Vragen en antwoorden Commissie BBV deel V

Transcriptie

1 Vragen en antwoorden Commissie BBV deel V Vraag (GREX): Is het ook verplicht om rente toe te rekenen aan grondexploitaties met een negatieve boekwaarde? Antwoord : Ja, er moet ook rente worden toegerekend aan grondexploitaties met een negatieve boekwaarde. De formule voor de rentetoerekening uit de notitie grondexploitaties geldt voor alle BIE. Als er sprake is van een negatieve boekwaarde, dan is de uitkomst van de formule negatief en is er sprake van een rentebaat. Vraag (GREX): In de notitie Faciliterend Grondbeleid staat in 3.4 de bestaande projecten waarin sprake is van zowel gemeentelijke bouwgrondexploitatie als faciliterend grondbeleid moeten worden opgesplitst. De toekomstige verkaveling van een project hier ter plaatse loopt op diverse punten dwars over zowel gemeentelijke als particuliere gronden. Het kostenverhaal van de particuliere gronden loopt via een Exploitatieplan. Bij een exploitatieplan is het uitgangspunt binnenplanse verevening. Hoe verhoudt zich dit tot het voorschrift om de kosten te splitsen? Wat moet de basis voor het splitsen zijn? Mogen alle kosten die onder de verhaalbare kosten in het kader van het Exploitatieplan vallen, gesplitst worden of alleen de kosten die direct gemaakt worden op de betreffende m2 van een particulier, of kan opsplitsing naar rato van m2, of van opbrengstpotentie (zoals in het Exploitatieplan). En als het exploitatieplan leidend is bij de opsplitsing, wat is dan de meerwaarde van de opsplitsing? Voor het berekenen van de Exploitatiebijdragen moeten de gemeentelijke exploitatie en de afgesplitste exploitatie weer bij elkaar opgeteld worden. Ook om de raadsleden inzicht te verschaffen in het resultaat van het project moeten ze weer worden samengevoegd. En mogen de opbrengsten (exploitatiebijdragen) ook in de afgesplitste exploitatie worden opgenomen? Is de achtergrond van de splitsing gelegen in het buiten de Vpb houden van het faciliterend grondbeleid? Maar is het faciliterend deel van het grondbeleid niet in principe kostenneutraal (tenzij de verhaalbare kosten de opbrengstpotentie overschrijden)? Antwoord : Faciliterend grondbeleid heeft het karakter van vordering en zal als zodanig in de verslaggeving tot uitdrukking moeten komen. Dit in tegenstelling tot bouwgronden in exploitatie, die worden geclassificeerd onder de voorraden. Dit laat onverlet dat de gemeente vrij is in het inrichten en voeren van haar projectadministratie. Overigens zal het zo zijn dat bij anterieure overeenkomsten afspraken zijn gemaakt omtrent het kostenverhaal en zal de gemeente een onderbouwing van deze kosten via de gevoerde administratie moeten kunnen aantonen. Dit betekent dat het onderscheid reeds beschikbaar zou moeten zijn en af te leiden uit het exploitatieplan. 1

2 Vraag (GREX): In de notitie grondexploitaties 2016 is als stellige uitspraak opgenomen dat de presentatie van de te verwachten resultaten in de paragraaf grondbeleid dient te gebeuren tegen nominale waarde. Dit is de waarde exclusief rentebaten/-lasten en kosten-/opbrengstenstijgingen. Onder vraag c wordt er door jullie als antwoord gegeven dat, bij de berekening van de contante waarde met behulp van de disconteringsvoet, de nominale waarde in dit geval inclusief rente en kosten-/opbrengstenstijging is. Graag jullie bevestiging dat de nominale waarde in de paragraaf grondbeleid wel exclusief is. Antwoord : De nominale waarde is inclusief rentebaten/-lasten en kosten-/opbrengstenstijgingen. Vraag (GREX): Mag je in 2018 wel rekenen met een ander rente percentage voor grondexploitaties dan voor andere activa. Wel daarbij de regels hanterend zoals de notitie aangeeft (dus rente mag niet meer bedragen dan 0,5% meer dan de werkelijk betaalde rente)? Antwoord : Het klopt dat er twee verschillende rentepercentages zijn. Een voor de Grex en een voor de renteomslag. De renteomslag is echter wel weer afhankelijk van de rente van de Grex, deze rente wordt namelijk gebruikt in de berekening van de renteomslag. Vraag (GREX): Klopt het dat de wijziging van NIEGG naar MVA in de beginbalans 2016 verwerkt moet worden? Antwoord : Huidige NIEGG s en BIE s die per 1 januari 2016 uit exploitatie worden genomen worden zonder afwaardering omgezet tegen de boekwaarde per 1 januari 2016 (ingangsdatum Wijzigingsbesluit). Dit betekent dus dat ze worden opgenomen in de beginbalans van Het is het meest inzichtelijk wanneer er in de balans een tussenkolom wordt opgenomen, waarin de wijzigingen worden verwerkt per Dus dan zijn er drie kolommen: (sluit aan op de jrk 2015), en In de kolom per is de stelselwijziging verwerkt en is dan ook het effect zichtbaar door vergelijking en In de toelichting kan bijvoorbeeld een overzicht worden opgenomen hoe de boekwaarde van de NIEGG en BIE van is verdeeld per Voor zowel NIEGG als BIE: welk deel van de boekwaarde is naar MVA, BIE, overlopend actief en overlopend passief. Vraag (GREX): De NIEGG moeten omgezet worden naar MVA. Tot enkele NIEGG behoren ook panden, hierop werd niet afgeschreven. Welke afschrijvingstermijn moeten we gaan hanteren nu deze panden onder de MVA geplaatst worden? Antwoord : NIEGG is alleen van toepassing op gronden en niet panden. Indien dit echter slooppanden zijn dan dient er niet op afgeschreven te worden na de overgang van NIEGG naar MVA. Als het geen slooppanden zijn dan dient er wel op te worden afgeschreven over de resterende gebruiksduur. Echter hadden de panden in dat geval al lang onder MVA moeten staan. 2

