GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING DE ZEEUWSE MUZIEKSCHOOL BEGROTING 2013

Transcriptie

1 GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING DE ZEEUWSE MUZIEKSCHOOL BEGROTING De begroting wordt vastgesteld in de vergadering van het Algemeen Bestuur op 28 juni

2 Hoofdvestiging Kuiperspoort 21, 4331 GS Middelburg telefoon , fax

3 INHOUDSOPGAVE BEGROTING Hoofdstuk Pagina 1 Inleiding 2 2 Beleidsbegroting Programmaplan Algemene Muzikale vorming Instrumentaal Klassiek/traditioneel en pop & jazz Verenigingsopleidingen Ensemblespel Volwassenenonderwijs Overige activiteiten Muzikale vorming regulier onderwijs Overhead Paragrafen Weerstandsvermogen en risico s Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering 17 3 Financiële begroting Overzicht van baten en lasten inclusief toelichting Meerjarenbegroting 40 Bijlagen 1-4. Specificaties van de totale bijdragen/gemeente Lesgelden / Investeringsbegroting Integrale kostprijs/programma Budgetten per gemeente 52

4

5 1. INLEIDING Algemeen De gewijzigde begroting is gebaseerd op een indeling in programma s zoals voorgeschreven vanuit het Besluit begroting en Verantwoording (BBV). De begrotingsopzet voldoet hiermee tevens aan de Wet dualisering gemeentebestuur. Het programmaplan kent acht (hoofd)programma s. De doelstellingen zoals die geformuleerd zijn in de beleidsbegroting zullen middels deze programma s worden gerealiseerd. De acht programma s zijn: 1. AMV 2. Opleidingen 3. Verenigingen 4. Ensembles/bands 5. Volwassenen 6. Korte cursussen/projecten 7. Activiteiten ter ondersteuning van het regulier onderwijs 8. Overhead Kosten structuur We onderscheiden drie kostensoorten: 1. variabele kosten 2. niet toerekenbare kosten 3. vaste kosten Ad 1. Variabele kosten Het budget van de deelnemende gemeenten voor de variabele kosten is de som van de gemeentelijke bijdragen aan de programma s 1 t/m 4, 7 en 8. Voor de programma s 5 en 6 is er geen bijdrage van de deelnemende gemeenten. Wat betreft de begroting is rekening gehouden met de door de gemeenten kenbaar gemaakte wensen, de werkbezoeken in januari en februari. De verdeling van de uren over de verschillende programma s is voor de individuele gemeenten begroot en gespecificeerd in bijlage 4. De verdeling van de uren over de verschillende programma s is voor de individuele gemeenten begroot en gespecificeerd in bijlage 4. Ad 2. Niet-toerekenbare kosten De niet-toerekenbare kosten zijn de kosten die niet rechtstreeks aan een bepaald onderwijsprogramma worden toegerekend. Dit zijn voornamelijk de overheadkosten en de kosten die voortvloeien uit de rechtspositionele verplichtingen. Voor zover dit kosten zijn die betrekking hebben op de docenten, zijn het in feite sociale kosten ten behoeve van de programma s en dus geen overheadkosten. In de begroting zijn op pagina 21 t/m 23 de niet-toerekenbare kosten opgenomen. Met betrekking tot de verdeelsleutel van deze kosten is uitgegaan van het totaal aantal docentenuren per gemeente, exclusief de programma s 5 en 6 (volwassenenonderwijs en korte cursussen/projecten). De programma s 5 en 6 behoren zoveel mogelijk kostendekkend te zijn; derhalve wordt geen gemeentelijke bijdrage begroot. Ad 3. Vaste kosten De gemeenschappelijke regeling kent het begrip vaste kosten. Het Algemeen Bestuur besluit welke kosten onder de categorie vaste kosten vallen. Besloten is dat de vaste kosten bestaan uit de huisvestingskosten. In deze begroting zijn op pagina 24 t/m 27 de vaste kosten opgenomen. Met betrekking tot de verdeelsleutel van de vaste kosten is uitgegaan van de reeds van toepassing zijnde methode, waarbij de kosten naar rato van het aantal inwoners per gemeente worden omgeslagen. Gemeentelijke bijdrage Het totaal aan gemeentelijke bijdragen bedraagt in de gewijzigde begroting ,-. Dit bedrag bestaat uit de reguliere bijdrage van en een extra bijdrage van ten behoeve van frictiekosten. In de begroting bedraagt het totaal aan gemeentelijke bijdragen ,-. 2

