Nieuwsbrief Project Uitkomsten Dementiezorg December 2015

Transcriptie

1 1 Nieuwsbrief Project Uitkomsten Dementiezorg December 2015 Inhoudsopgave Inzicht & uitwisseling - Inspiratiebijeenkomst 19 november Het delen van resultaten binnen het netwerk. Een interview met het Mennistenerf Het voordeel van vervolgmetingen. Een interview met Zorggroep Almere En het stokje geven we door aan... We willen dat de cliënt een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven behoudt - VGZ aan het woord We willen komen tot zorg die ècht aansluit op behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers - CZ aan het woord Wist u dat?

2 2 Beste lezer, Samen met u maken we mooie stappen om de zorg rondom dementie steeds verder te verbeteren. Het zijn resultaten waar u allen hard aan hebt gewerkt. Om u deelgenoot te maken van de successen en de voortgang die we boeken, stellen we elk kwartaal een nieuwsbrief samen. Hoe zet je de behoeften van mensen met dementie centraal? Hoe krijg je zicht op de kwaliteit van de dementiezorg? En hoe kunnen we sámen deze zorg verbeteren? Zilveren Kruis werkt samen met u en diverse zorgaanbieders en partijen aan het beantwoorden van deze vragen. In deze nieuwsbrief leest u over de inspiratiebijeenkomst die onlangs plaatsvond, horen we de ervaringen van twee zorgaanbieders en komen collega-verzekeraars VGZ en CZ aan het woord. Ook vestigen we graag de aandacht op het voortzetten van deze meting, nu aan de initiërende rol van Zilveren Kruis een einde komt. Stuur de nieuwsbrief gerust door naar andere geïnteresseerden! Meer informatie leest u via de groep Zorgkwaliteit op Linkedin of in de twittergroep #Zorgkwaliteit. De eerder verschenen nieuwsbrieven vindt u via deze link. Heeft u suggesties voor de nieuwsbrief, laat het ons dan weten via uitkomstendementie@zilverenkruis.nl.

3 Inzicht & uitwisseling - Inspiratiebijeenkomst 19 november 3 Op 19 november jl. was het zover; een nieuwe inspiratiebijeenkomst over de meting Uitkomsten Dementiezorg! Zo n 80 zorgverleners, managers en beleidsmakers verzamelden zich in het NH hotel in Amersfoort om te luisteren naar de resultaten van meer dan 4000(!) metingen. Een resultaat om trots op te zijn! aldus Anne-marie Bruijs van Alzheimer Nederland, die de aanwezigen complimenteerde met deze inspanning. Tijdens de bijeenkomst lichtte Wieteke Nieuwboer, Research Een resultaat om trots op te zijn! Consultant bij Zilveren Kruis, de resultaten toe. Verschillen in rapportcijfers geven bijvoorbeeld aan dat kwaliteit van leven een persoonlijke ervaring is. Het is dus heel waardevol om mensen zo lang als mogelijk naar hun kwaliteit van leven te vragen. Personen met dementie die thuis wonen ervaren een hogere kwaliteit van leven dan mensen die beschermd wonen; een verschil wat niet alleen wordt verklaard door de ernst van de dementie. En ruim een kwart van de mantelzorgers geeft een grens aan de volhoudtijd aan: dat vraagt om aandacht! Aanwezigen luisteren naar de resultaten Wil je de presentatie in zijn geheel ontvangen? Stuur dan een mail naar: uitkomstendementie@zilverenkruis.nl

4 4 Dat helpt om de goede dingen te doen en niet direct in bestaande oplossingen of zorg te schieten. De mantelzorger stond centraal in de tweede workshop. In deze workshop deelde Cecil Scholten van Vilans de leerervaringen vanuit het programma InVoorMantelzorg. De discussie met de aanwezigen ging onder andere over grenzen aan wat mantelzorgers in de zorg kunnen betekenen, over zorg afbakenen of juist aanvullen en over verschillende typen mantelzorgers. In gesprek over de sociale benadering In een drietal deelsessies gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek. De eerste sessie richtte zich op de persoon met dementie. Het gesprek met de persoon met dementie is het belangrijkste instrument en daarmee de basis om te verbeteren. Speciale aandacht was er voor de sociale benadering. Margje Mahler (psycholoog en zelfstandig adviseur): De sociale benadering geeft houvast om het gesprek op een brede manier te voeren. De sociale benadering geeft houvast om het gesprek op een brede manier te voeren In de workshop Van registreren naar verbeteren naar presteren? werd veel gesproken over het nut en de noodzaak van het vastleggen van gegevens over de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun mantelzorgers. Dat het zinnig is om deze vragen te stellen stond niet ter discussie, maar de vastlegging in een systeem en de rapportage ervan via spiegelinformatie was nog niet voor

