Achtergrond. Probleemstelling

Transcriptie

1 1 Achtergrond PLAN VAN AANPAK REGIONALE ENERGIEVISIE Aanleiding Op wereldniveau zijn afspraken gemaakt om de temperatuur van de aarde niet meer dan 2 graden Celsius en bij voorkeur niet meer dan 1,5 graden Celsius te laten stijgen. Bij deze grens verwacht men dat er nog geen onomkeerbare gevolgen zijn voor het klimaat. Er wordt door landen dan ook naar duurzame oplossingen gezocht om in de energiebehoefte van de mensen te blijven voorzien. In Nederland wordt de versnelling van de energietransitie steeds meer urgent. Het einde van de gaswinning in Groningen lijkt in zicht en Nederland wil vanwege geopolitieke verhoudingen niet teveel afhankelijk zijn van andere landen voor de invulling van de energiebehoefte. De ambitie van de rijksoverheid is om in 2050 duurzame oplossingen te hebben voor bijna alle energiebehoeften van Nederland. Ook de provincie Gelderland heeft de wens om in 2050 energieneutraal te worden en stimuleert haar regio s om hiertoe een regionale energievisie op te stellen. Ook de VNG stimuleert gemeenten en regio s om een regionale energievisie te maken. Voor de gemeenten van de Regio FoodValley kan een regionale energievisie ook een bijdrage leveren aan de eigen klimaatdoelstellingen. Vaak is er meer mogelijk als er op grotere schaal wordt gekeken naar de mogelijkheden van energiebronnen. Misschien is het effectiever om de krachten te bundelen dan dat elke gemeente apart kennis ontwikkelt en initiatieven opstart rondom duurzame energie. Met de energievisie kunnen we ook het gesprek aangaan met de regionale stakeholders. Het uiteindelijk doel is om de gezamenlijke belangen te ontdekken en kennis te krijgen over de kansen die verzilverd kunnen worden. Dit om beschikbare middelen zo efficiënt en effectief in te zetten in dienst van de regionale energietransitie. Probleemstelling Bij de energietransitie zijn verschillende partijen betrokken. Overheden kunnen hun ambities niet waarmaken zonder medewerking van deze partijen. Ze moeten ieder hun eigen bijdrage leveren, hebben ieder hun eigen belang en geen zeggenschap over elkaar. Met de Energievisie maakt de Regio inzichtelijk welke visie en welke route zij zelf wil lopen in de energietransitie. Dat maakt het voor andere partijen makkelijk om de eigen ontwikkelingen daarop af te stemmen. Uiteindelijk moeten de gemeenten en de stakeholders de weg naar elkaar vinden en letterlijk en figuurlijk om de tafel om daar hun ambities te delen, gemeenschappelijk te maken en hun wensen en bijdragen uit te wisselen en af te stemmen. Zodoende dat beschikbare menskracht en middelen effectief en efficiënt ingezet kan worden voor de energietransitie. Doelstellingen een energieneutrale Regio FoodValley in 2050 inzicht, per gemeente en voor de regio als geheel, in de energiebehoefte en de potentie van energiebronnen versnelling van de energietransitie door het acteren met een duidelijke visie effectieve en efficiënte besteding van menskracht en middelen voor de regionale en gemeentelijke energietransitie Producten Resultaat 1. Een regionale energievisie Gezamenlijke visie met tussendoelen en monitoringssystematiek Inventarisatie energiebehoefte per gemeente en regio (inzicht in opgave)

