Workshop Grondexploitatie / Faciliterend grondbeleid. Commissie BBV: Sytzo v.d. Schaaf Reinier v.d. Pol

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Workshop Grondexploitatie / Faciliterend grondbeleid. Commissie BBV: Sytzo v.d. Schaaf Reinier v.d. Pol"

Transcriptie

1 Workshop Grondexploitatie / Faciliterend grondbeleid Commissie BBV: Sytzo v.d. Schaaf Reinier v.d. Pol

2 Agenda Stand van zaken Grondexploitatie en NIEGG Faciliterend grondbeleid Rente en disconteringsvoet Diversen Maar eerst: vragen? 2

3 Stand van zaken Wetsvoorstel wijziging BBV definitief Notities Commissie BBV - Grondexploitatie; gereed - Faciliterend grondbeleid; gereed - Rente; gereed Vragen aan de commissie BBV 3

4 Stand van zaken Vragen aan Commissie BBV 4

5 Stand van zaken Vragen aan de cie : Hoe omgaan met voorbereidingskosten onder NIEGG? Geldt de disconteringsvoet van 2% ook voor positieve grexen? Moeten we nacalculeren als de werkelijke rentelasten > 0,5% afwijken? Hoe zorgen we ervoor dat alle kosten van bovenwijkse voorzieningen tlv grex komen? Is een strikte scheiding tussen actief en facilitair grondbeleid voorgeschreven? 5

6 Grondexploitatie NIEGG: vervalt BIE: Nieuwe notitie Cie. BBV - definitie en spelregels grondexploitatie Faciliterend grondbeleid: wat / hoe op balans VPB: extracomptabel /fiscaal bepalen - verschillen t.o.v. BBV - documenteren > bewaren! 6

7 Grondexploitatie Niegg : NIEGG 2015 = MVA 2016 (of BIE 2016) Vóór 2020 waardering in juiste bestemming 7

8 Grondexploitatie Notitie: Stellige uitspraken Cie. BBV I 1.Start BIE via raadsbesluit 2.Looptijd maximaal 10 jaar voortschrijdend 3.Jaarlijkse herziening grondexploitatiebegroting 4.Toepassen kostensoortenlijst Bro 5.Activering toekomstig deel bovenwijkse voorzieningen 6.Voorziening bovenwijks afbouwen 7.Voorbereidingskosten maximaal 5 jaar activeerbaar 8

9 Grondexploitatie Notitie: Stellige uitspraken Cie. BBV II 8.Alleen externe rente toerekenbaar 9.Disconteringsvoet contante waarde verlies-voorziening max streefpercentage inflatie Eurozone 10.B&L via exploitatie naar OHW 11.Geen reserves in mindering op OHW 12.Ingangsdatum werkt niet terug naar Verwachte resultaten presenteren tegen nominale waarde 14.Invloed wijze berekening (contante waarde) verliesvoorziening melden in paragraaf grondbeleid 15.Verliesvoorziening presenteren als waardecorrectie BIE 9

10 Grondexploitatie Notitie: Aanbevelingen Cie. BBV Wijze toerekening bovenwijkse voorzieningen vastleggen in financiële verordening Grondprijzenbrief opstellen. Fiscale interne levering veroorzaakt geen herwaardering Tussentijdse winstneming uitwerken in financiële verordening. Afwegen beginsel voorzichtigheid tegen realisatie beginsel 10

11 Faciliterend Grondbeleid: Stellige uitspraken Getekende overeenkomst bepaalt balanspost verhaalbare kosten (vordering / overlopend) Als bij via exploitatieplan verhaalbare kosten een overeenkomst of bouwaanvraag ontbreekt dan alleen verhaalbaar indien binnen 10 jaar verrekening wordt verwacht, anders resteert Niet in de balans opgenomen recht Voorwaarden voorbereidingskosten: Bro-lijst, maximaal 5 jaar; formeel besluit aanwezig 11

12 Rente Discussie rente eigen vermogen (EV) Naar taakvelden /overhead / investeringen Grondexploitatie: Apart i.v.m. VPB Stellige uitspraken: Rentevergoeding EV maximaal externe rente Toerekenen rente via taakveld treasury Aanbevelingen: Renteschema opnemen in paragraaf financiering Geen rentevergoeding over eigen vermogen 12

13 Vpb BBV grex = Vpb grex exclusief grondbedrijf-vreemde activiteiten kostensoorten WRO/BRO werkelijke rentelasten VV start operationele grex Fiscale openingsbalans op marktwaarde Belang: maximale kostentoerekening Fiscale winst BBV voordelig resultaat Waardesprong door bestemmingswijziging = onbelast overheidsbesluit Toekomstige winsten lager door VpB! 13

14 Diversen Stelling: De gemeentelijke grondbedrijven zijn eindelijk vergelijkbaar 14

15 Diversen Stelling: De nieuwe regels voor grondbedrijven hebben de fiscale (Vpb) problematiek sterk ingeperkt. 15

16 Vragen? Dank voor jullie inbreng en belangstelling! 16

Notitie Grondexploitaties 2016 Commissie BBV

Notitie Grondexploitaties 2016 Commissie BBV 1 Notitie Grondexploitaties 2016 Commissie BBV In de volgorde zoals deze ook in gehanteerd in de notitie staan hieronder de stellige uitspreken en aanbevelingen. Omdat sommige aanbevelingen samenhangen

Nadere informatie

Paragraaf blz. 20 van de nota Grondbeleid Paragraaf blz. 24 van de nota Grondbeleid 2008.

