter nog meer maatregelen nodig zijn. Van deze kennis maken we weer gebruik bij de programmering van BBKAN na Nieuw te ontwikkelen scenario s worden jaarlijks door, en zo nodig op initiatief van, de (nog formeel op te richten) Stuurgroep BBKAN in het programma opgenomen. Na uitwerking met de partners worden ze vastgesteld door de Stuurgroep. Bij elk scenario wordt een risicoparagraaf opgenomen. Hierin wordt bekeken of er negatieve effecten te verwachten zijn voor specifieke doelgroepen (ook belanghebbenden) en wordt aangegeven of hier eventueel aanvullende maatregelen voor nodig zijn. Kleine aanpassingen in bestaande scenario s voert de verkeersmanager door; hij meldt die dan achteraf aan de Stuurgroep. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

30 De opbouw van het maatregelenpakket BBKAN Voor regionaal verkeersmanagement in de KAN-regio zijn verschillende soorten maatregelen nodig. We sommen in het kort de belangrijkste op. Basisvoorzieningen In de regelstrategie van BBKAN! is vastgelegd dat het prioriteit 1-wegennet (zie ook hoofdstuk 2.2.1) moet blijven stromen. Om het verkeer op dit wegennet en de aansluitende wegen te kunnen managen en te informeren is echter een aantal basisvoorzieningen nodig: Monitoring van het verkeer. Want ook hier geldt: meten is weten. Waar staan bijvoorbeeld de files? en waar is capaciteit over? Incident management op het wegennet. Een eventuele stremming door een ongeval wordt dan zo snel mogelijk verholpen. Afstemming van wegwerkzaamheden door het Meldpunt Wegwerkzaamheden zorgt voor maximale beschikbaarheid van de wegen of alternatieve routes. De basisvoorzieningen worden in het investeringsprogramma met prioriteit gerealiseerd, dus bij voorkeur in de jaren 2005 en Informeren en bijsturen Gebruikers van het KAN-wegennet moeten worden geïnformeerd over de files op dat wegennet en over de alternatieven. Hiervoor maken we route-informatiepanelen (DRIP s) en kleinschaliger informatiesystemen zoals berm-drip s en stads-drip s. Deze plannen we vanaf 2006, nadat de (eerste) basisvoorzieningen klaar zijn. Maar met alleen informeren zijn we er niet. Om het gebruik van het wegennet in het KAN te optimaliseren, willen we de verkeersstromen over de belangrijkste wegen ook kunnen bijsturen. Hiervoor maken we onder andere slimme verkeerslichten die op afstand vanuit de verkeerscentrale van Rijkswaterstaat in Wolfheze of vanuit de centrale in Nijmegen bediend kunnen worden. De maatregelen zijn bedoeld voor de hoofdwegen, aantakkende wegen en alternatieve routes. Vooral tijdens calamiteiten en wegwerkzaamheden zal zo n instrumentarium zijn nut bewijzen. Doorstroming Het verkeersmanagement wordt aangevuld met maatregelen waarmee we de doorstroming bij de belangrijkste knelpunten kunnen bevorderen, zoals spitsstroken. Deze concentreren zich op de prioriteit 1-wegen. De belangrijkste in BBKAN zijn: Velperbroek, Trajanusplein in Nijmegen en de A50 Valburg- Ewijk. Regelen Soms is het nodig in te grijpen op wegen en routes met een lagere prioriteit, om wegen met een hogere prioriteit rijdend te houden. Hiervoor zijn er maatregelen die doseren en bufferen, zoals een toeritdoseerinstallatie (TDI). Organiseren Om al deze maatregelen te kunnen besturen is extra menskracht nodig, enerzijds om scenario s te maken (operationeel verkeerskundigen) en anderzijds om deze te kunnen inzetten vanuit een verkeerscentrale (wegverkeersleiders). Ook voor het Meldpunt Wegwerkzaamheden moet personeel beschikbaar zijn. Om ervoor te zorgen dat de belangrijkste verkeerslichten in het wegennet goed afgestemd zijn én blijven op de regelstrategie, moeten deze periodiek worden geëvalueerd en geactualiseerd. Hiervoor zou een externe partij ingehuurd kunnen worden. Maatwerk Ten slotte moet lokaal maatwerk worden geleverd. Plaatselijk kan het nodig zijn om aanvullende maatregelen te treffen om: het verkeersmanagement nog effectiever te maken; plaatselijk een lokaal knelpunt op te lossen; negatieve effecten voor openbaar vervoer, fiets, leefbaarheid en veiligheid te compenseren. 26 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

31 Maatregelenpakket, investeringsprogramma en financiering 4 Voorstel C Akkoord gaan met de ambitie van het investeringsprogramma , het uitvoeringsprogramma 2005 inclusief financiering vaststellen en opdracht geven dit te realiseren. Willen we het verkeer in het KAN-gebied daadwerkelijk regionaal kunnen regelen, dan is een aantal extra verkeersmanagementmaatregelen nodig. Het betreft maatregelen om verkeersgegevens in te winnen (basisvoorziening), verkeer te informeren en bij te sturen (bijvoorbeeld via DRIP s), de doorstroming te verbeteren door het oplossen van de knelpunten en het verkeer te regelen. Doel van de maatregelen is de verkeersstromen op de belangrijkste wegen in het gebied zo lang mogelijk rijdend te houden en de interne bereikbaarheid op peil te houden. Om knelpunten op of rond deze wegen op te lossen, gebruiken we vier basistactieken. Voor elke tactiek kunnen weer verschillende maatregelen worden ingezet. (Zie voor een globale beschrijving van de BBKAN-aanpak hoofdstuk 2 in deze nota.) Met deze uitgangspunten in gedachten heeft het Bestuurlijke Begeleidingsgroep zorgvuldig vastgesteld waar we nog welke maatregelen missen. Investeringsprogramma Het maatregelenpakket om BBKAN tot een succes te maken, is samengevat in het Investeringsprogramma Voor deze maatregelen is een kostenbegroting opgesteld, plus een voorstel voor financiering. Welke resultaten verwachten we van dit pakket? De ambitie om de bereikbaarheid in de planperiode op het niveau van 2003 te houden, zal waarschijnlijk niet voor het hele KAN-gebied worden gehaald. In KAN-noord (regio Arnhem en De Liemers) wordt de ambitie wel gehaald, in KAN-zuid (regio Nijmegen) niet. Reden daarvoor is het ontbreken van voldoende fysieke infrastructuur (overgangen) om verkeer over de Waal heen te krijgen. Het BBKAN-pakket lost dit probleem niet op, maar zal wel leiden tot een optimale verdeling van het verkeer over de beperkt beschikbare capaciteit. In ieder geval zal de uitvoering van het investeringsprogramma ervoor zorgen dat de bereikbaarheid in 2010 over de hele linie ruim 25% beter is dan een situatie zonder dit maatregelenpakket. Het totale programma betreft een investering van circa 27 miljoen, waarvan de Minister van Verkeer en Waterstaat 10 miljoen voor haar rekening neemt zie bijlage A. Deze 10 miljoen stelt zij beschikbaar aan het KAN; de KAN-raad besluit over de besteding ervan. Uitvoeringsprogramma 2005 Om na besluitvorming over het meerjaren investeringsprogramma direct aan de slag te kunnen gaan, is het uitvoeringsprogramma 2005 opgesteld. Dit uitvoeringsprogramma bestaat uit 24 projecten. Het pakket 2005 betreft een investering van ,00 zie figuur Het BBKAN-pakket Het totale BBKAN-pakket bestaat uit diverse soorten maatregelen. Op pagina 26 hebben we al een overzicht gegeven van de belangrijkste typen. De maatregelen voor inwinning, netwerkmanagement en calamiteiten lichten we hieronder verder toe. Het verkeersmanagement moet ook nog georganiseerd en ingezet worden: de exploitatie. Hiervoor is een verkeerscentrale nodig met wegverkeersleiders, moeten regelscenario s gemaakt worden en dient het Meldpunt Wegwerkzaamheden bemenst te worden. Voor de bestuurlijke en ambtelijke aansturing van het project is in hoofdstuk 5 een raamwerk aangegeven Maatregelen voor inwinning Actuele verkeersinformatie is een voorwaarde voor verkeersmanagement. Hoe immers effectief en regiobreed te regelen, als niet of slechts ten dele bekend is waar de files staan en waar nog regelruimte is? Inwinning van verkeersgegevens wordt ook wel aangeduid met de term monitoring. Naast het leveren van informatie voor verkeersbeheersing, worden de gegevens ook gebruikt als basis voor het geven van verkeersinformatie aan weg- Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

32 Behoefte meetsystemen MEETPUNTEN T.B.V. BELEID Intensiteitmeetpunt Snelheidmeetpunt MEETPUNTEN T.B.V. VERKEERSMANAGEMENT Intensiteitmeetpunt (incl. snelheid) Monitoring (intensiteit + snelheid) Wachtrijmeting Figuur 8: Een inventarisatie van de behoefte aan meetsystemen in het KAN-gebied. gebruikers via bijvoorbeeld de radio of het internet. De benodigde informatie moet niet alleen worden ingewonnen (in het overzicht maatregelen detectie genaamd), maar ook worden getransporteerd naar de verkeerscentrale (transmissie). De bewerking van de gegevens vindt plaats in de verkeerscentrale, waar dan de juiste scenario s op het juiste moment worden ingezet. Op een groot deel van de rijkswegen in de KAN-regio wordt al veel informatie verzameld en verzonden naar de verkeerscentrale van Rijkswaterstaat. Op deze wegen is dan ook effectief verkeersmanagement mogelijk. Maar van een klein deel van de rijkswegen en van het merendeel van de provinciale en de gemeentelijke wegen hebben we géén actueel verkeersbeeld zodat deze wegen nog niet in het verkeersmanagement kunnen worden meegenomen. Binnen BBKAN is onderzocht waar nog welke informatiebehoefte bestaat. Daarbij hebben we ons vanzelfsprekend beperkt tot die wegen die tot het beschikbare wegennet van BBKAN horen. De plaatsen waar nog aanvullende invulpunten nodig zijn, zijn aangegeven inn figuur 8. Het gaat om in totaal zestig nieuwe punten. Maatregelen gericht op inwinning van gegevens over files en verkeersstromen worden met prioriteit uitgevoerd, bij voorkeur in 2005 en Het voordeel hiervan is dat tevens de effecten van het verkeersmanagement volgens BBKAN beter en sneller geëvalueerd kunnen worden. Hiermee kunnen we de plannen en regelscenario s dan tijdig bijstellen. Ook biedt de monitoring van het verkeer op het KAN-wegennet de mogelijkheid richting te geven aan langetermijnplannen (zoals het Regionaal Mobiliteitsplan). Alle ingewonnen informatie komt bij de twee verkeerscentrales in Wolfheze en Nijmegen binnen, waar aan de hand van regelscenario s verder bepaald wordt hoe het verkeer te sturen. Om de transmissie tussen inwinlocaties en centrales mogelijk te maken, zal echter nog wel extra (communicatie)infrastructuur moeten worden aangelegd. Voor de onderlinge afstemming is ook een verbinding nodig tussen de centrale van Rijkswaterstaat en die van Nijmegen. 28 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

