Voorwoord. Nogmaals dank voor het vertrouwen de afgelopen tien jaren. Veel leesplezier en een mooie vakantie toegewenst.

Transcriptie

1 appm nieuwsbrief 4 juni 2006

2 Voorwoord 2 Hoe vier je een Kroonjaar? Met alle collega s naar een kasteel in Engeland vergezeld van de twee beste acteurs van Nederland. Shakespeare vertolken onder een kraakheldere sterrenhemel. Dan krijgt Hamlet met zijn Er is meer tussen hemel en aarde..horatio véél, zéér veel inhoud. De collectieve kracht binnen ons bureau die zodoende wordt bevestigd en de inspiratie die daar bij vrijkomt zullen we met groot enthousiasme inzetten voor alle mooie opdrachten die wij de komende jaren voor u mogen doen. 3 Nogmaals dank voor het vertrouwen de afgelopen tien jaren. Veel leesplezier en een mooie vakantie toegewenst. Piet Brandjes Gijs Scholten van Aschat Pierre Bokma

3 Inhouds infra ruimte vastgoed 4 o p g a v e management advies opleiding 16 Zuidtangent Mobiliteitsmanagement 24 Zeeland Seaport 32 TU-Delft Gebieds ontwikkeling 28 Aalmarkt project Leiden 38 Colo fon

4 Korte berichten Woningstichting SVA Professionaliseren projectmanagement Bij de Alkmaarse Woningstichting SVA heeft het aantal projecten de afgelopen periode zo n vlucht genomen dat een herijking van de wijze waarop projecten worden opgepakt vereist is. APPM is gevraagd om het projectmanagement binnen SVA te professionaliseren. We starten met een quick scan van de wijze waarop projecten binnen SVA vorm krijgen (positionering, sturing, beheersing etc). Op basis daarvan zullen we concrete suggesties doen voor verbetering van de werkwijze. Deze suggesties brengen we met projectcoaching over op de organisatie en betrokken medewerkers. Uiteindelijk zal SVA haar projecten nog effectiever en efficiënter vorm kunnen geven. Regionaal Orgaan Amsterdam Procesmanagement OV-Visie Het openbaar vervoer levert een belangrijke bijdrage aan de bereikbaarheid van de Noordvleugel. Om goede en afgewogen investeringsbeslissingen ten aanzien van grootschalige infrastructuurprojecten te kunnen nemen, heeft hebben het ROA en haar partners behoefte aan een lange termijnvisie op de OV-gebonden infrastructuur. APPM trekt het proces om te komen tot een OV-visie die door de regio wordt gedragen. Kern van dit proces is het samen met betrokken partners ontwikkelen van toekomstscenario s. Stakeholders zijn onder meer de ROA-gemeenten, de Noordvleugelpartners, vervoerders en belangenverenigingen van gebruikers. 6 7

5 Stadregio Rotterdam & RET Vormgeven sturingsrelatie P+R Zeeburg in jaarboek Architectuur in Nederland De Stadsregio Rotterdam (SRR) en de RET werken al Jaarlijks worden duizenden projecten gerealiseerd. In het jaren samen op het gebied van (railgebonden) openbaar vervoer. SRR als verantwoordelijk opdrachtgever de projecten van 2005 opgenomen. In totaal zijn 30 projec- Architectuurjaarboek 2005/06 zijn de meest toonaangeven- voor vervoer en beheer van de infra, RET in de rollen ten door de commissie onder leiding van Rijksbouwmeester van vervoerder en assetmanager. De RET zal op korte Mels Crouwel geselecteerd. Het eerste project dat in het 8 9 termijn een bieding voor de vervoersconcessie doen jaarboek staat afgebeeld is P+R Zeeburg. Dit project is aan de SRR. Tevens wil men per 2007 de afspraken onder leiding van APPM, in opdracht van de dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer van de gemeente Amsterdam over het beheer en onderhoud van de railgebonden infra formaliseren. Hiertoe wordt een sturingsrelatie gerealiseerd. De vermelding van dit project in het voor het beheer en onderhoud ingericht. Deze relatie architectuurjaarboek is allereerst een waardering voor de beslaat afspraken over onder meer het te beheren architectonische vormgeving van architect Rowin Petersma. areaal, de taakverdeling tussen partijen, de gewenste Daarnaast is het ook een waardering voor de maatschappelijke component; de verantwoordelijkheid die de opdracht- prestaties, de risicoverdeling en de financiën. APPM begeleidt het proces en brengt specifieke expertise gever neemt met het realiseren van een hoogwaardige in op het gebied van beheer, sturingsrelaties en P+R voorziening. De waar wordt met unique selling innovatieve contractvorming. points en kijkcijfersarchitectuur aan de man gebracht.

