Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei Hanke Timmermans Consultant CBO,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl"

Transcriptie

1 Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011 Hanke Timmermans Consultant CBO,

2 Agenda Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Zelfmanagement = Ondersteuning van zelfmanagement 3 fasen model 5 A s Uitkomsten studie beweeggedrag bij CHF Discussie: Zelfmanagement kan niet / kan wel Tips voor de praktijk

3 Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement NPCF-CBO

4 Uitgangspunten programma Focus op wat wel kan in plaats van wat niet kan Mensen kunnen alles zelf tot het tegendeel is bewezen Focus op actie in plaats van studie Eerst doen, dan meten Focus op gezondheid in plaats van ziekte Uitgaan van de kracht in plaats van de klacht Zelfmanagement doe je samen Patiënt en zorgaanbieder

5 Visie Centraal staat de mens met een chronische ziekte die gezamenlijk met de professional vaststelt wat hij zelf kan en wil doen. Balans De eisen die de aandoening stelt (belasting) De mate van eigen verantwoordelijkheid die de chronisch zieke wil en kan nemen (belastbaarheid) = continu en dynamisch proces dat moet leiden tot het optimaliseren van de kwaliteit van leven.

6 Definitie Zelfmanagement = het zodanig omgaan met de chronische aandoening (symptomen, behandeling, lichamelijke en sociale consequenties en bijbehorende aanpassingen in leefstijl) dat de aandoening optimaal wordt ingepast in het leven.

7 Definitie (2) Zelfmanagement = effectief wanneer mensen in staat zijn zelf hun gezondheidstoestand te monitoren en de cognitieve, gedragsmatige en emotionele reacties te vertonen die bijdragen aan een bevredigende kwaliteit van leven.

8 Basis: Literatuurstudie Expertmeetings Werkgroepen Gesprekken in het veld Generiek Model Zelfmanagement

9 Kern Interactie patiënt - zorgverlener (en belangrijke derden) Communicatie Partnerschap Vertrouwen en respect

10 Eerste ring: competenties patiënt Kennis en vaardigheden Vb: weten wat de ziekte inhoudt Vertrouwen in eigen kunnen Vb: een doel stellen en actieplan maken Vermogen tot zelfontplooiing Vb: eigen (zorg) netwerk inrichten

11 Eerste ring: competenties zorgverlener Vermogen tot kennisoverdracht Vb: aansluiten op informatiebehoefte patiënt Coach vaardigheden Vb: motivational interviewing Wegwijzen voorzieningen Vb: verwijzen naar cursus ZM voor patiënten

12 Tweede ring: aandachtsgebieden Ervaringskennis Eigen aandeel in zorg Leven met de ziekte Organiseren zorg- en hulpbronnen

13 Buitenste ring: omgeving en randvoorwaarden Organisatie van zorgprocessen ICT Kwaliteitseisen Ontwikkeling en onderzoek Opleiding en scholing Financiering Wet- en regelgeving Samenleving

14 Continue en dynamisch proces zorgverlener 5A model

15 Het 5A model Achterhalen: Adviseren: Afspreken: Assisteren: Arrangeren: actuele situatie, overtuigingen, gedrag en kennis specifieke gezondheidsrisico s en voordelen verandering handelen samen doelen stellen o.b.v. interesse en vertrouwen patiënt persoonlijke barrières, strategieën, probleem oplossende technieken en ondersteuning vervolgafspraken: bezoek, telefonisch, reminders etc.

16 Vraag Welke van de 5 A s zijn routine? Welke verdienen meer aandacht? Hoe?

17 Ondersteuningscyclus

18 Zelfmanagementondersteuning door de fysiotherapeut

19 Studie Zelfmanagement van beweeggedrag vragenlijst DLAPH > determinanten met de meeste invloed op het beweeggedrag van patiënten met CHF: het sociale aspect > groepstherapie met lotgenoten > motivatie, volhouden de toegankelijkheid van faciliteiten > aanbieden van een passend (beweeg)programma voor patiënten met CHF > motivatie, belasting op maat (itt fysiofitness) de invloed van arts of professional > advies, feedback, monitoring conditie > volhouden, veiligheid Interventies > Oefenprogramma aan huis en begeleiden op afstand minder geschikt, beter geschikt: Beweegprogramma op maat, BIG!Move