6 Op de reguliere bijdrage is een bezuiniging van -4% toegepast. Er is tevens geen rekening gehouden met inflatiecorrectie. Dit neemt de ZMS ook voor haar rekening waardoor de absolute bezuiniging de 6% nadert. De bezuiniging komt voort uit een opdracht van het algemeen bestuur van de Zeeuwse Muziekschool en is dus niet conform de VZG-richtlijn van 0%. In opdracht van het algemeen bestuur moet de een bezuiniging van 15% op de gemeentelijke bijdragen gerealiseerd hebben in Om de bezuiniging te kunnen realiseren zijn een aantal maatregelen vereist. Eén van de maatregelen is overgaan tot deeltijdontslag van alle bestaande garantie-uren. Omdat de muziekschool eigenrisicodrager is voor de WW zal deze maatregel in de eerste twee tot drie jaar hoge kosten met zich meebrengen. Hiertoe is in de gewijzigde begroting een voorziening frictiekosten gevormd van Van dit bedrag is in de gewijzigde begroting ten laste van de algemene reserve gekomen en het resterende deel ten laste van de gemeenten. Andere maatregelen om de bezuiniging te realiseren zijn: - Het terugbrengen van de aanstelling naar de vastgestelde aantal garantie-uren; een uitbreiding naast de aanstelling zal in de meeste gevallen niet meer mogelijk zijn. - Een lesuur effectiever te maken door meer leerlingen per uur te plaatsen - Het natuurlijk verloop zo min mogelijk aan te vullen. - beter aansluiten op de vraag vanuit de consument Voor de verdeling per gemeente wordt u verwezen naar de bijlagen. Investeringsplanning De investeringsplanning is hoofdzakelijk gebaseerd op de ontwikkeling van de inhoudelijke programma s. Het betreft een meerjarig overzicht en is gekoppeld aan het meerjarenbeleid en de meerjarenbegroting. Een overzicht vindt u in bijlage 6. Arbeidskosten De in januari bekende gegevens, zoals het salarispeil, zijn uitgangspunt voor deze begroting. Er is uitgegaan van het salarispeil geldend in januari, rekening houdend met een verhoging van 1,5%. Er is tevens rekening gehouden met de met uitstroom van gepensioneerden gepaard gaande kosten. Vervroegde pensionering in het kader van de FPU veroorzaakt ook in extra kosten, vanwege de voor rekening van de instelling komende gemeentelijke toeslag. De arbeidsgerelateerde verplichtingen zonder jaarlijks vergelijkbaar volume staan in de begroting opgenomen onder de overige personeelskosten en betreffen wachtgelden en garantieverplichtingen. De arbeidsgerelateerde verplichting, met jaarlijks vergelijkbaar volume, staat in de begroting opgenomen onder de personeelskosten en betreft vakantiegeld. Meerjarenbegroting De meerjarenbegroting is gebaseerd op de inspanningsverplichting om binnen vier jaar 15% te bezuinigen. Op basis van de cijfers van de begroting moet er in 2014 en 2015 in totaal bijna 8% worden bezuinigd op de bijdragen van de gemeenten. Na deze periode is het indexcijfer 0% gehanteerd. Het meerjaren beleid is op dit moment nog niet opgesteld. Dit heeft alles te maken met de bestaande vacature voor de algemeen directeur. Vergelijkende cijfers Naast de cijfers van de begroting zijn de gegevens uit de gewijzigde begroting, de begroting en de jaarrekening voor opgenomen. Lesgelden / Uitgangspunt voor de vaststelling van de lesgelden is de door het algemeen bestuur in gewijzigde begroting vastgestelde meerjarenraming. Het lesgeld voor het schooljaar / is door het algemeen bestuur vastgesteld in de vergadering van 13 januari. De lesgelden van / zijn vastgesteld in de vergadering van 21 maart, inclusief instemming voor de maatregelen ten behoeve van de bezuiniging. Samen met de gewijzigde begroting dient het algemeen bestuur op 28 juni een besluit te nemen over de lesgelden voor het schooljaar /2014. Een overzicht van de voorgestelde lesgelden is te vinden op bijlage 5-I van deze begroting. De tarieven zijn in het algemeen met 3% verhoogd. 3

7 2. BELEIDSBEGROTING Algemeen Het programmaplan kent acht (hoofd)programma s die allen gebaseerd zijn op dezelfde maatschappelijke doelstelling. Missie en doelstelling Het bevorderen van de participatie in kunst en cultuur met het doel een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de identiteit van kinderen, jongeren, volwassenen en de samenleving. Visie Kunsteducatie is voor iedereen en kent meerdere disciplines en uiteenlopende vormen, waarbij de actieve of receptieve ontwikkeling centraal staat. De ZMS reageert op ontwikkelingen en wensen in de samenleving en werkt tevens proactief. De ZMS draagt bij aan samenhang in de Zeeuwse gemeenschap, verbindt en overbrugt, en is daarmee een onmisbaar onderdeel in de sociale structuur. De ZMS onderscheidt zich door haar kwaliteit, samenhangend programma en haar vermogen om een balans te vinden in de individuele en groepsgerichte ontwikkeling. Zij levert een belangrijke bijdrage aan de sociale ontwikkeling door het samenspelen in haar inhoudelijk beleid centraal te stellen. De (hoofd)programma s zijn: 1. AMV 2. Opleidingen 3. Verenigingen 4. Ensembles/bands 5. Volwassenen 6. Korte cursussen/projecten 7. Activiteiten ter ondersteuning van het regulier onderwijs 8. Overhead Deze programmaonderdelen vertegenwoordigen een compleet spectrum aan activiteiten. Het programma is gebaseerd op vragen en behoeften uit de samenleving, waarbij de kwaliteit en expertise van de specialisten van de instelling de basis is voor de vormgeving van de activiteiten. 4

8 2.1 Programmaplan Programmaplan Algemene Muzikale Vorming (AMV) Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Algemene muzikale vorming Doelstelling: Het bevorderen van de muzikale ontwikkeling van met name kinderen in het kader van persoonlijke ontplooiing en meer specifiek, als voorbereiding op en/of ondersteuning van een te volgen vocale of instrumentale opleiding. Activiteiten Aan onderhavig programma verlenen 5 docenten hun medewerking, werden in 488 leerlingen bereikt, binnen een totaal aantal uren van 40 uur per week. De cijfers van laten zien dat de gemiddelde groepsgrootte van 15 leerlingen niet meer gehaald wordt. Dit is dan ook de reden dat de groepsgrootte terug zal worden gebracht naar 10 leerlingen per groep hetgeen mogelijkheden tot groepsvorming vergroot. Dit biedt mogelijkheden deze vorm van muziekonderwijs meer te decentraliseren waardoor kinderen in hun directe omgeving deze lessen kunnen volgen. Dit wordt mogelijk gemaakt door een aanpassing van de tarieven waardoor de gewenste dekking per docentenuur zal worden behaald Doelstelling In zal een volledige leerlijn voor kinderen vanaf 1 jaar t/m groep 8 van de basisschool zijn gerealiseerd. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de doelstelling van. Deze leerlijn is als volgt opgebouwd: Muziek op schoot : kinderen van 1 4 jaar Muziek spelenderwijs : groep 1 en 2 basisonderwijs Muziek doe je mee : groep 3 en 4 basisonderwijs (voorheen AMV) Muziek moet je doen : groep 5 en 6 basisonderwijs Kinderkoor : groep 5-8 basisonderwijs 5

