Enterale voeding bij prematuren in de kliniek
|
|
- Theophiel de Kooker
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Enterale voeding bij prematuren in de kliniek Eerste regionale neonatologie symposium 31 mei 2013 Lyanne Rövekamp-Abels
2 Doel van enterale voeding Groeien? Ontwikkelen? Met ontslag kunnen? Goedkoper (moedermelk )? Minder kans op sepsis, want geen infuus? Voorkomen TPV-gerelateerde cholestase?
3 Richtlijn Enterale Voeding <1800gr Vocht: ml/kg/d Energie intake: kcal/kg/d Eiwit intake: g/kg/d Vet intake: g/kg/d Koolhydraat intake: g/kg/d (~8-11mg/kg/min) ESPGHAN 2009
4 American Academy of Pediatrics Postnatal nutrient intake in preterm infant should provide nutrients to approximate rate of growth and composition of weight gain for a normal fetus of the same post-menstrual age, and to maintain normal concentrations of blood and tissue components
5 Wat is groei? Neonatoloog: = gewichtstoename = intra-uteriene groei + inhalen achterstand Endocrinoloog: = lengtegroei Neuroloog: =schedelgroei
6 Groei: groeisnelheid Reference fetus Intra-uteriene groei laatste trimester ca 15.4 gr/kg/d Goede groei= Gewichtstoename = intra-uteriene groei + inhalen achterstand Streven groeisnelheid pre-terme: ~18-20gr/kg/d¹ Lengtetoename = circa 1 cm/wk² Schedelgroei = circa 1 cm/wk² ¹Ehrenkranz et al Pediatrics 2006 ²Ehrenkranz et al Pediatrics 1999
7 Ziegler et al Ann Nutr Metabol 2011
8 Groeisnelheid tijdens opname en psychomotore ontwikkeling Cohort studie, 600 pt met geboortegewicht 501 tot 1000g 40 MDI < 70 (P<0.01) 40 PDI < 70 (P<0.001) % 20 % Weight gain quartiles (g/(kg. d)) Weight gain quartiles (g/(kg. d)) % Cerebral palsy (P<0.01) % Neurodevelopmental impairment (P<0.001) Weight gain quartiles (g/(kg. d)) Weight gain quartiles (g/(kg. d)) Ehrenkranz et al Pediatrics 2006
9 Groei Ehrenkranz et al Pediatrics 1999
10 Catch-Up Growth vs Catch-Down Growth MDI PDI CP Severe AGA/AGA 102 ± ± 16 1 % AGA/SGA 95 ± ± % SGA/AGA 98 ± ± 15 3 % SGA/SGA 95 ± ± 17 4 % Het beloop van postnatale en niet foetale groei bepaalt latere psychomotore ontwikkeling Latal-Hajnal et al J Ped 2003 Ong et al BMJ 2000
11 Lengtegroei en ontwikkeling Latal-Hajnal, J. Ped. 2003
12 Groei: body composition? Nog geen goede bedside maten voor handen Toekomst: Whole-body air displacement plethysmography ( pea pod ) Schatting vetvrije massa en vetmassa Dual emission X-ray absorptiometry ( dexa ) Pseudo-3- compartiment model van lichaamssamenstelling (botmineralen, lichaamsvet, soft tissue)
13 Te veel groei: metabool syndroom? bij snelle gewichtstoename grotere kans hart-vaatziekte (al in eerste 2 weken post partum!) 1 SGA snellere vroege groei hogere bloeddruk later 2 eerste 3 mnd relatief meer gewichtstoename dan lengte, dan 3 Preterme: grotere vetmassa op lft 21 jr A terme: hoger vetpercentage op lft 21 jr lagere insuline gevoeligheid Streef naar normale ratio lengte/gewicht! 1 Singhal et al Lancet Singhal et al Circulation Leunissen et al JAMA 2009
14 Welke groeicurve in het ziekenhuis? Eisen: Betrouwbaar Geeft wenselijke groei weer Vertaling Nederlandse populatie Eenvoudig in te voeren Compatibel met EPD
15 Usher and Mclean curve 1969 Erg oude curve Ook kadavers Geen info gezondheidstoestand moeder
16 Fenton curve 2013 Veel data (4 milj, <30wkn) Geboortegewichten gezonde moeders Meerdere landen Na a terme WHO data Eenvoudig in te vullen Tot 50 weken, en daarna? Fenton et al Pediatrics 2013
17
18 Niklasson curve 2008 Gezonde geboorte and outcome 8000 geboortegewichten 3650 longitudinaal gevolgd Met name borstgevoed Corrigeren nodig na a terme (rekenfouten) Niklasson et al Pediatrics 2008
19 Pinkeltje/TNO 1690 prematuren weken Gezonde prematuur? Optimale voeding? Optimale groei? Eenvoudig in te vullen Veel verschillende curves EPD?
20 Toekomst Van Lingen et al: 1 miljoen geboortegewichten PRN/LNR Nederlandse kinderen gezonde moeders Echter alleen gewichten..