6 Gebiedsontwikkeling en de markt Hoe selecteer ik een projectontwikkelaar? 10 > Bij het selecteren van een projectontwikkelaar is het voor overheden de uitdaging om, binnen de randvoorwaarden van de (Europese) aanbestedingsregelgeving, een optimum te vinden tussen kwaliteit en prijs. Hieronder schetsen we enkele mogelijkheden, met steeds als uitgangspunt een overheid die in bezit is van alle grond. In ons exposé gaan we kort door de bocht. Het is een voorproefje op een seminar dat APPM dit najaar organiseert. >

7 12 MOGELIJKHEID 1: > MOGELIJKHEID 1: rechtstreeks met één marktpartij in zee gaan Een keuze waar de nodige bezwaren aan kleven. Kun je als overheid in een één-op-één situatie transparant en zuiver aanbesteden? Wordt de markt gestimuleerd tot het uiterste te gaan, kwalitatief en financieel? In geval van een concessie voor diensten kan de betreffende marktpartij geselecteerd worden zonder de (stringente) Europese aanbestedingsprocedure te doorlopen; wel moet de aanbesteding in de geest van de richtlijnen plaatsvinden. Voor het openbare deel van de gebiedsontwikkeling gelden in ieder geval wel de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Hierbij dient te worden aangetekend dat het onderscheid tussen publieke en niet-publieke werken momenteel ter discussie staat. Dit is het geval bij de aanbesteding van de Vinex-locatie Vathorst bij Amersfoort. De rechtmatigheid daarvan is ter beoordeling voorgelegd aan de Europese rechter. > Wordt de markt gestimuleerd tot het uiterste te gaan, kwalitatief en financieel? MOGELIJKHEID 2: > MOGELIJKHEID 2: de ontwikkelcompetitie De ontwikkelcompetitie kent vele varianten. Onderscheidend is: hoeveel vrijheid geef je de private partijen, programmatisch, financieel en in hun ontwerpen? Aantrekkelijk is de bieding waarin marktpartijen planontwerp en prijs combineren. De aanbestedende dienst stelt de randvoorwaarden voor dat plan vast. Van belang is een evenwicht > 13

8 Er is nog weinig ervaring mee opgedaan, maar het lijkt een interessante aanbestedingsvorm. > te vinden tussen grondopbrengsten en plankwaliteit. Er zullen hoe dan ook toetsingscriteria voor die De concurrentiegerichte dialoog mag alleen worden > meerdere sluitende oplossingen op tafel. kwaliteit moeten worden ingebouwd. Belangrijke toegepast in geval van complexe ontwikkelingen aantekening: private partijen die ook de openbare waarbij de aanbestedende partij nog niet objectief ruimte en openbare voorzieningen voor hun kan vaststellen welke oplossingen (technisch, programmatisch, financieel) nodig zijn om haar doel rekening nemen, krijgen de aanbestedingsplicht te van de gemeente doorgelegd. Bij deze (nieuwe) aanbestedingsvorm gaan meerdere marktpartijen afzonderlijk van elkaar met de creativiteit van de markt. Wel bestaat het gevaar Van belang is een evenwicht te vinden tussen grondopbrengsten en plankwaliteit. de opdrachtgever aan de slag om het plan stap voor stap te ontwikkelen, steeds met bijstelling van de programmatische invulling, de financiële kaders en de ontwerpen. Aan het eind van de rit liggen > bereiken. Er is nog weinig ervaring mee opgedaan, 14 MOGELIJKHEID 3: maar het lijkt een interessante aanbestedingsvorm. 15 MOGELIJKHEID 3: concurrentiegerichte dialoog Betrokkenen laten de kaders en beperkingen maximaal los, er wordt een maximaal beroep gedaan op dat bij deze procedure een overmatige inspanning van de marktpartijen wordt gevraagd. Voor meer informatie over ons seminar op 21 september kunt u mailen naar mueller@appm.nl

