Voor polyfone muziek bestaan er een aantal specifieke vormen. De belangrijkste daarvan zijn de canon en de fuga.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voor polyfone muziek bestaan er een aantal specifieke vormen. De belangrijkste daarvan zijn de canon en de fuga."

Transcriptie

1 Polyfone muziek Inleiding Polyfonie is een Grieks woord dat letterlijk veel klank betekent. Het wordt gebruikt voor meerstemmige muziek waarbij elke stem zelfstandig is. Er is dus niet één melodie met begeleidende stemmen, zoals dit bij homofone muziek het geval is. De meeste polyfone muziek stamt uit de renaissance. Maar de man die als het grote genie van de polyfonie gezien wordt, leefde in de barok: Johann Sebastian Bach. Hij slaagde erin om de polyfonie, die horizontaal (stem per stem) gedacht wordt, te verbinden met functionele harmonie, wat verticaal gedacht wordt (nl. welke noten samen klinken). Voor polyfone muziek bestaan er een aantal specifieke vormen. De belangrijkste daarvan zijn de canon en de fuga. De canon Bij een canon zijn alle stemmen hetzelfde, maar ze vallen op een verschillend moment in, zodat ze door elkaar klinken. Iedereen kent wel een canon, denk maar aan Broeder Jakob, of Mijn haan is dood. Maar een canon hoeft niet zo eenvoudig te zijn als deze liedjes. De tweede stem mag ook hoger of lager gespeeld of gezongen worden. Zo spreekt men van een canon in de kwint, wanneer er een kwint verschil is tussen de eerste en de tweede stem. Nog een heel aantal andere variaties zijn toegestaan in de canon. De tweede stem mag bijvoorbeeld de melodie van achteren naar voren zingen. Dit noemt men een kreeftscanon. Deze en andere variaties werden vooral in de renaissance toegepast. Luistervoorbeelden: Summer is icumen in: Dit Engels lied uit de 13 e eeuw is de oudst teruggevonden canon. Johann Sebastian Bach: Goldberg-Variationen: Var.27: Canone al nona Volgens een oude biografie zou Bach de Goldberg-Variaties geschreven hebben voor derussische ambassadeur, graaf Hermann Carl von Keyserlingk, die aan slapeloosheid leed. Telkens als hij niet kon slapen, moest zijn clavecinist, Johann Gotlieb Goldberg, enkele van deze variaties spelen. De graaf was zo blij met de compositie, dat hij Bach een gouden beker, gevuld met honderd Louis d Or schonk. Of het verhaal waar is, is niet bekend.

2

3 De fuga Bekijk het filmpje: how to write a fugue. Wanneer werden de eerste fuga s geschreven? O 15 e eeuw O 16 e eeuw O 17 e eeuw O 19 e eeuw Waarom wordt er zo veel door elkaar gepraat in het filmpje? Wat is een fuga? Het woord fuga komt van fugare. De verschillende stemmen jagen elkaar achterna en vluchten voor elkaar. Een fuga is steeds gebaseerd op een thema, dat in alle stemmen terugkeert. Een fuga heeft een ABA -vorm: het eerste deel is de expositie, dan komt de doorwerking en tot slot de reprise. Expositie In de expositie wordt het thema voorgesteld. Eén van de stemmen speelt het thema. Een tweede stem antwoordt daarop met zijn versie van het thema: dit is hetzelfde als dat van de eerste stem, maar een kwint lager of een kwart hoger (dus de dominant). De eerste versie van het thema noemen we dux, de tweede versie comes. Ook de andere stemmen volgen met het thema, waarbij dux en comes elkaar steeds afwisselen. Nadat de eerste stem het thema gespeeld heeft, houdt ze niet op. Terwijl de tweede stem het thema speelt, speelt de eerste stem een tegenmelodie. Dit wordt het tegenthema genoemd. Deze melodie wordt ook overgenomen door de andere stemmen, maar moet niet altijd strikt hetzelfde zijn. Soms is er tussendoor een stukje zonder thema, dat noemen we een divertimento. Doorwerking Ook in dit deel komt het thema terug, maar vaak slechts in één stem, of zelfs maar voor een deel. De tonaliteit van het thema verandert hier voortdurend. Hier kom je ook regelmatig divertimenti tegen, zonder thema. Het thema kan ook op een gevarieerde manier terugkomen. Enkele mogelijkheden zijn: - omkering: de intervallen worden omgekeerd. Zo wordt een stijgende terts hier een dalende terts. - kreeftgang: het thema wordt van achter naar voren gespeeld. - vergroting of verkleining: de notenwaarden worden allemaal dubbel zo lang of dubbel zo kort.