21 Conclusie? Fenton klinisch en WHO poliklinisch tot 2 jr, daarna NL curve? Mogelijk beste weergave gewenste groei populatie 2 curves nodig Na klinische fase corrigeren (rekenfouten) Niklasson klinisch en poliklinisch tot 2 jr, daarna NL curve? Eenvoudig in te vullen Na ontslag corrigeren, wel goed beeld daarna Meer dysmaturiteit Niklasson klinisch en WHO poliklinisch tot 2 jr, daarna NL curve?
22 Voedingskeuze: moedermelk Minder infecties 1 totaal aantal infecties 18% sepsis/meningitis 13% Sneller op volledig enterale voeding 2 Snellere maagontlediging, betere darmmotiliteit 3 Incidentie Necrotiserende Enterocolitis 4 Aantal heropnames na ontslag 5 1 Hylander et al Pediatrics 1998 ²Schanler et al Pediatrics 1999 ³Donovan et al J Ped Lucas et al Lancet Vohr et al Pediatrics 2006
23 Effecten van moedermelk en kunstvoeding op de leeftijd van 8 jaar Formula Feeding Breast milk Feeding Advantage of Breast Milk Verbal Scale Performance scale Overall IQ Lucas et al.bmj 1998
24 Moedermelk gevoede kinderen hebben op jarige leeftijd: een beter cholesterol 1 een lagere bloeddruk 2 diastole 3.2 mean Singhal et al. Lancet Singhal et al. Lancet 2001
25 Moedermelk verandert van samenstelling
26 Moedermelk versus kunstvoeding Per 100 ml Moeder- melk Nutrilon 1 Nenatal- Start (16.5%) Nenatal-1 Neocate BMF (2 sachets) Energie (kcal) Eiwit (g) ,3 2, ,8 Koolhydraten (g) 7,7-8,1 7,3 7, ,0 Vet (g) 2,9-4,2 3,5 4, Ca (mg) PO 4 (mg)
27 Overgang parenteraal-enteraal Tolerantie beoordelen: Meconiumlozing Retenties Tolerantie MEV Zuigbehoefte Algehele klinische conditie Ophogen ml/kg/dg ~24 ml/kg/dg is veilig 1 < 24 ml/kg/d = langer voor terug op geboortewicht 1 langer voor volledig enteraal gevoed 1 1 Morgan et al, Cochrane 2013
28 Minimale Enterale voeding ONZIN 1 Onvoldoende bewijs voor verbetering darmontwikkeling, voedingstolerantie, groei en ontwikkeling. Echter ook geen associatie clinical harms en geen toename NEC ZIN Vele studies en ervaring Dier-studies evidente verbetering motoriek Vasten leidt tot versmalling mucosa en verkorting villi 2 Snellere darmpassage, minder gallige retenties, frequenter def Goede tool voor evaluatie tolerantie 1 Bombell et al Cochrane Schanler Pediatrics 1999
29 Minimale Enterale Voeding: ml/kg/dg Gewicht Hoeveelheid Voeding <750 g 6 dd 0,5 ml Moedermelk/KV-prem g 6 dd 1,0 ml Moedermelk/KV-prem g 6 dd 2,0 ml Moedermelk/KV-prem >1750 g 6 dd 3,0 ml Moedermelk/KV-prem A terme 6 dd 3,0 ml Moedermelk/KV-terme
30 Voedingsregime en -visite Implementatie van een multidisciplinair team met diëtist verbetert voedingsuitkomst 1 duur tot volledig enteraal Hogere gemiddelde groeisnelheid Gewicht, lengte, schedelomtrek bij ontslag Implementatie voedingsprotocol voor pt<2000g resulteert in minder variabiliteit in voedingsuitkomst 2 1 Sneve et al Nutr Clin Pract Street et al JPEN 2006
31 Enterale voedingsfrequentie: voorbeeld > 2000 dag 1 6 x 1 6 x 1 6 x 2 12 x 3 8 x 5 8 x x 1 12 x 2 12 x x 6 8 x 10 8 x x x 4 12 x 5 12 x 9 8 x 15 8 x x 2 12 x 6 12 x x 12 8 x 20 8 x x 3 12 x 8 12 x x 15 8 x 25 8 x x 4 12 x x x 18 8 x 30 8 x x 5 12 x x x 21 8 x 35 8 x x 6 12 x x x 24 8 x 40 NB: 1/ zodra gewicht > dd 2/ BMF zodra>100ml/kg/d of >7 dgn MM 3/ SGA + < 1750 gr: 24x ipv 12x 4/ bij intolerantie overweeg hogere voedingsfrequentie
32 Voedingsfrequentie: evidence? continu bolus Premji et al Cochrane 2011
33 BRAKEN en/of MAAGRETENTIE met goede posi>e maagsonde VEEL RETENTIE (contact arts): - 24 dd voeding: 2x uurvolume - 8dd en 12dd voeding: 1x volume ZIEK: verd sepsis/odb/nec WEINIG RETENTIE (helder/ voeding): - 24 dd voeding: < 2x uurvolume - 8dd en 12 dd voeding: < 1x volume niet ziek: goede klinische condi8e - teruggeven reten8e - voeding 2 uur pauze (24 dd) of overslaan (8dd en 12dd) - daarna herstarten - staak voeding - pt wordt nagekeken en behandeld naar bevindingen - overweeg MEV - na 12 uur herevalua8e gallig/bloederig helder of oude voeding - reten8e teruggeven - controleer defaeca8epatroon - overweeg klysma bij uitblijven defaeca8e sinds 24 u - voedingspauze 2 uur, daarna hervaken - check opnieuw posi8e maagsonde - klinische condi8e overigens stabiel - reten8e weggooien en - voedingspauze 3 uur - na 3 uur controle maagreten8e - opnieuw gallige/bloedige reten8e - staak voeding - pt wordt nagekeken door arts Geen reten8e Hervat voeding Heldere reten8e of oude voeding
34 Eiwit-intake: groei Premji et al Cochrane 2006
35 Voedingssuppletie Wekelijkse multidisciplinaire groei-visite: Kinderarts Arts-assistent/Verpleegkundig specialist Diëtist Logopedist op indicatie Diëtist nodig die volgens ESPGHAN-richtlijnen rekent Bedenk altijd of vochtbeperking echt moet Wekelijks: gewicht, lengte, schedelomtrek, groeisnelheid
