Diezerpoort ben ik ontwikkelingsvisie Nieuwstad Diezerpoort diezerpoort ben

Transcriptie

1 Diezerpoort ben ik ontwikkelingsvisie Nieuwstad Diezerpoort diezerpoort ben ik

2 De ontwikkelingsvisie Diezerpoort ben ik is op 11 mei 2009 door de Raad van de Gemeente Zwolle vastgesteld. Bij amendement heeft de Raad de tekst van bladzijde 26 onder Indische Buurt als volgt aangevuld: In het buurtactieplan van de Indische Buurt worden o.a. de volgende onderdelen beschreven: 1. Het bestaande buurtcentrum De Vlassakkers moet per direct in overleg met de buurtbewoners worden aangepast aan de eisen van deze tijd. 2. Het WMO loket actief in te zetten bij de bewoners van de Indische Buurt. 3. Actief energie besparingsplannen in te zetten voor de bestaande bouw van de Indische Buurt. DIEZERPOORT BEN IK INLEIDING AMBITIES HISTORISCHE ATLAS OPGAVEN PER BUURT OPGAVEN VOOR DE WIJK PROCES, AGENDA & ORGANISATIE NIEUWSTAD DIEZERPOORT diezerpoort ben ik WIJKANALYSE Het opstellen van een (sociale) ontwikkelingsvisie. De leefbaarheid minimaal op het niveau van 2007 houden. Het vergroten van de sociale cohesie. De revitalisering van het winkelgebied Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat. Ziedaar de belangrijkste speerpunten voor Diezerpoort voor de periode Ze vloeien voort uit de wijkanalyse Diezerpoort waarvoor de gemeenteraad van Zwolle in 2005 opdracht gaf. De wijkanalyse kwam tot stand na gesprekken met tal van bewoners en andere partners. Het laat zien of het stedelijk beleid voldoet, of dat er aanpassingen nodig zijn om de wijk leefbaar, veilig en duurzaam te houden. Eind mei 2006 kwam de gemeenteraad naar Diezerpoort om de uitkomsten met de bewoners te bespreken. Ruim 100 wijkbewoners maakten van de gelegenheid gebruik om er hun mening over te geven. In januari 2007 stemde de raad in met de wijkanalyse. Vanaf dan is dit, voor een periode van 4 jaar, het kader voor ontwikkelingen in Diezerpoort. 2 3

3 INLEIDING DE DIEZE LIJN Ons Dieze is een prima wijk. In maart 2008 bezoekt een speciale bus (de Dieze Lijn) de wijk. De gemeente Zwolle, de drie Zwolse woningcorporaties en Travers organiseren de busreis. Onder het motto Diezerpoort ben ik nodigen zij wijkbewoners en ondernemers uit om op de Dieze Lijn te stappen en met hen de richting te bepalen. Waar moet het naar toe met Dieze? Velen gaan op de uitnodiging in. In de busgesprekken uiten de Diezerpoorters hun liefde voor de wijk. Men prijst de ruimte, het groen, het gevarieerde karakter, is tevreden over buurt en buren. De sfeer van de busgesprekken is betrokken en positief. De kernboodschap is optimistisch: dit is misschien wel de beste buurt van Zwolle. Maar de Diezerpoorters die de bus bezoeken, hebben ook iets op hun hart. Ze klagen over hondenpoep en troep op straat, over hangjongeren en asocialen, over verkeersdrukte en hardrijders, over de parkeerdruk en de teruglopende kwaliteit van groenvoorzieningen en speelplekken. Bewoners en ondernemers pleiten voor meer toezicht en handhaving op straat. Soms is de toon van de gesprekken zuur, zelfs boos als het gaat over, bijvoorbeeld, het gedrag van jongeren of de instroom van nieuwe Nederlanders. Er is veel kritiek op de gemeente en corporaties. ZORGEN De Diezerpoorters zijn bezorgd. En terecht! De leefbaarheid in de wijk brokkelt af. De sociaal-maatschappelijke situatie in de wijk is uitermate kwetsbaar. In woonbuurten zoals de Indische Buurt, Dieze Oost en de Bollebieste wonen relatief veel mensen met een zwakke inkomenspositie en de doorstroming is groot. Er woont een relatief groot aantal ouderen in de wijk, die in toenemende mate zorg nodig hebben. Buurtverbanden, zoals die tot voor kort nog bestonden, zijn verzwakt. Men heeft last van elkaar, de wrijvingen tussen buurtbewoners nemen toe en de politie moet steeds vaker uitrukken bij overlast. De hulpverleners in de wijk constateren een toename van problemen bij gezinnen. Vaak stapelen deze zich op: werkloosheid, voortijdig schoolverlaten, verslavingsproblemen, schulden, criminaliteit en huiselijk geweld. GERICHT INGRIJPEN De wijk komt deze situatie niet op eigen kracht te boven. Gericht ingrijpen door gemeente en corporaties is nodig om de negatieve trend om te buigen in een positieve richting. In deze ontwikkelingsvisie wordt die richting bepaald. Vanuit een vijftal ambities -die uitdrukken wat Diezerpoorters belangrijk vinden- schetsen we in de volgende hoofdstukken een toekomstperspectief voor de verschillende woonbuurten in Dieze en voor de wijk als geheel. De inbreng van bewoners en ondernemers is onmisbaar geweest om de doelen te bepalen. Hun wensen, klachten en meningen vormen de basis voor de analyse van de sociale, economische en fysieke situatie van de wijk en hoe deze verbeterd kan worden. Over deze analyse en aanpak bestaat inmiddels grote consensus tussen gemeente, corporaties en andere partners. EINDBESTEMMING De eindbestemming hebben we Nieuwstad Diezerpoort genoemd. Dit is een historische naam; in de 16 e eeuw heette het gebied buiten de (Diezer) poort Nijstad. Nieuwstad Diezerpoort is nu nog een utopie. Hoe de wijk er uiteindelijk uit gaat zien kunnen we nu nog niet voorspellen, laat staan bepalen. Deze ontwikkelingsvisie presenteert geen blauwdruk van de wijk in 2020: de eindbestemming ligt nog niet precies vast. Wat wel zeker is, is dat de gemeente en corporaties met deze visie een weg inslaan naar een structurele verbetering van de wijk in een richting die door bewoners en ondernemers in de wijk is aangegeven. INVESTEREN IN WIJKONTWIKKELING Om Nieuwstad Diezerpoort te realiseren zijn er investeringen in sociale projecten, voorzieningen, woningen, groen, infrastructuur en het economische klimaat nodig. Wijkontwikkeling is ook de ontwikkeling van maatschappelijke waarde én vastgoedwaarde. Een wijk met woningen die hun waarde behouden en met een bevolking die gelukkig is heeft minder sociaal-maatschappelijk zorg en hulpverlening nodig, waardoor in de toekomst kosten kunnen worden bespaard. Gemeente en corporaties gaan met elkaar de intentie aan om deze investeringen te realiseren, omdat ze het vertrouwen hebben dat deze inspanningen ook zullen renderen. Het vormt daarmee een uitnodiging aan andere investerende partijen, zoals ondernemers, projectontwikkelaars en particuliere woningbezitters, om eveneens te investeren. Samen maken we Nieuwstad Diezerpoort! 4 5