4 Reprise Het thema komt weer in alle stemmen achter elkaar voor. Dit moet niet in dezelfde volgorde gebeuren als in de expositie. Wel staan ze weer in de hoofdtoonaard. Vaak komen de thema s nu sneller achter elkaar: de tweede stem begint al met het thema voor de eerste stem ermee klaar is. Dit noemen we een stretto. Wat ook vaak voorkomt als slot is een pedaalnoot: de bas houdt de hele tijd dezelfde noot aan, terwijl de andere stemmen het thema nogmaals aanheffen. Oefeningen 1. John Rutter: Banquet Fugue Luister naar deze fuga. In welke volgorde hoor je stemmen invallen in de expositie? 2. Ernst Toch: Fuge aus dem Geographie Duid de volgende zaken aan op de partituur: expositie, doorwerking, reprise in de expositie: thema s, tegenthema s één divertimento één thema in vergroting In welke volgorde vallen de stemen in in de expositie? 3. Leonard Bernstein: Symphonic Dances from West Side Story: Cool Fugue Volg mee op de partituur en duid de thema s en tegenthema s aan. In de expositie zijn er vier thema-inzetten. Welke instrumentengroep speelt wanneer het thema? Vul het schema aan met: houtblazers (H), koperblazers (K) of strijkers (S). 1 e thema-inzet 2 e thema-inzet 3 e thema-inzet 4 e thema-inzet Thema: Thema: Thema: Thema: Tegenthema: Tegenthema: Tegenthema: en Wat is er in de expositie anders dan in de meeste fuga s? 4. J.S. Bach: fuga in sol klein uit Das Wohltemperierte Klavier I. Duid aan op de partituur: expositie, doorwerking, re-expositie. in de expositie: dux, comes, tegenthema in de doorwerking: thema s, tegenthema s in de re-expositie: dux, comes, tegenthema

5 Doe het zelf! Maak een driestemmige spreekkoorfuga. De tekst Kies een onderwerp voor je fuga. Hieronder vind je enkele ideeën, maar het mag ook iets helemaal anders zijn. voetbalploegen dieren popartiesten spreekwoorden muziekinstrumenten een gedicht... Maak binnen dit onderwerp drie korte stukjes tekst. Het ritme Kies een maatsoort. Verzin bij elk stuk tekst een ritme. Elk stukje moet exact even lang duren. De structuur Expositie Kies een van de drie stukjes als thema, een ander als tegenthema. Plaats de stukjes als volgt: 1 e stem thema tegenthema derde stukje 2 e stem rust thema tegenthema 3 e stem rust rust thema De stemmen mogen ook in een andere volgorde invallen. Als je wil en nog inspiratie hebt, kan je tussen de tweede en de derde inzet (dus tussen de tweede en derde kolom op het schema), of aan het einde nog een divertimento toevoegen. Dit is een kort stukje, waarin het thema niet voorkomt. Hierin kan je dus je zin doen! Doorwerking In de doorwerking komen fragmenten uit het thema of het tegenthema terug, maar er wordt ook nieuw materiaal gebruikt. Het thema wordt vaak vervormd: in kreeft (van achter naar voor), in verbreding (alle notenwaarden worden dubbel zo lang), of in verkorting (alle notenwaarden worden dubbel zo kort). Re-expositie Hier komt in alle stemmen het thema terug. Vaak gebeurt dit in stretto: de tweede stem begint al met het thema voordat de eerste klaar is. Verzin ook een krachtig einde. Denk in alle onderdelen ook aan de dynamiek. Doordat bij deze polyfone vorm alles door elkaar klinkt, is het zeker niet interessant om alles altijd even luid te laten klinken! De uitvoering Leer je fuga met drie uitvoeren!

6 Titel: Componisten:

7

MUZIEK EN WISKUNDE: samen klinkt het goed! INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF

MUZIEK EN WISKUNDE: samen klinkt het goed! INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF LES 1 INTERVALLEN: KWINT EN OCTAAF Basis notenleer We hebben 7 notennamen: do re mi fa- sol la si (-do) Deze notennamen kunnen we ook wel in letters weergeven: C D E F G A B (-C) Als we dan terug bij do

Nadere informatie

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D De variatievorm Stel: je hebt een thema geschreven waar je erg tevreden over bent. Of je vindt een bestaand liedje prachtig. Dan kan je hierop variaties schrijven: je verandert het tempo, het ritme, de

Nadere informatie

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange

Nadere informatie

1643) 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad. Analyse door Stan Kuunders,

1643) 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad. Analyse door Stan Kuunders, Canzon Terza G. Frescobaldi (1583-1643) 1643) Analyse door Stan Kuunders, www.degitarist.nl Index 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad Introductie G.

