Ziek zijn en toch gezond blijven

Transcriptie

1 Ziek zijn en toch gezond blijven Stefan Elbers Hogeschool Utrecht Zelfmanagement bij Chronische Pijn Verandering is de enige constante in het leven Vraag 2 Heraclitus Anticiperen op de toekomst Marieke Schuurmans ELBERS (2016) 1

2 Patiëntgerichte zorg De mate waarin iemand in staat is om zijn omgang met een chronische aandoening in te passen in het dagelijks leven Nivel 2015 Zelfmanagement ELBERS (2016) 2

3 Role management Veranderen, behouden, creëren van levensrollen / Gedragsverandering. Goede ouder/partner/werknemer zijn, blijven sporten, etc. Emotion management Verliesverwerking, reguleren van emoties. Teamgenoten kampioen zien worden, afzeggen voor feestje, etc. Medication management Reguleren van ziekte gerelateerd gedrag / taken. Oefeningen ft, medicatie innemen, contact onderhouden zorgverlener, etc. Zelfmanagement: dimensies Lorig, 2003; Corbin & Strauss, 1988 it is impossible not to manage one s health. The only question is how one manages. Kate Lorig Lorig & Holman, 2003 zelfmanagement ELBERS (2016) 3

4 WORKSHOP NVFG: ZELFMANAGEMENT BIJ Context: Viool spelen Verstoring Interruption Aandacht bij de pijn, niet bij Interference Niet meer deelnemen aan Identity de muziek Wekelijks kwartetavond Zichzelf geen muzikant meer voelen Morley, 2008; Van Damme 2015 ELBERS (2016) 4

5 Waarden Doelen Actie Muzikant zijn Samen muziek maken Meedoen aan kwartet Viool spelen opstrijken Grijpen Flexie vingers identity interference interruption Powers,1973; Carver & Scheier, 1982; Van Damme 2015 Zelfregulatie: een hiërarchisch systeem Bespreek de casus en identificeer de problemen in het functioneren van de patiënt. Opdracht A ELBERS (2016) 5

6 Leven met een chronische ziekte Veranderen, behouden, creëeren van betekenisvolle levensrollen. Goede ouder/partner/werknemer zijn, blijven sporten, etc. Hulpbronnen inschakelen Taken en vaardigheden die nodig zijn om op het juiste moment hulp in te roepen. Communiceren met de huisarts; actief gebruik maken van sociaal netwerk, etc. Omgaan met de ziekte Reguleren van ziekte gerelateerd gedrag / taken. Oefeningen ft, medicatie innemen, contact onderhouden zorgverlener, etc. Zelf-management: Dimensies Lorig, 2003; Corbin & Strauss, 1988; Schulman-Green, 2012 Chronische pijn komt veel voor en heeft een impact op het dagelijks functioneren Bestaande coping mechanismen zijn over het algemeen niet toereikend Adaptatie en daarmee een verandering in cognities, emoties, gedrag en/of sociale omgeving zijn vereist Samenvatting ELBERS (2016) 6

7 Standaarden waar iemand aan wil voldoen Cognitieve representaties van gewenste uitkomsten 1) Wij kunnen de uitkomsten van onze acties voorspellen 2) Wij kunnen ons gedrag tot op zeker hoogte controleren zodat deze eindstaat kan worden behaald Aarts & Elliot, 2012; Gollwitzer, 2012 Doelen Doel Huidige situatie Gewenste situatie Brändtstadter (2002) Doelen ELBERS (2016) 7

8 WORKSHOP NVFG: ZELFMANAGEMENT BIJ assimileren versus accommoderen Coping en zelfregulatie Assimileren Een poging om de huidige situatie aan te passen en daarmee de discrepantie met de gewenste situatie op te heffen. Brändtstadter (2002) ELBERS (2016) 8

9 WORKSHOP NVFG: ZELFMANAGEMENT BIJ Accommoderen Het aanpassen van de gewenste situatie aan de beschikbare mogelijkheden die in de huidige situatie voorhanden zijn. Goal-substitution Brändtstadter (2002) ELBERS (2016) 9

10 WORKSHOP NVFG: ZELFMANAGEMENT BIJ Bedenk bij ieder probleem in functioneren zowel Assimilerende als accommoderende strategieën Opdracht B Assimileren of Accommoderen? Persoonlijk belang bij de gewenste situatie Ideeën over de haalbaarheid van de gewenste situatie Brändtstadter (2002) ELBERS (2016) 10

11 Waarden Doelen Waarden hoeven niet te veranderen, gedrag Actie vaak wel Muzikant zijn Samen muziek maken Pianoles geven Voordoen Akkoord spelen indrukken Flexie vingers Powers,1973; Carver & Scheier, 1982; Van Damme 2015 Goal Substitution Ziek zijn en toch gezond blijven Stefan Elbers Hogeschool Utrecht Zelfmanagement bij Chronische Pijn ELBERS (2016) 11