5 Nu zullen andere partijen ook hun rol moeten pakken! 5 iedereen van duidelijke toegevoegde waarde. Toch leek dit tegelijkertijd de enige weg om te spiegelen en verbeteringen in kaart te brengen. De rol van Zilveren Kruis hierin is duidelijk initiërend geweest, maar het ideale ecosysteem is er nog niet. Nu zullen andere partijen ook hun rol moeten pakken! Alzheimer Nederland sloot de bijeenkomst mooi af, met een pleidooi om te blijven denken aan het belang van de patiënt. Als we vanuit dit belang denken en ieder zijn eigen rol daarin vervult, is er zoveel meer mogelijk! Alzheimer Nederland benadrukt: Stel de patiënt centraal

6 Het delen van resultaten binnen het netwerk. Een interview met het Mennistenerf 6 Binnen het Mennistenerf wordt op 3 locaties gemeten. Zij maken deel uit van het dementienetwerk Zaanstreek Waterland. Aan het woord is Anne-Els Rensenbrink, directeur-bestuurder Anne-Els Rensenbrink, directeur-bestuurder Binnen uw organisatie bent u al enige tijd aan het meten. Wat zijn uw ervaringen? Duidelijke meerwaarde is dat we bewuster in gesprek zijn met de mantelzorger. Er zijn bijvoorbeeld mantelzorgers die elke dag komen en geen overbelasting ervaren, maar ook mantelzorgers die eens per maand komen en dit wél ervaren. Met name bij kinderen van mensen met dementie merken we de moeite die het kost om toe te geven dat zij overbelast zijn en een lagere volhoudtijd hebben; alsof men dan een stempel krijgt. Door dit onderwerp nadrukkelijk te bespreken biedt het een opening om meer maatwerk-afspraken te maken. Je kan dan bijvoorbeeld samen afspreken om juist meer of minder contact te hebben bij veranderingen in de situatie van de persoon met dementie. Verder kan het beeld over iemands kwaliteit van leven verschillen. We hebben bijvoorbeeld een mevrouw in zorg die erg vervuild binnenkwam. Met kleine stapjes gaat het beter met haar. Door het meten krijg je dit objectiever in beeld, en is vooruitgang meer zichtbaar.

7 7 Het delen van de resultaten doen wij zowel intern als extern U kiest ervoor de resultaten onderling binnen het netwerk te delen. Hoe krijgt dit vorm? Het delen van de resultaten vinden wij goed om te doen en vindt zowel intern als extern plaats. Als Mennistenerf zijn wij een platte organisatie; als bestuurder heb ik direct contact met de teamleiders en zie ik meerwaarde om de resultaten te bespreken. Extern bespreek ik het via het directeurenoverleg en mijn teamleiders via het dementie-platform. In het dementieplatform verwacht ik dat de inhoudelijke verdieping plaatsvindt op de verschillende onderdelen van kwaliteit van leven. Op dit moment doen nog niet alle organisaties binnen het netwerk Zaanstreek Waterland mee. Wat zou u deze organisaties willen meegeven? Ik zou andere organisaties binnen ons netwerk zeker aanraden mee te doen en de resultaten te delen. De vragenlijst als methodiek geeft meer zicht op kwaliteit van leven en ook de mogelijkheid om hier meer sturing aan te geven. En kwaliteit van leven is toch waar het uiteindelijk om gaat! Ik zou andere organisaties binnen ons netwerk zeker aanraden mee te doen Kwaliteit van leven is toch waar het uiteindelijk om gaat