3 Vraag (GREX): Bij de grondexploitatie wordt van een partij een rentevergoeding ontvangen vanwege het later afnemen van de gronden die opgenomen zijn binnen de grondexploitatie. Moeten deze rentevergoedingen opgenomen worden binnen de grondexploitatie of binnen het taakveld treasury? In de nota grondexploitatie 2016 (maart 2016) staat in bijlage 1 Kostenverhaal BRO het volgende aangegeven: rente van geïnvesteerde kapitalen en overige lasten, verminderd met renteopbrengsten Dit suggereert dat de vergoeding binnen de grondexploitatie moet worden opgenomen. In de notitie rente van juli 2016 staat op pagina 7: In het nieuwe BBV worden alle rentelasten en rentebaten in eerste instantie begroot en verantwoord op het taakveld Treasury. Dit suggereert dat de vergoeding binnen het taakveld treasury moet worden opgenomen. Omdat volgens antwoord het gewogen gemiddelde rentepercentage voor de grondexploitaties wordt berekend op basis van de bruto lasten en de bruto leningenportefeuille (zonder rentebaten) zou ik verwachten dat de rentevergoedingen bij grondexploitatie thuishoren, omdat je ze anders wel belast met de rentelasten maar de rentebaten elders terecht komen. Wat is de mening van de commissie hierover? Antwoord : De rentebaat eerst als baat op het taakveld Treasury en dan als negatieve baat doorberekenen naar het taakveld grondexploitaties. Vraag (GREX): In de notitie grondexploitaties 2016 is opgenomen dat: voor de disconteringsvoet die gehanteerd moet worden voor de berekening van de contante waarde ten behoeve van het treffen van een verliesvoorziening voor negatieve grondexploitaties alle gemeenten gelijk wordt gesteld aan het maximale meerjarige streefpercentage van de Europese Centrale Bank voor de inflatie binnen de Eurozone. Opgenomen is dat de doelstelling van deze aanpassing transparantie, voorzichtigheid en begrijpelijkheid is. Het huidige streefpercentage is maximaal 2%. Binnen onze gemeenten hebben we grondexploitaties die gericht zijn op binnenstedelijke ontwikkelingen. Deze grondexploitaties kenmerken zich door (hoge) uitgaven bij aanvang van de grondexploitatie en verwachte opbrengsten aan het einde van de looptijd van de grondexploitatie. De eerste jaren wordt bijvoorbeeld vastgoed aangekocht en her ontwikkeld. Aan het einde van de looptijd wordt het vastgoed verkocht en worden opbrengsten gegenereerd. Daarmee hebben deze grondexploitaties de eerste jaren een negatief saldo, dat aan het einde van de looptijd van de grondexploitaties weer op nul sluit. In het verleden zijn binnen onze gemeente uit voorzichtigheid disconteringsvoeten gehanteerd van ongeveer 5%. Daarmee wogen de uitgaven zwaarder dan de later te realiseren opbrengsten. Door nu een disconteringsvoet van 2% te hanteren ontstaan er in de berekening winsten binnen deze grondexploitaties. Een wat ons betreft ongewenst effect in het kader van de voorzichtigheid. Graag zouden we uw standpunt willen weten ten aanzien van dit effect. Antwoord : Wij adviseren eventuele risico s of onzekerheden te vertalen in de verwachte baten en lasten van de grondexploitatie zelf (parameter index opbrengsten, opbrengsten na een bepaald jaar niet meenemen, risicoopslag etc.). De disconteringsvoet geeft alleen de geldontwaarding gedurende de looptijd aan. 3

4 Vraag (GREX): In de notitie grondexploitaties 2016 is onder Voorbereidingskosten opgenomen als stellige uitspraak dat voorbereidingskosten voor grondexploitaties maximaal 5 jaar geactiveerd mogen blijven staan onder de immateriële vaste activa. Betekent dit dat er binnen deze 5 jaar niet hoeft worden afgeschreven op deze immateriële vaste activa? In artikel 64 BBV is nl. opgenomen dat de afschrijvingsduur voor de immateriële vaste activa, bedoeld in artikel 34 onder b, ten hoogste vijf jaar is. Antwoord : De doelstelling van de stellige uitspraak is voorbereidingskosten op balans te kunnen stallen om deze zodra de bewuste grex operationeel wordt daarnaar over te boeken. Dit betekent dat over deze kosten niet behoeft te worden afgeschreven. In de omschrijving van de 3 voorwaarden voor activering van voorbereidingskosten onder de immateriële vaste activa, is dit opgenomen in de tweede voorwaarde: 1. De kosten moeten passen binnen de kostensoortenlijst van het Bro; en 2. De kosten mogen maximaal 5 jaar geactiveerd blijven staan onder de immateriële vaste activa. Na maximaal 5 jaar moeten de kosten hebben geleid tot een actieve grondexploitatie danwel worden afgeboekt t.l.v. het jaarresultaat; en 3. Plannen tot ontwikkeling van de grond waarvoor de voorbereidingskosten worden gemaakt, moeten bestuurlijke instemming hebben, blijkend uit een raadsbesluit of indien gedelegeerd een collegebesluit. Vraag (GREX): Voor een gebiedsontwikkeling heeft de gemeenten gronden verworven en gaat deze actief transformeren. Daarnaast is met een aantal eigenaren binnen dit gebied een anterieure overeenkomst gesloten en is er een exploitatieplan voor het gebied vastgesteld voor de eigenaren waarmee geen overeenkomst is gesloten. Alle historische en toekomstige kosten en opbrengsten werden in 2015 nog verantwoord in een BIE grondexploitatie. Naar aanleiding van de notitie faciliterend grondbeleid en notitie grondexploitatie zal per 1 januari het grondcomplex moeten worden opgesplitst: 1. Gronden in eigendom van gemeente kunnen als BIE complex blijven bestaan. 2. Voor gronden met een anterieure overeenkomst zonder vergunning zijn nog niet alle kosten gemaakt. Moet nu een gedeelte van de historische kosten worden ondergebracht onder "Vordering op de balans" en de verwachte toekomstige kosten voor de betreffende percelen nog als "Niet in de balans opgenomen recht"? 3. De gemeente is voornemens om de gronden welke nog niet in eigendom zijn van de gemeente, maar waarvoor een exploitatieplan is opgesteld alsnog te verwerven. Kunnen deze verwervingkosten en historische kosten worden meegenomen onder de BIE of moeten de historische kosten eerst worden verantwoord onder "Overlopend actief" en de toekomstige kosten onder "Niet in de balans opgenomen recht"? Zo ja, dienen kosten voor bijvoorbeeld het maken van het bestemmingsplan welke betrekking heeft op alle drie de soorten dan per factuur gesplitst te worden over de verschillende balansposten of is hier een andere mogelijkheid voor? Vindt er na verwerving dan een verschuiving van balansposten plaats? 4