Nadere informatie

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2002-I

Eindexamen Muziek vwo 2002-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Josquin des Prez - Tu solus qui facis mirabilia 1 maat 6: een mol voor de e 2 parallel 3 per haak 1 4 A 5 stemparen

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2001-I

Eindexamen Muziek havo 2001-I Eindexamen Muziek havo 00-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt punt toegekend. Anoniem Ic sach in enen rozengaerde Maximumscore 3 twee van de volgende: blokfluit; niet

Nadere informatie

Toonhoogte. Toonaarden Groot of klein

Toonhoogte. Toonaarden Groot of klein Toonhoogte Een klank ontstaat door trilling. Een snaar, een riet, een trommelvel, wordt aan het trillen gebracht, en deze trilling doet ook luchtdeeltjes trillen, waardoor het geluid zich voortplant. Hoe

Nadere informatie

SOLFEGE GEHOORVORMING

SOLFEGE GEHOORVORMING SOLFEGE GEHOORVORMING TIPS & TRICKS ArtEZ Conservatorium Reinier Maliepaard 1 INHOUDSOPGAVE 1. intervallen 2. toonladders 3. melodie 4. meerstemmigheid 5. horen en lezen ArtEZ Conservatorium Reinier Maliepaard

Nadere informatie

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend.

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. C. Monteverdi - Beatus vir 1 2 toonsoort: van majeur naar mineur 1 maatsoort: van tweedelig naar driedelig 1 3 één

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGENBOEK. Naam:...

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGENBOEK. Naam:... Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGENBOEK L3 Naam:.... INHOUDSTABEL A. HERHALING GROTE EN KLEINE TERTSTOONLADDERS... 3 B. GROTE EN KLEINE TERTSTOONLADDERS MET # EN B... 4 C. DE KLEINE TERTSTOONLADDER

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo 2007-I

Eindexamen muziek vwo 2007-I Beoordelingsmodel J.H. Schein - Da Jakob vollendet hatte 1 maximumscore 1 één van de volgende: Soms is het (eerste) interval stijgend, soms dalend. Soms is het interval een secunde, soms een terts. ook

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2003-I

Eindexamen Muziek vwo 2003-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Orlandus Lassus - Osculetur me 1 onderdeel 4 2 twee van de volgende: Het onderdeel is volledig achtstemmig. Er wordt

Nadere informatie

Examen HAVO. Muziek. Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. Tijdvak 1 Woensdag 26 mei uur. Opgavenboekje. Examennummer ... Naam ...

Examen HAVO. Muziek. Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. Tijdvak 1 Woensdag 26 mei uur. Opgavenboekje. Examennummer ... Naam ... Muziek Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 6 mei 900 110 uur 19 99 Opgavenboekje Examennummer Naam Dit examen bestaat uit 59 vragen Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel

Nadere informatie

C. Monteverdi - Beatus vir

C. Monteverdi - Beatus vir C. Monteverdi - Beatus vir cd1 track 2 De vragen 1 t/m 9 gaan over een compositie voor zesstemmig koor met instrumentale begeleiding van Claudio Monteverdi (1567-1643). Ter oriëntatie hoor je het begin

Nadere informatie

Begintermen Basiscursus 1

Begintermen Basiscursus 1 Begintermen Basiscursus 1 noten kunnen lezen en benoemen in de vioolsleutel, met kruisen en mollen notenwaarden en rusten van hele t/m zestiende kunnen lezen en benoemen inzicht hebben in maatsoorten:

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2004-I

Eindexamen Muziek havo 2004-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. T. Susato - Pavane en Gaillarde La Donna 1 eerste zin: gamba( s); ook goed: (bas)vedel(s) 1 herhaling: blokfluit(en)

Nadere informatie

Toelatingsexamen LUISTERVAARDIGHEDEN

Toelatingsexamen LUISTERVAARDIGHEDEN ANTWOORDEN Toelatingsexamen blad Conservatorium Utrecht - Bmus-klassiek LUISTERVAARDIGHEDEN 206 OPDRACHT : omcirkel het voorgespeelde fragmentje A B 2A 2B A B 4A 4B OPDRACHT 2: geef de maatsoort van de

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo 2006-I

Eindexamen muziek vwo 2006-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. L. van Beethoven - Symfonie no. 4, deel 1 1 terts 2 per noot 1 3 1 hele orkest; ook goed: strijkinstrumenten,

Nadere informatie

Eindexamen vwo muziek I

Eindexamen vwo muziek I Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. A. Bruckner - Symfonie nr. 4, deel 1 1 maximumscore 1 één van de volgende: tremolo het snel op een snaar heen en weer bewegen

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur Muziek Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Dinsdag juni.0 6.00 uur 9 99 Opgavenboekje Examennummer... Naam... Dit examen bestaat uit 54 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven

Nadere informatie

Luister naar de muziekfragmenten en verbind de juiste bezetting met elk orkest.