9 2.1.2 Programmaplan Instrumentaal en vocaal klassiek/traditioneel en pop en jazz Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Instrumentaal klassiek/traditioneel en pop & jazz Instrumentaal en vocaal klassiek/traditioneel Doelstelling: Het bevorderen van de participatie binnen het terrein van kunst en cultuur, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan de culturele ontwikkeling van mensen die wonen en werken binnen onze taakomgeving. Middelen: Deze doelstelling wordt bereikt middels een breed aanbod van opleidingen binnen de discipline muziek. Deze opleidingen worden verzorgd door een team van gekwalificeerde docenten. Reguliere activiteiten Het gaat hier om instrumentale en vocale opleidingen die zowel in kleine groepen als individueel worden verzorgd. Gerealiseerd beleid in relatie tot de doelstelling De realisatie van dit programma ligt 10% boven het aantal uren en leerlingen zoals die binnen de begroting waren opgenomen. De wachtlijsten binnen de ZMS zijn gereduceerd, hetgeen het gevolg is van meer groepsgerichte opleidingen binnen, met name, het aanvangsonderwijs. Doelstelling Groepsgericht onderwijs is de basis van het aanvangsonderwijs binnen dit programma. Om het aanvangsonderwijs voor een zo groot mogelijke groep bereikbaar te houden is het basistarief gedaald. Uitbreiding van lestijd zal in alle gevallen worden doorgerekend. De huidige onderwijsstructuur wordt in gehandhaafd. Daarbij wordt uitgegaan van een basisen pluspakket overeenkomstig de uitkomsten van het rapport Berenschot. De doelstelling voor is: - het aantal leerlingen binnen dit programma te stabiliseren op het niveau van. - Reeds aangezette onderwijsinhoudelijke veranderingen verder door te voeren, daarbij gebruik makend van o.a. multi-media Wijze van behalen van de doelstellingen In zal een proefproject worden gerealiseerd waarbij leerlingen via de digitale weg kunnen worden begeleid. Deze vorm van begeleiding zal naar de toekomst een belangrijke plaats in gaan nemen. In vindt uitvoering van dit project plaats naast de huidige lesvormen. Instrumentaal en vocaal Pop en Jazz Doelstelling: Het bevorderen van de participatie binnen het terrein van kunst en cultuur, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan de culturele muzikale ontwikkeling van met name diegenen die geïnteresseerd zijn in pop- en jazzmuziek. Activiteiten Pop en Jazz Het betreft hier zowel de instrumentale als vocale opleidingen die specifiek gericht zijn op de terreinen pop en jazz. Naast de individuele ontwikkeling wordt ruimschoots gelegenheid geboden tot samenspel (in de vorm van bands tot Big Bands), podiumpresentaties en verdieping en verbreding van het totale aanbod middels projectdagen. 6

10 Gerealiseerd beleid en doelstelling Er kan gesproken worden van een levendige sectie, waar zowel de docenten, de leerlingen als het management ruimte bieden tot uitbreiding van deze diensten. We kunnen vaststellen dat het instrumentarium in bijna de volledige breedte wordt aangeboden. Wat betreft samenspel wordt de doelstelling van vorig jaar bereikt. De afstemming tussen vraag en aanbod heeft binnen deze sector bijzondere aandacht vanwege de trendgevoeligheid. Steeds meer wordt duidelijkheid dat de scheiding tussen de traditionele instrumentale opleidingen en de pop en jazzsector begint te vervagen. Er worden steeds meer dwarsverbanden gelegd, waardoor het voor een leerling ook mogelijk is zich op beide terreinen te begeven. Deze ontwikkeling is positief en zal ook beleidsmatig blijvend worden ondersteund en versterkt. Samenwerkingsverbanden: 1. Jazzfestival Middelburg: de ZMS verzorgt het onderdeel Junior Jazz Awards Zeeland. 2. Internationale uitwisselingen op basis van Europese programma s. 7

11 2.1.3 Programmaplan Verenigingsopleiding Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Verenigingsopleiding Doelstelling: Het bevorderen van de participatie in kunst en cultuur met het doel een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de identiteit van mensen en hun samenleving. Reguliere activiteiten Het betreft hier gecombineerde, individuele en ensemblelessen. Tevens worden er uitvoeringen, workshops en play-ins georganiseerd. Aan de hafabra (harmonie, fanfare, brassband) opleiding worden 288 docenturen les per week besteed. Het totaal aantal leerlingen binnen dit programma bedraagt 758 (cijfers jaarrekening ) Gerealiseerd beleid en doelstelling Ten opzichte van de doelstelling moet worden geconstateerd dat er sprake is van een krimp van 7% binnen dit programma. Deze krimp is te verkalen vanuit de demografische ontwikkelingen binnen de provincie Zeeland en vanuit het feit dat jongeren vanaf de leeftijd van 18 jaar de provincie verlaten om elders te gaan studeren. Vanwege het feit dat de opleidingen van de van groot belang zijn voor zowel de continuïteit van de verenigingen als de culturele meerwaarde die de verenigingen hebben binnen de kernen waarbinnen zij functioneren is een extra stimulans noodzakelijk. Wijze van behalen van de doelstelling: - Ondersteuning van de verenigingen, door de ZMS, bij wervingsactiviteiten. - Kwaliteitsbevordering, middels korte cursorische activiteiten, voor reeds functionerende leden binnen de verenigingen. - Lagere tarieven voor de verenigingsopleidingen in relatie tot de tarieven binnen programma 2 - Meer differentiatie binnen de opleidingstructuur hetgeen wordt uitgedrukt in een basis- en pluspakket. Hierdoor vindt ook een vertaling plaats vanuit de bevindingen zoals die zijn weergegeven binnen het rapport Berenschot. 8