20 Zelfmanagement kan niet

21 Beweegkuur Zelfmanagementinterventies

22 Rol van de fysiotherapeut m.b.t zelfmanagement Voorbeeld: hartfalen Oefenprogramma bewegen, begeleiding (deels op afstand) door de fysiotherapeut. Voorbeeld: diabetes Beweegprogramma diabetes WAT NOG MEER??????? Voorbeeld: COPD Beweegprogramma, onder begeleiding van fysiotherapeut

23 Kansen Zelf beweegprogramma opzetten dat door verzekeraar gefinancierd wordt Onderdeel zelfmanagement & leefstijl oppakken uit keten-dbc en aanspraak maken op bijbehorende financiering Chronische patiënten begeleiden op afstand, door tijdswinst kunnen specialiseren op ander gebied WAT NOG MEER???????

24 Bedreigingen Concullega s gaan beweegcursus in zelfde regio opzetten 2e lijn pakt onderdeel zelfmanagement op Technologie maakt je overbodig Bij zijn = meemaken, dus omgekeerd: ben je niet betrokken bij ketensamenwerking, wat loop je dan mis?? WAT NOG MEER???????

25 Trends Verschuiving van culturele waarden > 1. van behandeldoelen naar levensdoelen > gaat om wat patiënt wil en kan > uitgaan van eigen kracht en mogelijkheden patiënt > keuze mate regie ligt bij patiënt > levensdoelen zijn leidend 2. andere relatie tussen patiënt en zorgverlener > open communicatie > patiënt gelijkwaardige gesprekspartner (regie) > zorgverlener als coach

26 Trends Verschuiving in de structurele voorwaarden > 3. Andere organisatie van de zorg > open en effectieve communicatie over gezamenlijk doel > andere manier van samenwerken > andere / nieuwe organisatievormen

27 Tips Beweegprogramma gericht op NNGB Introductie scala beweegactiviteiten Introductie beweegdagboek Introductie zelfmanagement beweeggedrag Oriëntatie opties mogelijk vervolgtraject Optie doortrainen bij FT op eigen kosten

28 Zelfmanagement kan wél

29 Meer informatie? Vragen?

30

Eigen regie in de palliatieve fase

Eigen regie in de palliatieve fase Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan

Nadere informatie

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Jeroen Havers CBO j.havers@cbo.nl Zelfmanagement Programma NPCF CBO Financiering: VWS Opdrachtgevers: NPCF & patiëntenorganisaties Uitvoering: CBO, looptijd

Nadere informatie

Workshop Zelfmanagement

Workshop Zelfmanagement Workshop Zelfmanagement Maaike van der Linden, ervaringsdeskundige Josine van Hamersveld, ADF Stichting, Werkgroep Zelfmanagement Depressie Hanke Timmermans, Kwaliteitsinstituut CBO, Zelfmanagementprogramma

Nadere informatie

Doorsudderen of klaarstomen?

Doorsudderen of klaarstomen? Workshop Doorsudderen of klaarstomen? Zelfmanagementondersteuning in de opleiding tot zorgverlener (ontwerpsessie) 2-5-2012 Doorsudderen of klaarstomen? 1 Doel workshop Ingrediënten verzamelen om de opleiding

Nadere informatie

Workshop. De talenten van de koks voor 5* zelfmanagement. Patiëntprofielen

Workshop. De talenten van de koks voor 5* zelfmanagement. Patiëntprofielen , Workshop De talenten van de koks voor 5* zelfmanagement Patiëntprofielen Ingrediënten van deze workshop Visie op zelfmanagement in het LAZ Talenten in kaart Mentality model Sneltest en Profiel Zelfmanagement

Nadere informatie

Is therapietrouw bij orale oncolytica te verbeteren?

Is therapietrouw bij orale oncolytica te verbeteren? Is therapietrouw bij orale oncolytica te verbeteren? Carola Weerman Verpleegkundig specialist oncologie/hematologie 1 2 Opzet presentatie Probleem Vraagstelling m.b.t. het probleem Onderzoek + uitkomsten

Nadere informatie

Zelfmanagement: Van model naar praktijk

Zelfmanagement: Van model naar praktijk Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.

