Samenwerking Duurzame Verbindingen Moerdijk

Transcriptie

1

2

3 Samenwerking Duurzame Verbindingen Moerdijk Concept DVM Moerdijk Grontmij Nederland B.V. Rotterdam, 3 september 2015

4 Verantwoording Titel : Samenwerking Duurzame Verbindingen Moerdijk Referentienummer : DVM.R15001 Revisie : 1 Datum : 3 september 2015 Auteur(s) : ing. J. Drost ing. J.R. Rentrop Pagina 2 van 13

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding Samenwerking binnen DVM Voortzetten en actualiseren van de afspraken Het werkprogramma Leeswijzer DVM: missie, ambities, doelstellingen, focus en kaders Missie Focus Ambities Doelstellingen DVM Kaders Organisatie Rol en positie van DVM Partners en taken Organisatie DVM Stuurgroep DVM Kernteam DVM Werkgroepen DVM Klankbordgroep Milieuklachten Financiën Algemeen Inbreng menskracht Verdeelsleutel kosten werkprogramma DVM Algemene ondersteuning Projecten Aanpak projecten Project jaarlijkse Milieumonitoring Bijlage 1: Werkprogramma DVM Bijlage 2: Kaders Pagina 3 van 13

6 1 Inleiding 1.1 Samenwerking binnen DVM De afgelopen periode is gebleken dat Duurzame Verbindingen Moerdijk met de betrokken partijen een goed platform biedt om milieu, natuur- en duurzaamheidsthema s rond Haven- en Industrieterrein Moerdijk op een open en constructieve manier met elkaar te bespreken, met respect voor elkaars positie en verantwoordelijkheden. Ook is geconstateerd dat DVM een belangrijke factor is om deze thema s te vertalen naar praktische oplossingen en uitvoeringsgerichte projecten die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van het haven- en industrieterrein. 1.2 Voortzetten en actualiseren van de afspraken De samenwerking binnen DVM is nu vastgelegd in de intentieovereenkomst samen werken aan Duurzame Verbindingen Moerdijk Op 17 februari 2011 hebben Havenschap Moerdijk, Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk (BIM), provincie Noord-Brabant, Gemeente Moerdijk, Rijkswaterstaat West Nederland Zuid en Waterschap Brabantse Delta deze overeenkomst ondertekend en afspraken vastgelegd voor de periode van 2011 tot en met De thema s energie, luchtkwaliteit, geluid, water, natuur en milieumonitoring vragen ook de komende jaren om een structurele en planmatige aanpak en vormen een grote uitdaging om de milieukwaliteit en duurzaamheidprestaties van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk verder te verbeteren. Veel beleidsplannen waarin deze thema s naar voren komen, hebben een visie en ambitie voor de periode tot Op grond van bovenstaande wordt daarom voorgesteld deze samenwerking verder te continueren tot Hiertoe is een Samenwerkingsverklaring opgesteld, welke eind 2015 door de genoemde partijen zal worden ondertekend. Door het continueren van deze samenwerking en het vaststellen van het bijbehorende werkprogramma, bevestigen partijen dat de gekozen vorm van samenwerking toegevoegde waarde heeft. 1.3 Het werkprogramma DVM heeft tot doel de belangrijkste ambities van de betrokken partners te vertalen in een concreet werkprogramma DVM. Dit betekent tegelijkertijd het dienen en verbinden van alle belangen, waarvan de kaders zijn aangegeven. Een overzicht van de van toepassing zijnde kaders is weergegeven in bijlage 1. Het voorlopig werkprogramma van DVM heeft een directe relatie met de relevante kaders en ambities van de partners en het uitvoeringsprogramma van de Havenstrategie Het werkprogramma heeft vooralsnog een voorlopige status. Hierdoor wordt de mogelijkheid gecreëerd om een eventueel nader beroep op het samenwerkingsverband DVM door de Stuurgroep Havenstrategie 2030 op te nemen in het definitieve werkprogramma DVM. Hiermee wordt onderkend dat de Havenstrategie de ambities op strategisch niveau aangeeft en DVM zich concentreert op de doelen op tactisch niveau. De resultaten hiervan worden dan op operationeel niveau vertaald in het werkprogramma. Tegelijkertijd wordt hiermee de volledige scope van de duurzaamheiddoelen van Haven- en Industrieterrein Moerdijk inzichtelijk (geen witte vlekken) en is duidelijk wie voor welk onderdeel als eerste aanspreekpunt en/of trekker fungeert. Pagina 4 van 13

7 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de missie, ambities, doelstellingen, focus en kaders van DVM uitgewerkt. De organisatie van DVM is beschreven in hoofdstuk 3 en de financiën in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 wordt het werkprogramma DVM voor periode toegelicht. Pagina 5 van 13

8 2 DVM: missie, ambities, doelstellingen, focus en kaders Het Voorlopig meerjarenprogramma DVM heeft tot doel de belangrijkste ambities van DVM te vertalen in een aantal relevante thema s. Deze thema s worden vervolgens concreet uitgewerkt in een werkprogramma voor DVM. Aan deze items worden daarna doelen verbonden. Deze doelen dienen bij te dragen aan de doelstellingen van het Havenschap, BIM en de overige partners. In het verlengde hiervan zal DVM een bijdrage leveren aan alle belangen van de partners, conform de kaders zoals aangegeven in bijlage Missie De missie van DVM is om op basis van samenwerking de gezamenlijke doelstellingen op het thema Planet (als onderdeel van de 3 P s: Profit, People en Plannet) te positioneren en te realiseren. 2.2 Focus Bij een tussentijdse evaluatie van het Meerjarenprogramma DVM is vastgesteld dat het wenselijk is om voor DVM meer focus aan te brengen door specifieke thema s te benoemen, gericht op milieuaspecten en duurzaamheid. Op 18 juni 2013 heeft de Stuurgroep DVM de voor DVM meest relevante thema s vastgesteld. Het gaat om de onderwerpen: energie, luchtkwaliteit, geluid, water, natuur en milieumonitoring. De geformuleerde doelstellingen van DVM en het bijbehorende werkprogramma DVM zijn hierop gebaseerd. 2.3 Ambities Partijen streven naar een toonaangevend Haven- en Industrieterrein Moerdijk op het gebied van milieu en duurzaamheid. In de beleidsnota s van de partners, zie de aangegeven kaders in bijlage 1, zijn de beleidsdoelen en ambities aangegeven. De samenwerking DVM geeft de partners de kans hun vastgestelde (beleids)ambities met elkaar handen en voeten te geven en vormt de basis voor een toekomstbestendige invulling. 2.4 Doelstellingen DVM DVM kent een aantal algemene doelstellingen: Algemeen: Het verbeteren van een goede interactie en samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven om beleidsontwikkelingen, wet- en regelgeving adequaat te implementeren en te communiceren. Zo worden negatieve consequenties voor het functioneren en verder ontwikkelen van het industrieterrein vroegtijdig onderkend en kunnen deze daardoor zoveel mogelijk worden voorkomen (uiteraard met waarborging van een goede milieukwaliteit van de leefomgeving). Het adviseren van de DVM-partners met betrekking tot de vastgestelde thema s /onderwerpen. Communicatiedoelen (met betrekking tot partners en stakeholders). Pagina 6 van 13

