Resultaten praktijkproeven Aardappelen 2012

Transcriptie

1 Resultaten praktijkproeven Aardappelen 2012 vzw V.S.O.P. ST.- BERTINUS VRIJ TECHNISCH INSTITUUT Land- en Tuinbouw Proefbedrijf Schipvaarthoeve Boeschepestraat 44 Schipvaartweg Poperinge 8970 Poperinge Tel. 057/ Tel. 057/ Fax. 057/ patrick.vermeulen@vsop.be Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling ADLO Voorlichting en Vorming PCA en Landbouwcentrum Aardappelen vzw - LCA

2 2. Inhoudstabel proefresultaten aardappelen Voorwoord en overzicht weerswaarnemingen Poperinge. 3 Onkruidbestrijding aardappelen. 4 Rassenproef aardappelen industrie. 5 Rassenproef aardappelen industrie: opbrengsten. 6 Rassenproef aardappelen industrie: kwaliteitsgegevens. 7 Resultaten LCA rassenproef aardappelen : industrie 8 Effluentproef aardappelen. 9 Effluentproef aardappelen: opbrengsten en kwaliteit. 10 Rijenbemestingsproef: zie Inagro 11 Deze proefveldwerking gebeurde in samenwerking met: Departement Landbouw en Visserij Afdeling duurzame landbouwontwikkeling Inagro, Rumbeke - Beitem L.C.A. : Landbouwcentrum voor aardappelteelt, Kruishoutem B.D.B. : Bodemkundige dienst van Belgie Firma's uit de fyto-industrie Firma's uit de meststoffenindustrie

3 3. Proefresultaten Wij bieden u graag deze brochure aan met de resultaten van de praktijkproeven op aardappelen. De resultaten werden bekomen op proefvelden aangelegd op de Schipvaarthoeve van het VTI en bij enkele sympathisant landbouwers, waarvoor wij hen danken. Wij danken eveneens alle overheidsinstanties, de leden en medewerkers van het Landbouwcentrum Aardappelen en bedrijven uit de toeleveringssectoren voor de vlotte samenwerking en het verleende vertrouwen. Oprechte dank ook aan allen die een bijdrage leverden tot het bekomen van deze brochure. Dank aan alle leerkrachten, personeel en leerlingen die op om het even welke manier instonden voor de aanleg, de verzorging, de oogst, het uitvoeren van metingen, sorteringen en wegingen. Wij hopen een brochure aan te bieden met heel wat leerrijke informatie voor de leerlingen en de oudleerlingen van onze school, landbouwers in de regio en allen die zich inzetten voor de agrarische sector. Overzicht weerswaarnemingen Poperinge. De gegevens werden opgenomen in de KMI-opnamepost op de Schipvaarthoeve. Gemiddelde temperaturen Neerslag in mm Minimum Maximum Poperinge Normaal Poperinge Normaal Poperinge Normaal Sept '11 11,2 8,9 21,2 19,3 47,2 69 Okt '11 9,0 5,9 17,1 14,3 32,6 74 Nov '11 6,3 2,7 12,3 8,8 14,3 69 Dec '11 4,4 0,4 9,6 5,6 171,2 64 Jan '12 3,6-0,9 7,2 5,1 46,1 55 Febr '12-1,9-0,7 4,4 6,1 23,5 43 Maa '12 4,5 0,8 13,2 9,0 85,6 46 Apr '12 4,4 3,4 12,4 12, Mei '12 9,6 6,5 17,8 16,6 53,2 55 Jun '12 11,5 9,5 19,2 19,8 74,6 57 Jul '12 13,2 11,3 21,4 21,3 112,3 63 Aug '12 13,9 10,9 24,1 21,6 33,0 67 Sept '12 10,3 8,9 20,0 19,3 41,9 69 Okt '12 8,3 5,9 15,1 14,3 176,2 74 Nov '12 5,3 2,7 10,5 8,8 87,3 69 Dec '12 3,8 0,4 8,2 5,6 147, ,2 6,0 14,5 13,4 960,7 710