Nadere informatie

Ondersteunen eigen regie van de zorgvrager

Ondersteunen eigen regie van de zorgvrager Ondersteunen eigen regie van de zorgvrager Tot stand gekomen in samenwerking met Jeroen Havers (CBO), Angela de Rooij- Peek (DVN) en Dennis van de Rijt en mede gebaseerd op workshop tijdens de kennissessie

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf!

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf! Gedeelde besluitvorming Samen kunnen we het zelf! Monique Baas Niek Golsteijn verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming verpleegkundig specialist Oncologie 1 Persoonlijke achtergrond ( van ons) 2 Persoonlijke

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENT. Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd. Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011

ZELFMANAGEMENT. Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd. Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011 ZELFMANAGEMENT Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011 Er is iets gaande! Er is iets gaande! Google combinatie zelfmanagement en zorg: 106.000 hits Er is iets gaande! LandelijkActieprogrammaZelfmanagement

Nadere informatie

Zelfmanagementondersteuning: HOE doe je dat?

Zelfmanagementondersteuning: HOE doe je dat? Zelfmanagementondersteuning: HOE doe je dat? HGZO CONGRES Dr. Ada ter Maten-Speksnijder Dr. Susanne van Hooft Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Opbouw Workshop Introductie Visie op zelfmanagement

Nadere informatie

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar?

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? dr. Monique Heijmans NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg 29 juni academische werkplaats Context Groeiende zorgvraag door toename chronische

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt. 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.

Zelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt. 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr. Zelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl wie staat hier? 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november

Nadere informatie

Het Individueel Zorgplan

Het Individueel Zorgplan Het Individueel Zorgplan Bedreiging of Gezamenlijke Kans? Hans in t Veen, longarts STZ Expertise Centrum Astma & COPD h.intveen@sfg.nl Wat is een IZP? Het IZP is de dynamische set van afspraken van de

Nadere informatie

Concept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014

Concept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014 Concept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014 Uitgangspunten: Beweeginterventies zijn het geheel van activiteiten dat tot doel heeft een bijdrage te leveren aan het voorkomen,

Nadere informatie

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement 3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,

Nadere informatie

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Workshop -onderzoek Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Centrale vragen Workshop: Hoe kunnen hulpbehoeften van mensen met een chronische

Nadere informatie

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg

DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg Chronische ziekten De maatschappelijke opgave Inhoud Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid Preventie in de zorg Aanpak diabetes 25 oktober 2007 Eric Koster Toename chronische aandoeningen

Nadere informatie

Voeding en zelfmanagement

Voeding en zelfmanagement Voeding en zelfmanagement Tips &Tricks voor de verpleegkundige Nicolien van Rooij oncologieverpleegkundige / trainer / care consulent Noord Holland Isabelle Royer oncologieverpleegkundige / care consulent

Nadere informatie

Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement

Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement 10 november 2009 Discussie vragen Ervaringen in de zaal met zelfmanagement programma? Wat zijn je verwachtingen van zelfmanagement bij patienten met COPD in de

Nadere informatie

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Het ondersteunen van eigen regie bij mensen met één of meerdere chronische ziekten In opdracht van Coördinatieplatform Zorgstandaarden en het Kwaliteitsinstituut Ministerie

Nadere informatie

CoCo -zelfm@nagement in beweging

CoCo -zelfm@nagement in beweging CoCo -zelfm@nagement in beweging M. Vollenbroek-Hutten, R. Huis in t Veld 1 CoCo achtergrond Lichamelijke fitheid is een belangrijke peiler in preventie en behandeling van chronisch zieken. Huidige zorg

Nadere informatie

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Het ondersteunen van eigen regie bij mensen met één of meerdere chronische ziekten In opdracht van Coördinatieplatform Zorgstandaarden en het Kwaliteitsinstituut Ministerie

Nadere informatie

Methoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering. Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans

Methoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering. Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans Methoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans Inhoud Workshop Inleiding met aandacht voor: Visie op rol zorgverlener

Nadere informatie

Oncologische zorg op maat twee aanpakken

Oncologische zorg op maat twee aanpakken Health Monitor Oncologische zorg op maat twee aanpakken Sjaak Bloem en AnneLoes van Staa 06-02-2019 overzicht Presentatie Health Monitor en Zelfmanagement Web Workshop 2 x 2 parallelle sessies 2 methoden

