Resultaten praktijkproeven Aardappelen 2013

Transcriptie

1 Resultaten praktijkproeven Aardappelen 2013 vzw V.S.O.P. ST.- BERTINUS VRIJ TECHNISCH INSTITUUT Land- en Tuinbouw Proefbedrijf Schipvaarthoeve Boeschepestraat 44 Schipvaartweg Poperinge 8970 Poperinge Tel. 057/ Tel. 057/ patrick.vermeulen@vsop.be Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling ADLO Voorlichting en Vorming PCA en Landbouwcentrum Aardappelen vzw - LCA

2

3 2. Inhoudstabel proefresultaten aardappelen Voorwoord en overzicht weerswaarnemingen Poperinge. 3 Onkruidbestrijding aardappelen. 4 Rassenproef aardappelen industrie. 5 Rassenproef aardappelen industrie: opbrengsten. 6 Rassenproef aardappelen industrie: kwaliteitsgegevens. 7 Resultaten LCA rassenproef aardappelen : industrie 8 Proef : ploegen - ploegloos, potermaat, ras : opbrengsten. 9 Proef : ploegen - ploegloos, potermaat, ras : kwaliteit. 10 Rijenbemestingsproef: zie Inagro 11 Deze proefveldwerking gebeurde in samenwerking met: Departement Landbouw en Visserij Afdeling duurzame landbouwontwikkeling Inagro, Rumbeke - Beitem L.C.A. : Landbouwcentrum voor aardappelteelt, Kruishoutem B.D.B. : Bodemkundige dienst van Belgie Firma's uit de fyto-industrie Firma's uit de meststoffenindustrie

4 3. Proefresultaten Wij bieden u graag deze brochure aan met de resultaten van de praktijkproeven op aardappelen. De resultaten werden bekomen op proefvelden aangelegd op de Schipvaarthoeve van het VTI en bij enkele sympathisant landbouwers, waarvoor wij hen danken. Wij danken eveneens alle overheidsinstanties, de leden en medewerkers van het Landbouwcentrum Aardappelen en bedrijven uit de toeleveringssectoren voor de vlotte samenwerking en het verleende vertrouwen. Oprechte dank ook aan allen die een bijdrage leverden tot het bekomen van deze brochure. Dank aan alle leerkrachten, personeel en leerlingen die op om het even welke manier instonden voor de aanleg, de verzorging, de oogst, het uitvoeren van metingen, sorteringen en wegingen. Wij hopen een brochure aan te bieden met heel wat leerrijke informatie voor de leerlingen en de oudleerlingen van onze school, landbouwers in de regio en allen die zich inzetten voor de agrarische sector. Overzicht weerswaarnemingen Poperinge. De gegevens werden opgenomen in de KMI-opnamepost op de Schipvaarthoeve. Gemiddelde temperaturen Neerslag in mm Minimum Maximum Poperinge Normaal Poperinge Normaal Poperinge Normaal Sept '12 10,3 8,9 20,0 19,3 41,9 69 Okt '12 8,3 5,9 15,1 14,3 176,2 74 Nov '12 5,3 2,7 10,5 8,8 87,3 69 Dec '12 3,8 0,4 8,2 5,6 147,0 64 Jan '13 0,0-0,9 4,7 5,1 62,1 55 Febr '13 0,6-0,7 5,0 6,1 53,1 43 Maa '13 1,1 0,8 6,2 9,0 66,6 46 Apr '13 4,6 3,4 13,3 12,7 25,1 48 Mei '13 7,6 6,5 14,6 16,6 60,1 55 Jun '13 11,5 9,5 19,0 19,8 45,9 57 Jul '13 14,0 11,3 23,8 21,3 66,1 63 Aug '13 14,0 10,9 23,8 21,6 37,2 67 Sept '13 10,7 8,9 19,7 19,3 61,9 69 Okt '13 10,0 5,9 16,5 14,3 132,6 74 Nov '13 4,7 2,7 10,0 8,8 127,9 69 Dec '13 3,7 0,4 9,4 5,6 53,0 64 Tot '13 6,9 6,0 13,8 13,4 791,6 710