12 Programmaplan Ensemblespel Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Verenigingsopleiding Doelstelling: Het bevorderen van de participatie binnen het terrein van kunst en cultuur, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan de culturele ontwikkeling van mensen die wonen en werken binnen onze taakomgeving. Reguliere activiteiten: Afhankelijk van het aantal deelnemende leerlingen is de lesduur van ensembles 45 of 60 minuten per week. Vier ensembles met een bovenregionale betekenis repeteren wekelijks 90 minuten. Op dit moment bestaat 24% van het aantal ensembles uit bands die gericht zijn op pop en jazz. Gerealiseerd beleid en doelstelling De realisatie in laat zien dat het aantal ingezette docentenuren een afwijking vertoont ten opzichte van het aantal deelnemende leerlingen: het aantal deelnemende leerlingen daalt terwijl het aantal docentenuren gelijk is gebleven. Hiertoe zullen maatregelen worden genomen die verwoord staan in de doelstelling. Doelstelling Beleidsmatig is er een aantal jaren ingezet op samenspel als verrijking van de individuele lesvorm. Door de tarieven van het ensemblespel laag te houden is geprobeerd het samenspel extra te stimuleren. Echter, een groei van het aantal leerlingen is niet gerealiseerd en sinds een aantal jaren sluit dit programma af met een negatief saldo. Het negatief saldo heeft twee oorzaken: de tarieven zijn te laag en de groepsgrootte te klein. Ensemblespel wordt nog als zeer belangrijk ervaren, vanwege de meerwaarde die het biedt aan de totale opleiding. Tegelijkertijd valt waar te nemen dat de grote diversiteit van de ensembles hier en daar leidt tot onderbezetting, hetgeen leidt tot gewijzigd beleid voor. Vanaf schooljaar - zullen de criteria, waaraan een ensemble moet voldoen, worden bijgesteld. Daarbij vormen een minimale groepsgrootte en de uitstraling die een ensemble heeft binnen het werkgebied van de ZMS een belangrijke factor. Reeds bestaande ensembles zullen worden getoetst op deze criteria, hetgeen zal betekenen dat een aantal ensembles zullen verdwijnen. Hierdoor ontstaat ook de mogelijkheid om eventueel nieuwe ensembles te starten en daarmee aan te sluiten op de actualiteit. Wijze van behalen doelstelling - De minimale deelname aan een ensemble gaat in principe 12 leerlingen bedragen. - Op dit moment bestaat er een automatische koppeling tussen het aantal ensemble uren en de uren die verzorgd worden binnen de instrumentale sector op basis van een percentage. Deze koppeling zal verdwijnen. De reden hiervan is dat meerdere ensembles onderbezet zijn. - De bijdrage van leerlingen die deelnemen aan het ensemblespel zal worden verhoogd. - Kleinere ensembles kunnen binnen dit programma opgenomen worden mits ze voldoen aan een aantal criteria die met name te maken hebben met de uitstraling van de ZMS. Ook de frequentie waarmee opgetreden wordt, zal daarbij een rol spelen. 9

13 2.1.5 Programmaplan Volwassenenonderwijs (instrumentaal, vocaal) Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Volwassenenonderwijs Doelstelling: Het bevorderen van de participatie binnen het terrein van kunst en cultuur, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan de culturele ontwikkeling van mensen die wonen en werken binnen onze taakomgeving. Reguliere activiteiten: Het volwassenenonderwijs is een reguliere activiteit. Deze activiteit is kostendekkend waar het gaat om de variabele kosten. Het volwassenenonderwijs kan gezien worden als een vorm van contractonderwijs: cursisten hebben mede invloed op de inhoud van het lesprogramma. De meest gekozen lesvorm is die van 18 lessen per jaar, individueel af te spreken met de docent. Het aantal lessen is gegarandeerd. Gemiddelde lestijd per week: 13,5 minuten. Gerealiseerd beleid in relatie tot de doelstelling Ten opzichte van de realisatie in is er sprake van een stijging van 5,7 procent. Dit betekent dat dit programma zich stabiliseert en ongeveer overeenkomt met het niveau in Dit komt overeen met de geformuleerde doelstelling voor. Doelstelling In het schooljaar / zullen de kosten, die binnen dit programma worden gemaakt, in overeenstemming gebracht worden met de opbrengsten. Uitgangspunt bij dit programma is kostendekking op de variabele kosten. Wijze van het behalen van de doelstelling - Het invoeren van een tariefsverhoging. (10%) - Het volwassenentarief in te laten gaan op 19 jarige leeftijd. Voor leerlingen tussen 19 en 21 jaar hoeft er nog geen BTW afgedragen te worden hetgeen de, voor hun geldende, prijsstijging iets milder maakt. - Blijvend inzetten op flexibiliteit, kwaliteit en het verder ontwikkelen van nieuwe lesvormen. 10

14 2.1.6 Programmaplan Overige activiteiten (korte cursussen en projecten) Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Overige activiteiten Doelstelling: Het bevorderen van de participatie binnen het terrein van kunst en cultuur, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan de culturele muzikale ontwikkeling van mensen uit diverse leeftijdscategorieën. Reguliere activiteiten: Voor de activiteiten in programma 6 wordt uitgegaan van kostendekking van de variabele kosten. Er zijn drie sub categorieën binnen programma 6 aan te wijzen, nl. Programma 6a: Detachering Terneuzen Programma 6b: Overige activiteiten Programma 6c: Cursussen leeftijdsgroepen 1 t/m 8 jaar Programma 6d: Centrum kunsteducatie Oosterschelderegio Ad 6a: De permanente detachering van docenten van de ZMS bij Toonbeeld wordt in dit deelprogramma separaat zichtbaar gemaakt. Ad 6b: Momenteel vallen onder overige activiteiten alle activiteiten die niet binnen de andere programma s zijn opgenomen. Het betreft o.a. projecten, korte cursussen, de vooropleiding tot het conservatorium en de samenwerking met Jazzfestival Middelburg. Ad 6c: Dit programma richt zich op de jongste leerlingen van de ZMS (1 t/m 8 jaar oud) en hun ouders c.q. verzorgers, zoals Muziek op Schoot en Muziek Spelenderwijs. Deze activiteiten zijn allemaal oriënterend of algemeen (muzikaal) vormend van aard. Dit programma kent een zekere overlap met programma 1, Algemene Muzikale Vorming. Een verschuiving van activiteiten tussen programma 1 en programma 6 valt in te verwachten. Ad 6d: In dit deelprogramma worden de activiteiten die gepaard gaan met de loketfunctie kunsteducatie separaat zichtbaar gemaakt. Gerealiseerd beleid en doelstelling In zijn 74 wekelijkse klokuren binnen dit programma gerealiseerd. Ten opzichte van de begroting betekent dit een stijging van 8%. Dit is mede toe te schrijven aan het feit dat het proces van samenwerking met andere muziekinstituten (zie hieronder) gestaag leidt tot een groeiend aantal activiteiten. De doelstelling voor is dan ook dit aantal activiteiten verder uit te breiden op basis van inhoudelijke programma s, waarbij vraaggerichtheid het uitgangspunt zal zijn. Dit geldt met name voor de doelgroep volwassenen: het verzorgen van een laagdrempelig aanbod, gericht op actualiteit, op basis van lesvormen die een afgebakende en overzichtelijke periode omvatten. Beleid met betrekking tot samenwerking De positieve samenwerking met instituut Toonbeeld te Terneuzen zal worden voortgezet en uitgebreid: - Structureel overleg op managementniveau - Gezamenlijke ontwikkeling en afstemming op zowel product als prijsniveau - Gezamenlijk vormgeven van bijscholingsactiviteiten Dit geldt ook voor de samenwerking met het kunstencentrum CKB De Maagd te Bergen op Zoom. - Gezamenlijke productontwikkeling, met name waar het gaat om multidisciplinaire activiteiten - Wederzijdse uitwisseling van personeel, met name in de aangrenzende gemeente Tholen. 11