9 Hieronder zijn per thema de doelstellingen van DVM weergegeven: Energie: Het beperken van de ecologische footprint door proactief te zoeken en mee te denken in kansen en mogelijkheden die het Haven- en Industrieterrein Moerdijk biedt voor het optimaliseren van het gebruik van energie. Het stimuleren van verduurzaming van de energievoorziening door energie efficiency, kringloopsluiting (energieneutraal) en een verantwoord beheer en gebruik van natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen. Luchtkwaliteit: Het verbeteren van de communicatie over de aard en herkomst van geuremissies; Terugdringen emissies, waaronder uitstoot CO2. Geluid: Komen tot een efficiëntere geluidsruimteverdeling om een verlegging van de huidige contour (hogere grenswaarde procedure) te voorkomen. De beschikbare geluidsruimte zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten voor bedrijven en havenactiviteiten, zonder dat dit tot meer geluidsoverlast leidt in de (woon)omgeving. Water: Waterefficiency (waterkringlopen) verbeteren door structurele aandacht voor waterkwantiteiten -kwaliteitsbeheer met het oog op klimaatbestendigheid. Waterbehoefte en reststromen van water op elkaar afstemmen om de waterkringloop zo goed mogelijk te sluiten in en om het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Het optimaal benutten van de AWP (Afval Water Persleiding) door het bestaande aanbod te beperken om zo de ontwikkelruimte van het industrieterrein te borgen. Beperking van het aanbod door hergebruik van afvalwater en door meer geconcentreerd aanbod. Water inzetten als verbindende factor tussen bedrijventerrein en de omgeving. Natuur: Het waarborgen van een duurzaam voortbestaan van aanwezige flora en fauna en het bevorderen van de biodiversiteit op en rond het Haven- en Industrieterrein Moerdijk waarbij tegelijkertijd economische ontwikkelingen mogelijk zijn. Het opgestelde Natuurmanagementplan is op 2 juli 2015 ondertekend en de benoemde projecten in dit plan zullen in de komende jaren worden opgepakt. Milieumonitoring: Jaarlijkse milieumonitoring en inzichtelijke data-analyse, waarbij de data (real time) online beschikbaar zijn. Het hebben van inzicht in de milieuprestaties van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk in relatie tot de beschikbare milieuruimte van het bedrijfsterrein en de van ontwikkelruimte (vergelijk Greendeal en Natuurmanagementplan). Actuele communicatie. 2.5 Kaders De kaders voor het handelen van DVM zijn gebaseerd op de relevante wet- en regelgeving en beleidsnotities van de partners waarvan een overzicht is weergegeven in bijlage 1. Pagina 7 van 13

10 3 Organisatie 3.1 Rol en positie van DVM DVM speelt een belangrijke rol in het realiseren van het benodigde draagvlak tussen publieke en private partners om een duurzame en toekomstbestendige ontwikkeling van het haven- en industrieterrein mogelijk te maken. Dit betekent dat DVM primair een samenwerkingsorganisatie is. De Stuurgroep DVM vormt de kern van de samenwerking van waaruit plannen en projecten met betrekking tot de vastgestelde focusgebieden geïnitieerd worden. De Stuurgroep DVM heeft een adviserende rol naar de besturen van de deelnemende partners. Daarnaast kan de Stuurgroep DVM de verantwoordelijkheid van de partners krijgen om specifieke projecten uit te (laten) voeren. De samenwerking van de partners binnen DVM doet echter niets af aan de (wettelijke) bevoegdheden van de verschillende deelnemende partijen. Er is geen sprake van delegatie of mandaat van verantwoordelijkheden. 3.2 Partners en taken De samenwerking binnen DVM is gebaseerd op de onderlinge toegevoegde waarde van de partners en betekent per partner het volgende: Havenschap: Ontwikkelaar, exploitant en beheerder van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Faciliteert en stimuleert milieu- en duurzaamheidonderwerpen die leiden tot milieuverbeteringen en een verdere verduurzaming van het haven- en industrieterrein. Inventariseren en analyseren van knelpunten (geluid, geurhinder, koelwater, etc.) en faciliteren door coördinatie van onderzoeken. Provincie Noord-Brabant: Meedenkende en toetsende/adviserende rol. Faciliteert, stimuleert milieu- en duurzaamheidonderwerpen die leiden tot milieuverbeteringen en een verdere verduurzaming van het haven- en industrieterrein. Bewaken realisatie provinciale doelen zoals vastgelegd in provinciaal beleid (zie kaders). Bevoegd gezag. Gemeente Moerdijk: Meedenkende en toetsende/adviserende rol. Faciliteert, stimuleert milieu- en duurzaamheidonderwerpen die leiden tot milieuverbeteringen en een verdere verduurzaming van het haven- en industrieterrein. Inventariseren en analyseren van knelpunten. Bewaken communicatie met omgeving en toezien op tegengaan/beperken overlast. Bewaken realisatie gemeentelijke doelen zoals vastgelegd in het gemeentelijk beleid (zie kaders). Als bevoegd gezag vergunningverlener en handhaver. Waterschap Brabantse Delta: Adviseur Bevoegd gezag Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Vergunningverlener Waterwet (voor zover van toepassing). Beheerder oppervlaktewater (binnendijks). Meedenkende en toetsende/adviserende rol. Pagina 8 van 13

11 Rijkswaterstaat: Beheerder Rijksoppervlaktewater. Meedenkende en toetsende/adviserende rol. Als bevoegd gezag vergunningverlener en handhaver. Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk: Aanspreekpunt gevestigde bedrijven. Verlenen van medewerking en inbreng van expertise vanuit de bedrijven bij actuele onderwerpen. Verbinding leggen tussen de afzonderlijke bedrijven met elkaar en met de andere partners; Vervullen van intermediaire rol. Meedenken en stimuleren van de voortgang en de groeimogelijkheden van bedrijven. Inbreng om te komen tot de juiste afstemming van economische ambities versus milieu en veiligheidscontouren. 3.3 Organisatie DVM DVM kent een organisatiemodel met een Stuurgroep en een kernteam. Daarnaast zijn er diverse werkgroepen waarin concrete thema s en projecten worden uitgewerkt. In onderstaand schema is de organisatieopzet weergegeven. Positionering Duurzame Verbinding Moerdijk Haven en Industrieterrein Moerdijk Planet People Profit Duurzame Verbindingen Moerdijk Stuurgroep DVM & Kernteam DVM Samenwerkingsverklaring Werkgroepen: Werkgroep Energie Werkgroep Natuur Werkgroep Geluid Werkgroep Water Werkgroep Monitoring Werkgroep Communicatie Pagina 9 van 13