5 4. Onkruidbestrijding aardappelen. Voorvrucht : Wintertarwe Hop Bintje Potermaat mm Plantafstand : 75 x 39 cm Plantdatum : 08/05/ /06/2013 Onkruidbestrijding: Volgens proefopzet Vooropkomst 30/05/ /06/2013 Bij opkomst 11/06/ /06/2013 Proef : 14 objecten in 4 herhalingen Opp. : 90 m² Onkruidbestrijdingsschema: object Onbehandeld Artist 2 kg + Linuron 500 SC 1 l Artist 2 kg + Challenge 2 l Defi 4 l + Sencor 0,4 kg Artist 2 kg + Centium 36 CS 0,2 l + Linuron 1 l Defi 4 l + Sencor 0,4 kg + Stomp Aqua 2,5 l Artist 2 kg + Defi 4 l + Stomp Aqua 2,5 l (bij opkomst) Metric 1,5 l + Challenge 2 l Lingo 1,7 l + Artist 2 kg Artist 2 kg + Challenge 2 l + Linuron 1 l Artist 2 kg + Defi 4 l + Linuron 1 l Challenge 1,66 l + Centium 0,208 l + Sencor 0,5 kg Challenge 1,66 l + Centium 0,208 l + Linuron 1 l Challenge 1,66 l + Centium 0,208 l + Defi 4 l bingelkruid 2,5 1 2 haagwinde 2 2,5 hanenpoot 2 kamille 5 1, ,5 2 klein kruiskruid 15 melganzenvoet 2,5 paarse dovenetel 7 perzikkruid 20,5 1,5 straatgras 94 1,5 6,5 12, ,5 8 3,5 5 8 varkensgras 1,5 vogelmuur 6,5 2,5 8 3,5 zwarte nachtschade 2, ,5 planten per m² , , ,5 10,5 3,5 7 14

6 5. Rassenproef aardappelen Voorvrucht : Kuilmaïs Grondbewerking : optrekken 20/04/2013 ploegen 24/04/2013 rotoreggen 28/04/2013 Plantdatum: 29/04/ /50 Plantafstand: Volgens advies (zie tabel) Bemesting: 25/04/2013 Haspargit 800 kg à 250 kg kali/ton = 200 kg K2O 27/04/2013 N bemesting Advies Bintje : friet 210 kg 10 rassen 20 kg N minder bemest Onkruidbestrijding: 22/05/2013 Challenge 2 l + Artist 2 l + Linurex 1 l Loofdoding: 16/09/2013 Reglone 4 l Oogstdatum: 01/10/2013 Perceeltjes van 4 m x 3 m in 4 herhalingen maakt 48 m² * ** *** **** Bintje 6, /5 Action 7, /6 Compass 5, /6 Dione 5, /6 Eurostar 5, /6 Fontane 5, /5 Ludmilla midvroeg /6 Navigator midlaat /6 Performer midlaat /6 Lady Claire 7, /6 Crisps4all 5, /6 Madison /5 Rumba /6 Taurus midvroeg /6 * vroegheid ** advies eenheden N/ha voor de verschillende rassen *** advies plantafstand in cm **** opkomst 90 %

7 Opbrengsten rassenproef aardappelen Poperinge: industrie. 6. nr. + ras N-dosis Plant- tot. opbr. tot.opbr. marktb. % marktb. % % % % afstand kg/ha relatief 50+ marktb. relatief -35mm ( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) Kook - friet Bintje , ,7 100,0 3,4 25,9 58,6 12,2 Action , ,7 99,1 1,1 14,2 56,4 28,2 Compass , ,9 125,7 1,8 17,3 68,3 12,6 Dione , ,6 101,6 1,8 17,6 63,2 17,4 Eurostar , ,2 121,1 1,7 15,1 61,7 21,5 Fontane , ,4 128,5 1,1 13,5 68,3 17,1 Ludmilla , ,1 86,7 3,0 26,9 52,3 17,8 Navigator , ,4 159,4 1,1 9,5 61,2 28,2 Performer , ,7 137,4 1,0 7,3 49,2 42,5 Chips Lady Claire , ,4 100,0 3,0 40,2 54,2 2,6 Crisps4all , ,3 90,4 3,3 24,4 62,9 9,4 Madison , ,8 80,6 1,9 15,9 62,9 19,3 Rumba , ,6 105,3 1,7 20,1 65,5 12,7 Taurus , ,2 87,2 1,9 13,6 65,6 18,9 ( 1 ) : Totale opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = kg) voor friet - Lady Claire (100 = kg) ( 2 ) : Marktbare aardappelen : industrie friet = 50+ ( ) - industrie chips = ( 3 ) : Marktbare opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = kg) voor friet - Lady Claire (100 = kg) voor chips

