Luister naar de muziekfragmenten en verbind de juiste bezetting met elk orkest.

Transcriptie

1 Met z n allen samen! Toeters en kloppers Er zijn drie soorten orkesten die enkel uit blazers en slagwerk bestaan. Samen worden deze orkesten hafabra genoemd, naar de eerste letters van hun naam. Luister naar de muziekfragmenten en verbind de juiste bezetting met elk orkest. harmonieorkest A koperblazers, saxofoons en slagwerk fanfare B koperblazers en slagwerk brassband C houtblazers, koperblazers en slagwerk Strijken maar! Een strijkorkest bestaat enkel uit strijkinstrumenten, dus 1 e en 2 e violen, altviolen, celo s en contrabassen. Hieronder vind je het begin van een partituur voor strijkorkest. Vul de juiste sleutels aan. Wat betekent con sord.? Een strijkkwartet bestaat uit twee violen, een altviool en een cello. Schubert: Strijkkwartet nr.14: II. Andante con moto Wat betekent:

2 pizz.

3 Alles bij elkaar In een symfonisch orkest zitten strijkers, houtblazers, koperblazers en slagwerk. Geef op de afbeelding elke instrumentengroep een andere kleur. Strijkers Houtblazers Koperblazers Slagwerk Op de volgende bladzijde zie je een stuk van de directiepartituur van Pomp and circumstance Marches nr.1. Schrijf de nederlandse vertaling van alle instrumenten erbij en duid de instrumentengroepen aan met een haak.

4 Verklaar de volgende tekens uit de partituur: sf: : :

5 Hieronder zie je een ander fragment uit hetzelfde stuk. Duid aan welke instrumenten de melodie spelen.

6 Welke instrumenten spelen de melodie? In welke toonaard staat dit stuk? Waarom hebben niet alle instrumenten dezelfde voortekening? Transponerende instrumenten Bij een aantal instrumenten klinkt er een andere noot dan er geschreven staat. Bij velen van hen klink alles bijvoorbeeld één toon lager dan wat er op de partituur staat. Dit noemen we transponerende instrumenten. Wie? Vooral hout- en koperblazers zijn transponerend. De belangrijkste transponerende instrumenten zijn: de klarinet, de saxofoon, de trompet, de cornet en de hoorn. Hoe werkt het? Als een instrument in sib staat (zoals bijvoorbeeld de klarinet), dan klinkt er een sib als de klarinet een do speelt. Wat er klinkt is dus één toon lager dan de genoteerde muziek. Dus kan je deze tabel aanvullen: Notatie Do Mi Lab Fa Klank Sib De componist moet voor een instrument in si mol de hele partij dus een toon hoger schrijven. Meestal wordt voor stemming van een instrument de letterbenaming van de noot gebruikt. De klarinet staat dus in Bes. Een altsaxofoon staat in Es (= ). De toon zal dus een lager klinken. Er bestaat ook een klarinet in Es. Hier is de klank hoger dan de notatie. Dit instrument zal dus een hoger klinken dan wat er genoteerd staat. Waarom? Vroeger hadden instrumenten veel minder kleppen en ventielen, waardoor ze veel minder noten konden spelen. Instrumentisten hadden voor elke toonaard een ander instrument, waardoor ze op elk instrument andere grepen moesten instuderen. Dit was een enorme klus, daarom liet men de componisten het werk doen: bij transponerende instrumenten blijven de grepen hetzelfde, maar de klank verandert.

7

8 Op de volgende bladzijde zie je een fragment uit de Bolero van Maurice Ravel. Welk instrument speelt hier de melodie? 1. Uit de voortekening kan je de stemming van dit instrument afleiden: 2. Welke noot klinkt er als het instrument een do speelt? Hoeveel tonen lager klinkt het in vergelijking met de notatie? 3. In welke toonaard staat het fragment? 4. Tel nu het gevonden interval bij vraag 2 op bij de gevonden toonaard als het instrument hoger klinkt, of trek het er van af als het instrument lager klinkt. Welke voortekening heeft de nieuwe toonaard? Toonaard: Voortekening: 5. Transponeer het stuk nu omhoog als het instrument hoger klinkt, omlaag als het instrument lager klinkt. Je moet hier nog geen rekening houden met wijzigingstekens. 6. Pas wijzigingstekens die bij de noten staan aan (niet de wijzigingstekens aan de sleutel, want we gebruiken al een nieuwe voortekening). Schrijf hieronder de melodie zoals ze zal klinken (eerste vier maten): Transponeer hieronder de partij van de eerste viool uit Pomp and circumstances nr.1 voor een altsaxofoon in Es. 1. In welke toon staat het instrument? 2. Welke noot klinkt er als het instrument een do speelt? Hoeveel tonen lager klinkt het in vergelijking met de notatie? 3. In welke toonaard staat het fragment? 4. Tel nu het gevonden interval bij vraag 2 op bij de gevonden toonaard als het instrument lager klinkt, of trek het er van af als het instrument hoger klinkt. Welke voortekening heeft de nieuwe toonaard? Toonaard: Voortekening:

9 5. Transponeer het stuk nu omhoog als het instrument lager klinkt, omlaag als het instrument hoger klinkt. Je moet hier nog geen rekening houden met wijzigingstekens. 6. Pas wijzigingstekens die bij de noten staan aan (niet de wijzigingstekens aan de sleutel, want we gebruiken al een nieuwe voortekening).