4 DIEZERPOORT BEN IK INLEIDING AMBITIES HISTORISCHE ATLAS OPGAVEN PER BUURT OPGAVEN VOOR DE WIJK PROCES, AGENDA & ORGANISATIE NIEUWSTAD DIEZERPOORT AMBITIES We gaan op reis naar Nieuwstad Diezerpoort en nemen mee In de gesprekken op de Dieze Lijn vertellen bewoners en ondernemers ons wat ze belangrijk vinden voor hun eigen toekomst én voor de toekomst van de wijk. We hebben hun wensen samengevat in vijf waarden: De Diezerpoorters vinden betrokkenheid belangrijk. Op elkaar, op de woonomgeving en op de samenleving. Aan een goede buur heb je nog altijd meer dan aan een verre vriend! Als de buurt sociaal krachtig is, voelt iedereen zich veilig en durf je meer. Levensomstandigheden veranderen. De Diezerpoorter wil in dat geval kunnen kiezen om in de wijk te blijven. Daarvoor zijn woningen en voorzieningen voor iedere levensfase nodig: jong én oud, gezinnen én singles, bewoners met én zonder zorgvraag. Gezond leven moet je zelf doen, maar dan moet de dagelijkse omgeving dat wel mogelijk maken. Diezerpoorters willen in een gezonde wijk leven, zonder vervuiling, en met voldoende groen en ruimte om te ademen, sporten en spelen. Diezerpoort is gezellig, ligt op een steenworp van de binnenstad en is betaalbaar. Het vormt zo een ideale poort voor avontuurlijke starters. Studenten hebben er hun eerste kamer, kunstenaars hun atelier en ondernemers starten er een eigen bedrijfje. diezerpoort ben ik EEN GROTE WITTE TENT In het voorjaar van 2006 stond er, op het grasveld bij de flats aan de Geert Grootestraat, opeens een grote witte tent. De tent was neergezet door de woningcorporaties SWZ, deltawonen en Openbaar Belang. Iedere bewoner die er binnenkwam, kreeg de vraag gesteld: Wat moet er gebeuren in uw of jouw wijk? Het was er druk en leverde de corporaties veel ideeën en suggesties op. Voor alle kinderen was er een ijsje. De Diezerpoorters hechten aan het karakter en de sfeer van hun eigen buurtje. Samen vormen al die buurtjes een -in meer dan 400 jaar gegroeid- mozaïek. Deze diversiteit wordt gekoesterd; niemand wil een saaie eenheidsworst. 6 7

5 diezerpoort ben ik DIEZE LIJN Een kleurige bus met mensen van gemeente en corporaties - allemaal met een bijpassende das om- rijdt in maart 2008 door de Diezerpoort. De bus komt informatie halen bij de kenners bij uitstek: de bewoners en ondernemers zelf. Dat was een goed idee! Honderden Diezerpoorters leveren ideeën en suggesties voor de toekomst van hun wijk aan. De teneur van al die reacties: Het is een prima wijk, maar hier heb je een paar ideeën waardoor het nog beter wordt. Er worden ook stevige noten gekraakt. Niet uit cynisme of moedeloosheid, eerder uit een sterke betrokkenheid. Alle inbreng van de bewoners en ondernemers -schriftelijk, mondeling, via het internet of door een kindertekening- heeft een plek gekregen in deze ontwikkelingsvisie. Niemand wil terug naar de jaren 50 en helemaal perfect wordt het nooit. Toch pleiten bewoners in Diezerpoort voor meer `buurtgevoel`, meer gemeenschapsleven, meer zorg voor elkaar, meer ontmoeting, meer onderlinge vriendelijkheid en vrede op straat. Daarin staan ze niet alleen. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat alledaags contact in de buurt een bron van sociaal vertrouwen is. Zijn mensen actief in hun buurt, dan dragen de gezamenlijke activiteiten ertoe bij dat ze elkaar beter leren kennen. Zo worden anonimiteit en isolement tegengegaan en ontstaat de basis voor sociale netwerken die het leven aangenamer maken. Mensen vragen dan gemakkelijker hulp en voelen zich meer verantwoordelijk voor elkaar en de directe leefomgeving. Buurtgebonden sociale netwerken brokkelen de afgelopen decennia, mede onder invloed van een toegenomen mobiliteit, internetgebruik en verhuisbereidheid, gestaag af. Voor veel mensen komen daarvoor andere netwerken in de plaats. Het Sociaal Cultureel Planbureau ziet dit als een landelijke trend. Een stadswijk als Diezerpoort wordt hierdoor extra getroffen. De wijk heeft relatief veel goedkope (huur) woningen wat leidt tot een eenzijdige bevolkingssamenstelling met veel eenpersoonshuishoudens (jongeren en ouderen), veel eenoudergezinnen en een relatief hoog aandeel allochtone gezinnen. Het gemiddelde inkomen van de Diezerpoorter ligt ver beneden het Zwolse gemiddelde. De ervaring leert dat waar het inkomen laag is, de sociale cohesie ook laag is. De reden: een laag inkomen beperkt mensen in hun sociale leven en ontplooiing. Dit gaat in Diezerpoort gepaard met een geleidelijke uitholling van voorzieningen. Het winkelaanbod en voorzieningen op het gebied van kinderopvang, primair onderwijs, sport en cultuur staan onder druk. Ons Dieze heeft in Zwolle een negatief imago gekregen. Men kiest hier een huis bij gebrek aan beter en zo gauw als de situatie van het huishouden verandert (een hoger inkomen, kinderen ed.), verhuist men door naar een betere buurt. Deze snelle doorstroming gaat vervolgens weer ten koste van de buurtbinding, waardoor een negatieve spiraal dreigt. de wijk, meestal lokaal van aard. De problemen concentreren zich in bepaalde buurten en binnen die buurten concentreren ze zich vaak in bepaalde straten. Deze visie volgt daarom het lokale spoor met een focus op de verschillende buurten. Voor de ambitie Diezerpoort: een sociaal krachtige wijk is veel inventiviteit nodig. Gezien de dwarsverbanden met de eenzijdige woningvoorraad en het voorzieningenaanbod is een intensivering van uitsluitend sociale projecten niet voldoende. Anderzijds leert de praktijk dat ook stenen stapelen niet alles oplost. Een mix van sociale, economische en fysieke maatregelen is nodig om de sociale ontwikkeling van de wijk vanuit een negatieve spiraal in een positieve richting om te buigen. Een integraal perspectief op de toekomst, zoals deze ontwikkelingsvisie biedt, is daarbij onmisbaar. Als er vertrouwen in de toekomst van Diezerpoort ontstaat, gaat de wijk weer bewoners en ondernemers aantrekken die letterlijk én figuurlijk willen investeren. Dan kan de sociale kracht weer gaan groeien. Hier ligt dan ook een nauwe verbinding met de andere ambities. Maar let op: de verschillen binnen Diezerpoort zijn groot. De sociaal-maatschappelijke problemen zijn, door het gevarieerde en kleinschalige karakter van 8 9