2 2 Ruimtelijke inpassing van duurzame energie per gemeente en regio (potentiekaart} Visualisatie van een energieneutrale regio (communicatie) 2. Structuur waarin Energievisie periodiek wordt besproken De Energievisie moet minimaal jaarlijks een terugkerend agendapunt zijn in een daartoe geschikt gremium. Te denken valt aan het Regiobestuur Regio FoodValley en mogelijk de Triple Helix. Proces Proces FASE 1 Voorbereiding Besluitvorming, opdrachtverlening (zoeken projectcoördinator) en plan van aanpak. FASE 2 Inventarisatie en analyse In deze fase wordt onderzocht wat de energiebehoefte is van de regio, de ruimtelijke inpassing van energiebronnen (potentiekaart). Vanuit regionaal perspectief bekijken we welke initiatieven er de afgelopen jaren zijn geweest en wat we daarvan kunnen leren. FASE 3 Kansen en risico s In deze fase wordt geïnventariseerd welke stakeholders belangrijk zijn voor de regionale energietransitie en welke expertise er in onze regio aanwezig is voor innovaties. Daarna volgt een analyse van de kansen en risico s. FASE 4 Externe consultatie In deze fase worden kansen en risico s benoemd. En bediscussieerd hoe gemeenten en regionale stakeholders samen kunnen werken aan kansrijke projecten. FASE 5 De regionale energievisie In deze fase wordt de energievisie gemaakt en er wordt besloten hoe we de voortgang gaan monitoren. In deze fase ook aandacht voor communicatie. De energievisie laat zien dat de regiogemeenten het eens zijn over de opgave in de regio, waar de grootste kansen zijn en geeft in grote lijnen aan hoe de gemeenten dit willen realiseren. Afbakening Een energieneutrale regio FoodValley in 2050 De ambitie energieneutraal in 2050 sluit aan bij de doelstelling van rijk en provincie Gelderland en ook bij de doelen van een aantal afzonderlijke gemeenten in de regio Food Valley. De gemeenten die eerder energieneutraal willen worden, zullen desgewenst een versneld traject doorlopen in de regionale energievisie. Dit wordt gemarkeerd in de energievisie met tussendoelen. De provincie Utrecht wil in 2040 energieneutraal worden en bezint zich op een nieuwe aanpak waarbij zij vooral initiatieven wil steunen die wat concreter zijn. Onder een energieneutrale regio verstaan we: in de regio FV (c.q. in een gemeente) wordt op jaarbasis per saldo evenveel duurzame energie opgewekt als wordt verbruikt. Bij energieneutraliteit is een regio/gemeente niet afhankelijk van buiten de regio/gemeente opgewekte duurzame energie. Regionaal proces Individuele gemeenten maken keuze of ze binnen het proces van de regionale energievisie ook een eigen gemeentelijke aanpak met lokale stakeholders op wil stellen. Dit is geen onderdeel van het project, maar binnen het proces kan daarvoor eventueel een optie worden aangeboden.

3 3 Regionale energievisie geeft transitiepad aan De energievisie bevat geen concrete uitwerking van projecten. De energievisie biedt een handvat voor gemeenten om hun lokale inspanningen te intensiveren en te versnellen. Ook zal de energievisie mogelijkheden tot (intensivering van de) regionale samenwerking inzichtelijk maken. De energievisie brengt de transitieopgave in beeld voor de diverse energiebehoeften in de regio vertaald in termen van aantallen windturbines, zonnepanelen (en evt. zonne-parken) en evt. andere duurzame energiebronnen, met de evt. bijbehorende ruimteclaims. Er vindt geen discussie plaats over het wel of niet willen realiseren op bepaalde locaties. De regionale energievisie wordt jaarlijks besproken en geëvalueerd. Er wordt gekeken welke kansen er kunnen worden benut met samenwerking. De verdere uitwerking van initiatieven of eventuele onderzoeken maken geen onderdeel uit van het project. Initiatieven worden door de gemeenten zelf vastgelegd in de eigen programma s. Kosten / dekking Beheersing Indicatie kosten Indicatie is gebaseerd op een soortgelijk traject in Regio Noord Veluwe. FASE 1 Voorbereiding FASE 2 Inventarisatie en analyse Potentiekaart: 5000,- FASE 3 Kansen en risico s Startbijeenkomst en advies: 2500,- FASE 4 Externe consultatie Concepten energievisie, vergaderingen en werkconferentie: 3500,- FASE 5 De regionale energievisie Bijeenkomst: 4500,- Vormgeving, eindproduct en communicatie: 6000,- Kosten (exclusief inzet per gemeente ca. 60 uur) Projectbegeleiding en producten ,- Onvoorzien: 7500,- Totaal: ,- Dekking Provincie Gelderland: Barneveld (16%): 8000,- Ede (33%): ,- Nijkerk (12%): 6000,- Renswoude (1%): 500,- Rhenen (6%): 3000,- Scherpenzeel (3%): 1500,- Veenendaal (19%): 9500,- Wageningen (11%): 5500,- Gemeenten kunnen kiezen om een deel van de kosten in 2016 en een deel in 2017 na afloop van het project.

