Inhoud. Deel I Veranderen 25

Transcriptie

1 Inhoud Inleiding Psychoanalyse in ontwikkeling 13 Deel I Veranderen 25 1 Het psychoanalytisch kader Inleiding Bewust-onbewust Intersubjectiviteit en innerlijk werkmodel Twee vormen van pathologie Psychodynamische attitude 32 2 Veranderen Inleiding Verandering en weerstand Holding Autonomie en verbondenheid Idealisering Bevestiging Verandering, angst en identiteit Therapie als managen van angst en regressie Overdracht en tegenoverdracht 51 3 Structurele verandering Inleiding Innerlijke werkmodellen Structurele verandering: van interpretatie naar relatie Structurele verandering en steun Structurele verandering en mentaliseren Structurele verandering en geheugen Conclusie 68 4 Angst Inleiding Aktualneurose en psychoneurose Freuds angsttheorieën Paranoïde-schizoïde positie en de depressieve positie 72

2 4.5 Attachment Gehechtheid bij kinderen Gehechtheid bij volwassenen Conclusie 79 5 Weerstand Inleiding Innerlijke werkmodellen en mentaliseren Reflectief functioneren Mentale representaties en het mentale proces zelf Vormen van afweer Conclusie 92 6 Regressie en ontwikkelingsstagnatie Inleiding Innerlijke structurering Binnen- versus buitenwereld Fixatiepunten 96 7 De psychotherapeutische relatie Inleiding De primaire relatie De reële en de werkrelatie De overdrachtsrelatie Het ontwikkelaspect van de therapeutische relatie Overdracht en tegenoverdracht Inleiding Overdracht als intersubjectief Overdracht en psychopathologie Overdracht en reparatie Overdracht en de evidentie uit de neurowetenschappen Tegenoverdracht Psychoanalytische setting, opleiding en identiteit Inleiding Psychoanalytische setting Behandeling: relatie en interpretatie Intermediaire ervaringsruimte Opleiding Identiteit Het opleiden Conclusie 138

3 Deel II De behandeling Basale psychoanalytische attitude Inleiding Innerlijk proces Falend mentaliseren of regressie Psychoanalytische behandelingen Diversificatie van interventiemethodieken: ontwikkeling versus conflict Diversificatie van interventiemethodieken: deeltheorieën Diversificatie van interventiemethodieken: kortdurende varianten Conclusie Effectiviteit van psychoanalytische behandelvormen Inleiding De werkzaamheid van kortdurende psychoanalytische psychotherapie (KPP) De werkzaamheid van langdurige psychoanalytische behandelingen (LPB) Langdurige psychoanalytische psychotherapie (LPP) voor de borderlinepersoonlijkheidsstoornis LPP: de meta-analyse van Leichsenring en Rabung (2008) LPP en psycho-analyse (PA): review van De Maat et al. (2009) LPP en PA: recent Nederlands onderzoek Conclusie Psychoanalytische behandelingen Inleiding Psychoanalytische behandelingen en setting Setting als intermediaire ervaringsruimte of containment Werken aan identiteit Stepped versus matched care Langdurende hoogfrequente psychoanalytische behandeling: psychoanalyse Inleiding De aard van het proces in de psychoanalyse Mentale representaties Het mentale proces Fasen van de behandeling 197

4 13.6 Abstinentie en neutraliteit Interpretatie Langdurende laagfrequente psychoanalytische behandeling: Anna Inleiding De behandeling van Anna Gehanteerde interventies en procedures Faciliteren Exploreren Confronteren Interpreteren van weerstand Interpreteren van overdracht Doorwerken Verinnerlijken of identificeren Affect-, angst- en aandachtsregulatie Kortdurende psychoanalytische behandelingen: een overzicht Inleiding Malan In de tijd gelimiteerd De focus Het duiden en containen Het bewerken van overdracht en weerstand Davanloo Sifneos Mann Strupp en Binder Klerman en Weissman Horowitz Conclusie As I-behandeling voor depressie: KPSP Inleiding Positionering van de KPSP binnen het psychoanalytisch referentiekader Samenvattend tot nu toe Het relationele perspectief van KPSP Indicatiestelling met betrekking tot KPSP Werkwijze binnen KPSP De gehanteerde therapeutische techniek binnen KPSP Conclusie 296

5 17 As II cluster C: affectfobiebehandeling Inleiding Affectfobie en de driehoeken van Malan Indicatiestelling: de aard van de behandeling meer steunend of openleggend Behandeling: bewerken afweer en verborgen gevoel en S/O-representaties Het herstructureren van de affecten Herstructurering van zelf- en objectrepresentaties Conclusie Psychoanalytische behandelvormen voor structurele pathologie: een overzicht Inleiding Openleggende behandelvormen met eventueel steunende momenten Steunend structurerende behandelvormen Conclusie As II-behandeling: transference focused psychotherapy Inleiding TFP Borderlinepersoonlijkheidsorganisatie Objectrelationele dyaden Exclusiecriteria en prognostische factoren De therapeutische houding in de TFP Het contract Het bewerken van de objectrelationele dyaden Veranderen Samenvattend Conclusie As II cluster B-behandeling: mentalization based treatment Inleiding Basale concepten De ontwikkeling van het coherente zelf Mentaliseren Relationele betrokkenheid Behandeling Toetsen van het niveau van mentaliseren De relatie tussen binnen- en buitenwereld Samenvattend tot nu toe Interventies 373

6 20.11 Empathie en ondersteunen Verhelderen, exploreren en confronteren Basaal mentaliseren Interpretatief mentaliseren Mentaliseren ín de overdracht Niet-mentaliserende interventies Samenvattend Crisissituaties Het proces in psychoanalytische behandelingen Inleiding Setting als intermediaire ervaringsruimte Indicatiestelling en matching Verschillende fasen in het therapeutische proces Conclusie Dromen in psychoanalytische behandelingen Inleiding Traumdeutung Droomonderzoek Samenvattend Droom in de droom Conclusie 426 Bijlage Tabellen bij hoofdstuk Literatuur 447 Register 460 Over de auteur 472