5 Antwoord : 1. Voorzover er daadwerkelijk een grondexploitatie is vastgesteld door de raad. Anders kwalificeren de gronden als materieel vast activa. 2. Klopt. Het bedrag dat wordt opgenomen onder de Niet in de balans opgenomen rechten (NIBOR) is het bedrag dat o.b.v. de getekende overeenkomst kan worden verhaald minus de kosten die voor die overeenkomst reeds als vordering zijn opgenomen. 3. Zolang de gemeente nog geen grond heeft en nog geen grondexploitatie heeft vastgesteld, zijn de regels voor het exploitatieplan van toepassing, dus inderdaad overlopend actief voor de reeds gemaakte kosten en NIBOR voor de nog te maken kosten. Wanneer de gemeente wel grond in eigendom heeft, maar nog geen grondexploitatie heeft vastgesteld, vindt activering plaats onder de MVA (de grond) en evt. voorbereidende kosten onder IMVA. De wijze waarop de kosten worden verdeeld over de drie soorten is aan de gemeente, hier zijn geen voorschriften voor. Een praktische aanpak kan zijn om de kosten eerst te verzamelen op een kostenplaats (per categorie) en vervolgens periodiek volgens de bepaalde verdeelsleutel te verdelen (per categorie). Vraag (GREX): In de notitie Grondexploitaties van maart 2016 staat t.a.v. de rentoerekening bij punt 4.4. het volgende: het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille van de gemeente, naar verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen, indien geen sprake is van projectfinanciering. Wat is de basis voor de berekening? de laatste jaarrekening of de geprognotiseerde balans? Geldt dit zowel voor de leningenportefeuille als de factor vreemd vermogen/totaal vermogen? Antwoord : Voor de berekening van 2016 gelden de volgende uitgangspunten: Rentelasten: werkelijke rentelasten 2016 Omvang leningenportefeuille: stand per Verhouding VV/TV: verhouding per Vraag (GREX): Stel dat er een brug aangelegd moet worden t.b.v. ontsluiting van een toekomstige nieuwbouwlocatie. Waarvan een deel als bovenwijkse voorziening (profijt, causaal verband) proportioneel kan worden toegerekend aan de nieuwe toekomstige locatie. Als de toekomstige nieuwbouwlocatie nog niet in exploitatie is genomen, moeten de kosten van de aanleg van de brug geactiveerd worden en moet er op worden afgeschreven. Investering brug is bijvoorbeeld en rente is 3% Als er lineair wordt afgeschreven in bijvoorbeeld 40 jaar, wordt er elk jaar afgeschreven. De nieuwbouwlocatie wordt na vijf jaar dat de brug is aangelegd in exploitatie genomen (BIE). Dan is er inmiddels afgeschreven. De vraag is waaruit die kosten gedekt moeten worden tot het moment dat deze doorbelast kunnen worden naar de grondexploitatie (BIE). Is dat dan uit de algemene middelen? Dat betekent dat je dan in principe voor een aantal jaren volledige dekking moet hebben voor afschrijving en rente. Na die vijf jaar kan dan het restant van het actief i.c volledig ten laste van de grondexploitatie worden gebracht c.q. voor het deel dat er sprake is van profijt voor de desbetreffende locatie? Met andere woorden: het deel wat al is afgeschreven kan dus niet meer ten laste van de desbetreffende grex worden geboekt? 5

6 Antwoord : Uw voorbeeld klopt inderdaad. De brug is 5 jaar gebruikt en dus 5 jaar gesleten. Deze kosten komen dan ten laste van de algemene middelen en niet ten laste van de (toekomstige) grex-locatie. De toekomstige grexlocatie wordt daarmee niet voor deze kosten belast en wordt dus voordeliger (of minder nadelig). Een brug aanleggen, in gebruik nemen, activeren en niet afschrijven is in strijd met het voorzichtigheidsbeginsel. Vraag (overhead): In de notitie-overhead wordt aangegeven dat er niet onder overhead wordt verstaan: opleidingen door P&O gegeven en gericht op de directe uitvoeringspraktijk. Wel wordt er onder verstaan: kosten in verband met leren en ontwikkelen. Moet ik een opleiding van een jaar die gericht is op de uitvoeringspraktijk en die voor een deel ook in de praktijk wordt uitgevoerd (learning on the job) maar die niet gegeven wordt door P&O nu zien als overhead of niet? Antwoord : Als het gaat om aanwijsbare, specifieke vakgerichte opleidingen nodig voor de uitvoering van een (primair) taakveld, dan behoren die opleidingskosten op het desbetreffende taakveld (bijv. arts- en brandweeropleidingen). Opleidingskosten gericht op de ontwikkeling van algemene competenties en vaardigheden vallen echter onder overhead. Vraag (overhead): Volgt. Antwoord : Volgt. Vraag (overhead): Onder de overhead wordt gerekend alle leiding binnen de gemeentelijke organisatie; dus ook de directeur van een gemeentelijk zwembad. Hoe zit het dan met de verantwoording van een bijdrage aan de stichting die de exploitatie van sport- en zwemaccommodaties voor een gemeente verzorgt? Moet dat worden gezien als een inkomensoverdracht die geheel bij sport kan worden verantwoord of moet daar ook een onderscheid gemaakt worden in de verschillende taakvelden (dus ook voor overhead) voor de bijdrage? Of maakt het een verschil welke constructie of relatie er ten grondslag ligt aan de afspraken? Antwoord : De bijdrage aan een stichting wordt in zijn geheel op het betreffende taakveld/de betreffende taakvelden verantwoord. Alleen wanneer de stichting overheadtaken uit zou voeren, bijv. een salarisadministratiekantoor, dan wordt de bijdrage gerekend tot de overheadkosten. 6