15 In is de Loketfunctie Oosterschelderegio geheel overgedragen aan de, dit in opdracht van het SWVO. Hierdoor wordt de discipline muziek uitgebreid met andere kunstdisciplines. De nadruk zal liggen op het behouden van een onafhankelijke positie van de loketfunctie binnen de muziekschool. Toekomst De ZMS verzorgt elk jaar vele extra concerten en optredens. Vanuit diverse geledingen van de maatschappij wordt om onze medewerking gevraagd: - het organiseren van, meewerken aan of het verzorgen van concerten of festivals. - het starten van pilot projecten binnen diverse organisaties. - Het mede vormgeven van een meer structurele invulling van verschillende activiteiten binnen organisaties die doelgroepgericht zijn zoals bijv. ouderen en mensen met een beperking. Om deze vragen adequaat te kunnen vertalen naar aanbod wordt de mogelijkheid onderzocht om te komen tot een projectbureau. Hierdoor worden dergelijke activiteiten meer zichtbaar en wordt een beleidsmatige inbedding gerealiseerd. 12

16 2.1.7 Programmaplan Activiteiten ten behoeve van het regulier onderwijs Lasten Baten Saldo (Variabele kosten) Muzikale vorming regulier onderwijs Aanbieden en uitvoeren van muziekprojecten Doelstelling: Het bevorderen van de participatie in kunst en cultuur met het doel een bijdrage te leveren aan de muzikale ontwikkeling van jonge mensen en hun samenleving. Dit betekent dat er wordt gestreefd naar het leveren van een bijdrage aan de kwaliteit en diversiteit van het muziekonderwijs aan kinderen in met name het primair onderwijs. Tegelijkertijd zal de aandacht blijven uitgaan naar het voortgezet onderwijs. Op deze manier wordt een beleidsmatige invulling gegeven aan een bredere, maatschappelijke en culturele, inbedding van het muziekschoolonderwijs. Activiteiten De activiteiten binnen programma 7 zijn te onderscheiden in 2 categorieën, namelijk: - Muziekprojecten: deze kennen een omvang van 1 tot 3 lesuren - Integratieproject: hiermee wordt een lange leerlijn bedoeld binnen het basisonderwijs. In totaal worden er 18 lessen per jaar per school door diverse docenten aangeboden, dit in een tweewekelijkse frequentie. Tegelijkertijd worden er ook lesbrieven verzorgd, waarmee de basisschooldocent zelf gedurende de andere weken de muzieklessen kan continueren. Gerealiseerd beleid en doelstelling Binnen de begroting worden twee termen gebruikt die een nadere toelichting behoeven, nl. de termen leerlingenbereik en leerlingenaantal. De term leerlingenbereik heeft te maken met het aantal kinderen dat bereikt wordt met de korte projecten, zoals hierboven aangegeven in de eerste categorie. Het gaat hier om grote groepen, klassikaal of zelfs meerdere groepen tegelijkertijd. De term leerlingenaantal heeft te maken met het aantal leerlingen dat de lessen volgt binnen o.a. het zogenaamd integratieproject, ofwel de projecten die een meer structureel karakter hebben. De verwachte stijging binnen dit programma is uitgebleven, maar heeft zich gestabiliseerd op het niveau van Reeds gerealiseerde en nog te verwachten wijzigingen binnen de bekostigingssystematiek van culturele activiteiten binnen basisscholen vormen hier mede de oorzaak van. Verder is er sprake van een daling van het aantal leerlingen binnen het basisonderwijs. Tegelijkertijd zien we een duidelijke beweging in de richtring van de verlengde schooldag en de brede school. De doelstelling voor is dan ook deze beweging om te zetten in beleid hetgeen hieronder wordt aangegeven. Beleid - De activiteiten die in gerealiseerd zijn zullen worden voorgezet, maar ook worden uitgebreid: naast het binnenschoolse traject zal er een vertaling plaatsvinden naar het buitenschoolse traject : brede scholen en verlengde schooldag. Het zal dan gaan om muziekprojecten met een eigen karakter, een eigen dynamiek waarbij een brede participatie één van de uitgangspunten vormt. Binnen het meerjarenbeleid van de Zeeuws Muziekschool zal dit aspect nader worden uitgewerkt. 13

17 2.1.8 Programmaplan Overhead Lasten Baten Saldo Overhead (niet-toerekenbare kosten) Overhead (vaste kosten) Lasten Baten Saldo Uittreedsom Terneuzen: Overhead (niet-toerekenbare kosten) Overhead (vaste kosten) Lasten Baten Saldo Totale Bijdrage SWVO (loket): Overhead (niet-toerekenbare kosten) Doelstelling: - Het bevorderen van de participatie in kunst en cultuur met het doel een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de identiteit van mensen en hun samenleving. - De ondersteuning van de overige programma s op het gebied van management, (financiële) administratie, secretariële en facilitaire ondersteuning en systeembeheer. Daarnaast worden een aantal randvoorwaarden geschept ten behoeve van de uitvoering van de programma s in de vorm van bijvoorbeeld bijscholing, informatie en communicatie, verzekering en rechtspositionele verplichtingen. 2. Wijze van behalen van de doelstelling: Het aanbieden van ondersteunende diensten die aansluiten op de vraag die voortvloeit uit de verschillende programma s, waarbij mensen en middelen zo efficiënt en effectief mogelijk worden ingezet. Aanvullende projecten die gerealiseerd dienen te worden ten behoeven van het behalen van de doelstelling zijn: - Verdere verbetering van de automatisering, zodat de beheersbaarheid, effectiviteit en flexibiliteit van de verwerking en output zal toenemen. Hiertoe is een bestemmingsreserve gevormd. - In een aantal gevallen een effectievere invulling geven aan de ondersteunende functie. - Inwinnen van advies aangaande personele wijzigingen. 14