4 4. Onkruidbestrijding aardappelen. Voorvrucht : Spruitkool Grondbewerkingen : optrekken 23/05/2012 ploegen 24/05/2012 rotoreggen 27/05/2012 Plantdatum : 28/05/2012 Bintje (35-45 mm) 75 x 40 cm Proef : 12 objecten in demo Opp. : 90 m² Opkomst : 18/06/2012 Onkruidbestrijdingsschema: object behandeling voor opkomst : Onbehandeld Artist 2 kg + Linuron 500 SC 1 l Artist 2 kg + Challenge 2 l Defi 4 l + Sencor 0,4 kg Artist 2 kg + Centium 36 CS 0,2 l + Linuron 1 l Artist 2 kg + Stomp Aqua 2,5 l Defi 4 l + Sencor 0,4 kg + Stomp Aqua 2,5 l Defi 4 l + Sencor 0,4 kg + Stomp Aqua 2,5 l (bij 50 % opkomst) Metric 1,5 l + Challenge 2 l Artist 2 kg + Defi 4 l + Linuron 1 l Artist 2 kg + Challenge 2 l + Linuron 1 l Artist 2 kg + Stomp Aqua 2,5 l (bij 50 % opkomst) Overblijvende onkruiden per m²: Onkruid - object akkerdistel 1,3 akkerwinde 3,3 3,3 0,7 0,7 0,7 0,7 hanenpoot 5,3 kamille 4,7 kweekgras x x 0,7 0,7 x x melganzenvoet 4,7 2,7 0,7 muur 2,7 0,7 perzikkruid 2,7 0,7 straatgras 2,0 0,7 zwarte nachtschade 1,3 0,7 0,7 # overblijvende onkr. 28,0 6,0 2,0 0,7 0,7 0,7 2,0 0,0 1,3 0,7 0,0 0,0

5 5. Rassenproef aardappelen Voorvrucht : Spruitkool Grondbewerking : optrekken 23/05/2012 ploegen 24/05/2012 rotoreggen 27/05/2012 Plantdatum: 28/05/ /45 Plantafstand: Volgens advies (zie tabel) Bemesting: 18/04/2012 Haspargit 800 kg à 250 kg kali/ton = 200 kg K2O 25/06/2012 N volgens advies 162 kg 6 rassen 20 kg bijbemest cfr. Bintje Onkruidbestrijding: 10/06/12 Defi 3 l + Challenge 2 l + Linuron 1 l + Reglone 1 l Loofdoding: 06/10/2012 Reglone 4 l Oogstdatum: 13/11/2012 Perceeltjes van 4 m x 3 m in 4 herhalingen maakt 48 m² * ** *** Bintje 6, Compass 5, Dione Eurostar Excellent 6, Fontane 5, Grandeur 5, Lacetta Lady Anna 6, Navigator Royal 5, Lady Claire 7, Crisper Crisps4all 5, Lady Lenora 7, Taurus * vroegheid ** advies eenheden N/ha voor de verschillende rassen *** advies plantafstand in cm

6 6. Opbrengsten rassenproef aardappelen Poperinge: industrie. nr. + ras N-dosis Plant- tot. opbr. tot.opbr. marktb. % marktb. % % % % Kook - friet afstand kg/ha relatief 50+ marktb. relatief -35mm ( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) Bintje , ,9 100,0 4,0 24,0 52,1 19,9 Compass , ,1 152,7 1,2 10,7 52,6 35,5 Dione , ,3 134,3 1,5 9,3 48,8 40,5 Eurostar , ,9 135,2 2,0 14,2 58,7 25,2 Excellent , ,9 89,7 2,7 27,5 60,3 9,5 Fontane , ,0 127,0 2,7 21,3 58,7 17,3 Grandeur , ,4 170,6 1,7 16,9 54,1 27,3 Lacetta , ,7 119,5 2,5 22,8 54,3 20,4 Lady Anna , ,5 89,4 5,5 36,0 53,2 5,3 Navigator , ,6 198,8 1,0 10,4 45,3 43,3 Royal , ,9 168,0 0,7 5,4 37,8 56,1 Chips Lady Claire , ,2 100,0 3,7 42,8 51,3 2,1 Crisper , ,2 97,5 1,6 16,4 55,8 26,2 Crisps4all , ,6 71,3 4,1 17,1 51,5 27,3 Lady Lenora , ,7 107,5 4,4 41,8 51,9 1,9 Taurus , ,0 65,5 1,5 13,5 56,6 28,4 ( 1 ) : Totale opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = kg) voor friet - Lady Claire (100 = kg) ( 2 ) : Marktbare aardappelen : industrie friet = 50+ ( ) - industrie chips = ( 3 ) : Marktbare opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = kg) voor friet - Lady Claire (100 = kg) voor chips