33 4.1.2 Netwerkmaatregelen De grootste investering is voor de echte verkeersmanagementmaatregelen (netwerkmaatregelen) als DRIP s, verkeerslichten, toeritdoseerinstallaties enzovoort. Met de maatregelen verbeteren we de doorstroming bij knelpunten. Maar ook managen we het verkeer op het KAN-wegennet, zodat dit optimaal benut wordt. In bijlage B specificeren we de kosten per maatregel. Meer achtergrondinformatie is te vinden in de studie Het maatregelarsenaal voor Beter Bereikbaar KAN! Deze studie komt eind augustus 2004 beschikbaar Extra maatregelen voor calamiteiten Belangrijke (voorzorgs)maatregelen voor calamiteiten staan al voor 2005 gepland. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om incident management duidelijke afspraken met hulpverleners over het zo snel mogelijk weer vrijmaken van de autoweg na een ongeval. Maar voor 2006 en later zijn nog een aantal ondersteunende maatregelen nodig, zoals extra DRIP s, tekstkarren ( verrijdbare DRIP s ) en op afstand bedienbare verkeerslichten. In Nijmegen zal het mogelijk zijn de verkeerslichten op het traject Singels-Graafseweg- Neerbosscheweg vanuit de verkeerscentrale zó aan te sturen dat de doorstroming er bevorderd wordt. Op omleidingsroutes zullen bovendien aanvullende voorzieningen worden getroffen. 4.2 Totaaloverzicht kosten In de onderstaande tabel zijn de onderdelen van het Investeringsprogramma en de bijbehorende investeringskosten en personele kosten weergegeven. In figuur 10 bieden we ook een overzicht van de investeringen die al voorzien zijn voor Investeringsprogramma BBKAN De toelichting op het maatregelenpakket van het Investeringsprogramma staat in Bijlage B. De keuze van de maatregelen is in grote lijnen aan de hand van de volgende drie punten bepaald: Betreft het een ICT-maatregel of is het een asfalt - maatregel? ICT-maatregelen worden gemakkelijk opgenomen, asfalt -maatregelen alleen als het strikt noodzakelijk is. Dit heeft te maken met de hoge investering die met asfalt gemoeid is (en de relatief lage kosten van ICT-maatregelen). De kosteneffectiviteit van de maatregel. Van alle maatregelen is een inschatting gemaakt van de kosteneffectiviteit de effectiviteit op de bereikbaarheid per bestede euro. Hoe kosteneffectiever de maatregel, hoe groter de subsidie. Hoe past een maatregel in de totale aanpak? Met andere woorden: Wat is de relatie met andere maatregelen in de omgeving? Maatregelen die elkaar versterken zijn natuurlijk aantrekkelijker. Onderdeel Bedragen in Kosten Subsidiedeel KAN Provincie RWS Gemeenten Planning S = Subsidie E = Eigen bijdrage Netwerkinformatie (inwinsystemen etc.) Netwerkmaatregelen (knelpunten) Netwerkmaatregelen (verkeers- en route info) Extra maatregelen bij calamiteiten en incidenten Mitigerende maatregelen (lokaal) Exploitatie en organisatie - maken scenario s - inzet scenario s - Meldpunt Wegwerkzaamheden - updaten verkeerslichten Figuur 9: Totaaloverzicht kosten van het Investeringsprogramma S E S E S E S E Totaal Deze studie is opvraagbaar bij het projectsecretariaat BBKAN (bbkan@kan.nl) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

34 Maatregelenpakket 2005 Bedragen in Soort Trekker Locatie Maatregel Subsidie bijdrage Figuur 10: Totaaloverzicht kosten van de investeringen gepland voor Eigen bijdrage (trekker) Exploitatie Provincie A325 & N325 Incident management 12 KAN Diverse locaties Updaten verkeerslichten 50 Hele netwerk Communicatie 100 Hele netwerk Meldpunt Wegwerkzaamheden 150 RWS Diverse locaties Inzet SWAB-team Hele netwerk Inzetten regelscenario s Totaal Exploitatie Inwinning KAN Gemeentelijke wegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie Inwinlocaties in netwerk Detectie en transmissie VC 500 Provincie Provinciale wegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie RWS A15 Uitbreiding detectie A15 Andelst - A Rijkswegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie Totaal Inwinning Knelpunten Zevenaar Aansluiting Zevenaar Doesburgseweg en Ringbanen RWS / Zevenaar Aansluiting Zevenaar Doesburgseweg en Ringbanen VRI t Hekke VRI s optimaal instellen: groene golf (budget RWS) Arnhem Lange Water Verlengen strook + aanpassen VRI Nijmegen Neerboscheweg - Hogelandseweg Doseren met verkeerslichten Hatertseweg Koppeling verkeerslichten Annastraat-Neerboscheweg RWS A12, Zuidbaan, Grijsoord -> Waterberg -> A50 A50, westbaan Grijsoord -> Renkum bij knp Grijsoord A50, westbaan, invoeger zuidelijke parallelbaan Koppeling verkeerslichten, bediening vanuit centrale Voorlichting, bewegwijzering 0 50 Snelheidsmaatregelen / stroomlijnen invoeger (binnen bestaand asfalt) Opzwaaien, snelheidslimiet instellen Verleggen puntstuk richting brug Knooppunt Velperbroek Vrije ra ri A12 Zevenaar Pley Velperbroek fl Westervoortsedijk (incl rotonde Velperbroek, Kennedylaan, Lange Water, Westervoortsedijk Optimaliseren verkeerslichten op meerdere kruispunten en rotonde Velperbroek, doseren met verkeerslichten Alle belangrijke KAN VRI s Integraal management VRI s (CVMS) Totaal Knelpunten Totaal Maatregelen Totaal Pakket Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

35 mitigerend incidenten + calamiteiten exploitatie + organisatie inwinsystemen verkeersinfo benutten Figuur 11: Verdeling van investeringen naar soort maatregel in het Investeringsprogramma Noordbaan A12, Velperbroek, Pley en N Het BBKAN-pakket per deelgebied toegelicht Het hiervoor geschetste totale maatregelenpakket voor BBKAN ( ) bestrijkt negen deelgebieden in het KAN. In figuur 13 zijn de gebieden aangegeven. Per deelgebied geven we een toelichting. Uitgaande van een specifiek bereikbaarheidsprobleem in dat gebied is beschreven wat BBKAN bijdraagt aan de oplossing van dit probleem en welke effecten hiervan verwacht worden. De paragraafnummers corresponderen met het nummer van het deelgebied. Partner Eigen bijdrage KAN Provincie RWS Arnhem (Apeldoornseweg) Arnhem (excl. Apeldoornseweg) 440 Nijmegen 475 Zevenaar 225 Didam 25 Duiven 150 Westervoort 100 Rheden 50 Wijchen 50 Figuur 12: Eigen bijdrage per partner in het Investeringsprogramma Probleem De routes vanuit De Liemers en de Veluwezoom Oost over de A12 en de A348 zijn bekende filetrajecten. Dit maakt de omgeving Arnhem slecht bereikbaar vanuit de oosthoek onder meer ook voor doorgaand verkeer uit de Achterhoek en Duitsland. Bijkomend probleem is dat veel weggebruikers de stremmingen proberen te ontwijken door te kiezen voor de sluiproutes de oude rijksweg en de dorpenroute, met alle veiligheids- en leefbaarheidsproblemen van dien. Aanpak Op korte termijn richt de aanpak zich op beperkte vergroting van de capaciteit bij de belangrijkste knelpunten, bijvoorbeeld door de verkeerslichten op de rotonde Velperbroek en de Pleyroute beter op elkaar in te stellen. Op de A50 richting Apeldoorn gaan we uit van de reeds geplande spitsstrook. Wel blijft het vooralsnog nodig om het externe verkeer tussen Oud Dijk en Zevenaar te reguleren. Op langere termijn voorziet het maatregelenpakket van BBKAN in maatregelen die de capaciteit op Velperbroek, Pleyroute en Velperbroek substantiëler vergroten. Het gaat dan om (gecombineerd in te zetten): een vergroting van de capaciteit van rotonde Velperbroek, een vergroting van de afrijcapaciteit op de Pleyroute met een derde rijstrook tot en met het Lange Water en om een spitsstrook op de Noordbaan van de A12 tussen Velperbroek en Waterberg. Effect De kortetermijnmaatregelen leiden tot (enige) verbetering van de bereikbaarheid, vooral vanuit De Liemers. Reguleringsmaatregelen maken het mogelijk om de Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

36 Figuur13: De deelgebieden in het KAN waarvoor maatregelen zijn gepland (BBKAN-clusterkaart). bereikbaarheid vanuit de verschillende windrichtingen op een evenwichtige wijze te verdelen. De maatregelen voor de langere termijn verbeteren de bereikbaarheid vanuit het oosten (o.a. De Liemers). Ook ontstaat dan substantieel ruimte voor verbetering van de bereikbaarheid vanuit het noorden (o.a. Dieren en Zutphen) Zuidbaan A12, Velperbroek, Pley Probleem Voor verkeer dat Arnhem via de Pleyroute wil verlaten, is de rotonde Velperbroek het belangrijkste knelpunt, met dagelijks opstoppingen richting de rotonde. Stroomafwaarts is regelmatig filevorming op de zuidbaan van de A12 tussen Duiven en Zevenaar, bij de aansluiting Zevenaar en bij knooppunt Oud Dijk. Hierdoor is zowel de interne bereikbaarheid vanuit Arnhem (richting De Liemers, Rheden en Dieren), als de externe bereikbaarheid richting Achterhoek en Duitsland matig. Aanpak Op korte termijn wordt de doorstroming bij knelpunt Velperbroek verbeterd met een vrije rechtsaffer vanaf Pleyroute richting de zuidbaan van de A12. Snelheidsmaatregelen zullen op die zuidbaan zorgen voor een rustiger verkeersbeeld. Voor de iets langere termijn stellen we voor een derde rijstrook aan te leggen op de Pleyroute richting Velperbroek. In die periode kan ook de rijbaansplitsing bij Oud Dijk richting A18 worden verbeterd. Via het verbeterde knooppunt kan verkeer richting Didam worden omgeleid, om zo de aansluiting Zevenaar minder te belasten. Met de (in 2006 te realiseren) verkeerssignalering op de Pleyroute tussen Velperbroek en Nijmeegseplein wordt verder de vertraging door incidenten en ongevallen geminimaliseerd. Effect De (beperkte) bereikbaarheidsproblemen worden al behoorlijk opgelost met de maatregelen die op de korte termijn getroffen worden, zeker in combinatie met de derde rijstrook op de Pleyroute. Andere ingrijpende maatregelen leiden vooralsnog niet tot een verdere substantiële verbetering van de bereikbaarheid Arnhem Probleem De grootste afwikkelingsproblemen in Arnhem zijn op 32 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