9 De verbindende schakel > De Zuidtangent is een spraakmakend Hoogwaardig Openbaar Vervoersysteem en de droom van menig projectmanager. Uitdagend door zijn innovatieve karakter en bestuurlijke complexiteit, omvangrijk in tijd, geld en kilometers. De Zuidtangent is bovendien een succesverhaal, zowel qua realisatie als exploitatie. APPM is er vanaf de initiatieffase tot op de dag van vandaag bij betrokken. Als projectmanager en adviseur, en niet te vergeten als verbindende schakel. >

10 Projectleiding Zuidtangent-West, in de binnenstad van Haarlem Opdrachtgevers: Provincie Noord-Holland en Gemeente Haarlem Zuidtak ZT-09 ZT-010 Toolenburg Park 21 e eeuw APPM is bij vele onderdelen van het project betrokken: ZT-09 Projectleiding verschillende onderdelen Kerntraject, van ontwerp tot uitvoering Opdrachtgevers: Provincie Noord-Holland en Schiphol Diverse adviesopdrachten op gebied van aanbesteding, evaluatie, beheer en onderhoud Opdrachtgevers: voornamelijk Provincie Noord-Holland ZT-010 Projectleiding Zuidtangent-Oost, tussen Amstelveen en de Bijlmer Opdrachtgever: ROA 18 > Intern. Binnen elke organisatie werken verschillende echelons en disciplines aan het project. Samenwerking is echter lang niet altijd vanzelfsprekend. Voor ons bureau daarentegen wel. > > Doordat we op verschillende manieren en niveaus betrokken zijn, kunnen we voor afstemming zorgen en uitwisseling van informatie op gang brengen. Bijvoorbeeld tussen realisatie en beheer of tussen 19 beleid en uitvoering. Resultaat: beter inzicht in elkaars problematiek en wederzijds begrip. Tussen verschillende organisaties. Omdat we voor verschillende opdrachtgevers aan de Zuidtangent werken, geldt hetzelfde voor de afstemming tussen organisaties. Daarbij worden we niet gehinderd door eventuele organisatiespecifieke belangen of verschillen van mening over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Voor APPM telt maar één belang; het projectbelang. >

11 Projectleiding Oosttak, van Hoofdorp naar Nieuw Vennep Opdrachtgever: Provincie Noord-Holland ZT-08 ZT-07 ZT-06 ZT-01 ZT-02 ZT-05 ZT-03 Zuidtak ZT-06 ZT-07 ZT > Toolenburg Park 21 e eeuw NIEUW VENNEP Projectleiding Oosttak, van Hoofdorp naar Uithoorn Opdrachtgever: Provincie Noord-Holland Voor APPM telt maar één belang; het projectbelang. Met andere projecten. In de regel is een opdracht als de Zuidtangent voor overheden een eenmalige exercitie. En als er al ervaring mee opgedaan is, dan zijn de betrokkenen van functie of baan veranderd. APPM is een constante factor. Ons bureau is gespecialiseerd in dit werk en behoudt zijn kennis. Ook brengen wij de ervaring in die we met soortgelijke projecten hebben opgedaan. Binnen APPM. Concreet voorbeeld: op twee verschillende Zuidtangent-trajecten wordt gewerkt aan de inrichting van halteplaatsen. Binnen ons > ZT-04 Oosttak ZT-01 Toolenburg ZT-02 Schiphol Logistic Park ZT-03 Aalsmeer ZT-04 Uithoorn ZT-05 Fokkerweg > bureau wordt de informatie uitgewisseld: passen we dezelfde eisen toe, hoe los je bepaalde problemen op? Niet het wiel opnieuw uitvinden, wel naar elkaar kijken, van elkaar leren en elkaar helpen. Dat is efficiënt werken. Het vervoersysteem is als een octopus, die zijn tentakels uitstrekt naar alle windstreken in de onder verkeersdruk zuchtende regio. Het is nu tijd de blik te verruimen. Zijn alle doelen bereikt? Moeten we verder uitbreiden? Hoe past de Zuidtangent in het zich ontwikkelende mobiliteitsvraagstuk? APPM heeft een visie op de positie en rol van de Zuidtangent in de komende dertig jaar. Zo zijn we ook een verbindende schakel naar de toekomst. 21

12 Inbeeld Bedankt voor 10 jaar samenwerking. Frank van Vliet staat niet op de foto want werd vader van prachtige dochter Lea.

