Thema: maatschappelijke gevolgen van het huidige westerse leven

Transcriptie

1 EEN BOODSCHAP UIT DE TOEKOMST Thema: maatschappelijke gevolgen van het huidige westerse leven Spel kan de nieuwsgierigheid naar de wereld wekken, waardoor jongeren gemotiveerd op onderzoek uitgaan, hetgeen vervolgens weer vormgegeven kan worden in een presentatie die meer is dan een spreekbeurt of verslag. Een spelcompositie is een compositie van opdrachten die door onderzoek en improvisatie naar een climax voeren van een gezamenlijke presentatie. Deze spelcompositie is ontwikkeld door Agnes Busse en Jesca de Graaf, beide destijds in tweede jaars studenten van de NHL opleiding Begeleider Drama te Leeuwarden. Uitgangspunt is het vak drama, maar zij geven ook suggesties voor aansluiting met de beeldende vakken. Voorbereiding Deze spelcompositie is uit te voeren met een gemiddelde groep van 25 jongeren. tijdens 5x50 min. Ze beogen een vakspecifieke spelontwikkeling te bevorderen vanuit inhoudelijke betrokkenheid bij het te onderzoeken thema. De begeleider is wisselend in en uit rol en is helder hierin door van kleding/attribuut of alleen in houding/stem te wisselen. Rollen voor de begeleider: De directeur en assistent van de geheime dienst, mevrouw Kijkindeverte, Professor Negativus, Professor Doeikweleven Benodigdheden: Video zonder beeld, met vijf sequenties van djabbertalk Bord waarop de problemen uit de toekomst in djabbertalk Kleding/ attributen voor de begeleider - en l.l. rollen. Materiaal om kleding, tijdmachine en toekomstdecor te maken Een glazen/ plastic bol, Een filmfragment waarin de toekomst wordt beïnvloed Vakspecifieke doelen: De jongeren - ontwikkelen voorstellingsvermogen binnen een aangereikt kader - ontdekken, trainen en hanteren djabbertalk (fantasietaal) en nieuwe bewegingsmogelijkheden als communicatie - trainen hun improviserend samenspelvermogen - geven scènes vorm vanuit de eisen die aan deze groep gesteld kunnen worden - reflecteren op zowel spelinhoud als vormgeving om vanuit dit inzicht eigen ideeën en bedoelingen te versterken Overstijgende doelen: De jongeren leren - kijken naar de gevolgen van het menselijk handelen - leren kijken naar de gevolgen van het eigen handelen - hanteren informatiebronnen ter verbreding van hun eigen kennis - leren problemen analyseren - leren probleemoplossend te denken

2 LES 1 DE TOEKOMSTTAAL De Geheime Dienst heeft een boodschap ontvangen vanuit de toekomst [jaar 3682]. Deze boodschap is echter moeilijk te ontcijferen. De enige informatie die de geheime dienst heeft is dat het om een hulproep gaat. De boodschap moet worden ontcijferd er zijn specialisten bijeen geroepen om de boodschap te vertalen en zo mogelijk de problemen te verhelpen. DE BEGELEIDER IN ROL GEHEIME DIENST De directeur van de Geheime Dienst komt het lokaal binnen en introduceert het probleem; er is beeldmateriaal] onderschept uit het luchtruim. Deze (videoband ) komt uit de toekomst en blijkt een roep om hulp te zijn. Echter de toekomstbewoners spreken op de band een voor de Geheime Dienst onbekende taal; de toekomstige wereldtaal. Bovendien is deze slechts in fragmenten te horen en zijn de beelden verloren gegaan, er is enkel sneeuw zichtbaar en voornamelijk ruis te horen. Nu heeft de Geheime Dienst gezocht naar mensen die deze wereldtaal kunnen spreken en begrijpen. ' We zijn erg blij dat jullie zijn gekomen. Aan u de taak om de problemen van het beeldmateriaal te ontcijferen De band wordt getoond aan de jongeren. De jongeren zien ruis en horen vijf sequenties [= vijf toekomstproblemen] in een onbekende taal [djabbertalk]. DE BEGELEIDER[IN ROL VAN ASSISTENT VAN DE DIRECTEUR GEHEIME DIENST Omdat het gebruik van je stem anders is wanneer je de wereldtaal van de toekomst spreekt starten we eerst met het opwarmen van de stem: stemoefeningen, djabbertalk/ toekomsttaaloefeningen DE BEGELEIDER IN ROL VAN PROFESSOR NEGATIVIUS Professor Negativius heeft de jongeren horen oefenen op de gang en komt binnen. Hij is absoluut tegen het gebruik van de toekomsttaal, zeker wanneer er contact gemaakt gaat worden met de toekomst. Professor Negativius vertelt de jongeren wat de eventuele consequenties van het rommelen met de toekomst kunnen zijn. Dat ze op deze wijze de gehele toekomst kunnen veranderen; en dat betekent niet veranderen in positieve zin! Professor Negativius raadt de jongeren dan ook sterk af verder te gaan met het spreken van de toekomsttaal. Als de professor verdwenen is komt de directeur terug, zij kwam zojuist de professor tegen en vraagt zich hardop wat er verkeerd kan gaan als zij nu al de toekomst begrijpen en problemen kunnen voorkomen. Ze vraagt de taaldeskundigen raad. Na rijp beraad besluit men al dan niet het onderzoek voort te zetten Voortzetting De directeur vraagt of de jongeren de taal al dusdanig onder de knie hebben dat ze de 5 problemen kunnen gaan vertalen [in 5 subgroepjes]. De 5 problemen worden vertaald en genoteerd onder de djabbertalk zinnen. Stopzetting

3 Okay als we van de toekomst af moeten blijven wat kunnen we dan nu al zelf vermoeden welke problemen zich in de toekomst kunnen voordoen? Hoe zouden mensen uit de toekomst die problemen kunnen gaan oplossen? Een kringgesprek sluit dan voortijdig deze spelcompositie af. LES 2 DE MENSEN VAN DE TOEKOMST De directeur komt binnen en vat kort en krachtig de uitkomsten van de vorige bijeenkomst samen. De Geheime Dienst vindt dat het nodig is de beelden bij de problemen te zien. Omdat de beelden op de band dusdanig beschadigd zijn, vragen zij de taaldeskundigen om vanuit hun begrip van de problemen deze beelden te construeren. De Geheime Dienst heeft iemand gevonden die hen hierbij kan helpen. DE BEGELEIDER IN ROL MEVROUW KIJKINDEVERTE Mevrouw Kijkindeverte komt binnen met een glazen bol. Door middel van deze glazen bol kan er in de toekomst gekeken worden. Afhankelijk van de groepsgrootte mogen een aantal jongeren [of groepjes jongeren] in de bol kijken en zeggen wat ze zien. DE TOEKOMSTMENSEN - worden vanuit de verbeelding samen tot leven geroepen (kringgesprek) - komen door het dramatisch instrument in beweging. (manieren van lopen, staan, zitten, begroeten, etc oefenen) - komen tot een eerste samenspel vanuit deze beweging en de eerdere djabbertalk (begroetingsimprovisaties) - worden vormgegeven (kleding van de toekomst wordt gemaakt uit grijze en groene plastic vuilniszakken] - en tot slot op kenmerken geëvalueerd, zodat er verder rekening mee gehouden kan worden (kringgesprek) Vervolgens vraagt mevrouw Kijkindeverte of ze in 5 subgroepjes allemaal een probleem in beeld willen brengen. Van ieder subgroepje is er een de vertaler uit het nu en spelen de anderen de toekomstmensen in djabbertalk. De directeur komt binnen en zegt dat hij graag de vijf problemen wil gaan bekijken. Hij heeft een camera meegenomen zodat de beelden opgenomen kunnen worden en zo mogelijk in de toekomst vergeleken met de werkelijke beelden als de techneuten zover zijn. Maar daarop wil de directeur niet wachten. Er moet nu gehandeld worden. De toekomstproblemen worden getoond en de deskundigen analyseren gezamenlijk de ernst van het probleem Huiswerk: De directeur vraagt of de deskundigen in mediatheek, krant, internet en via ouderen zich verder willen verdiepen in hedendaagse aanzetten tot deze problemen van de toekomst en mogelijke plannen van aanpak willen bedenken.

4 LES 3 DE KIST DE BEGELEIDER IN ROL VAN PROFESSOR NEGATIVIUS Professor Negativius heeft vernomen dat de jongeren zich nog steeds met de toekomst bezig houden. Om ze bewust te maken van de consequenties laat hij een filmfragment zien. [Bijvoorbeeld Back to the Future, Donnie Darco, The Butterfly Effect, The I Inside, 12 Monkeys, ; De meest geschikte film is waarschijnlijk de eerstgenoemde]: kies een kernfragment dat het meest aansluit bij de vertaalde 5 problemen. De directeur komt binnen terwijl de jongeren de film bekijken [einde filmfragment]. Er volgt een kort gesprek over de consequenties van het huidige handelen op de toekomst. De directeur heeft bedacht dat het heden een kist met attributen naar de toekomst gaat sturen, waarmee de mensen van de toekomst het probleem zelf kunnen oplossen. De probleembeelden worden nogmaals bekeken en per probleem worden oplossingen bedacht. Welk materiaal kan men in de toekomst daarvoor gebruiken? Onderzoek naar bruikbaarheid van de materialen De bedachte oplossingen worden in dezelfde subgroepjes LIVE uitgeprobeerd door herhaling van het eerdere spel en het doorspelen of eraan voorafspelen vanuit de oplossing met tenslotte in het vervolg al dan niet het beoogde resultaat Gezamenlijk besluiten welke attributen in de kist moeten. Huiswerk: Voor de volgende keer zijn de concrete materialen nodig, om de toekomstmensen te kunnen demonstreren hoe ermee te werken. Het alsof gehalte van deze eerste poging maakt het communiceren niet duidelijk genoeg. Er wordt besproken wie wat kan mee te brengen LES 4 uitleg van de materialen in djabbertalk en videobeelden De directeur komt binnen met de kist en maakt een korte samenvatting van de gebeurtenissen van de vorige bijeenkomst. Nu moet de kist worden gevuld. Het vullen van de kist, waarbij de functie van de attributen nogmaals wordt uitgelegd De kist moet naar de toekomst worden getransporteerd. Dit moet gebeuren met een tijdmachine, die de jongeren gezamenlijk moeten maken. Deze tijdmachine moet aan een aantal eisen voldoen om goed te kunnen functioneren. Bovendien moet er een bericht mee naar de toekomst in de toekomsttaal, waarin de gebruiksaanwijzingen helder worden verwoord en de attributen worden gedemonstreerd. Zodat als de taal tekort schiet de beelden de uitleg aanvullen. Gezamenlijk wordt nagedacht over een manier om de toekomstmensen in te lichten,