Paragraaf blz. 20 van de nota Grondbeleid Paragraaf blz. 24 van de nota Grondbeleid 2008. A. Het startpunt van een Bouwgrond in exploitatie (BIE) is het raadsbesluit met de vaststelling van het grondexploitatiecomplex, inclusief grondexploitatiebegroting. Vanaf dat moment wordt de BIE geopend

Nadere informatie

Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019

Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019 Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019 Regiodagen BZK 2019 27 juni Eindhoven 2 juni Zwolle 4 juli Utrecht Inleiders commissie BBV Henk van der Heijden (gemeente Den Haag) David van Hooff

Nadere informatie

inzicht in overhead 1

inzicht in overhead 1 inzicht in overhead 1 huidige situatie bij toerekening indirecte kosten onoverzichtelijk BBV geen voorschriften kostentoerekening, wel par. bedrijfsvoering en lokale heffingen nadelen regelmatige discussie

Nadere informatie

Richtlijnen van de commissie BBV januari 2018

Richtlijnen van de commissie BBV januari 2018 1 hoofdlijnen notitie resultaat bestemmen 2007 Geen. Geen. 2 Notitie Software 2007 Ingetrokken zie notitie MVA. zie notitie MVA. 3 Notitie verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen 2007

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit herziening BBV. De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht

Wijzigingsbesluit herziening BBV. De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht De vernieuwing van het BBV met betrekking tot gemeentelijke grondexploitaties nader toegelicht Indeling presentatie De theorie De Drontense praktijk Vragen? 10 november 2016 Jenneke Schuurkamp-Spijkerboer

Nadere informatie

ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF VERNIEUWINGEN BBV AGENDA AANLEIDING VERNIEUWINGEN. JE presenteert. Aanleiding. Tijdspanne vernieuwingen

ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF VERNIEUWINGEN BBV AGENDA AANLEIDING VERNIEUWINGEN. JE presenteert. Aanleiding. Tijdspanne vernieuwingen ER KOMT VEEL OP GEMEENTEN AF BBV JE presenteert 1 AGENDA Aanleiding Tijdspanne vernieuwingen De vernieuwingen Resterende vernieuwingen 2 AANLEIDING Rapport Adviescommissie Depla: Kaderstellende en controlerende

Nadere informatie

Inloopavond. 10 oktober 2016

Inloopavond. 10 oktober 2016 Inloopavond 10 oktober 2016 Agenda Technische behandeling Programmabegroting 2017 Vernieuwingen BBV Programmabegroting Niet beantwoorde vragen worden schriftelijk afgedaan Aanleiding 10 jaar BBV Doel versterking

Nadere informatie

Sytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november

Sytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november Sytzo van der Schaaf /Wim Bakker Sietze van de Berg /Hans Smit Rein Hogendorf Allen Lid commissie BBV FAMO - flitsbijeenkomsten 12, 16 en 25 november 2015 1 Vernieuwing BBV: planning en stand van zaken

Nadere informatie

Paragraaf 7: Grondbeleid

Paragraaf 7: Grondbeleid Paragraaf 7: Grondbeleid Beleid Uitgangspunt vormt de in 2015 vastgestelde Nota Grondbeleid. Het uitgangspunt is hierbij dat de gemeente, uitgezonderd de ontwikkeling van eigen gronden, een faciliterende

Nadere informatie

Grondexploitatie BBV en Vpb. Henk van der Heijden, vz commissie BBV

Grondexploitatie BBV en Vpb. Henk van der Heijden, vz commissie BBV Grondexploitatie BBV en Vpb Henk van der Heijden, vz commissie BBV Wijziging verslaggeving Grondexploitaties Waarom? 2 3 4 5 Wijziging BBV Concepttekst wijzigingsbesluit Consultatiefase Ministerraad Advies

Nadere informatie

Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Notitie rente 2017/2018 In notities over specifieke onderwerpen doet de commissie BBV stellige uitspraken die de gemeente verplicht moet opvolgen

Nadere informatie

Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019

Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019 Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken 2019 Wat is nieuw Samenvoeging 4 notities + V&A (grex) Veel uitleg, doublures eruit Inhoudelijk geen aanscherpingen Hoofdstuk raad Hoofdstuk paragraaf grondbeleid

Nadere informatie

Actualiteiten BBV. vbbv. Verbonden partijen Erfpacht Ontwikkelingen Vpb

Actualiteiten BBV. vbbv. Verbonden partijen Erfpacht Ontwikkelingen Vpb vbbv Actualiteiten BBV Aandachtspunten jaarrekening 2016 Vraagstukken gemeenten (grondexploitatie, rente, overhead) Stellingen Verbonden partijen Erfpacht Ontwikkelingen Vpb Actualiteiten BBV vbbv Jaarrekening

Nadere informatie

Herziening BBV-verslaggevingsregels Grondexploitaties

Herziening BBV-verslaggevingsregels Grondexploitaties Herziening BBV-verslaggevingsregels Grondexploitaties Raakvlakken BBV en VPB Henk van der Heijden, vz commissie BBV VNG/VVG/SVLO 17 november 2015 Aanleiding Afboekingen/verlies grondposities gemeenten

Nadere informatie

Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording. Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser

Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording. Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording 1 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording

Nadere informatie

Toelichting actualisatie Financiële verordening. Met ingang van 2017

Toelichting actualisatie Financiële verordening. Met ingang van 2017 Toelichting actualisatie Financiële verordening Met ingang van 2017 september 2016 Colofon uitgave Financiën Gemeente Utrecht 030-286 00 00 info@utrecht.nl in opdracht van BCS Financiën Gemeente Utrecht

Nadere informatie

Welke ontwikkelingen komen op ons af? Bijeenkomst spelregels vanuit financieel perspectief, 22 juni 2016 Wouter van den Wildenberg Erik Vlaming

Welke ontwikkelingen komen op ons af? Bijeenkomst spelregels vanuit financieel perspectief, 22 juni 2016 Wouter van den Wildenberg Erik Vlaming Welke ontwikkelingen komen op ons af? Bijeenkomst spelregels vanuit financieel perspectief, 22 juni 2016 Wouter van den Wildenberg Erik Vlaming Inhoud BBV Historie Actuele ontwikkelingen Vennootschapsbelasting

Nadere informatie

Besluitenlijst d.d. d.d. d.d. [ ]Akkoordstukken -- [X]Openbaar 05-07-2016 [ ]Besloten --

Besluitenlijst d.d. d.d. d.d. [ ]Akkoordstukken -- [X]Openbaar 05-07-2016 [ ]Besloten -- Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Nieuwe regelgeving BBV 1- Notagegevens Notanummer 2016-001128 Datum 23-06-2016 Programma: Portefeuillehouder Weth. Grijsen Team AB 2- Bestuursorgaan [X]B

Nadere informatie

Actualiteiten commissie BBV FAMO najaarsbijeenkomst 2019

Actualiteiten commissie BBV FAMO najaarsbijeenkomst 2019 Actualiteiten commissie BBV FAMO najaarsbijeenkomst 2019 Henk van der Heijden (vz commissie BBV) Inhoud Actualisering V&A rubriek notities Rechtmatigheid Grondbeleid Actualisering Vragen & antwoorden rubriek

Nadere informatie

1. Inleiding en richtlijnen

1. Inleiding en richtlijnen NOTITIE RENTE 2017 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB) voor de lagere overheden

Nadere informatie

PARAGRAAF 7 : GRONDBELEID

PARAGRAAF 7 : GRONDBELEID PARAGRAAF 7 : GRONDBELEID Beleid Uitgangspunt vormt de in 2015 vastgestelde Nota Grondbeleid. Het uitgangspunt is hierbij dat de gemeente actief sturing wenst te geven aan ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij

Nadere informatie

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil

Nadere informatie

NOTITIE Grondbeleid in begroting en jaarstukken (2019)

NOTITIE Grondbeleid in begroting en jaarstukken (2019) NOTITIE Grondbeleid in begroting en jaarstukken (2019) Juli 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... - 4-1.1. Aanleiding nieuwe notitie... - 4-1.2. Achtergrond doorgevoerde wijzigingen vanaf 2016... - 5-1.3.

Nadere informatie

FACILITEREND GRONDBELEID

FACILITEREND GRONDBELEID FACILITEREND GRONDBELEID Maart 2016 Inhoud 1. Doelstelling notitie... 3 1.1. Inleiding... 3 1.2. Richtlijnen... 3 2. Waarom faciliterend grondbeleid?... 5 3. Verslaggevingsaspecten... 6 3.1. Kortlopende

Nadere informatie

Onderwerp : Stand van zaken Projecten en Grondexploitaties 1 juli 2016

Onderwerp : Stand van zaken Projecten en Grondexploitaties 1 juli 2016 Gewijzigd voorstel aan : Gemeenteraad 31 oktober 2016 Door tussenkomst van : Raadscommissie 10 oktober 2016 Nummer : 40 Onderwerp : Stand van zaken Projecten en Grondexploitaties 1 juli 2016 Bijlage(n)

Nadere informatie

Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol

Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol Hier komt tekst Frank Halsema Hier CFO komt / Concerncontroller ook tekst 22 maart 2016 Aanleiding vernieuwing BBV (1) 2004:

Nadere informatie

Nota Grondbeleid gemeente Waadhoeke

Nota Grondbeleid gemeente Waadhoeke Nota Grondbeleid gemeente Waadhoeke 2018-2022 Datum: 9-1-2017 Inhoudsopgave 1. Algemeen... 5 Managementsamenvatting... 5 2. Wettelijk kader... 7 2.1 Wet ruimtelijke ordening (Wro)... 7 2.2 Besluit Begroten

Nadere informatie

In hoofdstuk 12 van deze nota zijn de financiële kaders opgenomen voor de grondexploitaties.

In hoofdstuk 12 van deze nota zijn de financiële kaders opgenomen voor de grondexploitaties. Collegevoorstel onder verantwoordelijkheid van Onderwerp Programma : wethouder mw. W.J.F. van der Rijt-van der Kruis : financiële kaders grondexploitaties : Wonen Voorstelnummer : 16.30 Info bij afdelingshoofd

Nadere informatie

NOTITIE GRONDEXPLOITATIES 2016

NOTITIE GRONDEXPLOITATIES 2016 NOTITIE GRONDEXPLOITATIES 2016 maart 2016 Inhoud 1. Inleiding, samenvatting en richtlijnen Commissie BBV... - 3-1.1. Inleiding... - 3-1.2. Richtlijnen... - 4-2. Grondbeleid... - 8-2.1. Actief grondbeleid...

Nadere informatie

Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van de gemeente Leudal, 17 april 2018.

Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van de gemeente Leudal, 17 april 2018. GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Leudal Nr. 91376 1 mei 218 Vaststellen rentenotitie Inleiding en richtlijnen De gemeenteraad van gemeente Leudal Gezien het voorstel van het college d.d.

Nadere informatie

Bijlage 1: Overzicht van methodiek en positie grondbedrijven

Bijlage 1: Overzicht van methodiek en positie grondbedrijven Bijlage 1: Overzicht van methodiek en positie grondbedrijven 1 2 3 4 Incl. fondsstortingen ten laste van de grex (groenfonds en bijdrage verliesnemingen cf. grondslagen Opm.: huidige boekwaarde is excl.

Nadere informatie

RAPPORT GRONDEXPLOITATIES. Voornemen tot herziening verslaggevingsregels grondexploitatie in het BBV met ingang van 1 januari 2016

RAPPORT GRONDEXPLOITATIES. Voornemen tot herziening verslaggevingsregels grondexploitatie in het BBV met ingang van 1 januari 2016 RAPPORT GRONDEXPLOITATIES Voornemen tot herziening verslaggevingsregels grondexploitatie in het BBV met ingang van 1 januari 2016 10 juli 2015 Inhoud 0. Samenvatting voorgestelde wijzigingen... - 3-1.

Nadere informatie

Richtlijnen van de commissie BBV

Richtlijnen van de commissie BBV Richtlijnen van de commissie BBV Stellige uitspraken gelden met ingang van begrotingsjaar T+1, het jaar nadat de uitspraak is gepubliceerd. 1. Notitie Software, mei 2007 1.1 Software (als afzonderlijk

Nadere informatie

Vragen en antwoorden Commissie BBV 2016 deel IV

Vragen en antwoorden Commissie BBV 2016 deel IV Vragen en antwoorden Commissie BBV 2016 deel IV Vraag 2016-062: In onze organisatie voeren teamhoofden functioneringsgesprekken. Uit de notitie Overhead begrijp ik dat de loonkosten van deze functies tot

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 24-11-2015 Nummer voorstel: 2015/84

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 24-11-2015 Nummer voorstel: 2015/84 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 24-11-2015 Nummer voorstel: 2015/84 Voor raadsvergadering d.d.: 08-12-2015 Agendapunt: Onderwerp:

Nadere informatie

Adviesnota aan gemeenteraad

Adviesnota aan gemeenteraad Onderwerp Wijziging regels begroting en verantwoording en algemene kosten grondbedrijf Datum 17 oktober 2016 Naam steller Margo van der Meer Kenmerk 280286 Teammanager Mariska Versleijen Team Ruimtelijke

Nadere informatie

AANVULLING NOTITIE GRONDEXPLOITATIE: TUSSENTIJDS WINST NEMEN (POC - METHODE)

AANVULLING NOTITIE GRONDEXPLOITATIE: TUSSENTIJDS WINST NEMEN (POC - METHODE) In de Notitie Grondexploitatie 2016 is aangegeven op welke wijze rekening gehouden moet worden met tussentijds winst nemen bij positieve grondexploitatiecomplexen. De commissie heeft de afgelopen periode

Nadere informatie

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening

Nadere informatie

Bijzonderheden jaarrekening FAMO bijeenkomst 15 december 2017

Bijzonderheden jaarrekening FAMO bijeenkomst 15 december 2017 Bijzonderheden jaarrekening 2017 FAMO bijeenkomst 15 december 2017 Agenda Bijzonderheden jaarrekening Sociaal Domein ENSIA BBV Bijzonderheden jaarrekening SD Rechtmatigheid SD Landelijk protocol Administratieve

Nadere informatie

documentnr.: INT/M/16/27126 zaaknr.: Z/M/16/35471 Raadsinformatiebrief

documentnr.: INT/M/16/27126 zaaknr.: Z/M/16/35471 Raadsinformatiebrief *Z018D1DF9A5* documentnr.: INT/M/16/27126 zaaknr.: Z/M/16/35471 Raadsinformatiebrief Onderwerp : Raadsinformatiebrief vernieuwingen BBV Aard : Actieve informatie Portefeuillehouder : H.P.W.M. van Daal

Nadere informatie

Commissie BBV NOTITIE RENTE 2017

Commissie BBV NOTITIE RENTE 2017 Commissie BBV NOTITIE RENTE 2017 Juli 2016 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB)

Nadere informatie

Vragen en antwoorden Commissie BBV deel V

Vragen en antwoorden Commissie BBV deel V Vragen en antwoorden Commissie BBV deel V Vraag 2016-126 (GREX): Is het ook verplicht om rente toe te rekenen aan grondexploitaties met een negatieve boekwaarde? Antwoord 2016-126: Ja, er moet ook rente

Nadere informatie

BEGROTING 2017 PRESENTATIE

BEGROTING 2017 PRESENTATIE BEGROTING 2017 PRESENTATIE 1 Wijzigingen BBV 2016 Wijzigingen & Implementatie Hoofdlijnen (1) Taakvelden (2) Beleidsindicatoren (3) Verbonden partijen (4) Overhead (5) Investeringen (6) EMU saldo (7) Vpb

Nadere informatie

Checklist BBV. Februari 2018

Checklist BBV. Februari 2018 Checklist BBV Februari 2018 Pagina 2 Geachte lezer, Ook dit jaar hebben de sectorspecialisten van EY de voorbeeldjaarrekening en checklist voor gemeenten opgesteld. Deze checklist is bedoeld om u als gemeentelijk

Nadere informatie

Gevolgen wijziging BBV grondexploitaties en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf

Gevolgen wijziging BBV grondexploitaties en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf Raadsvoorstel Registratiekenmerk: Datum raadsvergadering: 274321 27 oktober 2016 Portefeuillehouder: Onderwerp: A. Dragt Gevolgen wijziging BBV grondexploitaties en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf

Nadere informatie

Verordening ex artikel 212 Gemeentewet (Financiële verordening gemeente Leusden).

