Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd Programma / Programmanummer Onderwijs / 1073 BW-nummer Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting Als gevolg van forse rijks bezuinigingen en de economische crisis stond de Perspectiefnota 2014 opnieuw in het teken van bezuinigingen. In de Perspectiefnota zijn daarom vijf onderzoeksopdrachten benoemd, die vooral op langere termijn moeten bijdragen aan een sluitende meerjarenbegroting. Bij de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd gaat het concreet om een te onderzoeken taakstelling die oploopt tot ca. 3,6 miljoen in Hierover zijn het afgelopen jaar intensieve gesprekken gevoerd met de schoolbesturen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Loes Emons, 2948 Datum ambtelijk voorstel 8 december 2014 Registratienummer MO10/ Met bijgaande brief wordt de Raad geïnformeerd over de resultaten van de onderzoeksopdracht en worden de vervolgstappen in beeld gebracht. Ook willen we de gemaakte afspraken met de schoolbesturen vastleggen. Hiervoor zijn twee voorbeeldbrieven bijgevoegd Ter besluitvorming door het college Paraaf akkoord Datum 1. Vast te stellen de bezuinigingsvoorstellen in het kader van de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd en de schoolbesturen hierover te informeren. 2. De brief aan de gemeenteraad over de resultaten van de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd vast te stellen. Steller Loes Emons Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 16 december 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.5 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevoorstel Resultaten Onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd (2)

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling Als gevolg van forse rijks bezuinigingen en de economische crisis stond de Perspectiefnota 2014 opnieuw in het teken van bezuinigingen. In de Perspectiefnota zijn daarom vijf onderzoeksopdrachten benoemd, die vooral op langere termijn moeten bijdragen aan een sluitende meerjarenbegroting. Bij de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd gaat het concreet om een te onderzoeken taakstelling die oploopt tot ca. 3,6 miljoen in Hierover zijn het afgelopen jaar intensieve gesprekken gevoerd met de schoolbesturen. 2 Juridische aspecten Om (meerjarige) subsidies te beëindigen of te verlagen moet rekening worden gehouden met de vereisten uit de Algemene wet bestuursrecht en de Nijmeegse Kaderverordening Subsidies. Deze verlangen dat de subsidieontvanger een redelijke termijn wordt geboden voordat de subsidie feitelijk wordt verlaagd of beëindigd, zodat zij in staat worden gesteld zich tijdig aan de nieuwe situatie aan te passen. Gelet op de gesprekken die het afgelopen jaar met de schoolbesturen zijn gevoerd en het feit dat zij zelf met de bezuinigingsvoorstellen zijn gekomen zijn wij van mening dat de wijzigingen in de subsidies tijdig zijn aangekondigd. 3 Doelstelling Met bijgaande brief wordt de Raad geïnformeerd over de resultaten van de onderzoeksopdracht en worden de vervolgstappen in beeld gebracht. Op basis van de gesprekken met de schoolbesturen hebben we afspraken kunnen maken over bezuinigingen op de volgende onderdelen: Coördinatie Brede scholen In overleg met de schoolbesturen en Stichting Tandem is afgesproken dat een bezuiniging van mogelijk is op de coördinatie van de brede scholen, zonder dat dit het functioneren van de Brede Scholen in de weg staat. Hiervoor worden op korte termijn door Tandem en de betrokken schooldirecteuren de activiteiten geïnventariseerd en in beeld gebracht op de 12 openwijkscholen. Onderwijsachterstandenbeleid: primair onderwijs In totaal is voor de gemeente op dit onderdeel met ingang van 1 juli 2015 een structurele bezuiniging van mogelijk. De po-bestuurders willen en kunnen deze functie behouden door enerzijds te bezuinigen op de coördinatie, door activiteiten anders in te richten en door nadrukkelijker een relatie met de VVE-activiteiten te leggen. Anderzijds zullen zij op dit onderdeel, net als de vo-besturen, (meer) eigen middelen in gaan zetten. FlexCollege De totale subsidieaanvraag voor het FlexCollege bedraagt jaarlijks ca Daarnaast ontvingen de schoolbesturen de afgelopen jaren aanvullend ESF middelen (ca ). De vo-besturen geven aan voor het jaar begroot te hebben als subsidie van de gemeente Nijmegen, maar te willen volstaan met een toewijzing van onder voorwaarde dat de gemeente bereid is hierover meerjarige afspraken te maken. Concreet betekent dit dat de schoolbesturen meer eigen middelen in gaan zetten. Het uitgangspunt is immers functiebehoud: de vo-besturen nemen de inspanningsverplichting op zich om voor alle (overbelaste) leerlingen op het FlexCollege passende opvang te blijven realiseren. Dit levert voor de gemeente een bezuiniging op van