36 Concentreren of verrijken? Bij voorkeur niet concentreren Vroeger bij vochtbeperking concentreren Idee: zelfde volume, zelfde hoeveelheid nutriënten Evidence: indien intake < 100 kcal/kg/d Nadeel: kans op bezoarvorming en obstipatie Nu: indien intake > 100 kcal/kg/d verrijken Verrijking bij voorkeur met EIWIT
37 Huidig beleid JKZ: Voedingssuppletie Indien mogelijk Indien mogelijk VI <140 ml/kg/dg VI ~160 ml/kg/dg VI ~175 ml/kg/dg MM en BMF en 2% NN start NN start 19% MM en BMF NN start standaard MM en BMF NN start standaard MM en BMF en 2% NN st en 1% NPF NN 19% + 1% NPF MM en BMF en 1% NPF NN start standaard en 1% NPF MM en BMF + 1% NPF NN start standaard + 1% NPF Vetten naar 6,6 gram/kg dmv Liquigen Eiwitten naar 5 gram/kg/d?? dmv NPF Evenredig koolhydraten en vetten ophogen???
38 Huidig beleid JKZ: Voedingssuppletie Indien mogelijk Indien mogelijk VI <140 ml/kg/dg VI ~160 ml/kg/dg VI ~175 ml/kg/dg MM en BMF en 2% NN start NN start 19% MM en BMF NN start standaard MM en BMF NN start standaard MM en BMF en 2% NN st en 1% NPF NN 19% + 1% NPF MM en BMF en 1% NPF NN start standaard en 1% NPF MM en BMF + 1% NPF NN start standaard + 1% NPF Vetten naar 6,6 gram/kg dmv Liquigen Eiwitten naar 5 gram/kg/d?? dmv NPF Evenredig koolhydraten en vetten ophogen???
39 TAKE HOME MESSAGES 1. Voorkom cath-down growth, minstens eigen curve van geboorte 2. Start enterale voeding vroeg 3. Hoog op met circa 24 ml/kg/dg (enteraal) 4. Wekelijks groeivisite met a) Gewicht, lengte, schedelomtrek b) Groeisnelheid, lengte/gewicht ratio c) Curve? 5. Verrijk zo nodig, start met eiwitsuppletie
40 Lange termijn voordelen moedermelk Minder risico op Obesitas Tumoren, o.a. leukemie Hart en vaatziekten Allergie Diabetes mellitus type 1 Inflammatoire darmziekten
41 TOL-studie <32 weken, <1750 gram Voeding in 8 dd (bolus) versus 24 dd (semi-continu) Primary outcome: geen verschil in dagen bereiken volledig enterale voeding Secondary outcome: geen verschil in sepsis, ODB, NEC Subanalyse van pt-en: SGA mogelijk gebaat bij continu voeding
42 Welke groeicurve in de polikliniek? Eisen: Betrouwbaar Geeft wenselijke groei weer Vertaling nederlandse populatie Eenvoudig in te voeren Compatibel met epd
43
44 Nederlands groei onderzoek 1997 Longitudinaal Nederland Gezonde kinderen 1997??? Hoe gezond nu? Corrigeren? 44
45 Pinkeltje/TNO 1690 prematuren weken Gezonde prematuur? Optimale voeding? Optimale groei? Eenvoudig in te vullen Veel verschillende curves 45
46 Met dank aan Prof Van Buuren, TNO 46
47 WHO groeicurve gezonde kinderen Longitudinale studie van geboorte tot 24 maanden Wereldwijd Gezonde kinderen en ouders, geen socio-economisch risico op groeiprobleem Borstvoeding! Corrigeren nodig 47
48 Voeding na ontslag ESPGHAN 2006 Tot min 40 wkn (wschl 52 wkn) hoge eiwit/energie ratio Cooke, J Pediatr Gastroenterol Nutr Bij ontslag G< verwacht voor leeftijd => suppleren/preterme voeding Borstvoeding: ½ BMF? ½ preterme voeding? Duur: 3-6 maanden, eventueel 12 mnd
49 Neonates with perinatal brain damage (PVL, IVH etc) received high (120%) protein/energy, average protein / energy intakes during first year of life or gave no consent OFC (A), weight (B), and maximum axonal diameter in the corticospinal projection to the motoneurons of biceps (C) in the 2 intervention groups Dabydeen, L. et al. Pediatrics 2008;121:
50 Samenvatting MEV is veilig Ook premature neonaten verdragen bolusvoeding Adequate eiwit intake is tenminste 3 gr/kg/dg Catch-up groei van belang Bij achterblijvende groei is suppletie nodig Voldoende eiwit/energie ratio verbetert ontwikkeling
Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding
SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL NoordWest lokatie Alkmaar Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140
Nadere informatieTabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding
SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL MCA Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140 100-120 80-100 60-120
Nadere informatieVoeding na ontslag. Eerste symposium regionale neonatologie. Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam
Voeding na ontslag Eerste symposium regionale neonatologie Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam Presentatie 1. Belang groei eerste jaar 2. Wel of niet verrijkte voeding/bmf 3. Best practice 4. Conclusie
Nadere informatieKind en Voeding Effect op langere termijn
Kind en Voeding Effect op langere termijn Arend F Bos Kinderarts neonatoloog UMCG Food for Healthy Ageing, Groningen, June 2012 Opzet presentatie Het vakgebied Neonatologie Relatie voeding groei Hersengroei
Nadere informatieVoedingsprotocol afdeling Neonatologie NoordWest Locatie Alkmaar