5 Een videoboodschap wordt gemaakt in de 5 subgroepen voor ieder probleem. Eisen: helder begin midden einde; duidelijke taal en articulatie bewegen zoals de toekomstmens. Vullen van de kist Tot slot worden alle attributen in de kist verzameld zodat deze de volgende week verstuurd kunnen worden. Huiswerk Er worden vrijwilligers gevraagd die thuis de tijdmachine willen maken waarmee de volgende keer gereisd wordt. De tijdmachine mechaniek kan klein zijn, met tafels/stoelen/lappen/blokken kan de ruimte afgebakend worden in de klas zodat de halve groep erin past.. Variant DE BEGELEIDER IN ROL VAN PROFESSOR NEGATIVIUS Professor Negativius mag er dan wel tegen zijn; hij vindt het wel belangrijk dat de reis voorspoedig verloopt en heeft daarom de assistentie van profesoor Doeikweleven (begeleider beeldend) gevraagd hen te helpen hij bij het bouwen van de tijdmachine. De eisen waaraan de tijdmachine moet voldoen worden gezamenlijk besprokene [denk aan: hoe is de atmosfeer van de toekomst?, van welk materiaal moet het worden gemaakt?, wat zijn de eventuele gevaren onderweg die de tijdmachine moet trotseren?, hoeveel mensen kunnen in de tijdmachine?, etc.[ De taken worden verdeeld; wie is gespecialiseerd in snelheid?, wie heeft het meeste rekenkundige inzicht?, wie is het beste in het comfortabel maken van de tijdmachine?, etc.]. De tijdmachine wordt gezamenlijk gebouwd tijdens de les beeldend die week. De helft van de groep ontwerpt tijdens de les beeldend het decor van de toekomst. Door wandschilderijen en vreemde attributen die de toekomstmensen gebruiken. De begeleider in de rol van mevrouw Kijkindeverte helpt hen hierbij qua ideeën de professor Doeikweleven helpt bij de uitvoering. LES 5 DE TOEKOMST De directeur vat de gebeurtenissen van de vorige bijeenkomsten kort samen. Het enige dat nu nog te doen staat is naar de toekomst te reizen en de kist daar af te leveren. Hij vraagt hen of en zo ja wie ze mee wensen op hun reis. Hij wenst de groep veel succes en vertrekt. DE BEGELEIDER IN ROL VAN ALS PROFESSOR NEGATIVUS OF MEVR KIJKINDEVERTE De groep wordt in tweeën gedeeld. De ene helft zijn de toekomstbewoners, de andere helft de tijdreizigers. De begeleider in rol [ professor Negativius/ mevrouw Kijkindeverte] vergezelt e.v. de tijdreizigers. De tijdreizigers gaan naar de toekomst; onderzoekende omgeving, maken contact met de toekomstbewoners, overhandigen de kist en geven hierover instructies. De toekomstbewoners onderzoeken de tijdmachine, maken met contact met de tijdreizigers, ontvangen de kist en proberen de aangereikte oplossingen uit. De begeleider in rol [ professor Negativius/ mevrouw Kijkindeverte] vraagt de toekomstbewoners haar te vertrouwen en een pil/koek/drankje te slikken/drinken dat zij speciaal heeft ontworpen om elkaar te kunnen verstaan in de taal van het heden, voor hen het verleden. Zij demonstreert eerst zelf de veiligheid en haar tijdgenoten demonstreren dat ze te vertrouwen is door ook een eerste hap/slok te nemen. Tijdens het feestelijk afronden vraagt de

6 begeleider in rol wat de toekomstbewoners vinden van het bezoek en wat de tijdreizigers vinden van de daadwerkelijke toekomstige omgeving, etc.