3 Collegevoorstel 2 Onderwijsachterstanden: voortgezet onderwijs De totale subsidie die de vo-besturen hiervoor jaarlijks van de gemeente Nijmegen ontvangen bedraagt ca De schoolbesturen nemen de inspanningsverplichting op zich om vanaf 1 januari 2015 de doelstellingen van het onderwijsachterstandenbeleid te blijven nastreven met inzet van eigen middelen. Ook voor dit belangrijke onderdeel is functiebehoud dus gegarandeerd. Hiermee kan voor de gemeente een bezuiniging worden gerealiseerd van Voor de resterende wordt door de Scholengroep Rijk van Nijmegen een aanvraag gedaan om de Internationale Schakelklas te bekostigen. Garantstelling van De vo-bestuurders willen aanvullend in 2015 garant staan voor een bedrag van in de vorm van een maatwerkoplossing. 4 Argumenten Functiebehoud als uitgangspunt In de periode december 2013 t/m november 2014 zijn op verschillende momenten zeer intensieve en lastige gesprekken gevoerd met de schoolbesturen om te komen tot afspraken over de bezuinigingen. Tijdens de college heidagen is hierover uitgebreid gesproken. Vanaf het allereerste gesprek is geprobeerd om de taakstelling zoveel mogelijk te behalen op de onderwijshuisvesting. Omdat over de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting in 2007 echter een privaatrechtelijke overeenkomst is gesloten en de middelen door de huidige contractvoorwaarden, heffingen, verzekeringen, kapitaallasten, etc. vast zit in stenen, werd al snel duidelijk dat bezuinigingen op dit onderdeel niet haalbaar zijn. Vanaf dat moment zijn we met de schoolbesturen op zoek gegaan naar bezuinigingsmogelijkheden op die onderdelen waar we als gemeente en onderwijsveld een gezamenlijk belang en gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Functiebehoud is in die gesprekken steeds het uitgangspunt geweest. We zijn er van overtuigd dat we in de gesprekken met de schoolbesturen op dit moment het onderste uit de kan hebben gehaald. Meer bezuinigen zou betekenen dat de relatie met het onderwijsveld nog verder onder druk komt te staan, dat we nog meer sturingsmogelijkheden uit handen geven én dat we belangrijke functies, zoals bijvoorbeeld het schoolmaatschappelijk werk en de activiteiten voor kinderen uit achterstandssituaties, niet langer overeind kunnen houden. Herijken doordecentralisatie-overeenkomst Zoals door de coalitiepartijen als voorwaarden is gesteld, is in de gesprekken met de schoolbesturen behalve over bezuinigingsmogelijkheden in het kader van de onderzoeksopdracht ook gesproken over de mogelijkheden om te komen tot herijking van de overeenkomst doordecentralisatie op basis van de in 2013 uitgevoerde evaluatie en actuele ontwikkelingen. Belangrijk in dit kader zijn de beperkte herontwikkelingsmogelijkheden van vrijkomende locaties in de bestaande stad, gekoppeld aan verwerving op basis van WOZwaarde, de door de schoolbesturen gevraagde mogelijkheden voor schatkistbankieren en de bereidheid om waar nodig de ambities bij te stellen als gevolg van krimp, bijvoorbeeld bij het VMBO. Het doel van deze herijking is om de overeenkomst toekomstbestendig en minder afhankelijk van externe invloeden te maken. Feitelijk zal het vooral betekenen dat de risico s, die zijn verbonden aan de huidige overeenkomst beter in balans gebracht moeten worden tussen gemeente en schoolbesturen. De schoolbesturen hebben de bereidheid uitgesproken om in een gezamenlijke werkgroep de mogelijke oplossingen te onderzoeken voor de knelpunten

4 Collegevoorstel 3 die door beide partijen in het evaluatierapport worden benoemd. Hiermee wordt niet direct geld verdiend, maar het is wel een zeer belangrijke stap om ook in de toekomst de ambities van de doordecentralisatie waar te kunnen blijven maken. Het doel is om de gevolgen van risico s in de toekomst te voorkomen of zoveel mogelijk te dempen, zoals uitnamen uit het gemeentefonds en stijgende WOZ-waarden (en dus hogere verwervingskosten voor de gemeente). 5 Klimaat Dit voor stel heeft geen gevolgen voor het klimaat. 6 Financiën Als resultaat van de onderzoeksopdracht wordt in 2015 een bezuiniging gerealiseerd van ca. 1,6 miljoen. Ook bieden de afspraken, die gemaakt zijn met de schoolbesturen voldoende aanknopingspunten voor een structurele oplossing voor de jaren 2016 en verder. Conclusie is dat - gerelateerd aan de ambitie om huidige functies te behouden - er structureel ca. 1,4 miljoen aan extra middelen nodig is voor het realiseren van de financiële taakstelling van de onderzoeksopdracht. Deze conclusie wordt getrokken, omdat voorzien wordt dat de herijking van de overeenkomst doordecentralisatie niet zal leiden tot het realiseren van (extra) bezuinigingsmogelijkheden. De beïnvloeding op de lasten in dit kader zit veel meer in het dempen c.q. temporiseren van de ambities op het terrein van nieuwbouw en onderhoud/renovatie van huidige panden. Wij verwachten gemeente breed een positief rekeningresultaat over 2014 te realiseren. Wij zullen bij de bestemming van dit resultaat met een voorstel voor de resterende financiële taakstelling voor 2015 komen. De structurele effecten van deze bezuiniging (vanaf 2016 en verder) zullen wij bij de Stadsbegroting ter besluitvorming aan de Raad voorleggen. 7 Participatie en Communicatie Met de schoolbesturen is in de periode 2013 en 2014 veelvuldig gesproken over de onderzoeksopdracht, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Ook met Stichting Tandem is overleg gevoerd over de bezuiniging op de coördinatie Brede Scholen. De Raad is in het voorjaar van 2014 over de voortgang van de onderzoeksopdracht geïnformeerd. 8 Uitvoering en evaluatie - De afgesproken bezuinigingen voor 2015 worden op korte termijn geeffectueerd. De schoolbesturen worden hierover per brief geïnformeerd (ter inzage bijgevoegd). - Over de bezuinigingen vanaf 2016 en verder worden in 2015 concrete afspraken gemaakt met de schoolbesturen. - Voor het herijken van de overeenkomst doordecentralisatie wordt een gezamenlijke werkgroep opgericht. De verwachting is dat dit een lastig traject wordt, gezien de belangentegenstellingen en de druk die men ervaart van de financiële risico s, verbonden aan de verschillende contractonderdelen. Daarbij komt dat de overeenkomst een middel is voor het realiseren van een Strategisch Huisvestingsplan Onderwijshuisvesting. Ook het opstellen van dit plan (met een doorkijk voor de komende 10 jaar) is een onderdeel van deze opdracht.

