1. Mobiliteitscoach, van idee tot project: Inleiding

Transcriptie

1 1. Mobiliteitscoach, van idee tot project: Inleiding De afsluitende bijeenkomst van het Leonardo-project Key to Mobility vond plaats in september Het resultaat van het project was een trainingscursus waarin trainers, docenten of begeleiders instrumenten en ondersteunende modules leren hanteren waarmee ze stagiairs beter kunnen voorbereiden op een stage in het buitenland ( Het succes van het project heeft het internationale projectteam gemotiveerd om nog meer ondersteunende modules te ontwikkelen, gericht op een optimale uitvoering van mobiliteitsprojecten in het buitenland. In de loop van de afsluitende discussie werd steeds duidelijker dat problemen met stages ook voorkomen op de werkplek en vaak worden veroorzaakt door verschillen in verwachtingen, leefstijl en werkhouding die hun oorsprong vinden in culturele verschillen. Het werd duidelijk dat conflicten die uit deze verschillen ontstaan, alleen kunnen worden opgelost door een gekwalificeerde contactpersoon op de werkplek, die gespecialiseerde vaardigheden en competenties heeft op dit gebied. Aan het einde van de bijeenkomst is het project Mobiliteitscoach in leven geroepen. 1.1 Waarom is een mobiliteitscoach nodig? Stages in het buitenland zijn een enorme uitdaging voor iedereen die erbij betrokken is. Voor jonge stagiairs is het vaak de eerste keer dat ze voor langere tijd van huis zijn, buiten het gezinsverband waarin ze zijn opgegroeid. Daar komt nog bij dat ze moeten leren zich aan te passen aan een onbekende werk- en leefomgeving. Het is de verantwoordelijkheid van de deelnemende ondernemingen om deze jonge stagiairs in hun interne werkprocessen te integreren, en wel zodanig dat ze de vaardigheden die ze al hebben verworven, optimaal kunnen gebruiken en ontwikkelen. Ondanks zorgvuldige voorbereiding en regelingen, leiden buitenlandse stages echter vaak tot ontevredenheid en conflicten die ter plaatse moeten worden opgelost door bemiddeling. Aan de problemen liggen vaak culturele verschillen in leefstijl en werkhouding ten grondslag. Daarom is het belangrijk dat elke onderneming die stages aanbiedt voor buitenlandse stagiairs, voor de buitenlandse stagiairs een contactpersoon beschikbaar heeft die fungeert als aanspreekpunt, bekend is met culturele verschillen en de nodige begeleiding en feedback kan geven. Dit is de enige manier om problemen snel op te lossen en te verzekeren dat voor iedereen die erbij betrokken is, de stage naar tevredenheid verloopt. 1.2 Wat is een mobiliteitscoach? In dit scenario is een mobiliteitscoach een trainer/docent/begeleider die uitstekend is toegerust om te bemiddelen in en oplossingen te vinden voor conflicten en andere probleemsituaties die het gevolg zijn van verschillende verwachtingen. De projectgegevens die zijn verzameld uit verschillende ondernemingen en onderwijsinstellingen tonen aan dat een mobiliteitscoach de volgende gedragskenmerken en kennis moet hebben, wil een stage in het buitenland succesvol zijn: 1

2 1. Goede interculturele vaardigheden zijn een cruciaal vereiste voor iemand die een competente mobiliteitscoach wil zijn voor buitenlandse stages. Die vaardigheden zijn voor de mobiliteitscoach essentieel om overtuigend te kunnen bemiddelen in conflicten door verschillen in gedrag, levensstijl en werkhouding die het gevolg zijn van culturele verschillen. 2. Een mobiliteitscoach moet ook bekend zijn met adequate methoden voor feedback en begeleiding om een professioneel proces op gang te brengen in het omgaan met buitenlandse stagiairs en hen te kunnen bijstaan en motiveren in geval van problemen. 3. De belangrijkste fase bij een stage is de aanvangsfase. Dit is het moment waarop vertrouwen wordt opgebouwd tussen de verschillende partijen en hun verwachtingen naast elkaar worden gelegd. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat deze aanvangsfase effectief is gestructureerd, om moeilijkheden en problemen vanaf het eerste begin tot een minimum te beperken. Goede interculturele vaardigheden, voldoende kennis van methoden voor feedback en begeleiding en een effectief gestructureerd concept voor het eerste contact met de buitenlandse stagiairs zijn van essentieel belang voor het werk van een mobiliteitscoach; de trainingscursus voor mobiliteitscoaches is daarom opgesteld op basis van deze principes. 1.3 Trainingscursus voor mobiliteitscoach: fundamentele principes en inhoud De eerste stap was het definiëren van het profiel van een mobiliteitscoach. Daarvoor is eerst een vergelijking gemaakt van de educatieve systemen en is in alle deelnemende landen een enquête gehouden bij ondernemingen, beroepsonderwijs en opleidingsinstituten. Het profiel vermeldt de belangrijkste kenmerken van het werk van een mobiliteitscoach en de benodigde competenties; het geeft een beeld van de specifieke behoeften van ondernemingen en beroepsopleidingsinstituten en specificeert de acht Europese competentieniveaus. Het specificeert ook EQF-opleidingsniveau 5. Het curriculum is verder uitgewerkt op basis van het profiel van de mobiliteitscoach en is getest in internationale en nationale workshops. De uiteindelijke versie van de trainingscursus bestaat uit drie inhoudelijke modules en vereist uur. De nationale workshops lieten zien dat de lengte van de cursus voor een groot deel afhangt van de nationale mentaliteit ten aanzien van lesgeven en les krijgen. De trainingsmodules behandelen de volgende onderwerpen: 1. Inleiding tot de trainingscursus en het concept voor het eerste contact: Deze module geeft een inleiding in de trainingscursus. De onderwerpen van de cursus worden gepresenteerd en daarna wordt gewerkt aan het gezamenlijk opstellen van 2

