Voor een daadwerkelijk zinvolle evaluatie hebben we dus grondslagen (of keuzes) en criteria nodig.

Transcriptie

1 Schooljaarplan Evalueren en richting bepalen Schoolplan Het schooljaarplan staat in het teken van evalueren en vooruitkijken. Leidende vraag dit schooljaar is: Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed?, omdat we de antwoorden op deze vragen nodig hebben voor het Schoolplan Deze vragen kunnen we alleen beantwoorden als we een toetsingskader hebben en criteria. Voor het toetsingskader zijn we deels slechts uitvoerders met een opdracht van hoger hand 1, deels zijn we onze eigen opdrachtgever. Met de criteria van OCW (rendement onderbouw, rendement bovenbouw, gemiddeld cijfer CE en verschil SE-CE) en het beoordelingskader van de lessen en competenties hebben we wat betreft onze publieke opdracht een prima evaluatie-instrument in handen. Onze eigen opdracht is verwoord in de missie / visie van het Beekdal. In die missie en visie zeggen we niet zoveel over onze visie op leren en onderwijs. Haal het beste uit jezelf! is het motto van het Beekdal Lyceum, maar we hebben er geen heldere handleiding bij en ook geen criteria die ons laten zien of we op de goede weg zijn. We hebben helder vastgelegd hoe we de school hebben georganiseerd, maar op dit moment is het voor de meeste medewerkers, ouders en leerlingen niet duidelijk (meer) waarom deze keuzes zijn gemaakt, zoals ze zijn gemaakt. We hebben gekozen voor twee profielen, voor een tweejarige brugperiode, voor een stevige nadruk op het mentoraat en voor Beekweken. Helpen deze keuzes ons in onze opdracht leerlingen het beste uit zichzelf te laten halen? En staat de kwaliteit van de uitvoering in relatie met onze schooldoelstellingen? De beoordeling van deze vragen doen we zelf. Maar eigenlijk hebben we de grond van de keuzes niet altijd helder en hebben we geen criteria om de kwaliteit van de uitvoering te meten. Voor een daadwerkelijk zinvolle evaluatie hebben we dus grondslagen (of keuzes) en criteria nodig. In de aanloop naar het schooljaarplan is in het overleg van schoolleiding en sectievoorzitters (vanaf hier SVO) gesproken over de bruikbaarheid van de uitgangspunten van adaptief onderwijs 2 voor onze visie op leren en onderwijzen. Daarin hebben we onszelf herkend. We hebben ook ervaren dat de uitgangspunten autonomie, relatie, competentie kunnen dienen als criteria. Met deze criteria kunnen we de keuzes beoordelen: helpt een tweejarige brugperiode om aan te sluiten bij de competentie van leerlingen, helpen de profielen om de relatie van docent en leerling te versterken, helpt het mentoraat om leerlingen het roer in eigen hand te leggen? Deze criteria kunnen ons ook helpen om de kwaliteit van de uitvoering te beoordelen: bijvoorbeeld relatie: de docent kent zijn 1 Toetsingskader en-criteria vanuit de opdracht van hoger hand zijn dwingend vastgelegd in documenten (toetsingskader onderwijsinspectie en beoordelingen, maar ook afspraken mbt bijv. paso, vsw), deels vrijblijvend vastgelegd (BIOcompetenties en deskundigheidsbevordering). De beoordeling hiervan doen we de dingen goed? is ook extern. 2 Adaptief onderwijs is onderwijs dat voldoet aan een drietal basisbehoeften van leerlingen: relatie, competentie en autonomie. Onder de basisbehoefte relatie wordt verstaan dat leerlingen zich geaccepteerd weten, ze erbij horen, ze het gevoel hebben welkom te zijn, ze zich veilig voelen. Onder de basisbehoefte competentie wordt verstaan dat leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen; dat ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Onder de basisbehoefte autonomie wordt verstaan dat ze weten dat ze (in elk geval voor een deel) hun leergedrag zelf kunnen sturen. Deze drie basisbehoeften samen bepalen het pedagogisch klimaat dat aan adaptief onderwijs ten grondslag ligt.