Luister naar de muziekfragmenten en verbind de juiste bezetting met elk orkest. Met z n allen samen! Toeters en kloppers Er zijn drie soorten orkesten die enkel uit blazers en slagwerk bestaan. Samen worden deze orkesten hafabra genoemd, naar de eerste letters van hun naam. Luister

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p.

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p. Hagelandse Academie voor Muziek en Woord OEFENINGEN BOEK L2 NAAM:... Hagelandse Academie voor Muziek en woord - AMV L 2 - Oefeningenboek p. 1 Oefenblad 1 Wijzigingstekens 3-4 Oefenblad 2 Hele en halve

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2008-I

Eindexamen muziek havo 2008-I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. C. Monteverdi - Altri Canti d Amor 1 maximumscore 2 chitaronne/luit 1 viool / (viola da) gamba 1 2 maximumscore

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2002-I

Eindexamen Muziek havo 2002-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. T. Tomkins - Too much I once lamented 1 inzet 1: alt 1 inzet 3: sopraan 1 2 la-men-ted; ook goed: la-men-ted 3 parallel

Nadere informatie

De fuga en de gitaar. Pieter Belmans. Mortsel, 2017

De fuga en de gitaar. Pieter Belmans. Mortsel, 2017 De fuga en de gitaar Pieter Belmans Mortsel, 2017 Composers have been trying to find complicated equations into which like a common denominator these tidbits will fit. In fact, there is some part of almost

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni uur Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Examen VWO Opgavenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 20 juni 10.00 12.30 uur 20 03 Examennummer... Naam... Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

In Evacuate the dancefloor van Cascada wordt een langer motief gebruikt. Meteen daarna wordt een variatie gespeeld.

In Evacuate the dancefloor van Cascada wordt een langer motief gebruikt. Meteen daarna wordt een variatie gespeeld. Naam:.... Klas:. Herhalen is iets nog een keer spelen zonder er iets aan te veranderen. Als je in een muziekstuk het motief alleen maar herhaalt, wordt het wel een beetje saai. Daarom maakt een componist

Nadere informatie

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken;

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; River flows Yiruma Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; - dat het eigenlijk uit 2 thema s bestaat waarop gevarieerd wordt - de basistheorie

Nadere informatie

Gehoor AMV1. deel 1. mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust. Cecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/ :11:48

Gehoor AMV1. deel 1. mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust. Cecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/ :11:48 Gehoor MV1 deel 1 of mi sol la vierde noot 2 achtste noten vierde rust 1 ecilia Gehoor deel1.indd 1 18/06/2014 10:11:48 Naam: Oefening 1 Welke prent past bij de muziek? Welke niet? lfred Schnittke Geboren:

Nadere informatie

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent?   1. Singer Songwriter 1 Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo

Nadere informatie

1. Kies 2 tot 5 klanken die je met je lichaam kan maken. Noteer ze hier:

1. Kies 2 tot 5 klanken die je met je lichaam kan maken. Noteer ze hier: De sonatevorm 1. Kies 2 tot 5 klanken die je met je lichaam kan maken. Noteer ze hier: 2. Kies een maatsoort: Noteer indien nodig de ritmetabel van die maatsoort op een kladblad. 3. Schrijf een thema van

Nadere informatie

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding LEERLINGENHANDLEIDING Inleiding Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling De dag- en nachtegaal. Dit jeugdconcert wordt gespeeld door een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. De muziek

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo I

Eindexamen muziek vwo I F. Schubert - Wohin? cd 1 track 2 Dit vragenblok gaat over het lied Wohin? uit de liederencyclus Die schöne Müllerin van Franz Schubert (1797-1827). Deze cyclus, op gedichten van de Duitse dichter Wilhelm

Nadere informatie

Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek

Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek SOLFÈGE A / B Solfège A: klassikaal a. het herkennen/noteren van een aantal intervallen, drie- en vierklanken (in functionele liggingen) met

Nadere informatie

STEAM pedagogie: muziek, wetenschappen, wiskunde en engineering versterken elkaar

STEAM pedagogie: muziek, wetenschappen, wiskunde en engineering versterken elkaar STEAM pedagogie: muziek, wetenschappen, wiskunde en engineering versterken elkaar MIEKE SCHUERMANS JEROEN VANESSER RENAAT FRANS Expertisecel Art of Teaching, VakdidactiekUC Leuven-Limburg, Campus Diepenbeek

Nadere informatie

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend.