5 Collegevoorstel 4 De vorige overeenkomst is in een lange periode van onderhandeling tot stand gekomen. We streven er naar de herijking voor de zomer van 2015 succesvol af te kunnen ronden. 9 Risico Mocht er in College en/of Raad geen overeenstemming worden bereikt over de dekking, dan heeft dit mogelijk negatieve effecten voor: - De relatie met de onderwijsbesturen - De bezuinigingsmogelijkheden komen opnieuw ter discussie te staan - Het behoud van belangrijke functies voor scholieren in onze stad. - De gesprekken over het herijken van de overeenkomst doordecentralisatie lopen vertraging op Bijlage: Brief aan de raad Ter inzage: voorbeeldbrief afspraken PO-besturen voorbeeldbrief afspraken VO-besturen

6 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Loes Emons Onderwerp Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, Met deze brief wordt u geïnformeerd over de resultaten van de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd. Na een korte toelichting op de (bijgestelde) taakstelling van de onderzoeksopdracht worden de behaalde resultaten geschetst. Ook wordt inzicht gegeven in de vervolgstappen. 1. Taakstelling onderzoeksopdracht Als gevolg van forse rijks bezuinigingen en de economische crisis stond de Perspectiefnota (PPN) 2014 opnieuw in het teken van bezuinigingen. In de PPN zijn daarom vijf onderzoeksopdrachten benoemd, die vooral op langere termijn moeten bijdragen aan een sluitende meerjarenbegroting. Bij de onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd gaat het concreet om een te onderzoeken taakstelling die oploopt tot ca. 3,6 miljoen in 2017: Hiervan komt ca. 3,2 miljoen per 1 januari 2015 voor rekening van het programma Onderwijs 1. Dit is inclusief de uitname uit het gemeentefonds als gevolg van de door het Rijk veronderstelde onderbesteding van onderwijshuisvestingsmiddelen (OHV). Deze uitname was oorspronkelijk geraamd op 3 miljoen. De overige komt met ingang van 2017 voor rekening van het programma Zorg & Welzijn, onderdeel jeugd. Inmiddels is de taakstelling als gevolg van de coalitieonderhandelingen en de meicirculaire 2014 bijgesteld en ziet deze er als volgt uit: zie de tabel op de volgende bladzijde: 1 Deze taakstelling komt bovenop de al ingeboekte bezuinigingen op het Onderwijsachterstanden beleid in het primair onderwijs ( ) en het bundelen van Leerplicht en ROC/Jongerenloket ( ) uit de Perspectiefnota Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

7 1 Te onderzoeken taakstellingen Onderwijs & Ondersteuning jeugd Onderzoekopdracht, programma Onderwijs e.v. Oorspronkelijke opdracht (PPN 2013) Bijstelling Stadsbegroting Onderzoekopdracht, programma Zorg & Welzijn (Jeugd) Oorspronkelijke opdracht (PPN 2013) Bijstelling Stadsbegroting Totaal onderzoeksopdracht 2. Inhoudelijke toelichting onderzoeksopdracht Met een inventarisatie van de 35 betrokken deelproducten is in beeld gebracht wat de mogelijkheden zijn binnen de programma s Onderwijs en Zorg & Welzijn (onderdeel Jeugd) om functies effectiever te benutten en zo efficiënt mogelijk in te richten. De financiële opgave op het gebied van onderwijshuisvesting is hierbij primair als zoekrichting gehanteerd. Dit is conform het uitgangspunt dat veranderingen in financiën zoals deze door het rijk beschikbaar worden gesteld, leidend zijn voor de uitwerking van de onderzoeksopdracht. Daarnaast geldt dat de schoolbesturen hetzelfde bedrag dat wordt gekort op het gemeentefonds, van het rijk ontvangen in hun lumpsum vergoedingen. Omdat vooraf echter al duidelijk was dat niet het gehele te bezuinigen bedrag uit het budget voor onderwijshuisvesting gerealiseerd kon worden 4, zijn we op zoek gegaan naar slimme combinaties op die onderdelen waar we met het onderwijsveld een gezamenlijk belang en/of gedeelde verantwoordelijkheid hebben, te weten: brede schoolontwikkeling, onderwijsachterstandenbeleid en schoolmaatschappelijk werk. Onze inzet is op deze onderdelen steeds gericht geweest op functiebehoud. Dit om de basisstructuur in de stad op orde te houden en om een zachte landing mogelijk te maken van alle nieuwe taken die naar de gemeente en het onderwijsveld toekomen in het kader van de transitie van de Jeugdzorg en de invoering van passend onderwijs. 3. Resultaten onderzoeksopdracht Uit de inventarisatie van alle deelproducten en functies is een lijst samengesteld van kleinere bezuinigingsmogelijkheden. Hiervan wordt ingevuld door structureel te bezuinigen op leerlingenvervoer binnen het programma Onderwijs. Deze bezuiniging is reeds dit jaar 2 Bijgesteld n.a.v. de meicirculaire 2014: de uitname uit het gemeentefonds valt lager uit. 3 Naar aanleiding van het coalitie akkoord is de taakstelling Jeugd met naar beneden bijgesteld 4 Redenen hiervoor zijn onder andere dat de taken en middelen op het gebied van onderwijshuisvesting voor het grootste deel zijn doorgedecentraliseerd aan de onderwijsbesturen middels een privaatrechtelijke overeenkomst. Deze middelen zitten veelal vast in stenen : contractvoorwaarden, heffingen, onderhoud, verzekeringen, kapitaallasten, etc. Het primair onderwijs mag bovendien wettelijk gezien geen eigen dekking voor de huisvestingslasten bieden. Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