2 leerling, kent de ambitie van de leerling en zijn mogelijkheden en talenten en hij houdt daarmee rekening inde les en beoordeling of omgekeerd de leerling weet wat van hem wordt verwacht, ervaart dat als haalbaar en uitdagend en neemt zelf verantwoordelijkheid voor zijn leerproces. Hieronder een cluster opdrachten voor het schooljaarplan op het thema Evalueren: 1. Voordat we zinvol onze Beekdalkenmerken kunnen evalueren, spreken we beoordelingscriteria af (de grondslag van de keuzes én de beoordelingscriteria voor de uitvoering). We maken daarbij gebruik van de uitgangspunten van adaptief onderwijs. We ontwerpen een toetsingskader op basis van autonomie, relatie en competentie. 2. We evalueren het plan / de acties m.b.t. verbeteren eindexamencijfers bovenbouw. We vragen ons af of we de gehanteerde aanpak eventueel breder kunnen inzetten. 3. We evalueren het plan / de acties m.b.t. verbeteren rendement onderbouw. Met daarin gerichte aandacht voor differentiatie en determinatie. We vragen ons af of we de gehanteerde aanpak eventueel breder kunnen inzetten. 4. We evalueren de tweejarige brugperiode in relatie tot onze missie (leerlingen het beste uit zichzelf laten halen) en visie op onderwijs en begeleiding. Oplopend met deze evaluatie bekijkt het MT of aanbevelingen kunnen worden verbonden met het streven naar een gelijkmatige verdeling van de leer- en werklast over het gehele jaar. 5. We evalueren de Beekweken in relatie tot onze visie op onderwijs. 6. We stellen het Schoolplan op met input vanuit het Strategisch beleidsplan Quadraam , onze eigen evaluaties en inbreng van medewerkers, leerlingen en ouders. 2. Maatwerk. Het Beekdal is in grote lijnen een traditioneel georganiseerde school waarin klassikale groepen, de traditionele vakken, de lestabel en het lesrooster structurerende elementen zijn. De keuze voor deze manier van organiseren staat soms op gespannen voet met de uniciteit van iedere leerling en zijn persoonlijke behoefte. In een groep worden individuele leerlingen niet altijd bediend in hun naaste zone van ontwikkeling. Niet alle leerlingen passen in de normale structuur (dansers, topsporters, Vitesse), sommige leerlingen hebben een bijzondere ondersteuningsbehoefte, leerlingen hebben bijzondere talenten of handicaps. Voor het Beekdal Lyceum geldt de uitdaging om flexibiliteit in de vaste structuur te weven, de uitdaging om individuele leerroutes in een centraal geregisseerd lesprogramma bieden, de uitdaging om leerlingen plaats- en tijdonafhankelijk te ondersteunen in hun leren. In het Schooljaarplan stelt de school zichzelf doelen m.b.t. maatwerk: 7. De drie afdelingsteams voeren elk een pilot uit om binnen de bestaande organisatie van het Beekdal Lyceum vormen van flexibiliteit te creëren waardoor vormen van differentiatie voor leerlingen ontstaan Het Beekdal Lyceum zorgt ervoor dat leerlingen die daarvoor in aanmerking komen na 3havo kunnen overstappen naar 4vwo, dat leerlingen in 4havo een tweede vreemde taal 3 Mogelijkheden: leerlingen volgen meer lessen in een vak waarmee ze moeite hebben, doublanten krijgen andere opdrachten/volgen andere lessen, leerlingen sluiten een of meerdere vakken eerder af

