NPI VERWIJZERSBIJEENKOMST. 30 oktober 2014

Transcriptie

1 NPI VERWIJZERSBIJEENKOMST 30 oktober 2014

2 WELKOM Door: dr. Mariëlle Hendriksen (hoofd behandelzaken) Martine Daniëls (GZ-psycholoog)

3 Programma Binnenkomst Welkom en algemene informatie NPI Affect Fobie Therapie (AFT) Mentalisation Based Treatment (MBT) Pauze Schematherapie (SFT) Psychodynamische psychotherapie (PD) Ontwikkelingen zorgaanbod/onderzoek binnen het NPI Rondvraag en afsluiting met borrel

4 Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Stichting Arkin GGZ

5 Video

6 Wie zijn we?

7 Definitie persoonlijkheidsstoornis DSM-V omschrijving Afwijkend patroon van innerlijke ervaring en gedrag, manifesterend in ( 2): Cognities (over zichzelf, anderen en omstandigheden) Emotionaliteit (intensiteit, gepastheid, instabiliteit) Interpersoonlijk functioneren Impulsbeheersing Patroon is altijd: Inflexibel en aanhoudend Bestaand vanaf vroege adolescentie Klinisch significante lijdensdruk en/of beperking in functioneren op meerdere levensgebieden Niet te verklaren op andere (fysiologische) wijze

8 Doelgroep Hoofddiagnose As-II Comorbide problematiek Hulpvraag naar curatie Second opinion

9 Overview behandelaanbod I Vaardigheidstrainingen Sociaal psychiatrische begeleiding Add on: EMDR, farmacotherapie, systeemtherapie

10 Overview behandelaanbod II Kort- en langdurende psychotherapieën (individueel en groep) Deeltijdbehandelingen 1-5 dagen

11 Vier psychodynamische methodieken Affect Fobie Therapie (AFT) Mentalisation Based Treatment (MBT) Schematherapie (SFT) Psychodynamische groepspsychotherapie (PD) Continuüm steun-inzicht

12 Continuüm steunend - inzichtgevend

13 Verwijsprocedure Telefonisch spreekuur verwijzers Dagelijks uur Telefonisch spreekuur cliënten Woensdag uur Altijd huisartsenbrief Screening en intakeprocedure Wachttijden Telefoonnummer:

14 Veelgestelde vragen bij aanmelding NPI Comorbide As-I: wat te doen? Comorbide As-IV: wat te doen? Ambivalente motivatie voor verandering extern of intern Lichte mate van persoonlijkheidsproblematiek: wat te doen? Bij twijfel bellen tijdens dagelijks telefonisch spreekuur voor verwijzers

15 AFFECT FOBIE THERAPIE (AFT) Individuele behandeling Parttime programma Door: Jentine ten Broeke (psychotherapeut) 15

16 Affect Fobie Therapie AFT Intensive short-term dynamic psychotherapy (ISTDP) Leigh MC Cullough & coll. (Harvard Medical School, Beth Israel Medical Center) Psychodynamische basis, gedragstherapeutische techniek

17 De Malan driehoek I

18 De Malan driehoeken Het universeel principe van psychodynamische psychotherapie: Gevoelens roepen angst op die vervolgens afgeweerd moeten worden.

19 De Malan driehoek II

20 Doelgroep Volwassen: 21 tot en met 55 jaar Ouders met kinderen Diagnose op As-II: Met name matige cluster B en ernstige cluster C Over het algemeen een diagnose op As-I Psychosociale problematiek Herhaaldelijk vastlopen (crises) op verschillende levensgebieden 20

21 Klachten of symptomen Angstklachten Spanningsklachten Somberheid Minderwaardigheidsgevoelens Fobische of dwangmatige klachten Eet-, slaap-, seksuele problemen Relationele problemen 21

22 Contra-indicatie Ernstige hersenbeschadiging Verstandelijke handicap Ernstige verslavingsproblematiek Actuele strafrechterlijke procedure Actuele psychose Manifeste suïcidaliteit Ernstig acting-out gedrag 22

23 Ambulant aanbod 25 tot 40 zittingen Wekelijks contact Indicatiegebied: Enkele gebieden die redelijk intact zijn

24 Intensieve psychotherapeutische deeltijdbehandeling Inzichtgevende therapie Met veel steunende en structurerende momenten Intensief Multi methodisch Groepsdynamisch Systeem therapeutisch 24

25 Behandelfasen Startfase: Maximaal 3 maanden Een dagdeel waarin twee groepen gedaan worden Intensief: 7 tot 9 maanden 3 dagen in de week Invulling 8 tot 16 uur Vervolgfase: Ongeveer een jaar Een dagdeel waarin twee groepen gedaan worden 25