8 2 gerealiseerd. In de coalitieonderhandelingen is besloten om niet te bezuinigen op de overige onderdelen en de taakstelling op het onderdeel Ondersteuning Jeugd met te verlagen. De grootste uitdaging van de onderzoeksopdracht was om in overleg met de schoolbesturen de bezuinigingsmogelijkheden te onderzoeken en te komen tot afspraken hierover, steeds met als uitgangspunt: functiebehoud op alle onderdelen. In de periode van december 2013 t/m november 2014 zijn over hierover zowel ambtelijk als bestuurlijk gesprekken gevoerd met (een vertegenwoordiging van) de schoolbesturen. Vanwege de verschillen in hun uitgangssituatie zijn met het primair en het voortgezet onderwijs aparte overleggen gevoerd. In deze gesprekken zijn zowel de te onderzoeken bezuinigingsmogelijkheden als het verkennen van de mogelijkheden tot aanpassing van de overeenkomst doordecentralisatie zeer gevoelige en complexe onderwerpen gebleken. Met de schoolbesturen zijn wij overeen gekomen om de onderzoeksopdracht en de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting als twee gescheiden trajecten te beschouwen. De eerste stap is om met elkaar tot overeenstemming te komen over de bezuinigingsmogelijkheden en vervolgens met elkaar in gesprek te gaan over de evaluatie van de doordecentralisatie. Dit laatste mede naar aanleiding van de motie van uw Raad d.d. 1 oktober Inmiddels zijn er door de schoolbesturen voorstellen gedaan voor bezuinigingsmogelijkheden op de korte termijn (voor 2015), die voldoende aanknopingspunten bieden voor een structureel vervolg. Hieronder worden de bereikte resultaten per onderwijssoort kort beschreven. 3.1 Afspraken met het voortgezet onderwijs Met het voortgezet onderwijs (vo) zijn constructieve gesprekken gevoerd. De bestuurders hebben begrip getoond voor de financiële situatie waarin de gemeente Nijmegen verkeert als gevolg van de uitname die het Rijk doet uit het Gemeentefonds. De vo-bestuurders hebben aangegeven in totaal maximaal te willen en kunnen bezuinigen. We zijn tot afspraken gekomen op de volgende onderdelen, waarvoor we als gemeente en onderwijsveld een gezamenlijk belang en een gedeelde verantwoordelijkheid hebben: FlexCollege De totale subsidieaanvraag voor het FlexCollege bedraagt jaarlijks ca Daarnaast ontvingen de schoolbesturen de afgelopen jaren aanvullend ESF middelen (ca ). De vo-besturen geven aan voor het jaar begroot te hebben als subsidie van de gemeente Nijmegen, maar te willen volstaan met een toewijzing van onder voorwaarde dat de gemeente bereid is hierover meerjarige afspraken te maken. Concreet betekent dit dat de schoolbesturen meer eigen middelen in gaan zetten. Het uitgangspunt is immers functiebehoud: de vo-besturen nemen de inspanningsverplichting op zich om voor alle (overbelaste) leerlingen op het FlexCollege passende opvang te blijven realiseren. Dit levert voor de gemeente een bezuiniging op van Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

9 3 Onderwijsachterstanden De totale subsidie die de vo-besturen hiervoor jaarlijks van de gemeente Nijmegen ontvangen bedraagt ca De schoolbesturen nemen de inspanningsverplichting op zich om vanaf 1 januari 2015 de doelstellingen van het onderwijsachterstandenbeleid te blijven nastreven met inzet van eigen middelen. Ook voor dit belangrijke onderdeel is functiebehoud dus gegarandeerd. Hiermee kan voor de gemeente een bezuiniging worden gerealiseerd van Voor de resterende wordt door de Scholengroep Rijk van Nijmegen een aanvraag gedaan om de Internationale Schakelklas te bekostigen. Garantstelling van De vo-bestuurders willen aanvullend in 2015 garant staan voor een bedrag van in de vorm van een maatwerkoplossing. In 2015 wordt hiermee in totaal een bezuiniging gerealiseerd van Voor de langere termijn (vanaf 2016) is afgesproken dat beide partijen het jaar 2015 benutten om uit te werken op welke manier deze bezuiniging structureel kan worden gemaakt. Daarnaast hebben de vo-bestuurders de bereidheid uitgesproken om het herijken van de overeenkomst doordecentralisatie te willen bespreken op basis van de in 2013 uitgevoerde evaluatie. Zij zijn bereid om in een gezamenlijke werkgroep de mogelijke oplossingen te onderzoeken voor de knelpunten die door beide partijen in het evaluatierapport worden genoemd. Dit is een belangrijke stap om ook in de toekomst met elkaar de ambities van de doordecentralisatie waar te kunnen blijven maken. Voor een nadere toelichting zie hieronder. Overeenkomst doordecentralisatie Met het besluit van de gemeenteraad over de overeenkomst doordecentralisatie hebben de schoolbesturen met ingang van 1 januari 2008 de verantwoordelijkheid en bijbehorende middelen gekregen voor het realiseren van kwalitatief goede huisvesting voor de leerlingen in Nijmegen. Deze verantwoordelijkheid hebben de schoolbesturen de afgelopen periode met succes en naar tevredenheid van alle betrokken partijen ingevuld. Er is veel bereikt: zowel wat betreft nieuwbouw en renovatie als op de inhoudelijke prestatieafspraken, zoals bijvoorbeeld de verbetering van de koppeling tussen de voorschoolse en schoolse voorzieningen en de samenwerking tussen het primair en voortgezet onderwijs bij de overdracht van leerlingen. Toch zijn er ook knelpunten. Naar aanleiding van de Monitor en evaluatie doordecentralisatie Onderwijshuisvesting en het Rekenkameronderzoek Second opinion heroverweging basisschool Brakkenstein heeft uw Raad d.d. 1 oktober 2014 een motie aangenomen waarin u ons College verzoekt om de onderhandelingen te starten met de schoolbesturen over de aanpassing van de overeenkomst doordecentralisatie. De belangrijkste aandachtspunten daarbij zijn een blijvende kwalitatief goede huisvesting voor leerlingen met een toekomstbestendige overeenkomst, die minder afhankelijk is van externe beleids- en marktinvloeden. Belangrijke gespreksonderwerpen daarbij zijn onder andere: - De meer dan gemiddelde stijging van de WOZ-waarde, met als gevolg een aanzienlijke stijging van de OZB en hogere verwervingskosten voor de gemeente. - De budgettaire grenzen waar de gemeente tegenaan loopt bij de financiering van Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