7 Vraag (overhead): Betreft: Kosten organisatie brede werkzaamheden van primair proces: Conform het nieuwe BBV moeten kosten van medewerkers verdeeld worden over de diverse taakvelden. Daarbij lopen wij tegen het volgende aan: - Diverse medewerkers in het primaire proces doen ook werkzaamheden die bedrijfsvoeringsbreed zijn. Hierbij dient bv. gedacht te worden aan werkzaamheden (coördinatie) voor P&C-cyclus, begeleiding van LEANprojecten of andere algemene werkzaamheden voor de organisatie. De vraag is of we deze kosten moeten plaatsen onder taakveld 0.8 Overige baten en lasten of dat we deze kosten moeten betrekken bij de taakvelden waar verder voor wordt gewerkt? Antwoord : De activiteiten moeten zoveel mogelijk toegerekend worden aan de taakvelden als het gaat om het primaire proces. De overige werkzaamheden zijn ondersteunende werkzaamheden welke onder overhead vallen en zo ook moeten worden weergegeven en dus niet onder taakveld 0.8 overige baten en lasten. Vraag (overhead): Vraag: in onze gemeente hebben we een gemeentewerf waar naast opslag van de tractiemiddelen (auto's, machines) ook het kantoorpersoneel voor de buitendienst is gehuisvest. Valt in dit geval de gehele huisvesting Gemeentewerf onder de overhead of kan (een deel) rechtstreeks toegerekend worden aan 1 of meerdere taakvelden op basis van bijvoorbeeld een verdeling m2? Antwoord : De notitie overhead schrijft voor zoveel mogelijk direct toewijsbare kosten ook direct naar de taakvelden door te berekenen. De gemeentewerf is een specifieke uitvoerende taak en de huisvestingskosten hiervan moeten dan ook doorbelast worden naar de betreffende taakvelden waar de gemeentewerf voor wordt ingezet. Het gedeelte van het kantoorpersoneel hoeft niet apart tot de overhead gerekend te worden. Vraag (overhead): Onder juridische zaken vallen in onze gemeente ook personeel wat zich bezig houdt met de ondersteuning van de commissie van bezwaar en beroep. Het gaat hierbij om onderwerpen als WMO, WOB verzoeken, omgevingsvergunningen e.d. Behoren deze kosten in zijn totaliteit tot de overhead of kan op voorhand al een splitsing worden gemaakt en doorberekend aan het betreffende taakveld? Dus bijvoorbeeld de kosten van de afhandeling van bezwaar en beroep die te maken hebben met de WMO kunnen die direct worden verantwoord op het betreffende taakveld? Antwoord : Met betrekking tot juridische zaken worden juridische medewerkers die op de bedrijfsvoering afdeling werken of belast zijn met een bedrijfsvoeringstaak op een afdeling gerekend tot overhead. Echter afhandeling van bezwaar- en beroepsschriften of bijvoorbeeld vergunningverlening moeten direct ten laste van het betreffende taakveld. Deze kosten zijn immer ook direct aan specifieke taakvelden toe te rekenen. 7

8 Vraag (overhead): Omdat de huisvesting van het gemeentehuis gedeeltelijk is overgegaan naar de gemeenschappelijke regeling vanwege de ambtelijke fusie, is er geen huisvesting overhead kantoorruimten meer bij de gemeente zelf. Dat betekent dat de overgebleven huisvestingskosten van de gemeente dus op taakveld 0.1 komen? Wat de gemeente doorbelast krijgt van de gemeenschappelijke regeling komt bij de gemeente wel op 0.4 overhead. Betekent dit ook dat gemeenten zonder ambtelijke fusie een onderscheid moeten gaan maken in overhead huisvestingskosten kantoorruimten 0.4 en huisvestingskosten collegekamers/raadszaal 0.1? Antwoord : De huisvestingskosten voor de raad en college blijven gewoon overheadlasten en worden niet directe lasten op het taakveld 0.1. Als de gemeente de overige huisvestingslasten zelf heeft en hier een vergoeding vanuit de GR tegenover staat. Dan wordt dit als bate geboekt op het taakveld overhead. Vraag (rente): De notitie rente van juli 2016 gaan we al toepassen met ingang van de begroting In deze notitie staat dat de renteomslag wordt berekend over alle vaste activa, voorzover deze integraal zijn gefinancierd én met uitzondering van de aan derden verstrekte leningen. We hebben één achtergestelde lening met 0% rente aan derden verstrekt. Tegenover deze lening is in de balans een voorziening opgenomen voor hetzelfde bedrag als de lening. In de balans wordt deze daarom met waarde 0,- gepresenteerd. Moet voor het bepalen van de renteomslag wel de verstrekte lening in mindering worden gebracht op de totale activa zonder rekening te houden met de voorziening? Bijv. Totale activa ,- Verstrekte leningen (excl. achtergestelde lening) -/ ,- Achtergestelde lening -/ ,- Totaal activa voor renteomslag ,- Of moet ik ook rekening houden met de voorziening: Bijv. Totale activa ,- Verstrekte leningen (excl. achtergestelde lening) -/ ,- Achtergestelde lening -/ ,- Voorziening achtergestelde lening +/ ,- Totaal activa voor renteomslag ,- Antwoord : Als de voorziening feitelijk een waardecorrectie op de lening betreft, staat de voorziening vermoedelijk debet en wordt die in mindering gebracht op de FVA. Dan uiteraard netto meenemen. Indien de voorziening een ander karakter (reden) heeft dan bruto meenemen. Vraag (rente): In hoeverre kunnen/ moeten we in de meerjarenbegroting vanaf 2018 de stellige uitspraken uit de rente notitie volgen. Wie zegt ons dat de notitie dan niet weer wordt uitgesteld, terwijl we dan al de rentepercentages naar beneden hebben bijgesteld. Is het nu de bedoeling dat we voor het begrotingsjaar 2017 de rente ramen op basis van de huidige werkwijze en vanaf 2018 e.v. de stellige uitspraken uit de notitie rente toepassen? 8