8 7. Kwaliteitsgegevens rassenproef aardappelen Poperinge: industrie. Ras O.W.G. Droge Blauw gewoon zilver lak kleurindex kooktest stof index schurft schurft schurft meligheid gr. % Kook - friet Bintje , ,35 2,0 Action , ,60 4,0 Compass , ,05 4,5 Dione , ,30 3,0 Eurostar , ,85 2,5 Fontane , ,30 3,5 Ludmilla , ,20 2,0 Navigator , ,95 2,0 Performer , ,35 2,5 Chips kleur chips smaak chips Lady Claire , ,45 5,5 Crisps4all , ,70 6,0 Madison , ,75 5,5 Rumba , ,90 5,5 Taurus , ,60 5,0 Controle op : drijvers (d = 1,06) : geen drijvers geteld diepschurft : zeer weinig OWG : genomen voor zoutbad blauwindex : IBVL blauwschudtoestel - 50 gekoelde knollen (2 dagen 8 C) 60 sec schudden, 3 dagen opwarmen (16 C) en licht (80 %) schillen : rangschikken volgens % blauwoppervlak kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C / EAPR-methode - 20 chips 1 min 45 sec bakken bij 175 C kooktest - meligheid : 1 = niet melig - 9 = sterk melig kleur - smaak chips : 1 = zeer slecht - 9 = zeer goed Analyse uitgevoerd door Inagro Rumbeke - Beitem.

9 8. Resultaten LCA rassenproef aardappelen: industrie. Ras Tot. Opbr. Tot. Opbr. Marktb. Marktb. Aandeel O.W.G. Blauw kleurindex meligheid t/ha relatief t/ha relatief marktb. index + 35 mm + 35 mm + 50 mm + 50 mm % gr Kook - friet Bintje 55, , ,10 2,6 Action 49, , ,00 3,6 Compass 65, , ,40 3,6 Dione 56, , ,20 3,3 Eurostar 57, , ,80 2,3 Fontane 61, , ,80 4,1 Ludmilla 51, , ,90 2,2 Navigator 69, , ,40 2,5 Performer 56, , ,60 3,5 Chips mm kleur chips smaak chips Lady Claire 48, , ,20 6,70 Crisps4all 48, , ,60 6,80 Madison 42, , ,10 6,20 Rumba 58, , ,60 6,30 Taurus 53, , ,80 5,60 Locaties LCA : Friet : Melkwwezer, Zwalm, Sint-Niklaas, Poperinge, Waterland-Oudeman en Zonnebeke Chips : Poperinge, Waterland-Oudeman en Zonnebeke Totale opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = 55,1 ton/ha) voor friet - Lady Claire (100 = 48,0 ton/ha) voor chips (1) : Eurostar niet geplant in Melkwezer en Zwalm OWG : genomen voor zoutbad blauwindex : IBVL blauwschudtoestel - 50 gekoelde knollen (2 dagen 8 C) 60 sec schudden, 3 dagen opwarmen (16 C) en licht (80 %) schillen : rangschikken volgens % blauwoppervlak kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C / EAPR-methode - 20 chips 1 min 45 sec bakken bij 175 C kleur : < 2,5 = zeer goed - > 4 = onvoldoende meligheid : 1 = niet melig - 9 = sterk melig kleur - smaak chips : 1 = zeer slecht - 9 = zeer goed Analyse uitgevoerd door Inagro, Rumbeke - Beitem.