12 3.4 Stuurgroep DVM Samenstelling De Stuurgroep DVM bestaat uit bestuurders van de DVM-partijen. De Stuurgroep DVM heeft de volgende samenstelling: Namens Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk (BIM). Namens Havenschap Moerdijk, de voorzitter van het Dagelijks Bestuur, namens deze de directeur. Namens Provincie Noord-Brabant de gedeputeerde met milieu en duurzaamheid in de portefeuille. Namens Gemeente Moerdijk, de wethouder met milieu en duurzaamheid in de portefeuille; Namens Rijkswaterstaat West Nederland Zuid, de directeur Netwerk Ontwikkeling Rijkswaterstaat. Namens Waterschap Brabantse Delta, portefeuillehouder met milieu en duurzaamheid in de portefeuille. Indien het voor de agenda van de Stuurgroep DVM nodig is, kunnen deze bestuurders zich laten vervangen door andere portefeuillehouders of laten bijstaan door deskundigen. Taken De taken van de Stuurgroep DVM zijn: Het adviseren aan de in DVM vertegenwoordigde organisaties met betrekking tot de ambities en resultaten genoemd in de vastgestelde focus onderwerpen DVM, met in achtneming van de beleid- en uitvoeringsplannen van de samenwerkende partijen. Het sturen en bewaken van de voortgang om de DVM-doelstellingen te realiseren. Het vaststellen van het samenwerking duurzame verbindingen Moerdijk met bijbehorend werkprogramma, inclusief de bijbehorende begroting (menskracht en financiële middelen)). Het zo nodig bijstellen van het werkprogramma door wijziging van bestaande dan wel opzetten van nieuwe projecten ter bevordering van het bereiken van de beoogde ambities; Het informeren en adviseren van elkaar over ontwikkelingen die relevant zijn voor Duurzame Verbindingen Moerdijk. Het adviseren aan de DVM-partners over het anticiperen op landelijke en regionale beleidsontwikkelingen, voor zover die relevant zijn voor DVM. Overleg De Stuurgroep DVM komt tweemaal per jaar bijeen of vaker indien dit wenselijk wordt geacht. De voorzitter van de BIM fungeert als voorzitter van de Stuurgroep DVM. De voorzitter van het kernteam DVM fungeert als secretaris van de Stuurgroep DVM. 3.5 Kernteam DVM Samenstelling Het kernteam DVM bestaat uit vertegenwoordigers van de provincie, gemeente, het havenschap, waterschap en de BIM. Vooralsnog heeft Rijkswaterstaat aangegeven als agendalid van het kernteam te willen optreden. Deelname van Rijkswaterstaat aan het kernteam is afhankelijk van de agendaonderwerpen. De BIM wordt vertegenwoordigd door de secretaris van het kernteam (ondersteuning DVM). Taken De taken van het kernteam DVM zijn: De dagelijkse aansturing, de voortgangsbewaking en de bewaking van de samenhang van de projecten van het werkprogramma DVM met bijbehorende communicatie en het coördineren van de werkgroepen en projectgroepen c.q. klankbordgroepen die acties uitvoeren in het kader van het werkprogramma DVM Het toezien op de voortgang en resultaten van de projecten van het werkprogramma DVM Pagina 10 van 13

13 Terugkoppeling naar de eigen organisatie door ieder lid van het kernteam. Het onderhouden van de contacten met de Stuurgroep DVM en het voorbereiden van de vergaderingen van de stuurgroep DVM. Het volgen van (regionale) ontwikkelingen die relevant zijn voor en een bijdrage kunnen leveren aan Duurzame Verbindingen Moerdijk. Overleg Het kernteam DVM komt vier tot zes keer per jaar bijeen of vaker indien dit wenselijk wordt geacht. De vertegenwoordiger van het Havenschap Moerdijk is de voorzitter van het kernteam DVM. De voorzitter van het kernteam DVM fungeert als secretaris van de Stuurgroep DVM. 3.6 Werkgroepen DVM Samenstelling De werkgroepen bestaan uit vertegenwoordigers van partijen en/of bedrijfsleven die deskundig zijn, danwel affiniteit en betrokkenheid hebben met het desbetreffende onderwerp. Taken Een werkgroep werkt aan een vastgesteld onderwerp of taakveld, dat aansluit bij de ambities en doelstellingen van DVM. Een werkgroep adviseert gevraagd en ongevraagd via het kernteam de Stuurgroep DVM over het vastgestelde onderwerp of taakveld. Het betreft de volgende werkgroepen: werkgroep Energie; werkgroep Natuur; werkgroep Geluid; werkgroep Water; werkgroep Monitoring; werkgroep Communicatie. De bestaande DVM-werkgroepen (Meerjarenprogramma DVM ) blijven gehandhaafd en worden uitgebreid met de Klankbordgroep Milieuklachten (geformaliseerd in 2014) en werkgroep Energie. Ze zijn ondergebracht in de structuur van DVM (zie organisatieschema, paragraaf 3.3). Overleg Een werkgroep komt zo vaak als wenselijk wordt geacht bijeen. Elke werkgroep wordt in principe aangestuurd door een lid van het kernteam. 3.7 Klankbordgroep Milieuklachten Samenstelling Om tot communicatieve verbetering te komen van de jaarlijks gemelde milieuklachten afkomstig van het haven- en industrieterrein, is in 2015 een klankbordgroep milieuklachten ingesteld. De klankbordgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van: Bedrijvenkring industrieterrein Moerdijk (BIM); Burenraad; Provincie Noord-Brabant; Gemeente Strijen; Gemeente Moerdijk; Havenschap Moerdijk; Optioneel/op afroep GGD *. *Inzet mede afhankelijk van beschikbaar budget en vigerende afspraken met de GGD. Taken Binnen deze klankbordgroep wordt actuele informatie over milieuklachten uitgewisseld en worden knelpunten besproken met betrekking tot communicatie en procedures. Pagina 11 van 13