10 4 maatwerkoplossingen. - De koppeling met het gemeentefonds. Als gevolg van gewijzigd rijksbeleid worden we met ingang van 2015 geconfronteerd met een korting van structureel 3 miljoen euro op de uitkering voor onderwijshuisvesting én de doordecentralisatie van het buitenonderhoud naar de po-besturen. - In de praktijk blijken er verschillen van mening te bestaan over de interpretatie van onderdelen van de overeenkomst, waaronder de ingroeiregeling. Andere actuele aandachtspunten zijn de beperkte herontwikkelingsmogelijkheden van vrijkomende locaties in de bestaande stad, de door de schoolbesturen gevraagde mogelijkheden voor schatkistbankieren en de bereidheid om waar nodig de ambities bij te stellen. De huidige periode van krimp en de veranderde financiële mogelijkheden maakt dat er door beide partijen lastige keuzes moeten worden gemaakt over het samenvoegen en renoveren van scholen en het temporiseren van nieuwbouw. 3.2 Afspraken met het primair onderwijs Ook met de bestuurders van de twee grootste schoolbesturen in het primair onderwijs (po) zijn we op zoek gegaan naar slimme combinaties en bundeling van geldstromen op die onderwerpen waar we als gemeente en onderwijsveld een gezamenlijk belang en gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Zeer recent is het gelukt om met de po-bestuurders afspraken te maken over de bezuinigingstaakstelling. In 2015 en verder kan worden bezuinigd op de volgende onderdelen: Coördinatie Brede scholen In overleg met de schoolbesturen en Stichting Tandem is afgesproken dat een bezuiniging van mogelijk is op de coördinatie van de brede scholen, zonder dat dit het functioneren van de Brede Scholen in de weg staat. Hiervoor worden op korte termijn door Tandem en de betrokken schooldirecteuren de activiteiten geïnventariseerd en in beeld gebracht op de 12 openwijkscholen. Onderwijsachterstandenbeleid In totaal is voor de gemeente op dit onderdeel met ingang van 1 juli 2015 een structurele bezuiniging van mogelijk. De po-bestuurders willen en kunnen deze functie behouden door enerzijds te bezuinigen op de coördinatie, door activiteiten anders in te richten en door nadrukkelijker een relatie met de VVE-activiteiten te leggen. Anderzijds zullen zij op dit onderdeel, net als de vo-besturen, (meer) eigen middelen in gaan zetten. 4. Conclusie Wij waarderen het gegeven dat na zeer intensieve en lastige gesprekken de schoolbestuurders met de hierboven beschreven voorstellen zijn gekomen. Hiermee hebben zij laten zien bereid te zijn om mee te werken aan het behalen van de onderzoeksopdracht. We zijn erin geslaagd om met de hierboven beschreven bezuinigingsvoorstellen te komen tot een oplossing voor 2015, die voldoende aanknopingspunten biedt richting 2016 en verder. Voorwaarde voor deze tijdelijke Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