13 24 > Soms neemt een training van APPM een andere wending dan de opdrachtgever op voorhand voor ogen had. Dat gebeurt niet toevallig, maar is een bewuste keuze. Om ervoor te zorgen dat de klant werkelijk goed bediend wordt en dus meer waar voor zijn geld krijgt, zijn we wel eens eigenwijs. Training is onze ogen namelijk altijd een vorm van organisatieontwikkeling en mag nooit op zichzelf staan. Training Projectmanagement Op zoek naar de échte obstakels Onlangs verzorgde APPM een training projectmatig werken voor Zeeland Seaports. Deze organisatie ontwikkelt, beheert en herstructureert havens rond Vlissingen en in Zeeuws-Vlaanderen. De commerciële afdeling ontwikkelt en verkoopt haventerreinen; de realisatieafdeling moet de projecten ten uitvoer brengen. De opdracht aan APPM luidde: train de medewerkers van de realisatieafdeling in het resultaatgericht aanpakken van projecten, met name in de beginfasen. Dat hebben we gedaan, daarbij bleef de training echter niet beperkt tot deze groep. Gegeven het accent van de opdracht leek het nuttig om ook de > > commerciële collega s te betrekken. Door deze projectomgeving deel te laten nemen bij het behandelen van de Zeeuwse praktijkvoorbeelden was de verwachting dat de echte obstakels beter boven water kwamen. De gekozen insteek werkte. Tijdens de eerste helft van de training bleek dat er forse verschillen bestonden tussen de commerciële medewerkers enerzijds en de realisatieafdeling anderzijds. > Door de projectomgeving deel te laten nemen bij het behandelen van de praktijkvoorbeelden kwamen obstakels beter boven water.

14 26 > Ter wille van haar klanten bleek het de gewoon te van commerciële zaken om de invulling van projecten zo lang mogelijk open te laten. De realisatiecollega s beschouwden dat als een hinderlijke onzekerheid; zij zien projecten het liefst zo snel mogelijk afgebakend. Wat zoveel organisaties en ook Zeeland Seaport dus werkelijk parten speelde, was de vraag: hoe kun je naar de klant toe flexibel blijven en tegelijkertijd zelf beter omgaan met onzekerheden? hoe kun je naar de klant toe flexibel blijven en tegelijkertijd zelf beter omgaan met onzekerheden? Met die vraag op tafel hebben we het karakter van de training omgegooid. Zo werd het tweede deel van de cursus nog interessanter dan het eerste.

15 ERIK VAN TERHOLEN MAARTJE RIETER EMIEL STAL > Het Aalmarktproject in Leiden is via een breed gedragen. Toch is er weerstand gerezen onder een kleine groep mensen, waardoor de uitvoering van alle plannen vertraging oploopt. > Aalmarktproject Leiden Voor- en tegenstanders met elkaar in gesprek brengen > Dat het Aalmarktproject de gemoederen fors interactief proces met bewoners en ondernemers bezighoudt, is niet verwonderlijk. De binnenstad 29 totstandgekomen. De plannen worden dan ook gaat namelijk ingrijpend veranderen. Een nieuw win- 28 kelcircuit zal de twee belangrijkste winkelstraten, die op enige afstand van elkaar liggen, op logische wijze met elkaar verbinden. Er wordt een nieuwe steeg gebouwd en met bovendien een brug, die uitkomt bij een winkeltrekker als onderdeel van uitbreiding van de Stadsgehoorzaal. Deze wordt ook nog eens uitgebreid metkrijgt een nieuwe Kleine Zaal, een winkeltrekker en een cultuurtuin. De route vervolgt langs de Aalmarkt met nieuwe winkeltjes richting De Waag, waarachter een nieuw plein wordt aangelegd. Een aantal gebouwen wordt gerestaureerd, maar >