Voedingsprotocol afdeling Neonatologie NoordWest Locatie Alkmaar F.Maingay, B Boersma, E Winder, N. Stecher Ingangsdatum: 01-07-2013 Expiratiedatum: 01-07-2018 Versie 4.0 DD 01-07-2017 1 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieVoedingsprotocol afdeling Neonatologie MCA
Voedingsprotocol afdeling Neonatologie MCA F.Maingay, B Boersma, E Winder, N. Stecher Medisch Centrum Alkmaar Ingangsdatum: 01-07-2013 Expiratiedatum: 01-07-2016 Versie 3.0 DD 01-05-2016 1 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieParenterale voeding bij de neonaat. Dr Femke Maingay-de Groof Kinderarts-neonatoloog Medisch Centrum Alkmaar
Sophia Kinderziekenhuis Children s Hospital Parenterale voeding bij de neonaat Dr Femke Maingay-de Groof Kinderarts-neonatoloog Medisch Centrum Alkmaar Survival by Gestational Age for Live-Born Infants
Nadere informatie29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma
Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2 29 juni 2011 1 Ondergewicht = A. Een gewicht of BMI onder een bepaalde grenswaarde Gewicht naar lengte, per geslacht Gewicht naar
Nadere informatie11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren
Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?
Nadere informatieDonormelk en de. Dr Mary Fewtrell. Childhood Nutrition Research Centre UCL Institute of Child Health, London, UK
Donormelk en de gezondheid van kinderen Dr Mary Fewtrell Childhood Nutrition Research Centre UCL Institute of Child Health, London, UK Achtergrond Voordelen van moedermelk Het gebruik van donormelk Verschillen
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Nadere informatieDe Nederlandse Moedermelkbank. Ineke van Vliet Coördinator Nederlandse Moedermelkbank Zorgen in de 21e Eeuw, 2 oktober 2013, Nieuwegein
De Nederlandse Moedermelkbank Ineke van Vliet Coördinator Nederlandse Moedermelkbank Zorgen in de 21e Eeuw, 2 oktober 2013, Nieuwegein De Moedermelkbank Geschiedenis Tot ongeveer 1800 lieten rijke vrouwen
Nadere informatieHoofdstuk 3B Nieuw. Neonatale hypoglycemie. Inleiding. Adaptatiefase. Werkboek voeding pasgeborenen. Anne van Kempen
Werkboek voeding pasgeborenen Hoofdstuk 3B Nieuw Neonatale hypoglycemie Anne van Kempen Inleiding Hypoglycemie is het meest voorkomende metabole probleem in de neonatologie. Door een tekort aan brandstof
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Achtergrond In 2016 werden in Nederland 169.136 kinderen geboren; hiervan werden 11.622 kinderen prematuur ofwel te vroeg geboren (na minder dan 37 weken zwangerschap) en 2.295 extreem prematuur (na minder
Nadere informatieEen goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding
Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby
Nadere informatieVoeding bij kinderen met een neurologische / neuromusculaire aandoening. Coby Wijnen, diëtist
Voeding bij kinderen met een neurologische / neuromusculaire aandoening Coby Wijnen, diëtist Rooijmans 2005 Inf V&D Onderwerpen: kauw / slikstoornissen obesitas antropometrie energiebehoefte macro / micronutriënten
Nadere informatieGlucose-screening en Hypoglycemie
Inleiding is een frequent voorkomend probleem op een neonatologie afdeling. Het is belangrijk om hierop te anticiperen en daarom pasgeborenen, met een verhoogd risico op hypoglycemie, te screenen. Het
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Nadere informatieErica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein
Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby
Nadere informatieCHAPTER 12. Samenvatting
CHAPTER 12 Samenvatting Samenvatting 177 In hoofdstuk 1 wordt een toegenomen overleving gerapporteerd van zeer vroeggeboren kinderen, gerelateerd aan enkele nieuwe interventies in de perinatologie. Uitkomsten
Nadere informatieParenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling
Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Apr. Barbara Deleenheer Symposium VVKVM 14 december 2013 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie Inleiding (1/7) Thoracale heelkunde:
Nadere informatieLess Stress: Oxidatieve Stress bij Prematuren. Denise Rook Arts-onderzoeker Neonatologie
Less Stress: Oxidatieve Stress bij Prematuren Denise Rook Arts-onderzoeker Neonatologie Geschiedenis van zuurstof (1) 1774 Ontdekking vital air door J. Priestly Kaarsen brandden feller en muizen waren
Nadere informatieIJZERSUPPLETIE. Samenvatting advies ijzersuppletie
IJZERSUPPLETIE Premature pasgeborenen hebben een relatief kleine ijzervoorraad en minder erytrocyten. Ook de transferrinespiegel is laag. In de eerste 2 weken na de geboorte daalt het hemoglobine gehalte
Nadere informatieBijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten.