8 Het voordeel van vervolgmetingen 8 Binnen Zorggroep Almere hebben meerdere 2e en 3e metingen plaatsgevonden. Aan het woord hierover zijn Petra Besseling, persoonlijk begeleider, en Lilian Teljeur, Teammanager V&V. Hoe is de reactie op de vervolgmetingen vanuit de mantelzorgers? Voor mantelzorgers lijkt het enige voordeel op de korte termijn dat er alleen langer de tijd voor ze wordt genomen. Deze meting is echter niet de enige voor hen, en dat maakt het vermoeiend om de vragen te blijven beantwoorden. Echter, we kunnen ons voorstellen dat als iemand (noodgedwongen) in een zware verzorgende rol zit, het heel moeilijk is om verder vooruit te kijken en daarmee het nut te zien van meerdere keren bevraagd worden. We leggen dan uit dat het goed is om tijdig te weten hoe het gaat zodat we ook eerder in actie kunnen komen als iemand dreigt overbelast te raken. We kunnen dan bijvoorbeeld dagbesteding inzetten voor iemand met dementie of respijtzorg, indien mogelijk. Dit heeft dan ook een effect voor de langere termijn. Hoe gaat het meten bij de mensen met dementie? Bij de mensen met dementie merken we dat het moeilijk is om de aandacht vast te blijven houden; de vragen verwerken we dan ook in het natuurlijke gesprek. Binnen de Zorggroep hebben we de training motiverende gespreksvoering gevolgd. Deze sluit goed aan bij deze meting. Hoe is jullie eigen ervaring met de vervolgmetingen? Vervolgmetingen leveren op dit moment met name voordeel op voor de mensen met dementie en de mantelzorger zelf, in tijd en aandacht. De meting kost ons als zorgverlener best veel tijd, mede door het apart registreren. We snappen dat het nodig is voor het meetbaar maken van de kwaliteit; het zou echter fijn zijn als dit ook financieel gestimuleerd wordt en we ook op een andere manier een vervolg erop zien.

9 9 En we geven het stokje door aan...! Charlotte van der Ziel, projectleider Kwaliteit van Zorg Inzicht in de beste zorg voor mensen met dementie: dat is de ambitie waarmee Zilveren Kruis in 2011 startte met het project Uitkomsten Dementiezorg. Projectleider Charlotte van der Ziel: Zilveren Kruis wil de beste zorg voor iedereen, ook voor mensen met dementie. Hiervoor is inzicht nodig in de kwaliteit van zorg, die geboden wordt door de dementie netwerken en zorgorganisaties. Als de kwaliteit van de geleverde zorg transparant is kunnen zorgaanbieders van elkaar leren door te spiegelen, waardoor zij hun kwaliteit zelf verder kunnen verbeteren! Inmiddels zijn we vier jaar verder en is er al veel bereikt. De vragenlijst Uitkomsten Dementiezorg is ontwikkeld en wordt door een groot aantal organisaties en netwerken gebruikt. Er is enthousiasme over de meting; zorgverleners geven aan dat de vragen hen helpen in het primaire proces. Bijvoorbeeld om echt zicht te krijgen op wat de persoon met dementie vindt, zoals via het rapportcijfer. Of om het goede gesprek met de mantelzorger te voeren; iets wat soms confronterend, maar o zo waardevol is. Op dit niveau verbeteren zorgverleners al hun dagelijkse zorgverlening. Een resultaat waar Zilveren Kruis trots op is. Onlangs is ook de eerste spiegelrapportage verstuurd: zo is een stap gezet op weg naar het verbeteren op het niveau van organisaties en netwerken. Na vier jaar ontwikkeltijd, is Zilveren Kruis echter van mening dat het tijd is om het spreekwoordelijke stokje door te geven. Wij hebben als Zilveren Kruis het meten en verbeteren in de dementiezorg, op basis van belangrijke thema s als kwaliteit van leven en de volhoudtijd van de mantelzorgers, een belangrijke slinger willen geven, aldus Charlotte van der Ziel. Dementie is echter een thema waar veel stakeholders zich mee bezig houden, en waar ook op landelijk niveau veel mee gebeurt. Charlotte van der Ziel: We willen dat de meting doorgaat en blijven hierbij betrokken, maar we willen ook dat dit gebeurt onafhankelijk van Zilveren Kruis. Ook andere partijen moeten een rol pakken!.