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0

Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Zorgmodule Zelfmanagement 1.0 Het ondersteunen van eigen regie bij mensen met één of meerdere chronische ziekten In opdracht van Coördinatieplatform Zorgstandaarden en het Kwaliteitsinstituut Ministerie

Nadere informatie

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi. Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken multi morbiditeit Nieuwe werkwijze voor mensen met meerdere chronische aandoeningen Werkt

Nadere informatie

Eigen Regie Maakt Zorg Beter

Eigen Regie Maakt Zorg Beter Eigen Regie Maakt Zorg Beter 31 maart 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Termen Zelfmanagement Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Deelnemer in plaats van afnemer Verbindende schakel

Nadere informatie

Z-scan: een Zelfdiagnose instrument Zelfmanagementondersteuning. Zorgprofessionals LANDELIJK ACTIEPROGRAMMA ZELFMANAGEMENT. Matthijs Zwier, CBO

Z-scan: een Zelfdiagnose instrument Zelfmanagementondersteuning. Zorgprofessionals LANDELIJK ACTIEPROGRAMMA ZELFMANAGEMENT. Matthijs Zwier, CBO LANDELIJK ACTIEPROGRAMMA ZELFMANAGEMENT Z-scan: een Zelfdiagnose instrument Zelfmanagementondersteuning voor Zorgprofessionals Matthijs Zwier, Z-scan: een Zelfdiagnose instrument Zelfmanagementondersteuning

Nadere informatie

Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management

Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas zelf management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas Patiënten helpen zelf regie te voeren over hun gezondheid. Dat is waar zelfmanagementondersteuning

Nadere informatie

werksessie close the gap!

werksessie close the gap! Werkpakket Visie werksessie close the gap! Anita Cremers, Hogeschool Utrecht Henkjan de Jong, Hogeschool Windesheim Flevoland Kick-off meeting platform Zelfmanagement 28 september 2018 Programma workshop

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Zet de volgende stap! Naar een nieuwe manier van zorgverlenen

Zet de volgende stap! Naar een nieuwe manier van zorgverlenen Zet de volgende stap! Naar een nieuwe manier van zorgverlenen Het is duidelijk: zorgverleners, ook die uit uw zorggroep, kunnen per jaar in verhouding maar weinig uren besteden aan hun patiënten met een

Nadere informatie

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur Inleiding Bewegen is voor veel mensen niet vanzelfsprekend. Professionals zijn nodig om belemmeringen bij mensen weg te nemen, hen te adviseren,

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN

ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN Sanne Niemer Anne-Margreet Strijbis Corrine Brinkman Emiel Rolink Helene Voogdt (PON) (Platform Vitale Vaten) (NDF) (LAN) (LAZ/CBO/CPZ) PROGRAMMA 1. QUIZ: wat is een

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management

Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas zelf management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas Patiënten helpen zelf regie te voeren over hun gezondheid. Dat is waar zelfmanagementondersteuning

Nadere informatie

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Inleiding Dat goede voeding een bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, is algemeen bekend. Toch eet slechts een klein percentage van

Nadere informatie

Interventie Beweegkuur 2018

Interventie Beweegkuur 2018 Interventie Beweegkuur 2018 A) Kosten en uren / uitvoer van de sport en beweegactiviteiten. Directe kosten: personeel Rol Structureel Eenmalig Uren benodigd voor lokale uitvoer (aanvrager) Leefstijladviseur

Nadere informatie

Zelfmanagement; bezuiniging of investering

Zelfmanagement; bezuiniging of investering Zelfmanagement; bezuiniging of investering Jan Walburg. Utrecht 12 mei 2011. Congres Zelfmanagement Jan A. Walburg loodgieter hypotheek notaris onderhoud bank schilder gemeente belasting parkeren garage

Nadere informatie

Hoe kies ik een zelfzorgtool die bij mij past?