6 Veel bewoners van Diezerpoort houden toch wel zoveel van de wijk, dat ze er graag zouden blijven wonen. De wijk biedt echter beperkte mogelijkheden voor een wooncarrière. Uit de verhuisbewegingen blijkt dat de wijk vooral een poortfunctie op de woningmarkt heeft. Bewoners starten hun wooncarrière hier, maar bij inkomensstijging of gezinsvorming verhuist men naar elders. De bevolking die achterblijft kan zich dat niet permitteren en neemt genoegen met een kleine -meestal- gestapelde woning. Veel 70-plussers wonen nog in hun eerste woning, óók als de toegankelijkheid (trappen, rolstoel ed.) te wensen overlaat. Het voorzieningenaanbod is navenant beperkt. Er is maar één basisschool: De Springplank. Door de excentrische ligging van de scholen, gaan veel kinderen uit Dieze-Oost en de Indische Buurt noodgedwongen naar school in andere wijken. Ook het voorzieningenaanbod voor ouderen loopt door gebrek aan draagvlak terug. Het aanbod op het gebied van welzijn, sport en cultuur is versnipperd. Het verenigingsleven oogt, mede door vergrijzing, kwetsbaar. Er rijden bijna geen bussen meer en de beperkte koopkracht van de bevolking heeft winkels inmiddels gedwongen tot sluiting. De sociale kracht van Diezerpoort is gebaat bij een gedifferentieerder woningaanbod, zodat bewoners die dat willen hun wooncarriére in de wijk kunnen voortzetten. Vanuit stedelijk perspectief is een ingrijpende transformatie van de voorraad echter onwenselijk. Zwolle heeft behoefte aan betaalbare huur- en koopwoningen ten behoeve van starters en andere mensen met een laag inkomen. Een fl ink deel van die voorraad ligt in Diezerpoort. Grootschalige sloop en compensatie elders in de stad is nauwelijks een optie, omdat nieuwbouwwoningen bijna altijd duurder zullen zijn dan de bestaande woningen in Diezerpoort. Het accent van de aanpak ligt daarom op een combinatie van renovatie, hergebruik én functieverandering. In Dieze Oost ligt de kans om de bouwtechnische renovatie te verbreden tot een integrale, gedifferentieerde verbeteringsslag. Daarnaast kunnen er op plekken waar bestaande functies (op termijn) verdwijnen, woningen worden toegevoegd. Denk daarbij aan Small en Medium locaties als Langenholterweg en CIBAP en Large locaties als Bagijneweide en de Burgemeester Drijbersingel. Voorwaarde daarbij is dat de nieuwbouw bijdraagt aan een gemêleerde wijk en bevolking. Het per saldo toevoegen van sociale huurwoningen is in dat licht niet zo nodig, dat kan beter elders in de stad. Vervangende nieuwbouw, bijvoorbeeld ten behoeve van de groeiende groep senioren, is wel een goed idee. De combinatie van herpositionering, natuurlijke doorstroming en inbreiding doet de bevolking naar verwachting groeien van circa tot ruim inwoners. Ook het gemiddelde inkomensniveau van bewoners zal waarschijnlijk (licht) stijgen. Daarmee ontstaat een sterker en duurzaam draagvlak voor een verbeterd voorzieningenaanbod voor jonge én oude Diezerpoorters. De Diezerpoorters zijn blij met het groen en water in de wijk. Toch zijn veel -vooroorlogse- buurten tamelijk stenig. Dieze Oost is weliswaar lommerrijk, maar ook daar lijdt het groen aan versnippering en verschraling. Een groot, aantrekkelijk en aaneengesloten park dat past bij een wijk van deze omvang ontbreekt. In nieuwere wijken, zoals Zwolle Zuid, Aa-landen en Stadshagen, is er per inwoner veel meer groen beschikbaar. De gezondheidstoestand van Zwolse kinderen is onderzocht. Er blijkt een duidelijke relatie tussen sociaal-economische positie en (on)gezond gedrag te bestaan. In Diezerpoort kampen relatief veel kinderen met overgewicht en obesitas; dat is in het bijzonder het geval in gezinnen met ouders die niet in Nederland geboren zijn. Gezinnen eten vaak minder gezond en kinderen zitten relatief meer achter TV of computer. Kinderen in Diezerpoort sporten en bewegen minder dan leeftijdsgenootjes in andere wijken. Gezinnen in Diezerpoort leunen voor gezondheidsvoorlichting op hun directe sociale omgeving: de huis- of schoolarts, de leerkracht of de eigen familie. Hun directe fysieke omgeving ervaren zij echter als weinig uitnodigend voor sport, spel en bewegen. Er is letterlijk te weinig ruimte, men vindt buitenspelen gauw onveilig, en de rommel op straat ervaart men als onhygiënisch. Dat moet veranderen! bron: CheckKid (2006) Deze uitdaging moet niet te strikt worden opgevat. Een gezonde leefomgeving heeft betrekking op meer (groene) ruimte én op milieukwaliteit in brede zin. De ontwikkelingsvisie zet daarom in op het verminderen van de overlast van het autoverkeer rondom (A28, Ceintuurbaan) en in de wijk. Dichter bij huis blijken veel woningen onvoldoende geïsoleerd. Renovatie en nieuwbouw bieden hier de kans om te werken aan duurzaamheid, zoals een prettig binnenklimaat, energiebesparing en ecologie in de achtertuin. Algemeen Zwolle Diezerpoort aantal kinderen meegedaan één of beide ouders niet in NL geboren 9% 26% lage sociaal-economische status 9% 21% Ongezond gewicht overgewicht 10% 13% obesitas 2% 5% overgewicht + obesitas 12% 18% 10 11