11 5 oplossing is dat het jaar 2015 wordt benut om samen met de schoolbestuurders uit te werken op welke wijze deze bezuinigingen structureel kunnen worden gemaakt. Belangrijk zijn daarnaast de te voeren gesprekken over de overeenkomst doordecentralisatie. Het doel is om deze overeenkomst te herijken en toekomstbestendig te maken. Hiervoor wordt een werkgroep opgericht bestaande uit vertegenwoordigers van onderwijs en gemeente. Deze werkgroep gaat aan de slag op basis van een gezamenlijke opdracht en komt onder leiding te staan van een onafhankelijke projectleider. Wij zijn ervan overtuigd dat we met deze aanpak het maximale financiële resultaat hebben behaald zónder dat belangrijke functies voor de leerlingen in de stad verloren gaan. Bij het uitvoeren van de onderzoeksopdracht is functiebehoud is steeds het uitgangspunt geweest. Tegelijkertijd realiseren we ons dat hiermee niet de gehele taakstelling van de onderzoeksopdracht wordt ingevuld (zie onderstaand overzicht). Meer bezuinigen, bovenop de al ingeboekte bezuinigingen uit de perspectiefnota 2013 (zie voetnoot 1), zou echter betekenen dat belangrijke basisfuncties voor onze stad verloren gaan. Wij vinden dit ongewenst. Wij verwachten gemeente breed een positief rekeningresultaat over 2014 te realiseren. Wij zullen bij de bestemming van dit resultaat met een voorstel voor de resterende financiële taakstelling voor 2015 komen. De structurele effecten van deze bezuiniging (vanaf 2016 en verder) zullen wij bij de Stadsbegroting ter besluitvorming aan uw Raad voorleggen. Behaalde resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning jeugd e.v. Totaal financiële taakstelling onderzoeksopdracht Behaald resultaat primair onderwijs Coördinatie brede scholen Onderwijsachterstandenbeleid Behaald resultaat voortgezet onderwijs Flex College Onderwijsachterstandenbeleid Garantstelling Invulling door gemeente Niet-doorgedecentraliseerde onderwijshuisvesting Leerlingenvervoer Totaal resultaat onderzoeksopdracht Resterende financiële taakstelling Bezuiniging wordt gerealiseerd met ingang van 1 juli Door de uitname van uit de eigen begroting en de mogelijke effecten van de uitname die het Rijk nog gaat doen als gevolg van de doordecentralisatie van het buitenonderhoud naar de po-besturen, is er nog maar zeer beperkt ruimte om uitvoering te geven aan de verordening onderwijshuisvesting voor de niet-doorgedecentraliseerde scholen. Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

12 6 Tenslotte willen wij u melden dat in de eerste helft van 2015 de beleidskaders voor het onderwijsachterstandenbeleid, het beleid gemengde scholen en het beleidskader Brede Scholen worden geëvalueerd. Begin 2015 wordt uw Raad hierover nader geïnformeerd. Doelstelling is om in 2015 te komen tot één overkoepelend beleidskader. De ambities uit de onlangs vastgestelde Innovatieagenda Iedereen heeft talent! en de resultaten van de onderzoeksopdracht worden uiteraard bij het opstellen van dit beleidskader betrokken. Het jaar 2015 zal in die zin dus een overgangsjaar zijn, waarin we de huidige beleidskaders verlengen met een aangepast financieel beeld. Vanaf 2016 zal het dan door uw Raad vastgestelde beleidskader uitgangspunt zijn voor nieuwe afspraken met schoolbesturen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Raadsbrief Resultaten onderzoeksopdracht Onderwijs Ondersteuning Jeugd

13 Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Loes Emons Onderwerp Afspraken onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd primair onderwijs Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte bestuurder, Als gevolg van forse rijksbezuinigingen en de economische crisis stond de Perspectiefnota 2014 van de gemeente Nijmegen in het teken van bezuinigingen. In de Perspectiefnota 2014 zijn daarom vijf onderzoeksopdrachten benoemd, die vooral op langere termijn moeten bijdragen aan een sluitende meerjarenbegroting. Op het onderdeel Onderwijs & Ondersteuning Jeugd gaat het concreet om een te onderzoeken taakstelling, die oploopt tot ca. 3,3 miljoen in De financiële opgave op het gebied van onderwijshuisvesting 1 is hierbij steeds primair als zoekrichting gehanteerd. Omdat vooraf echter al duidelijk was dat niet het gehele te bezuinigen bedrag uit het budget voor onderwijshuisvesting gerealiseerd kon worden 2, zijn we op zoek gegaan naar slimme combinaties op die onderdelen waar we als gemeente en onderwijsveld een gezamenlijk belang en/of gedeelde verantwoordelijkheid hebben, te weten: brede schoolontwikkeling, onderwijsachterstandenbeleid en schoolmaatschappelijk werk. Onze inzet is op deze onderdelen steeds gericht geweest op functiebehoud. Dit is van belang om de basisstructuur op orde te houden en om een zachte landing mogelijk te maken van alle nieuwe taken die naar de gemeente en het onderwijsveld toekomen in het kader van de transitie van de Jeugdzorg en de invoering van passend onderwijs. 1 Concreet gaat het hier om de uitname die het rijk doet uit het gemeentefonds van ca. 3 miljoen als gevolg van de veronderstelde onderbesteding van onderwijshuisvestingsmiddelen. 2 Redenen hiervoor zijn onder andere dat de taken en middelen op het gebied van onderwijshuisvesting voor het grootste deel zijn doorgedecentraliseerd aan de onderwijsbesturen en deze middelen veelal vastzitten in stenen (contractvoorwaarden, heffingen, onderhoud, verzekeringen, kapitaallasten, etc.). Het primair onderwijs mag bovendien wettelijk gezien geen eigen dekking voor de huisvestingslasten bieden. Afspraken onderzoeksopdracht PO-besturen