37 De effecten van het BBKAN-pakket Het BBKAN-pakket draagt in de komende jaren in belangrijke mate bij aan het bereikbaar houden van de regio. Het pakket is samengesteld uit veel verschillende maatregelen, die op elkaar ingrijpen en elkaars effect zo versterken. Het effect van één afzonderlijke maatregel is redelijk eenvoudig vast te stellen. Maar wat voor effect mogen we verwachten van het totale pakket? In 2010 zullen er aanmerkelijk meer kilometers worden gereden op de wegen in het KAN. Logisch, want tot 2010 neemt de intensiteit ten opzichte van 2003 met tien procent toe. Daarnaast zijn tegen die tijd bijvoorbeeld de nieuwbouwlocaties Waalsprong, Schuytgraaf en Westeraam klaar, wat natuurlijk voor veel extra verkeer zorgt. En dit alles bij een bijna gelijkblijvend wegennet. In figuur 14 is de afgelegde afstand over het KANwegennet weergegeven. De gegevens zijn afkomstig uit een verkeersmodel. Prio staat voor wegen met een prioriteit van respectievelijk 1, 2, 3 of 4 (corresponderend met de prioritering van de Regelstrategie BBKAN); L&V voor wegen die ontzien moeten worden met het oog op leefbaarheid en veiligheid. Achtereenvolgens zijn weergegeven de situatie in 2003, de situatie in 2010 zonder BBKAN en de situatie in 2010 met BBKAN. In figuur 15 worden de reistijdverliezen in uren weergegeven van al het verkeer op het KAN-netwerk in de ochtendspits. Reistijdverliezen nemen toe als gevolg van files en wachtrijen. Door inzet van het BBKANpakket moeten de reistijdverliezen weer gaan afnemen. Met behulp van het eerder genoemde model is de situatie in 2010 met en zonder BBKAN vergeleken met Te zien is in de figuur dat zonder maatregelen de verliezen als gevolg van files en wachtrijen meer dan verdubbelen. Nu tien minuten in de file, betekent in 2010 ongeveer twintig minuten in de file. Wat doet BBKAN hieraan? De toename in het aantal verliesuren wordt dankzij de BBKAN-maatregelen tot de helft beperkt, oftewel tot slechts 15 minuten. De wegen die het meest profiteren van BBKAN, zijn de wegen die prioriteit 1 hebben in de regelstrategie. De meeste maatregelen zijn ook op of rond deze hoofdaders van het KAN-net gepland. In figuur 16 is de geboekte winst per prioriteit weg weergegeven. Uit de grafiek is af te lezen dat de groei vooral plaatsvindt op de prioriteit 1-wegen, oftewel op routes die daarop het best berekend zijn. De verkeersdruk op wegen die belangrijk zijn voor de leefbaarheid en de veiligheid en die dus gebaat zijn bij minder verkeer neemt juist af. Dit is de gewenste ontwikkeling. Figuur 15: Reistijdverlies van alle verkeer in het KAN IN DE OCHTENDSPITS Figuur 14 Gereden kilometers op BBKAN-wegen Figuur 16: Reistijdverlies van alle verkeer per prioriteit weg in de ochtendspits Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

38 het Nijmeegseplein, radialen en de op de Singel-ring. Dit leidt tot (beperkte) bereikbaarheidsproblemen voor verkeer dat Arnhem vanuit het zuiden via de A325 benadert. Aanpak Binnenkort wordt gestart met een ingrijpende reconstructie van het Nijmeegseplein en met het project Omsingeling Doorbroken. Optimale benutting van het netwerk (voor auto en openbaar vervoer) in en rond Arnhem bevorderen we met een Transferium, een route-informatiepaneel op de A325 direct ten zuiden van Arnhem, en één bij Elst. Effect Met de reconstructie van het Nijmeegseplein komt de bereikbaarheid van Arnhem vanuit onder meer de Betuwe op een acceptabel niveau. Met de Omsingeling Doorbroken wordt de bereikbaarheid van de binnenstad verbeterd Westbaan A50, Grijsoord Renkum Valburg Probleem De westbaan van de A50 tussen de knooppunten Grijsoord en Valbrug is zwaar belast. Drie knelpunten spelen hier een rol: knooppunt Grijsoord (splitsen en samenvoegen van verkeersstromen), het wegvak Grijsoord Renkum Heteren (onstabiele afwikkeling) en knooppunt Valburg (terugslag door knelpunt ten zuiden van knooppunt). De nu nog relatief beperkte problemen op de A50 leiden tot een matige interne en externe bereikbaarheid van het KAN van en naar het westen van Nederland. Dit deel van de A50 vormt de westelijke ruggengraat van het KAN. Het is een belangrijk deel van de voorkeursroutes, zoals vastgesteld in de eerste fase van BBKAN. De problemen op dit traject mogen daarom niet groter worden. Zo voorkomen we ook overlast door sluipverkeer door Oosterbeek. Aanpak Op korte termijn wordt in ieder geval een spitsstrook tussen Heteren en Valburg gerealiseerd. Eenvoudige maatregelen, zoals aanpassingen in de rijstrookindeling en snelheidsmaatregelen, zorgen bovendien voor een soepelere en stabielere afwikkeling in knooppunt Grijsoord en op de rest van het wegvak. Op langere termijn is een spitsstrook voorzien over de totale lengte tussen Grijsoord en Heteren. Voor sluiproutes tussen Heteren en Zetten, en via de Wolfhezerweg door Oosterbeek, worden verkeerswerende maatregelen getroffen. Effect De maatregelen voor de korte termijn hebben beperkt effect op de (vooralsnog beperkte) problemen. Een spitsstrook zal op den duur bijdragen aan een betere bereikbaarheid, mits ook stroomafwaarts (tussen de knooppunten Valburg en Ewijk en verder) de knelpunten worden aangepakt (zie ook paragraaf 4.3.7) Oostbaan A50, Valburg Renkum Grijsoord Probleem De oostbaan van de A50 tussen knooppunt Valburg en de aansluiting Heteren is dagelijks overbelast. Het wegvak richting Grijsoord is zwaar belast en kent een onrustige verkeersafwikkeling. Aansluitend is er ook onrust op de zuidbaan van de A12 tussen Grijsoord en Waterberg. Filevorming op de noordbaan van de A12 ten westen van Grijsoord slaat regelmatig terug op dit deel van de A50. De slechte afwikkeling op de westbaan leidt tot een matige interne en externe bereikbaarheid van het KAN van en naar het westen. Dit deel van de A50 vormt de westelijke ruggengraat van het KAN; het vormt een belangrijk deel van de voorkeursroutes, zoals vastgesteld in de eerste fase van BBKAN. De problemen op dit traject mogen daarom niet groter worden. Aanpak Op korte termijn wordt de verkeersafwikkeling stabieler gemaakt met eenvoudige middelen, zoals snelheidsmaatregelen. Voor de langere termijn is een spitsstrook wenselijk op het totale traject tussen de knooppunten Valburg en Grijsoord. Een alternatief voor de spitsstrook is het reguleren van toeleidend verkeer (vanaf de A15 uit westelijke richting) in knooppunt Valburg. Effect De maatregelen voor de korte termijn hebben beperkt effect op de problemen. Een spitsstrook zal op den duur bijdragen aan een betere bereikbaarheid, ervan uitgaande dat ook de knelpunten stroomafwaarts op de A12 (zeker ten westen van knooppunt Grijsoord) worden aangepakt A15, knooppunt Ressen, A325 en Arnhem Probleem De slechte afwikkeling van verkeer vanaf de zuidbaan van de A15 naar de oostbaan van de A325 (richting Arnhem) is het grootste knelpunt. Hierdoor wordt ook verkeer richting Nijmegen geblokkeerd en is het er onveilig zie de recente kettingbotsing. Mede door 34 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

39 Figuur 17: Spitsstrook op de A50 bij Ewijk dit knelpunt is er af en toe sprake van sluipverkeer op verschillende wegen rond Elst. Het afwikkelingsprobleem bij knooppunt Ressen heeft een beperkte invloed op de bereikbaarheid. Maar een goed functionerend knooppunt Ressen leidt tot een betere verdeling van verkeer richting Nijmegen over de A50 en de A325. Aanpak In knooppunt Ressen kan geen extra capaciteit worden geboden aan verkeer richting Arnhem. Daarom zal het (rijdende) verkeer richting Nijmegen eerder gescheiden worden van (stilstaand) verkeer richting Arnhem. Op de A15 kort na de toerit Elst wordt de invoegstrook vervangen door een weefvak. Vervolgens worden beide verkeersstromen apart gehouden met een eenvoudige rijbaanscheiding (bijvoorbeeld pilonnen). Lokale filebeveiliging gaat achteropkomend verkeer tijdig waarschuwen en zo (extra oponthoud door) ongevallen voorkomen. Tevens zijn verkeersremmende maatregelen op sluiproutes rond Elst voorzien. Effect De maatregelen leiden niet direct tot substantiële verbetering van de bereikbaarheid van Arnhem en Nijmegen. Ze zijn wel essentieel voor een robuuste verkeersafwikkeling op een van de belangrijke scharnieren in het netwerk van BBKAN Westbaan A50 Valburg Ewijk Neerbosch Probleem De westbaan ten zuiden van knooppunt Valburg is zwaar belast met veel invoegend verkeer vanaf de A15. De verkeersstroom vanaf de A50 naar de A73 is te groot voor de (enkelstrooks) verbinding in knooppunt Ewijk. Ten slotte is er sprake van een knelpunt bij knooppunt Neerbosch waar veel verkeer in zuidelijke richting wil rijden. Nijmegen is momenteel slecht bereikbaar vanuit het westen en het noorden. De A325 Trajanusplein en de A50 A73 Neerbossche weg zijn de twee mogelijke invalsroutes. Maar met de huidige problemen is de A50 geen goed alternatief. Aanpak Op korte termijn wordt het samenvoegen van ver- Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

40 Figuur 18: File voor de Waalbrug keer op de westbaan van de A50 ten zuiden van Valburg verbeterd met enkele eenvoudige maatregelen, zoals het verleggen van het samenvoegpunt. Het route-informatiepaneel ten westen van Valburg kan ook ingezet worden voor het informeren van verkeer over de snelste route. Op langere termijn is een samenhangend pakket van ingrijpende capaciteitsmaatregelen ontwikkeld voor het totale traject vanaf knooppunt Valburg tot en met knooppunt Neerbosch. Een spitsstrook op de westbaan van de A50 tussen de knooppunten Valburg en Ewijk is de eerste maatregel. Met een dynamische rijbaanindeling in knooppunt Ewijk zal verkeer vanaf de westbaan van de A50 in de spitsen met twee rijstroken doorrijden naar de zuidbaan van de A73. Verkeer vanaf de N322 moet dan via de aansluiting Beuningen rijden om de oostbaan van de A50 te bereiken. 4 Herindeling van de zuidelijke rijbaan voor knooppunt Neerbosch zal de zware verkeersstroom in zuidelijke richting meer capaciteit bieden. Maatregelen aan de westzijde van Nijmegen moeten de instroom reguleren om blokkades in de stad zelf te voorkomen. Het reguleren van de instroom van verkeer vanaf de A15 voor knooppunt Valburg is een (minder effectief) alternatief. Effect De effecten van de kortetermijnmaatregelen zijn beperkt. Dat geldt ook voor het doseren vanaf de A15 in knooppunt Valburg. Met de grotere maatregelen (onder meer een spitsstrook) bij knooppunt Ewijk zijn wel aanzienlijke verbeteringen te realiseren Oostbaan A50 Neerbosch Ewijk Valburg Probleem Sinds de ingebruikname van de spitsstrook op de A50 tussen Ewijk en Valburg zijn de problemen hier beperkt. Ook is er niet direct sprake van bereikbaarheidsproblemen. Wel is in het knooppunt Neerbosch de verbinding voor verkeer op de A73 vanuit het zuiden naar het westen onveilig. Dit betreft zowel de splitsing ten zuiden van het knooppunt, als de verbindingsboog en de samenvoeging met het verkeer uit Nijmegen. Aanpak Voor de oostbaan van de A50 tussen Ewijk en Valburg 4 De betrokken partijen beseffen dat deze maatregel een mogelijke oplossing is. Studie en afstemming moeten uitsluitsel geven. 36 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