26 Intensieve fase Maandag, dinsdag en woensdag of woensdag, donderdag en vrijdag Van uur 2 x 2 groepen van ongeveer 9 cliënten Open groepen Gemengde groepen qua sekse en leeftijd Duur: 7 tot 9 maanden Alle cliënten volgen naast de therapie (vrijwilligers)werk of een activiteit van 8 tot 16 uur per week, wat gedaan moet worden in contact met andere mensen 26

27 MENTALISATION BASED TREATMENT (MBT) 5-daagse ambulant intensief ambulant adolescenten (18-23 jaar) Door: Maartje Köster (klinisch psycholoog / psychotherapeut)

28 MBT basis Evidence-based behandeling voor borderline persoonlijkheidsproblematiek Psychodynamisch perspectief op ontwikkeling (Bateman en Fonagy) Gehechtheidsstijl en relaties Versterken mentaliserend vermogen in gehechtheidsrelaties

29 Mentaliseren Mentaliseren houdt in dat mensen het doen en laten van zichzelf en anderen waarnemen en begrijpen in termen van gevoelens, gedachten, bedoelingen en verlangens.

30 Waarom is kunnen mentaliseren belangrijk? Coherent stabiel zelfbeeld Coherent beeld van anderen Interacties zijn begrijpelijk Gevoel van invloed hebben 30

31 Karakteristiek Niet wetende houding Eenvoudig Hier en nu, jij en ik Gericht op affect en niet op gedrag Procesgericht Transparantie van de therapeut Groep Betrouwbaarheid van programma

32 Algemene doelen Committeren aan de behandeling ( mee blijven doen ) Verminderen van psychiatrische symptomen, zoals depressie en angst Verminderen van (zelf)destructief gedrag en suïcidepogingen Verbeteren van sociaal en interpersoonlijk functioneren Adequaat gebruik maken van hulpverlening Sociaal maatschappelijke (re-)integratie 32

33 Inclusiecriteria MBT Borderline persoonlijkheidsstoornis en/of BPO Acting out, automutilatie, suïcidaliteit Ernstig behandeling ondermijnend gedrag, maatschappelijk disfunctioneren (sociaal isolement, werk- en relatiestoornissen) Gedragsstoornissen (agressie en middelenmisbruik) Comorbiditeit zoals depressie, angststoornissen, trauma, eetstoornissen en verslaving Vaak eerdere behandelingen met onvoldoende resultaat of afgebroken 33

34 Exclusiecriteria MBT Schizofrenie Chronische psychotische verschijnselen Psychopathie (PCL score 30) IQ < 80 Organisch-cerebrale defecten die het nadenken over zelf en anderen zwaar ondermijnen Een ernstige primaire As-I aandoening (bijv. ernstige verslaving die behandeling behoeft, manie, ernstig ondergewicht) Ontoereikende beheersing van de Nederlandse taal 34

35 MBT-doseringsonderzoek MBT 5-daagse MBT Ambulant Intensief Voor wie werkt welke dosering? Instroom/randomisatie gedurende 1 jaar, loopt 3 jaar na laatste instroom Laatste randomisatie in juni 14

36 SCHEMATHERAPIE (SFT) Door: Marit Kool (GZ-psycholoog)

37 Emotionele basisbehoeften Veilige hechting Autonomie, competentie en identiteitsgevoel Vrijheid emoties/behoeften te uiten Spontaniteit en spel Realistische grenzen en zelfbeheersing

38 Wat is een schema? Disfunctioneel patroon Herinneringen, emoties, gedachten en lichamelijke sensaties Betrekking op zichzelf en de relatie met anderen Ontstaan in kindertijd/adolescentie en daarna verstevigd

39 Modi Geactiveerde schema s gemoedstoestand = modus Kanten van de cliënt

40 GEZONDE VOLWASSENE COPINGMODI= BESCHERMERS OUDERMODI KINDMODI

41 GEZONDE VOLWASSENE COPINGMODI= BESCHERMERS OUDERMODI KINDMODI

42 Hoe doe je dat? Therapeutische relatie - Limited reparenting Cognitieve technieken Gedragstechnieken Experiëntiële technieken - Meerstoelentechniek - Imaginatie oefeningen

43 PSYCHODYNAMISCHE PSYCHOTHERAPIE (PD) Door: Ton Meijers (klinisch psycholoog en psychotherapeut)

44 Module Psychodynamische Psychotherapie (PD) Uitleg module Evidence based Demonstratie deeltechnieken d.m.v. audio/video of rollenspel