4 4 Organisatie Opdrachtgever: Directie Regio FoodValley Gedelegeerd opdrachtgever: een wethouder van een Regio FoodValley gemeente Projectleider: duurzaamheidsmedewerker van de gedelegeerd opdrachtgever geeft opdracht stuurt opdrachtnemer (extern projectleider) aan informeert gedelegeerd opdrachtgever, adviesgroep en stuurgroep bewaken en sturen voortgang en kwaliteit overlegt met werkgroep Stuurgroep: PHO Economie bereidt besluiten voor bewaken en sturen project Adviesgroep voor stuurgroep: PHO Voedsel & Duurzaamheid adviseert de stuurgroep en de gedelegeerd opdrachtgever stuurt inhoudelijke inbreng uit de gemeenten besluit welke informatie en producten door kunnen naar stuurgroep Werkgroep: beleidsmedewerkers duurzaamheid van de Regio FoodValley gemeenten, evt aangevuld met medewerkers provincie en stakeholders inhoudelijk beoordelen stukken adviseert projectleider en de eigen wethouder verzamelen van lokale informatie Planning FASE 1 Januari - mei Besluitvorming Week 4: bespreken plan van aanpak en kandidatuur voor projectgemeente met wethouders, toets begroting 2 februari: bespreken reacties van diverse wethouders 8 februari: aanpassen plan van aanpak 9 februari: versturen stukken naar AO Economie, portefeuille coördinatoren en PHO Voedsel & Duurzaamheid 16 februari: AO Economie 17 februari: akkoord op plan van aanpak PHO Voedsel & Duurzaamheid 18 februari: portefeuille coördinatoren Regio FoodValley besluiten over behandeling 24 februari: aanleveren stukken voor PHO Economie 26 februari: aanleveren concept B&W-besluit aan werkgroep 10 maart:: PHO Economie 15 maart: B&W-besluit voor deelname 18 maart: Regiobestuur FoodValley: tekenen deelname-overeenkomst FASE 2 Juni - juli FASE 3 Augustus oktober FASE 4 November - december FASE 5

5 5 Januari - maart Informatie en communicatie Communicatie is binnen een transitieproces essentieel. De regionale energievisie moet ervoor zorgdragen dat de communicatie van de diverse partijen richting inwoners en bedrijven in de regio over de energietransitie op elkaar is afgestemd en een herkenbaar, consistent en eenduidig verhaal is. Ook de gegevens die gebruikt worden voor de monitoring moeten op elkaar afgestemd zijn en kloppend zijn met elkaar. In de energievisie moeten daar afspraken over komen. Intern: Betrekken sleutelfiguren in de organisatie, zowel binnen de regio als binnen de gemeenten (werkveld RO vanwege ruimtelijke implicaties energietransitie) bij het gehele proces: blijven informeren en wijzen op uitdagingen die komen. Extern: Vormgeving van het transitiepad als inspirerende visualisatie die op websites en bij bijeenkomsten kan worden gebruikt. Nieuwsflitsen / service voor koplopers en actieve inwoners binnen het traject Regionale website, nieuwsbrief en informatiebulletin Gemeentelijke communicatiekanalen Persberichten bij activiteiten en aansprekende resultaten Berichtenservice die aangesloten partijen kunnen gebruiken bij hun communicatie Risico s Verschillende ambities en snelheden gemeenten Onvoldoende interesse bij stakeholders 10 februari 2016