Elk kind wegen bij opname, groeicurve invullen Anamnese : allergie, nierinsufficiëntie, gluten intolerantie, Hoe is zijn eetlust? Is hij vegetariër? Heeft hij pijn? Koolhydraten zijn een belangrijke energieleverancier.
Nadere informatieZwangerschap is wel (soms) een ziekte. J Roeters van Lennep/ internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam
Zwangerschap is wel (soms) een ziekte J Roeters van Lennep/ j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam Zwangerschappen in Nederland 2017 169 836 levend geboren
Nadere informatieGastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs
Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Heleen Snel - Maat & Evelien Langenberg Verpleegkundig Specialist Nathalie Scheld-Potuijt Regie verpleegkundige Deel 2: Voeding & NEC Vocht Voeding Ziekten
Nadere informatieFLESVOEDING. Moedermelk of kunstmelk met behulp van een fles. Eline Tommelein Rolinde Demeyer
FLESVOEDING Moedermelk of kunstmelk met behulp van een fles Eline Tommelein Rolinde Demeyer Uitgeverij Academia Press Ampla House Coupure Rechts 88 9000 Gent België www.academiapress.com Uitgeverij Academia
Nadere informatieProtocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing
Nadere informatieVSV Samen protocol: Obesitas en zwangerschap, basiszorg
VSV Samen protocol: Obesitas en zwangerschap, basiszorg Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Documentbeheerder(s) Auteur Datum publicatie 08-04-2019 Openbaar document ja Controledatum 08-04-2020
Nadere informatieDo s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur. Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie
Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie Wat kunt u verwachten Verschillen tussen term en preterm Consequenties voor de opvang
Nadere informatieErytrocytentransfusie: van literatuur naar praktijk.
Erytrocytentransfusie: van literatuur naar praktijk. Amerik de Mol Kinderarts-neonatoloog Albert Schweitzer ziekenhuis 1 e Symposium Regionale Neonatologie Inhoud Cochrane review Eén review, één richtlijn?
Nadere informatieBerekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016
70 kg Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 Voedingstoestand Daling van het gewicht (BMI) en ALSFRS-R gerelateerd, wijst
Nadere informatieSamenvatting (Hoofdstuk 2) (Hoofdstuk 3)
Samenvatting 144 SAMENVATTING 145 Samenvatting Een veel voorkomend probleem bij hemodialyse patiënten is ondervoeding hetgeen leidt tot verlies van spiermassa en verminderd lichamelijk functioneren. Ondervoeding
Nadere informatieINDICATIES VOOR FOTOTHERAPIE BIJ NEONATEN VANAF WEKEN
INDICATIES VOOR FOTOTHERAPIE BIJ NEONATEN VANAF 35 +0 WEKEN Hyperbilirubinemie met TSB (totaal serum bilirubine) hoger dan de geldende fototherapiegrens. Deze grenswaarden zijn afhankelijk van de zwangerschapsduur,
Nadere informatieSchouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog
Schouder prothesiologie in Dagbehandeling Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Disclosure geen Waarom prothesiologie in dagbehandeling? Omdat wij ons altijd willen verbeteren Waarom prothesiologie
Nadere informatieDe NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!
De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Uitgebreide antropometrie in de praktijk: meten is, goed kunnen adviseren in, weten wat te eten! Cora Jonkers Academisch Medisch Centrum Nutritional assessment
Nadere informatiekind geboren na zwangerschapsduur van 37 of meer complete weken en vóór 42 weken. kind geboren na een zwangerschapsduur langer dan 42 complete weken.