Verordening ex artikel 212 Gemeentewet (Financiële verordening gemeente Leusden). Verordening ex artikel 212 Gemeentewet (Financiële verordening gemeente Leusden). De raad van de gemeente Leusden; gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, b e s l u i t : vast te stellen de Verordening

Nadere informatie

BBV en Vastgoedmanagement. Bijeenkomst Vastgoedprofessionals te s-hertogenbosch, 14 oktober 2011 H. Philippens

BBV en Vastgoedmanagement. Bijeenkomst Vastgoedprofessionals te s-hertogenbosch, 14 oktober 2011 H. Philippens BBV en Vastgoedmanagement Bijeenkomst Vastgoedprofessionals te s-hertogenbosch, 14 oktober 2011 H. Philippens Besluit Begroting en Verantwoording Gemeentewet (art 186) bepaalt dat begroting, meerjarenraming

Nadere informatie

ECFE/U Lbr. 16/070

ECFE/U Lbr. 16/070 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Modelverordening ex artikel 212 Gemeentewet uw kenmerk ons kenmerk ECFE/U201601248 Lbr. 16/070 bijlage(n)

Nadere informatie

uitwerking kadernota risicomanagement; BBV-10 jaars termijn planexploitaties

uitwerking kadernota risicomanagement; BBV-10 jaars termijn planexploitaties Collegevoorstel Openbaar Onderwerp uitwerking kadernota risicomanagement; BBV-10 jaars termijn planexploitaties Programma Grondbeleid BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting Uw Raad heeft

Nadere informatie

Programmabegroting Versie:

Programmabegroting Versie: Programmabegroting 2017 Versie: 5.0.0.0.0.0 2.2 Wijzigingen regelgeving BBV Wijzigingen in Besluit begroting en verantwoording (BBV) verwerkt in Programmabegroting 2017-2020. Samenvatting Het Besluit begroting

Nadere informatie

De wijziging van de BBV betreft een wettelijke verplichting, maar in het verlengde hiervan kunnen er toch beperkte keuzes aan de orde komen.

De wijziging van de BBV betreft een wettelijke verplichting, maar in het verlengde hiervan kunnen er toch beperkte keuzes aan de orde komen. Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Inleiding In 2014 heeft een door de VNG ingestelde adviescommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de VNG, het ministerie van Binnenlandse Zaken

Nadere informatie

BBV ACTUALITEITEN 2013. Willem Wijntjes / voorzitter commissie Melchior Kerklaan/ secretaris commissie

BBV ACTUALITEITEN 2013. Willem Wijntjes / voorzitter commissie Melchior Kerklaan/ secretaris commissie BBV ACTUALITEITEN 2013 Willem Wijntjes / voorzitter commissie Melchior Kerklaan/ secretaris commissie ACTUALITEITEN BBV Commissie BBV Gepubliceerd in 2013 Wijzigingen in BBV BBV onder de loep Uw mening

Nadere informatie

BBV no&&e Grondexploita&e toegelicht. Sytzo van der Schaaf RA Adviseur commissie BBV

BBV no&&e Grondexploita&e toegelicht. Sytzo van der Schaaf RA Adviseur commissie BBV BBV no&&e Grondexploita&e toegelicht Sytzo van der Schaaf RA Adviseur commissie BBV Taak commissie BBV Eenduidige toepassing van BBV bevorderen Beantwoorden vragen Rich=nggevende no==es publiceren Doel

Nadere informatie

Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017

Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017 Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017 1 1. Inleiding en achtergrond De Financiële verordening van de provincie Zuid-Holland schrijft voor dat Provinciale Staten

Nadere informatie

Vraag : Leiden de wijzigingen rondom de grondexploitaties tot een herrekening van de beginbalans 2016?

Vraag : Leiden de wijzigingen rondom de grondexploitaties tot een herrekening van de beginbalans 2016? Vragen en antwoorden Commissie BBV 2017 deel II Vraag 2017.047: Leiden de wijzigingen rondom de grondexploitaties tot een herrekening van de beginbalans 2016? Antwoord 2017.047: Ten aanzien van de wijzigingen

Nadere informatie

Uitgangspunten stresstest

Uitgangspunten stresstest Uitgangspunten stresstest Hoofdzakelijk op basis van openbare bronnen: Begroting Jaarrekening CBS-statistieken Atlas van de lokale lasten Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden

Nadere informatie

College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad

College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad e-mail:,aroennoordenveld@home.nl College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad 17 September 2010 Ondewerp:

Nadere informatie

Grondexploitatie Beekweide 2017

Grondexploitatie Beekweide 2017 Inhoud Ontwikkelingen Grondexploitatie 2017: o Terugkijken: investeringen en verkopen 2016 o Vooruitkijken: nieuwe regelgeving commissie BBV, prognose woningbouwprogramma 2017 en verder Toekomstperspectief