18 PARAGRAFEN Weerstandsvermogen en risico s Begrippen kader - Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft de mate van robuustheid van de begroting aan. Door aandacht te besteden aan een voldoende omvang van het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller moet leiden tot bezuinigingen. Voor het beoordelen van de robuustheid van de begroting is inzicht nodig in de aanwezige weerstandscapaciteit en in de omvang en achtergronden van de risico s. Het weerstandsvermogen wordt gedefinieerd als de weerstandscapaciteit in relatie tot de risico s. - Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de muziekschool beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, te dekken. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit. - Risico s De risico s die voor het weerstandsvermogen relevant zijn, zijn die risico s die niet anderszins worden ondervangen. Voorbeelden van dergelijke risico s zijn de ondernemersrisico s of bedrijfsrisico s. Eigen vermogen Voor de geldt dat het eigen vermogen als weerstandsvermogen dient. Het eigen vermogen bestaat uit de saldireserves (en eventueel de bestemmingsreserves). De dotatie aan de saldireserve in bedraagt ,-. Hiermee valt de algemene reserve binnen het toegestane maximum van 5% van de jaaromzet. Algemene reserve: Stand per ( incl. resultaat ) toevoeging Onttrekking toevoeging Onttrekking - Stand per Bestemmingsreserve automatisering: Stand per toevoeging - Onttrekking toevoeging - Onttrekking Stand per Risico s Er zijn geen risico's bekend met betrekking tot claims van derden, mogelijke aanspraken van derden, (on)zekerheden inzake investeringen, wijzigingen in subsidie- of bijdragevoorwaarden enzovoorts. De is, als publiekrechtelijke instelling, eigenrisicodrager voor de werkloosheidswet. Van toepassing zijn de werkloosheidsregeling en de regeling voor uitkering bij ziekte van de gemeente Middelburg. Het risico van werkloosheid, bijvoorbeeld door teruglopende belangstelling voor een vak of door reorganisatie, komt voor rekening van de gemeenschappelijke regeling de. Bovendien is de verplichting dat het salaris bij ziekte 0,5 jaar volledig en 1,5 jaar gedeeltelijk wordt doorbetaald niet door een verzekering afgedekt. Hiervoor is geen specifieke financiële voorziening getroffen. In figuur 2 is zichtbaar gemaakt welke weerstandscapaciteit nu tegenover de financiële risico s staat. 15

19 Figuur 2 Wstandsvermogen Weerstandsvermogen ZMS Risico s WW en ziektekosten Nieuw beleid Garantieverplichtingen Bezuinigingen gemeenten Weerstandscapaciteit Algemene reserve Langlopende voorzieningen Ruimte op de begroting Gemeenten (via GR) Samenloop risico s Flexibiliteit Weerstandsvermogen De conclusie is dat de weerstandscapaciteit met de huidige regelgeving vanuit de gemeenschappelijke regeling voldoende is om de risico s het hoofd te bieden. De primaire weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene reserve, langlopende voorzieningen en ruimte in de begroting. De gemeenschappelijke regeling voorziet in risicodekking onder artikel 29 1 e. van de Gemeenschappelijke Regeling de Onderhoud kapitaalgoederen De voor de hand liggende kapitaalgoederen zoals genoemd in de BBV zijn er niet. De panden zijn afgedekt met een lange termijn onderhoudsplanning en een daarop gebaseerde toereikende voorziening. Onderhoudsvoorziening: Stand per toevoeging - onttrekking onttrekking Stand per Verder is er in de gewijzigde begroting een voorziening frictiekosten gevormd ten behoeve van de bezuiniging van 15%. Voorziening frictiekosten: Stand per Onttrekking Stand per Financiering Algemene ontwikkeling De treasuryfunctie is als volgt te definiëren: de treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico s. De treasuryfunctie bestaat uit vier deelfuncties: risicobeheer, gemeentefinanciering, kasbeheer en debiteuren- en crediteurenbeheer. 16

20 Gelet op de weinig gecompliceerde financiële positie van de, zijn er geen bijzondere risico s op het gebied van treasury. De heeft geen langlopende leningen en dus geen renterisico. Het treasurybeleid dient terughoudend en risicomijdend te zijn. De belangrijkste doelstellingen zijn: - Indien relevant, verzekeren van toegang tot de financiële markten bij financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid; - Beheersbaar houden van financiële risico s (te denken valt aan renterisico, liquiditeitsrisico en kredietrisico); - Minimaliseren van rentekosten dan wel, met inachtneming van het bovenstaande, het optimaliseren van het rendement van beschikbare liquiditeiten c.q. langlopend uitgezette middelen zoals leningen u/g. Binnen het treasurybeleid en in relatie tot de op te stellen meerjarenbegroting hebben wij een liquiditeitsprognose opgesteld welke periodiek wordt geactualiseerd. De begrote rentebaten voor uitstaande liquiditeiten zijn afhankelijk van de tarieven op de geldmarkt en kunnen daarom zowel positief als negatief worden beïnvloed. Uitgegaan wordt van een lage omvang van de liquide middelen in verband met het instellen van tien betalingstermijnen. De opbrengst is ook mede afhankelijk van de rentestand, aangezien de middelen risicoloos worden uitgezet in rekening-courant bij de bank Bedrijfsvoering De ontwikkeling van de bedrijfsvoering vloeit voort uit het meerjarenbeleidsplan van de Zeeuwse Muziekschool. In wordt aan de hand van het jaarwerkplan op de volgende gebieden gewerkt aan optimalisering van de bedrijfsvoering: 1. Personeel 2. Organisatie 3. Financiën 4. PR/Communicatie/Marketing Ad 1. Personeel Een veranderende organisatie stelt andere eisen aan zijn medewerkers, waardoor een goed flankerend personeelsbeleid van groot belang is. Binnen het sociaal beleid behoeven preventief en curatief beleid, deskundigheidsbevordering en competentieontwikkeling ruime aandacht. Preventief en curatief beleid De beleidslijn zoals die vanaf 2006 is ingezet wordt voortgezet. De doelstelling is middels dit beleid het gemiddelde ziekteverzuimpercentage in zo laag mogelijk te houden. In algemene zin kan worden gesteld dat de verouderende beroepsbevolking effect kan hebben op het ziekteverzuimpercentage, met name door langdurige ziekten Deskundigheidsbevordering. Als onderdeel van het invoeren van ambitiemanagement is een Planning en Evaluatie systeem ingevoerd. Een jaarlijks vast te stellen onderwijsplan vormt hier onderdeel van. Het onderwijsplan dient zowel de realisatie van de persoonlijke als instelling ontwikkelingsdoelen. Thema s in zijn vakinhoudelijke deskundigheidsbevordering bij een veranderende marktvraag en competentieontwikkeling voortkomend uit de ambities van medewerkers en organisatie. Om dit doel zo efficiënt mogelijk te kunnen bereiken is samen met de collega-instellingen in Brabant en de Kunstbalie een zogenaamde bedrijfsschool opgericht. Collectieve scholing en uitwisseling van deskundigheid wordt hierdoor bevorderd. Ad 2. Organisatie (en Benchmark) De verhouding management/ondersteuning bedraagt 35%-65%, conform de te realiseren doelstelling in het meerjarenbeleidsplan. De verhouding output (kosten voor activiteiten) en overhead is ook zeer gunstig ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De ZMS levert mede hierdoor zijn producten gemiddeld meer dan 20% goedkoper aan de deelnemende gemeenten. Ontwikkeling ondersteuning In de ontwikkeling van de diensten die door de FES worden uitgevoerd ter ondersteuning van het primaire proces zullen enkele belangrijke stappen worden gezet. Onder andere zal het hart van de telefonie zijn vernieuwd, zodat de effectiviteit en flexibiliteit zal toenemen. Tevens zal de organisatie zich verder ontwikkelen, zodat de functie van bedrijfsbureau tegen een kostendekkend 17