45 Neonatologie.1 Definities Aterme neonaat (AT) voldragen (aterme geboren) pasgeborene. kind geboren na zwangerschapsduur van 37 of meer complete weken en vóór 4 weken. Dysmature neonaat/dysmatuur onderontwikkelde
Nadere informatie19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit
Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate
Nadere informatieRichtlijn Hyperbilirubinemie. Autorisator: Vakgroepvoorzitter Kindergeneeskunde
Autorisator: Vakgroepvoorzitter Kindergeneeskunde Richtlijn Hyperbilirubinemie Documentnummer Versie Publicatiedatum Controledatum Bladen Schrijver: Kinderarts : 8571 : 2 : 04-09-2018 : 04-09-2021 : Pagina
Nadere informatieVoeding voor gezondheidswinst
Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor patiënten is méér dan nutriënten 2 feb 2017, Dr. Nicole de Roos Voedingsproblemen? Die gaan wel weer over... Voedingsproblemen? Die pakken we aan! We zijn meer
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting De groei en de ontwikkeling van diverse orgaansystemen en regelmechanismen in de foetus tijdens de periode in de baarmoeder worden verstoord door vroeggeboorte.
Nadere informatieRefeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten
Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten 2015 Agenda Historie Ondervoeding en oncologie Refeeding Casus tijdens de presentatie 1ste lijn Refeeding? Historie Belegeringen
Nadere informatieSamenvatting Dankwoord About the author
Samenvatting Dankwoord About the author Samenvatting 177 Samenvatting Overgewicht en obesitas worden gedefinieerd op basis van de body mass index (BMI) (hoofdstuk 1). Deze index wordt berekend door het
Nadere informatie24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren
24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen
Nadere informatieRol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease
Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van
Nadere informatieKunstvoeding vs borstvoeding
Ontoereikende productie en een hongerige baby Welke voeding bijgeven? Lesgever Dr. Apr. Eline Tommelein Kunstvoeding vs borstvoeding 2 1 Samenstelling moedermelk Totale energie-inhoud 60 à 75 kcal/100ml
Nadere informatieLichaamssamenstelling van Intensive Care patiënten. Willem Looijaard
Lichaamssamenstelling van Intensive Care patiënten Willem Looijaard Disclosures Baxter Fresenius-Kabi 2 Dhr. X. Datum Spier 13 / 03 156,7 cm 2 21 / 03 154,2 cm 2 31 / 03 146,8 cm 2 05 / 04 136,3 cm 2 20
Nadere informatieImplementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers
Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk Heidi Zweers Disclosure-slide Geen belangenverstrengeling te melden CV Lid van NAP PhD student voeding bij Mitochondriële ziekten
Nadere informatieSepion 13-06-2014. Medicamenteus onbehandelbare epilepsie. 25-30% is niet goed met medicijnen te behandelen!
Sepion 13-06-2014 Marianne van Buren, verpleegkundig specialist SEIN (Stichting Epilepsie Instellingen Nederland) middenwest Nl, polikliniek Utrecht Medicamenteus onbehandelbare epilepsie 25-30% is niet
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn borstvoeding GHZ 10-01-2012. Drs de Waard, promovendus Moedermelk bank Dr van der Schoor, kinderarts-neonatoloog
Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding GHZ 10-01-2012 Drs de Waard, promovendus Moedermelk bank Dr van der Schoor, kinderarts-neonatoloog 1 Opzet: - Prematuren en ontwikkeling - Borstvoeding - Weegbeleid
Nadere informatieHet effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later
Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Karolien Lagrin Master in de Verpleeg- en Vroedkunde Overgewicht en obesitas Wereldwijd gezondheidsprobleem
Nadere informatie12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS
12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS 1. Prenatale diagnostiek en behandeling met DXM Indicatie: Echtparen, die beiden drager zijn van een mutatie van de klassieke vorm van AGS. Als een van
Nadere informatiePro s en contra s van ijzersuppletie bij neonaten
Pro s en contra s van ijzersuppletie bij neonaten Willemijn Luyendijk- van Heel Kinderarts- fellow neonatologie Erasmus MC - Sophia kinderziekenhuis Afdeling neonatologie 31-05-2013 Symposium Regionale
Nadere informatiePrematuur en/of dysmatuur geboren baby. Afdeling Neonatologie
Prematuur en/of dysmatuur geboren baby Afdeling Neonatologie Als een baby bij een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken wordt geboren dan spreken we van een prematuur geboren baby. Als het geboortegewicht
Nadere informatiezwangerschapsdiabetes
op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie
Nadere informatieEr gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen
Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling
Nadere informatieWist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ
NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van
Nadere informatie2. De incidentie van zwangerschap beëindiging voor hypertensieve aandoeningen op de grens van foetale levensvatbaarheid in Nederland.