7 Diezerpoort is er voor de stedelijke woon- én werkpionier. Er bruist reeds veel creativiteit en ondernemerschap achter de voordeur, maar het komt niet altijd naar buiten. Veel eenpersoonsbedrijven zitten in een woonhuis verstopt. Dat is jammer, want de zichtbaarheid van bestaande en nieuwe bedrijven is van belang voor het sociale cement in de wijk. Want: Zien werken, doet werken en Zien starten, doet starten. Diezerpoort biedt veel kansen voor het bevorderen van wijkeconomie. De wijk ligt op een steenworp afstand van de binnenstad. Er zijn, zeker in vergelijking met de naoorlogse wijken, veel (betaalbare) panden voor economische activiteiten te vinden. Vooral in het gebied rondom de Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat zijn reeds een aantal bijzondere ondernemingen gevestigd. Daarbij is Diezerpoort nog niet te netjes en af ; er bestaat ruimte voor nieuwe initiatieven. De wijk is bovendien rijkelijk bedeeld met culturele & maatschappelijke voorzieningen, zoals ArtEZ, HCO, Ecomuze, Jubal, Voorwaarts, Hedon, Zwols Popfront, Wijkcentrum Rembrandtien en het Hobbemahuis. Deze instellingen vormen op hun beurt een stimulans voor creatief ondernemerschap. De buurten Dieze Centrum en Dieze Oost bieden de beste kansen voor wijkeconomie. De gebiedsgerichte revitalisering van de Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat is een prioriteit. De gemeente ondersteunt hier ondernemers om het gevarieerde, maar kwetsbare, winkelapparaat te versterken. De nabijheid van ArtEZ zou daarbij veel beter moeten worden benut, bijvoorbeeld ten gunste van (tijdelijke) ateliers, expositieruimten, uitgaan en andere initiatieven van de creatieven. Ook in Dieze Oost liggen volop mogelijkheden. Denk daarbij aan het hergebruik van voormalige winkelpanden rondom het Simon van Slingelandtplein en het uitplinten van bestaande fl ats ten gunste van betaalbare bedrijfsruimten voor starters. Op initiatief van enkele ondernemersverenigingen, onderzoekt de gemeente de mogelijkheden voor een ondernemersfonds. Het (via de OZB) voor niet woningen geïnde geld zou in dat geval terugvloeien naar het eigen deelgebied. Met andere woorden, de geïnde gelden komen volledig ten goede aan de afdragers in het gebied zelf; zij beslissen -via het ondernemersfonds- over de aanwending. Daarmee kunnen activiteiten, die een specifi eke winkelstraat of werkgebied ten goede komen, worden uitgevoerd. De mogelijkheden om als startend ondernemer ondersteuning te krijgen zijn legio. De gemeente onderzoekt daarnaast of een waarborgfonds voor microkredieten kan worden opgezet. Vanuit het Deltion College (Jong Ondernemen) en het Centre of Entrepreneurship op Hogeschool Windesheim worden studenten begeleid naar het ondernemerschap. Er is landelijk een groot aantal branche- of wijkondernemersverenigingen, waarbij starters zich kunnen aansluiten om zo aanspraak te maken op opleiding en ontwikkelingsfondsen. Binnen de creatieve sector wordt door de Stichting Kreatieve Industrie Zwolle i.o. onder andere een mentorpool opgestart en zullen creatieve bedrijven en de overige bedrijvigheid met elkaar in verbinding worden gebracht. Diezerpoorters houden van hun wijk. Het is misschien niet overal super-chique, maar heeft wél karakter. De eeuwenlange groei van de 15 e eeuwse Nijstad heeft geresulteerd in een caleidoscoop van buurten met een eigen sfeer en verhaal. Het Dieze buiten de poort heeft grotendeels een 19 e eeuws karakter. De Bollebieste en Indische Buurt zijn -eenvoudige- tuindorpen uit de jaren 30. En het licht, lucht en ruimte in Dieze Oost weerspiegelt het optimisme uit de naoorlogse wederopbouw. Een vergelijking met het succesvolle Assendorp ligt voor de hand. Diezerpoort heeft weliswaar nog niet het gewilde imago, maar dat lijkt een kwestie van tijd. Organisch gegroeide wijken als Assendorp en Diezerpoort zijn immers schaars in het snel en planmatig gegroeide Zwolle. Diezerpoort heeft daarbij een groot voordeel: het is betaalbaar en er is nog ruimte voor vernieuwing. Veel bewoners zien Diezerpoort slechts als een administratieve naam van de gemeente. Zij identifi ceren zich vooral met hun eigen buurtje. Paradoxaal genoeg zijn die vaak moeilijk herkenbaar. Begrenzingen zijn niet altijd vanzelfsprekend. Daarnaast heeft de stadsvernieuwing uit de jaren 80 en 90 niet altijd goed uitgepakt, waardoor sfeer en samenhang op een aantal plekken in bijvoorbeeld de Schildersbuurt en Indische Buurt is aangetast. Buurten als Het Noorden en Bollebieste liggen, vanuit de binnenstad gezien, verborgen achter een muur van kantoren. Bewoners weten dat het centrum dichtbij is, maar ervaren de nabijheid van de binnenstad niet. De Middelweg vormt een barrière tussen Dieze West en Oost. De volgens het structuurplan Groene Wig oogt als een niemandsland met bijeengeharkte functies, variërend van een park en begraafplaatsen tot een sporthal, garagebedrijf en supermarkt. Het is de uitdaging om de intimiteit van de eigen buurt te behouden en waar nodig te versterken. Dus geen eenheidsworst, maar een architectuur en openbare ruimte die past bij de geschiedenis van de plek en haar bewoners. Daarnaast verdient elke buurt een postzegel om trots om te zijn, zoals de speeltuin in Het Noorden en Hogeschool ArtEZ op de Bagijneweide. Maar niet alles kan overal. Bepaalde voorzieningen, zoals een groot park, wijksport of brede school, vergen een groter draagvlak en moeten dus op het niveau van Diezerpoort als geheel worden georganiseerd. Vooral het centraal gelegen gebied tussen de Middelweg en de Hogenkampseweg biedt hiervoor kansen; het kan uitgroeien tot een echt kloppend hart. Samen met andere structuurdragers, zoals (historische) routes, groen en water, ontstaat zo het stedenbouwkundige én maatschappelijke cement tussen de buurten

8 Zwarte Water Stadsgracht Middelweg Eikenstraat Hoekstraat Bisschop Willebrandlaan Langerholterweg Schoolstraat Warmoestraat Molenkampsweg Th. A. Kempisstraat Vechtstraat Hogenkampsweg Meppelerstraatweg Nieuwe Vecht DIEZERPOORT BEN IK HISTORISCHE ATLAS INLEIDING AMBITIES HISTORISCHE ATLAS OPGAVEN PER BUURT OPGAVEN VOOR DE WIJK PROCES, AGENDA & ORGANISATIE Dieze, een voormalige Boermarke, behoort al tot de stad Zwolle. De Nijstad (of voorstad) had in de 16e eeuw al vele straten als de Langenholterweg, Middelweg en Hogenkampsweg. Opmerkelijk: de Nieuwe Vecht was al gegraven. NIEUWSTAD DIEZERPOORT 1580 diezerpoort ben ik OVER DE (STADS)MUUR KIJKEN Vanuit het zolderraam van Oostergo kun je, over de oude stadsmuur heen, Diezerpoort zien liggen. Hier zouden in augustus en september 2008 drie workshops over het samenwerkingsmodel, de procesplanning en financiën worden georganiseerd. Maar tijdens de eerste workshop komen er zoveel vragen op tafel, dat wethouder Gerard van Dooremolen voorstelt om aan de veelheid van onderwerpen een aparte heidag te wijden. Een voorstel dat door alle partijen, gemeente én woningcorporaties, wordt omarmd. Oostergo is een gedenkwaardige bijeenkomst geweest. Er wordt minstens één belangrijke afspraak gemaakt: gemeente en corporaties gaan in Diezerpoort samenwerken in het volledige traject van visievorming, planvorming en uitvoering. Er ontstaat tijdens het overleg een wij-gevoel, partijen beseffen dat ze elkaar nodig hebben. Op een gegeven moment hangen de afspraken als rijpe appels op plukhoogte. Ook binnen in een vergaderzaal kun je over muren kijken! 14 15

