Provincie zet 4250 miljoen aan stimulerings maat regelen in. Nieuwsbrief wonen en stedelijke vernieuwing in Noord-Brabant

Transcriptie

1 Nieuwsbrief wonen en stedelijke vernieuwing in Noord-Brabant Provincie zet 4250 miljoen aan stimulerings maat regelen in In de eerste zes maanden van 2009 ligt het aantal in aanbouw genomen woningen in Noord-Brabant zo n 40% lager dan in dezelfde periode in Dit blijkt uit een recente provinciale inventarisatie. Als deze lijn zich doorzet zal de nieuwbouwproductie de eerstkomende jaren flink lager uitvallen. Met een pakket aan stimuleringsmaat regelen, gericht op het vlottrekken van concrete woningbouwprojecten (de aanbodzijde) en op herstel van vertrouwen van de woonconsument (de vraagzijde), wil de Provincie Noord-Brabant bij dragen aan het op peil houden van de woningbouw en het behoud van werkgelegenheid in de bouwsector. nummer Inhoud Kredietcrisis drukt Brabantse woning bouwproductie 2 Oorzaken stagnerende woningbouw 2 Terugval nieuwbouwproductie 2 Meer bouwvergunningen, minder woningbouw 3 Provinciale stimuleringsmaatregelen 4 Zo stimuleren we de bouw en de werkgelegenheid 4 En zo stimuleren we de kopersmarkt 4 Meten is weten 5 Overig nieuws 5 Colofon 5 1

2 Kredietcrisis drukt Brabantse woningbouwproductie Oorzaken stagnerende woningbouw In grote lijnen is de sterke terugval van de nieuwbouw productie terug te voeren op een tweetal factoren: de kredietverlening en het vertrouwen. Factoren die bovendien nauw met elkaar samenhangen. Zo is de financiering van woningbouwprojecten in deze tijden van kredietcrisis een stuk moeilijker geworden en de investeringsruimte van woningbouwcorporaties verminderd. Tegelijkertijd is het consumentenvertrouwen afgenomen: onzekerheid over werk en koopkrachtontwikkeling spelen hierbij een voorname rol. Gebrek aan vertrouwen, de recentelijk ingezette daling van de huizenprijzen (figuur 1) en de angst voor dubbele woonlasten leidt ook tot stagnatie in de door stroming. En dat terwijl een groot deel van de nieuwbouwprojecten met name in het dure en middel dure segment juist gericht is op die doorstromers, die een volgende (opwaartse) stap willen maken in hun woon carrière. Door dit gebrek aan doorstroming is het voor veel woningbouwprojecten steeds lastiger geworden de kritische grens te halen bijvoorbeeld 70% verkocht om ook daadwerkelijk met de bouw te kunnen starten. En onder het huidige financieel-economische gesternte liggen deze percentages vandaag de dag vaak nog hoger Figuur 1: Prijsindex bestaande woningen (de gemiddelde prijs over geheel 2005 = 100) Bron: CBS-Statline, 2009 Terugval nieuwbouwproductie Om beter zicht te krijgen op de effecten van de kredietcrisis op de woning bouwproductie in Brabant, is de provincie gestart met een inventarisatie van het aantal recentelijk in aanbouw genomen woningen. Aan alle (68) Brabantse gemeenten is gevraagd deze gegevens (vanaf 1 jan. 2008) aan te leveren. Om de vinger aan de pols te kunnen houden wordt ieder kwartaal een update gevraagd. Inmiddels zijn de gegevens van 70% van de gemeenten binnen. Hiermee is een representatief beeld te schetsen (figuur 2 zie volgende pagina). 2