Hoe kies ik een zelfzorgtool die bij mij past? Hoe kies ik een zelfzorgtool die bij mij past? Een bijdrage van de werkgroep tooling, gebaseerd op de kennis, ervaring en feedback opgedaan tijdens de werkzaamheden van september 2013 t/m december 2014,

Nadere informatie

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie Gera Hakkesteegt Ergotherapeut Afdeling Revalidatie MS en vermoeidheid Ongeveer 80% van de mensen met MS ervaren vermoeidheid 2/3 ervaart het als grootste

Nadere informatie

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Nieuwe methodiek voor gedragsverandering Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Tekst: Caroline Mangnus Ongeveer de helft van de chronische ziekten in Nederland wordt veroorzaakt door een

Nadere informatie

Proefimplementatie Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement: Interventie DIEP en training

Proefimplementatie Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement: Interventie DIEP en training Proefimplementatie Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement: Interventie DIEP en training DIEP@work Jos Kroon, CBO Matthijs Zwier, CBO 2 Proefimplementatie Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement: Interventie

Nadere informatie

Leefstijlprogramma binnen Talant. 15 september 2011

Leefstijlprogramma binnen Talant. 15 september 2011 Leefstijlprogramma binnen Talant 15 september 2011 Achtergrond Mensen met een beperking hebben achterstand in leefstijl door o.a.: - minder frequent bewegen - bezuinigingen op de AWBZ (bewegingsagogen?)

Nadere informatie

Ondersteuning bij implementatie zelfmanagement

Ondersteuning bij implementatie zelfmanagement Ondersteuning bij implementatie zelfmanagement Implementatie ondersteunde zelfzorg opschalen Chronische zieke mensen helpen aan hun eigen gezondheid te werken, ondersteund door de zorgverlener, ehealth,

Nadere informatie

Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten

Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten Blok 2a Hoorcollege Themaweek: Zelfmanagement, veel meer dan informeren?! Zelfmanagement & zelfmanagementbehoeften van COPD-patienten Yvonne Korpershoek RN, MSc, PhD student Verpleegkundige/verplegingswetenschapper/docent

Nadere informatie

Geen. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Mecheline van der Linden Afdeling medische oncologie VU medisch centrum 2011 1 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie:

Nadere informatie

Op weg naar integrale zorg. Op weg naar integrale zorg voor chronisch zieken en ouderen

Op weg naar integrale zorg. Op weg naar integrale zorg voor chronisch zieken en ouderen Op weg naar integrale zorg voor chronisch zieken en ouderen Lustrum Symposium PoZoB 11 oktober 2012 Leo van der Geest Maatschappelijke opgave 1: veranderende ziektelast minder acuut meer chronisch Maatschappelijke

Nadere informatie

Zelfmanagement ondersteuningsbehoeften. Bij mensen met EPA. Titus Beentjes Nationaal Congres GGz Verpleegkunde 16 juni 2016

Zelfmanagement ondersteuningsbehoeften. Bij mensen met EPA. Titus Beentjes Nationaal Congres GGz Verpleegkunde 16 juni 2016 Zelfmanagement ondersteuningsbehoeften Bij mensen met EPA Titus Beentjes Nationaal Congres GGz Verpleegkunde 16 juni 2016 Zelfmanagement ondersteuning behoeften & EPA Introductie Methode Bevindingen Discussie

Nadere informatie

Op weg naar eenheid van taal Een handreiking voor een eenduidig begrippenkader voor zelfmanagement bij chronische aandoeningen

Op weg naar eenheid van taal Een handreiking voor een eenduidig begrippenkader voor zelfmanagement bij chronische aandoeningen Op weg naar eenheid van taal Een handreiking voor een eenduidig begrippenkader voor zelfmanagement bij chronische aandoeningen Zelfzorg Ondersteund November 2016 Voorwoord Het invoeren van nieuwe concepten

Nadere informatie

Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management

Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management Reuma in eigen hand Van zelfkennis tot zelf management Drs. Femke Lamers Dr. Sanne Rongen Reumatologie Bernhoven 2 De wereld verandert Zelf-management Het individuele vermogen goed om te gaan met symptomen,

Nadere informatie

Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson

Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Blijven werken Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Nanette Nab, ergotherapeute Radboudumc Yvonne Veenhuizen, Msc ergotherapeute/onderzoeker Radboudumc Parkinson en werk Ervaringen

Nadere informatie

Visiedocument Zorggroep Almere 2010-2015. Goede maat en juiste toon

Visiedocument Zorggroep Almere 2010-2015. Goede maat en juiste toon Visiedocument Zorggroep Almere 2010-2015 Goede maat en juiste toon 0 2015 2010 2015 2010 2015 0 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015 2010 0 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015

Nadere informatie

Introductie. ehealth in de basisggz?! Waarom. Definitie 7-3-2014. ehealth: Verschijningsvormen. Even voorstellen..