Tijdens de zwangerschap kan de gezondheid van de moeder ernstig bedreigd worden door verschillende aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen veroorzaakt worden door de zwangerschap zelf, zoals bijvoorbeeld
Nadere informatieMacronutrienten. Micronutrienten. Meting energiegebruik: Indirecte calorimetrie Dubbel gelabeld water techniek. O en 2 H isotopen
Ondervoeding en ziekte Ondervoeding in Nederland? Annemie Schols Gewichtsverlies Gewicht Lichaamssamenstelling vet lipiden Bioelectrische impedantie energie balans Verlies vetmassa water DEXA scan voedselinname
Nadere informatieTwistpunten betreffende Borstvoeding
Twistpunten betreffende Borstvoeding Jack Newman, MD, FRCPC Kunstvoeding=borstvoeding Gelooft U dat echt? Is kunstvoeding hetzelfde als moedermelk? Op welke wijze zou het eventueel hetzelfde kunnen zijn?
Nadere informatieOuderen, kanker en ondervoeding
Ouderen, kanker en ondervoeding Lisette CPGM de Groot Wageningen Universiteit, Wageningen Malnutrition / ondervoeding Stratton, 2003: a state of nutrition in which a deficiency or excess of energy, protein
Nadere informatieAuthors and affiliations*
181 Abbreviations AGA : appropriate for gestational age BMI : body mass index BPD : bronchopulmonary dysplasia BW : birth weight CI : confidence interval DA : definitely abnormal GA : gestational age HC
Nadere informatieHet nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene
INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL (IBFAT) Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Meetinstrument Afkorting
Nadere informatieHelp!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer
Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer Overzicht presentatie 1. Enkele definities 2. Oorzaken obesitas op kinderleeftijd 3. Aanpak obesitas Pagina 2 Wanneer spreken we van overgewicht of obesitas
Nadere informatieEvidence-based Lifestyle Advies
Evidence-based Lifestyle Advies Focus op dieet Willem Bax*, Internist-nefroloog-vasculair geneeskundige Vaatcentrum Alkmaar *,Conflict of interest m.b.t. onderwerp: geen 1 Vrouw, 48 jaar, VG: RA, zus DM-2,
Nadere informatieSSRI s bij moeder: richtlijn versus prak:jk
SSRI s bij moeder: richtlijn versus prak:jk J.E. Wakker- Deelen, A.C. de Mol Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht Opbouw Achtergrond Richtlijn NVK Onderdeel 1: Enquête onder alle afdelingen neonatologie/kindergeneeskunde
Nadere informatieTromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC
Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014
Nadere informatieInformatie over. borstvoeding & kunstvoeding
Informatie over borstvoeding & kunstvoeding Wat voor voeding gaat u uw kindje geven? U wilt kiezen voor iets wat goed is voor uw kind en ook bij u past. Er is veel onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen
Nadere informatieDe NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!
De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Angela Fleming en Yvonne Verhulst, Ter Gooi Diëtistendagen 2016 4 De meerwaarde van de diëtist bij de behandeling van de klinische COPD patiënt. Angela
Nadere informatieHEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE?
HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? Een blik in de literatuur. Ilse Dejaeger HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? Inleiding Zoekstrategie Literatuur
Nadere informatieVaccineren tegen Diarree; Wel of Niet? (of een beetje ) Patricia Bruijning-Verhagen
Vaccineren tegen Diarree; Wel of Niet? (of een beetje ) Patricia Bruijning-Verhagen Patient SEH, 10 uur s avonds Joanna, 20 maanden oud Verpleegkundige belt: bedreigd kind Bij binnenkomst: Lethargisch
Nadere informatieDoel Het meten van maagretentie via een neusmaagsonde / gastrostomiekatheter / PEG-katheter.
Documentgebied: Werkinstructies Intensive Care Autorisator: Hoeven, JG van der Document: 048227 versie 1 Auteur: Kuyk, Geerke van Status: Eindbeoordeling Titel: Maagretentie, bepaling van bij kinderen
Nadere informatieDe fysiologische basis van de melkproductie. Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC
De fysiologische basis van de melkproductie Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC De fysiologische basis van de melkproductie Moedermelk; hoe? Moedermelk; hoeveel? Moedermelk; samenstelling? Aandachtspunten
Nadere informatieThe RIGHT food is the best medicine
The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid
Nadere informatie1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker
Voeding en borstkanker Vragen? Haaglanden MC 18 oktober 2018 ellen.kampman@wur.nl 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker 1 op de 3 In 2017 Incidentie: ~ 110.000 Prevalentie: ~450.000 1 op de 20 is erfelijk
Nadere informatieWELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016
WELKOM! 1 Programma 18.00 Voeding op leeftijd Aspecten van voeding en metabolisme op oudere leeftijd Ingrid Gisbertz, MDL arts voedingsteam 18.20 Als gewoon eten niet meer lukt; indicaties en procedure
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting S 146 In vitro fertilizatie (IVF) is in de loop van de jaren wereldwijd uitgegroeid tot een routine procedure binnen de voortplantingsgeneeskunde voor koppels met vruchtbaarheidsproblemen.