9 Meppelerstraatweg Middelweg Hogenkampsweg Molenkampsweg Bisschop Willebrandlaan Hoekstraat Middelweg Langerholterweg Eikenstraat Th. A. Kempisstraat Warmoestraat Achtergracht Vechtstraat Schoolstraat Nieuwe Vecht Rembrandtlaan Zwarte Water Molenkampsweg Stadsgracht Hogenkampsweg Diezerpoort Bisschop Willebrandlaan straat brug molen water 17e eeuw bebouwing Rond de 17e eeuw groeide Dieze uit tot een belangrijke voorstad, ook wel Nieuwstad of Nijstad genoemd. Via deze Nieuwstad kwamen veel mensen Zwolle binnen om naar de markt te gaan. Toch bestond destijds het grootste gedeelte van de huidige woonwijk uit onontgonnen gebied. R.C. Kerkhof kerk projectgrens In 1619 is de kenmerkende vestingmuur met gracht opgeleverd. Kerkhof Hoekstraat 1790 Nieuwe Vecht 1910 Zwarte Water Rijnvis Feithlaan Meppelerstraatweg Middelweg Stadsgracht Meppelerstraatweg Middelweg Molenkampsweg Hogenkampsweg Molenkampsweg Hogenkampsweg Bisschop Willebrandlaan Bisschop Willebrandlaan Hoekstraat Watertoren Achter de Hoven R.C. Kerkhof Hoekstraat Langerholterweg Eikenstraat Kerkhof Langerholterweg Th. A. Kempisstraat Achtergracht Th. A. Kempisstraat straat Warmoestraat Warmoestraat brug Schoolstraat Vechtstraat Schoolstraat Nieuwe Vecht Vechtstraat Achtergracht molen Nieuwe Vecht Zwarte Water Rijnvis Feithlaan Zwarte Water Stadsgracht Diezerpoort Hoogere Burgerschool Turf Markt Watertoren brug straat molen brug water 18e eeuw molen bebouwing Vele 18s eeuwse verbou wingen getuigen er van, dat de economische basis van de stad dankzij de verworven streekfunctie breed genoeg is geweest. In verband met de verdere ont wikkeling van de stad is het van belang dat in 1790 de stad open wordt verklaard, waardoor de ves ting als militair object geen be lemmering voor toekomstigs uit breidingen behoeft te zijn. bebouwing In de tweede helft van de 19e eeuw vond er een grote uitbreiding plaats en werden er vele arbeiderswoningen neergezet. Ook werden bestaande straten verlengd en nieuwe aangelegd. projectgrens Steg oude namen Het historische wegenpatroon wordt de drager van kleine clusters arbeiderswoningen (Warmoesstraat, Bagijneweide). Straat nieuwe namen 1870 water 20e eeuw kerk bebouwing Op 7 januari 1957 werd het uitbreidingsplan DiezeOost vastgesteld. Dit was een ontwerp van Sam van Embden en N.P.H.J. Roorda van Eysinga. Bijzonder: de miljoenste naoorlogse woning staat in Dieze Oost. Op 7 januari 1957 werd het uitbreidingsplan Dieze-Oost vastgesteld. Dit was een ontwerp van Sam van Embden en N.P.H.J. Roorda van Eysinga. Om de bouwkosten te drukken werden er voornamelijk portiekflats geplaatst van twee tot vier woonlagen. Toch heeft de wijk ook veel groen. Volgens de toen geldende opvattingen over stedenbouw, zou het hierdoor prettiger wonen zijn in de wijk. Stadsgracht straat water 20e eeuw Sophia Ziekenhuis kerk projectgrens Rond de eeuwwisseling verschijnen de eerste tekenen van wat tegenwoordig de Indische buurt en Bollebieste zijn. Steg 1940 kerk projectgrens Meppelerstraatweg Middelweg Meppelerstraatweg Middelweg Middelweg Meppelerstraatweg Parc de Hogenkamp Middelweg Rembrandtlaan Rembrandtlaan Rembrandtlaan Hogenkampsweg Hogenkampsweg Molenkampsweg Bisschop Willebrandlaan Diezerweg Bisschop Willebrandlaan Bisschop Willebrandlaan R.C. Kerkhof Achter de Hoven R.C. Kerkhof R.C. Kerkhof Kerkhof Hoekstraat Hoekstraat Warmoestraat Kerkhof Langerholterweg Th. A. Kempisstraat Kerkhof R.C. Kerkhof Kerkhof Langerholterweg Eikenstraat Aschplaats van Wevelinkhovenstraat Langerholterweg Warmoestraat Warmoestraat Schoolstraat Schoolstraat Achtergracht Vechtstraat Molenstraat Vechtstraat Schoolstraat Achtergracht Nieuwe Vecht Nieuwe Vecht Molenstraat Nieuwe Stad Zwarte Water Nieuwe Vecht Nieuwe Vecht Zwarte Water Rijnvis Feithlaan Zwarte Water Zwarte Water Sophia Ziekenhuis Koevegje Stadsgracht Stadsgracht Hoogere Burgerschool ArtEZ Stadsgracht Stadsgracht Turf Markt Koevegje Watertoren Watertoren straat straat Watertoren brug straat water 19e eeuw De begraafplaatsen zijn begin 19e eeuw al aangelegd. In de tweede helft van de 19e eeuw vond er een grote uitbreiding plaats en werden er vele arbeiderswoningen neergezet. Ook 16 kerk molen 20e eeuw projectgrens Steg Straat oude namen Bollebieste en Indische buurt staan op de kaart. Uitbreidingsplan Dieze. 20e eeuw water bebouwing kerk projectgrens molen brug brug bebouwing Bij de bestuurlijks herindeling van Nederland in 1810 wordt Zwolle hoofdstad van Overijssel. Hier door wordt de streekfunctie van de stad sterk bevorderd. De stad kan zich verder ontwik kelen als woonplaats voor sen burgerlijke elite. Omdat de vesting in tegenstelling tot vele andere vestingsteden, geen belemmering meer is voor verdere stedelijke uitbreiding, heeft de stad ruim de tijd om de vestinggordel langzaam te transformeren. brug straat molen molen 20e eeuw water Jaren 80 Berkumstraat 35 t/m 65 Jaren 90 Vechtstraat 99t/m 131 en 133 t/m winkelzentrum Diezerpoort 1995 / 1996 De Branie en Zwols Popfront bebouwing Grote verandering kwam met bestemmingsplan Diezerpoort, vastgesteld kerk In de jaren 80 zijn grote veranderingen in de strucutuur aangebracht, zoals de realisering van een verkeerskundige doorbraak (Van Wevelinkhovenstraat). Dit plangebied werd vernoemd naar de gelijknamige vroegere wijk, de buiten de vestingsgordel langs de toenmalige uitvalswegen van de stad gelegen was en genoemd was naar de poort waardoor zij bereikbaar was, in dit geval voor de Diezerpoort. projectgrens Steg oude namen water bebouwing kerk projectgrens Er wonen al zeker 9000 mensen in Diezerpoort. Volgens al bestaande plannen blijft de wijk komende jaren groeien. Steg oude namen 17