41 voldoet de spitsstrook. Bij knooppunt Neerbosch richten de maatregelen zich op het veiliger maken van de verkeerssituatie direct ten zuiden van het knooppunt door het aanpassen van onder meer wegmarkeringen. Effect De maatregelen hebben nauwelijks een bereikbaarheidseffect. Wel zal de veiligheid toenemen, met minder ongevallen (en hinder door ongevallen) als resultaat Nijmegen, Singels Probleem Belangrijkste knelpunt is de capaciteit van de Singels en het Keizer Karelplein in Nijmegen. Om blokkade in de binnenstad te voorkomen wordt de A325 vanuit het noorden gedoseerd ter hoogte van het Trajanusplein. Nijmegen is hierdoor slecht bereikbaar vanuit het noorden, met name via de A325. Aanpak Allereerst richten de maatregelen zich in het noorden van Nijmegen op het optimaal benutten van de verkeerslichten op de Singels en een dynamische dosering op het Trajanusplein. Sinds kort wordt het doseren op het Trajanusplein op een meer dynamische wijze gekoppeld aan de beschikbare capaciteit op de Singels, zodat nodeloze vertraging op de N325 wordt beperkt. Aansluitend zijn voor 2005 gerichte P+R-informatieborden gewenst bij Lent en bij Elst om automobilisten die vanaf de A325 Nijmegen inrijden te wijzen op het alternatief van het openbaar vervoer. Daarnaast zetten we in op de alternatieve invalsroute via de A50, de knooppunten Ewijk en Neerbosch en de Neerbosscheweg (zie paragraag 4.3.7). Maar zolang deze route niet ingrijpend wordt aangepakt, zijn ook daar de mogelijkheden om extra verkeer te verwerken beperkt. De overige maatregelen voor 2006 zijn gericht op het op termijn beheersbaar houden van de verkeerssituatie aan de westzijde van Nijmegen. Dit is zeker noodzakelijk wanneer de invalsroute via de A50 en de Neerbosscheweg meer benut worden. In dat kader past ook de dynamische route-informatie voor verkeer dat Nijmegen vanuit het zuiden over de A73 wil benaderen. Effect Door al deze maatregelen zal Nijmegen per auto vanuit het noorden via de A325 iets minder slecht bereikbaar worden. Maar met benuttingsmaatregelen wordt niet de gewenste kwaliteit gerealiseerd. Alternatieven blijven daar nodig. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

42 38 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

43 De organisatie 5 Voorstel D Akkoord gaan met het instellen van de Stuurgroep BBKAN met bijbehorende verantwoordelijkheden en de Stuurgroep opdracht geven de organisatie verder uit te werken conform het geschetste raamwerk, inclusief financieringsmodel. De Stuurgroep benoemt een programmamanager, een inframanager en een verkeersmanager. De stap van verkeer managen op uitsluitend de eigen wegen met uitsluitend de eigen maatregelen naar regionaal managen, heeft organisatorisch gezien veel voeten in de aarde. Om het verkeer regionaal te informeren (over files, omleidingen enzovoort) en waar nodig bij te sturen, is immers een organisatie nodig die het mandaat heeft tijdelijk de knoppen over te nemen van de feitelijke wegbeheerders. Maar hoe zouden de BBKAN-partijen in deze organisatie vertegenwoordigd moeten zijn? Wie is het aanspreekpunt? Wie precies zit aan de knoppen en met welk mandaat? Wie betaalt wat? De Bestuurlijke Begeleidingsgroep heeft al deze vragen proberen te beantwoorden en een voorstel uitgewerkt voor een slanke en vooral daadkrachtige organisatie: het Kernteam BBKAN. 5.1 Kernteam BBKAN Het voorstel van de Bestuurlijke Begeleidingsgroep is om een Stuurgroep, een programmamanager, verkeersmanager en inframanager te benoemen. Dit wordt het Kernteam BBKAN Stuurgroep De Stuurgroep is het aanspreekpunt voor BBKAN. Feitelijk is dit het dagelijkse bestuur voor BBKAN en het is daarmee verantwoordelijk voor de realisatie van het totaalpakket. De leden van de Stuurgroep zijn vertegenwoordigers van de betrokken partijen: Portefeuillehouder Verkeer en Vervoer van het KAN (voorzitter); Gedeputeerde Verkeer provincie Gelderland; HID / Directeur Infrastructuur Rijkswaterstaat DON; Wethouder Verkeer gemeente Arnhem; Wethouder Verkeer gemeente Nijmegen; Wethouder Verkeer van een gemeente namens KAN Noord (vacature); Wethouder Verkeer van de gemeente Heumen namens KAN Zuid. De taken van de Stuurgroep zijn de volgende: De Stuurgroep doet het voorstel voor het jaarlijks uitvoeringsprogramma BBKAN (een programma op basis van dit integrale verkeersmanagementplan). Welke projecten worden door wie uitgevoerd en welke financiële verdeelsleutel wordt hierbij gehanteerd? De Stuurgroep bewaakt de voortgang van de realisatie en de inzet van de maatregelen; is opdrachtgever voor het uitvoeren van regionaal verkeersmanagement volgens regelscenario s; hakt knopen door bij (conflicten rond) de afstemming van de wegwerkzaamheden; en doet jaarlijks het voorstel voor de implementatie en uitvoering van scenario s voor verkeersmanagement. Het voorstel dat de Stuurgroep jaarlijks opstelt, wordt met alle portefeuillehouders Verkeer en Vervoer van de KAN-gemeenten besproken en vervolgens aan de KAN-raad ter besluitvorming aangeboden. De mensen en middelen die voor het uitvoeren van deze taken nodig zijn, regelen de stuurgroepleden zelf vanuit de eigen organisatie Programmamanager De programmamanager BBKAN is de opdrachtnemer van de Stuurgroep en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het totaalplan BBKAN. Hij of zij werkt hiervoor nauw samen met de inframanager en de verkeersmanager. De taken van de programmamanager zijn de volgende: Hij of zij is verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen van BBKAN; voert ambtelijk overleg met alle partners over het beleid en het jaarlijks uitvoeringsprogramma; stemt beleid en uitvoering BBKAN af met de Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

44 Figuur 19: De verkeerscentrale is het kloppend hart van verkeersmanagement. omgeving (onder andere met de Klankbordgroep); is verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie; bewaakt de subsidies en de randvoorwaarden aan projecten; en bewaakt de voortgang van projecten (acties, maatregelen en scenario s). Het KAN is formeel opdrachtgever voor BBKAN, besluit en beschikt over de subsidiegelden, vertegenwoordigt de 21 KAN-gemeenten en staat onafhankelijk ten opzichte van de samenwerkende wegbeheerders. Het KAN heeft om die reden aangegeven te willen voorzien in de functie programmamanager Inframanager De inframanager BBKAN coördineert de beschikbaarheid en de capaciteit van de infrastructuur. Ook zorgt hij of zij ervoor dat de verkeersmanagementmiddelen gemaakt worden en beschikbaar zijn. Praktisch gezien betekent dit dat de inframanager: het uitvoeringsprogramma realiseert; verantwoordelijk is voor het (regelen van) beheer en het onderhoud van de maatregelen; het incident management op het KAN-wegennet organiseert; projectleider is van het Meldpunt Wegwerkzaamheden; en kaders stelt voor regionale omleidingen en hindervrij werken aan de weg. De provincie Gelderland is grootste wegbeheerder in het KAN-gebied. Een aanzienlijk deel van de maatregelen staat gepland op haar wegennet. Professioneel wegbeheer is er goed ontwikkeld, onder meer door de regionale vertakking van de beheersafdeling. De provincie Gelderland heeft daarom aangegeven te willen voorzien in de functie van inframanager Verkeersmanager De verkeersmanager BBKAN is verantwoordelijk voor de inzet en ontwikkeling van de scenario s vanuit de verkeerscentrale. Zijn taken bestaan uit: scenario s maken; scenario s uitvoeren; afhandelen van verkeerscrises; en 40 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

45 Stuurgroep (KAN, Nijmegen, Arnhem, Heumen, provincie, RWS, i vacature KAN-noord) Programmamanager (kwartiermaker KAN) - meerjaren programma, subsidies - (financiële) vernantwoording - beleid - communicatie & secretariaat Inframanager (kwartiermaker provincie) Verkeersmanager (kwartiermaker RWS) - uitvoeringsprogramma - beheer en onderhoud - incident management - Meldpunt Wegwerkzaamheden & regionale omleidingen - scenario s maken - scenario s uitvoeren - afhandelen verkeerscrises - inzet middelen/mensen organiseren Figuur 20: Een schematisch overzicht van het Kernteam BBKAN. het organiseren van de inzet van middelen en mensen ten behoeve van de implementatie en uitvoering van scenario s. Verkeersmanagement is een van de kerntaken van Rijkswaterstaat. De organisatie is daarop toegesneden. Daarnaast beschikt Rijkswaterstaat over de Verkeerscentrale Noord- en Oost-Nederland waarvandaan weggebruikers geïnformeerd en eventueel bijgestuurd kunnen worden. Het voorstel is dan ook om de verkeersmanager door Rijkswaterstaat te laten invullen. De verkeersmanager zal voldoende mandaat moeten krijgen van de Stuurgroep om het operationeel verkeersmanagement goed te kunnen uitvoeren. Het mandaat overstijgt de beheersgrenzen van afzonderlijke wegbeheerders. Het geeft de verkeersmanager de nodige regelruimte binnen de scenario s om in te kunnen spelen op onverwachte situaties. Het geeft beslissingsbevoegdheid in die situaties waarin de regelscenario s niet voorzien, bijvoorbeeld bij calamiteiten. De partners van BBKAN zorgen voor aanspreekpunten binnen de eigen organisatie. De verkeersmanager gebruikt deze om snel plannen te kunnen aanpassen of extra middelen te kunnen inzetten (afzettingen, tekstkarren). De verkeersmanager bewaakt ook de verkeersbelangen van aangrenzende regio s en de landelijke belangen voor het hoofdwegennet. Zo zullen bij een bovenregionale of landelijke verkeerscrisis de geldende scenario s tijdelijk plaats maken voor landelijke omleidingsroutes. Omgekeerd zal de verkeersmanager zorgen voor grootschalige (landelijke) omleidingen om het KAN-gebied heen bij een grote stremming in het KAN. De verkeerscentrales die deze verkeersmanager zal gebruiken, zijn de Verkeerscentrale Noord- en Oost- Nederland (VCNON) van Rijkswaterstaat op Wegstation Planken Wambuis (Wolfheze) en voor het verkeer in Nijmegen de gemeentelijke Verkeerscentrale in Nijmegen. Beide centrales beschikken over de instrumenten om verkeer te managen en vormen hiermee het kloppend hart van verkeersmanagement in het KAN-gebied. De fysieke koppeling van de twee verkeerscentrales is opgenomen in het maatregelenpakket. Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

46

47 Overige werkzaamheden in BBKAN 6 BBKAN staat niet alleen voor denken en plannen maken. Om te laten zien waartoe samenwerken leidt, is een aantal projecten opgestart die op korte termijn tot concrete resultaten leiden: de zogenaamde quick wins en het Meldpunt Wegwerkzaamheden. De Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN heeft beide deelprojecten al in een eerder stadium vastgesteld. Hieronder lichten we ze nog kort toe. 6.1 Meldpunt Wegwerkzaamheden Op 22 maart 2004 is het Meldpunt Wegwerkzaamheden opgericht. De taken van het Meldpunt zijn kort gezegd het informeren van professionals en het grote publiek over geplande werkzaamheden, en het onderling afstemmen van werkzaamheden. Werk aan de weg? Informeren Professionals als openbaar vervoer, politie en hulpdiensten kunnen de informatie van het Meldpunt goed gebruiken om hun eigen dienstverlening veilig te stellen. Busbedrijven passen indien nodig een route tijdelijk aan om het algemene tijdschema niet in gevaar te brengen. Politie en hulpdiensten kunnen extra maatregelen treffen om te blijven voldoen aan de wettelijke aanrijtijden. Natuurlijk werden de professionele weggebruikers in het verleden ook al geïnformeerd over wegwerkzaamheden, maar dan door elke wegbeheerder afzonderlijk. Met het Meldpunt is er één regionaal informatieloket, wat de informatievoorziening stroomlijnt. Het publiek kan zijn voordeel doen met de informatie over werkzaamheden door bijvoorbeeld andere routes te kiezen, de auto te laten staan of (in geval van bedrijven) door bezoekers te waarschuwen over de omleidingen. Belangrijk is ook dat door de informatievoorziening de weggebruiker zich in ieder geval niet ondergeïnformeerd voelt door de overheid. Sinds begin juli vindt de publieksvoorlichting plaats door middel van een wekelijkse rubriek in de regionale krant De Gelderlander. Maandelijks wordt de overzichtskaart geplaatst en wekelijks een update. Op de website van De Gelderlander ( en op de speciale website van BBKAN ( is de kaart eveneens beschikbaar. Ook is het mogelijk een abonnement te nemen op de service (e-nieuws), waarbij wekelijks het overzicht per wordt toegezonden. Om de service verder te promoten zijn mottoborden gemaakt en wordt later in 2004 andere media gebruikt (bijvoorbeeld radio). Elke week een nieuwe ontknoping... volg het via de website Figuur 21: De nieuwe mottoborden die onder meer tijdens de 4-daagse zijn ingezet Afstemmen Wat de regionale bereikbaarheid betreft, is de meeste winst met het Meldpunt te behalen bij de wegbeheerders zelf. Doordat zij op de hoogte zijn van elkaars plannen, kunnen zij immers hun plannen op elkaar afstemmen. Hiermee voorkom je bijvoorbeeld dat twee buur-wegbeheerders voor onnodig extra overlast zorgen doordat ze in dezelfde periode een weg openbreken. Wegbeheerders kunnen elkaar ook te hulp schieten bij omleidingen. Als dat beter is voor de regionale bereikbaarheid, hoeft een wegbeheerder dan niet te zoeken naar een omleiding over uitsluitend zijn eigen wegen, maar leidt hij om vanzelfsprekend Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