10 9. Proef aardappelen : ploegen - ploegloos, potermaat, ras. Voorvrucht : Korrelmaïs Grondbewerking : optrekken 8/04/2013 ploegen 4/04/2013 rotoreggen 6/04/2013 bewerking ploegloos met 3 x Steketee 4-5/05/2013 Plantdatum: 6/05/2013 Potermaat: Bintje 35/45 Fontane 35/50 Plantafstand: 36 cm Bemesting: 6/04/2013 Chloorpotas 200 kg 9/04/2013 MM brijbak 14 ton 5/05/2013 AN 27 16/05/2013 N vloeibaar 40 l Onkruidbestrijding: 16/05/2013 Artist 2 kg - Challenge 2 l - Linuron 1 l Loofdoding: 10/09/2013 Reglone 3,5 l - 35 mm mm totaal Fontane ploegloos ,5 38,2 56,1 1,1 Fontane ploegen ,2 28,2 67,3 1,2 Bintje ploegloos 35/ ,8 39,7 52,9 1,5 Bintje ploegen 35/ ,9 29,5 64,1 1,5 Bintje ploegloos 25/ ,2 36,4 57 0,4 Bintje ploegen 25/ ,5 38,7 53,2 0,6

11 10. Resultaten proef aardappelen: ploegen -ploegloos, potermaat, ras. Tot. Opbr. Marktb. Aandeel O.W.G. Droge Gewoon Zilver Zwarte kleurindex t/ha t/ha marktb. stof schurft schurft spikkel + 50 mm % gr. % Font. NP , , ,30 2 Font P , , ,30 3 B 35/45 NP , , ,35 4 B 35/45 P , , ,75 5 B 28/35 NP , , ,35 6 B 28/35 P , , ,20 Controle op : drijvers (d = 1,06) : geen drijvers geteld diepschurft : geen vaststelling blauwindex niet bepaald Totale opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = ton/ha) OWG : genomen voor zoutbad Gewoon schurft, zilverschurft, zwarte spikkel : 50 gewassen knollen indelen volgens % schurftoppervlak kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C / EAPR-methode - 20 chips 1 min 45 sec bakken bij 175 C kleur : < 2,5 = zeer goed - > 4 = onvoldoende Analyse uitgevoerd door Inagro, Rumbeke - Beitem.

12 11 N bij de aardappel brengen om N efficiënter te benutten. Doel Het doel van dit ADLO-demonstratieproject is aantonen dat door een betere benutting van de toegediende stikstofmeststoffen het nitraatresidu in het najaar kan beperkt worden. Hierbij ligt de nadruk vooral op het verhogen van de efficiëntie van de toegediende dosis. Verschillende bemestingstechnieken kunnen hierbij helpen. In dit project wordt vooral gefocust op rijenbemesting bij het planten van de aardappelen. Anderzijds zal op diverse (kleinere) demonstratievelden bijbemesting toegepast worden tijdens het groeiseizoen en dit in combinatie met een beredeneerde meststoffenkeuze. Rijenbemesting Aardappelen zijn een gewas dat gekenmerkt wordt door een geringe bewortelingsdiepte en beperkte bewortelingsdensiteit van het gewas. Wortels van planten uit naast elkaar gelegen rijen overlappen elkaar weinig. Meststoffen die in het midden tussen de rijen terecht komen, worden dus moeilijker opgenomen door het gewas. Door betere positionering van de meststoffen (dicht bij de poter) zou men enerzijds moeten kunnen besparen op dosis en anderzijds komen tot lagere nitraatresidu s in het najaar. Een ander voordeel van rijenbemesting (met onmiddellijke inwerking) betreft ook het beperken van ammoniakale vervluchtiging na toedienen van ureum- en/of ammoniumhoudende meststoffen. Uit dit onderzoek bleek dat bij N- meststoffen die enkele centimeters onder het oppervlak worden geplaatst, de ammoniakale verliezen minimaal of zelfs te verwaarlozen zijn. Dit is het geval bij een bemesting in de rij, waarbij de meststoffen geplaatst worden op een diepte van ± 5cm onder de knol en op een afstand van 7 à 10 cm van de knol. Bijbemesting Door in het voorjaar bij het poten een beperkte startgift toe te dienen en vervolgens op één of meerdere momenten tijdens het groeiseizoen na te gaan of aanvullende stikstofbemesting nodig is, kan de globale nutriëntenbenutting sterk verhoogd worden. Dit resulteert in een optimale productie en een lager nitraatresidu bij de oogst. Een te hoog N-aanbod tijdens het groeiseizoen door bijvoorbeeld een te hoge bemesting bij het planten wordt op die manier vermeden. Anderzijds is er minder risico op het uitspoelen van nitraten in het voorjaar (door hevige neerslag op een perceel met nog weinig gewas) wanneer bij het planten slechts een deel van het advies wordt toegediend. Gericht bijsturen tijdens het groeiseizoen is essentieel op percelen met een toediening van dierlijke mest in het voorjaar en op percelen met een moeilijk te berekenen stikstofmineralisatie, alsook bij afwijkende weersomstandigheden (waar we steeds meer mee te maken krijgen). Studieavond aardappelen 2013 >>> VTI Poperinge