45 Psychodynamische Groepspsychotherapie Werkzame elementen in therapeutische groepen Hoop krijgen Universaliteit Uitwisselen en delen Altruïsme Herbeleven gezinssituatie Socialiserende mogelijkheden Modelling Groepscohesie Existentiële factoren

46 Psychodynamische Groepspsychotherapie Specifiek voor psychotherapiegroepen Containen agressieve tendensen Doorwerken op meer niveaus Gedragsrepertoire ruimer zichtbaar Hoog realiteitsgehalte Experimenteerruimte Begrenzing regressie Wederzijds motiveren Catharsis Verdunde overdracht

47 Evidence based Fuhriman en Burlingame (1994) op basis van 700 studies Groepspsychotherapie blijkt een significante verbetering te laten zien bij de meeste diagnosegroepen ten opzichte van controlegroepen en is vergelijkbaar of zelfs superieur aan andere behandelmodaliteiten.

48 Evidence based Tilitski (1990) 349 cliënten betrokken in 9 studies, vergelijkt individuele en groepsbehandelingen Beide modaliteiten bleken significante verbetering op te leveren vergeleken met controlegroepen Bij adolescenten bleek groepstherapie zelfs effectiever dan individuele therapie, bij kinderen was het omgekeerde het geval

49 Groepsfasen (Levine) Parallelle fase (autoriteitscrisis) Opnemingsfase (intimiteitscrisis) Wederkerigheidsfase (separatiecrisis) Afscheids-, rouwfase Forming storming norming performing adjourning (Tuckman)

50

51 ONTWIKKELINGEN ZORGAANBOD & ONDERZOEK Door dr. Rien Van (psychiater)

52 Landelijke ontwikkelingen Bestuurlijk akkoord 1 e lijn: huisarts en POH-GGZ Basis GGZ Specialistische GGZ Dominante positie zorgverzekeraars Selectieve zorginkoop Wie komt in zorg, hoe lang? Transparantie Modules en afbakening Effectiviteit: vergroten validiteit ROM Zorgzwaarte meting Effectmaten gericht op persoonlijkheidsproblematiek

53 Beleid jeugd: aanpassing aan transitie 12 + geïntegreerd met jongvolwassenen aanbod Gericht op behandelresistente internaliserende aandoeningen Depressie, angst, trauma als voorloper persoonlijkheidspathologie Portfolio MBT-Adolescents MBT-Parents PDT lang KPSP Groepen Inloopspreekuur voor cliënten met kinderen

54 Vakinhoudelijke ontwikkelingen I DSM-V: Criteria idem Naar As-I Vertaling Histrionisch, dwangmatig, vermijdend Alternatief model Psychodynamische diagnostiek Beoordeling zelf en interpersoonlijk functioneren Dimensioneel Toevoeging trekken Negatieve affectiviteit, afstandelijkheid, Antagonisme, impulsiviteit, psychoticisme

55 Vakinhoudelijke ontwikkelingen II Diagnostiek Stagering en profilering Dimensioneel denken Behandeling Meerdere behandelingen, even effectief (op groepsniveau) Personalised Medicine Flexibel in duur en intensiteit Wat is effectief bij wie en waarom? Focus meer op Comorbiditeit Verbetering psychosociaal functioneren

56 Hoe speelt het NPI daar op in? Diagnose-gericht i.p.v. modelgericht indiceren Nadruk op competentie behandelaar i.p.v. behandelvorm Flexibel t.a.v. intensivering en add on modules Participeren in landelijke ontwikkelingen ROM Ontwikkeling Cluster C (samen met Kenniscentrum voor Persoonlijkheidsstoornissen) Consultatiefunctie t.b.v. specialistische GGZ: Second opinion Intervisie/supervisie aanbod

57 Wetenschappelijk onderzoek Continuering MBT-lijn MBT dosering MBT vs. CAU Blended behandelen Dosering en effectiviteit bij cliënt met comorbide As-I symptomen

58 Blended behandelen Reden: Complexe therapeutische relatie en motivering Focus op op beleving/ relationeel functioneren Doel Verhogen zelf redzaamheid en eigen kracht Kosteneffectief Cliëntvriendelijk (afstand, op eigen tijd behandelen) Inhoud Impulsiviteit, Psycho-educatie SFT, AFT Implementatiestudie gericht op Uitvoerbaarheid, cliënttevredenheid, effectiviteit Toekomst Blended intake

59 Rondvraag

60 Bedankt voor uw aandacht!