21 tarief kan worden aangeboden aan derden/samenwerkende partijen. Planning en Control De afdeling FES zal het integraal planningsysteem verder uitbreiden. Het betreft hier de planning van alle niet-onderwijs activiteiten. De planning heeft ook een informatiefunctie zowel naar het publiek als naar de eigen medewerkers. Ad 3. Financiën In het kader van de bezuinigingen levert het doorrekenen van een aantal scenario's hier een belangrijke bijdrage aan. Goede management informatie is in deze periode van groot belang. Ad 4. PR/Communicatie/Marketing Uitgangspunt voor het beleid is het vastgestelde communicatiebeleidsplan. Een belangrijk accent in ligt op de interne en externe communicatie om het meerjarenbeleidsplan vorm te geven en uit te dragen aan o.a. gemeenten. Tevens zal opnieuw aandacht worden besteed aan de verbetering van de vormgeving van activiteiten aan specifieke doelgroepen. 18

22 3. FINANCIELE BEGROTING OVERZICHT VAN DE BATEN EN LASTEN Omschrijving Jaarrekening Gewijzigde Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Programma's (Variabele kosten) Algemene muzikale vorming Instrumentaal klassiek/traditioneel en Pop & jazz Verenigingsopleiding Ensemblespel Volwassenenonderwijs Overige activiteiten Muzikale vorming regulier onderwijs Overhead (niet-toerekenbare kosten) Uittreedsom Terneuzen Subsidie SWVO Overhead (vaste kosten) Uittreedsom Terneuzen Subtotaal programma's Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Rente baten Subtotaal Alg. dekkingsmiddelen & onvoorzien Resultaat vóór bestemming Mutaties in reserves Algemeen Bestemmingsreserve automatisering Onttrekking aan bestemmingsreserve automatisering Onttrekking aan algemene reserve Resultaat na bestemming

23 3.1 Overzicht van baten en lasten inclusief toelichting NIET-TOEREKENBARE KOSTEN Gew. Rekening 1. MANAGEMENT Salariskosten managementteam Sociale lasten Overige kosten Reiskosten en dienstreizen Bijscholing Overige Totaal management ADMINISTRATIE, SYSTEEMBEHEER EN CONCIERGE Salariskosten administratie etc Sociale lasten Doorberekend aan huurinstrumenten Overige kosten Reiskosten en dienstreizen Bijscholing Totaal administratie etc Af: subsidie SWVO t.b.v. loket cultuur Het personeelsbestand van de administratie, het directiesecretariaat, het systeembeheer en de conciërge is 6,75 formatieplaatsen in. Naar de exploitatie van huurinstrumenten wordt 0,20 formatieplaats doorberekend. De subsidie van het SWVO dekt een deel van de administratiekosten en de kosten van de coördinatoren volledig. 20

24 Gew. Rekening 3. OVERIGE PERSONEELSKOSTEN Rechtspositionele verplichtingen WW en wachtgelden Garantie en zorgverlof Vervangingskosten docenten Andere personeelskosten Bijscholing (docenten) Bedrijfsgezondheidszorg Gratificaties bij jubilea FPU aanvulling Kosten salarisadministratie Wervingskosten personeel Kosten ondernemingsraad Overige kosten personeel Totaal overige personeelskosten De post WW en wachtgelden heeft betrekking op de frictiekosten die de komende jaren zullen drukken op de begroting. De van kracht zijnde garantieregeling volgens de CAR-UWO wordt gehanteerd. De post gratificaties is gebaseerd op de werkelijke aanstaande jubilea van een aantal medewerkers. Het salaris van de docenten komt tijdens ziekte voor rekening van de en is verantwoord onder de variabele (sector)kosten. De personeelskosten voor vervanging van zieke docenten zijn te vinden onder de post vervangingskosten. De kosten, voortvloeiend uit de in de CAR-UWO op te nemen nieuwe aanpak voor scholing en employability worden bestreden uit de post voor bijscholing. Onder de post overige personeelskosten is opgenomen ten behoeve van de loketfunctie. De subsidie van het SWVO voorziet hierin. 21