Nadere informatie

1. Spelregels met betrekking tot waardering en resultaatbepaling.

1. Spelregels met betrekking tot waardering en resultaatbepaling. 1. Spelregels met betrekking tot waardering en resultaatbepaling. Algemene grondslagen waardebepaling 1.1. Vaste Activa en Grond De grondslagen voor waardebepaling van vaste activa en grond liggen vast

Nadere informatie

Veranderingen door BBV. Raadspresentatie 5 September 2016

Veranderingen door BBV. Raadspresentatie 5 September 2016 Veranderingen door BBV Raadspresentatie 5 September 2016 Doel bijeenkomst 5 september: technische uiteenzetting over aanpassingen in BBV; 6 oktober: financiële uiteenzetting over aanpassingen in BBV. 2

Nadere informatie

Kan net of kan niet? Boekhouden en grondexploitatie bij gemeenten

Kan net of kan niet? Boekhouden en grondexploitatie bij gemeenten Kan net of kan niet? Boekhouden en grondexploitatie bij gemeenten NBA-debatbijeenkomst, 11 maart 2014 Director Public Trust NBA, dagvoorzitter ROBERT MUL Programma 17.05-17.15 uur 17.15-17.35 uur 17.35-18.45

Nadere informatie

MEERJAREN PERSPECTIEF GRONDBEDRIJF 2017

MEERJAREN PERSPECTIEF GRONDBEDRIJF 2017 MEERJAREN PERSPECTIEF GRONDBEDRIJF 2017 Deel 1 Gemeente Enschede Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Samenvatting en conclusies... 3 1. Inleiding, doelen, leeswijzer... 12 1.1. Inleiding... 12 1.2. Doelen

Nadere informatie

Jaarstukken Versie:

Jaarstukken Versie: Jaarstukken 2017 Versie: 8.0.0.0.0.0 3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van het 'Besluit Begroting en Verantwoording provincies

Nadere informatie

A. Dragt Gevolgen wijziging BBV grondexploitaties en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf

A. Dragt Gevolgen wijziging BBV grondexploitaties en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf Raadsvoorstel Registratiekenmerk: 274321 Datum raadsvergadering: 27 oktober 2016 Portefeuillehouder: Onderwerp: A. Dragt Gevolgen wijziging BBV s en vennootschapsbelastingplicht grondbedrijf Voorstel Het

Nadere informatie

Raadsbrief. Onderwerp: Nieuw Besluit Begroting enverantwoording

Raadsbrief. Onderwerp: Nieuw Besluit Begroting enverantwoording Raadsbrief Onderwerp: Nieuw Besluit Begroting enverantwoording Registratienummer: 609692 Datum: 4 oktober 2016 Betreft Programma: 1. Burger en bestuur Portefeuillehouder: H.J. Scholten Medewerker: Jeroen

Nadere informatie

Begrotingscirculaire gemeenschappelijke regelingen

Begrotingscirculaire gemeenschappelijke regelingen Begrotingscirculaire 2018-2021 gemeenschappelijke regelingen Maart 2017 2 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 5 1 Vormen van toezicht 7 1.1 Repressief toezicht 7 1.2 Preventief toezicht 7 2 Toetsingsaspecten

Nadere informatie

Laatste ontwikkelingen Vennootschapsbelasting

Laatste ontwikkelingen Vennootschapsbelasting Laatste ontwikkelingen Vennootschapsbelasting VNG-congres gemeentefinanciën 2015 Freek Verbakel John Piepers 30 november 2015 Programma Opening Waar staan we? Producten SVLO Verschillen BBV-fiscaal (openingsbalans)

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2016/593253

Raadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2016/593253 Raadsstuk Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2016/593253 1. Inleiding De gemeenteraad stelt kaders vast o.a. in de vorm van gemeentelijke verordeningen. De financiële verordening

Nadere informatie

Beleidsnotitie grondbeleid en vastgoedbeleid

Beleidsnotitie grondbeleid en vastgoedbeleid Behoort bij raadsbesluit d.d. 22 februari 2018 tot vaststelling van aanvullend grondbeleid en vastgoedbeleid. Beleidsnotitie grondbeleid en vastgoedbeleid GEMEENTE DE BILT, BILTHOVEN, JANUARI 2018 Inhoud

Nadere informatie

Beoordeling winstoogmerk grondbedrijf: QuickScan en Post QuickScan

Beoordeling winstoogmerk grondbedrijf: QuickScan en Post QuickScan Op 6 november 2015 is de Handreiking Vennootschapsbelasting en het gemeentelijk grondbedrijf gepubliceerd. In deze handreiking is een specifiek hulpmiddel benoemd, de zogenoemde QuickScan, waarmee gemeentelijke

Nadere informatie

Verordening beheersregels grondexploitaties en strategisch bezit, gemeente Den Haag 2018

Verordening beheersregels grondexploitaties en strategisch bezit, gemeente Den Haag 2018 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente 's-gravenhage Nr. 24706 6 februari 2018 Verordening beheersregels grondexploitaties en strategisch bezit, gemeente Den Haag 2018 De raad van de gemeente Den

Nadere informatie

Gemeente Delft VERZONDEN - 7 JAN Geachte leden van de raad,

Gemeente Delft VERZONDEN - 7 JAN Geachte leden van de raad, Gemeentebrede Bedrijfsvoeringsondersteuning Programmering Geld Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhoffiaan 2 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Programmering

Nadere informatie

Raadsvergadering: 24 mei 2016 Besluit: Aangenomen * * m.u.v. SH

Raadsvergadering: 24 mei 2016 Besluit: Aangenomen * * m.u.v. SH Raadsvergadering: 24 mei 2016 Besluit: Aangenomen * * m.u.v. SH Agendanr. : 9 Voorstelnr.: RB2016029 Onderwerp : 6 e herziening grondexploitatie De Vaandel Programma 3 : Stedelijke voorzieningen en duurzame

Nadere informatie

Materiële Vaste Activa blz. 02. Rente blz. 10. Overhead blz. 13. Grondexploitatie blz. 14. Verbonden Partijen blz. 15. Beleidsindicatoren blz.