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Muziek havo 2-II 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt punt toegekend. Alfonso El Sabio Santa Maria, strela do dia unisono 2 de noot e 3 noten voorteken 2 4 maat 3, derde

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2005-I

Eindexamen muziek havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. J.H. Schein - Wir gläuben all an einen Gott een kruis voor de twee lage c s per voorteken 2 unisono 3 Het al

Nadere informatie

Eindexamen havo muziek 2013-I

Eindexamen havo muziek 2013-I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Andrew Lloyd Webber - Evita, Rainbow High 1 maximumscore 1 2e gedeelte: regel 3 3e gedeelte: regel 5 4e gedeelte:

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo I

Eindexamen muziek vwo I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. F. Schubert - Wohin? 1 maximumscore 1 (a) - a - b - a - a 2 maximumscore 2 veel korte notenwaarden / triolen (of

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

sample G = sol Let op volgende zaken:

sample G = sol Let op volgende zaken: Inhoud 1. de toonladder van do 4 2. de intervallen 9 3. de wondere wereld der drieklanken 11 4. diatonische harmonie 14 5. pentatonieken 18 6. de wonderbaarlijke geschiedenis van I, IV en V 22 7. wat kan

Nadere informatie

Pierre Boulez Vertalingen Etty Mulder Op de grens met het vruchtbare land 1955/1966 Het vruchtbare land 1989/1995

Pierre Boulez Vertalingen Etty Mulder Op de grens met het vruchtbare land 1955/1966 Het vruchtbare land 1989/1995 Pierre Boulez Vertalingen Etty Mulder Op de grens met het vruchtbare land 1955/1966 Het vruchtbare land 1989/1995 CONCEPT/inventaris ; het Grensgebied Het vruchtbare land van Pierre Boulez en Paul Klee

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2002-I

Eindexamen Muziek vwo 2002-I Josquin des Prez - Tu solus qui facis mirabilia cd1-track 2 De vragen 1 t/m 9 zijn gebaseerd op een vierstemmige, vocale compositie van Josquin des Prez (1445 1521). Je hoort het begin drie keer. De baspartij

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. snaredrum: kwartnoten 1 hi-hat: achtste noten 1

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. snaredrum: kwartnoten 1 hi-hat: achtste noten 1 Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Blok 1 The Cat Empire - Two Shoes 1 maximumscore 1 trompet 2 maximumscore 2 snaredrum: kwartnoten 1 hi-hat: achtste noten 1 3

Nadere informatie

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel A. Basisschema voor de analyse van de partituur 1. Macroscopisch A. Componist 1. Historische

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2007-I

Eindexamen muziek havo 2007-I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Twee liederen uit een Haarlems liedboek uit 1643 1 maximumscore 1 tweestemmig 2 maximumscore 1 a a b Opmerking:

Nadere informatie

Examen VWO. Muziek (oude stijl en nieuwe stijl)

Examen VWO. Muziek (oude stijl en nieuwe stijl) Muziek (oude stijl en nieuwe stijl) Examen VWO Opgavenboekje Examennummer Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs... Naam... Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij. Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.

Nadere informatie

Tips voor gehoortraining

Tips voor gehoortraining Tips voor gehoortraining Doel Gehoortraining is nooit doel op zich, maar staat in dienst van je ontwikkeling tot musicus. Gehoortraining geeft daarvoor de noodzakelijke en fundamentele ondersteuning. Bij

Nadere informatie

Anouk Platenkamp 2015

Anouk Platenkamp 2015 Wat als een sessie overleven niet meer genoeg is? Anouk Platenkamp In het artikel hoe overleef ik een sessie? heb je kunnen lezen over de eerste stappen om mee te spelen met een sessie. We hebben gekeken

Nadere informatie

samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer

samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer Werkblad C Les 1 Naam:.. enkelvoudig bovenste cijfer is 2 of samengesteld bovenste cijfer is 4 of meer regelmatig onregelmatig 2-delig (binair) -delig (ternair) 2 2 2 2 4 8 2 4 8 4 4 4 6 6 12 4 2 8 4 8

Nadere informatie

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN INHOUDSOPGAVE TEMPO AANDUIDINGEN... 3 INTERVALLEN... 4 MAATSOORTEN EN RITME TRIOLEN... 5 MAATSOORTEN EN RITME - SYNCOPEN... 6 MAATSOORTEN EN RITME - HET SWINGRITME...