9 Antwoord : In de notitie rente wordt aanbevolen om deze notitie toe te passen vanaf De notitie rente past namelijk ook geheel binnen de thans geldende wet- en regelgeving. Voordeel hiervan is, dat er slechts 1 X sprake is van het doorvoeren van een wijziging van de rentemethodiek. Daarmee sluit het begrotingsjaar 2017 voor dit onderdeel naadloos aan op het begrotingsjaar Het is echter niet verplicht om de notitie rente al toe te passen vanaf (de begroting) Wij zijn van mening dat, met de laatste versie van de notitie rente, alle onduidelijkheden weggenomen zijn. Verdere aanpassing van de notitie rente voorzien wij voorlopig niet. De ingangsdatum van 1 januari 2018 van de notitie rente staat dus op dit moment wat ons betreft niet ter discussie. Indien u er voor kiest om de notitie rente nog niet toe te passen bij de begroting 2017, adviseren wij u om in de paragraaf financiering de mogelijke financiële consequenties vanaf 2018, die voortvloeien uit de notitie rente, te vermelden. Dit biedt de raad immers zicht op de consequenties en mogelijke keuzes die komend begrotingsjaar moeten worden gemaakt. Het is niet verplicht om de doorrekening van de nieuwe regels in de meerjarenbegroting 2018 toe te passen. Vraag (rente): Wanneer er wel gerekend wordt met bespaarde rente, is het renteresultaat op het taakveld Treasury niet gelijk aan het renteresultaat zoals dat ontstaat op basis van de omslagrente (renteschema pag. 6). Het renteresultaat op het taakveld Treasury kan daarmee dus niet gebruikt worden om de norm van 0,5% te toetsen. Is dit bij de commissie BBV bekend en wat is de mening van de commissie hierover? Antwoord : Het resultaat op het taakveld Treasury is inderdaad niet per definitie ook het renteresultaat. Het renteresultaat wordt berekend volgens het schema uit de notitie rente. Het resultaat op het taakveld Treasury kan meerdere elementen bevatten. Wanneer er sprake is van bespaarde rente en deze niet aan de reserves wordt toegerekend, dan bestaat het resultaat op het taakveld Treasury uit het renteresultaat en de bespaarde rente. De bespaarde rente wordt dus niet tot het renteresultaat gerekend, maar maakt wel onderdeel uit van het resultaat op het taakveld Treasury. Daarnaast kan het resultaat op het taakveld Treasury ook bijv. nog de dividenden bevatten. Omdat inzicht in het renteresultaat wel wenselijk is, wordt dit toegelicht in de financieringsparagraaf. Dit kan aan de hand van het renteschema, waar vervolgens ook de 0,5% wordt getoetst. De bespaarde rente telt hiervoor dus niet mee. 9

10 Vraag (rente): Wij hebben door het salderen van betaalde en ontvangen rente per saldo een renteoverschot van enkele tonnen. Dit komt omdat in het verre verleden een lening is verstrekt aan een woningcorporatie vanwege de overname van ons woningbezit. Deze rente wordt als ontvangen rente verwerkt in de tabel, terwijl deze rente niet meer als last wordt opgenomen. 1. Moeten renteoverschotten ook worden omgeslagen over de taakvelden, of geldt dit alleen als er per saldo een rentelast is? 2. In het verleden werd via de staat van activa dezelfde rente toegerekend t.b.v. de lening overname woningbezit als de rente die ontvangen werd. Is dit nog toegestaan, ondanks dat het omslagpercentage aanzienlijk lager is (< 0,5%)? 3. Is het ondanks het renteoverschot van enkele tonnen toch toegestaan om de berekende rente over de grondexploitaties (obv van de voorgeschreven rekenmethode) door te doorbelasten aan de grondexploitaties. Antwoord : 1. Een renteoverschot wordt niet aan de taakvelden toegerekend, maar blijft op het taakveld Treasury staan. 2. In de notitie rente staat hieromtrent het volgende: De vaste activa bestaan uit de materiële, immateriële en financiële vaste activa. De omslagrente wordt berekend over al deze vaste activa, voorzover deze integraal zijn gefinancierd én met uitzondering van de aan derden verstrekte leningen. Het is dus (vanaf 2018) niet meer toegestaan om rente toe te rekenen over de boekwaarde van de verstrekte leningen. De ontvangen rente wordt namelijk ook in mindering gebracht op de rentelasten in de berekening van de renteomslag. 3. Voor de grondexploitaties moet de rente worden berekend volgens de regels in de notitie grondexploitaties. In de formule wordt er vanuit gegaan dat een deel van de totaalfinanciering van gemeenten wordt ingezet voor de financiering van de grondexploitaties. Dat er met andere activiteiten ook rentebaten worden gecreëerd die hoger zijn dan de rentelasten op de externe financiering, doet hier niks aan af. Met andere activiteiten worden immers ook opbrengsten gegenereerd. Vraag (rente): In de notitie rente 2017 van juli 2017 staat het volgende: Vaste activa die op basis van annuïteiten worden afgeschreven en doorbelast aan taakvelden bevatten een rentecomponent die in het verleden is bepaald. Bij afwijking ( meer dan 25%) van het (voor) gecalculeerde omslagpercentage, dan moeten de annuïteiten worden aangepast. Geldt dit ook voor de annuïteiten die we hebben voor 2 verstrekte leningen aan sportverengingen Antwoord : De annuïteiten van verstrekte leningen betreffen afspraken met derden over het aflossingsschema. Dit staat los van de regelgeving rondom de interne toerekening van rente aan taakvelden en activa, de omslagrente. De annuïteit voor deze leningen kan gewoon gehandhaafd blijven. Vraag (rente): In de Notitie Rente 2017 wordt het taakveld Treasury genoemd, o.a. dat het toerekenen van rente aan de taakvelden plaats vindt via het taakveld Treasury. Echter, in de Regeling vaststelling taakvelden en verstrekking Iv-3 staat bij taakvelden provincies geen taakveld Treasury genoemd. Van welk taakveld moeten provincies gebruik maken bij het toerekenen van rente aan de taakvelden? 10