14 4 Financiën 4.1 Algemeen De werkzaamheden binnen DVM worden voor het grootste deel uitgevoerd door vertegenwoordigers van de betrokken partijen. Daarnaast worden voor een aantal werkzaamheden derden ingeschakeld. 4.2 Inbreng menskracht Partijen participeren in de Stuurgroep DVM, het kernteam DVM, de werkgroepen en de projecten met inbreng van de benodigde menskracht, zowel inhoudelijk als voor secretariële ondersteuning. Hiervoor worden onderling tussen partijen geen kosten in rekening gebracht. Voor de out of pocketkosten van de werkgroepen met betrekking tot inhoudelijke adviezen en projecten zal in onderling overleg een verdeelsleutel worden vastgelegd. 4.3 Verdeelsleutel kosten werkprogramma DVM Algemene ondersteuning Als gedelegeerd opdrachtgever namens de Stuurgroep DVM wordt door het Havenschap Moerdijk externe ondersteuning ingezet in de vorm van een onafhankelijke derde voor de procesbegeleiding van de samenwerking DVM In onderlinge afstemming met de voorzitter van het kernteam wordt de ondersteuning ingevuld ten behoeve van de bewaking van de voortgang. Indien gewenst worden periodieke (voortgang)rapportages opgesteld. De ondersteuning ziet verder toe op het bewaken van de voortgang met betrekking tot de algemene communicatie en het ondersteunen van de diverse project- en werkgroepen. Hiermee wordt gewaarborgd dat het proces van deze samenwerking mede door een onafhankelijke partij wordt aangestuurd en bewaakt. Deze onafhankelijke derde vervult tevens een intermediaire rol naar BIM evenals naar de bedrijven op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Met deze centrale coördinatie en door het leggen van verbindingen tussen de verschillende partijen wordt efficiencywinst behaald. De kosten van de ondersteuning worden bij de partijen in DVM in rekening gebracht. Hiervoor wordt de volgende verdeelsleutel gehanteerd: Partij Verrekening (%) Havenschap Moerdijk 30 Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk 5 Gemeente Moerdijk 25 Provincie Noord-Brabant 30 Waterschap Brabantse Delta 5 Rijkswaterstaat 5 Alle DVM partijen zorgen voor reservering van bovenstaande kosten in de meerjarenbegrotingen tot en met Op basis van de ervaringen in de afgelopen periode bedragen de jaarlijkse kosten voor de algemene ondersteuning ,00 (peiljaar 2015 en afhankelijk van definitief vast te stellen taken). Pagina 12 van 13

15 4.4 Projecten Aanpak projecten Op basis van de uitvoering van het werkprogramma kan een werkgroep een projectvoorstel definiëren en vaststellen dat hiervoor, naast met inbreng van de benodigde menskracht vanuit de partners out of pocketkosten aan de orde zijn door de inschakeling van derden. Uitgangspunt voor deze out of pocketkosten is het eigenstandig financieren van de projecten. Een voorstel, zowel inhoudelijke als financieel met bijbehorende verdeelsleutel, zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Stuurgroep DVM. Per project zullen door de partners de verdeelsleutels worden bepaald met betrekking tot de out of pocketkosten op basis van de toegevoegde waarde voor de partners. Als concreet voorbeeld is te noemen het werkprogramma van de werkgroep water. Op basis hiervan is te verwachten dat een projectvoorstel voor het opstellen van een Watermanagementplan voorgelegd wordt aan de Stuurgroep DVM Project jaarlijkse Milieumonitoring Vanuit de Samenwerking DVM laat de werkgroep Monitoring jaarlijks de Milieumonitoringsrapportage opstellen. Hiervoor is destijds de hieronder aangegeven verdeelsleutel vastgesteld. De jaarlijkse kosten van deze monitoring bedragen ,00 (peiljaar 2015) en worden gefinancierd op basis van onderstaande verdeelsleutel. Partij Verrekening (%) Havenschap Moerdijk 50 Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk 7,5 Gemeente Moerdijk 25 Provincie Noord-Brabant 7,5 Waterschap Brabantse Delta 7,5 Brabant Water 2,5 Alle betrokken partijen zorgen voor reservering van bovenstaande kosten in de meerjarenbegrotingen tot en met Pagina 13 van 13

16 Bijlage 1 Werkprogramma DVM

17 Algemeen In dit hoofdstuk is het werkprogramma DVM weergegeven. Het werkprogramma gaat in op de voor DVM relevante thema s. Het betreft een voorlopig programma; definitieve vaststelling vindt plaats nadat afstemming heeft plaatsgevonden met het nog op te stellen werkprogramma voor de Havenstrategie. Tactisch uitvoeringsprogramma Om de resultaten en effecten van de samenwerking en het werkprogramma DVM inzichtelijk te kunnen maken, is een helder toetsingskader nodig. Onderstaande onderwerpen worden daarom te zijner tijd nog vertaald in een tactisch uitvoeringsprogramma. In dit uitvoeringsprogramma worden per thema concrete en meetbare streefdoelen vastgelegd. Het uitvoeringsprogramma wordt opgesteld door het kernteam DVM in samenwerking met de werkgroepen en is voorzien in de 2 e helft van Net zoals het werkprogramma DVM zal ook ten aanzien van het tactisch uitvoeringsprogramma DVM een goede afstemming met het uitvoeringsprogramma van de Havenstrategie plaatsvinden. Uitwerking werkprogramma De relevante onderwerpen voor DVM zijn ondergebracht bij werkgroepen. In de werkgroepen zal de inhoudelijke agenda voor de komende jaren verder worden uitgewerkt, onder aansturing van het kernteam en de Stuurgroep DVM. Ten behoeve van het uitwerken van de vastgestelde focus is in onderstaand schema per focusgebied aangegeven welke onderwerpen in het werkprogramma DVM aan de orde komen. Per thema wordt de huidige stand van zaken aangegeven met een doorkijk naar de komende jaren. Per thema is het volgende weergegeven: de onderwerpen, werkgroepen, projecten, wie van de partners binnen DVM de trekker is en de samenstelling van de desbetreffende werkgroepen. Pagina 15 van 13

