PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden"

Christa Visser
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 PERSPECTIEF OP POTENTIES Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden

2 HERSTEL Herstel omvat vier componenten Functioneel herstel krijgt weinig expliciete aandacht

3 FUNCTIONEEL HERSTEL Leerprocessen Nadruk op oefenen en trainen Compensatie strategieën Aandacht voor de context

4 HET BELANG VAN FUNCTIONEEL HERSTEL

5 EXECUTIEVE FUNCTIES Executieve functies maken zelfregulatie mogelijk. Ze ontstaan wanneer het individu gedrag op zichzelf richt. Betreft (Barkley, 2012): 1. Zelfgewaarwording 2. Zelfbeheersing 3. Op zichzelf gerichte sensomotorische actie => non-verbaal werkgeheugen, verbeelding 4. Zelfspraak => verbaal werkgeheugen 5. Zelfevaluatie (emotie en motivatie) 6. Op zichzelf gericht spel (probleemoplossend en innoverend vermogen)

6 EXECUTIEVE CAPACITEITEN De executieve functies maken bepaalde vaardigheden (capaciteiten) mogelijk: 1. Ruimtelijke: afstanden overzien en kunnen overbruggen 2. Temporele: tijd kunnen overzien en gebruiken 3. Motivationele: uitstellen van beloningen 4. Inhibitieve: uitstellen reacties, belangen prioriteren 5. Conceptuele/abstracte: abstractievermogen, volgen van abstracte regels 6. Gedragsmatige-structurele: complex gedrag (reeksen handelingen vormgeven) 7. Sociale: sociale integratie, met anderen kunnen samenwerken 8. Culturele: gebruik maken van / bijdrage leveren aan culturele middelen

7 WAT IS ER AL? Neuropsychologische tests, zoals:

8 WAT IS ER AL? Neuropsychologische tests en vragenlijsten Cognitieve adaptatie training Cognitieve remediatie (voor o.a. schizofrenie) Emotieregulatietraining Aandachtstraining

9 WAT IS ER NOG NIET? Inventariseren van moeilijkheden én potenties in de context van de betrokkene Een methodiek voor HBO-professionals om samen met cliënten zelfregulatie te inventariseren Gebruik van het gedachtegoed van Russell Barkley (2012) over zelfregulatie

10 DE ZEEF Zelfregulatie en executieve functies: Een methodiek om executieve functies in kaart te brengen Gelaagde structuur Toepassing van de International Classiciation of Functioning, Disability and Health (ICF) Aandacht voor de context Aandacht voor mogelijkheden of potenties voor herstel Aansluiting bij wat de cliënt belangrijk vindt

11 ERVARINGEN TOT NU TOE Met drie ervaringsdeskundigen uitgeprobeerd Betrokkene heeft de regie over de inventarisatie Bij allen kwamen mechanismen snel op tafel Diepgang werd gevonden Houding is belangrijk: onderzoekend en ondersteunend

12 OPBOUW VAN DE ZEEF Stap 1 verzamelen van informatie Stap 2 sociaal functioneren en omstandigheden Stap 3 executieve capaciteiten Stap 4 executieve functies Stap 5 determinanten en mechanismen Stap 6 opstellen actieplan en uitvoer plan executieve functies executieve capaciteiten sociaal functioneren

13 Activiteiten en participatie d3 Communicat ie Ruimtelijk Temporeel Motivatie Inhibitie Conceptueel / abstract Ruimtelijke kenmerken, zoals symbolen, kunnen duiden en gebruiken in de communicati e Inzicht hebben in hoeveel tijd er nodig is om een bepaald onderwerp te kunnen bespreken. Anderen kunnen motiveren om een bepaald doel na te streven. Via zelfspraak zichzelf kunnen motiveren en aansporen. Kunnen inschatten welk gedrag niet functioneel is voor de interactie met anderen. Abstracte communicati e kunnen begrijpen en zelf kunnen communicer en op abstract niveau. Analyseren van het gedrag van anderen en eigen gedrag daar op aanpassen. Gedragsmatig / structureel Met meerdere mensen kunnen communicer en, ingewikkelde gesprekken kunnen voeren. Sociaal Met meerdere personen kunnen communicer en. Sociale omgangsreg els kunnen hanteren in communicat ie, zoals niet door anderen heen praten. Cultureel Om kunnen gaan met culturele regels in communica tie. Gebruik kunnen maken van een bepaalde taal die past bij de (sub) cultuur.

14 OPBOUW VAN DE ZEEF Stap 1 verzamelen van informatie Stap 2 sociaal functioneren en omstandigheden Stap 3 executieve capaciteiten Stap 4 executieve functies Stap 5 determinanten en mechanismen Stap 6 opstellen actieplan en uitvoer plan executieve functies executieve capaciteiten sociaal functioneren

15 KOMENDE PERIODE Ontwikkeling van de HOOP (herstelondersteuning & ontwikkeling potenties) Een systematisch overzicht van bewezen effectieve / in NL beschikbare programma s, modules, trainingen etc. voor het verbeteren van zelfregulatie. Educatie voor professionals en cliënten Een educatief programma over wat zelfregulatie is, het leren herkennen van problemen hierin en het gebruik maken van mogelijkheden.

16 EINDE Zijn er nog vragen?

Vergelijkbare documenten

Perspectief op Potenties

Perspectief op Potenties Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Een derde meer herstel? Vereist: brede visie op herstel, inclusief focus op functioneel