Materiële Vaste Activa blz. 02. Rente blz. 10. Overhead blz. 13. Grondexploitatie blz. 14. Verbonden Partijen blz. 15. Beleidsindicatoren blz. Naar aanleiding van de besprekingen van de commissie BBV in de 1 e helft van 2018 zijn onderstaande vragen & antwoorden vastgesteld en geschikt bevonden om te publiceren, omdat deze inhoudelijke waarde

Nadere informatie

Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Inleiding 2004: Invoering BBV. Nadruk op transparantie begroting en versterken van de positie van raad, vanwege dualisering Raad: kaderstellend (allocatie

Nadere informatie

Reacties Consultatievragen

Reacties Consultatievragen Reacties Consultatievragen Vennootschapsbelasting (VPB) Gemeentelijk Grondbedrijf 28 augustus 2015 Contouren Vennootschapsbelasting Gemeentelijk Grondbedrijf Consultatieversie - REACTIES 1 Onderstaande

Nadere informatie

Winstbelasting bij grondbedrijven? Een visie op de gevolgen voor gemeentelijke grondbedrijven als gevolg van de modernisering van de

Winstbelasting bij grondbedrijven? Een visie op de gevolgen voor gemeentelijke grondbedrijven als gevolg van de modernisering van de Winstbelasting bij grondbedrijven? Een visie op de gevolgen voor gemeentelijke grondbedrijven als gevolg van de modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsbedrijven Naarscongres VvG

Nadere informatie

Notitie software Mei 2007

Notitie software Mei 2007 Notitie software Mei 2007 2 1 Inleiding 1.1 Algemeen De taak van de commissie Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (hierna: BBV) is om een eenduidige toepassing van het BBV te bevorderen.

Nadere informatie

3. Art. 2 lid 3 Zijn de baten en lasten geraamd dan wel verantwoord tot hun brutobedrag.

3. Art. 2 lid 3 Zijn de baten en lasten geraamd dan wel verantwoord tot hun brutobedrag. Vragenlijst BBV 1. Algemene uitgangspunten 1. Art. 2 lid 1 Is voor de begroting, de meerjarenraming, de jaarstukken, de productenraming en de productenrealisatie een stelsel van baten en lasten gehanteerd.

Nadere informatie

Beoordeling winstoogmerk grondbedrijf: QuickScan en Post QuickScan

Beoordeling winstoogmerk grondbedrijf: QuickScan en Post QuickScan Op 6 november 2015 is de Handreiking Vennootschapsbelasting en het gemeentelijk grondbedrijf gepubliceerd. In deze handreiking is een specifiek hulpmiddel benoemd, de zogenoemde QuickScan, waarmee gemeentelijke

Nadere informatie

erfpacht ROB 2 november 2010 Plaats over deze achtergrondfoto uw eigen [kleuren]foto op de voorgrond...

erfpacht ROB 2 november 2010 Plaats over deze achtergrondfoto uw eigen [kleuren]foto op de voorgrond... Stelselherziening lh i erfpacht Voorafgaand aan extra Commissie ROB 2 november 2010 Plaats over deze achtergrondfoto uw eigen [kleuren]foto op de voorgrond......gebruik vervolgens onderstaande tool om

Nadere informatie

Verwerken onderhandenwerk grondexploitatie

Verwerken onderhandenwerk grondexploitatie Verwerken onderhandenwerk grondexploitatie Uit diverse reacties die bij de commissie BBV binnenkomen blijkt dat er nogal wat vragen bestaan over het administratief en verslaggevingstechnisch verwerken

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad, No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 31 mei 2015 Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen 2015 Geachte raad, Algemeen

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen BBV. Samen meer bereiken: voor wie doen we het eigenlijk?

Actuele ontwikkelingen BBV. Samen meer bereiken: voor wie doen we het eigenlijk? Intro /vraagstelling De commissie BBV probeert duidelijkheid te geven over de toepassing van het BBV en heeft de afgelopen jaren te maken gehad met een stortvloed van vragen. Daaruit blijkt spanning tussen

Nadere informatie

De colleges van Burgemeester en Wethouders van alle gemeenten In de provincie Limburg

De colleges van Burgemeester en Wethouders van alle gemeenten In de provincie Limburg De colleges van Burgemeester en Wethouders van alle gemeenten In de provincie Limburg Cluster FIN Behandeld J.G.G.M. Janssen Ons kenmerk Telefoon +31 43 389 72 38 Uw kenmerk Maastricht 21 maart 2017 Bijlage(n)

Nadere informatie

Vpb-plicht overheidsondernemingen

Vpb-plicht overheidsondernemingen Vpb-plicht overheidsondernemingen Een update 13 januari 2015 PwC 1/13/2015 1 Agenda Even terug Wat gebeurt er nu en wat kunnen we nog verwachten? Hoe kunt u zich (verder) voorbereiden? Vragen? PwC 1/13/2015

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Status: Besluitvormend. Agendapunt: 8. Onderwerp: Meerjaren Prognose Grondexploitatie (MPG 2018) Datum: 13 maart 2018.