Introductie. ehealth in de basisggz?! Waarom. Definitie 7-3-2014. ehealth: Verschijningsvormen. Even voorstellen.. Introductie Saskia Timmer Changinghealthcare Academy (online) opleiden voor (e)health #CHCacademy ehealth in de basisggz?! 11 maart 2014, S.Timmer 1 2 Waarom Definitie ehealth ehealth: Gebruik van ICT

Nadere informatie

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS 1 Veranderende zorgvraag - de visie van VWS Congres DiabeteszorgBeter 3 oktober 2008, Zeist Fred Krapels Hoofd Eerstelijns- en Ketenzorg, tvs plv. Directeur Curatieve Zorg Ministerie van VWS Toename chronische

Nadere informatie

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige L I L I A N F I G E E S E N I O R V E R P L E E G K U N D I G E P O L I D E R M A T O L O G I E U M C / W K Z U T R E C H T Kwaliteit van leven Definitie

Nadere informatie

1. Buurtsportcoach Sport en Zorg, 0.4 fte

1. Buurtsportcoach Sport en Zorg, 0.4 fte 1. Buurtsportcoach Sport en Zorg, 0.4 fte Bevolking Doesburg De gemeente Doesburg heeft 11.437 inwoners. 30-39: 1129 Daarvan is 39% tussen de 40 64 jaar ( 4455) en 21% boven de 65 jaar ( (Bron: CBS 2014).

Nadere informatie

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach ONLINE WERKEN AAN VERBETERD ZELFMANAGEMENT VOOR COPD PATIENTEN Chantal Hillebregt Onderzoeker Jan van Es Instituut 1 Toename ziektelast van COPD 3 de plaats ranglijst

Nadere informatie

Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson

Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson Hanneke Jansen van den Berg, Parkinson therapeut bij Fysiotherapie Jansen van den Berg Inhoud Inleiding Fysiotherapie tijdens de ziekte van Parkinson Wat kan

Nadere informatie

Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement 2008-2012. Kennis, Resultaten en Toekomst

Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement 2008-2012. Kennis, Resultaten en Toekomst Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement 2008-2012 Kennis, Resultaten en Toekomst Inhoudsopgave Voorwoord Opdrachtgevers aan het woord Ambitie 3 4 5 Kennis - Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Verkennend

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

TO MANAGE SELF-MANAGEMENT

TO MANAGE SELF-MANAGEMENT TO MANAGE SELF-MANAGEMENT ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING BIJ CLIËNTEN MET ASPECIFIEKE LAGERUGPIJN IN DE EERSTELIJNS FYSIOTHERAPIE PRAKTIJK Afstudeeronderzoek Hogeschool Rotterdam 2018 Farell Biekman, Sandra

Nadere informatie

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen

10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen 10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds

Nadere informatie

Aan de slag met ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie

Aan de slag met ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie Aan de slag met ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie Workshop: Zoek het uit! Praktijk en wetenschap dichter bij elkaar 31-01-2019, Nieuwegein Dr. AnneLoes van Staa & Lausanne Mies Hogeschool

Nadere informatie

Organisatiescan persoonsgerichte zorg

Organisatiescan persoonsgerichte zorg Organisatiescan persoonsgerichte zorg Doel organisatiescan: bijdragen aan implementatie (-bereidheid) van persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming in de organisatie. Insteek is op organisatieniveau.

Nadere informatie

Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB

Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB Ketenaanpak / netwerkaanpak actieve leefstijl De oplossing om meer mensen met een hoog gezondheidsrisico in beweging

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model Margo Weerts De Hart&Vaatgroep De nieuwe organisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Ontstaan uit: - Vereniging van Vaatpatiënten

Nadere informatie

NPA Congres, 4 februari 2016: De patiënt aan het roer?