16 Intussen lijdzaam afwachten? Daar doen we niet aan bij APPM. > daarnaast worden er enkele gesloopt. > aan bij APPM. Uiteraard blijven we in lijn met de En juist in die sloop zit m het probleem. Enkele democratische procedures, maar we houden wel groeperingen die zich inzetten voor het behoud van tempo. We wikkelen de juridische stappen dus van cultureel erfgoed, willen voorkomen dat er een zo snel mogelijk af. En intussen stimuleren we de vergunning komt voor de sloop van twee panden. dialoog met voor- en tegenstanders. Als het aan Bovendien is commotie ontstaan rond het al dan ons ligt, komen er begeleidingscommissies waarin niet omhakken van een boom. Zonder kapvergunning kan de verbouwing van de Stadsgehoorzaal wordt de klankbord groep beter gebruikt in het behalve voor- ook tegenstanders zitting hebben- niet doorgaan. Nu lijkt één vergunning nog te verdere proces. overzien, maar om een indruk te geven: voordat Waarom legt APPM zo sterk de nadruk op de de eerste paal van de Stadsgehoorzaal kan niet om de plannen opnieuw 31 worden geslagen, ter discussie te stellen; alle 30 moeten maarliefst zeventien vergunningen worden afgegeven. Het Projectteam van leider APPM trekt het proces vlot door voor- en tegenstanders met elkaar in contact te brengen en daarnaast zelf met beide groeperingen in dialoog te blijven. Intussen lijdzaam afwachten? Daar doen we niet > dialoog? Voor alle duidelijkheid: inspraakprocedures zijn immers op de juiste manier doorlopen en afgerond. Wij verwachten dat tegenstanders op deze manier zien hoe zorgvuldig alle belangen zijn afgewogen. Wellicht is men dan alsnog voor de plannen te winnen. Soms moet je immers iets opofferen om ruimte te creëren voor vooruitgang. En het Aalmarktproject betekent vooruitgang, daar zijn we samen met al die andere partijen van overtuigd.

17 32 Tientallen ha nieuw universiteitsterrein Omvangrijke gebiedsontwikkeling TU Delft > Namens de Gemeente Delft treedt APPM op als gebiedsmanager van de Delftse TU-wijk, inclusief de ontwikkeling van Technopolis. Tegelijkertijd is APPM, in opdracht van het Ingenieursbureau Delft, als projectleider verantwoordelijk voor de planvorming en technische voorbereiding van delen van het gebied. Onze belangrijkste taak is de regierol van de gemeente nadrukkelijker vormgeven zodat de gemeentelijke belangen beter geborgd worden bij de grootschalige ontwikkeling van het gebied. Bovendien is het onze taak voortgang te realiseren in de uitwerking van diverse plannen; bestemmings-, ontwikkel- en bouwplannen. Circa eenvijfde van het Delftse grondgebied wordt ingenomen door de TU of TU-gerelateerde activiteiten. Binnen het oude TU-gebied is sprake van een grote herontwikkelingsopgave, waarbij oude TU-gebouwen - vaak met monumentale status - worden omgevormd tot appartementen en studentenwoningen. Aan de zuidkant van Delft komt het 120 hectare grote Technopolis Innovation > > Park. Hier krijgt de Research- & Developmentsamenwerking tussen de universitaire en zakelijke wereld vorm. De ontsluiting wordt verbeterd met de aanleg van een tramlijn. Discussies op hoogbestuurlijk niveau over ontwikkelingsstrategieën worden afgewisseld met concrete vragen over de boogstralen van de tramlijn. Met haar multidisciplinaire karakter en de verschillende fasen waarin projectonderdelen zich bevinden, is het gebiedsmanagement voor de TU-wijk een opdracht met vele kanten. Discussies op hoogbestuurlijk niveau over ontwikkelingsstrategieën worden afgewisseld met concrete vragen over de boogstralen van de tramlijn. Er zijn onderdelen die nog moeten opstarten en gedeelten die al in uitvoering zijn. Samen met de gemeente ontwikkelen we een proces waarbij er een stevige publiek private constructie wordt gebouwd. Hierbij helpt het dat we enerzijds goed bekend zijn met gemeentelijke werkwijzen, belangen en ambities en anderzijds de taal van projectontwikkelaars goed verstaan. 33

