CVT-introductie. Opmerkingen. Let op!

Transcriptie

1 CVT-introductie CVT introductie HIE - neutral met lucht, zacht (J)IE - neutral zonder lucht, zacht OO - overdrive, hard EE - overdrive, hard È - overdrive + twang --> edge Uh/ò/i - curbing Opmerkingen Let op! Zangtechnieken als CVT zijn deels gebaseerd op de dingen die we doen als we huilen, lachen of met andere emoties spreken en zingen. Door je emotie overdreven op te zoeken verbeter je je zangtechniek. Emoties hoor je in iemands spreekstem, die zijn dus al aanwezig. Vergroot ze uit als je zingt. De emotie blijft jouw emotie, ook al maak je deze groter. Een uitvergrote emotie heeft niet alleen effect op het overbrengen van je boodschap, maar ook op je klankkleur én op je zangtechniek. (Hier gaan we in een latere les dieper op in.) Kopstem/borststem zijn oude termen en dekken de lading niet goed. Je zou onderstaande begrippen, genaamd stemfuncties of vocal modes, kunnen gebruiken. Het beheersen van genoemde stemfuncties is complexer en uitgebreider dan in de samenvatting beschreven. Merk je dat je pijn of ongemak hebt, stop dan met de oefening, want dan gaat er iets fout. Regel: Voelt het goed, dan is het goed. Er komt veel bij kijken, maar dit is een opstapje. De complete uitleg vind je in het boek "Complete zangtechniek" van Cathrine Sadolin. Een deel van haar boek kun je vinden op haar site. Als je deze stemfuncties op een goede, gezonde manier wilt leren beheersen raad ik aan om zangles of een cursus te volgen bij een gediplomeerde (CVT-)docent. Let op: gebruik altijd genoeg ademsteun/support!

2 Samenvatting stemfuncties CVT (zie ook overzichtsschema hieronder) Neutral met lucht (falsetto/kopstem/zangstem) Kenmerken: o zacht o met lucht o relaxt o "kopstem-achtig" o alleen de randjes vd stembanden trillen, de stembanden raken elkaar niet/nauwelijks o enige vocal mode met lucht! o alle klinkers mogelijk Oefen door zachtjes hieeee te zingen, gebruik lucht bij de inzet (aspirate onset) Neutral (kopstem/zangstem) Kenmerken: o zacht o relaxt o "kopstem-achtig" o alleen de randjes vd stembanden trillen, de stembanden raken elkaar nauwelijks o alle klinkers mogelijk Oefen door "ie" te zingen, gebruik geen lucht bij de inzet, maar een "klikje" (glottal onset) Tip: vind je het lastig, gebruik iets meer twang (scherpe "heksklank") Curbing Kenmerken: o zacht tot medium sterk o klinkt ingehouden, alsof er een deksel op zit, "gesloten klinkers" o Moet je hard voor werken, omdat je je adem erg moet inhouden en de klank niet weg kan door de gesloten klinkers --> veel support nodig! o gesloten klinkers : I als in dit, O als in koor, Uh als in hun. Oefen: o Hou je adem in: oefen de 'hold' o Zing een 'o' (als in het woord koor), alsof je buikpijn hebt, klagend o Zeur Ikke! o Tip: vind je het lastig om te vinden, probeer dan te doen alsof je huilt/klaagt

3 Overdrive (spreekstem/borststem) Kenmerken: o medium sterk tot hard o "borststem" o roepend o open, vrije klank, "open klinkers" o veel support nodig o open klinkers: EE als in mee, OO als in zo. Oefen: o Creëer een 'bite', door te glimlachen met gesloten mond en dan je kaak laten vallen en de stand van je bovenlip gelijk houden. De onderkaak valt zo naar binnen tov de bovenlip. Een andere manier is een vinger achter je boventanden plaatsen en zo je onderkaak te laten vallen, maar laat je boventanden steeds zien! o Imiteer een marktkoopman of roep alsof je iemand verderop in de straat ziet. Zing zoals bij een voetbalwedstrijd. Etc. Edge (belting) Kenmerken: o medium sterkt tot hard o schreeuwend/krijsend o met twang! (Amerikaans klinken, als een heks/eend) o open, vrije klank o veel support nodig! o voornamelijk open klinkers: I als in dit, EE als in mee, E als in cent, EU als in deur Oefen: o Vind twang, door een eend of een heks na te doen. Neem een redelijk hoge toon. Zonder lucht! o Roep (zing) een "ee" als in het woord mee. Overdrive dus. o Daarna probeer je dit met zoveel mogelijk twang te doen. Begin niet te hard. o Voer het volume op. Let hierbij op je toenemende ademsteun/support en dat je de twang niet verliest (blijf scherp zingen). CVT algemeen Hoe werk je ermee? Zing gewoon en als er iets niet lukt ga je na wat je doet. Check: 1. Support werk je hard genoeg in lijf en ademsteun? 2. Volume zing je zacht/hard genoeg? 3. Klinker open/gesloten? a. Als niet duidelijk, dan zelf bedenken of het meer open/gesloten moet. Tip: zing je de hele tijd hard en open kleur dan open, meer naar EE of OO. Als gesloten, kleur dan meer naar I, Uh of OE (of buikpijn OO). 4. Gebruik je genoeg twang? Nogmaals: voelt het goed, dan is het goed. Niks meer aan doen