10 DIEZERPOORT BEN IK OPGAVEN PER BUURT INLEIDING AMBITIES HISTORISCHE ATLAS OPGAVEN PER BUURT OPGAVEN VOOR DE WIJK PROCES, AGENDA & ORGANISATIE NIEUWSTAD DIEZERPOORT De wijk Diezerpoort heeft zeven buurten: Het Noorden, De Schildersbuurt, De Bollebieste, Dieze Centrum, Bagijneweide, De Indische Buurt en Dieze Oost. Elke buurt heeft een heel eigen karakter. De kwaliteiten maar ook de problemen verschillen van buurt tot buurt. Voor het realiseren van de ambities voor Diezerpoort is daarom de aanpak per buurt verschillend. Op de volgende bladzijden wordt per buurt een opgave gegeven om de ambities te realiseren. Bij iedere buurt moet er aan elke ambitie gewerkt worden: Bij sommige buurten is er voor het realiseren van een ambitie extra inspanning vereist: diezerpoort ben ik KENNIS VAN BUITEN: MIRJAM HUFFSTADT Mirjam Huffstadt weet veel van stedelijke vernieuwing. En hoe complexer de vragen, hoe leuker ze het vindt. Zij is al ruim 20 jaar werkzaam in stedelijke ontwikkeling. De laatste jaren doet ze dit vanuit haar eigen bureau dat gespecialiseerd is in gebiedsmanagement, het snijvlak tussen beleid en uitvoering. Als lector Regie Stedelijke Vernieuwing aan de Hogeschool van Utrecht leidt ze studenten op tot professionals die het sociale aspect bij stedelijke vernieuwing minstens zo belangrijk vinden als het fysieke aspect. HET NOORDEN SCHILDERSBUURT BOLLEBIESTE MIDDENGEBIED DIEZE-CENTRUM DIEZE-OOST INDISCHE BUURT Van haar kennis is dankbaar gebruik gemaakt bij het opstellen van de visie voor de Diezerpoort. Ze houdt een inleiding tijdens de workshop in Oostergo en bereidt de heidag Agnietenberg mee voor. Mirjam blijkt daar een kei in het op tafel krijgen van de onderwerpen waar het echt om gaat: mensen boven stenen, simpel gezegd. BAGIJNEWEIDE 18 19

11 HET NOORDEN diezerpoort ben ik ONDERNEMEN IN DIEZERPOORT Er is veel overlegd met individuele ondernemers en de ondernemersvereniging Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat. Zo zijn voor het boekje We gaan op reis en nemen mee Erwin van der Worp (voorzitter ondernemersvereniging) en Ronald Kerssies (eigenaar C1000) geïnterviewd. Door beide interviews loopt een rode draad. Allebei zijn ze tevreden over de wijk, Erwin is er zelfs licht lyrisch over. Beide ondernemers zien kansen voor de wijk en willen daar hun steentje aan bijdragen. Maar: beide heren worden ook wat ongeduldig. Ze zitten te springen om de ontwikkelingsvisie. Erwin: Om het hier zo leuk te houden, moet er wel wat gebeuren. Anders gaat het verloederen. Ronald: Ik heb vooral behoefte aan duidelijkheid. Kan ik hier uitbreiden of niet? En: Wanneer gaat er nu wat gebeuren? sociaal krachtig De sociaal-economische positie van bewoners is op papier zwak, maar vanuit sociaal gezichtspunt geldt: niets aan de hand. De grondgebonden arbeiderswoningen trekken hippe en allochtone bewoners, zodat spontaan een nieuwe bewonersmix ontstaat. levensfase-proof Een gemengd tuindorpmilieu met arbeiderswoningen en (naoorlogse) portieketageflats die er verrassend goed uitzien. Recent is een seniorencomplex gerealiseerd: Curans. Het Noorden biedt voor elk wat wils! gezonde leefomgeving De buurt ligt tegen de A28, maar de negatieve impact is dankzij het vele groen beperkt. De speeltuinvereniging en het speelveld vormen de verborgen kracht. Het geeft Het Noorden een natuurlijk hart. WONEN IN DIEZERPOORT Het ongeduld van ondernemers, klinkt ook door bij twee bewoners die we interviewen voor het busboekje: Paul van der Ham en Cor Dulos. Voor Cor hoeft er niet zo nodig gesloopt te worden. Laat ze de barsten in de muur repareren en centrale verwarming aanleggen in mijn woning, dan kan ik er nog jaren wonen. Maar zet alsjeblieft wel vaart achter de renovatie van de wijk. Paul heeft ook haast. Maar voor hem ligt het accent niet zozeer op bouwen. Als ik de gemeente was, dan zou ik stevig inzetten op sociale cohesie. De schouders eronder en over tien jaar wil elke Zwollenaar in Diezerpoort wonen! stedelijke pionier: welkom! Jonge stedelingen hebben deze woonbuurt al ontdekt. authentieke wijk Een rij kantoren en andere bedrijfsgebouwen blokkeert de relatie tussen buurt en singel. De bedrijven zorgen voor parkeeroverlast in de woonstraten en maken de Govert Flinckstraat tot een weinig uitnodigende entree van de buurt. Het Noorden is een prima buurt. Herstructurering van de kantorenstrook langs de Burg. Roelenweg kan het op langere termijn nog beter maken! Een mix van wonen en werken zou de buurt ook richting de binnenstad een gezicht geven. Als dat wordt gecombineerd met structurele parkeervoorzieningen, dan komt deze ontwikkeling ook de leefbaarheid in achterliggende woonstraten ten goede. Er liggen op korte termijn kansen voor het realiseren van een recreatieve uitloop richting het Zwarte Water, aan de andere kant van de Burg. Roelenweg. Dit vraagt een slim inrichtingsplan met dito parkeeroplossingen rondom het Achmea-cluster

12 SCHILDERSBUURT BOLLEBIESTE sociaal krachtig Een volksbuurt met een grote variëteit aan leefstijlen: traditionele ouderen, ongebonden studenten, allochtone huishoudens. Dat levert soms conflicten op. Vooral bewoners uit de Sint-Josephbuurt drukken een stempel op de sfeer in de buurt. Hun sociaaleconomische positie is vaak zwak en zij vragen veel aandacht van het opbouwwerk. levensfase-proof Naast enkele historische restanten, domineert de stadsvernieuwing. De sobere woningen uit de jaren 80 (St. Josephbuurt) zijn vooral huur. De meer gemengde stadsvernieuwing uit de jaren 90, met grondgebonden woningen en appartementen (Rembrandtlaan e.o.), blijkt een gewilde woonplek voor starters en gezinnen met een Turkse achtergrond. gezonde leefomgeving De buurt is relatief dichtbevolkt en stenig. De openbare ruimte nodigt niet uit tot een wandeling of spelen. stedelijke pionier: welkom! Wonen domineert; kleinschalige bedrijvigheid bevindt zich langs de Rembrandtlaan die wat onduidelijk oogt: is het een verkeersweg of een stadsstraat met wonen, werken & winkels? authentieke wijk De Schildersbuurt is grotendeels een nieuwbouwbuurt uit de jaren 80 en 90 op een historische ondergrond. Een stevige sociale agenda is nodig, waarbij bewoners zich zelf inzetten voor buurtverbetering. Ingrediënten: gedragsregels, handhaving en toeleiding naar de arbeidsmarkt. Buurtsport is belangrijk voor gezondheidsbevordering, maar is daar de (fysieke) ruimte voor? Bewoners vragen aandacht voor de verkeersveiligheid op de Rembrandtlaan. Dit is een goede aanleiding voor het ontwikkelen van een visie op de functie van deze weg: drukke verkeersweg, levendige stadsstraat ed. Het gebied tussen de Vermeerstraat en Burg. Drijbersingel is een potentiële herontwikkelingslocatie. Het biedt kansen om de relatie Schildersbuurt-binnenstad te verbeteren. Over Hedon is nog geen beslissing genomen; uitbreiding op de huidige locatie behoort tot de mogelijkheden. sociaal krachtig De buurt oefent voor de meeste woningen, net als de Indische Buurt, een selectieve aantrekkingskracht uit. Niet iedereen wil, of kan er wonen. Niettemin telt de buurt een grote oude garde die er graag wil blijven. De nieuwe instroom bestaat uit starters en allochtonen die op de betaalbare huur- én koopwoningen afkomen. Ook een aantal Kamperpoorters is hier naartoe verhuisd. Zij drukken een volks, ietwat gesloten stempel op delen van de buurt. Hun sociaal-economische positie is vaak zwak en zij vragen veel aandacht van het opbouwwerk. levensfase-proof Een vriendelijk en knus jaren 30 tuindorp. De buurt is echter niet in balans. Er wonen relatief veel senioren en het woningaanbod is eenzijdig: kleine eengezinswoningen in de sociale huur (80%). gezonde leefomgeving De Bollebieste herbergt de brede school Het Wonderwoud. De buurt heeft een eigen parkje bij de Elzenstraat. Het groene middengebied ligt dichtbij, maar de Middelweg vormt een barrière. stedelijke pionier: welkom! Ideaal voor starters op de woningmarkt, maar voor wijkeconomie is de buurt minder geschikt. authentieke wijk Een betaalbare woning mét tuin op een steenworp afstand van de binnenstad: wie wil dat niet!?! De Bollebieste staat op een kantelpunt. De opgave is om, met respect voor het karakter van de buurt, meer evenwicht tussen verschillende bevolkingsgroepen te bereiken. Dat kan door een actiever woningtoewijzingssysteem en door selectieve verkoop van huurwoningen. Op korte termijn moeten met bewoners heldere regels voor het wonen en leven in de buurt worden opgesteld, inclusief afspraken over handhaving. Geef ouderen, kopers en betrokken huurders het voortouw in projecten gericht op sociale cohesie. De buurt hunkert naar meer en betere ontmoetingsplekken. Dat kan in het midden óf in de randen van de buurt, waar locaties in beweging zijn : Esdoornstraat (CIBAP), Middelweg (Diezerpark) en Burg. Drijbersingel (Singelkwartier)