18 Thema Onderwerp Werkgroep A. Energie Energie infrastructuur Werkgroep Industriële restwarmte Energiebalans Energie Warmte overschot Moerdijk Energieparagraaf 2030Moerdijk B. Luchtkwaliteit Emissies PM Geur/stank Geurcontour Communicatie C. Geluid Geluid en Crisis- en herstelwet Verhandelbare geluidsrechten geluidsreductie Geluidsklachten D. Water Afvalwater stromen Koelwater problematiek Sluiten (afvalwate-rketen) Duurzaam water-gebruik E. Natuur Natuur en Crisis- en herstelwet Natuur-kwaliteit Blauwe en groen domein PAS/NBW wet Stikstof monitoring F. Milieu monitoring Milieubelasting Footprint Conclusies +/- Duurzaamheid en innovatie Werkgroep geluid Werkgroep water: Werkgroep Natuur Werkgroep monitoring Project Trekker Samenstelling Energyweb XL Energieaktieplan 2030 Aktieplan Geluid 2030 Zonebeheerplan Watermanagementplan Rapportage over milieukwaliteit HM Provincie Havenschap Provincie, Havenschap, gemeente, BIM + nader te bepalen Klankbordgroep Milieuklachten Onafhankelijk voorzitter, gefaciliteerd door DVM Havenschap Provincie Waterschap Havenschap DVM Havenschap, Provincie, gemeente, BIM, OMWB, Burenraad Moerdijk, Gemeente, Provincie, Havenschap, OMWB, BIM. Waterschap, gemeente, Provincie, RWS, Brabant Water, BIM, Havenschap. Havenschap, BIM, RWS, Provincie. Havenschap, provincie, gemeente, Waterschap, BIM, Brabant Water. G. Communicatie Transparante communicatie Werkgroep Communicatie Communicatieplan DVM Gemeente, Havenschap, Provincie, RWS, Uitwerking voorlopig werkprogramma programma 2016 Hieronder zijn de onderwerpen per thema nader uitgewerkt, primair voor het jaar Dit vormt de basis voor het werkprogramma DVM Dit vanwege de dynamiek behorend bij de vastgestelde focusgebieden. Per focusgebied zijn de ambities geformuleerd om als samenwerkende partners de stip op de horizon vast te stellen en de koppeling te kunnen maken met de ambities zoals verwoord in de strategische documenten van de partners. De uitvoering van het werkprogramma zal voor elke partner herkenbaar moeten zijn waardoor de toegevoegde waarde van de Samenwerking DVM herkenbaar is en dienstbaar is aan de beleidskaders van de partners door de vertaling naar concrete projecten. Pagina 16 van 13

19 A: Energie AMBITIE Energieneutraal in Maximaal inzetten op reductie van (fossiel) energie gebruik. Maximale benutting van aanwezige (rest) energie op Haven- en Industrieterrein Moerdijk door een operationele entiteit die de realisatie en implementatie van het project Energyweb XL. Maximale toepassing van energie uit wind, zon en biobased. Optimaal gebruik maken van juiste vervoersmiddelen. Verhoging van het huidige percentage duurzame energiebronnen tot 30% in Reductie van de CO2 footprint tot 10% in 2030 (Paraplunota gemeente). Wat willen we bereiken De vraag naar energie voor bedrijven op het haven- en industrieterrein blijft stijgen. Een lage prijs van energie kan in de toekomst een belangrijke vestigingsfactor betekenen voor bedrijven. Op dit moment wordt de energiebehoefte overwegend opgewekt door gebruikmaking van fossiele brandstoffen. Voor de toekomst is het toepassen van efficiënte en zuinige energietechniek belangrijk. Hierdoor kan de energiebehoefte al deels gereduceerd worden. De resterende energiebehoefte dient zoveel mogelijk voorzien te worden door middel van duurzame energieopwekking (zon en wind). Door het beheersen van de energievraag wordt tegelijkertijd de CO2- uitstoot beperkt. Wat gaan we doen Een aanpak die een meer duurzame vorm van energieverbruik beoogt, zal gericht moeten zijn op energie- extensivering (verhogen van de efficiëntie, energiebesparing) en de inzet van duurzame energiebronnen. Door gebruik te maken van onder andere de rapportage Energyweb XL Moerdijk d.d. 1 mei 2013 en de (in 2015/2016) op te stellen Energievisie Haven- en Industrieterrein Moerdijk (HIM) 2030 zal een Energieaktieplan 2030 worden opgesteld. Het doel is om te komen tot concrete acties die bijdragen aan een Energie neutraal Haven- en Industrieterrein Moerdijk. De nadruk ligt op de toepassingsmogelijkheden van duurzame energievormen die de verschillende bedrijvenclusters op het haven- en industrieterrein kunnen versterken. Voor de uitwerking zal een werkgroep Energy worden ingericht. Uitvoering Project: Energievisie HIM 2030: Trekker: Havenschap; - Uitwerking: Werkgroep Energie. Project: Energie actieplan 2030: Trekker: Havenschap; - Uitwerking: Werkgroep Energie. Project: Energyweb XL: Trekker: Provincie; - Uitwerking: Projectgroep/kernteam EnergywebXL; begeleiding door werkgroep Energie. Pagina 17 van 13

20 B: Luchtkwaliteit AMBITIE Volgen van de ontwikkelingen van het Brabants Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit en vertalen naar omgeving Haven en Industrieterrein Moerdijk. Volgen en daar waar mogelijk stimuleren van de afname van de stikstofdepositie van de resultaten uit het Stikstofconvenant Brabantse Natura 2000 en PAS. Vergroten van de kennis over de schadelijke effecten van roet en ultrafijnstof door het volgen van de van provinciale pilotprojecten. het operationeel hebben van een real life systeem met emissie data inzake geur/stank en geluid met traceerbare bronnen. Operationeel communicatieplan. Wat willen we bereiken De klankbordgroep Milieuklachten heeft tot doel om een transparante communicatie te creëren en te bevorderen en creëert daarvoor een platform voor het uitwisselen van gegevens, ervaringen en verwachtingen over milieuklachten (emissies, geur/stank en geluid). Wat gaan we doen In de Klankbordgroep Milieuklachten komen de ontwikkelingen met betrekking tot milieuklachten aan de orde en de overige milieuaspecten die daar een relatie mee hebben. Dit betekent dat in de klankbordgroep Milieuklachten actuele informatie wordt uitgewisseld, knelpunten worden besproken en mogelijkheden om deze op te lossen worden doorgenomen. In de Klankbordgroep Milieuklachten zal de concrete uitvoering van maatregelen gemeld worden, ter ondersteuning van overleg met de stakeholders. In geval van onverwachte situaties zal de Klankbordgroep Milieuklachten als podium fungeren voor het uitwisselen van informatie. In structureel overleg tussen elkaar respecterende buren kan relevante informatie met elkaar worden besproken en kunnen de in nabije toekomst aan de orde zijnde aspecten worden aangegeven/gemeld. In de klankbordgroep worden haalbare afspraken gemaakt. Het uitwisselen van informatie binnen de klankbordgroep draagt bij aan wederzijds begrip en heeft geen invloed op de eigen verantwoordelijkheid van de deelnemers. De klankbordgroep staat los van de formele verhoudingen tussen vergunninghouder, handhaver en het bevoegd gezag (OMWB). Overleg De Klankbordgroep Milieuklachten komt zesmaal per jaar bijeen, waarin per kwartaal de milieuklachten worden besproken. De Klankbordgroep zal zorgen voor de communicatie naar de achterban, hierbij gefaciliteerd door het Havenschap. Om dicht bij de burgers te blijven, zullen de bijeenkomsten regelmatig in de dorpskernen worden gehouden. Ook zal een keer per jaar een bezoek aan een bedrijf op het haven- en industrieterrein worden gepland. Uitvoering Aanleveren data milieuklachten Trekker: gemeente - Uitwerking: Klankbordgroep Milieuklachten en werkgroep Monitoring Opstellen communicatieplan Trekker DVM - Uitwerking: Klankbordgroep Actualiseren communicatieprotocol Trekker gemeente - Uitwerking: Klankbordgroep Pagina 18 van 13