14 1 Met de vertegenwoordigers van de twee grootste schoolbesturen in het primair onderwijs in Nijmegen is het afgelopen jaar zowel ambtelijk als bestuurlijk op verschillende momenten overleg gevoerd om de bezuinigingsmogelijkheden te onderzoeken en te komen tot afspraken hierover. In deze gesprekken zijn ook de mogelijkheden verkend voor aanpassing van de overeenkomst doordecentralisatie, met als doel deze te herijken en toekomstbestendig te maken. Wij waarderen het gegeven dat u na zeer intensieve en lastige gesprekken tot onderstaande voorstellen bent gekomen, die voldoende aanknopingspunten bieden voor een structurele oplossing voor het jaar 2015 en verder. Hiermee heeft u begrip getoond voor de financiële situatie waarin de gemeente Nijmegen verkeert als gevolg van de uitname die het rijk doet uit het Gemeentefonds én laat u zien bereid te zijn om mee te werken aan het behalen van de financiële taakstellingen. Met deze brief worden de gemaakte afspraken vastgelegd en worden de vervolgstappen beschreven. 1. Gemaakte afspraken Coördinatie Brede scholen In overleg met de schoolbesturen en Stichting Tandem is afgesproken dat per 1 januari 2015 een bezuiniging van wordt ingeboekt op de coördinatie van de brede scholen, zonder dat dit het functioneren van de Brede Scholen in de weg staat. Hiervoor worden op korte termijn door Tandem en de betrokken schooldirecteuren gezamenlijk de activiteiten op de 12 openwijkscholen (14 locaties) geïnventariseerd en in beeld gebracht. Onderwijsachterstandenbeleid In totaal is op dit onderdeel met ingang van 1 juli 2015 een structurele bezuiniging van jaarlijks in totaal afgesproken. De vertegenwoordigers van de po-besturen hebben aangegeven deze functie te willen behouden door enerzijds te bezuinigen op de coördinatie, door activiteiten anders in te richten en door nadrukkelijker een relatie met de VVE-activiteiten te leggen. Anderzijds zullen de schoolbesturen hiervoor meer eigen middelen in gaan zetten. In het vervolg maken we graag nadere afspraken maken over de wijze waarop zij deze belangrijke functie, die wij voorheen subsidieerden, wordt ingevuld en verantwoord. 2. Vervolg Overeenkomst doordecentralisatie De schoolbesturen hebben de bereidheid uitgesproken het herijken van de overeenkomst doordecentralisatie te willen bespreken op basis van de in 2013 uitgevoerde evaluatie. Hiertoe wordt een gezamenlijke werkgroep opgericht onder leiding van een onafhankelijke projectleider, met als doel de mogelijke oplossingen te onderzoeken voor de knelpunten die door beide partijen in het evaluatierapport worden genoemd. Dit is een zeer belangrijke stap om ook in de toekomst met elkaar de ambities van de doordecentralisatie waar te kunnen blijven maken Eén overkoepelend beleidskader Afspraken onderzoeksopdracht PO-besturen

15 2 Tenslotte willen wij u melden dat in de eerste helft van 2015 de beleidskaders voor het onderwijsachterstandenbeleid, het beleid gemengde scholen en het beleidskader Brede Scholen worden geëvalueerd. Onze doelstelling is om medio 2015 te komen tot één overkoepelend beleidskader, waarin het optimaliseren van ontwikkelingskansen van leerlingen en het bestrijden van achterstanden centraal staan. De ambities uit de Innovatie-agenda Iedereen heeft talent! en de resultaten van de onderzoeksopdracht worden bij het opstellen van dit beleidskader betrokken. Uiteraard heeft ook u als bestuurder in het primair onderwijs een belangrijke rol bij de totstandkoming van dit nieuwe beleidskader. Het jaar 2015 zal dus een overgangsjaar zijn, waarin we de huidige beleidskaders verlengen met een aangepast financieel beeld. Vanaf 2016 zal het dan door de gemeenteraad van Nijmegen vastgestelde beleidskader uitgangspunt zijn voor nieuwe afspraken met u als schoolbestuurders. Hoogachtend, Drs. A. van Ginkel Programmamanager Onderwijs Afspraken onderzoeksopdracht PO-besturen

16 Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Loes Emons Onderwerp Afspraken onderzoeksopdracht Onderwijs & Ondersteuning Jeugd voortgezet onderwijs Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte bestuurder, Als gevolg van forse rijksbezuinigingen en de economische crisis stond de Perspectiefnota 2014 van de gemeente Nijmegen in het teken van bezuinigingen. In de Perspectiefnota 2014 zijn daarom vijf onderzoeksopdrachten benoemd, die vooral op langere termijn moeten bijdragen aan een sluitende meerjarenbegroting. Op het onderdeel Onderwijs & Ondersteuning Jeugd gaat het concreet om een te onderzoeken bezuinigingstaakstelling, die oploopt tot ca. 3,3 miljoen in De financiële opgave op het gebied van onderwijshuisvesting 1 is hierbij steeds primair als zoekrichting gehanteerd. Omdat vooraf echter al duidelijk was dat niet het gehele te bezuinigen bedrag uit het budget voor onderwijshuisvesting gerealiseerd kon worden 2, zijn we op zoek gegaan naar slimme combinaties op die onderdelen waar we als gemeente en onderwijsveld een gezamenlijk belang en/of gedeelde verantwoordelijkheid hebben, te weten: brede schoolontwikkeling, onderwijsachterstandenbeleid en schoolmaatschappelijk werk. Onze inzet is op deze onderdelen steeds gericht geweest op functiebehoud. Dit is van belang om de basisstructuur op orde te houden en om een zachte landing mogelijk te maken van alle nieuwe taken die naar de gemeente en het onderwijsveld toekomen in het kader van de transitie van de Jeugdzorg en de invoering van passend onderwijs. 1 Concreet gaat het hier om de uitname die het rijk doet uit het gemeentefonds van 3 miljoen als gevolg van de veronderstelde onderbesteding van onderwijshuisvestingsmiddelen. 2 Redenen hiervoor zijn onder andere dat de taken en middelen op het gebied van onderwijshuisvesting voor het grootste deel zijn doorgedecentraliseerd aan de onderwijsbesturen en deze middelen veelal vastzitten in stenen (contractvoorwaarden, heffingen, onderhoud, verzekeringen, kapitaallasten, etc.). Afspraken onderzoeksopdracht VO-besturen