4 Cathrine Sadolin -

5 Tekstbeleving en interpretatie Zingen is het overbrengen van een boodschap, zo duidelijk mogelijk. Hoe duidelijker de emotie is waarmee je zingt, hoe beter het publiek je snapt. Ga hierbij uit je eigen comfortzone. Denk aan spreken tegen een kind, dat doe je ook meer overdreven dan als je gewoon spreekt. Emoties hoor je in iemands spreekstem, die zijn dus al aanwezig. Vergroot ze uit als je zingt. De emotie blijft jouw emotie, ook al maak je deze groter. Een uitvergrote emotie heeft niet alleen effect op het overbrengen van je boodschap, maar ook op je klankkleur én op je zangtechniek. Zangtechnieken als EVTS en CVT zijn deels gebaseerd op de dingen die we doen als we huilen, lachen of met andere emoties spreken en zingen. Door je emotie overdreven op te zoeken verbeter je je zangtechniek. Voor mij is beleving het belangrijkste tijdens een optreden. Mensen komen om geraakt te worden, om meegenomen te worden in jouw verhaal, niet om te horen of je alle zangtechniek beheerst of alle noten netjes raakt. Hoe werk je aan tekstbeleving en interpretatie? Omschrijf voor elk liedje het volgende: Verhaal: omschrijf (in één regel) waar het liedje over gaat Perspectief: uit welk perspectief wordt gezongen? Bijvoorbeeld: o zanger is alleen o 1-op-1-situatie, zanger zingt voor één speciaal persoon o zanger is verteller/beschouwer, doet niet mee in het verhaal o zanger richt zich rechtstreeks tot publiek, publiek wordt persoonlijk aangesproken Emotie: welke emotie(s)/lading en/of sfeer heeft het lied? Intentie: waarom zing je dit lied? Wat wil je ermee zeggen? Bijvoorbeeld: o overtuigen van publiek, aanzetten tot actie o hoofdpersoon overtuigen van jouw liefde (1-op-1-liedje) o uiten van gevoel/emotie Stel jezelf tot slot de vraag of het lied op jouzelf van toepassing is. Kun je je herkennen in de tekst? Zo niet, bedenk dan een personage van waaruit je kunt zingen, zodat je toch geloofwaardig kunt zijn in je interpretatie. Beleving en interpretatie oefenen Stap uit je comfortzone. Denk aan spreken tegen een kind, dat doe je ook meer overdreven dan als je gewoon spreekt.

6 Meer over perspectief Het perspectief van een liedje bepaald voor een deel hoe je het zingt, maar ook hoe je het op een podium brengt. Hieronder perspectieven gekoppeld aan de scala's (= kijkrichting). Mogelijke perspectieven: zanger is alleen o laag - eenzaam/verdrietig o midden - "in de spiegel kijkend" o hoog - wanhopig (uithaal "all by myself") 1-op-1-situatie, zanger zingt voor één speciaal persoon o midden - communicatief naar die persoon zanger is verteller/beschouwer, doet niet mee in het verhaal o midden - communicatief naar puliek, neutrale houding zanger richt zich rechtstreeks tot publiek, publiek wordt persoonlijk aangesproken o midden - communicatief naar publiek CVT en Tekstbeleving toegepast op eigen repertoire Gabriellas Song Verhaal: Ik-persoon realiseert zich dat ze haar leven wil leven zoals zij dat zelf wil, in vrijheid. Perspectief: zanger is alleen en/of vertelt aan publiek Emotie: aarzelend naar beslist Intentie: zichzelf vrijmaken tijdens het zingen Stemfunctie: neutral (onzekerheid) /curbing (verlangen)/overdrive (zekerheid) Let me live - Queen Verhaal: ongezonde relatie, waarbij de ik-persoon geeft en de ander neemt. Hierdoor wordt de ikpersoon verstikt en heeft het gevoel dood te gaan. Vraag aan de ander om verder te leven als vrienden, zodat hij weer kan leven. Perspectief: 1-op-1-situatie Emotie: smekend Intentie: de ander overtuigen je los te laten (koor heeft versterkende functie, onderstreept de noodzaak) Stemfunctie: neutral/curbing (smeken) Omarm - Blof Verhaal: De ik-persoon beschrijft facetten van het leven en vraagt de ander mee te gaan. Perspectief: 1-op-1 Emotie: neutraal in coupletten, vragend in refrein Intentie: de ander overhalen mee te gaan Stemfunctie: neutral/curbing (vragen)/overdrive (meeeeee) In this heart Sinead O Conor Verhaal: De ik-persoon heeft iemand verloren en bezingt de liefde, het verdriet en de hoop op eens weer samen zijn. Perspectief: 1-op-1 (al is de ander niet fysiek aanwezig) Emotie: verdrietig, naar hoopvol Intentie: ode brengen aan de ander en verwerken van het verlies Stemfunctie: neutral (evt. voorzichtige overdrive)