7 7. Kwaliteitsgegevens rassenproef aardappelen Poperinge: industrie. Ras O.W.G. Droge Drijvers Blauw oppervlakkig diep lak kleurindex kooktest stof d = 1,06 index schurft schurft schurft meligheid gr. % gew. % Kook - friet Bintje , , ,5 2,0 Compass , ,2 0,8 14 3,3 3,0 Dione , ,1 0,1 20 3,5 3,0 Eurostar , ,2 2,5 3,4 1,5 Excellent , ,0 1,5 Fontane , ,2 0,2 0 3,3 4,5 Grandeur , ,9 0,1 0 4,6 1,0 Lacetta , ,6 0,1 0 2,9 3,0 Lady Anna , , ,2 1,5 Navigator , ,5 0,5 0 3,5 2,0 Royal , ,7 0 4,1 3,5 Chips kleur chips smaak chips Lady Claire , ,8 0,1 0 3,1 4,5 Crisper , ,2 1,4 0 1,8 2,5 Crisps4all , ,4 0,5 0 2,5 4,0 Lady Lenora , ,2 0,2 0 1,4 2,0 Taurus , ,6 3,5 OWG : genomen voor zoutbad blauwindex : IBVL blauwschudtoestel - 50 gekoelde knollen (8 C) 60 sec schudden, 3 dagen opwarmen (16 C) en licht schillen kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C / EAPR-methode - 20 chips 1 min 45 sec bakken bij 175 C kooktest - meligheid : 1 = niet melig - 9 = sterk melig kleur - smaak chips : 1 = zeer slecht - 9 = zeer goed Analyse uitgevoerd door Inagro Rumbeke - Beitem.

8 8. Resultaten LCA rassenproef aardappelen: industrie. Ras Tot. Opbr. Tot. Opbr. Marktb. Marktb. O.W.G. Blauw kleurindex meligheid t/ha relatief t/ha relatief index + 35 mm + 35 mm + 50 mm + 50 mm gr Kook - friet Bintje 56,8 100,0 41,8 100, ,50 2,8 Compass 63,4 111,6 53,0 126, ,40 3,3 Dione 56,1 98,8 50,2 120, ,10 3,7 Eurostar 58,9 100 (1) 48,7 114,9 (1) ,20 2,2 Excellent 55,8 98,2 41,2 98, ,00 2,3 Fontane 59,1 104,0 44,9 107, ,10 4,6 Grandeur 74,6 131,3 62,8 150, ,00 2,3 Lacetta 57,5 101,2 41,4 99, ,00 3,2 Lady Anna 58,5 101 (2) 38,8 87,8 (2) ,30 3,8 Navigator 68,6 120,8 59,8 143, ,30 2,7 Royal 68,7 121,0 63,6 152, ,30 4,8 Chips mm kleur chips smaak chips Lady Claire 49,6 100,0 49,0 100, ,80 6,00 Crisper 58,0 116,9 49,9 101, ,00 5,40 Crisps4all 44,5 89,7 38,0 77, ,90 5,60 Lady Lenora 49,2 99,2 48,6 99, ,40 4,60 Taurus 54,0 95,7 (3) 44,0 79,1 (3) ,00 5,30 Locaties LCA : Melkwwezer, Zwalm, Sint-Niklaas, Poperinge, Waterland-Oudeman, Zonnebeke en Tielt Totale opbrengst relatief : ten opzichte van Bintje (100 = 56,8 ton/ha) voor friet - Lady Claire (100 = 49,6 ton/ha) voor chips OWG : genomen voor zoutbad (1) : Eurostar niet geplant in Melkwezer en Zwalm (Bintje : 100 = 58,8 ton/ha (+35 mm) en 42,4 ton/ha (+50 mm)) (2) : Lady Anna niet geplant in Melkwezer, Zwalm en Sint-Niklaas (Bintje : 100 = 57,8 ton/ha (+35 mm) en 44,2 ton/ha (+50 mm)) (3) : Taurus te dunne opkomst in Waterland-Oudeman (Lady Claire : 100 = 56,4 ton/ha (+35 mm) en 55,6 ton/ha ( mm)) blauwindex : IBVL blauwschudtoestel - 50 gekoelde knollen (8 C) 60 sec schudden, 3 dagen opwarmen (16 C) en licht schillen kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C / EAPR-methode - 20 chips 1 min 45 sec bakken bij 175 C kleur : < 2,5 = zeer goed - > 4 = onvoldoende meligheid : 1 = niet melig - 9 = sterk melig kleur - smaak chips : 1 = zeer slecht - 9 = zeer goed Analyse uitgevoerd door Inagro, Rumbeke - Beitem.