21 C: Werkgroep Geluid AMBITIE Binnen de bestaande contouren is een goede ontwikkelruimte gerealiseerd voor nieuw te vestigen bedrijven door optimale sturing op basis van de vertaling van de Crisis- en Herstelwet. Wat willen we bereiken Het Haven- en Industrieterrein Moerdijk loopt in de toekomst tegen de grenzen van zijn geluidsruimte aan. Hierdoor dreigt het gevaar dat braakliggende terreinen niet kunnen worden benut of dat bestaande bedrijven niet meer kunnen uitbreiden. Het haven- en industrieterrein kent een strakke externe geluidscontour 50 db(a) om de leefbaarheid in de omringende woonkernen te garanderen en de natuur te beheersen. Het uitbreiden van deze contour is daarom niet gewenst. Dit betekent dat de ambities voor het haven- en industrieterrein gerealiseerd moeten worden met de nu nog aanwezige geluidsruimte binnen de geluidszone. Dit vereist een strakke sturing op de beschikbare geluidsruimte. De Crisis- en Herstelwet (Chw) kan de mogelijkheid bieden om te zoeken naar sturingsmogelijkheden om beschikbare geluidsruimte op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk zo doelmatig mogelijk voor bedrijven en haven activiteiten in te zetten. Met de mogelijke aanwijzing van Moerdijk als ontwikkelingsgebied beoogt het havenschap de milieugebruiksruimte te optimaliseren met het oog op het versterken van een duurzame ruimtelijke en economische ontwikkeling van het gebied, in samenhang met het tot stand brengen van een goede milieukwaliteit. Primaat Provincie Wat gaan we doen Om te komen tot een goed inzicht in de geluidproblematiek en mogelijke oplossingsmogelijkheden is in 2015 een overall geluidsvisie opgesteld. Het doel is te komen tot een meerjarig geluid actieplan, waarbij de te benoemen acties of maatregelen bijdragen aan het genereren van geluidsruimte binnen de vastgestelde 50 db(a) geluidscontour. Op het moment dat het Haven- en Industrieterrein Moerdijk wordt aangewezen in het kader van de Crisis- en Herstelwet kunnen de sturingsmogelijkheden worden onderzocht om de beschikbare geluidsruimte op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk zo doelmatig mogelijk voor bedrijven in te zetten. Ook kan worden bekeken op welke wijze en langs welke weg een juridische koppeling met een geluidszonebeheersplan tot stand kan worden gebracht. Uitvoering Project: Geluid actieplan 2030: Trekker: Havenschap; - Uitwerking: Werkgroep geluid. Project: Zonebeheersplan: Trekker: Provincie; - Uitwerking: Werkgroep geluid. D. Werkgroep Water AMBITIE Het watersysteem is een van de vitale systemen van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk en vormt een onderdeel van de regionale vitaliteit. Het Watermanagementplan geeft inzicht in betekenis van en de invloed van water op alle functies binnen en rondom het Haven- en Industrieterrein Moerdijk en is een functie die alle andere functies iets te bieden heeft (ecosysteemdienstbenadering). Watersysteem is voorgesorteerd op toekomstige ontwikkelingen. Het watersysteem biedt de mogelijkheid te sturen op kwaliteit, kwantiteit en hergebruik. Pagina 19 van 13

22 Wat willen we bereiken Water is dienstbaar aan de verschillende functies in de regio en daarmee de schakel tussen Haven- en Industrieterrein Moerdijk en de directe omgeving. Tegelijkertijd is water belangrijk voor de bedrijven op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk zelf. Doelstelling is om water in te zetten als verbindende factor tussen het bedrijventerrein en de omgeving. Naast de kwantiteit is de kwaliteit een relevante factor bij het managen van alle waterstromen met daarbij oog voor klimaatbestendigheid. Het is daarom van belang alle waterstromen inzichtelijk te hebben en te houden ten behoeve van het optimaliseren van de waterstromen en het beschikbaar hebben van de juiste waterstromen voor de aanwezige en te vestigen bedrijven. Concreet is aan de orde dat de capaciteit van de afvalwaterpersleiding op termijn een beperkende factor kan worden. Door de AWP (Afval Water Persleiding) optimaal te benutten en door bestaand aanbod te beperken, kan de ontwikkelruimte van het industrieterrein worden gewaarborgd. Beperking van het aanbod geschiedt door hergebruik van afvalwater en door een meer geconcentreerd aanbod. In samenhang hiermee zal gestreefd worden naar maximaal hergebruik van waterstromen. Uit de Milieumonitoringsrapporten blijkt dat grote hoeveelheden water worden gebruikt als koelwater en worden geloosd. Gestreefd wordt om, zoveel als reëel mogelijk is, deze hoeveelheid koelwater te reduceren. De uitdaging is om te komen tot een watersysteem waarbij de watervraag en het wateraanbod optimaal op elkaar is afgestemd en flexibel genoeg is om in te spelen op toekomstige ontwikkelingen van o.a. de bedrijven. In de rapportage Monitoring 2013 wordt dan ook uitgebreid aandacht besteed aan de waterstromen. Die input vormt de basis om te komen tot een waterbalans. De input van de bedrijven, overheden (wensen en mogelijkheden) is hierbij van groot belang om te komen tot een optimale afstemming. Wat gaan we doen Opstellen Watermanagementplan 2030 (WMP). In het WMP - robuust watersysteem wordt gestreefd naar een robuust watersysteem In het gezamenlijke Watermanagementplan moeten de doelen en ambities van de partijen ten aanzien van alle waterstromen op het haven- en industrieterrein Moerdijk en omgeving worden verenigd (samenspel) en leiden tot een concreet uitvoeringsprogramma. De basis van het WMP wordt gevormd door een gedegen analyse van het watersysteem. In deze analyse worden alle verschillende waterstromen beschreven, zoals: Oppervlaktewater (binnen- en buitendijks). Koelwater. Afvalwater. Hemelwater (schoon en vervuild). Industriewater. Grondwater. Lozing op riolering. Lozing op oppervlaktewater. Drinkwater. De uit te werken projecten worden vastgesteld in het WMP zoals mogelijk: Afvalwater stromen Koelwater problematiek Duurzaam watergebruik (kringlopen) Uitvoering Watermanagementplan: Trekker Waterschap of werkgroep water; - Uitwerking: werkgroep water. In het uitvoeringsprogramma WMP, onderdeel van het Watermanagementplan, zal te zijner tijd per project een trekker worden bepaald. Pagina 20 van 13