3 een definitie van de mobiliteitscoach en zijn1 werk. De module is gebaseerd op een oefening en een verkorte versie van het profiel van de mobiliteitscoach. Dat wordt gevolgd door verschillende oefeningen waarin de deelnemers een concept opstellen voor het eerste contact met de buitenlandse stagiairs. De module wordt besloten met een huiswerkopgave die leidt naar de volgende module. 2. Inleiding tot methoden van begeleiding en feedback: Bij het nakijken van de huiswerkopgave geeft de cursus tevens een inleiding tot begeleiding. Dat wordt gevolgd door verschillende oefeningen waarmee de deelnemer zijn eigen coachingvaardigheden kan testen en kan oefenen met methoden voor feedback en begeleiding. Deelnemers ontvangen een document met een samenvatting van de theoretische basiselementen. 3. Interculturele communicatie: Vaardigheid in interculturele communicatie is een cruciaal vereiste voor een mobiliteitscoach. Deze module geeft een inleiding in interculturele vaardigheden en interculturele communicatie en geeft deelnemers de gelegenheid hun eigen interculturele vaardigheden te beoordelen en te ontwikkelen in de vorm van oefeningen en discussies. Alle documenten die voor de cursus nodig zijn, zijn bijeengebracht in een werkset die op elk moment kan worden gedownload van De werkset bevat de volgende documenten: a. Profiel mobiliteitscoach: de elementen waaruit het werk bestaat en de vaardigheden die een mobiliteitscoach nodig heeft. Het profiel specificeert ook het EQF-opleidingsniveau en de toekenning van studiepunten. Naast de langere versie is er een verkorte versie die kan worden uitgereikt aan de deelnemers van een training mobiliteitscoach. b. Script van het trainingsprogramma: de agenda van de trainingscursus in een tabel met daarin de tijden, materialen en bijbehorende oefeningen. c. Cursusmaterialen: oefeningen inclusief de benodigde materialen en tijd, video s en presentaties. Alle cursusmaterialen zijn zo ontworpen dat ze onmiddellijk kunnen worden gebruikt. d. Documenten om uit te reiken: dat zijn een verkorte versie van het profiel van de mobiliteitscoach, een document met uitleg over de methoden voor feedback en begeleiding en een korte inleiding die aan de deelnemers van een trainingscursus voor mobiliteitscoach kan worden uitgereikt. e. Certificaat: we hebben het EU-certificaat gebruikt. Dat kan in alle Europese talen worden gedownload via de volgende link: 1 Om zaken eenvoudig te houden, hebben we in deze tekst alleen de mannelijke vorm gebruikt om zowel mannen als vrouwen aan te duiden. We willen uitdrukkelijk benadrukken dat deze mannelijke vorm is bedoeld als strikt geslachtsneutraal. 3

4 skills- passport/certificate- supplement/examples f. Richtlijn uitvoering: richtlijnen voor uitvoering met daarin belangrijke informatie over het inzetten van een mobiliteitscoach zijn opgesteld in de loop van de nationale workshops, die zijn bijgewoond door belanghebbenden uit onderwijs, politiek en bedrijfsleven. 4

5 1.4 Aanwijzingen voor gebruik: Als eerste wordt u verzocht alle documenten te downloaden vanaf de volgende website: Na de inleiding kijkt u naar het script en kunt u besluiten of u de trainingscursus op deze manier wilt uitvoeren. Als u wijzigingen in de cursus wilt aanbrengen, kijk dan eens naar afzonderlijke oefeningen. Er is een tweede, enigszins andere versie van elke oefening. Dan kiest u een groep van maximaal 15 mensen die zich wensen te kwalificeren als mobiliteitscoach. U kunt de brochure gebruiken om de cursus te adverteren bij bedrijven en onderwijsinstellingen. Bespreek tevoren de inhoud gedetailleerd met de ondernemingen/instellingen die mobiliteitscoaches willen trainen. Wellicht willen enkele onder hen een kortere versie van de cursus aanbieden. Door het modulaire systeem kunt u elke cursus afzonderlijk ontwerpen, afgestemd op de gewenste lengte en inhoud. Bepaal de datum en randvoorwaarden (tijd, plaats, catering etc.). Bespreek de formulering van het certificaat met de betreffende instellingen. 5