Nadere informatieDiscussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen
Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen Inhoud Stellingen / Discussie Casus Behandelplan Level of evidence
Nadere informatieVUmc Basispresentatie
Samenwerking waarover? Richtlijnen en zorgstandaarden Cardiovasculair risicomanagement (zorgstandaard) Samenwerking e en e lijn Prof dr Piet ter Wee Afdeling Nefrologie Hypertensie Diabetes mellitus (zorgstandaard)
Nadere informatieIt takes two to tango
It takes two to tango Voeding & leefstijl bij kanker 19 november 2016 Ilse Kavak-Scholten Inhoud Kanker Ondervoeding Kankercachexie Voedingsadviezen Beweging Feiten en fabels Rol fitnessprofessional Take
Nadere informatieSekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk
Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Dr Jeanine Roeters van Lennep Internist, Vascular Medicine Erasmus MC Rotterdam, The Netherlands email:j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl
Nadere informatieBloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige
Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald
Nadere informatieALCOHOL & GEZONDHEID. De wetenschap. Dr. ir. Trudy Voortman
ALCOHOL & GEZONDHEID De wetenschap Dr. ir. Trudy Voortman trudy.voortman@erasmusmc.nl Over deze lezing Alcoholgebruik in Nederland en in deze zaal Alcohol en gezondheid Overmatig alcoholgebruik Matig alcoholgebruik
Nadere informatieVUmc Basispresentatie
Sarcopenie Sarcopenie en ondervoeding Vorm van ondervoeding Gekarakteriseerd door verlies van spiermassa en spierkracht Risico op verminderd fysiek functioneren en een verminderde kwaliteit van leven Marian
Nadere informatieVermindering bijvoeding bij neonaten SAMENVATTING
Vermindering bijvoeding bij neonaten SAMENVATTING 1) Dit project zorgt ervoor dat minder neonaten onterecht post partum bijvoeding krijgen. Hiermee gaan meer neonaten met volledig borstvoeding naar huis
Nadere informatieEllen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen
Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen
Nadere informatiePerinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland
Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris
Nadere informatieHet Ketogeen dieet Radboud universitair medisch centrum Radboud universitair medisch centrum
Het Ketogeen dieet Het ketogeen dieet wordt gebruikt als behandeling bij kinderen met moeilijk behandelbare epilepsie en/of bepaalde stofwisselingsziekten. Het kan epileptische aanvallen verminderen.
Nadere informatieColostrum : a drop of gold. Eva Brebels Gegr. pediatrisch verpleegkundige Lactatiekundige
Colostrum : a drop of gold Eva Brebels Gegr. pediatrisch verpleegkundige Lactatiekundige In de theorie 2 Eva Brebels Fysiologie (Riordan, J; Wambach, K.; 2010) 15-20 wkn Dag 2-3 PP Dag 8 PP 6-7 jaar Lactogenesis
Nadere informatieGroei bij Nederlandse kinderen met het 22q11.2 deletiesyndroom. Renz Klomberg Studiedag 22q11
Groei bij Nederlandse kinderen met het 22q11.2 deletiesyndroom Renz Klomberg 19-11-2017 Studiedag 22q11 Groei van 2 kinderen met 22q11 Groei bij 22q11 30-60% kleine lengte Verschillende theorieën Passend
Nadere informatieSamenvatting Go4it - de effectiviteit van een poliklinische multidisciplinaire groepsbehandeling voor obese adolescenten
Go4it - de effectiviteit van een poliklinische multidisciplinaire groepsbehandeling voor obese adolescenten Overgewicht en obesitas onder Nederlandse kinderen en adolescenten zijn een toenemend volksgezondheidsprobleem.
Nadere informatieLange termijn gevolgen van neonatale pijn
Together into the future Lange termijn gevolgen van neonatale pijn Christ-jan van Ganzewinkel Verpleegkundig Specialist Intensieve Zorg bij Somatische Aandoeningen Máxima Medisch Centrum Veldhoven Vraagje.heb
Nadere informatie12-11-2012. De fysiologische basis van de melkproductie. De fysiologische basis van de melkproductie. Hormonen tijdens lactatie
De fysiologische basis van de melkproductie Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC Moedermelk; Aandachtspunten hoe? hoeveel? samenstelling? De fysiologische basis van de melkproductie Lactose Vetten
Nadere informatieConsequenties voor de voeding
Alleen Diabetes? Chronische Nierschade Diabetes Mellitustype 2 wat betekent dat voor de voeding? DieGo, diëtisten Gooi en Omstreken Mariëtte Hoogers, diëtist te Hilversum Bron: DieGo Caresharing Nevendiagnoses
Nadere informatieModule gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018
Module gezonde leefstijl 20 Oktober 2018 University of Michigan / Max Planck Institute for Demographic Research Mensen die niet roken, een gezond gewicht behouden en niet overmatig drinken worden zeven
Nadere informatieDe rol van zuivel bij overgewicht, allergie en lactosegevoeligheid
De rol van zuivel bij overgewicht, allergie en lactosegevoeligheid Jan Steijns, FrieslandCampina Innovation 8 maart, 2018 1 Lactose (over)gevoeligheid Lactose: bron van suiker in moedermelk Gertjan Schaafsma,
Nadere informatiePrior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten
Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten Caroline van Opdorp, diëtist St Antonius 27-09-2018 Onderwerpen Huidig zorgpad / Prior Casus Productinformatie 2 Huidig zorgpad Aanmelding via
Nadere informatie