13 12 Proefopzet In deze proef werd zowel gekeken naar het effect van rijenbemesting als naar het effect van bijbemesting. De gebruikte rijenbemestingsmachine (merk Grimme), van de heer N. Degrootte uit Méteren, maakt gebruik van korrelmeststof die bij het planten links en rechts bij de poter werd aangebracht. De afgifte kon heel eenvoudig geregeld worden door een computer in de tractor. De stikstof bevond zich dus vlak bij het pootgoed en kon gemakkelijk worden opgenomen door de jonge plant. Proefplan Voorteelt : Kuilmaïs Plantdatum : 05/05/2013 Bemesting : advies 210 kg N/ha Geen organische bemesting De objecten met vollevelds bemesting werden vlak voor het planten gestrooid De rijenbemesting werd toegediend tijdens het planten Bemesting uitgevoerd met korrel Ureum 46 (zowel vollevelds als rijbemesting). Behandeling Omschrijving 1 Nulbemesting 2 Vollevelds % advies 3 Vollevelds - 80 % advies 4 Vollevelds - 80 % advies + bijbemesting 5 Rijenbemesting 100% advies 6 Rijenbemesting 80% advies 7 Rijenbemesting 60% advies 8 Rijenbemesting 80% advies + bijbemesting 9 Rijenbemesting 60% advies + bijbemesting 10 Braak Met deze objecten kon vollevelds bemesting vergeleken worden met rijenbemesting. Door verschillende dosissen toe te passen kon onderzocht worden of men door het toepassen van rijenbemesting dezelfde of een hogere opbrengst kan behalen met minder stikstofbemesting. Met de objecten 4, 8 en 9 werd nagegaan of bijbemesting tijdens het groeiseizoen nodig is en welk effect dit heeft op de opbrengst. In de braakveldjes (object 10) werden maandelijks grondstalen genomen om de mineralisatie van de bodem op te volgen. Studieavond aardappelen 2013 >>> VTI Poperinge

14 AGRARISCH ONDERWIJS Poperinge Vrij Technisch Instituut Boeschepestraat Poperinge 057/ School voor agrarische wetenschappen en techniek! PLANT - DIER - MILIEU (TSO - BSO in 2 graad) 3 graad LANDBOUW (BSO) DIER- EN LANDBOUWTECHNISCHE WETENSCHAPPEN (TSO) akkerbouw grove groententeelt fruitteelt - veeteelt mechanisatie landschapszorg hoeveproducten - TUINBOUW EN GROENVOORZIENING (BSO) PLANTTECHNISCHE WETENSCHAPPEN (TSO) tuin en groen bloemschikken fijne groenten fruitteelt - milieu- en landschapsbeheer Specialisatie : LAND- EN TUINBOUWMECHANISATIE (7 BSO) INTERNAAT RUIME TEWERKSTELLINGSMOGELIJKHEDEN toelevering verwerking tuinaanleg en onderhoud eigen bedrijf overheid - MOGELIJKHEID TOT HOGER ONDERWIJS na 6 de TSO of 7 de BSO Belangrijke data: Info 12 : vrijdag 14 - zaterdag 15 maart 2014 Biokriebels : zaterdag 26 april 2014 Info : donderdag 15 mei 2014 Open School : zondag 1 juni 2014