Voorwoord 1 3. Inleiding 1 5 Inhoud van het boek 20

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 1 3 Inleiding 1 5 Inhoud van het boek 20 deel i achtergronden 23 1 Beeldende therapie Definiëring van het begrip beeldende therapie Geschiedenis van het beroep in Nederland Veranderingen in de beeldende kunst Ontwikkelingen in de waardering van creativiteit en expressie Eind negentiende eeuw tot WO II: van pioniersgeest naar culturele therapie Vanaf WO II tot 1960: de vorming van creatieve en expressieve therapie als een volwaardig beroep : van groei en variatie in het beroep naar institutionalisering : professionalisering Vanaf 2000: op weg naar een federatief verband van vaktherapieën Ontwikkeling vanuit drie basistheorieën Creatiefprocestheorie Kunstanaloge benadering Analoge procesmodel Beelden en hersenen Hersenfuncties BSL - ALG_BK_1KZM _hand

2 6 Handboek beeldende therapie Het Visuele systeem: van oog naar beeld Aandoeningen van het visuele systeem Emoties en de hersenen Kunstenaars met een visuele aandoening Fundamentele vaardigheden De creatieftherapeutische driehoek: drie perspectieven Het perspectief van de cliënt Het perspectief van het medium Het perspectief van de therapeut De mediumdriehoek: ambacht/kunst-reflectietoepassing Ambacht en kunst Reflectie Toepassing De functionele driehoek: denken-voelen-handelen Denken, voelen, handelen Het creatieftherapeutisch continuüm van Vija Lusebrink 1 28 deel ii de beroepspraktijk Fasering van de behandeling Enkele definities Regulatieve cyclus Klinisch redeneerproces Behandelcyclus in fasen Aanmelding, kennismaking en observatie Aanmelding Kennismaking Observatie Diagnostiek en indicatiestelling Beeldendtherapeutische diagnostiek Beeldendtherapeutisch-diagnostische instrumenten Indicatiestelling Behandelplan opstellen Behandeldoelen in beeldende therapie Opstellen van het behandelplan BSL - ALG_BK_1KZM _hand

3 Inhoud Behandelplan uitvoeren De cliënt en de therapeut tijdens de uitvoering Uitvoering, fasen en programma s Bijhouden van het verloop van de therapie Evalueren en afsluiten Evaluatie Afscheid nemen Verslaglegging Interventies Definitie Aanleidingen in beeldende therapie waarop interventies gepleegd worden Voorspelbare momenten Onvoorspelbare momenten Bewuste en onbewuste interventies Doelen Soorten interventies in beeldende therapie De creatieftherapeutische driehoek Afstemmen Structuur ontwikkelen van binnenuit en structuur aanbrengen van buitenaf Praten in beeldende therapie Taal in beeldende therapie Ontwikkelingslijn Communicatievormen met taal Structureren met taal Verbale communicatie en de verschillende werkwijzen Praten in beeldende groepstherapie Beeldende therapie met specifieke doelgroepen voor wie taal een barrière vormt Methoden, methodieken en diagnostische instrumenten Definiëring van begrippen Verschillende indelingen van werkwijzen Ordening van methoden en methodieken Methoden en methodieken gebaseerd op de combinatie van vormgevingsprocessen en psychologische stromingen Creatiefprocestheorie in de praktijk BSL - ALG_BK_1KZM _hand

4 8 Handboek beeldende therapie Het analoge procesmodel in beeldende therapie Beeldwaarneming, een beeldend benoemingssysteem MOVE, een vormgevingsmethode in beeldende therapie t Tijdloze Uur Emerging Boby Language (EBL) Methoden en methodieken gebaseerd op psychotherapeutische stromingen Beeldende gestalttherapie Beeldende dialectische gedragstherapie Beeldende schematherapie Beeldende therapie binnen mentalizationbased treatment Psychodynamische beeldende groepstherapie Interactieve methode Gezinscreatieve therapie Beeldende gezinsobservatie en -therapie Life-review en reminiscentie in beeldende therapie, werken met levensverhalen en herinneringen Analytische tekentherapie Methoden en methodieken gebaseerd op een techniek of werkvorm Imaginatie in beeldende therapie Meditatief kunstzinnig werken: boetseren, tekenen en schilderen Twee Duitse methoden: Geführtes Zeichnen en Arbeit am Tonfeld Aanschilderen Sandplay Therapie (methode D. Kalff) Phototherapy Computergebruik in beeldende therapie, een innovatieve ontwikkeling: gigabytes en therapie Mandala tekenen Taal en beeld in therapie Multimediaal werken: een samenspel van beeldend en muziek Beeldende werkwijze geïnspireerd op het werk van Florence Cane 400 BSL - ALG_BK_1KZM _hand

5 Inhoud Mindfulness en beeldende therapie aandachttrainingen Sensopatische beeldende werkvormen Beeldendtherapeutisch-diagnostische instrumenten Diagnostic Drawing Series RS-index Grafische Elementen (RSiGE) De beeldend therapeut in de organisatie Organisatie van de zorg Geestelijke gezondheidszorg Onderwijs Eigen praktijk Overige werkvelden Doelgroepen Verwijzing Financieringssysteem Standaardisering Onderwijs De eigen praktijk Producten en modulen Multidisciplinaire samenwerking De positie van de beeldend therapeut Beleidsontwikkeling Aanverwante beroepen Vaktherapieën Speltherapie, psychotherapie voor kinderen en beeldcommunicatie Kunstzinnige therapie Arbeidstherapie/activiteitenbegeleiding De creatieve professional Indicaties Behandelvormen van de beeldend therapeut Behandelduur Individuele therapie, groepstherapie, partnerrelatietherapie en gezinstherapie Rapportage Rapportagevormen Kwaliteit van de rapportage Dossiervorming BSL - ALG_BK_1KZM _hand

6 10 Handboek beeldende therapie 7 Faciliteiten Ruimte Werken met water Opbergruimte Meubilair Sfeer Veiligheid Fysieke veiligheid Emotionele veiligheid Risico s Materialen Tijd Tijd als therapeutische factor Timing Start van de zitting Afronding van de zitting Tijd als economische factor Behandelduur Budgettering Begroting Variabele kosten Andere kosten deel iii professionalisering en positionering Onderzoek en beeldende therapie Praktijkonderzoek Professionaliteit en onderzoek Evidence-based practice Maatschappelijke context Wat is evidence-based practice? Practice-based evidence Onderzoek naar interventies van de professional De cliënt als ervaringsdeskundige De beeldend therapeut en niveaus van kennis Onderzoeksbenaderingen Een onderzoek ontwerpen in de praktijk Kwalitatief en kwantitatief onderzoek BSL - ALG_BK_1KZM _hand

7 Inhoud Onderzoek naar instrumenten en methoden voor beeldende therapie Onderzoek in het medium en over de grenzen van het vak Professionalisering en positionering in perspectief Inleiding Scholing Huidige opleidingenstructuur Supervisie en intervisie Supervisie Intervisie Beeldend werk en reflectie Registratie Maatschappelijke positionering Beroepsvereniging De overheid in de context van de beroepsuitoefening Positionering van de beeldend therapeut binnen de organisatie Professionalisering en positionering in perspectief 560 Nawerk Toelichting bij dvd en website 563 Toelichting bij de dvd 563 Toelichting bij de internetsite Bronnen 569 Literatuur 569 Websites 596 Verantwoording Eindredactie 599 Redactie 599 Auteurs 60 1 Nawoord Register BSL - ALG_BK_1KZM _hand

8 BSL - ALG_BK_1KZM _hand