Nadere informatie

DIDACTISCH LESMATERIAAL & DIDACTISCH TIPS TOOLBOX

DIDACTISCH LESMATERIAAL & DIDACTISCH TIPS TOOLBOX DIDACTISCH LESMATERIAAL & DIDACTISCH TIPS TOOLBOX Musix rond Vier weverkens LES 1: (bijlagen 1,2 > deze kunnen ev. Via smartboard worden geprojecteerd ) Viva voce aanleren 1 ste strofe Vier weverkens (Kaderen

Nadere informatie

Les 2. Wat ga je leren in deze tweede les?

Les 2. Wat ga je leren in deze tweede les? Les 2 Wat heb je al geleerd? Je weet dat het toetsenbord van een orgel een klavier heet en dat de toetsen namen hebben. Als iemand je een letter van a tot en met g noemt, kun je daarbij de bijbehorende

Nadere informatie

Musical. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw:

Musical. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw: Lessuggestie bovenbouw: Musical Lesdoelen: De kinderen leren welke aspecten van muziek er aan bod komen in een musical. De kinderen leren dat samenzang het zingen van meer stemmen (noten) tegelijk is en

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl)

Correctievoorschrift HAVO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs 0 0 Tijdvak Inzenden scores Uiterlijk op 30 mei de scores van de alfabetisch eerste tien kandidaten per

Nadere informatie

Bijlage C/D-theorie. receptieve vorming

Bijlage C/D-theorie. receptieve vorming Bijlage C/D-theorie receptieve vorming 1 2 MELODISCHE VORMGEVING Een muziekstuk zit niet willekeurig in elkaar, het verloop en de onderdelen worden allemaal zeer bewust uitgedacht. Net zoals een schilder

Nadere informatie

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750.

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Barok 1. Wanneer? De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Wat bestond er al? Scheepvaart. Verre afstanden moesten per boot afgelegd worden. Zelfs de duikboot bestond

Nadere informatie

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A.

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A. blz. 1 Toonhoogte a Eeuwen lang hebben mensen gezocht naar een goede manier om muziek op te schrijven. De eerste voorbeelden van genoteerde muziek komen uit de 9e eeuw. Deze vorm van muziekschrift was

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2002-I

Eindexamen Muziek havo 2002-I T. Tomkins - Too much I once lamented cd1-track 2 De vragen 1 t/m 9 gaan over een vijfstemmig madrigaal van Thomas Tomkins (1572 1656). De inhoud van de tekst is in het kort: Een man die lange tijd door

Nadere informatie

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme Impressionisme Wanneer? Aan het einde van de negentiende eeuw lopen verschillende stijlen door elkaar. Je had de postromantiek in Duitsland, die verder gingen in romantische stijl met vooral Wagner als

Nadere informatie

Eindexamen havo muziek I

Eindexamen havo muziek I Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. A. Copland - An outdoor overture 1 maximumscore 2 veel koper slagwerk (bekkens / pauken) sterk / forte / fortissimo met accenten

Nadere informatie

Module 3e. Algemene muziekleer, componeren en gehoortraining met Music Ace

Module 3e. Algemene muziekleer, componeren en gehoortraining met Music Ace Module 3e Algemene muziekleer, componeren en gehoortraining met Music Ace Studielast: 4-14 uur. Doel: Leren omgaan met dit softwarepakket of onderdelen ervan (zoals het Doodle pad om mee te componeren).

Nadere informatie

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Tijdvak 2

Correctievoorschrift VWO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Tijdvak 2 Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs 20 03 Tijdvak 2 300035 CV36 Begin 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld

Nadere informatie

De opbouw van notenladders

De opbouw van notenladders De opbouw van notenladders Door Dirk Schut Voorwoord Iedereen kent de notennamen wel: a, bes, b, c, cis, d, es, e, f, fis, g en gis, maar wat stellen deze namen voor en waarom vinden we juist deze noten

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO. Muziek. Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. Tijdvak 2

Correctievoorschrift HAVO. Muziek. Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. Tijdvak 2 Muziek Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs 20 00 Tijdvak 2 00004 CV36 Begin Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen

Nadere informatie

ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 2017

ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 2017 ANTWOORDBLAD D-EXAMEN THEORIE 017 LUISTERVRAGEN Je hoort vier drieklanken. Geef aan of ze majeur, mineur, overmatig of verminderd zijn Punten 1 1. majeur mineur overmatig verminderd. majeur mineur overmatig