3 Figuur 2: Afgegeven bouwvergunningen en ontwikkeling nieuwbouw, Noord-Brabant verwachte nieuwbouw o.b.v. afgegeven bouwvergunning 1) verwachte nieuwbouw o.b.v. in aanbouw genomen woningen 2) feitelijke nieuwbouw 3) 1) Hierbij is ervan uitgegaan dat de periode tussen het verlenen van een bouwvergunning en de oplevering van een woning 1½ jaar is. De verwachte nieuwbouw in 2010 is een indicatie op basis van het aantal afgegeven bouwvergunningen over de periode 2008 t/m ) Het beeld van het aantal in aanbouw genomen woningen is nog niet geheel volledig. De gegevens zijn geëxtrapoleerd op basis data van 70% van de gemeenten is hierbij geëxtrapoleerd op basis van gegevens over de eerste 6 maanden van ) De feitelijke nieuwbouw in 2009 betreft het aantal gereedgemelde woningen over de periode 2008 t/m Wat opvalt is, dat 2009 nog een behoorlijk bouwjaar lijkt te worden. Verwacht wordt dat er dit jaar tussen de en de nieuwbouwwoningen worden opgeleverd; woningen die ongeveer 1½ jaar eerder en dus nog voor de kredietcrisis in aanbouw zijn genomen. Voor 2010 en (vooral) 2011 zijn de vooruitzichten minder florissant. De woningen die in 2010 gereed gemeld worden zijn (gemiddeld genomen) in de tweede helft van 2008 en de eerste helft van 2009 in aanbouw genomen. Zijn in het tweede deel van 2008 nog behoorlijk wat woningbouwprojecten van start gegaan, in de eerste zes maanden van 2009 ligt het aantal in aanbouw genomen woningen daarentegen zo n 40% lager dan in diezelfde periode in Al met al worden in 2010 nog rond de woningen verwacht. Trekken we de lijn uit de eerste maanden van 2009 door, dan zal de productie echter verder teruglopen en in 2011 naar verwachting uitkomen onder de woningen. Gelet op de gemiddeld jaarlijks sloop van ca woningen zal de (netto) groei van de woningvoorraad dan rond de liggen, waar de provinciale prognose voor de eerstkomende jaren uitkomt op een groei van rond de woningen per jaar. Dit om de groei van het aantal huishoudens in Brabant op te vangen en woningtekorten verder terug te dringen. Meer bouwvergunningen, minder woningbouw Wat eveneens opvalt in figuur 2 is dat het aantal afgegeven bouwvergunningen recentelijk zelfs nog licht gestegen is. Maar het aantal bouwvergunningen is lang niet altijd meer een even goede indicatie voor de te verwachten woningbouw. En dat speelt al langer. Al vanaf 2007 blijft de feitelijke nieuwbouw achter bij de verwachtingen op basis van het aantal (eerder) afgegeven bouwvergunningen. Belangrijk hierbij is dat het aanbod van nieuwe woningen niet altijd goed aansluit bij de vraag van de woonconsumenten. Als vraag en aanbod onvoldoende aansluiten bestaat het risico, dat bouwplannen niet of niet op tijd worden gerealiseerd. Bovendien worden hierdoor de effecten van de kredietcrisis verder verdiept. Wat de mismatch tussen vraag en aanbod betreft, gaat het in Brabant vandaag de dag vooral om de (te) grote aantallen appartementen in de nieuwbouwplannen, de (te) geringe aantallen goedkope koopwoningen en over het sterk teruggelopen particulier opdrachtgeverschap (de eigenbouw ). 3

4 Provinciale stimuleringsmaatregelen Om de woningbouwproductie (enigszins) op peil te houden en daarmee ook bij te dragen aan het behoud van de werkgelegenheid in de bouwsector heeft de Provincie Noord-Brabant 250 miljoen beschikbaar gesteld. De stimuleringsmaatregelen voor de Brabantse woningbouw maken onderdeel uit van een breder maatregelenpakket kredietcrisis van in totaal 400 miljoen. De stimulerings - maat regelen voor de woningbouw zijn enerzijds gericht op het vlottrekken van (kansrijke) woningbouwprojecten en anderzijds op het herstel van het consumentenvertrouwen. Zo stimuleren we de bouw en de werkgelegenheid Al voor de zomer is de provincie begonnen met een eerste groep van woningbouwprojecten (de 36 voorloopprojecten ), waarbij met de direct betrokken partijen nagegaan wordt welke gezamenlijke, projectspecifieke stimuleringsmaat regelen moeten worden ingezet, om de bouw zo snel mogelijk alsnog van start te laten gaan. Inmiddels zijn met deze inzet al enkele projecten vlotgetrokken, bijvoorbeeld door een (extra) garantstelling van de provincie of door een lening te verstrekken. Verwacht wordt dat langs deze lijn nog dit jaar circa woningen in aan bouw worden genomen. Bovendien zal binnenkort ook een nieuwe groep van projecten in behandeling worden genomen (de tweede tranche ). Nieuwbouwprojecten kunnen alleen voor stimuleringsmaatregelen in aanmerking komen, als de gemeente een aanvraag indient bij de provincie. En zo stimuleren we de kopersmarkt De provincie geeft, samen met uiteenlopende marktpartijen, niet alleen een impuls aan de bouw, maar ook aan het consumentenvertrouwen. Het gaat hier om een aantal maatregelen die tijdelijk worden ingezet. Het pakket maatregelen kan gedurende de komende periode worden aangepast en uitgebreid. Voor de laatste informatie kan u terecht op onze website. Zo kan de potentiële huizenkoper nu een beroep doen op diverse regelingen. Zoals: de Brabantse Starters Lening, die aanzienlijk lagere maandlasten mogelijk maakt voor starters op de woningmarkt. de Brabantse subsidie voor Woonlastenverzekering, die extra zekerheid biedt met het oog op risico s als arbeidson geschiktheid en onvrijwillige werkloosheid, waarbij de provincie subsidie geeft op de verzekeringspremie van een bij een ver zekeringsmaatschappij afgesloten woonlastenverzekering. 4