18 > Binnen het project Minder Vrijblijvend Mobiliteitsmanagement is APPM als procesmanager de smeerolie tussen betrokkenen. Overigens zonder de inhoud uit het oog te verliezen; we maken ons de taal eigen en hebben verstand van zaken. 34 Procesmanagement op complex beleidsdossier Terugdringen van autogebruik; Hoe doe je dat!? Minder Vrijblijvend Mobiliteitsmanagement is een initiatief van het ministerie van Verkeer & Waterstaat en het Inter Provinciaal Overleg (IPO). Trekker van het project is de provincie Noord-Holland (namens het IPO). Aanleiding is het feit dat met mobiliteitsmanagement - het op een slimme manier omgaan met verplaatsingen en wijzen van vervoer - tot nu toe nogal vrijblijvend is omgegaan. Binnen de ene gemeente spannen overheid en bedrijven zich enorm in om het autogebruik te doen dalen, terwijl in de volgende gemeente niets van de grond komt. En dat terwijl naar het oordeel van V&W en VROM mobiliteitsmanagement een belangrijke bijdrage kan leveren aan het oplossen van de bereikbaarheids- en milieuproblematiek. De projectgroep moet voorstellen doen om een einde te maken aan die > > vrijblijvendheid. De opdracht is in tweeën gesplitst: In juni 2006 moeten er voorstellen liggen die invulling geven aan de al bestaande regelgeving in de Wet Milieubeheer. Het voorstel is bedrijven maatregelen te laten treffen in het kader van mobiliteitsmanagement, zoals telewerken, een fiets-van-dezaak of collectieve bedrijfsauto s. De te treffen maatregelen kan het bedrijf zelf kiezen uit een keuzelijst. Bedrijven worden in het voorstel afgerekend op de mate waarin ze alternatieven voor autogebruik voor woon-werkverkeer aanbieden aan hun personeel, en dus niet op de mate waarin medewerkers daar gebruik van maken. Zo worden ze verplicht hun personeel te verleiden. Hierdoor wordt een praktische, gebruikersvriendelijke toepassing gecreëerd, die bovendien een forse reductie van de administratieve rompslomp voor bedrijven betekent. Tussen juni en december 2006 moet de projectgroep innovatieve organisatievormen bedenken om de regelingen toe te passen. Bovendien moet de projectgroep aangeven hoe mobiliteitsmanagement verder gestimuleerd kan worden. 35

19 projectmanager infrastructuur (m/v) management adviseur (m/v) Grenzeloos vertrouwen in de mensen die bij appm in dienst zijn. Dat vertrouwen blijkt uit de grote mate van vrijheid en verantwoordelijkheid die je bij appm krijgt en neemt. Doordat er sprake is van een hechte band met alle collega s kunnen we als bureau ongelooflijk veel aan. In de tien jaar dat appm bestaat zijn we gegroeid tot een bureau dat een naam heeft te verliezen op het gebied van management, managementadvies en training. Dit alles in de wereld van infrastructuur, ruimtelijke ontwikkeling en vastgoed. De 50 appmers zijn zonder uitzondering deskundig, enthousiast en nuchter. Op een plezierige manier met elkaar werken aan de meest aansprekende projecten en opdrachten in Nederland is onze ambitie. Als je in bent voor verandering en je denkt dat je een bijdrage kunt leveren aan de verdere ontwikkeling van het bureau en daarmee van je zelf, laat dan meer van je weten. met mooie mensen mooie dingen doen hoofddorp appm.nl zoetermeer

20 Colo fon NUMMER 4 JAARGANG 2 JUNI 2006 UITGAVE APPM Management Consultants REDACTIE Piet Brandjes Monique Nales Frank van Vliet Pepijn van Wijmen TEKST Vincent Westzaan en Hettie Graafland, Movement VORMGEVING 52 graden noorderbreedte DRUKWERK Druno en Dekker PRODUCTIE Movement Alles uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of overgenomen als er voor publicatie schriftelijke toestemming van de redactie is.

21 Spicalaan 8 t boxx@appm.nl 2132 JG Hoofddorp f Röntgenlaan 19c t info@appm.nl 2719 DX Zoetermeer f