48 Figuur 22: Groepsfoto van het beheerdersoverleg op 22 maart 2004 in goed overleg over wegen van een collega. Om de coördinatie tussen wegbeheerders mogelijk te maken voorziet het Meldpunt onder meer in: Beheerdersoverleg. Eenmaal per jaar organiseert het Meldpunt een overleg om alle aanwezigen een totaaloverzicht te bieden van het komende jaar, de afstemming van nog ruwe planningen mogelijk te maken en eenvoudigweg voor het verbeteren van de persoonlijke contacten onderling. Op 22 maart 2004 is het eerste beheerderoverleg succesvol georganiseerd. De wegbeheerders hebben de banden onderling verder aangetrokken en de grote werken voor 2004 zijn in beeld. Naast de jaarlijkse plenaire bijeenkomst is in de regio Arnhem en de regio Nijmegen in kleiner verband een afstemmingsoverleg opgericht. Dit voorziet onder meer in het bespreken van de plannen op de korte termijn. Handboek Wegwerkzaamheden. Een handige checklist met tips en praktijkvoorbeelden over hoe wegwerkzaamheden met behulp van het Meldpunt goed af te stemmen en te communiceren. Contactpersonenoverzicht. Probleem voor een goede afstemming van de werkzaamheden is vaak dat de juiste personen niet bereikt worden door personeelsmutaties, slechte bereikbaarheid enzovoort. Het overzicht voorziet in een altijd up-to-date lijst. Beheerderskaarten. Eén duidelijke kaart met daarop de beheersgrenzen van gemeentelijke wegbeheerders en de wegen van de Provincie en het Rijk. Een andere kaart omvat informatie over de professionals: de politieregio s, hulpverlenersregio s, openbaarvervoerroutes enzovoort. Evenementenkalender. Biedt een actueel overzicht van relevante evenementen en feestdagen. Hiermee kan een ongelukkige planning tijdens bijvoorbeeld een feestdag in Duitsland die heel veel verkeer genereert worden voorkomen Planning De eerste proefperiode van 22 maart 2004 tot en met 8 juli 2004 bleek uiterst succesvol. Op basis van een tussenevaluatie is besloten nu al met het publiek te communiceren. In mei 2005 wordt het Meldpunt Wegwerkzaamheden definitief geëvalueerd en de knoop doorgehakt over het al dan niet doorzetten. 6.2 Quick wins De meeste extra verkeersmanagementmaatregelen die nodig zijn in het KAN-gebied, worden pas doorgevoerd als de huidige fase 2 naar behoren is afgerond. In deze fase beantwoorden we immers belangrijke vragen als: welke concrete aanpak kiezen we? en dus: welke maatregelen moeten we waar treffen? Toch zijn er een aantal maatregelen waarvan nu al duidelijk is dát ze er moeten komen en wáár ze moeten komen. Om te laten zien dat BBKAN echt werkt, heeft de Bestuurlijke Begeleidingsgroep BBKAN zeventien van deze maatregelen en projecten aange- 44 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

49 wezen als quick win voor Het betreft zeven regionale omleidingsroutes en tien echte verkeersmanagementmaatregelen. Het verzorgen van regionale omleidingsroutes. Deze projecten hebben als doel de verkeersoverlast bij wegwerkzaamheden te beperken. Normaliter wordt het verkeer bij werkzaamheden alleen over de eigen wegen omgeleid, maar bij deze quick wins zullen de omleidingen waar nodig regionaal, over de beheersgrenzen heen, lopen. Het betreft: 1. Werkzaamheden Nijmeegseplein, Arnhem 2. Werkzaamheden St. Annastraat, Nijmegen 3. Werkzaamheden Ovatonde, Nijmegen 4. Werkzaamheden bruggen Maas-Waalkanaal 5. Werkzaamheden singels, Arnhem 6. Werkzaamheden A12 bij Zevenaar 7. Werkzaamheden A12/N224 Verkeersmanagementmaatregelen. Een deel van onderstaande maatregelen is een initiatief vanuit BBKAN en een deel niet. Voor die laatste categorie geldt dat het projectteam en de Bestuurlijke Begeleidingsgroep van BBKAN zich inspannen de projecten te beïnvloeden, oftewel om ervoor te zorgen dat de betreffende maatregel goed in het BBKAN-beleid past. 8. Afstemmen verkeerslichten Pleyroute en Velperbroek 9. Incident management op Pleyroute 10. Voortzetten proef spitsstrook A50 Terlet 11. Pilot scenario s Waalovergangen Nijmegen 12. Dynamische rijbaanmarkering 13. Mottoborden 14. Ludenlaan/N Koppelen verkeerslichten Arnhem 16. Koppelen verkeerslichten Nijmegen 17. Nijmeegseplein, ontwerp verkeerslichten Alle quick wins worden nog in 2004 uitgevoerd. De kosten van alle projecten samen bedragen ,00 een bedrag dat de samenwerkende partners dus al in 2004 in BBKAN investeren Toelichting per quick win Werkzaamheden Nijmeegseplein, Arnhem (1) Eind 2004 wordt het Nijmeegseplein ingrijpend gereconstrueerd. Dat zal gepaard gaan met de nodige verkeersoverlast. Het project wordt door de provincie aanbesteed op de zogenaamde design-and-construct wijze. Dit betekent dat de opdrachtgever een programma van eisen op de markt brengt, waarna de aannemers mogen bepalen hoe het product er precies uit gaat zien en hoe het gerealiseerd wordt. Het projectteam BBKAN heeft ervoor gezorgd dat dit programma van eisen onder meer stelt, dat de aannemer moet zorgen voor regionale omleidingsroutes en dat hij daarvoor in contact moet treden met de betrokken BBKAN-partners. Het projectteam blijft daarnaast de vinger aan de pols houden. Werkzaamheden St. Annastraat, Nijmegen (2) Deze reconstructie is inmiddels achter de rug. Het projectteam heeft ervoor gezorgd dat er goede omleidingsroutes waren tijdens de werkzaamheden. Dat heeft gewerkt: er hebben zich nauwelijks verkeersproblemen voorgedaan. Werkzaamheden Ovatonde, Nijmegen (3) Het projectteam heeft ervoor gezorgd dat regionale omleidingsroutes volgens BBKAN in de werkzaamheden (en ook de projectkosten) zijn opgenomen. Het projectteam houdt ook hier de vinger aan de pols. Werkzaamheden bruggen Maas-Waalkanaal (4) In 2004 en 2005 worden vier bruggen over het Maas- Waalkanaal verhoogd. Dit zijn ingrijpende werkzaamheden. Het projectteam zorgt ervoor dat er tijdens de werkzaamheden regionale omleidingsroutes beschikbaar zijn. Voor drie bruggen zijn de routes al in kaart gebracht. Ook de werkzaamheden aan de sluis bij Weurt zijn ingrijpend. Omleidingsroutes van deze werkzaamheden zijn inmiddels onderdeel van de quick win. Werkzaamheden Singels, Arnhem (5) Ook bij de uitvoering van het project Omsingeling doorbroken van de gemeente Arnhem zorgt het projectteam ervoor dat er aandacht is voor regionale omleidingsroutes volgens de BBKAN-principes. Werkzaamheden A12 bij Zevenaar (6) Tijdens de reconstructie van het aansluitpunt Griethse Poort op de A12, een project van Rijkswaterstaat, provincie Gelderland en de gemeente Zevenaar, zal het verkeer over elkaars wegen worden omgeleid. Tijdens de reconstructie worden overigens een toeritdoseerinstallatie (TDI) en nog een aantal slimme verkeerslichten geplaatst, om de doorstroming op het aansluitpunt te verbeteren. De werking van de TDI en de verkeerslichten worden afgestemd op het BBKANbeleid. Werkzaamheden A12/N224 (7) Het betreft groot onderhoud aan twee parallelle Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

50 routes op hetzelfde moment. Het projectteam zorgt ervoor dat de projecten zodanig op elkaar worden afgestemd, dat de verkeersoverlast wordt geminimaliseerd. Afstemmen verkeerslichten Pleijroute en Velperbroek (8) Dit is een project van de provincie, de gemeenten Arnhem en Rheden en Rijkswaterstaat. De instelling van de gekoppelde verkeerslichten wordt in lijn met de regelstrategie van BBKAN ontwikkeld. De studie naar de effectiviteit en realiseerbaarheid van zo n systeem is inmiddels met positief resultaat afgerond. Incident management op Pleijroute (9) Incident Management heeft als doel de verkeersoverlast van incidenten ongevallen, maar ook problemen als afgevallen lading of olie op de weg te beperken door een snellere afhandeling. Dit gebeurt door een set afspraken met politie, hulpdiensten, verzekeraars en bergers. De Pleijroute tot aan de gemeente Nijmegen is het wegvak in het KAN-gebied waar dit het meeste effect zal hebben en daarom wordt hier begonnen. De provincie neemt als wegbeheerder het initiatief, maar alle genoemde partijen nemen deel aan het tot stand brengen van incident management. Doordat dit wordt opgepakt in samenwerking met vier andere provincies en Rijkswaterstaat, is een goede afstemming gewaarborgd van de nieuwe regeling met de Incident Management-afspraken die Rijkswaterstaat al heeft. De provincie is inmiddels per overeenkomst toegetreden tot de Incident Management-regeling van Rijkswaterstaat. Er wordt een volmachtovereenkomst met de politie voorbereid, waarmee het Incident Management echt kan starten. Voortzetten proef spitsstrook A50 Terlet (10) De afgelopen twee jaar heeft Rijkswaterstaat bij wijze van proef de vluchtstrook langs de A50 als spitsstrook ingezet. De verkeersafwikkeling op de A50 en de A12 rondom het knooppunt Waterberg is hierdoor nadrukkelijk verbeterd, vooral op dagen met veel recreatieverkeer. De spitstrook komt duidelijk het hele KAN-gebied ten goede. Om die reden is de maatregel dit jaar, tijdens de voorbereiding op het vervolg van de proef, nadrukkelijk geadopteerd als maatregel in de grotere BBKAN-strategie. De spitstrook wordt dan ook niet langer als maatregel van Rijkswaterstaat gezien, maar als een maatregel van BBKAN uitgevoerd door Rijkswaterstaat. Dit is in een persbericht beschreven en overgenomen door de regionale media (krant, RTV Gelderland). Pilot scenario s Waalovergangen Nijmegen (11) Wegbeheerders en politie stellen gezamenlijk scenario s op voor de Waalovergangen. Eén scenario is al klaar, dat voor de 4-daagse van Nijmegen. Het doel is om aan te tonen dat het mogelijk is een scenario te organiseren waarbij álle wegbeheerders zijn betrokken. Dit eerste scenario is vastgesteld in het bestuurlijk overleg BBKAN van 8 juli jl. Dynamische rijbaanmarkering (12) Naar verwachting zal in augustus een proef met dynamische rijbaanmarkering plaatsvinden. Mottoborden (13) Met speciale mottoborden langs de weg, altijd gekoppeld aan concrete maatregelen, willen we de bekendheid van het samenwerkingsverband BBKAN vergroten. De eerste mottoborden zijn in het kader van de 4-daagse van Nijmegen geplaatst. Op deze borden is de publieksservice van het wekelijks overzicht van de wegwerkzaamheden, via onder meer gepromoot. Inmiddels zijn de projectleiders van een aantal werkzaamheden die in het najaar worden uitgevoerd, benaderd voor het plaatsen van mottoborden. Ludenlaan/N271 (14) Dit kruispunt zal worden voorzien van óf een rotonde óf een verkeerslicht. Vanuit BBKAN is het wenselijk op dat punt het verkeer te kunnen sturen en richtingen te bevoordelen ten opzichte van andere richtingen oftewel: de voorkeur gaat uit naar een verkeerslicht. Het projectteam brengt dit BBKAN-argument in bij de discussie tussen gemeente en provincie over de te kiezen kruispuntvorm. Koppelen verkeerslichten Arnhem (15) Dit is een maatregel die het mogelijk maakt om verkeer door Arnhem heen te sturen. Het projectteam bevordert de spoedige uitvoering van dit project en wel zodanig dat het mogelijk is de regelingen op afstand te bedienen. Koppelen verkeerslichten Nijmegen (16) Hiervoor geldt hetzelfde als het voorgaande project. Ontwerp verkeerslichten Nijmeegseplein, Arnhem (17) Op het gereconstrueerde Nijmeegseplein komt ook een nieuwe verkeersregeling te staan. Het projectteam zorgt ervoor dat de nieuwe regeling het realiseren van de afgesproken regelstrategie mogelijk maakt. Dit is inmiddels opgenomen in het programma van eisen voor het project. 46 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