23 E. Werkgroep Natuur Wat willen we bereiken Afhankelijk van de te maken afspraken in het kader van de organisatie Natuurmanagementplan (NMP) zal in de 2 e helft van 2015 meer inzicht komen hoe de samenwerking tussen de stuurgroep DVM en de nog op te richten stuurgroep NMP zal gaan plaatsvinden. Mogelijk zal de werkgroep Natuur van DVM onder de stuurgroep NMP worden gebracht. De reden hiervan is dat Staatsbosbeheer, Brabants Zeeuwse Werkgevers en Brabantse Milieufederatie (partijen in het NMP) niet zijn vertegenwoordigd in de Stuurgroep DVM. Wat gaan we doen Nader te bepalen. Uitvoering Pilot investeren - ontwikkelruimte: Trekker: Havenschap; - Uitwerking Werkgroep natuur. F. Werkgroep Milieumonitoring Wat willen we bereiken De aanpak van de jaarlijkse milieumonitoring wordt ten opzichte van de huidige methodiek aangepast. Hierbij gelden de volgende algemene uitgangspunten voor een goede monitoring: De primaire doelgroep van het rapport is de burger. Thema s zijn duidelijk onderscheiden en benoemd. De rapportage is publieksvriendelijk, de resultaten zijn inzichtelijk en gemakkelijk raadpleegbaar. De ontwikkelingen in de afgelopen jaren en de trends zijn inzichtelijk gemaakt. De rapportage biedt verbetersuggesties of oplossingsrichtingen. De rapportage versterkt het draagvlak bij de partners binnen DVM. Een flexibele format om de mogelijkheid te hebben thema s te kunnen toevoegen. Focus op thema s Duurzame Verbindingen Moerdijk (DVM). Dit betekent: het minimaal jaarlijks updaten van de beschikbare data, het analyseren van de trends en het jaarlijks vaststellen welke aanpassingen wenselijk zijn. Hierdoor kan proactief worden ingespeeld op de feitelijke ontwikkelingen. De data die beschikbaar komen uit de monitoring vormen de basis voor het inzicht in de milieubelasting (de footprint van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk) en bieden daarmee de juiste handvatten voor innovatie en duurzaamheid. Parallel aan de monitoring wordt ingezet op het opstellen van een communicatieplan. Dit plan moet zich richten op de primaire doelgroep, de burger, en moet de informatie voor de burger goed toegankelijk maken. Dit betekent antwoord/inzicht in de volgende vragen: Wat zijn de resultaten van de monitoring? Wat betekenen deze resultaten precies? Wat wordt er met de resultaten gedaan? Wat gaan we doen In 2015 is een begin gemaakt met de nieuwe opzet. In 2016 en komende jaren zal op basis van ervaringen van onder andere burgers en bedrijven het format van de milieumonitoringsrapportage worden aangepast. Ook zal er jaarlijks worden bepaald of er gegronde redenen zijn om de te monitoren thema s aan te vullen. Pagina 21 van 13

24 Uitvoering Uitvoeren jaarlijkse Milieu monitoring: Trekker DVM; - Uitvoering: werkgroep Monitoring; Opstellen communicatieplan: Trekker: Gemeente; - Uitvoering: werkgroep Monitoring/werkgroep communicatie. G: Werkgroep Communicatie Bij de bepaling van de relevante thema s in de Stuurgroep DVM van juni 2013 is geconstateerd dat communicatie met de achterban van de eigen partners voor DVM van groot belang is. Om dit vorm en inhoud te geven, is de werkgroep communicatie de initiator om ervoor te zorgen dat regelmatig over de voortgang van de projecten wordt gecommuniceerd met gebruikmaking van de juiste communicatiemiddelen ( ing, website, apps etc.). Wat willen we bereiken Voor het hebben en houden van draagvlak bij de share- en stakeholders, inclusief de burgers, is het inzetten van de juiste communicatiemiddelen op de juiste tijd van groot belang. Communicatie zal moeten bevorderen dat de activiteiten en toegevoegde waarde van DVM inzichtelijk zijn bij de doelgroepen. Een relevante doelgroep is bijvoorbeeld de bedrijven op het Haven en Industrieterrein Moerdijk. Door goede communicatie zullen de bedrijven gemotiveerd moeten worden om maatregelen te nemen die de toekomstbestendigheid versterken. Tegelijkertijd is het uitgangspunt dat de communicatie van de partners van DVM en die van DVM zelf, elkaar kunnen aanvullen en versterken. Dit is te bereiken door goede afstemming en timing van alle communicatieactiviteiten die betrekking hebben op het Haven en industrieterrein Moerdijk. Wat gaan we doen Op basis van het vastgestelde werkprogramma DVM zal expertise worden aangetrokken om een communicatieplan op te stellen en na goedkeuring uit te voeren. Uitvoering Opstellen communicatieplan (DVM): Trekker: Gemeente/DVM; - Uitvoering: werkgroep communicatie. Pagina 22 van 13