NPA Congres, 4 februari 2016: De patiënt aan het roer? NPA Congres, 4 februari 2016: De patiënt aan het roer? Gezonde Zorg, Gezonde Regio Gelf Jan Wieringa: Voorzitter proeftuin Gezonde Zorg, Gezonde Regio Bestuurder Rijncoepel www.gzgr.nl Agenda Inleiding

Nadere informatie

Financieringsscenario s. Diek Scholten (Raedelijn) en Toine van de Wert (NISB)

Financieringsscenario s. Diek Scholten (Raedelijn) en Toine van de Wert (NISB) Financieringsscenario s Diek Scholten (Raedelijn) en Toine van de Wert (NISB) 1 Inhoud workshop Aanpak en uitgangspunten Gemeenten en zorgverzekeraars Financiering GLI: 1. Zorgverzekeraars 2. Zorggroepen

Nadere informatie

Functieprofiel doktersassistent(e)

Functieprofiel doktersassistent(e) Functieprofiel doktersassistent(e) Algemene uitgangspunten Respectvol omgaan met patiënten en collega s. Je bent allround doktersassistent(e) in een team die samen verantwoordelijk is voor alle doktersassistent(e)

Nadere informatie

Zelfmanagement. bij zeldzame aandoeningen. juni 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen

Zelfmanagement. bij zeldzame aandoeningen. juni 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen bij zeldzame aandoeningen juni 2012 Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen Auteur: Drs. A.E.R.M. Speijer, VSOP Accordering door: Drs. J. Havers Senior Adviseur Landelijk

Nadere informatie

Samenhang Zelfzorg Ondersteund, Persoonsgerichte Zorg en Positieve Gezondheid NvL, 2019

Samenhang Zelfzorg Ondersteund, Persoonsgerichte Zorg en Positieve Gezondheid NvL, 2019 Samenhang Zelfzorg Ondersteund, Persoonsgerichte Zorg en Positieve Gezondheid NvL, 2019 Waarom dit document? Positieve Gezondheid, persoonsgerichte zorg en ondersteunde zelfzorg zijn initiatieven die vanuit

Nadere informatie

Van zorgen voor naar zorgen dat

Van zorgen voor naar zorgen dat Van zorgen voor naar zorgen dat fysiotherapeutisch COPD zorg in de eerste lijn. Annemarie de Vey Mestdagh- van der List van zorgen voor 1988 Cursus Astma en COPD Pt. werd gestuurd door arts Kracht en Cardio

Nadere informatie

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in

Nadere informatie

Uzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam

Uzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam Uzelf Samenwerken aan Utrecht gezond Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam UMC Utrecht Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht EBU Gemeente Utrecht U CREATE Rabobank Raedelijn Thinc. One Shoe

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor werknemers 1

Hulpmiddelen voor werknemers 1 Hulpmiddelen voor werknemers 1 Oriënterende vragenlijsten Vragenlijst Inzetbaarheid algemeen Mini-scan Duurzame Inzetbaarheid Duurzame Inzetbaarheid Index Performance Beschrijving De korte versie van de

Nadere informatie

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting

Dutch Summary - Nederlandse Samenvatting 119 Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding Hoofdstuk 1 bevat algemene informatie over type 2 diabetes, waarin onderwerpen aan bod komen zoals: risicofactoren voor het ontwikkelen van type 2 diabetes, de gevolgen

Nadere informatie

Het heft in eigen handen - De implementatie van 16 miljoen netwerken Conferentie Pharos & RVZ, 1 november 2011

Het heft in eigen handen - De implementatie van 16 miljoen netwerken Conferentie Pharos & RVZ, 1 november 2011 Het heft in eigen handen - De implementatie van 16 miljoen netwerken Conferentie Pharos & RVZ, 1 november 2011 Dr. Marjan Faber IQ healthcare, UMC St Radboud, Nijmegen MijnZorgnet, Nijmegen m.faber@iq.umcn.nl

Nadere informatie

Het Generieke model Zelfmanagement. Aandachtsgebieden bij Zelfmanagement

Het Generieke model Zelfmanagement. Aandachtsgebieden bij Zelfmanagement Disclosure belangen Ronald Visser (potentiële) belangenverstrengeling Geen Ronald Visser, onderzoeksverpleegkundige Thuisdialyse: Hoe het kan Veldhoven, 27 maart 2018 Aandachtsgebieden bij Zelfmanagement