51 Nawoord Met de voorstellen uit deze nota sluiten we een belangrijk deel van de papieren fase van BBKAN af. Natuurlijk zullen we blijven evalueren en zullen er nog veel héél veel regelscenario s worden geschreven en herschreven. Maar na goedkeuring van deze nota kan ook eindelijk de schop in de grond! Alleen al in het komende jaar zullen 24 projecten worden gestart en deels ook in dat jaar worden afgerond. Dat betekent onder meer extra informatie over het actuele verkeersbeeld (monitoring) en extra maatregelen langs de weg. Daarmee breekt ook communicatief gezien een leuke tijd aan: we hebben dan iets concreets te melden aan het grote publiek. De mottoborden, die we nu al hebben ingezet rond de 4-daagse en bij de werkzaamheden aan de singels in Arnhem, zullen een bekend verschijnsel worden. Het project wordt niet alleen zichtbaar, maar belangrijker nog ook merkbaar worden voor onze klanten, de weggebruikers. BBKAN zal gaan leven voor de weggebruiker. Kijken we nog verder vooruit, naar het einde van de uitvoeringsperiode in 2009, dan zien we een modern, goed geoutilleerd gezamenlijk wegennet met adequate verkeersmanagementmaatregelen. Weliswaar zal dat niet leiden tot een perfect verkeersbeeld in de KAN-regio, maar in ieder geval tot een optimaal beeld. Dankzij de gezamenlijke inspanningen zal het beschikbare wegennet immers maximaal worden ingezet, zonder concessies te doen aan veiligheid en leefbaarheid. Ook na 2009 zal BBKAN zijn nut bewijzen. Het sturen van het verkeer met de middelen die we nu ontwikkelen, zal immers ook na de uitvoeringsperiode gewoon doorgaan. Verkeersmanagement in het KAN blíjft effectief, ook als de nieuwe infrastructuur is aangelegd. Kortom, met BBKAN werken we aan een verantwoorde betere bereikbaarheid. Samenwerken loont en BBKAN gaat dat de komende jaren bewijzen!

52 Bijlage A 48 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

53 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

54 Bijlage B Maatregelenpakket Bedragen in 1000 Soort maatregel Planning Trekker Nr. Locatie Maatregel Subsidie bijdrage Eigen bijdrage Calamiteiten 2006 KAN 18 Diverse locaties Aanpassen verkeersregelingen en kleine infra op calamiteitenroutes Prov. 5 Diverse wegen Incident management 0 60 Totaal Calamiteiten Exploitatie KAN 120 Hele netwerk Communicatie Diverse locaties Onderhoud / updaten verkeersregelprogramma s Hele netwerk Meldpunt Wegwerkzaamheden RWS 17 Hele netwerk Inzet scenario s (VCNON) Diverse locaties Inzet SWAB team Totaal Exploitatie Inwinning 2006 RWS 16 Hele netwerk Bewerking en verspreiding van ingewonnen gegevens in VC NON 2005 KAN 14 Gemeentelijke wegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie Inwinlocaties in Datatransport naar VC NON netwerk Prov. 13 Provinciale wegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie RWS 10 A15 Uitbreiding detectie A15 Andelst - A Rijkswegen Upgrading en uitbreiding bestaande detectie Gereed RWS 8 A12 MTM/Monica A50 MTM/Monica A73 MTM/Monica 0 0 Totaal Inwinning Knelpunten 2005 Nijmegen 117 Nijmegen, Neerboscheweg, Verkeersstroom reguleren met verkeerslichten kruispunt met Hogelandseweg 121 Hatertseweg Koppeling verkeerslichten Annastraat-Neerboscheweg Koppeling verkeerslichten, bediening vanuit centrale RWS 38 A12 Duiven Verkeerslichten optimaal instellen A12 Westervoort Verkeerslichten optimaal instellen Grijsoord, rijbaansplitsing Herindelen dwarsprofiel, taper vervangen door 0 0 A12 noordbaan/ verbindingsweg richting A50 westbaan bijkomende rijstrook 74 Knooppunt Waterberg Hoofdrijbaandosering (HDI), instroom reguleren overgangslus van A50 richting A12 noord- en zuidbaan 42 A12 toerit Tatelaar Reguleren verkeerstroom met verkeerslicht 0 25 monitoring terugslag op toeleidende wegen 28 Verkeersregelingen ter hoogte van de toeritten in Westervoort, Zevenaar en Duiven Coördinatie tussen verkeerslichten Zuidbaan A73 tussen aansluiting Beuningen en knooppunt Neerbosch Herindeling dwarsprofiel (2 stroken richting A73 Venlo) gebruik vluchtstrook en verbetering wegbeeld voor verkeer in zuidelijke richting Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

55 2005 Zevenaar 45 A12 Zevenaar, Doesburgseweg en Ringbanen 2007 Prov. 24 Pleyroute tussen Velperbroek en Nijmeegseplein RWS 97 knooppunt Ewijk, zuidbaan A Arnhem 30 Arnhem, twee kruisingen op het Lange Water 2006 Prov. 27 Knooppunt Velperbroek Plaatsen verkeerslichten Doesburgseweg/ t Hekke Verkeerssignalering ten behoeve van werk in uitvoering en filebeveiliging Flexibele rijbaanindeling dmv wisselbewegwijzering, dynamische markering en omleiden via A73 Beuningen 0 0 Aanleg of uitbreiding linksafvak filebeveiliging op N348 inclusief datatransport naar VC-NON aansluiting Beuningen verkeerslichten plaatsen, mede tbv. omleiden via A73 Beuningen 2005 RWS 82 A12, Zuidbaan, Grijsoord -> Waterberg -> A50 Aanpassen bewegwijzering A50, westbaan Grijsoord -> Renkum invoeger A12 Snelheidsmaatregelen / stroomlijnen invoeger (binnen bestaand asfalt) knoop Valburg A50, Opzwaaien, snelheidslimiet instellen westbaan, invoeger zuidelijke parallelbaan 90 Verleggen puntstuk richting brug Knooppunt Velperbroek 22 Pleyroute (Velperbroek <-> Westervoortsedijk (incl rotonde Velperbroek, Kennedylaan, Lange Water, Westervoortsedijk) 7 Alle belangrijke VRI s in het KAN 2006 Arnhem 67 Arnhem, Boulevard Heuvelink 2005 RWS/ Zevenaar 41 A12 Zevenaar, Doesburgseweg en Ringbanen 2007 Arnhem 69 Apeldoornseweg, kruising met Weg Achter het Bos Vrije rechtsaffer van Pleijroute richting A12 Zevenaar Optimaliseren verkeerslichten op meerdere kruispunten en rotonde Velperbroek, reguleren met verkeerslichten Integraal management verkeerslichten (Centraal Verkeerslichten Management Systeem, of CVMS) Koppeling verkeerslichten Verkeerslichten optimaal instellen Instroom reguleren met verkeerslichten RWS 87 A50, oostbaan Spits- of plusstrook 0 0 Valburg -> Heteren -> Grijsoord Arnhem 68 Apeldoornseweg Extra rijstrook richting ziekenhuis rijnstate tussen jansbuitensingel en sonsbeekweg PM 2000 Prov. 26 Pleyroute van Lange Water richting Velperbroek 23 Velperbroek en Pleyroute (tussen Velperbroek en Lange Water) RWS 55 A12 zuidbaan ter hoogte van knooppunt Oud-Dijk 33 A12 Velperbroek -> Waterberg 34 A12 Waterberg -> Velperbroek 3e rijstrook vanaf Lange Water tot aan knooppunt Velperbroek Capaciteitsvergroting Velperbroek met extra rijstrook tussen oostelijke afrit A12 en Pleyroute. Aansluitend een derde rijstrook op de Pleyroute tussen het Velperbroekcircuit en het Lange Water Rijbaansplitsing, bewegwijzering ten behoeve van verkeer richting Doetinchem Spitsstrook 0 0 Spitsstrook 0 0 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

56 79 A50 Grijsoord -> Spitsstrook 0 0 Heteren 96 A50 Valburg -> Ewijk Spitsstrook A12 Zevenaar Aanpassing afritten, Doesburgseweg en ontsluiting industrieterrein voor verkeer richting Zevenaar en Didam Totaal Knelpunten Mitigerend 2006 Didam 50 Nader te bepalen op route door Didam en Babberich Rerouten / doorgaand verkeer weren Overbetuwe 85 Overbetuwe, Valburgseweg / N836, thv A15 86 Overbetuwe, Weteringsewal thv A50 Verkeersremmende maatregel Verkeersremmende maatregel Totaal Mitigerend Verkeersinfo 2006 Duiven 39 Duiven, Westsingel- Stadsdrips 3x Rijksweg (zo + o) + Oostsingel Noordsingel KAN 1 Niet weggebonden Actuele verkeersinfo via internet Actuele verkeersinfo via RTV Gelderland / regionale bladen Nijmegen 108 A325 bij station / (Dynamische) P+R info: rittijden per auto vs transferium Lent trein/bus, P-info? Prov. 109 A325 bij station Elst (Dynamische) P+R info: rittijden per auto vs trein/bus, P-info? 104 A325, oostbaan ten Berm-DRIP zuiden van Ressen 62 A325, oostbaan voor Route-informatiepaneel / Transferium-infopaneel Nijmeegseplein 63 A325, westbaan ten Berm-DRIP noorden van Ressen 57 Kruispunt Rivierweg/ Stads-DRIP N N325, noordbaan ten Berm-DRIP oosten van Nijmeegseplein 58 A348, voor aansluiting Berm-DRIP Velp 29 Pleyroute voor Berm-DRIP Westervoortsedijk (ri. Velperbroek) Rheden 59 Zutphensestraatweg Stads-DRIP (ri Arnhem) voor kruising Ellecomsedijk RWS 52 A12 tussen Oud-Dijk DRIP en Tatelaar 91 A15 noordbaan, ten Tekstkar oosten van Valburg 102 A15 zuidbaan, Valburg Tekstkar Elst 84 A50 Oostbaan, Heteren Tekstkar Grijsoord 100 A50 Oostbaan, ten Berm-DRIP zuiden van Bankhoef 99 A50 Westbaan, ten Tekstkar noorden van Ewijk 94 A50, westbaan Heteren DRIP > Valburg 120 A73 oostbaan, ten Tekstkar zuiden van Dukenburg of Neerbosch 115 A73, oostbaan ten zuiden van Malden Berm-DRIP Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