Nadere informatie

Examen HAVO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl)

Examen HAVO. Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Muziek (nieuwe stijl en oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Vrijdag 22 juni 14.00 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2010 - I

Eindexamen muziek havo 2010 - I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Josquin Desprez - Adieu mes Amours 1 maximumscore 1 tenor 2 maximumscore 1 luit ook goed: gitaar 3 maximumscore

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO. muziek

Correctievoorschrift HAVO. muziek muziek Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs 20 04 Tijdvak 1 inzenden scores Verwerk de scores van de alfabetisch eerste tien kandidaten per school in het programma Wolf of vul

Nadere informatie

Piramide 4: muzische vorming

Piramide 4: muzische vorming Piramide 4: muzische vorming Muziek 1. Welkom Kriebels - De kinderen kunnen spontaan vakantieherinneringen ophalen. - De kinderen kunnen herkenbare passages vergelijken met situaties uit hun leefwereld.

Nadere informatie

ZINGEN BRAINSTORM MET DE KLAS BELANGRIJK BIJ DE KEUZE VAN EEN LIED

ZINGEN BRAINSTORM MET DE KLAS BELANGRIJK BIJ DE KEUZE VAN EEN LIED ZINGEN Zang mag niet ontbreken in de BZTband XXL! Daarom zijn we op zoek naar een klas die graag samen zingt. Zing je al vaak met je klas, dan kun je meteen aan de slag. Zo niet, dan heb je hopelijk iets

Nadere informatie

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij muziek. Muziek en auteursrecht

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij muziek. Muziek en auteursrecht Werkblad Auteursrecht bij muziek Muziek en auteursrecht Wanneer je een liedje op de radio hoort, luister je naar de zanger of zangeres die het liedje zingt. Maar wist je dat er heel veel mensen meewerken

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo I

Eindexamen muziek havo I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. G. Bouzignac - Noe Pastores 1 A 2 maximumscore 1 motief 1, 1, 2 3 maximumscore 2 1e gedeelte: steeds groepjes van

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2004-I

Eindexamen Muziek vwo 2004-I 4 Beoordelingsmodel J.P. Rameau - Les Indes Galantes, 4e acte, scène 6 1 fagot 2 3 4 twee van de volgende: gebruik van langere notenwaarden zachter gezongen deels op gelijke toonhoogte eerst alleen sopraan,

Nadere informatie

MUZIEK IN DE LAGERE SCHOOL EERSTE KLAS

MUZIEK IN DE LAGERE SCHOOL EERSTE KLAS MUZIEK IN DE LAGERE SCHOOL EERSTE KLAS Muziek in de eerste klas: het gaat hier vooral om de inhoud van de muzieklessen in de namiddagperiodes. Sommige elementen daarvan komen ook aan bod in de ochtendmuziek.

Nadere informatie

Schrijven en Componeren

Schrijven en Componeren Schrijven en Componeren Muziek Havo 5 Naam.. Klas.. Wikipedia: Een componist(e) of toondichter(es) is een persoon die muziek componeert. Dit wil zeggen dat hij/zij deze bedenkt, creëert en meestal opschrijft.

Nadere informatie

De eerste 5 maten van het handschrift van 3 parts upon a Ground, waarschijnlijk genoteerd door John Reading.

De eerste 5 maten van het handschrift van 3 parts upon a Ground, waarschijnlijk genoteerd door John Reading. Frans Schröder - Oude en nieuwe muziek op 'oude' blaasinstrumenten www.fransschroder.nl 3 parts upon a Ground - Henry Purcell (1659-1695) Henry Purcell schreef 3 parts upon a Ground waarschijnlijk eind

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2003-I

Eindexamen Muziek havo 2003-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Silvia, mijn lief 1 cello/gamba 1 luit/gitaar 1 2 sopraan 1 tenor 1 3 per juiste regel 1 www. - 1 - 4 amineur Indien

Nadere informatie

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme Impressionisme Wanneer? Aan het einde van de negentiende eeuw lopen verschillende stijlen door elkaar. Je had de postromantiek in Duitsland, die verder gingen in romantische stijl met vooral Wagner als