25 Gew. Rekening 4. INFORMATIE- EN COMMUNICATIEKOSTEN Porti Telefoon en internet Kantoorbehoeften Druk- en kopieerwerk Public relations/communicatie Vakliteratuur en documentatie Lidmaatschap VKV en Kunstconnectie Kosten informatietechnologie Kosten reserve vernieuwing automatisering Totaal informatie- en communicatiekosten In verband met een noodzakelijke modernisering van de ICT, waarmee een efficiënter bedrijfsvoering gerealiseerd kan worden, is er tot met een bestemmingsreserve gevormd. De besteding wordt gepresenteerd onder post Kosten informatietechnologie. Ten behoeve van de loketfunctie zijn de volgende kosten opgenomen: onder de post kosten informatietechnologie onder de post kantoorbehoeften onder de post druk- en kopieerwerk ten behoeve van de scouting van het loket en verder onder de post public relations/communicatie De subsidie van het SWVO voorziet in bovengenoemde kosten. 5. ALGEMENE KOSTEN Accountantskosten Verzekering Representatie en bestuurskosten Incassokosten Kosten betalingsverkeer Diverse lasten Rentelasten en betalingskorting Advieskosten Afschrijving inventaris Algemene kosten (baten) Rente- en diverse baten Dekking overhead Resultaat huurinstrumenten Totaal algemene kosten Af: onttrekking bestemmingsres. autom Af: onttrekking alg. res. t.b.v frictiekosten Af: voorziening frictiekosten Af: subsidie SWVO t.b.v. loket cultuur Af: bijdrage Terneuzen TOTAAL NIET TOEREKENBARE KOSTEN

26 De verwachting is dat er advieskosten nodig zullen zijn in verband met de personele consequenties van de bezuinigingsmaatregelen. Naar aanleiding van de uittreding van de gemeente Terneuzen is er een bijdrage van Terneuzen begroot ter compensatie van het vervallen van de gebruikelijke bijdrage in de niet-toerekenbare kosten. Onder de accountantskosten is opgenomen ten behoeve van het loket. Onder de diverse lasten wordt rekening gehouden met de een voorziening ten behoeve van de dubieuze debiteuren. VASTE KOSTEN 6. HUISVESTINGSKOSTEN Toelichting Het Algemeen Bestuur heeft voor de huurlasten van een door de te huren accommodatie een maximum bedrag per m 2 lesruimte bepaald. Dit was 68,82 per 1 juli Voor is een huurverhoging voorzien van 2%, zodat per 1 juli het bedrag op 70,20 wordt gebracht. Op de panden te Hulst, Oostburg en Vlissingen wordt door de desbetreffende gemeenten een huisvestingssubsidie verstrekt, zodat voor deze panden het huurbedrag per m 2 binnen het maximum blijft. Gew. Rekening Bureau (kantoorruimten 120 m 2) Aandeel in huur pand Middelburg Middelburg Huur panden Kuiperspoort Huur dependances (incl.walcheren) Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen Klein onderhoud Overige huisvestingskosten Schoonmaakdienst Af: baten onderverhuur De totale huurprijs is naar rato van de gebruikte vloeroppervlakte gesplitst in lesruimte en kantoorruimte. De lesruimten beslaan 830 m 2. De huur voor de kantoorruimte is bij "bureau" verantwoord. Onder "schoonmaakdienst" is het salaris, inclusief sociale lasten, verantwoord van de in dienst van de Zeeuwse Muziekschool zijnde medewerkster huishoudelijke dienst, voor 13,50 uur per week. De overige huisvestingkosten voorziet in de benodigde schilderwerkzaamheden, waarvoor een voorziening getroffen is. 23

27 Gew. Rekening Specificatie huisvestingskosten per vestiging (vervolg): Vlissingen Huur deel Theo van Doesburgcentrum Beheerskosten Theo van Doesburgcentrum Huur dependances Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen - - Klein onderhoud Overige huisvestingskosten Schoonmaakdienst Af: gemeentelijke subsidie De huur van het bij de in gebruik zijnde deel van het Theo van Doesburgcentrum is gesplitst in een huurbedrag en een apart verantwoord bedrag voor beheerskosten. Voor de berekening van de gemeentelijke huursubsidie is uitgegaan van een oppervlakte aan lesruimte van 387 m 2. Goes Huur "De Villa", v.d.spiegelstraat Huur dependances (incl. De Bevelanden) Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen Klein onderhoud Overige huisvestingskosten Schoonmaakdienst en conciërge Af: subsidie loonkosten Af: baten onderverhuur De oppervlakte van de lesruimten is 380 m 2. De huur van "De Villa" is in 2005 gebracht op het volgens m 2 -prijs geldende maximum, aangezien de kosten voor de aan veiligheidsvoorschriften aan te passen accommodatie worden verdisconteerd in de huur. Onder "schoonmaakdienst" is het salaris, inclusief sociale lasten, verantwoord van de in dienst van de zijnde medewerksters huishoudelijke dienst, voor 15,88 uur per week. Tholen Huur incl.beheer Meulvliet en Gasthuiskapel Van de gemeente Tholen wordt zaalruimte gehuurd in het gemeenschapscentrum "Meulvliet" en incidenteel in "de Gasthuiskapel". De oppervlakte van de lesruimten is 130 m 2. 24

28 Gew. Rekening Specificatie huisvestingskosten per vestiging (vervolg): Zierikzee Huur pand Poststraat Huur dependances Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen Klein onderhoud Overige huisvestingskosten Schoonmaakdienst Af: baten onderverhuur Onder "schoonmaakdienst" is het salaris, inclusief sociale lasten, verantwoord van de in dienst van de Zeeuwse Muziekschool zijnde medewerkster huishoudelijke dienst. Hulst Huur pand Baudeloo Huur dependances Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen Overige huisvestingskosten Klein onderhoud Schoonmaakdienst en conciërge Af: baten onderverhuur Af: gemeentelijke subsidie Voor de berekening van de gemeentelijke huursubsidie is uitgegaan van een oppervlakte aan lesruimte van 273 m 2. Oostburg Huur Den Hoekzak Beheerskosten Den Hoekzak Huur dependances Kosten energie Gemeentelijke en overige heffingen Overige huisvestingskosten Af: gemeentelijke subsidie De zaalhuur in Den Hoekzak is gesplitst in een huurbedrag en een apart verantwoord bedrag voor beheerskosten. Voor de berekening van de gemeentelijke huursubsidie is uitgegaan van een oppervlakte aan lesruimte van 138 m 2. Af: Onttrekking onderhoudsvoorziening Af: bijdrage Terneuzen Totaal huisvestingskosten Naar aanleiding van de uittreding van de gemeente Terneuzen is er een bijdrage van Terneuzen begroot ter compensatie van het vervallen van de gebruikelijke bijdrage in de vaste kosten. 25