57 Westervoort 37 Westervoort, Rivierweg-Hamersestraat (zo + o) Stads-DRIP 2x Wijchen 116 A326 noordbaan Tekstkar Graafseweg ten oosten van Neerboscheplein Zevenaar 47 Zevenaar, Ringbaan- N-Doesburgseweg + Ringbaan-N - Noordeinde + Ringbaan-N-Arnhemseweg Stads-DRIP 3x Totaal Verkeersinfo Eindtotaal Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

58 Bijlage C evenement Vierdaagse Nijmegen versie 1 Probleem Tijdens de Nijmeegse wandelvierdaagse en Vierdaagsefeesten komt er een grote hoeveelheid verkeer naar Nijmegen dit leidt vaak tot afwikkelingsproblemen in de hele regio. Doel minimaliseren van de verkeershinder ten tijde van de vierdaagse in de regio Nijmegen. Verwachte effecten Maatregel Tekstkar Tekstkar Actiewagen VRI's DRIP's Effect Dynamisch omleidingsroutes instellen waardoor sneller en dynamischer gestuurd kan worden met verkeer en de belasting van het wegennet verdeeld kan worden Aanvulling op speciale verkeersmaatregelen ter verduidelijking van de situatie, waardoor de verkeerssituatie voor de weggebruiker duidelijker wordt Door middel van afkruisen het verkeer op de hogere prioriteit weg laten doorstromen Door de VRI's meer groen te geven voor verkeer de stad in kan file worden voorkomen zonder dat het wegennet van Nijmegen vast komt te staan door middel van teksten verkeer vroeg van te voren waarschuwen voor file waardoor andere routes genomen worden Middelen klapborden tekstkar DRIP's KLPD (SWAB) Regiopolitie Gelderland-Zuid Regiopolitie Gelderland-Midden VCNON Inspecteur RWS Inspecteur Provincie VMC Nijmegen Verkeerscoordinator Nijmegen Tijdsperiode 9:00-16:00 Definitief Scenario Waalovergangen Evenement Vierdaagse Versie 1.1 Datum: 8 juli 2004 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Accoord : paraaf J.H.G. Walraven (KAN) M. van Haaren (Provincie Gelderland) A.J.F.M. Hirdes (Nijmegen) S. J.G. Veenstra (Arnhem) E.J. Riedstra (RWS) E. van den Hoogen (verkeersmanager) /9 R. Wit (hoofd VCNON) 54 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

59 Schakeling HIRDES Is het vrijdag 23 juli? Is het tussen 9:00-16:00 uur? Is de snelheid op het traject 50 HRL HRL <60 km/h? (voor knp Ewijk) VCNON ( ) belt KLPD (Wolfheze 6) met het verzoek tot het afsluiten van strook 2 op de N322 voor knp Ewijk VCNON ( ) belt Inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar in de verbindingsboog knp Ewijk VCNON ( ) belt Inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plakken van magneetstrips voor omleidingsroutes Evmt 1 Evmt 2 Evmt 3 Is er na inschakelen 30 minuten voorbij en is de snelheid >70 km/ h? Definitief VCNON ( ) overlegt met het KLPD (Wolfheze 6) en inspecteur RWS (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) inspecteur RWS: Tekstkar knp Ewijk, magneetstrips omleidingsroutes Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) KLPD: afkruisen Druten /9 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

60 Schakeling DEPLA Is schakeling Hirdes ingeschakeld? Is de snelheid op het traject 50 HRL HRL <60 km/h? (voor knp Ewijk) VCNON ( ) belt met prov GLD (xxx) en overlegt over de toestand op de A326. Is het vrijdag 23 juli? Is het zinvol om om te leiden via de A326? VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot instellen van omleidingsroute via de A50/ A326 tekstkar HRL 50 voor knp Ewijk met de tekst: file voor knp Neerbosch Venlo/ Koln Evmt 4 Is er na inschakelen 15 minuten voorbij en is de snelheid >70 km/ h? Definitief VCNON ( ) overlegt met het prov GLD (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) inspecteur RWS: omleidingsroute A50/ A /9 56 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

61 Schakeling SCHOLTEN Is schakeling Depla ingeschakeld? Is de snelheid op het traject 50 HRL HRL <60 km/h? (voor knp Ewijk) VCNON ( ) stet de adviesroute in via de A12 naar Duitsland. Hiervoor plaatst hij op de drip Valburg de tekst: rondom Nijmegen file door vierdaagse. Advies: Duitsland via A12 Evmt 5 Is er na inschakelen 15 minuten voorbij en is de snelheid >70 km/ h? Definitief Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON: adviessroute A12 Duitsland /9 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

62 Schakeling RUMUND Is het vrijdag 23 juli? Is het tussen 9:00-16:00 uur? Komt de file tot de v de VRI bouwweg op de A325? Vkcoordinator Nijmegen ( ) belt VCNON ( ) en overlegt over de verkeerssituatie. Is het zinvol om het verkeer ipv de A325 de A12/A50/A73 te laten volgen? VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar op de A50 voor knp Valburg links met de tekst: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A50/A73 Evmt 6 Is er na inschakelen 15 minuten voorbij en is de snelheid >70 km/ h? VCNON plaatst op de DRIP Valburg: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen via A50/ A73 Evmt 7 VCNON plaatst op de DRIP Westervoort: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A12/A50 Evmt 8 Definitief Vkcoordinator Nijmegen ( ) overlegt met VCNON ( ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON: Drip Valburg/Westervoort inspecteur RWS: tekstkar Valburg /9 58 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

63 Schakeling HOOFT Is het vrijdag 23 juli? Is het tussen 9:00-16:00 uur? Komt het verkeer in de richting van Nijmegen op de A73 links in knp Neerbosch voorbij het puntstuk? VCNON ( ) belt vkcoordinator Nijmegen( ) met het verzoek tot het instellen van de VRI's op de Neerboscheweg met de regeling voor doorstroming Evmt 9 Is de file langer dan 15 min niet voorbij het puntstuk gekomen? Vkcoordinator Nijmegen ( )overlegt met VCNON ( ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Definitief Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) Vkcoordinator Nijmegen: VRI's Neerboscheweg /9 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

64 Schakeling LUCASSEN Is het vrijdag 23 juli? Is schakeling Hooft ingeschakeld? Komt de file in de richting van Nijmegen op de A73 links nabij de aansluiting Beuningen? VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het instellen van gebruik vluchtstrook in knp Neerbosch tot aansluiting Lindenholt Evmt 10 Is de file langer dan 15 min niet voorbij de aansluiting Beuningen gekomen? Definitief vkcoordinator Nijmegen (xxx) overlegt met VCNON ( ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) inspecteur RWS: gebruik vluchtstrook /9 60 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

65 Samenvatting Evmt 1 VCNON ( ) belt KLPD (Wolfheze 6) met het verzoek tot het afsluiten van strook 2 op de N322 voor knp Ewijk Evmt 2 VCNON ( ) belt Inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar in de verbindingsboog knp Ewijk Evmt 3 VCNON ( ) belt Inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plakken van magneetstrips voor omleidingsroutes Schakeling Hirdes Evmt 4 VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot instellen van omleidingsroute via de A50/A326 tekstkar HRL 50 voor knp Ewijk met de tekst: file voor knp Neerbosch Venlo/Koln Depla Evmt 5 VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot instellen van omleidingsroute via de A12 drip Valburg met de tekst: rondom Nijmegen file door vierdaagse. Advies: Duitsland via A12 Scholten Evmt 6 Evmt 7 Evmt 8 VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar op de A50 voor knp Valburg links met de tekst: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A50/A73 VCNON plaatst op de DRIP Valburg: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A50/A73 VCNON plaatst op de DRIP Westervoort: file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A12/A50 Rumund Evmt 9 VCNON ( ) belt vkcoordinator Nijmegen ( ) met het verzoek tot het instellen van de VRI's op de Neerboscheweg met de regeling voor doorstroming Evmt 10 VCNON ( ) belt inspecteur RWS (xxx) met het verzoek tot het instellen van gebruik vluchtstrook in knp Neerbosch tot aansluiting Lindenholt Hooft Lucassen Definitief Legenda VCNON belt provincie GLD Provincie GLD belt VCNON VCNON belt VC Nijmegen VC Nijmegen belt VCNON VCNON belt KLPD VCNON start systeem VCNON belt inspecteur RWS Inspecteur RWS belt VCNON /9 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

66 Overzichtskaart DRIP Westervoort Rumund evmt 7 DRIP file knp Ressen vierdaage Nijmegen via A50/A73 Scholten evmt 5 DRIP rondom Nijmegen file door vierdaagse Advies: Duitsland via A12 Depla evmt 4 Tekstkar File knp Neerbosch Ve rkee r richting Ven lo/koln 60 km/u Rumund evmt 6 Tekstkar file knp Ressenvierdaagse Nijmegen volg A50/A73 40 km/u Rumund evmt 8 DRIP file knp Ressen vierdaagse Nijmegen volg A12/A50 Hirdes evmt Maatregelen: Gebruik 2 rijstroken in hele bocht Afzetten rs 2 vanuit Druten Verkeer ri Arnhe m v ia Beuningen 60 km/u Lucassen evmt 10 gebruik vluchtstrook in knp Neerbosch Hooft evmt 9 Doorstroming vergroten Neerbosche weg (VRI) Definitief /9 62 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

67 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

68 Bijlage D scenario A12/A18/A326/A348 Probleem Op het traject A12-A18 links tussen aansl Didam en knp Waterberg dreigt de afgesproken kwaliteit (60 km/h) niet gehaald te worden. De regionale verkeersaders (A12/N325) in het noordelijk deel van het KAN dreigen slecht door te stromen. Doel De kwaliteit proberen te halen door op specifieke punten (lees: de bekende bottle-neck) op het traject de doorstroming te bevorderen door inzet van maatregelen. Een redelijke kwaliteit van de doorstroming halen door op specifieke punten de doorstroming te optimaliseren door inzet van maatregelen. Verwachte effecten Maatregel Effect TDI Velperbroek spreidend Kleine verbetering van de doorstroming door een beperkende invoegen en hiaten voor invoegend verkeer. Blokrijden Kleine verbetering van de doorstroming door een gelijkmatigere snelheid en hiaten voor invoegend verkeer. TDI Velperbroek doseren Een sterke beperkte instroom van de invoeger Velperbroek. Waardoor file zal ontstaan op de A348 en de Pleyroute. Plaatsen actiewagen A12 voor knp Oud Dijk Een beperkte instroom in het wegvak Oud Dijk - Waterberg waardoor de snelheid omhoog kan gaan en een file voor de kraan. De A18 krijgt op deze wijze en hogere prioriteit dan de A12 Duitse grens Homogeniseren Kleine verbetering van de doorstroming door een gelijkmatigere snelheid Drips met behulp van de drips de route aanpassen om de verkeersdruk te verdelen over het wegennet CVMS Door het instellen van een ander regelprogramma in een VRI de doorstroming op het kruispunt optimaliseren binnen het geheel van het hele netwerk Plaatsen tekstkar A348 Zie drips Kruis Zevenaar Een beperkte instroom in het wegvak Zevenaar - Waterberg waardoor de snelheid omhoog kan gaan en een file voor de kraan. Klapbord Westervoort een betere doorstroming op de hoofdrijbaan doordat een beter invoegproces plaats vindt Middelen klapbord Westervoort CTMS TDI Velperbroek Systeem voor bedienen van matrixborden (MTM) Tekstkar Actiewagen KLPD Spitsinspecteur RWS provincie Gelderland Informatievoorziening (inbelfunctie) Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli 2004 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Accoord : J.H.G. Walraven (KAN) M. van Haaren (Provincie Gelderland) paraaf A.J.F.M. Hirdes (Nijmegen) S. J.G. Veenstra (Arnhem) E.J. Riedstra (RWS) E. van den Hoogen (verkeersmanager) /16 R. Wit (hoofd VCNON) 64 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