13 DIEZE CENTRUM BAGIJNEWEIDE sociaal krachtig Een gemêleerde stadse buurt met stadse mensen: jongeren & studenten, senioren, ondernemers en gezinnen en alleenstaanden. Vanwege een aantal leegstaande winkelpanden kruipt er helaas een onveilig gevoel het gebied binnen. levensfase-proof Dieze Centrum is, naast Assendorp, een van de meest gevarieerde en dynamische buurten in Zwolle. Het is een gemengd voor- en naoorlogs stedelijk woonmilieu met wonen & werken, herenhuizen, appartementen en eengezinswoningen. gezonde leefomgeving Ideaal voor een wandeling: langs de winkels, via het parkje aan de Gennestraat en de oude linten (Langenholterweg e.a.) naar de Diezerkade! stedelijke pionier: welkom! De vitaliteit van de Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat staat onder druk. Er is weinig synergie met de introverte mega-shopping uit de jaren 90 (Diezerpoort). De buurt lijkt door de nabijheid van cultuurinstellingen ideaal als broedplaats voor startende ondernemers en horeca, maar in de praktijk merk je daar nog (te) weinig van. authentieke wijk Dieze Centrum bruist van de geschiedenis. Overal zijn nog historische panden en straatjes te vinden. Maar het is ook kwetsbaar. Veel nieuwbouw, zoals winkelcentrum Diezerpoort op het cruciale schakelpunt naar de binnenstad, slaat de omgeving volledig dood. De revitalisering van de Thomas a Kempisstraat & Vechtstraat vormt een urgente opgave. Het is de uitdaging om daarbij de kracht van het gebied te benutten: Ga uit van de kracht, ideeën en ondernemerszin van sterke ondernemers in het gebied. Speel veel meer in op initiatieven van creatieve ondernemers (ateliers, expositieruimtes ed.). Maak Dieze Centrum zichtbaar, ook richting de buitenwereld : Middelweg en Diezerkade. Diep het verleden weer op; laat zien dat Dieze een van de oudste en sfeervolste stukjes Zwolle is! sociaal krachtig Hier wonen mondige stedelingen. Dit blijkt onder andere uit hun betrokkenheid bij woningbouwplannen in het gebied. De Bagijneweide is sociaal-economisch de sterkste buurt van Diezerpoort. levensfase-proof Het is een chique buurt met een mix van grondgebonden woningen en appartementen. De doelgroep kiest voor een lommerrijke locatie dichtbij de binnenstad. ArtEZ zorgt voor jeugdig elan. gezonde leefomgeving Er is veel groen, rust en ruimte in de buurt. stedelijke pionier: welkom! ArtEZ is een parel voor de stad. Er staan nog meer monumentale panden die in principe geschikt zijn voor culturele instellingen met uitstraling. authentieke wijk Gevoelsmatig hoort de Bagijneweide meer bij de binnenstad, dan bij Diezerpoort. Het heeft die typische sfeer van de 19e eeuwse stadsuitleg na het opheffen van de vesting, inclusief de voorname neo-classicistische architectuur. Een stukje Zocher (Utrecht, Haarlem) in Zwolle! De gemeente zet in op een interactief planproces met bewoners en andere belanghebbenden. Vanuit het perspectief van Diezerpoort zijn twee aspecten belangrijk: Behoud en versterk het luxe karakter van de Bagijneweide. In Diezerpoort zijn weinig locaties met een dergelijke allure, dus grijp de kans om hier duurdere woningen te realiseren. De mix in de wijk als geheel is daarmee gediend. Beperk de positieve invloed van ArtEZ en andere culturele instellingen niet tot de Bagijneweide. Stimuleer de low & medium budget creatieve sector om zich elders in Diezerpoort te vestigen, zoals Dieze Centrum en/of Dieze Oost.