9 9. Effluentproef aardappelen. Voorvrucht : Spruitkool Grondsoort : Lichte leem (35) Plantdatum : 28/05/12 Varieteit : Bintje 35/45 40 cm Grondontleding: ph-kcl 6,5 gunstig C in % (humus) 1,07 tamelijk laag Fosfor (P) 45 hoog Kalium (potas) (K) 29 tamelijk hoog Magnesium (Mg) 19 tamelijk hoog Calcium (Ca) 202 normaal Natrium (Na) 2,9 tamelijk laag Onkruidbestrijding : 10/06/12 Defi Challenge Linuron Reglone 3 l/ha 2 l/ha 1 l/ha 1 l/ha Bemesting : 30/03/12 Effluent volgens proefopzet 25/06/12 N : 162 kg Analyseverslag effluent : (resultaat in kg / 1000 kg) Droge stof 15,2 gemiddeld Organische stof 4,52 tamelijk hoog Totale stikstof (N) 0,70 tamelijk hoog Fosfor (P2O5) 0,29 tamelijk laag Kalium (K2O) 1,32 laag Chloride (Cl) 2,19 Oppervlakte perceeltjes : 294 m² Aantal herhalingen : 4 Loofdoding : 06/10/12 Reglone 4 l Oogstdatum : 13/11/12

10 10. Opbrengsten en kwaliteit effluentproef aardappelen. object tot. opbr. tot.opbr. marktb. marktb. % % % % kg/ha relatief 50+ relatief -35mm Geen effluent 56,1 100,0 41,4 100,0 3,8 22,4 59,3 14, ton effluent 56,0 99,8 43,1 104,0 2,9 20,2 62,3 14, ton effluent 55,9 99,6 42,8 103,4 2,7 20,6 62,7 14, ton effluent 55,5 98,8 41,8 101,0 4,0 20,5 61,5 13, ton effluent 55,5 98,8 42,3 102,1 3,5 20,3 61,3 14,9 Object O.W.G. Droge stof Drijvers Blauwindex Kleurindex ( 1 ) ( 2 ) ( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) gr % gew. % ,9 0, , ,0 0, , ,7 0, , ,3 0, , ,2 0, ,17 ( 1 ) : Onderwatergewicht O.W.G. in gram op 5 kilogram aardappelen voor zoutbad ( 2 ) : Procent droge stof afgeleid uit het onderwatergewicht ( 3 ) : Doorwas : % gewicht drijvers in zoutbad met dichtheid 1,06 (norm industrie friet) ( 4 ) : Blauwindex : IBVL blauwschudtoestel - 50 gekoelde knollen (8 C) 60 sec schudden, ( 5 ) : Kleurindex : USDA Munsell Color Company kleurenkaart - 20 frieten 3 min bakken bij 180 C - 3 dagen opwarmen (16 C) en licht schillen Analyse door Inagro, Rumbeke - Beitem.

11 11. N bij de aardappel brengen om N efficiënter te benutten. Doel Het doel van dit ADLO-demonstratieproject is aantonen dat door een betere benutting van de toegediende stikstofmeststoffen het nitraatresidu in het najaar kan beperkt worden. Hierbij ligt de nadruk vooral op het verhogen van de efficiëntie van de toegediende dosis. Verschillende bemestingstechnieken kunnen hierbij helpen. In dit project wordt vooral gefocust op rijenbemesting bij het planten van de aardappelen. Anderzijds zal op diverse (kleinere) demonstratievelden bijbemesting toegepast worden tijdens het groeiseizoen en dit in combinatie met een beredeneerde meststoffenkeuze. Rijenbemesting Aardappelen zijn een gewas dat gekenmerkt wordt door een geringe bewortelingsdiepte en beperkte bewortelingsdensiteit van het gewas. Wortels van planten uit naast elkaar gelegen rijen overlappen elkaar weinig. Meststoffen die in het midden tussen de rijen terecht komen, worden dus moeilijker opgenomen door het gewas. Door betere positionering van de meststoffen (dicht bij de poter) zou men enerzijds moeten kunnen besparen op dosis en anderzijds komen tot lagere nitraatresidu s in het najaar. Een ander voordeel van rijenbemesting (met onmiddellijke inwerking) betreft ook het beperken van ammoniakale vervluchtiging na toedienen van ureum- en/of ammoniumhoudende meststoffen. Uit dit onderzoek bleek dat bij N- meststoffen die enkele centimeters onder het oppervlak worden geplaatst, de ammoniakale verliezen minimaal of zelfs te verwaarlozen zijn. Dit is het geval bij een bemesting in de rij, waarbij de meststoffen geplaatst worden op een diepte van ± 5cm onder de knol en op een afstand van 7 à 10 cm van de knol. Bijbemesting Door in het voorjaar bij het poten een beperkte startgift toe te dienen en vervolgens op één of meerdere momenten tijdens het groeiseizoen na te gaan of aanvullende stikstofbemesting nodig is, kan de globale nutriëntenbenutting sterk verhoogd worden. Dit resulteert in een optimale productie en een lager nitraatresidu bij de oogst. Een te hoog N-aanbod tijdens het groeiseizoen door bijvoorbeeld een te hoge bemesting bij het planten wordt op die manier vermeden. Anderzijds is er minder risico op het uitspoelen van nitraten in het voorjaar (door hevige neerslag op een perceel met nog weinig gewas) wanneer bij het planten slechts een deel van het advies wordt toegediend. Gericht bijsturen tijdens het groeiseizoen is essentieel op percelen met een toediening van dierlijke mest in het voorjaar en op percelen met een moeilijk te berekenen stikstofmineralisatie, alsook bij afwijkende weersomstandigheden (waar we steeds meer mee te maken krijgen).