3 kunnen kiezen hetgeen de overstap naar 5vwo na het eindexamen havo vergemakkelijkt en ruimt zoveel mogelijk barricades uit de weg op de kruispunten van havo en vwo in de bovenbouw om wisseling van niveau open te houden. 9. Het Beekdal onderzoekt de wenselijkheid van uitbreiding van het eigen lessenaanbod en indien daartoe besloten wordt rondt het Beekdal Lyceum het keuzeproces af; het Beekdal maakt afspraken met het Thomas à Kempis College en SGA en eventueel andere aanbieders over lesaanbod voor onze leerlingen in vakken die wij zelf niet aanbieden: (bijv. Spaans, filosofie, informatica). We stimuleren leerlingen om deel te nemen aan de kennismakingscolleges in het vervolgonderwijs (HBO en WO). 10. De coördinatoren Dans en Topsport nemen de leiding in het onderzoek naar de mogelijkheden van gepersonaliseerd en gedigitaliseerd leren (Pulse On, kerncurriculum). 11. Het MT van het Beekdal Lyceum onderzoekt en bespreekt de mogelijkheid om onderwijstijd flexibel in te plannen In het kader van Passend Onderwijs wordt een beleidsnotitie geschreven waarin staat hoe het Beekdal Lyceum de (bijzondere) ondersteuningsbehoefte van leerlingen vaststelt, hoe dat een vertaling krijgt in de les en in het mentoraat 3. Vakwerkplan, onderwijsontwikkeling en kwaliteitszorg In 2012 is het Beekdal Lyceum begonnen met het opstellen van vakwerkplannen. Vakwerkplannen zijn groeidocumenten en ze zijn organisch. De term groeidocument geeft aan dat ze niet vanaf het allereerste moment compleet zijn, de term organisch geeft aan dat de inhoud meeverandert met de veranderende context van het Beekdal Lyceum en de veranderende behoeftes van onze leerlingen. Alle vakwerkplannen bevatten als het goed is minimaal (1) de beschrijving van de doorlopende leerlijn in de vorm van opbrengsten en/of resultaten. 5 De vakwerkplannen bevatten (2) afspraken m.b.t. monitoring / toetsing / beoordeling 6. Vakwerkplannen gaan in op (3) de leermiddelen (ICT!) en waar mogelijk op (4) werkvormen (differentiatie, flipping the classroom) passend bij de beoogde opbrengst en resultaten. Vakwerkplannen besteden (5) aandacht aan het belang van eenduidige taal in begrippen en vaktaal 13. In gaan de vaksecties verder met het opstellen van vakwerkplannen met daarin ten minste de doorlopende leerlijn geformuleerd in opbrengsten en resultaten én afspraken m.b.t. monitoring, toetsing en beoordeling. Daarnaast minstens een element uit de trits (3) leermiddelen,(4) werkvormen (5) taal 14. In worden in het SVO afspraken gemaakt over de wijze waarop secties zelf kunnen sturen op het behoud en de verbetering van de kwaliteit van de lessen in de sectie. 4 Lessen op afstand, lessen door anderen dan de eigen docenten, keuzemogelijkheden voor leerlingen in de lessen, lessen buiten de eigen school etc. 5 aan het einde van de eerste periode van het tweede leerjaar, kent de leerling de volgende grammaticale begrippen: onderwerp, lijdend voorwerp,., hij kan enkelvoudige zinnen zowel rekenkundig als taalkundig ontleden hij heeft een boek uit de opgestelde lijst jeugdliteratuur gelezen en hij heeft een kort verhaal geschreven, waarin een perspectiefwisseling optreedt 6 Alle toetsen komen tot stand binnen het vier-ogen-principe. Uitgangspunt van de toetsen is het RTTI-model. In de paragraaf toetsen neemt de sectie de toepassing van de beoordeling in het kader van determinatie in de leerjaren 1 en 2 mee. Er staan afspraken in over het volgen van de resultaten, het analyseren van de resultaten en het omgaan met afwijkingen. Er is aandacht voor de validiteit van de toetsen.