69 Schakeling ANNA Is de intensiteit (hm 136.0) >2500 en het laatste kwartier toegenomen en is de wegvaksnelheid tussen hm en hm 131 < 70 km/h? VCNON(operator) start het systeem CTMS en activeer de TDI Velperbroek met de instelling spreidend Is de TDI Velperbroek in bedrijf? VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 90km/ h op de matrixborden tussen hm en 70 km/h op en 90 km/h op VCNON(operator, ) belt het KLPD (Wolfheze 6, ) met het verzoek tot blokrijden over het traject A12 Links aansl Westervoort - knp Waterberg Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het KLPD(Wolfheze 6, ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:TDI Velperbroek,homogeniseren; KLPD: blokrijden Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

70 Schakeling VERA Is Anna ingeschakeld? Geven de lus tussen flyover en weefvak Westervoort (hm een snelheid < 40 km/h? VCNON(operator) belt de KLPD(Wolfheze 6, ) met het verzoek om bij de TDI Velperbroek te doseren Criteria voor instellen 7 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het KLPD(Wolfheze 6, ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) KLPD:TDI Velperbroek Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 66 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

71 Schakeling KLARA Is de wegvaksnelheid tussen aansl Didam en aansl Zevenaar (hm ) < 70 km/h en intensiteit (hm 145.0) >2500? De VCNON( ) start het CTMS en stelt de TDI Zevenaar in op spreidend De VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 90 km/ h op de matrixborden tussen de A12 links TDI Zevenaar Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het KLPD(Wolfheze 6, ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:homogeniseren spitsinspecteur: filebeveiliging Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

72 Schakeling OLA Zijn schakeling Anna en Klara ingeschakeld? Is de wegvaksnelheid tussen hm ) < 60 km/h? De VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 90 km/h op de matrixborden tussen de A12 links en plaats 70 km/h op de matrixborden tussen de A12 links Is Anna of Klara uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON: homogeniseren Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 68 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

73 Schakeling OLGA Is het een Duitse feestdag? In Miriam is deze schakeling achterwege gelaten in normale situaties. Indien een Duitse feestdag nadert dient de trigger van deze schakeling handmatig te worden ingeschakeld. In een normale situatie kunnen deze maatregelen dus niet opkomen. Is de wegvaksnelheid tussen aansl Zevenaar en einde signalering ( ) < 70 km/h? VCNON(operator, ) belt spitsinspecteur met verzoek tot tellen van vtg/h thv hm Is de intensiteit thv >2000 vtg/h? VCNON(operator, ) belt spitsinspecteur met verzoek afkruisen A12 voor knp Oud Dijk Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het KLPD(Wolfheze 6, ) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Concept Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) Spitsinspecteur: afkruisen A12 Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

74 Schakeling 10 Is de wegvaksnelheid op de A12 < 70 km/h Komt de file op de N325 tot het kruispunt met de Lange Water? De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding via de A50/A12 in op de DRIP's Valburg en Ewijk De VCNON( ) start CVMS en start de regeling faciliteren A12/N325 van het Velperbroekcircuit De VCNON( ) belt de prov GLD (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar voor knp Ressen vanuit Nijmegen met de omleiding via A50/A12 VRI regeling Velperbroekcircuit Tekstkar provincie filebeveiliging/snelheidsdeken A348/N Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het prov GLD (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:DRIP's, regeling Velperbroekcircuit prov GLD: tekstkar Ressen Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 70 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

75 Schakeling 11 Is schakeling 10 ingeschakeld? Is de file op de A348 langer dan 2 km? De prov GLD(xxx) start CVMS en start de regeling faciliteren N325 op de kruispunten Langewater en Westervoortsedijk VCNON informeert gem Arnhem over de verkeerssituatie op de N325 VRI regeling Lange Water VRI regeling Westervoortsedijk relatie met spoor 2 van BBKAN Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het prov GLD (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) prov GLD: regeling Langewater, Westervoortsedijk VCNON informeert gem Arnhem over de verkeerssituatie op de N325 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

76 Schakeling 12 Komt de file voor het Nijmeegse Plein op de N325 tot de aansluiting Huissen? De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding Nijmegen via de A12/A50 in op de DRIP's Westervoort en Waterberg De VCNON( ) belt de prov GLD (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar op de A348 met de opleiding Nijmegen via de A12/ A Tekstkar provincie filebeveiliging/snelheidsdeken N325 Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het prov GLD (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:DRIP's, prov GLD: tekstkar A348 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 72 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

77 Schakeling 13 Is schakeling 12 ingeschakeld? Komt de file voor het Nijmeegse Plein op de N325 tot de Westervoortsedijk? De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding Arnhem Zuid/Oost via Arnhem- Centrum in op de DRIP Oosterbeek De prov GLD(xxx) start CVMS en start de regeling faciliteren N325 op de kruispunten Lange Water, Westervoortsedijk en Huissen VCNON informeert gem Lingewaard over de verkeerssituatie op de N325 VRI regeling Lange Water VRI regeling Westervoortsedijk VRI regeling Huissen relatie spoor 2 BBKAN filebeveiliging/snelheidsdeken N Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? VCNON(operator, ) overlegt met het prov GLD (xxx) kunnen de maatregelen worden uitgeschakeld? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:DRIP, prov GLD: Regelingen Lange Water, Westervoortsedijk en Huissen VCNON informeert gem Lingewaard over de verkeerssituatie op de N325 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

78 Schakeling 14 Is schakeling klara ingeschakeld? Staat de file op de Doesburgseweg tot de N336? relatie spoor 2 BBKAN De VCNON( ) start MTM en plaatst kruis op de A12 HRL voor aansl Zevenaar VCNON informeert gem zevenaar over de verkeerssituatie op de N Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) VCNON:kruis A12 VCNON informeert gem zevenaar over de verkeerssituatie op de N325 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 74 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

79 Schakeling 15 Is er file in het weefvak Westervoort op de A12 HRL? relatie spoor 2 BBKAN De VCNON( ) belt spitsinspecteur RWS met het verzoek tot het omdraaien van het klapbord Westervoort VCNON informeert gem Westervoort over de verkeerssituatie op de N Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) Spitsinspecteur: klapbord Westervoort VCNON informeert gem Westervoort over de verkeerssituatie op de N325 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

80 Schakeling 15 Is er file in het weefvak Westervoort op de A12 HRL? relatie spoor 2 BBKAN De VCNON( ) belt spitsinspecteur RWS met het verzoek tot het omdraaien van het klapbord Westervoort VCNON informeert gem Westervoort over de verkeerssituatie op de N Criteria voor instellen 15 min niet aanwezig geweest? Maatregelen uitschakelen (mits ingeschakeld) Spitsinspecteur: klapbord Westervoort VCNON informeert gem Westervoort over de verkeerssituatie op de N325 Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 76 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

81 Samenvatting 1/ VCNON(operator) start het systeem CTMS en activeer de TDI Velperbroek met de instelling spreidend VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 70km/h op de matrixborden tussen hm en 90 km/h op VCNON(operator, ) belt het KLPD (Wolfheze 6, ) met het verzoek tot blokrijden over het traject A12 Links aansl Westervoort - knp Waterberg Popup-scherm Anna VCNON(operator) belt de KLPD(Wolfheze 6, ) met het verzoek om bij de TDI Velperbroek te doseren Vera De VCNON( ) start het CTMS en stelt de TDI Zevenaar in op spreidend De VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 90 km/ h op de matrixborden tussen de A12 links Klara De VCNON(operator) start het systeem MTM en plaats 90 km/h op de matrixborden tussen de A12 links en plaats 70 km/h op de matrixborden tussen de A12 links Ola VCNON(operator, ) belt spitsinspecteur met verzoek tot tellen van vtg/h thv hm VCNON(operator, ) belt spitsinspecteur met verzoek afkruisen A12 voor knp Oud Dijk Olga Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Legenda VCNON belt KLPD VCNON start systeem VCNON belt spitsinspecteur Spitsinspecteur belt VCNON /16 Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli 2004 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

82 Samenvatting 2/ De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding via de A50/A12 in op de DRIP's Valburg en Ewijk De VCNON( ) start CVMS en start de regeling faciliteren A12/N325 van het Velperbroekcircuit De VCNON( ) belt de prov GLD (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar voor knp Ressen vanuit Nijmegen met de omleiding via A50/A12 Popup-scherm De prov GLD(xxx) start CVMS en start de regeling faliciteren N325 op de kruispunten Langewater en Westervoortsedijk VCNON informeert gem Arnhem over de verkeerssituatie op de N De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding Nijmegen via de A12/A50 in op de DRIP's Westervoort en Waterberg De VCNON( ) belt de prov GLD (xxx) met het verzoek tot het plaatsen van een tekstkar op de A348 met de opleiding Nijmegen via de A12/A De VCNON( ) start CDMS en stelt de omleiding Arnhem Zuid/Oost via Arnhem- Centrum in op de DRIP Oosterbeek De prov GLD(xxx) start CVMS en start de regeling faliciteren N325 op de kruispunten Langewater, Westervoortsedijk en Huissen VCNON informeert gem Lingewaard over de verkeerssituatie op de N De VCNON( ) start MTM en plaatst kruis op de A12 HRL voor aansl Zevenaar VCNON informeert gem zevenaar over de verkeerssituatie op de N De VCNON( ) belt spitsinspecteur RWS met het verzoek tot het omdraaien van het klapbord Westervoort VCNON informeert gem Westervoort over de verkeerssituatie op de N Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) 78 Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering:

83 Overzichtskaart km/h op matrixborden blokrijden Zevenaar-Waterberg drips Waterberg en Westervoort omleiding A12/A Drips Oosterbeek omleiding Arnhem TDI Velperbroek spreidend TDI Velperbroek doserend regeling Velperbroek faciliteren A12/N tekstkar omleiding A50/A regeling lange water/westervoortsedijk faciliteren A12/N regeling lange water/westervoortsedijk/huissen faciliteren A12/N klapbord Westervoort en 70 km/h op matrixborden TDI Zevenaar spreidend kruis A12 Zevenaar Drips Valburg en Ewijk omleiding A50/A tekstkar omleiding A50/A km/h op matrixborden spitsinspecteur telt vtg/h afkruisen A12 voor Oud Dijk Concept Scenario BBKAN Noord ochtendspits Scenario A12/A18/A326/A348 Versie 1.0 Datum: 8 juli /16 Opgesteld: E. Janssen (RWS VCNON) Beter Bereikbaar KAN! Van beleid naar uitvoering: