Inhoud. Een woord van dank. Voorwoord door Justine van Lawick. Proloog. Situering van de opzet van dit boek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Een woord van dank. Voorwoord door Justine van Lawick. Proloog. Situering van de opzet van dit boek"

Transcriptie

1 Inhoud Een woord van dank Voorwoord door Justine van Lawick Proloog Situering van de opzet van dit boek Een samenvattend overzicht van de gehechtheidstheorie In den beginne is er in elk gezin ook gehechtheid Definitie van enkele centrale begrippen De historische situering van de gehechtheidstheorie 1.2 De ontwikkeling van gehechtheid De aanzet voor het opbouwen van gehechtheid voor de geboorte De ontwikkeling van gehechtheid na de geboorte 1.3 Individuele verschillen in type of kwaliteit van gehechtheid bij kinderen 1.4 Het concept van interne werkmodellen van gehechtheid, geplaatst in een ontwikkelingspsychologisch kader Het ontstaan en de werking van representaties of interne werkmodellen van gehechtheid De ontwikkeling van interne werkmodellen van gehechtheid Interne werkmodellen en affectregulatie 1.5 Intergenerationele overdracht van gehechtheid Een model van intergenerationele overdracht Samenvattend overzicht van onderzoek dat de intergenerationele overdracht van gehechtheid tussen ouders en kinderen illustreert Mediërende processen bij de intergenerationele overdracht van gehechtheid 1.6 Neurobiologische grondslagen van gehechtheid en trauma De ontwikkeling van baby en peuter vanuit biopsychosociaal perspectief De ontwikkeling van de neurobiologie en de impact ervan

2 6 hechtingsproblemen in gezinnen De invloed van interpersoonlijke ervaringen, van gehechtheid en van de sociale omgeving Effecten van trauma 1.7 Kritische afsluitende kanttekeningen Een pleidooi voor de integratie van de hechtingstheorie binnen het werkveld van de systemische gezinstherapie 2.1 Inleidende bedenkingen 2.2 Uitgangspunten van het actuele systeemtherapeutisch denkmodel 2.3 De visie van Robert Marvin omtrent de implicaties van het wetenschappelijk onderzoek over hechting voor het werkveld van de systemische gezinstherapie 2.4 Het integratiemodel van James McHale: de impact van systeemfactoren op de relationele representaties van gehechtheid 2.5 Besluit Intermezzo: Poëtische dialoog tussen de aanklampende en de gereserveerde hechtingspositie 91 3 Het pionierswerk van Byng-Hall Algemene situering 3.2 De werking van gezinsscripts De definitie van gezinsscripts, onderscheiden van gezinscenario s, rituelen, mythen, verhalen en legenden De toepassing van de scripttheorie binnen een systemisch denkmodel 3.3 De klinische toepassing van het werken met familiescripts Het intergenerationeel doorgeven van familiescripts als onderdeel van de zoektocht naar identiteit Het herschrijven van familiescripts 3.4 Werken met het concept van veilige versus onveilige gezinsgehechtheid Verbreden van de gehechtheidstheoretische processen van een duaal gebeuren naar een gezinsgebeuren Psychotherapie en supervisie als situaties waarin een tijdelijke basis van veilige gehechtheid kan worden opgebouwd Werken met mythen en legenden die te maken hebben met veilige gehechtheid 3.5 Klinische toepassingen van het model van gezinsgehechtheid van Byng-Hall bij het werken met paren en gezinnen

3 inhoud Het oplossen van zorg- en autoriteitsconflicten in een gezin Het behandelen van conflicten rond afstand en nabijheid in partnerrelaties Positief herkaderen van scripts rond het opvoeden van de kinderen De draaglast verminderen van geparentificeerde kinderen in gezinnen met patronen van onveilige gehechtheid Scripts bij het stichten van een gezin Rouwgebonden scripts Afgebroken scripts bij een echtscheiding, bij het krijgen van een handicap of een chronische ziekte 3.6 Afsluitende kanttekeningen De visie van Willi op hechting Een inleidende situering van het model van Willi 4.2 Collusie en co-evolutie als psychotherapeutische wegwijzers in een doolhof van conflicten en spanningen van een bepaald interactiepatroon Focus van collusie als wegwijzer naar het ziekmakend gemeenschappelijk grondthema De centrale rol van het mechanisme van projectieve identificatie in partnercollusies Een overzicht van de soorten collusionele grondthema s binnen partnersystemen Focus van co-evolutie als zoektocht naar tot dan toe vermeden ontwikkelingsopdrachten van het verkrampte interactiesysteem Gezinscollusie als vorm van geblokkeerde gezinsco-evolutie Het klinisch werken van Willi met de nabijheid-afstandscollusie De interactiepatronen van de nabijheid-afstandscollusie De bijdrage van relatietherapie als poging om co-evolutie rond gehechtheid op gang te brengen De betekenis van kinderlijke hechtingservaringen en van gezinsgehechtheid in verschillende levensfasen en in diverse leefcontexten 5.1 Gehechtheid als construct van psychologische ontwikkeling 5.2 De studie van de impact van het hechtingsthema in de adolescentie Het werk van Stacy Cretzmeyer: de toepassing van de gehechtheidstheorie op de adolescentieperiode

4 8 hechtingsproblemen in gezinnen Het perspectief van Susan Mackey: de integratie van de gehechtheidstheorie binnen een systemische kijk op adolescentie Studie door Carole Pistole van de impact van hechtingsdynamiek bij adolescenten bij de overgang naar hoger onderwijs of in een eerste baan 5.3 Studie van de impact van hechtingsdynamiek in de partnerrelatie Het werk van Judith Feeney: toepassing van het hechtingsperspectief binnen een systemische visie op partnerrelaties Het EFT- en EFFT-model van Susan Johnson als een systemische benadering om de volwassen gehechtheid te beïnvloeden bij paren en gezinnen 5.4 De impact van de hechtingsdynamiek op oudere echtparen en hun families 5.5 De impact van het hechtingsthema op specifieke gezinscontexten met ernstige problemen Een systemisch perspectief op partnergeweld vanuit de gehechtheidstheorie door Claire Haslam en Phyllis Erdman Een systeemtherapeutische behandeling van gezinnen waarin seksueel misbruik plaatsvindt, rekening houdend met gezinsgehechtheid door Sylvia Marotta Het werk van Pamela Alexander: de gehechtheidstheorie en het gezinssysteemmodel als referentiekaders bij het begrijpen van de intergenerationele overdracht van kindermishandeling De klinische integratie van het hechtingsthema in mijn eigen werk als systeemtherapeut 6.1 Hechting en loyaliteit in de praktijk van de jeugdhulpverlening Inleiding Loyaliteit als centraal concept binnen het contextuele denken van Nagy Loyaliteit versus gehechtheid in de jeugdhulpverlening Loyaliteit als voorwaarde voor hechting in de jeugdhulpverlening Er is meer van belang in opvoeding dan loyaliteit en hechting De fundamentele discussie over de hechtingstheorie en de loyaliteitstheorie is nog maar net begonnen 6.2 Gehechtheid als een tweedimensionale dynamiek De onderzoeksbijdrage van Klaus en Karin Grossmann: de rol van vaders in het hechtingsgebeuren in een gezin Gehechtheid als tweedimensionaal concept Een veilige basis van gehechtheid en differentiatie in de buitenwereld zijn twee aspecten van een bredere tweedimensionale dynamiek van gehechtheid Gehechtheid is slechts één van de mogelijke grondthema s

5 inhoud De kracht van beeldende systeemtherapie 6.4 Gezinstherapeutisch werken met de focus op gehechtheid als relationeel grondthema Uitdagingen voor de rol of positie van de gezinstherapeut Intergenerationele exploratie van het disciplineringsthema en van het gehechtheidsthema Gezinstherapeutisch werken rond gehechtheid in de hier-en-nu-interactie Besluit Bibliografie

De opleiding Technisch-Theoretische Vorming

De opleiding Technisch-Theoretische Vorming De opleiding Technisch-Theoretische Vorming (ISP) Kruizemunthof 2 1115 DZ Duivendrecht tel. +31(0) 20 6956576 www.psioc.nl/isp ISP 2019 De opleiding De opleiding Technisch-Theoretische Vorming (212 uur)

Nadere informatie

De opleiding Technisch-Theoretische Vorming

De opleiding Technisch-Theoretische Vorming De opleiding Technisch-Theoretische Vorming Instituut voor Systemische Psychotherapie (ISP) Kruizemunthof 2 1115 DZ Duivendrecht tel. +31(0) 20 6956576 fax +31(0) 20 6956576 www.psioc.nl/isp ISP 2015 De

Nadere informatie

Verbindingen Smeden, over Emotionally Focused Therapy

Verbindingen Smeden, over Emotionally Focused Therapy Verbindingen Smeden, over Emotionally Focused Therapy Inleiding Zo n anderhalf jaar geleden maakte ik kennis met Emotionally Focused Therapy (EFT), een op de hechtingstheorie gebaseerde methode voor echtpaar-

Nadere informatie

JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE 2015-16. een bijscholing voor gevormde psychotherapeuten

JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE 2015-16. een bijscholing voor gevormde psychotherapeuten JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE 2015-16 een bijscholing voor gevormde psychotherapeuten INHOUD Werken met de dynamiek van een partnerrelatie vraagt specifieke inzichten en vaardigheden en een specifieke

Nadere informatie

Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen:

Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen: Syteemtherapie en persoonlijkheidsstoornissen: Hoe worden heftige emoties in families gehanteerd. Over de noodzaak van het betrekken van families en naastbetrokkenen. 31 oktober 2012, Oegstgeest Jan Baars

Nadere informatie

Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen

Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Greet Splingaer Congres GGZ 16-17 september 2014 Antwerpen casus 1 Een systemische kijk op groei en ontwikkeling. Ruimere kijk

Nadere informatie

NBVH Symposium 25 maart Ellen de Jong & Louis Crijns

NBVH Symposium 25 maart Ellen de Jong & Louis Crijns NBVH Symposium 25 maart 2017 Ellen de Jong & Louis Crijns In elke Volwassene zit een Kind Inner Child Therapie & Contextuele Therapie Wat is Inner Child Therapie? Inner Child Therapie biedt een therapeutische

Nadere informatie

OVERZICHT STUDIEPUNTEN IV-OPLEIDING

OVERZICHT STUDIEPUNTEN IV-OPLEIDING Overzicht studiepunten I.V. opleiding 2016-2017 OVERZICHT STUDIEPUNTEN IV-OPLEIDING MODULES SP DOORLOPEND OVER HEEL DE OPLEIDING 47 LEERJAAR IV 1 17 LEERJAAR IV 2 19 LEERJAAR IV 3 18 LEERJAAR IV 4 19 TOTAAL

Nadere informatie

Systemisch kijken, werken en (be)handelen De systeemtherapeut en de systeemtherapeutisch werker

Systemisch kijken, werken en (be)handelen De systeemtherapeut en de systeemtherapeutisch werker Systemisch kijken, werken en (be)handelen De systeemtherapeut en de systeemtherapeutisch Systeemtherapeut en systeemtherapeutisch De systeemtherapeutische aanpak Een probleem of een (psychische) klacht

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11. Redactionele introductie 13 Anke Savenije, Justine van Lawick en Ellen Reijmers

Inhoud. Voorwoord 11. Redactionele introductie 13 Anke Savenije, Justine van Lawick en Ellen Reijmers Inhoud Voorwoord 11 Redactionele introductie 13 Anke Savenije, Justine van Lawick en Ellen Reijmers Deel 1 Geschiedenis Hoofdstuk 1 Ontwikkelingen in theorie en praktijk 25 Ellen Reijmers Hoofdstuk 2 Geschiedenis

Nadere informatie

Advanced Therapy. Systeemtherapie. Ibtisam Rizkallah Charlotte Stoop

Advanced Therapy. Systeemtherapie. Ibtisam Rizkallah Charlotte Stoop Advanced Therapy Systeemtherapie Ibtisam Rizkallah Charlotte Stoop 06-44464540 026-3891964 info@advancedtherapy.nl Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 1 1. DE SYSTEEMTHEORIE... 2 2. SYSTEEMTHERAPIE... 3 3.

Nadere informatie

Overzicht studiepunten I.V.-opleiding

Overzicht studiepunten I.V.-opleiding Overzicht studiepunten I.V.-opleiding MODULES SP DOORLOPEND OVER HEEL DE OPLEIDING 47 LEERJAAR IV 1 17 LEERJAAR IV 2 19 LEERJAAR IV 3 18 LEERJAAR IV 4 19 TOTAAL 120 Overzicht modules gekoppeld aan leerdomein

Nadere informatie

JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE

JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE JAAROPLEIDING PARTNERRELATIETHERAPIE 2013-2014 een bijscholing voor gevormde psychotherapeuten Het volgende werkjaar oktober 2014 - juni 2015 richten wij, Jan Lens en May Michielsen, deze opleiding voor

Nadere informatie

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Samenvatting. (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit

Nadere informatie

EMOTIONALLY FOCUSED COUPLES THERAPY EXTERNSHIP. en ADVANCED TRAINING. s-hertogenbosch. 10 juni tot en met 13 juni 2009

EMOTIONALLY FOCUSED COUPLES THERAPY EXTERNSHIP. en ADVANCED TRAINING. s-hertogenbosch. 10 juni tot en met 13 juni 2009 EMOTIONALLY FOCUSED COUPLES THERAPY 2009 EXTERNSHIP (BASISOPLEIDING) ADVANCED TRAINING (VERVOLGOPLEIDING) IN SAMENWERKING MET PSYRAAD EN DE REINIER VAN ARKEL GROEP s-hertogbosch 10 juni tot met 13 juni

Nadere informatie

OPLEIDING SYSTEEMTHERAPIE

OPLEIDING SYSTEEMTHERAPIE OPLEIDING SYSTEEMTHERAPIE Inhoud - Waarom een opleiding Systeemtherapie? - Inhoud en visie opleiding Systeemtherapie - Leren als dynamisch groeiproces - Praktische Informatie Waarom een Opleiding Systeemtherapie?

Nadere informatie

Storm, het Zelf en de Ander tijdens de Adolescentie. Studiedag NVPP, 4 november 2016 Lidewij Gerits

Storm, het Zelf en de Ander tijdens de Adolescentie. Studiedag NVPP, 4 november 2016 Lidewij Gerits Storm, het Zelf en de Ander tijdens de Adolescentie Studiedag NVPP, 4 november 2016 Lidewij Gerits Casus (1) Tracy, 13 jaar Ouders gescheiden, woont met moeder en oudere broer. Moeder is een alleenstaande

Nadere informatie

1 Inleiding en situering De prille interactie 15. Inhoud. inhoud. Het ontstaan van de gehechtheidsrelatie

1 Inleiding en situering De prille interactie 15. Inhoud. inhoud. Het ontstaan van de gehechtheidsrelatie Inhoud 1 Inleiding en situering 11 Erik De Belie & Filip Morisse 2 De prille interactie 15 Het ontstaan van de gehechtheidsrelatie Nicole Vliegen Situering en samenvatting 15 2.1 Inleiding 16 2.2 De gehechtheidstheorie

Nadere informatie

Wie zijn wij? Kristof De Clercq:

Wie zijn wij? Kristof De Clercq: Wie zijn wij? Kristof De Clercq: Psychiatrisch verpleegkundige, werkzaam als afdelingshoofd van de Kinder- en Jeugdpsychiatrie AZ Nikolaas te Sint-Niklaas en voorzitter van vzw Young Horses. Zowel binnen

Nadere informatie

Voorkómen van huiselijk geweld

Voorkómen van huiselijk geweld Voorkómen van huiselijk geweld hoe profiteren we van wetenschappelijke kennis? Nico van Oosten senior adviseur Huiselijk en Seksueel Geweld Movisie There is nothing more practical than a good theory (Kurt

Nadere informatie

Competenties systeemtherapeutisch werker (STW) versie 15 januari 2015

Competenties systeemtherapeutisch werker (STW) versie 15 januari 2015 1 Competenties systeemtherapeutisch werker (STW) versie 15 januari 2015 Inleiding De NVRG maakt een onderscheid tussen de systeemtherapeut (ST) en de systeemtherapeutisch werker (STW). Beide profielen

Nadere informatie

Woord vooraf Opbouw van deze studie

Woord vooraf Opbouw van deze studie Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Adverse Childhood Experiences:

Adverse Childhood Experiences: Adverse Childhood Experiences: Mentale en fysieke gevolgen bij jeugdigen met een verstandelijke beperking Jaarcongres Kinder- en jeugdpsychiatrie 30 oktober 2018 Esther Moonen, Verpleegkundig Specialist

Nadere informatie

Inhoud. plaatsbepaling en verklaringsmodel... 9. met een verstandelijke beperking... 27. Literatuur... 8. verstandelijke beperking...

Inhoud. plaatsbepaling en verklaringsmodel... 9. met een verstandelijke beperking... 27. Literatuur... 8. verstandelijke beperking... XIII Inhoud 1 Het handboek SOS Snelle Opvang bij Seksueel misbruik..................... 1 1.1 Doelgroep van het handboek SOS..................................................... 2 1.2 Het belang van het

Nadere informatie

Postmaster opleiding systeemtherapeut

Postmaster opleiding systeemtherapeut Postmaster opleiding systeemtherapeut mensenkennis In de context met cliënten, gezinnen en kinderen was dit leerzaam en direct bruikbaar in mijn werk. evaluatie deelnemer Postmaster opleiding systeemtherapeut

Nadere informatie

Overzicht studiepunten IV-opleiding

Overzicht studiepunten IV-opleiding Overzicht studiepunten IV-opleiding MODULES SP DOORLOPEND OVER HEEL DE OPLEIDING 47 LEERJAAR IV 1 17 LEERJAAR IV 2 19 LEERJAAR IV 3 18 LEERJAAR IV 4 19 TOTAAL 120 Overzicht modules gekoppeld aan leerdomein

Nadere informatie

Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling

Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling Heleen Mülder, klinisch psycholoog Psychotherapie Jeugd Drachten / Infant Netwerk Friesland OCRN symposium 20 november 2018 Opbouw van deze presentatie

Nadere informatie

De therapeut en de cliënt: een liefdesrelatie?

De therapeut en de cliënt: een liefdesrelatie? De therapeut en de cliënt: een liefdesrelatie? Peter Rober Abstract Onderzoek toont aan dat de therapeutische relatie wellicht de belangrijkste factor is die verantwoordelijk is voor therapeutische verandering.

Nadere informatie

eerst samenwerken voor directe veiligheid, dan samenwerken voor risicogestuurde zorg

eerst samenwerken voor directe veiligheid, dan samenwerken voor risicogestuurde zorg eerst samenwerken voor directe veiligheid, dan samenwerken voor risicogestuurde zorg Symposium Samen in strijd voor het kind in veiligheid Saxion Enschede 23 november 2017 Sander van Arum onveilige relaties

Nadere informatie

Contextuele Therapie. Een inleiding

Contextuele Therapie. Een inleiding Contextuele Therapie Een inleiding Ivan Boszormenyi-Nagy Ivan Boszormenyi-Nagy 1920-2007 2007 Ivan Boszormenyi-Nagy werd geboren op 19 mei 1920 in Boedapest. Hij werd psychiater en hoogleraar psychiatrie

Nadere informatie

PSYCHOTHERAPIE AUTISME

PSYCHOTHERAPIE AUTISME PSYCHOTHERAPIE AUTISME www.hetraster.be Wat is psychotherapie? Het Raster biedt naast andere vormen van hulp- en dienstverlening ook psychotherapie aan voor personen met autisme en hun omgeving. Psychotherapie

Nadere informatie

basistraining een structurele aanpak van veiligheid

basistraining een structurele aanpak van veiligheid basistraining een structurele aanpak van veiligheid Words and pictures Doorbreken van het patroon van intergenerationele overdracht - - - - Herstel van veiligheid 2 Focus op het kind Uit onderzoek is gebleken

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11

Inhoud. Woord vooraf 11 Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 15 Deel 1 21 Hoofdstuk 1 Personen met een verstandelijke beperking en geestelijke gezondheidsproblemen 23 1. Inleiding 23 2. Definiëring 24 3. Prevalentie 26 4. Typering

Nadere informatie

Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen. Inhoud

Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen. Inhoud Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen Kathleen Emmery Coördinator kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen 1 Inhoud 1. Focus op partners en ouderschap? 2. Partnerschap en ouderschap

Nadere informatie

Post-hbo opleiding NVRG-systeemtherapeutisch

Post-hbo opleiding NVRG-systeemtherapeutisch Post-hbo opleiding NVRG-systeemtherapeutisch werker Als systeemtherapeutisch werker begeleid je mensen met diverse psychische, sociale en maatschappelijke hulpvragen. In dit vak zie je de mens als actief

Nadere informatie

1. DE SYSTEEMTHEORIE 2. SYSTEEMTHERAPIE 3. VORMEN VAN SYSTEEMTHERAPIE. Het individu in relatie tot zijn omgeving

1. DE SYSTEEMTHEORIE 2. SYSTEEMTHERAPIE 3. VORMEN VAN SYSTEEMTHERAPIE. Het individu in relatie tot zijn omgeving Inhoud 1. DE SYSTEEMTHEORIE... 2 2. SYSTEEMTHERAPIE... 2 3. VORMEN VAN SYSTEEMTHERAPIE... 2 3.1. Gezinstherapie... 3 3.2. Partnerrelatie therapie... 4 3.3. Individuele systeemtherapie... 5 4. TOEPASSINGSGEBIEDEN

Nadere informatie

Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten

Deel I Sociaal-maatschappelijke aspecten Inhoudsopgave Premisse 13 Inleiding 13 Pluriforme hulpverlening 14 Het systeemtheoretisch perspectief 15 De houding van de therapeut 15 Doel en doelgroep 17 Evidence-basedhulpverlening 17 Hulpverlening

Nadere informatie

MBT-F in gezinnen waarbij uithuisplaatsing dreigt of heeft plaatsgevonden. Nicole Muller 8 juni 2012

MBT-F in gezinnen waarbij uithuisplaatsing dreigt of heeft plaatsgevonden. Nicole Muller 8 juni 2012 MBT-F in gezinnen waarbij uithuisplaatsing dreigt of heeft plaatsgevonden Nicole Muller 8 juni 2012 Savanna Psychotische moeder Happy family? Dilemma van uithuisplaatsen Kinderen in jeugdtehuizen 'schokkend

Nadere informatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie 20-11-2017 MARJA REXWINKEL, KLINISCH PSYCHOLOOG INFANT MENTAL HEALTH SPECIALIST 1001 kritieke dagen groei van het brein, ontstaan van veilige

Nadere informatie

EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY. Met. Sue Johnson. ( op 14 en 15 April 2011) Externship. (basis cursus) Core Skills Advanced Training. (vervolg training)

EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY. Met. Sue Johnson. ( op 14 en 15 April 2011) Externship. (basis cursus) Core Skills Advanced Training. (vervolg training) EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY 2011 Met Sue Johnson ( op 14 en 15 April 2011) Externship (basis cursus) Core Skills Advanced Training (vervolg training) Psyraad in samenwerking met ICEEFT en Stichting EFT

Nadere informatie

Lokaal loket kinderopvang Kinderopvangzoeker

Lokaal loket kinderopvang Kinderopvangzoeker Lokaal loket kinderopvang Kinderopvangzoeker VVSG Inspiratiedag 20 maart 2014 Situering binnen een ruimere context Lokaal loket kinderopvang Kinderopvangzoeker Praktijkgetuigenissen vanuit de proefgemeenten

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord bij de 24 e druk 11

Inhoud. Voorwoord bij de 24 e druk 11 Inhoud Voorwoord bij de 24 e druk 11 1 Inleiding Marcel van Aken en Wim Slot 13 1.1 Adolescentie: een eerste typering 13 1.2 Puberteit en adolescentie 14 1.2.1 Oorsprong van de begrippen puberteit en adolescentie

Nadere informatie

Introductie. Katrien Zabeau. 9 oktober Symposium Opvoeden anno 2015

Introductie. Katrien Zabeau. 9 oktober Symposium Opvoeden anno 2015 Katrien Zabeau Symposium Opvoeden anno 2015 9 oktober 2015 Psychoanalytische pedagogiek: opvoedingsondersteuning en psychotherapie aan kinderen en jongeren (Een andere visie op de psychoanalytische pedagogiek:

Nadere informatie

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen Bijzonder procesdoel 4: Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend

Nadere informatie

Gezin en systeemtherapeut in ontwikkeling

Gezin en systeemtherapeut in ontwikkeling Gezin en systeemtherapeut in ontwikkeling Basiscursus Systeemtherapie 132 uur Draaiboeknummer, verstrekt door bureau NVRG: D1118D (of als er gedeeltes gevolgd worden de nummers D11118B en D11118C) Docenten

Nadere informatie

Soep van overdrachten

Soep van overdrachten Soep van overdrachten Hoe installeer je als verpleegkundige je eigen veiligheid binnen het interpersoonlijk werken met patiënten? Lode Soenens & Fre Denduyver Oostende 16/03/2016 PTC Rustenburg Kleinschalig

Nadere informatie

Kindspoor Fier Fryslân

Kindspoor Fier Fryslân Kindspoor Fier Fryslân Het kind centraal stellen Denken vanuit het perspectief van het kind Fier Fryslân is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheids- relaties 1 Wij

Nadere informatie

SAMENVATTING Introductie

SAMENVATTING Introductie Introductie Affect heeft een belangrijke functie in de organisatie van gedrag. Affect moet en kan in principe gereguleerd worden, als dit voor iemands doelen van belang is. Dysregulatie van effect verwijst

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Veranderen 25

Inhoud. Deel I Veranderen 25 Inhoud Inleiding Psychoanalyse in ontwikkeling 13 Deel I Veranderen 25 1 Het psychoanalytisch kader 27 1.1 Inleiding 27 1.2 Bewust-onbewust 27 1.3 Intersubjectiviteit en innerlijk werkmodel 29 1.4 Twee

Nadere informatie

Ouder-kindbehandeling

Ouder-kindbehandeling Ouder-kindbehandeling (Gehechtheid en het vermogen tot mentaliseren ) Sandra Kleine, GZ-psycholoog/ IMH-specialist OCRN infantteam Groningen OCRN symposium 20 november 2018 Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Emotionally focused therapy (deel 2)

Emotionally focused therapy (deel 2) Emotionally focused therapy (deel 2) In een eerder artikel voor de militairy mind heb ik geschreven over Emotionally Focused Therapy. In dat artikel heb ik toen kort uitgelegd wat EFT inhoudt en waarom

Nadere informatie

Systeem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet

Systeem- & relatietherapie. Katrien Aelvoet Systeem- & relatietherapie Katrien Aelvoet Zit je in de knoop met jezelf? Lijkt de fut uit je relatie? Is er geen land meer te bezeilen met je kind? Misschien kan ik je helpen. Ik ben Katrien Aelvoet,

Nadere informatie

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Drs. Margreet van der Meer Hoofd Kwaliteit Innovatie Centrum VNN Lectoraat Verslavingskunde Hanzehogeschool Je vader en/of

Nadere informatie

BunderBos. BunderBos. BunderBos

BunderBos. BunderBos. BunderBos BunderBos groepspraktijk BunderBos groepspraktijk BunderBos groepspraktijk Wij zijn een groepspraktijk van psychologen, orthopedagogen en psychotherapeuten BunderBos en helpen zowel kinderen, jongeren,

Nadere informatie

Disclosure. Wie doorbreekt de cirkel van mishandeling? Kindermishandeling. Comorbiditeit. Prevalentie in Nederland. Prevalentie in Nederland

Disclosure. Wie doorbreekt de cirkel van mishandeling? Kindermishandeling. Comorbiditeit. Prevalentie in Nederland. Prevalentie in Nederland Disclosure Wie doorbreekt de cirkel van? Prof.dr. Lenneke Alink Kinder Kinder is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die

Nadere informatie

Samenvatting Dit proefschrift beschrijft een aantal onderzoeken op het gebied van gehechtheid en psychosociaal functioneren in de volwassenheid. In hoofdstuk 1 wordt een overzicht gegeven van de gehechtheidstheorie.

Nadere informatie

Probleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling

Probleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling Probleemgedrag beter duiden en behandelen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling Oorzaken achter complexe problematiek achterhalen. Aanvullende diagnostiek en specialistische behandeling

Nadere informatie

Contextuele Blindheid

Contextuele Blindheid Contextuele Blindheid Tumult in de organisatie, Trammelant in de behandeling, en Geharrewar in het hoofd i.v.m. publicatie zijn niet alle sheets weergegeven NVRG in Beweging Conferentie, 21 september 2007

Nadere informatie

Congres Hechtingsproblemen en behandeling

Congres Hechtingsproblemen en behandeling Congres Hechtingsproblemen en behandeling Vrijdag 28 september 2012, Jaarbeurs Utrecht Met onderwerpen als: Inzicht in de oorzaken, gevolgen en behandelvormen Hechting en de hersenen Diagnostiek van verstoorde

Nadere informatie

Complexe Scheidingen. Erika Holtjer GZ-psycholoog MfNgeregisteerd Mediator Forensich Mediator Coach Collaborative Divorce EMDR practitioner

Complexe Scheidingen. Erika Holtjer GZ-psycholoog MfNgeregisteerd Mediator Forensich Mediator Coach Collaborative Divorce EMDR practitioner Complexe Scheidingen Erika Holtjer GZ-psycholoog MfNgeregisteerd Mediator Forensich Mediator Coach Collaborative Divorce EMDR practitioner Complexe scheiding kind klem tussen ouders en in ontwikkeling

Nadere informatie

Aspecten van partner relatie therapie bij complex trauma

Aspecten van partner relatie therapie bij complex trauma Aspecten van partner relatie therapie bij complex trauma Het emotionele kwetsbaarheid model en Effectief problemen oplossen Dr. Jos Truyens Klinisch psycholoog - Psychotherapeut Instituut Systemische Psychotherapie

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 13 Inleiding 15

Inhoud. Voorwoord 13 Inleiding 15 Inhoud Voorwoord 13 Inleiding 15 1 Een eerste oriëntatie 21 1 Algemene situering 21 2 Psychodynamische psychotherapie 29 3 De invloed van de setting 35 4 Steunende en ontdekkende groepstherapie 36 5 Daar

Nadere informatie

Ouderschap en Ouderbegeleiding. Vaardig en weerbaar ouderschap

Ouderschap en Ouderbegeleiding. Vaardig en weerbaar ouderschap Ouderschap en Ouderbegeleiding Vaardig en weerbaar ouderschap Vragen Ouders van jonge kinderen zijn in emotioneel opzicht minder gelukkig dan niet-ouders 1. Klopt 2. Klopt niet Welke stelling klopt? 1.

Nadere informatie

Leergang IMH-Systeemtherapie Werken met jonge gezinnen: Van preventie tot psychiatrie

Leergang IMH-Systeemtherapie Werken met jonge gezinnen: Van preventie tot psychiatrie Leergang IMH-Systeemtherapie Werken met jonge gezinnen: Van preventie tot psychiatrie Hoofddocent: H.M. Jonker Mededocenten: Jan Olthof, Annemie Cabus Locatie: School voor systemische opleidingen Schoolpad

Nadere informatie

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg Claire Meire 2014 Een sterveling draagt zijn ouders op zijn schouders. Of niet op zijn schouders. In zijn binnenste. Zijn leven lang moet

Nadere informatie

Leersupervisoren systeemtherapie 20 december 2018

Leersupervisoren systeemtherapie 20 december 2018 Leersupervisoren systeemtherapie 20 december 2018 Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Mevrouw J.C.M. Bakx Franciscanenstraat 16 6823 PB Arnhem 026-3610555 hanneke.bakx@gmail.com Alle systeemtheoretische

Nadere informatie

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR?

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Renee Beer, klinisch psycholoog, Traumacentrum De Bascule Iva Bicanic, klinisch psycholoog i.o., Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Ontwikkelingen in theorie en praktijk 19 Ellen Reijmers

Inhoud. Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Ontwikkelingen in theorie en praktijk 19 Ellen Reijmers Inhoud Voorwoord 13 Deel 1 Geschiedenis Hoofdstuk 1 Ontwikkelingen in theorie en praktijk 19 Ellen Reijmers Hoofdstuk 2 Geschiedenis in België en Nederland 37 Dany Baert en Justine van Lawick Deel 2 Sociale

Nadere informatie

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk

Nadere informatie

Psychologische uitdagingen in FA

Psychologische uitdagingen in FA Psychologische uitdagingen in FA Esther van den Bergh, klinisch psycholoog, Apeldoorn oktober 2016 Overzicht presentatie Inleiding en terugblik Transitie (Chronische) vermoeidheid Gewoon opvoeden van een

Nadere informatie

Samenvatting: Summary in Dutch

Samenvatting: Summary in Dutch Samenvatting: Summary in Dutch Hoofdstuk 1: Kindermishandeling en Psychopathologie in een Multi-Culturele Context: Algemene Inleiding Dit proefschrift opent met een korte geschiedenis van de opkomst van

Nadere informatie

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie...

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie... VII 1 KOPP/KVO-kinderen............................................................ 1 1.1 Indrukwekkende cijfers over KOPP/KVO-kinderen in Nederland..................... 2 1.2 Waarom KOPP/KVO-kinderen

Nadere informatie

Internaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie

Internaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie Internaliserende stoornissen, sekse en emotieregulatie Dr. Annemiek Karreman Departement Medische en Klinische Psychologie, Tilburg University Deze presentatie Twee experimentele studies naar de rol van

Nadere informatie

jongeren. het beste in verdieping en

jongeren. het beste in verdieping en Aanbod Permanente vorming Academiejaar 2014 2015 Studiedomein: Psychologie en pedagogische wetenschappen Getuigschrift counseling in existentieel welzijn Getuigschrift gedragstherapie bij kinderen en jongeren

Nadere informatie

EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY

EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY EMOTIONALLY FOCUSED THERAPY 2010 Externship (basisopleiding) Advanced training Core Skills Advanced training (vervolgopleidingen) EFT for Individuals (workshop) Psyraad in samenwerking met ICEEFT en de

Nadere informatie

Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.

Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Het onderzoek Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek

Nadere informatie

Driehoeksverhoudingen

Driehoeksverhoudingen Driehoeksverhoudingen pleegkind pleegouders ouders 24-1-2018 Driehoeksverhoudingen in de pleegzorg. Anne Maaskant 1 Voorstellen Anne Maaskant Onderzoeker GZ-Psycholoog i.o. tot Klinisch psycholoog Kind

Nadere informatie

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen Catrin Finkenauer, Margreet Visser, Kim Schoemaker, Justine van Lawick, Esther Kluwer, Rachel van der Rijken, & Annelies de Kruiff Kwaliteit contact

Nadere informatie

Leersupervisoren systeemtherapie 15 februari 2017

Leersupervisoren systeemtherapie 15 februari 2017 Leersupervisoren systeemtherapie 15 februari 2017 Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Mevrouw J.C.M. Bakx Franciscanenstraat 16 6823 PB Arnhem 026-3610555 hanneke.bakx@gmail.com Alle systeemtheoretische

Nadere informatie

jongeren en druggebruik dr. Karen Volckaert, kinder- en jeugdpsychiater psychotherapeut dhr. Gert Van der Meiren klinisch psycholoog gezinsbegeleider

jongeren en druggebruik dr. Karen Volckaert, kinder- en jeugdpsychiater psychotherapeut dhr. Gert Van der Meiren klinisch psycholoog gezinsbegeleider jongeren en druggebruik dr. Karen Volckaert, kinder- en jeugdpsychiater psychotherapeut dhr. Gert Van der Meiren klinisch psycholoog gezinsbegeleider intro: opwarming wie heeft ervaring met adolescenten?

Nadere informatie

Het lichaam in beeld

Het lichaam in beeld Het lichaam in beeld migranten/vluchtelingen met lichamelijke klachten in de psychiatrie Koos Bartels Zulfiye Cam 15 maart 2016 Programma Kennismaking Theoretische achtergronden Casus Zwarte Zee Gespreksoefening

Nadere informatie

Workshop Contextueel behandelen Jeugd - Volwassenen

Workshop Contextueel behandelen Jeugd - Volwassenen Workshop Contextueel behandelen Jeugd - Volwassenen Samenwerking Jeugd ggz en Dimence 9 november 2015 Susan Jorna Dimence en Hanna Stolper Jeugd ggz s.jorna@dimence.nl h.stolper@jeugdggz.com 1 Programma

Nadere informatie

Strategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg

Strategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg Strategisch plan 2019-2021 De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg NVRG Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie W.G. Plein 209, 1054 SE Amsterdam T 020 6123078 E nvrg@nvrg.nl

Nadere informatie

Strategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg

Strategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg Strategisch plan 2019-2021 De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg NVRG Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie W.G. Plein 209, 1054 SE Amsterdam T 020 6123078 E nvrg@nvrg.nl

Nadere informatie

Leersupervisoren systeemtherapie 10 juli 2019

Leersupervisoren systeemtherapie 10 juli 2019 Leersupervisoren systeemtherapie 10 juli 2019 Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Mevrouw J.C.M. (Hanneke) Bakx Franciscanenstraat 16 6823 PB Arnhem 026-3610555 hanneke.bakx@gmail.com Alle systeemtheoretische

Nadere informatie

GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST

GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST GEZINNEN OP DE VLUCHT: VERHALEN VAN VLUCHT, HEDEN EN TOEKOMST Lucia De Haene Faculteit Psychologie & Pedagogisch e Wetenscha ppe n Facultair Praktijk cen tru m PraxisP Gezinsthera pe utisch aanbod in transcultu

Nadere informatie

Studiekeuze en commitments: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief

Studiekeuze en commitments: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief 25-11-2014 1 Studiekeuze en commitments: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief VVSL 6 november 2014 Saskia Kunnen Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit Groningen 25-11-2014 2 Programma

Nadere informatie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie Mentale Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie LFPZ,Zeeland, 11 juni 2009 Jan Auke Walburg Principes van positieve psychologie Bestudering positieve subjectieve ervaringen en constructieve cognities.

Nadere informatie

De kracht van Houd me Vast. Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013

De kracht van Houd me Vast. Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013 De kracht van Houd me Vast Pieter Dingemanse en Karin Wagenaar NVRG 20 september, 2013 Ervaring met Houd me vast : een echtpaar Wat is Houd me vast? Programma van 8 x 2 uur. Heldere structuur EFT proces

Nadere informatie

PsyAlite Klachten / stoornissen) l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l

PsyAlite Klachten / stoornissen) l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l PsyAlite Ledenlijst dhr. W. Instituut voor RET 2011gk1r@planet.nl www.ret-instituut.nl mw. M.J. Psychologenpraktijk Lammenschans m.j.boersma@planet.nl www.praktijklammenschans.nl mw. E.F. de Psychologenpraktijk

Nadere informatie

Leersupervisoren systeemtherapie 16 mei 2017

Leersupervisoren systeemtherapie 16 mei 2017 Leersupervisoren systeemtherapie 16 mei 2017 Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Mevrouw J.C.M. Bakx Franciscanenstraat 16 6823 PB Arnhem 026-3610555 hanneke.bakx@gmail.com Alle systeemtheoretische

Nadere informatie

Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief

Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief 11-2-2015 1 Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief Facta, 12-02-2015 Saskia Kunnen Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit Groningen 11-2-20152 Programma Studiekeuze als ontwikkelingsproces:

Nadere informatie

Machteloo sheidssyn droom. 24 mei 2018 C.Rijnberk, Gezinspsychiater

Machteloo sheidssyn droom. 24 mei 2018 C.Rijnberk, Gezinspsychiater Machteloo sheidssyn droom 24 mei 2018 C.Rijnberk, Gezinspsychiater Multi stress gezinnen / multiproblem gezinnen Yulius Gezinspsychiatrie richt zich specifiek op de behandeling van multi-stressgezinnen

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit

Nadere informatie

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding Week tegen de kindermishandeling Thema: conflictscheiding Welkom Cindy de Rijke Kompaan en De Bocht Ouderschapsbemiddelaar Peter Verbeeten Instituut voor Maatschappelijk werk medewerker kinderen en scheiden

Nadere informatie

Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N

Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N Twee evoluties binnen de psychologie Van een grote nadruk

Nadere informatie

September 2018: Specialisatie-opleiding Ouderschap = Leiderschap

September 2018: Specialisatie-opleiding Ouderschap = Leiderschap September 2018: Specialisatie-opleiding Ouderschap = Leiderschap - ouders coachen met de Schilden van je Innerlijke Familie - Voor wie is deze opleiding waardevol? Wil jij graag ouders helpen hun kinderen

Nadere informatie

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat:

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat: Feedbackvragen Casus Janna Vraag 1 Lees de tekst Definitie van kindermishandeling en bekijk de Kennismaking en de scènes 1, 2 en 3. Beantwoord daarna de vraag. Welke van de volgende facetten of kenmerken

Nadere informatie