10 10 Corine van Maar, (senior adviseur kwetsbare ouderen en dementie) en logo Vilans: Vilans en Alzheimer Nederland hebben de afgelopen jaren met interesse steeds meegekeken met de meting en zij zijn bereid om vanaf 2016 een rol te pakken in de meting. Wij zijn erg blij dat Vilans en Alzheimer Nederland bereid zijn om mee te denken en te investeren in de doorontwikkeling van de meting, aldus Charlotte van der Ziel. Corine van Maar (senior adviseur kwetsbare ouderen en dementie) bij Vilans, kijkt inmiddels al weer meerdere jaren mee met de meting. Vilans had een belangrijke rol in de ontwikkeling van de vragenlijst en ziet ook in de huidige fase van de meting veel interessante aanknopingspunten. Corine van Maar: Het mooie is dat de mensen met dementie en hun naasten zelf aangeven wat ze ervaren en daarover in gesprek gaan. Ook voor Vilans is dementie een heel belangrijk thema. Zo is Vilans een belangrijke partner in het Deltaplan Dementie als één van de trekkers van de pijler Praktijkverbetering, waarbij gekeken wordt naar een goede inrichting van dementiezorg. Vilans is coördinator samen met de stuurgroep van het landelijk Netwerk Dementie. Daarnaast is Vilans de trekker van het programma Samen Sterk, dat als doel heeft om de huidige dementiezorg op een hoger en gezamenlijk niveau te krijgen. De meting Netwerkindicatoren Dementie is hier een onderdeel van. De meting uitkomsten Dementiezorg past daar dan ook goed bij. Voor de meting Uitkomsten Dementiezorg ziet Vilans een aantal thema s, waar zij zich op wil richten. Corine van Maar: Belangrijke vraag is hoe de meting echt helpt te verbeteren, ook voor organisaties en netwerken. Via een stuurgroep, zal naast Zilveren Kruis, ook Alzheimer Nederland als belangrijke stakeholder in de Dementiezorg - een rol krijgen in het bepalen van de focus voor Dit biedt een uitdagend perspectief voor de toekomst. Een eerste stap is gezet, maar nu moeten we doorpakken en kijken wat nog beter kan. Graag willen we daarin zoveel mogelijk met het veld optrekken. Indicatoren moeten geen administratieve last zijn, maar een hulpmiddel om zo goed mogelijk zorg en ondersteuning te geven aan mensen met dementie en hun naasten, aldus Corine van Maar.

11 11 We willen dat de cliënt een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven behoudt - VGZ aan het woord Liesbeth Zwanepol Wat is jullie motivatie om mee te doen met de meting? Uiteindelijk gaat het er in de zorg om of de patiënt ermee geholpen is. Een ziekte als dementie is helaas niet te genezen. Maar wat wel belangrijk is, is dat de cliënt een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven behoudt. Om hier zicht op te krijgen, is het belangrijk dat je dit uitvraagt bij de cliënt zelf. Wat spreekt jullie aan? Wat ik mooi en vernieuwend vind aan deze meting is dat er zowel vanuit het perspectief van de dementerende zelf, als die van de mantelzorger wordt gemeten. Wat ook positief is, is dat de vragenlijst kort is, en dat deze wordt uitgevraagd door de zorgverlener. Hiermee kan de zorgverlener een wezenlijk gesprek aangaan met de patiënt en mantelzorger over kwaliteit van leven en de zwaarte van de mantelzorgtaken. De zorgverlener kan hiermee nog beter aansluiten op de situatie van de cliënt. Wat hopen jullie dat de informatie jullie gaat brengen? We hopen zicht te krijgen op de ontwikkeling in de ervaren kwaliteit van leven van de cliënt en diens mantelzorger. Blijft Liesbeth Zwanepol, Consultant Klant en Zorgmarkt deze gelijk, neemt deze af of juist toe? En zien we ook verschillende ontwikkelingen tussen zorgaanbieders? Kunnen deze mogelijke verschillen te duiden zijn? Wat is jullie toekomstwens? We beseffen dat dit erg lastig is; het is immers niet mogelijk om kwaliteit van leven te relateren enkel aan de inzet van de zorgverlener. Maar toch zouden we de komende jaren graag meer zicht willen krijgen op de verschillen, met name ook om de situaties waar de kwaliteit van leven zo stabiel mogelijk blijft, verder te kunnen analyseren; gebeurt daar iets in het zorgaanbod dat dit verklaren kan? Het doel is om andere zorgverleners te inspireren met goede voorbeelden.