4 15. Het Beekdal Lyceum stelt in de loop van een beschrijving op van de doorlopende mentoraatslijn van het eerste leerjaar t/m H5 en V6. 3. Lerende organisatie De kwaliteit van ons onderwijs is één op één verbonden met de kwaliteit van de docenten die de lessen ontwerpen, uitvoeren en de leerresultaten monitoren en beoordelen. Voor het behouden en doen toenemen van de professionaliteit staan medewerker én schoolorganisatie ruim middelen ter beschikking. Het Beekdal Lyceum wil de blijvende ontwikkeling van iedere medewerker structureel ondersteunen 7. Daarbij gaat de school uit van de kracht van leren van elkaar en leren met elkaar. De gedachte achter de lerende organisatie is dat we de individuele professionele groei heel goed kunnen stimuleren door te leren van elkaar te leren. Dat houdt in dat we leren hoe feedback te geven en hoe feedback te gebruiken. Dat houdt in dat we van elkaar willen leren (mind set) en verantwoordelijkheid willen nemen in het laten leren van de ander. In de organisatie hiervan spelen zowel de afdelingsleiders als de sectievoorzitters een initiërende rol. Het belangrijkste leerdoel is in eerste instantie verbonden met de primaire opdracht van de docent en dat is uiteraard leerlingen laten / doen leren. Daarvoor hebben we een prima toetsingskader van de onderwijsinspectie 8, we hebben beschrijvingen van de vijf rollen van de leraar, we hebben onze eigen lesobservatieformulieren en we kunnen terugvallen op het vakwerkplan. Collega s binnen het Beekdal ondersteunen elkaar op specifieke gebieden zoals opbrengstgericht werken of differentiëren. We zijn gewend aan leren van elkaar en met elkaar zoals we hebben gezien bij het leren omgaan met it s learning of de toepassing van IT in de klas. Afdelingsleiders bezoeken lessen en spreken ze na, collega s bezoeken elkaars lessen en spreken ze na, leerlingen geven feed back middels de leerlingenenquête. In de kiem is er al veel aanwezig en hebben we al redelijk wat ervaring. In het schooljaarplan gaan we verder op het pad van de lerende organisatie. 16. In bezoeken de afdelingsleiders minstens eenmaal een les van iedere docent en geven deze docent feed back aan de hand van de Kwaliteitsstandaard lessen / lesobservatieformulier Op verzoek van de docent kan de afdelingsleider gericht op een bepaalde vraag of een bepaald lesaspect terugkoppelen. 17. Iedere docent bezoekt ten minste eenmaal een les van een collega. Dat kan zijn binnen de sectie, dat mag ook een andere les zijn. Het lesbezoek kan zijn ingegeven vanuit een vraag van de bezoeker (ik wil bij collega x ervaren hoe hij flipping the classroom inzet om een leerdoel te bereiken) of docent; het kan ook een bezoek zonder vraag of aanleiding betreffen. 18. Het Beekdal Lyceum organiseert ten minste twee studiedagen, waarop collega s van elkaar en met elkaar leren. 19. Passend bij ons motto Haal het beste uit jezelf ontwikkelt het Beekdal Lyceum kennis over, inzicht in en vaardigheid met betrekking tot motivatie van leerlingen. 7 Zie Scholingsplan Beekdal Lyceum Kwaliteitsnormen lessen op basis van het Waarderingskader 2013 VO (Inspectie VO)

5 20. Het Beekdal Lyceum stimuleert medewerkers hun vaardigheid in het geven en ontvangen van feedback te vergroten. 21. Iedere medewerker stelt zichzelf een leerdoel voor het schooljaar Hij bespreekt het leerdoel met zijn direct leidinggevende en geeft aan hoe hij zichtbaar maakt dat een leerdoel is gerealiseerd. Schema Schooljaarplan Evalueren en richten 1 criteria tbv evaluatie afleiden uit visie / missie /.. 2 evaluaties uitvoeren: 2.1 beleid mbt verbeteren examenresultaten 2.2 beleid mbt verbeteren rendement onderbouw 2.3 organisatie en uitvoering 2-jarige brugperiode 2.4 organisatie en uitvoering Beekweken / verdeling leer- en werklast over het jaar 2.5 voorbereiden Schoolplan op basis van Strategisch Beleidsplan Quadraam, evaluaties intern en keuzes, inbreng van medewerkers, ouders en leerlingen. Maatwerk en differentiëren Onderwijsontwikkeling: vakwerkplan en kwaliteitszorg Lerende organisatie 3. pilots differentiëren binnen bestaande schoolorganisatie 4. verbinden leerwegen BB Havo en VWO 5. onderzoeken en ervaring opdoen met gepersonaliseerd en gedigitaliseerd leren 6. onderzoeken mogelijkheden flexibiliseren onderwijsorganisatie en - uitvoering 7. uitbreiden lesaanbod (zelf of extern) 8. implementeren Passend Onderwijs 9. secties en SVO: 9.1 vakwerkplannen verder 9.2 afspraken mbt kwaliteitsbehoud en verbetering lessen 9.3 over de sectiegrenzen heen 10. doorlopende mentoraatslijn 11. lesbezoek 11.1 afdelingsleider bezoekt minimaal één les in team 11.2 docent bezoekt minimaal één les bij collega 12. Twee studiedagen vanuit principe leren van en met elkaar 12.1 thema: motivatie 12.2 thema: feed back 13. Iedere medewerker stelt leerdoel vast