Nadere informatie

Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief

Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief De hierna genoemde generieke kwaliteitscriteria zijn geldend voor iedere chronische patiënt en geformuleerd vanuit het perspectief van patiënten

Nadere informatie

Van wens naar werkelijkheid

Van wens naar werkelijkheid Van wens naar werkelijkheid Inventarisatie lopende (zorgpad) projecten in Nederland Bart Noort Promovendus Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie en Bedrijfskunde Een inventarisatie: Wat gebeurt

Nadere informatie

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en?

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en? Achtergrond Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een groeiend gezondheids(zorg)probleem. Vooral voor de patiënt zelf is COPD een grote last die in toenemende mate de kwaliteit van leven beperkt.

Nadere informatie

NIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg

NIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NIVEL Panels Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Gezondheidszorgonderzoek vanuit het perspectief van de Nederlander nivel panels Het Nivel onderzoekt met behulp van een aantal panels

Nadere informatie

Remote patient management

Remote patient management Remote patient management Programma voor patiënten met hartfalen én COPD Dr. Lidwien Graat, Longarts Flow Dr. Jos Kraal, Senior projectleider Flow Centrum voor preventie en (tele)revalidatie van chronische

Nadere informatie

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES Mentale veerkracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES In de (top)sport is het een vast gegeven; wil je succesvol zijn als sporter dan investeer je in techniek en conditie, maar ook in mentale

Nadere informatie

De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI)

De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) Hulp bij overgewicht wordt per 2019 vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. De dekking is bedoeld voor mensen met een gezondheidsrisico door overgewicht.

Nadere informatie

Individueel zorgplan

Individueel zorgplan Individueel zorgplan Diazon Hafank Inhoudsopgave Individueel Zorgplan 3 Stap voor stap 5 stap 1: Gezondheid & behoeften 5 stap 2: Meetwaarden 6 stap 3: Uw doel & acties 8 stap 4: Evaluatie 10 Bereid het

Nadere informatie

GEÏNTEGREERDE THUISZORG

GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG GEÏNTEGREERDE THUISZORG Instituut voor Zorgprofessionals biedt de cursus Geïntegreerde Thuiszorg aan. In de cursus staat het opzetten en onderhouden van een samenwerking tussen

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

De kunst van elkaar begrijpen

De kunst van elkaar begrijpen De kunst van elkaar begrijpen Omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de dagelijkse praktijk Congres De patiënt aan het roer in de zorg!? Utrecht, 12 april 2019 2 Zorg op maat; beter aansluiten

Nadere informatie

PATIËNTENPARTICIPATIE BIJ DE ONTWIKKELING VAN EEN INDIVIDUEEL ZORGPLAN VOOR MENSEN MET COPD. Janneke Elberse j.e.elberse@vu.nl Athena Instituut, VU

PATIËNTENPARTICIPATIE BIJ DE ONTWIKKELING VAN EEN INDIVIDUEEL ZORGPLAN VOOR MENSEN MET COPD. Janneke Elberse j.e.elberse@vu.nl Athena Instituut, VU PATIËNTENPARTICIPATIE BIJ DE ONTWIKKELING VAN EEN INDIVIDUEEL ZORGPLAN VOOR MENSEN MET COPD Janneke Elberse j.e.elberse@vu.nl Athena Instituut, VU Patiëntenparticipatie (1) Patiëntenparticipatie = Als

Nadere informatie

Route Zorg & Welzijn: Depressie en bewegen; succes- en faalfactoren (GLI)

Route Zorg & Welzijn: Depressie en bewegen; succes- en faalfactoren (GLI) Route Zorg & Welzijn: Depressie en bewegen; succes- en faalfactoren (GLI) Sprekers: Agnes van der Poel (Trimbos Instituut), Elise van Casteren (NISB) Marijke Schotanus - Dijkstra (Trimbos-instituut), Linda

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 januari + 30 januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD DISCLOSURE IN DE BELANGEN HUISARTSENPRAKTIJK

Nadere informatie