12 12 We willen komen tot zorg die ècht aansluit op behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers - CZ aan het woord Tilja van den Berg Wat is jullie motivatie om mee te doen met de meting? Omdat CZ ervan overtuigd is dat de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun mantelzorgers beter kan en moet in Nederland, is dementie benoemd tot strategisch speerpunt. We willen komen tot zorg en ondersteuning van mensen met dementie en hun mantelzorgers welke écht aansluit op hun behoeften. We willen bijdragen aan de transparantie in de dementiezorg in termen van uitkomsten van de zorg en aansluiten bij wat er al in de markt voorhanden is, om zo niet nog een nieuwe vragenlijst in de markt te zetten. Tilja van den Berg, Zorginkoper wijkverpleging Wat spreekt jullie aan in deze meting? Wat CZ aanspreekt in de meting is dat het perspectief van de persoon met dementie op zijn of haar kwaliteit van leven centraal staat. Daarnaast wordt de volhoudtijd van de mantelzorger geregistreerd. De ondersteuning van de mantelzorger en monitoring of de mantelzorger haar rol nog aan kan, is dan ook van groot belang. De meting levert daarom een onderbouwing voor de begeleiding van de cliënt en haar mantelzorger. Ten tweede is de meting een eerste stap op weg naar het meten van uitkomstindicatoren die we graag in samenwerking met het veld verder willen verbeteren.

13 13 Wat hopen jullie dat de informatie jullie gaat brengen? CZ wil de informatie gebruiken om de kwaliteit van zorg voor mensen met dementie en hun naasten te verbeteren. Op individueel niveau denken we dat het afnemen van de vragenlijst gebruikt kan worden om de begeleiding op dat moment te verbeteren. Op macroniveau willen we bereiken dat de kwaliteit van zorg verbetert door de verschillen tussen dementienetwerken in beeld te brengen en faciliteren dat netwerken die lager scoren kunnen leren van netwerken die hoger scoren. Wat is jullie toekomstwens? CZ zou graag zien dat er een landelijke set aan indicatoren komt voor dementie, waarin zowel proces, structuur als uitkomstindicatoren zijn opgenomen die door alle relevante partijen wordt ondersteund. We willen graag onderzoeken of we de informatie kunnen gebruiken bij het inkopen van zorg om op deze manier te stimuleren dat de kwaliteit van de zorg nog verder verbetert. Ook zijn we benieuwd of we de informatie kunnen gebruiken als keuze informatie voor klanten, zodat wij onze verzekerden kunnen helpen bij het vinden van de zorgaanbieder die het beste past bij hun wensen.

14 Wist u dat Er een achtergrondcollege is gemaakt over de subjectief beleefde gezondheid? Dit is de vraag met de ladder die je aan de mantelzorger stelt. Professor Sjaak Bloem vertelt het gedachtengoed achter deze ladder en wat je er mee kunt. Het achtergrondcollege vind je hier.... Er in samenwerking met Professor Sjaak Bloem wordt gewerkt aan een artikel over kwaliteit van leven en volhoudtijd van de mantelzorger van de persoon met dementie?... Alle organisaties met meer dan 11 metingen eind oktober een spiegelrapportage hebben ontvangen? Wil je deze inzien? Informeer dan bij de administrator van je organisatie.... Wij de netwerk coördinatoren hebben benaderd om toestemming te vragen voor het delen van de resultaten op netwerkniveau? Netwerken hebben zelf de keuze of zij dit anoniem of herkenbaar willen doen. Het delen van resultaten op netwerkniveau helpt om samen te zoeken naar aanknopingspunten voor verbetering.... Er helaas een klein foutje is geslopen in de spiegelrapportage? De percentages bij de vraag over de ladder tellen niet op tot 100%. Vervelend. Uw organisatie ontvangt binnenkort een nieuwe spiegelrapportage, samen met de hiernaast benoemde samenvatting op netwerkniveau. Colofon Uitgave: December 2015 Redactie en teksten: Suzanne Verhoeven, Charlotte van der Ziel, e.a. Vormgeving: Studio Zilveren Kruis Vragen: uitkomstendementie@zilverenkruis.nl