17 1 Met de vertegenwoordigers van schoolbesturen in het voortgezet onderwijs in Nijmegen is het afgelopen jaar zowel ambtelijk als bestuurlijk op verschillende momenten overleg gevoerd om de bezuinigingsmogelijkheden te onderzoeken en te komen tot afspraken hierover. In deze gesprekken zijn ook de mogelijkheden verkend voor aanpassing van de overeenkomst doordecentralisatie, met als doel deze te herijken en toekomstbestendig te maken. Wij waarderen het gegeven dat u na zeer intensieve, lastige en constructieve gesprekken tot onderstaande voorstellen bent gekomen, die voldoende aanknopingspunten bieden op korte termijn én voor het jaar 2016 en verder. Hiermee heeft u begrip getoond voor de financiële situatie waarin de gemeente Nijmegen verkeert als gevolg van de uitname die het rijk doet uit het Gemeentefonds én heeft u laten zien bereid te zijn om mee te werken aan het behalen van de financiële taakstellingen. Met deze brief worden de gemaakte afspraken vastgelegd en worden de vervolgstappen beschreven. 1. Gemaakte afspraken U heeft als vo-bestuurders aangegeven in 2015 een bezuiniging te kunnen realiseren van in totaal Voor de langere termijn (vanaf 2016) is afgesproken het jaar 2015 wordt benut om uit te werken op welke manier deze bezuinigingen structureel kunnen worden gemaakt. We zijn tot afspraken gekomen op de onderstaande onderdelen. In het vervolg maken we graag nadere afspraken maken over de wijze waarop zij deze belangrijke functies, die wij voorheen subsidieerden, worden ingevuld en verantwoord. FlexCollege De totale subsidieaanvraag voor het FlexCollege bedraagt jaarlijks ca Daarnaast ontvingen de schoolbesturen de afgelopen jaren aanvullend ESF middelen (ca ). U heeft aangegeven voor begroot te hebben als subsidie van de gemeente Nijmegen, maar te willen volstaan met een toewijzing van onder voorwaarde dat de gemeente bereid is om hierover meerjarige afspraken te maken. Concreet betekent dit dat u als vo-bestuurders meer eigen middelen in gaat zetten. Het uitgangspunt hierbij is functiebehoud: u neemt als vo-besturen gezamenlijk de inspanningsverplichting op u om voor alle (overbelaste) leerlingen op het FlexCollege passende opvang te blijven realiseren. Dit levert voor de gemeente per 1 januari 2015 een bezuiniging op van Onderwijsachterstanden De totale subsidie die u als vo-bestuurders hiervoor jaarlijks van de gemeente ontvangt bedraagt ca U neemt per 1 januari 2015 de inspanningsverplichting op u om de doelstellingen van het onderwijsachterstandenbeleid te blijven nastreven met inzet van eigen middelen. Ook voor dit belangrijke onderdeel is functiebehoud gegarandeerd. Hiermee kan voor de gemeente een bezuiniging worden gerealiseerd van Voor de resterende wordt door de Scholengroep Rijk van Nijmegen een aanvraag gedaan om de Internationale Schakelklas te bekostigen. Afspraken onderzoeksopdracht VO-besturen

18 2 Garantstelling van Tenslotte heeft u aangegeven in 2015 aanvullend garant te staan voor een bedrag van in de vorm van een maatwerkoplossing. 2. Vervolg Overeenkomst doordecentralisatie U heeft als vo-bestuurders de bereidheid uitgesproken het herijken van de overeenkomst doordecentralisatie te willen bespreken op basis van de in 2013 uitgevoerde evaluatie. Hiertoe wordt een gezamenlijke werkgroep opgericht die onder leiding staat van een onafhankelijke projectleider, met als doel de mogelijke oplossingen te onderzoeken voor de knelpunten die door beide partijen in het evaluatierapport worden genoemd. Dit is een zeer belangrijke stap om ook in de toekomst met elkaar de ambities van de doordecentralisatie waar te kunnen blijven maken Eén overkoepelend beleidskader Tenslotte willen wij u melden dat in de eerste helft van 2015 de beleidskaders voor het onderwijsachterstandenbeleid, het beleid gemengde scholen en het beleidskader Brede Scholen worden geëvalueerd. Onze doelstelling is om medio 2015 te komen tot één overkoepelend beleidskader, waarin het optimaliseren van ontwikkelingskansen van leerlingen en het bestrijden van achterstanden centraal staan. De ambities uit de Innovatie-agenda Iedereen heeft talent! en de resultaten van de onderzoeksopdracht worden bij het opstellen van dit beleidskader betrokken. Uiteraard heeft ook u als bestuurder in het voortgezet onderwijs een belangrijke rol bij de totstandkoming van dit nieuwe beleidskader. Het jaar 2015 zal dus een overgangsjaar zijn, waarin we de huidige beleidskaders verlengen met een aangepast financieel beeld. Vanaf 2016 zal het dan door de gemeenteraad van Nijmegen vastgestelde beleidskader uitgangspunt zijn voor nieuwe afspraken met u als schoolbestuurder. Hoogachtend, Drs. A. van Ginkel Programmamanager Onderwijs Afspraken onderzoeksopdracht VO-besturen