Nadere informatie

neumenschrift notatie als geheugensteun met kleine tekentjes die enkel verloop melodie aangeven, maar geen ritme of absolute toonhoogte

neumenschrift notatie als geheugensteun met kleine tekentjes die enkel verloop melodie aangeven, maar geen ritme of absolute toonhoogte Muziekgeschiedenis samenvatting lessenserie 1 Les 1 Middeleeuwen (500 1450) 476 Val van westelijk Romeinse rijk Kerk neemt centrale rol in Feodaal stelsel (leenstelsel) ±600 paus Gregorius de Grote en

Nadere informatie

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Naam: Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Beantwoord de volgende vragen ter voorbereiding op de dossiertoets muziekgeschiedenis. Indien de opdracht Studie en Beroep onvoldoende wordt

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo I

Eindexamen muziek havo I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. W. A. Mozart - Symfonie nr. 40, Allegro assai 1 maximumscore 1 a b dynamiek piano forte bezetting deel van het

Nadere informatie

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2 en 3/4 Thema: Boerderijdieren/Supermarkt Inhoud: Een liedje in twee heel verschillende versies: Pop- en klassiek, twee verschillende teksten. Ritme en maat, spelen op instrumenten, (her)kennen

Nadere informatie

REIMSREISJE. Lesmateriaal

REIMSREISJE. Lesmateriaal REIMSREISJE Lesmateriaal LES 1 OPDRACHT 1: WAT IS...? Bekijk het filmpje Opera, wat is dat? Hierin zie je wie en wat er allemaal nodig is om een opera te maken. Wat is een opera eigenlijk? A Een voorstelling

Nadere informatie

Algemene doelstellingen voor lessenreeks De Tijdmachine

Algemene doelstellingen voor lessenreeks De Tijdmachine De Tijdmachine Mu1/2a Algemene doelstellingen voor lessenreeks De Tijdmachine - Leerlingen begrijpen het verschil tussen hun zang-, spreek- en gedachtenstem - Leerlingen ontdekken dat je je stem op heel

Nadere informatie

Examen VWO. Muziek (oude stijl en nieuwe stijl)

Examen VWO. Muziek (oude stijl en nieuwe stijl) Muziek (oude stijl en nieuwe stijl) Examen VWO Opgavenboekje Examennummer Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs... Naam... Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Examen HAVO. Muziek (oude en nieuwe stijl)

Examen HAVO. Muziek (oude en nieuwe stijl) Muziek (oude en nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 29 mei 9.00 11.30 uur 20 02 Opgavenboekje Examennummer... Naam... Voor dit examen zijn maximaal 90 punten

Nadere informatie

Allemaal instrumenten

Allemaal instrumenten Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Allemaal instrumenten Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaokeband (hier openen) OF eigen

Nadere informatie

Slaven in Florida Verhalenwedstrijd voor GROEP 5-8 BASISONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING

Slaven in Florida Verhalenwedstrijd voor GROEP 5-8 BASISONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING Lesdoel Leerlingen verdiepen zich in het thema slavernij en in een compositie van Frederick Delius: Florida Suite. Dit muziekstuk is geïnspireerd op muziek van de slaven. Met deze achtergrondkennis en

Nadere informatie

Lesbrief bij workshop PBones

Lesbrief bij workshop PBones Lesbrief bij workshop PBones Introductie Deze lesbrief is gemaakt ter ondersteuning van het project PBones. De methode PBones bestaat uit drie workshops gegeven door een musicus van de philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

Begrippenlijst muziektheorie

Begrippenlijst muziektheorie Begrippenlijst muziektheorie Hieronder staat de begrippenlijst muziektheorie. De meeste begrippen worden uitgelegd in diverse video s op pabowijzer als onderdeel van het boek Nieuw Geluid. ISBN: 978 90

Nadere informatie

Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK

Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Annemieke Hooijschuur en Hanneke de Jong Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Wereldlijke en Geestelijke Voorkennis De leerlingen zijn enigszins op de hoogte van de levenswijze

Nadere informatie

De Notenboom. AMV-methode - Deel 1. Johan Peeters. Leerlingenboek

De Notenboom. AMV-methode - Deel 1. Johan Peeters. Leerlingenboek De Notenboom AMV-methode - Deel 1 Johan Peeters Leerlingenboek INHOUD Solsleutel (vioolsleutel). pagina 3 Hoog en laag.. pagina 4 Noten schrijven.. pagina 5 Notenbalk.. pagina 5 Sol en mi.. pagina 6 Ademhalingsteken.

Nadere informatie

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk.

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk. Als je muziek gaat opschrijven moet je van elke toon het volgende aangeven: De toonhoogte: - Hoe hoog/laag moet je de toon spelen Het ritme: - Hoe lang moet je de toon laten doorklinken - Wanneer precies

Nadere informatie

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen: Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen

Nadere informatie