Raadsvoorstel. Status: Besluitvormend. Agendapunt: 8. Onderwerp: Meerjaren Prognose Grondexploitatie (MPG 2018) Datum: 13 maart 2018. Raadsvoorstel Status: Besluitvormend Agendapunt: 8 Onderwerp: Meerjaren Prognose Grondexploitatie (MPG 2018) Datum: 13 maart 2018 Portefeuillehouder: drs. R.W.J. van Leeuwen Decosnummer: 745 Informant:

Nadere informatie

Notitie grondexploitatie (bijgesteld)

Notitie grondexploitatie (bijgesteld) Notitie grondexploitatie (bijgesteld) Februari 2012 1 1. Inleiding, samenvatting en richtlijnen commissie BBV 1.1 Inleiding Deze notitie grondexploitatie is een bijgestelde versie van de notitie grondexploitatie

Nadere informatie

De lopende grondexploitaties worden ieder jaar geactualiseerd. In onderhavige actualisatie is de grondexploitatie van het complex Seggelant opgenomen

De lopende grondexploitaties worden ieder jaar geactualiseerd. In onderhavige actualisatie is de grondexploitatie van het complex Seggelant opgenomen Sector/stafafdeling: Portefeuillehouder: Wethouder Schoon Ter behandeling in de vergadering van: de commissie grondgebied d.d. 22 mei 2018 de Raad d.d. 5 juni 2018 Onderwerp: Grondexploitatie Seggelant

Nadere informatie

Gewijzigd voorstel van het college inzake Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente Den Haag 2016

Gewijzigd voorstel van het college inzake Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente Den Haag 2016 Registratienummer RIS295700 Gewijzigd voorstel van het college inzake Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente Den Haag 2016 Op basis van artikel 6.23 Wet ruimtelijke ordening

Nadere informatie

Notitie rente 9-12-2013

Notitie rente 9-12-2013 Notitie rente 9-12-2013 INHOUDSOPGAVE blz. 1. Aanleiding van de notitie 3 2. Rente 3 3. Toerekenen van rente 5 4. Overige onderwerpen 10 -ii- 9-12-2013 1. Aanleiding van de notitie Rente is een belangrijke

Nadere informatie

Beoordeling grondexploitatieberekening van het door Oldebroek aan te kopen deel van het Bedrijvenpark H2O ( m2). Lelystad, 27 januari 2016

Beoordeling grondexploitatieberekening van het door Oldebroek aan te kopen deel van het Bedrijvenpark H2O ( m2). Lelystad, 27 januari 2016 Beoordeling grondexploitatieberekening van het door Oldebroek aan te kopen deel van het Bedrijvenpark H2O (33.000 m2). Lelystad, 27 januari 2016 Inleiding Op 25 januari 2016, heb ik een presentatie mogen

Nadere informatie

Vragen en antwoorden commissie BBV 2013 deel 1

Vragen en antwoorden commissie BBV 2013 deel 1 Vragen en antwoorden commissie BBV 2013 deel 1 Vraag 2013.1: Aanleiding In de regio wordt een Regionale Uitvoeringsdienst opgericht voor de uitvoering van een deel van de gemeentelijke en provinciale taken

Nadere informatie

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op: ADDENDUM PROGRAMMA- VERANTWOORDING EN REKENING 2005 GEMEENTE HAAREN In het jaarverslag 2005 (bestaande uit de programmaverantwoording en programmarekening) staan enkele onderwerpen vermeld die wij alsnog

Nadere informatie

Uitsplitsing overige inkomensoverdrachten en subsidies. Het uitsplitsing van het bedrag van 5,7 miljoen is als volgt:

Uitsplitsing overige inkomensoverdrachten en subsidies. Het uitsplitsing van het bedrag van 5,7 miljoen is als volgt: 1. 10 Begroting in vogelvlucht/ overzicht bezuinigingen/ Ruimtelijke ordeningen Inzicht in de hoeveelheid bestemmingsplannen en de kostendekking. Volgens de Wet ruimtelijke ordening dient bij het opstellen

Nadere informatie

Gemeente Zeewolde. Omslagrente van. Naar? Versie 10 mei 2016 Steller : S. Tilstra

Gemeente Zeewolde. Omslagrente van. Naar? Versie 10 mei 2016 Steller : S. Tilstra Gemeente Zeewolde Omslagrente van Naar? 1 2 Rentebeleid en toerekening met ingang van 2017 gemeente Zeewolde Inhoud 1. Inleiding; 2. Definities en afkortingen; 3. Uitgangspunten (kaders); 3.1 Huidige toegestane

Nadere informatie

Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente

Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente 's-gravenhage. Nr. 25209 16 februari 2017 Verordening Beheersregels Grondexploitaties en Strategisch bezit gemeente Den Haag 2016 De raad van de gemeente Den

Nadere informatie

01 = ^ o d e l Financiële verordening 2016 GESCAND OP 2 6 SEP. Ge'meente Wormerland. Tjoelker, Nicolien. VNG Ledenbrief

01 = ^ o d e l Financiële verordening 2016 GESCAND OP 2 6 SEP. Ge'meente Wormerland. Tjoelker, Nicolien. VNG Ledenbrief GESCAND OP 2 6 SEP. Tjoelker, Nicolien Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Ge'meente Wormerland VNG namens VNG vrijdag 23 september 2016 14:36 Postbus Lbr.

Nadere informatie