14 INDISCHE BUURT DIEZE OOST sociaal krachtig Een echte familiewijk. Er is een hechte sociale structuur; je gaat er alleen wonen als je er past. De bewoners zijn van het type aanpakken en hart op de tong. Sociaalmaatschappelijk is het een zwakke buurt die veel aandacht van het opbouwwerk en hulpverleningsinstanties vraagt. Bewoners zijn laag opgeleid. Het pedagogisch klimaat is zwak, hetgeen de sociale stijging van kinderen belemmert. levensfase-proof Een jaren 30 tuindorp, maar dan de compacte en stenige variant. De kern bestaat uit sociale huurwoningen; in de schil zijn ook koopwoningen te vinden. Bewoners vinden het een groot gemis dat de basisschool is verdwenen, waardoor kinderen nu elders naar school moeten gaan. gezonde leefomgeving Aan de Nieuwe Vecht ligt een prachtig park, maar spelende kinderen zijn hier niet zo welkom. De voetbalkooi aan de Bankastraat is daarom het sport- en speelcentrum van de buurt. stedelijke pionier: welkom! De Indische Buurt is, door het ons kent ons karakter, minder geschikt voor de woon- en werkpionier. De grootste opgave ligt op het sociaal-maatschappelijke vlak. Er wordt nu reeds veel tijd en aandacht in de buurt gestoken. Verslapt die aandacht, dan glijdt de Indische Buurt weer gemakkelijk af. Dat mag niet gebeuren. Het is daarbij de uitdaging om bewoners aan te spreken op hun handen uit de mouwen mentaliteit ( Doe het zelf!), maar dan mét hulp van een opbouwwerker die dicht bij hen staat en die zij vertrouwen. Het WMO loket zal hierbij ingezet worden. sociaal krachtig Een buurt met veel starters. De doorstroming is hoog; de sociale cohesie is daardoor zwak. De starters bestaan uit twee groepen: jongeren met toekomst en hen die zich met moeite staande houden. Daarnaast is er de oude garde, trouw aan hun wijk. Het evenwicht is kwetsbaar. In sommige straten gaat het prima, maar elders levert het samenleven steeds meer problemen op. levensfase-proof De woningvoorraad is eenzijdig, maar zeer belangrijk als entree van de woningmarkt. Naast portiekflats, zijn er verrassend veel verschillende (kleine & goedkope) woningtypen te vinden. De buurt verjongt, maar een school of kinderopvang ontbreekt. Wooncentrum Arcadia wordt, samen met het wijkcentrum en de winkels aan de Hogenkampseweg, het hart van een woonzorgzone. gezonde leefomgeving Jonge en oude bewoners waarderen het vele groen en water in de wijk, inclusief hun uitloop langs de A28, park De Hogenkamp en de dierenweide. stedelijke pionier: welkom! De -betaalbare- jaren 50 sfeer heeft steeds meer aantrekkingskracht op jonge en hippe bewoners. De ondernemers hebben de weg naar Dieze Oost nog niet gevonden. De Indische Buurt mist na het vertrek van de basisschool een De woningcorporaties staan voor een grootscheepse renovatie van authentieke wijk natuurlijk hart; zij verdienen een postzegel om trots op te zijn. Het hun woningen. Dit biedt een uitgelezen kans om het licht, lucht en De buurt is een herkenbare eenheid. De bestaande buurtcentrum de Vlasakkers moet per direct in overleg authentieke wijk ruimte van de wederopbouw als selling point voor het voetlicht te straten zijn erg smal, maar dat bepaalt ook met de buurtbewoners worden aangepast aan de eisen van deze De provincie en Het Oversticht waarderen brengen. Selectieve sloop-nieuwbouw is alleen mogelijk als dat de charme. De stadsvernieuwing uit de jaren 80 (Sabangstraat e.o.) kent weinig lief- de uitloop in de omgeving, zoals langs de Nieuwe Vecht en in het geslaagde wederopbouwwijk die het waard annex restauratie van het Simon van Slingelandtplein. Een mix tijd. Daarnaast zou de buurt meer moeten kunnen profiteren van Dieze Oost (net als de bewoners!) als een de differentiatie ten goede komt. Speerpunt is echter de renovatie hebbers. Het project Molenoevers betekent groene middengebied (werktitel: Diezerpark) aan de overkant van is om (grotendeels) behouden te blijven. van kleinschalige buurtvoorzieningen met startende ondernemers hopelijk wel een verrijking voor de buurt. de Meppelerstraatweg. Tevens heeft de raad besloten om energiebesparingsplannen in te zetten voor de bestaande bouw. maken het weer tot dé spil van de buurt In Dieze Oost moet over de hele linie, sociaal, economisch èn fysiek, een inhaalslag worden gemaakt. Doel is om haar rol als betaalbaar startersmilieu te behouden en, vooral wat het ondernemen betreft, te versterken. De buurt mag echter niet verworden tot een plek voor mensen die niets te kiezen hebben. Dat betekent meer balans en fine tuning tussen jongeren, studenten, jonge gezinnen en senioren, zodat de sociale cohesie gaat groeien en het gebied weer tegen een stootje kan.

15 DIEZERPOORT BEN IK OPGAVEN VOOR DE WIJK INLEIDING AMBITIES HISTORISCHE ATLAS OPGAVEN PER BUURT OPGAVEN VOOR DE WIJK PROCES, AGENDA & ORGANISATIE NIEUWSTAD DIEZERPOORT GEBIEDSONTWIKKELINGEN DIEZERPARK DIEZE CENTRUM DIEZE OOST SINGELKWARTIER KADERS RUIMTELIJKE DRAGERS! WOONVISIE DIEZERPOORT! MILIEUVISIE diezerpoort ben ik WANDELEN DOOR DE WIJK Gerard van Dooremolen constateert tijdens de Dieze Lijn dat bewoners knelpunten noemen die direct opgelost kunnen worden, de zogenaamde quick wins, zonder dat daar eerst een ontwikkelingsvisie voor nodig is. En zo maken in mei 2008 de wijkagent, ondernemers, de wijkmanager, buurtwerkers, mensen uit het GBT, wethouders, vertegenwoordigers van de corporaties en ambtenaren twee keer een ronde door de wijk. Regelmatig gaat er tijdens de wandeling een voordeur open, waarna een bewoner nog wat aandachtspunten meegeeft. Alle direct oplosbare knelpunten komen, met de naam van de probleemeigenaar, op een lijstje te staan. In de weken erna worden de mouwen opgerold. ACTIES BUURTACTIEPLANNEN WERKEN IN DE WIJK BEWEGEN IN DE WIJK 28 29

16 PROJECTENOVERZICHT 1 1A 2 2A 3 3A 3B 3C 4 4A 5 5A 6 6A 7 8 Dieze Oost Medisport Molenoever Berendsen + de Graaf Diezerpark Landstede-locatie Stilohal Michaëlskerk Esdoornstraat CIBAP Singelkwartier Bonjour / Hedon Thomas A Kempisstraat / Vechtstraat Langenholterweg / Schoolstraat Bagijneweide Burg. Roelenweg (lange termijn) Pieter Steijnstraat 1A Geert Grootestraat 1 Ruusbroecstraat Radewijnstraat 4 4A Hogenkampsweg 3 Esdoornstraat Simon van Slingelandtplein Floresstraat Zerboltstraat 3A 3B Middenweg Ceintuurbaan Meppelerstraatweg Diezerenk Kastanjestraat Minervalaan Rembrandtlaan 2A 2 3C 5A 8 Albert Cuypstraat Langenholterweg 5 Sumatrastraat 6A Burgemeester Drijbersingel Burgemeester Roelenweg Diezerplein 6 T.A.Kempisstraat Vechtstraat Diezerkade Blekerswegje 7 N 31

17 DIEZERPARK WAT LOOPT ER AL Park de Hogenkamp is recent opnieuw ingericht. Een aantal locaties kunnen worden benut voor nieuwe ontwikkelingen: Stilohal, Michaëlskerk. WANNEER Wordt onderzocht. FINANCIERING Wordt onderzocht. PROJECTINFORMATIE Het inwoneraantal van Diezerpoort groeit en de wijk verjongt. De huidige basisschool ligt excentrisch in de wijk. Daarnaast is er te weinig groen voor sport, spel en ontspanning. Een groot wijkpark met onder andere een nieuwe Brede School, een wijksportpark en kinderboerderij voorziet in deze behoefte en groeit uit tot het sociaal-maatschappelijke hart van heel Diezerpoort. DEELNEMERS gemeente, woningcorporaties en andere belanghebbenden INSPIREREND VOORBEELD: WESTERPARK AMSTERDAM Het toekomstige Diezerpark heeft een eeuwenoude ondergrond. Daarom is het Westerpark een goede referentie. Daarnaast laat het zien hoe groen & water in combinatie met maatschappelijke voorzieningen voor de buurt en wijksport de ambiance scheppen waar mensen uit de hele stad op af komen. Middenweg 3 3B Hogenkampsweg 3A Zerboltstraat Kastanjestraat 3C Langenholterweg A