Kennissessie Marktkansen 2011 en verder start om uur

Transcriptie

1 Kennissessie Marktkansen 2011 en verder start om uur 1

2 Marktkansen 2011 en verder Bouwproductie & -prognoses Jacco Ridderhof & Richard Lamb 2

3 Wat ga ik vertellen Economische ontwikkelingen Situatie op de woningmarkt Productie en prognoses woningbouw Productie en prognoses utiliteitsbouw Conclusie 3

4 Economische ontwikkelingen 4

5 BBP (in % t.o.v. een jaar eerder) De Nederlandse economie groeit in het derde kwartaal van 2010 met 1,9% ten opzichte van vorig jaar. Kwartaal-op-kwartaal bedraagt deze groei 0%.Verwachte groei bescheiden, 2010: 1,75%, 2011: 1,5%. Bron: CBS StatLine, december

6 Consumentenvertrouwen (indexcijfers) Na een terugval naar -14 in december 2010 is het vertrouwen in januari weer gestegen naar -8. De bereidheid tot het doen van grote aankopen is echter gedaald. Consumenten zijn vooral positiever geworden over het economisch klimaat. Bron: CBS StatLine, januari

7 Economische indicatoren De omzet van de industrie is in november 2010 met 16,2% gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Bouwmaterialenindustrie slechts 1,9% gedaald waarmee de bodem in zicht komt; Het producentenvertrouwen stijgt in januari van 2,5 naar 2,7; In november 2010 komt het aantal faillissementen in de bouwnijverheid uit op 86 bedrijven. Dat zijn 18 eenmanszaken en 68 andere rechtsvormen (BV, NV, VoF, etc.); De consumptie van huishoudens stijgt in november 2010 met 2,6% ten opzichte van een jaar eerder. De bestedingen aan duurzame goederen liggen 4,7% hoger dan vorig jaar; In december 2010 zijn mensen werkloos, dat is minder dan een maand ervoor. Over heel 2010 zijn gemiddeld werkloos, 5,4% van de beroepsbevolking en 13% meer dan in 209. Centrale projectie van het CPB gaat uit van 5% in

8 Bouwbarometer Architecten naderen het nulpunt, aannemers B&U per saldo nog steeds negatief Bron: BouwKennis Managementsamenvatting, januari

9 Aanbestedingsbarometer In het derde kwartaal van 2010 liggen de gunningsprijzen in de werktuigbouwkundige installatie 19% onder de standaardbegroting, in de elektrotechniek bedraagt dit percentage 35%. De concurrentiedruk in de installatiesector is momenteel heel hoog. Bron: BouwKennis Managementsamenvatting, januari

10 Productie en prognoses woningbouw 10

11 Verwachting Dit voorjaar toename verkoop woningen en pas op zijn vroegst na zomer 2011 voorzichtige toename productie 11

12 Pro Nieuw kabinet; hypotheekrenteaftrek blijft bestaan Werkloosheid afgelopen half jaar afgenomen. Behoefte aan nieuwe woningen groot Spaarquote hoog Kopersmarkt; bijna woningen te koop Hypotheekrente nog steeds laag Consumentenvertrouwen neemt toe Consequenties van bezuinigingen voor de koopkracht beperkt Prijzen van woningen gemiddeld 10% gedaald 12

13 Contra Onzekerheid omtrent de implicaties voor de eigen portemonnee van de bezuinigingen. Banken stellen strenge(re) eisen ten aanzien van de financiering Strenge eisen NHG Berichtgeving omtrent de schuldencrisis in Zuid-Europa Oplopende inflatie Stijgende hypotheekrente Gevaar oververhitting opkomende economiën-> rem op groei en daardoor gevaar voor export Afnemende overheidsinvesteringen in de sector. Dalende vergunningverlening en gemeenten herzien woningnieuwbouwplannen. Kopersmarkt moeilijk voor starters Typische doorstromer obv overwaarde heeft het nu lastig door dalende huizenprijzen 13

14 Productie en prognoses woningbouw-1 Verwachting aantal bouwvergunningen en gereed te komen woningen, jaar bouwvergunningen gereed gekomen woningen % huur gereed ,6% ,3% ,8% ,8% ,6% ,2% ,9% ,8% ,1% ** 30,7% 2010* ,3% 2011* ,0% 2012* ,5% *) prognose, juli 2010, BouwKennis i.s.m. Rom Bult, Hügli Walker & Ass. **) 2009 gecorrigeerd 14

15 Productie en prognoses woningbouw-2 Woningbouw naar soort woning in aantallen, totaal %% aantallen aantal M M jaar woningen vrijst. 2 o 1 kap rijtjes vrijst. 2 o 1 kap rijtjes ,7% 11,5% 43,2% 27,5% ,7% 11,6% 45,7% 25,0% ,5% 11,0% 41,9% 29,6% ,3% 11,7% 37,0% 35,0% ,9% 10,9% 35,8% 38,3% ,1% 10,3% 36,5% 39,0% ** ,7% 9,9% 35,6% 41,8% * ,7% 9,7% 36,5% 42,1% * ,7% 9,8% 37,3% 42,2% * ,7% 9,8% 37,3% 42,2% *) prognose, juli 2010, BouwKennis i.s.m. Rom Bult, Hügli Walker & Ass. **) 2009 gecorrigeerd 15

16 Productie en prognoses utiliteitsbouw 16

17 Productie en prognoses - 1 Groei percentage per jaar per sector, Sector U-bouw Utiliteitsbouw totaal 11,7% -0,5% -19,5% -8,2% 3,8% marktsector 18,9% -0,5% -30,5% -14,6% 5,4% budgetsector -0,4% -0,4% 2,9% 0,4% 1,9% Juli 2010, BouwKennis i.s.m. Rom Bult, Hügli Walker & Ass. 17

18 Productie en prognoses - 2 Bouwproductie per sector, , in mln. euro s, prijzen 2008 sector Agrarisch Industrie & bouwnijverheid Handel & horeca Vervoer & communicatie zakelijke dienstverlening subtotaal marktsector Openbaar bestuur Onderwijs Gezondheidszorg Overige dienstverlening subtotaal budgetsector juli 2010, BouwKennis i.s.m. Rom Bult, Hügli Walker & Ass

19 Productie en prognoses - 3 Bouwproductie per sector, , in vloeroppervlak m gebouwsoort In m2 * 1000 H+L H+L+K (comb.) kantoren kassen Schuren+stallen Winkels scholen ziekenhuizen sport gebouwen Totaal juli 2010, BouwKennis i.s.m. Rom Bult, Hügli Walker & Ass. 19

20 Conclusie Meeste indicatoren tonen een stijgende lijn; Uitzondering bouwsector die nog steeds jaar-op-jaar omzetdalingen laat zien maar bodem lijkt bereikt. Verwachting; doorstroming komt voorjaar voorzichtig op gang; Woningbouwproductie nog steeds laag, op zijn vroegst herstel na zomer 2011; Budgetsector stabiel, marktsector [kantoren] pas herstel na

21 Marktkansen 2011 en verder Bouwproductie & -prognoses Jacco Ridderhof & Richard Lamb 21