25 Bijlage 2 Kaders

26 Bijlage 2 : Kaders KADERS De kaders van voor de samenwerking en het werkprogramma DVM zijn gebaseerd op de beleidsnotities van de partners. Een overzicht hiervan is in onderstaande tabel opgenomen. Kader Betekenis voor het meerjarenprogramma DVM Algemeen Vastgestelde Focus document DVM 18 juni Concept Intentieovereenkomst DVM Thema s behorend tot de focus DVM: Energie, luchtkwaliteit, geluid, water, milieumonitoring en natuur. Basis voor commitment van de partners met DVM Havenschap Havenstrategie Moerdijk 2030, juli 2014 Natuurmanagementplan Moerdijk Energyweb XL Moerdijk World Ports Climate Declaration Port Environmental Management Review (PERS) 2014 Bestemmingsplan / Provinciaal Inpassingsplan (LPM) Branche Organisatie Zeehavens (BOZ) Werkprogramma Zeehavens Alle hens aan dek Het knooppunt van duurzame logistiek en procesindustrie in de Vlaams Nederlandse delta; Afstemming met en aanvullend op de Planet-agenda van de Havenstrategie; Plan van maatregelen voor ontwikkeling en behoud van passende natuurwaarden bij realisatie Havenstrategie Haven en Industrieterrein Moerdijk om ontwikkelruimte te borgen Strategische visie op het realiseren van het Energyweb XL Energiebesparing en CO2 vermindering Borging van omgevingsaspecten van projecten in systeem Juridisch planologische regeling van de randvoorwaarden voor vestiging van bedrijven Duurzaamheid en innovatie, benutten expertise Bedrijvenkring Industrieterrein Moerdijk Koplopers duurzaamheid op haven- en industrieterrein Moerdijk Jaarplannen Beleidsplan BIM MVO kernthema s Koplopers, Input vanuit BIM in DVM

27 Bijlage 2 : Kaders (Vervolg 1) Provincie Noord-Brabant Agenda van Brabant Kennis en innovatie, duurzame gebiedsontwikkeling, milieu, energie en klimaat. Leef- en vestigingsklimaat staan centraal Energieagenda voor Brabant Energietransitie als kans voor innovatie en duurzaamheid: duurzame energie, energiebesparing en CO2 vermindering en alternatieve energiebronnen (o.a. windenergie) Bestuursovereenkomst Logistiek Park Realisatie van een vernieuwend duurzaam Logistiek Park Moerdijk Moerdijk Bestemmingsplan/Provinciaal Inpassingsplan (LPM) voorwaarden voor vestiging van bedrijven Juridisch planologische regeling van de rand- Bestuursakkoord provincie Gebiedsontwikkeling waterpoort, bundeling van ontwikkelingen rond water, toerisme, recreatie en biobased energie- en reststromen Meerjarenprogramma infrastructuur en Havengerelateerde bedrijvigheid (groeiende samenwerking en nieuwe ruimtevraag). Duurzame milieu bereikbaarheid. Leefbaarheid in stadskernen door bundeling van transportstromen (externe veiligheid, geluid en fijn stof). Groenblauwe structuur (relatie met programma Zuidwestelijke Delta). Energietransitie (winning uit en transport van duurzame bronnen zoals wind, getijden, zon en aardwarmte, et cetera) Energyweb XL Moerdijk Strategische visie op het realiseren van het Energyweb XL Structuurvisie ruimtelijke ordening Zoeken en realiseren van windlocaties tot 320 MW in 2020 Havenstrategie Moerdijk 2030, juli 2014 Het knooppunt van duurzame logistiek en procesindustrie in de Vlaams Nederlandse delta; Afstemming met en aanvullend op de Planet-agenda van de Havenstrategie; Natuurmanagementplan Moerdijk Plan van maatregelen voor ontwikkeling en behoud van passende natuurwaarden bij realisatie Havenstrategie Haven en Industrieterrein Moerdijk om ontwikkelruimte te borgen Gemeente Moerdijk Structuurvisie Moerdijk 2030 Wind- en zonne-energie, borging waterkwantiteit en -kwaliteit, intensief ruimtegebruik, Strategische visie Moerdijk 2030 Energiebesparing en CO2-vermindering Energyweb XL Moerdijk Strategische visie op het realiseren van het Energyweb XL Uitvoeringsprogramma raad Duurzame leef- en werkomgeving duurzame energie, energiebesparing en CO2-vermindering Paraplunota s Leefomgeving, Maatschappij en Economisch klimaat Algemeen kader Bestemmingsplan Integrale herziening Juridisch planologische randvoorwaarden voor Haven- en Industrieterrein Moerdijk vestiging bedrijven Moerdijk Meer Mogelijk en de bestuursovereenkomst Logistiek Park Moerdijk tiek Park Realisatie van een vernieuwend duurzaam Logis- Moerdijk

28 Bijlage 2 : Kaders (Vervolg 2) Rijkswaterstaat West Nederland Zuid Ontwerp voor een nieuw Beheerplan voor de Rijkswateren Beheer- en ontwikkelplan voor de Rijkswateren Waterwet, Kaderrichtlijn water, het Nationaal Waterplan, de Richtlijn Prioritaire stoffen en de IPPC richtlijn Beleidslijn grote rivieren Beleidsnota s met name: - Emissie- immissietoets - Beoordeling warmtelozingen - Beoordelingssystematiek onttrekkingen Ligt tot juni 2015 ter inzage. Definitief plan als kader te beschouwen Waterkwaliteit en waterkwantiteit voor de scheepvaart Vergunningverlening lozingen de aanleg van inname- en lozingspunten (bijv. voor koel- en afvalwater) Waterschap Brabantse Delta Ontwerp Waterbeheerplan Het Ontwerp Waterbeheerplan geeft inzicht in de doelen die het waterschap in de komende periode wil bereiken als het gaat om watersysteembeheer, zuiveringsbeheer, vaarwegbeheer, keringenbeheer en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit plan volgt twee andere plannen op: het Waterbeheerplan en het Ontwikkelprogramma naar een robuust beheer en verantwoorde bedrijfsvoering in Keur waterschap Brabantse Delta, Algemene regels, Legger, beleidsregel voor Waterkeringen, Waterkwaliteit en grondwater. Hydrologische uitgangspunten bij de keurregels voor afvoer van hemelwater Bestuursakkoord Integraal hemelwaterbeleid West-Brabant Regels, verordeningen, vergunningsverlening en handhaving voor watersystemen, keringen en zuiveringen Samenwerking in de waterketen tussen gemeenten, Havenschap? en waterschap Betreft beleid voor het omgaan met Hemelwater bij nieuwe gebieden en bij renovaties/vervangingen. Emissiebeleid Afvalwaterketenbeleid Studie toekomstvisie AWP/Bath Beleid over prioriteiten van het waterschap voor de reductie van emissies (=uitstoot van stoffen). Het beleid heeft tot doel om op langere termijn de doelen voor waterkwaliteit te behalen (chemie). Samengevoegd beleid Waterschap Brabantse Delta op het gebied van de waterketen. Met: waterketenvisie, strategisch beleid op het gebied van samenwerking, cultuur en innovatie, operationeel beleid voor aanbod van afvalwater op zuiveringstechnisch werk, lozing van afvalwater op oppervlaktewater, hemelwater en afstemmen investeringen. Strategische visie op de toekomstige invulling van de zuiveringstaak in het westelijke deel van West-Brabant