5 de subsidie Brabantse Waardebescherming, die beschermt tegen het verlies dat de consument kan lijden bij een nood zakelijke verkoop van de woning (zoals bij echtscheiding, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid). De provincie vergoedt in een dergelijk geval een deel van de eventuele waardedaling via een subsidie als de noodzakelijke verkoop aan de orde is. Daarnaast wordt momenteel nog de Brabantse verkoopgarantie uitgewerkt. Met deze verkoopgarantie krijgen kopers van een nieuwbouwwoning in Brabant onder voorwaarden de garantie dat hun bestaande woning wordt verkocht. Meten is weten Door middel van periodieke onderzoeken meet de provincie doorlopend de effecten van de stimulerende maatregelen. Uit de recent gehouden nulmeting blijkt dat de vertrekpunten gunstig zijn. Zo ligt de verhuisgeneigdheid onder Brabanders boven het landelijk gemiddelde. Bovendien beschouwt ruim tweederde van de Brabantse consumenten deze tijd niet als ongunstig voor het kopen van een woning. En bijna de helft van de consumenten vindt dat de stimuleringsmaatregelen van de provincie voldoende zijn om potentiële kopers over de streep te trekken. De onderzoeksresultaten zijn terug te vinden op en worden elk kwartaal geactualiseerd. Voor vragen en de laatste informatie over de provinciale stimuleringsmaatregelen kunt u terecht op onze website: Auteurs: Niek Bargeman, nbargeman@brabant.nl Erwin Dacier edacier@brabant.nl Overig nieuws Huisvesting statushouders Op grond van de Huisvestingswet hecht de provincie er aan dat gemeenten op structurele wijze, adequaat en in het gewenste tempo voorzien in de huisvesting van status houders. De opgave in het kader van de Pardonregeling die tot loopt, zal Brabantbreed niet gehaald worden, aangezien het COA niet in staat is om pardonners te leveren. Op dit moment moeten in onze provincie nog pardonners gehuisvest worden. Ook voor de reguliere taakstelling is er in Brabant sprake van een achterstand. In de eerste helft van 2009 zijn 379 statushouders gehuisvest. Dit hadden er 562 moeten zijn. Daardoor is de achterstand per gegroeid tot 288 statushouders. De achterlopende gemeenten worden hierop door de provincie en het SRE aangesproken. De taakstelling voor de tweede helft van 2009 bedraagt 713 statushouders. Alle gemeenten zullen extra inspanningen moeten plegen om de achter stand in te lopen en in de taakstelling te voorzien. Auteur: Mari Timmermans, mtimmermans@brabant.nl Colofon De nieuwsbrief Wonen@Brabant.nl is een uitgave van de Provincie Noord-Brabant. De nieuwsbrief verschijnt 3 à 4 keer per jaar en wordt digitaal verspreid. Vorm en opmaak Provincie Noord-Brabant / Van Riet Ontwerpers Tekst Provincie Noord-Brabant Eindredactie Erwin Dacier Wilt u zich aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief, stuur dan een naar wonen@brabant.nl Want we doen het natuurlijk voor Ons Brabant 5