11 Antwoord : Provincies moeten hiervoor taakveld 0.3 Geldleningen en uitzettingen gebruiken. Vraag (rente): Er mag geen rente meer worden toegerekend aan NIEGG's. Wordt hiermee bedoeld dat geen rente mag worden bijgeschreven, of is het sowieso uitgesloten om rente te berekenen over boekwaarde en te brengen ten laste van product (exploitatie)? Antwoord : Er wordt inderdaad bedoeld dat er geen rente meer mag worden geactiveerd. Indien Niegg wordt overgeboekt naar MVA zal hierover wel een rentelast over de boekwaarde optreden en ten laste van het desbetreffende taakveld moeten worden gebracht. Dit actief maakt immers ook onderdeel uit van de berekening van de renteomslag. Vraag (vernieuwing): In het kader van de vernieuwing BBV per vragen we ons af wat er wordt verstaan onder een maatschappelijke investering? Hierbij zijn concreet de volgende praktische vragen/voorbeelden genoemd: 1)Verbreding van een bestaand fietspad/bestaande rijweg 2)Aanleg van een rotonde op een bestaande doorgaande provinciale weg 3)Plaatsing van een VRI op een bestaande kruising VRI= verkeersregelinstallatie. Antwoord : Verkeersvoorzieningen vallen onder maatschappelijk nut. Deze investeringen dragen niet bij aan het verwerven van (financiële) middelen, daarnaast is vrij verhandelbaarheid ook niet voor de hand liggend. Zeker niet als het gaat over zaken als wegen, drempels, rotondes of verkeersregelinstallaties. U moet bij de beoordeling de vraag stellen of er een markt is voor de activa. In dit geval vallen dus alle drie de categorieën onder investeringen maatschappelijk nut. Vraag (vernieuwing): Hoe om te gaan met bestemmingsreserve op kostenplaatsen nu de lasten negatief geboekt moeten worden. Stel: de gemeente heeft een bestemmingsreserve ter dekking van de kapitaallasten van het gemeentehuis. Voorheen werd dit bedrag via 980 als gedeeltelijke dekking op de kostenplaats opgenomen en was de doorbelasting als overheadcomponent naar bijvoorbeeld de kosten Omgevingsvergunning lager. In de nieuwe situatie stijgen de lasten omdat er geen rekening meer gehouden kan worden met deze bestemmingsreserve. Antwoord : In principe kan met de bestemmingsreserve dezelfde systematiek worden gevolgd als met de overheadlasten: ze staan op een andere plek in de begroting, maar kunnen extracomptabel nog steeds worden meegenomen in de tariefsberekening. Dit betekent dat de dekking uit de bestemmingsreserve ook extracomptabel wordt meegenomen in het tarief. Dit kan het meest praktisch plaatsvinden door de totale overheadkosten eerst te verminderen met de dekking vanuit de betreffende reserve(s) en de resterende overhead vervolgens op basis van de gekozen verdeelsleutel toe te rekenen. 11

12 Vraag (vernieuwing): Wij zijn een Gemeenschappelijke Regeling (Omgevingsdienst) met als deelnemers gemeenten en een provincie. Een Gemeenschappelijke Regeling is conform vernieuwing BBV (Wijzigingsbesluit vernieuwing BBV van 5 maart 2016) verplicht om baten en lasten te splitsen in taakvelden, in zowel de begroting als de jaarrekening. In bijlage 1 van de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 18 april 2016 nr , worden taakvelden voorgeschreven behorende bij deze regeling. Het betreft hier een lijst met specifieke taakvelden voor provincies en een lijst met specifieke taakvelden voor gemeenten. Vraag: Dienen wij onze baten en lasten uit te splitsen in zowel de taakvelden voor de provincie als de taakvelden voor de gemeenten? Antwoord : Artikel 58a Wgr lid 2 sub bepaalt dat de IV-3 indeling en dus de taakveldindeling conform de gemeentelijke indeling geldt bij een Wgr van gemeente en provincie. Vraag (vernieuwing): In hoeverre en in welke vorm zijn de beleidsindicatoren verplicht voor gemeenschappelijke regelingen? Antwoord : De opname van de beleidsindicatoren is via het BBV verplicht gesteld en gelden daarmee ook voor gemeenschappelijke regelingen. Het ministerie van BZK heeft daarbij aangegeven dat gemeenschappelijke regelingen alleen die indicatoren hoeven op te nemen die behoren bij de taakvelden waarbinnen de gemeenschappelijke regeling activiteiten uitvoert. Beleidsindicatoren die buiten de taakvelden van de GR vallen, kunnen worden weggelaten. Vraag (vernieuwing): Moeten wij voor de begroting 2017 voor de 39 indicatoren een begrotingswaarde voor 2017 bepalen of hoeven enkel de historische cijfers zoals deze te vinden zijn op waarstaatjegemeente.nl te worden opgenomen? Antwoord : Er kan worden volstaan met het opnemen van de indicatoren zoals gepubliceerd op waarstaatjegemeente.nl (plus de 5 indicatoren die de gemeente zelf moet berekenen). In het BBV of de ministeriële regeling is het niet voorgeschreven dat in de begroting ook streefwaarden moeten worden opgenomen. Gemeenten mogen zelf bepalen of zij bij de begroting ook streefwaarden willen opnemen. Dit biedt uiteraard wel een hogere toegevoegde waarde voor de indicatoren waar de gemeente ook echt beleid op voert. Daar kunnen de effecten dan van inzichtelijk worden gemaakt. Vraag (vernieuwing): Op welk(e) taakveld(en) behoren de kosten van bovenformatief personeel en detachering van personeel, waar eventueel inkomsten tegenover staan, te worden verantwoord? 12

13 Antwoord : Hiervoor geldt hetzelfde als reguliere personeelskosten: deze moeten worden verantwoord op het taakveld/de taakvelden waarvoor de personeelsleden werkzaam zijn. Eventuele opbrengsten worden als bate op hetzelfde taakveld verantwoord. Vraag (vernieuwing): Voor onderdeel F van de berekening van het landelijk gemiddelde van de woonlasten is in het voorafgaande begrotingsjaar in de meicirculaire GF 2016 een bedrag van 723 genoemd en hebben we straks in de begroting 2017 wel een beeld van de tarieven voor 2017, maar hoe moeten wij omgaan met de jaarschijven van de meerjarenraming? Is het niet zo dat het kengetal belastingcapaciteit op zich niets met de geprognosticeerde begin- en eindbalans heeft te maken en dat op dit kengetal de tabel ten onrechte is uitgebreid met de meerjarenraming? Antwoord : De andere jaren worden ook tegen het landelijk gemiddelde van t-1 afgezet. Zo bestaat er snel zicht op of de lasten wel of niet toenemen in de toekomst. De relatie met de balans is dat als grote investeringen in de toekomst moeten worden gedekt door een verhoging van de lasten, dit zichtbaar wordt via dit kengetal. Vraag (vernieuwing): In het nieuwe BBV zijn de taakvelden voorgeschreven. In hoeverre is het verplicht om taakvelden die niet van toepassing zijn in begroting en jaarrekening op te nemen? Voorbeeld: Onze gemeente heft geen parkeerbelasting en heeft geen havens. Moeten de onderliggende taakvelden 0.63 parkeerbelasting en 2.3 recreatieve havens dan opgenomen worden met een 0 bedrag of mogen deze volledig weggelaten worden? Antwoord : Het vermelden van taakvelden zonder saldo heeft geen informatieve waarde. Deze hoeven derhalve ook niet opgenomen te worden met een nul saldo. Vraag (vernieuwing): Moeten de jaren 2015 en 2016 ook worden opgenomen in het overzicht van de lasten en baten per taakveld? Of is dit overzicht opgebouwd uit de jaren 2017 t/m 2020? Antwoord : De informatie over 2015 en 2016 is niet per taakveld opgesteld en behoeft dus niet in het overzicht te worden opgenomen. Vraag (mva): Binnen de gemeente wil men voor ICT oplossingen in regionaal verband met andere gemeenten gaan samenwerken in de zogenaamde Cloud. Vanuit dit samenwerkingsverband wordt er voor iedere gemeente een bijdrage gevraagd om dit mogelijk te maken. Nu is het volgens mij zo dat conform de BBV de kosten (hardware en software) die hiermee samenhangen geactiveerd moeten worden. Geldt dit ook door deze casus? 13

14 Antwoord : ICT zijn investeringen van economisch nut die geactiveerd kunnen worden. In dit geval is het een investering die gezamenlijk wordt gebruikt en gefinancierd. Elke gemeente moet zijn deel van de ICT investering activeren en afschrijven. Vraag (mva): Moeten verkeersvoorzieningen (b.v. stoplichten), vanwege het feit dat deze "verhandelbaar" zijn, worden aangemerkt als activa met een economisch nut? Antwoord : Dat iets te (ver)koop is, maakt het nog niet verhandelbaar. Dit zou dan immers ook gelden voor trottoirtegels; deze kunnen ook weer worden losgemaakt en verkocht. Verkeersvoorzieningen kwalificeren als inrichting van de openbare ruimte, vergelijkbaar met straatverlichting, afvalbakken, bankjes, speeltoestellen, fietsnietjes, etc.. Al deze goederen leveren geen geld op, maar hebben een maatschappelijk nut. Vraag (fva): Bevestigt de commissie BBV bij de voorgestelde splitsing van Eneco Holding N.V., waarbij de aandelen N.V. Eneco Beheer of Nieuwe Holding in natura worden verkregen, de eerdere lijn dat de in natura verkregen aandelen tegen een waarde van nihil moeten worden verwerkt bij de gemeenten? Antwoord : Ja, dit klopt inderdaad. In natura verkregen aandelen moeten tegen een waarde van nihil, danwel registratiewaarde van 1 euro worden verwerkt. 14

15 Vraag (reserves): Klopt dat het alle mutaties reserves niet meer via de verschillende taakvelden verloopt, maar alleen via 0.10? Antwoord : Zie ook de toelichting van het Ministerie van BZK in de meicirculaire: In 2004 is in het BBV het inzicht in de financiële positie verbeterd doordat het rechtstreeks, dat wil zeggen via de exploitatie, aan reserves toevoegen of onttrekken van middelen niet meer is toegestaan. Met de vernieuwing van het BBV is hier geen wezenlijke verandering in gekomen. In de begroting en de jaarrekening moet per programma nog steeds afzonderlijk het (geraamde) saldo van baten en lasten en vervolgens de (beoogde) toevoegingen en onttrekkingen aan reserves tot uitdrukking komen (art 17 en 27 lid c, d, e). Omdat uit de ministeriële regeling vaststelling taakvelden en verstrekking informatie voor derden (en de toelichting daarop via het Iv3-informatievoorschrift gemeenten) mogelijk iets anders kan worden opgemaakt, wordt dit informatievoorschrift zodanig aangepast dat op taakveld 0.10 alle toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves worden geboekt die verband houden met de taakvelden 0. tot en met 8. (met uitzondering van taakveld 0.11). Economische categorie 7.1 kan uitsluitend op de taakvelden 0.10 en 0.11 worden toegepast. Via bijvoorbeeld door de gemeente ingerichte subnummers van taakveld 0.10 kan inzicht worden verkregen in de verdeling van de reservemutaties over de programma s en desgewenst ook verdere onderverdelingen. Het is dus niet toegestaan om de reservemutaties direct op het taakveld te boeken. Alle reservemutaties moeten via taakveld 0.10 lopen. In principe wordt met dit taakveld hetzelfde beoogd als het oude product Een reservemutatie m.b.t. overhead moet derhalve ook via taakveld 0.10 en niet via 0.4. Tot slot blijft inderdaad het onderscheid tussen saldo voor en na bestemming gehandhaafd. Het is daarom relevant om binnen taakveld 0.10 onderscheid te blijven maken naar programma s. Vraag (voorzieningen): Mogen de jaarlijkse tekorten die ontstaan door kapitaallasten (afschrijving en rente) van inzamelvoertuig en middelen voor de inzameling van huishoudelijk afval in zijn geheel ten laste worden gebracht van de "Voorziening Huishoudelijke Afvalstoffen". De voorziening is BBV artikel 44 id 2 voorziening en wordt gevoed door overschotten uit de afvalstoffenheffing. Het doel is overgenomen van een voorgaande egalisatiereserve, dus het opvangen van schommelingen in de uitgaven ten behoeve van de afvalinzameling. Antwoord : Het is toegestaan om een tekort op de huishoudelijke afvalinzameling te dekken vanuit een vrijval uit de voorziening huishoudelijke afvalstoffen, indien het inderdaad een BBV artikel 44 lid 2 voorziening betreft. De kapitaallasten zelf mogen niet ten laste van de voorziening worden gebracht. 15