12 11. Proefopzet In deze proef wordt zowel gekeken naar het effect van rijenbemesting als naar het effect van bijbemesting. De gebruikte rijenbemestingsmachine (merk Grimme), van de heer N. Degrootte uit Méteren, maakt gebruik van korrelmeststof die bij het planten links en rechts bij de poter wordt aangebracht. De afgifte kan heel eenvoudig geregeld worden door een computer in de tractor. De stikstof bevindt zich dus vlak bij het pootgoed en kan gemakkelijk worden opgenomen door de jonge plant. Proefplan Voorteelt : Spruiten Plantdatum : 31/05/2012 Bemesting : advies 162 kg N/ha Geen organische bemesting De objecten met vollevelds bemesting werden vlak voor het planten gestrooid De rijenbemesting werd toegediend tijdens het planten Bemesting uitgevoerd met korrel Ureum 46 (zowel vollevelds als rijbemesting). Behandeling Omschrijving 1 Nulbemesting 2 Vollevelds % advies 3 Vollevelds - 80 % advies 4 Vollevelds - 80 % advies + bijbemesting 5 Rijenbemesting 100% advies 6 Rijenbemesting 80% advies 7 Rijenbemesting 60% advies 8 Rijenbemesting 80% advies + bijbemesting 9 Rijenbemesting 60% advies + bijbemesting 10 Braak Met deze objecten kan vollevelds bemesting vergeleken worden met rijenbemesting. Door verschillende dosissen toe te passen kan onderzocht worden of men door het toepassen van rijenbemesting dezelfde of een hogere opbrengst kan behalen met minder stikstofbemesting. Met de objecten 4, 8 en 9 wordt nagegaan of bijbemesting tijdens het groeiseizoen nodig is en welk effect dit heeft op de opbrengst. In de braakveldjes (object 10) worden maandelijks grondstalen genomen om de mineralisatie van de bodem op te volgen.

13 AGRARISCH ONDERWIJS VRIJ TECHNISCH INSTITUUT LAND- EN TUINBOUW --- POPERINGE --- Boeschepestraat POPERINGE TEL. 057/ FAX. 057/ Land- en Tuinbouw PLANT - DIER - MILIEU (TSO - BSO in 2 graad) 3 graad LANDBOUW (BSO) DIER- EN LANDBOUWTECHNISCHE WETENSCHAPPEN (TSO) akkerbouw grove groententeelt fruitteelt - veeteelt mechanisatie landschapszorg hoeveproducten - TUINBOUW EN GROENVOORZIENING (BSO) PLANTTECHNISCHE WETENSCHAPPEN (TSO) tuin en groen bloemschikken fijne groenten fruitteelt - milieu- en landschapsbeheer Specialisatie : LAND- EN TUINBOUWMECHANISATIE (7 BSO) INTERNAAT RUIME TEWERKSTELLINGSMOGELIJKHEDEN toelevering verwerking tuinaanleg en onderhoud eigen bedrijf overheid - MOGELIJKHEID TOT HOGER ONDERWIJS na 6 de TSO of 7 de BSO Belangrijke data: Info 12 : vrijdag 15 - zaterdag 16 maart 2013 Biokriebels : zaterdag 20 april 2013 Info 14 : donderdag 16 mei 2013 Open School : zondag 2 juni 2013