16 Vraag (voorzieningen): Hoe om te gaan met de onttrekking van onderhoudsgelden uit de voorziening ex artikel 44-2 BBV voor het onderhoud van begraafplaatsen? Toelichting vraag : De gemeente ontvangt jaarlijks afkoopbedragen voor het onderhoud van begraafplaatsen. De gemeente heeft er voor gekozen de lijkbezorgingsrechten, waaronder de afkoopbedragen voor het onderhoud niet kostendekkend te maken. Het jaarlijkse dekkingspercentage van de lijkbezorgingsrechten is dan ook niet hoger geweest dan 75 %. Omdat ook de ontvangen afkoopbedragen voor het onderhoud niet toereikend zijn om de onderhoudskosten te dekken is tot op heden geen voorziening ex artikel 44-2 BBV gevormd. In vragen en antwoorden is het volgende opgenomen : De ontvangen afkoopbedragen worden opgenomen in een voorziening ex artikel 44-2 BBV. Voor zover de werkelijke kosten hoger zijn dan de ontvangen afkoopsommen, wordt dit aangemerkt als jaarlijks onderhoud van begraafplaatsen, dat jaarlijks als last in de begroting wordt begroot. Hoe interpreteren we bovenstaande wanneer we de situatie van onze gemeente in ogenschouw nemen: 1. De ontvangen afkoopsommen, zowel begroot als werkelijk zijn lager dan de geraamde en werkelijke kosten van het jaarlijks onderhoud van de begraafplaatsen. Er vloeien geen gelden in de voorziening. 2. Er dient een voorziening ex artikel 44-2 BBV gevormd te worden, waarin de ontvangen afkoopsommen worden opgenomen en slechts de onderhoudskosten voor het lopend jaar uit de dit jaar ontvangen afkoopsommen in mindering kunnen worden gebracht. De overige onderhoudskosten gaan ten laste van de algemene middelen en er wordt in de komende jaren een voorziening opgebouwd om in de toekomst een gedeelte van de onderhoudskosten te dekken. De dekkingsgraad van de lijkbezorgingsrechten daalt verder terwijl een aanzienlijke voorziening afkoop onderhoud begraafplaatsen wordt opgebouwd. Antwoord : De ontvangen afkoopsommen vormen een verplichting aan degene die de afkoopsom heeft betaald en zal door de gemeente aan het onderhoud van de betreffende graven moeten worden besteed. Derhalve is het vormen van een voorziening ex BBV art. 44 lid 2 verplicht. De afkoopsommen kunnen niet worden aangewend om jaarlijkse tekorten (gedeeltelijk) op te vangen. De interpretatie voor uw gemeente is derhalve hetgeen u onder het tweede punt heeft weergegeven: Er dient een voorziening ex artikel 44-2 BBV gevormd te worden, waarin de ontvangen afkoopsommen worden opgenomen en slechts de onderhoudskosten voor het lopend jaar uit de dit jaar ontvangen afkoopsommen in mindering kunnen worden gebracht. De overige onderhoudskosten gaan ten laste van de algemene middelen en er wordt in de komende jaren een voorziening opgebouwd om in de toekomst een gedeelte van de onderhoudskosten te dekken. Dit heeft inderdaad tot gevolg dat de dekkingsgraad op de lijkbezorging (voor nu) daalt en een voorziening wordt opgebouwd. 16

17 Vraag (voorziening): De gemeente heeft in de begroting een post 'storting voorziening oninbare vorderingen' geraamd op het programma 'Arbeidsmarkt en onderwijs' respectievelijk functie 614 'Gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid'. Dit vanuit de aanname dat een groot deel van de oninbare vorderingen zich op dit terrein voordoet. Echter, de praktijk leert dat een deel van de oninbare vorderingen ook andere debiteuren kan betreffen. De vraag is nu op welk(e) taakveld(en) de raming van een mutatie voorziening oninbare vorderingen moet plaatsvinden. Antwoord : Dotaties aan de voorziening oninbare vorderingen dienen zoveel mogelijk ten laste te vallen van het taakveld waar het betrekking op heeft. Is er een dotatie aan de voorziening oninbare vorderingen i.v.m. een dubieuze debiteur die werkzaamheden uitvoert t.b.v. een bepaald taakveld dan moet de betreffende dotatie aan de voorziening ook ten laste van dat betreffende taakveld vallen. Praktisch gezien is het voor de hand liggend om voor het niet toewijsbare deel van de dotaties aan de voorziening op de taakveld te boeken waar de oninbare vorderingen zich het meest voordoen. Vraag (algemeen): Moeten de opbrengsten die wij ontvangen voor de verwerking van het ingezamelde afval worden geboekt als negatieve last of als een opbrengst? Antwoord : Volgens het BBV dienen deze bijdragen in de begroting en jaarstukken te worden verwerkt als baten. Er mag geen saldering plaatsvinden van baten en lasten. Alleen indien het interne doorbelasting betreft, dan worden kosten tegengeboekt middels een negatieve last. Vraag (algemeen): Volgt. Antwoord : Volgt. Vraag (algemeen): Bij de jaarrekening 2015 merkt de accountant op dat de resultaatbestemming 2014 niet in de lasten en baten van 2015 mag worden opgenomen. M.a.w. de baten en lasten in 2015 zijn te hoog verantwoord. Ik kan dit niet plaatsen irt het BBV. Het BBV zegt ook dat alle reservemutaties lopen via 980. Het betreft nl. de storting van het resultaat 2014 in de algemene reserve in 2015 (resultaatbestemming) a.g.v. besluit door de raad bij de jaarrekening 2014 in dienstjaar Antwoord : Uw accountant heeft gelijk dat de resultaatbestemming 2014 niet in de baten en lasten van 2015 wordt opgenomen. Het resultaat 2014 staat op de balans ultimo 2014 reeds onder het eigen vermogen. De boeking van de resultaatsbestemming naar de betreffende reserves is een balansboeking. 17

18 Vraag (rechtmatigheid): De raad heeft goedkeuring gegeven aan een brutokrediet van 3,2 miljoen voor een investering. Hierbij wordt rekening gehouden met 0,1 miljoen subsidie die we verkrijgen van de provincie voor het financieringstekort (ook toegekend met max 0,5 miljoen).na beoordeling van de inschrijvingen blijkt dat de investering bruto 3,4 miljoen gaat kosten. Echter wordt de subsidie hierdoor 0,3 miljoen (dat is het financieringstekort) i.p.v. 0,1 miljoen. Moet de raad een aanvullend krediet moet vaststellen van 0,2 miljoen? Immers er wordt een nu verplichting aangegaan van 3,4 miljoen i.p.v. 3,2 miljoen. Antwoord : De raad moet om de reden die u aangeeft inderdaad een aanvullend krediet vaststellen. Wanneer dit niet gebeurt, is er sprake van een onrechtmatigheid in de categorie Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet. Zie pagina 18 van de Kadernota rechtmatigheid. 18